BREXIT:Η επόμενη μέρα για Βρετανία και Ευρώπη.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Brexit ολοταχώς μετά τον θρίαμβο Τζόνσον.
(2) Το σίγουρο Brexit και το αβέβαιο μέλλον της Μεγάλης Βρετανίας.
(3) Βρετανικές Εκλογές: Οι κερδισμένοι, οι χαμένοι
και οι πραγματικές αιτίες.
(4) Τι εξασφάλισε στον Τζόνσον τη μεγάλη νίκη
- Αντίστροφη μέτρηση για το Brexit.
Αυτή τη στιγμή, ο Μπόρις Τζόνσον είναι ο ισχυρότερος πρωθυπουργός που είχε η Βρετανία από την εποχή του Τόνι Μπλερ. Kέρδισε το στοίχημα της ζωής του, ποντάροντας στο χαρτί του αγγλικού εθνικισμού.
Η επόμενη μέρα για Βρετανία Ευρώπη.
Οι πολιτικοί επιστήμονες του μέλλοντος ίσως ανατρέχουν στις βρετανικές εκλογές της περασμένης Πέμπτης για να εξηγήσουν πώς μπορεί κάποιος να κερδίσει μια τόσο δύσκολη και τόσο σημαντική αναμέτρηση με τρεις μόνο λέξεις: Get Brexit Done! Αυτό ήταν όλο κι όλο που είχε να πει ο Μπόρις Τζόνσον στους ψηφοφόρους κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, μη διστάζοντας ακόμη και να κρυφτεί μέσα σε έναν καταψύκτη για να αποφύγει ενοχλητικές ερωτήσεις δημοσιογράφων για άλλα, φλέγοντα ζητήματα. Λόγω των αδύναμων αντιπάλων του, η μονοθεματική προσήλωσή του δικαιώθηκε απολύτως.
Εξασφαλίζοντας άνετη πλειοψηφία 364 εδρών σε σύνολο 650, με την καλύτερη επίδοση για τους Συντηρητικούς από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ, έθεσε τέλος στην πολιτική παράλυση της Βρετανίας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Eνωσης, που κράτησε τριάμισι χρόνια. Το Brexit είναι πλέον δρόμος χωρίς επιστροφή. Η Βουλή των Κοινοτήτων θα ψηφίσει τον σχετικό νόμο πριν από τα Χριστούγεννα και η Βρετανία θα εγκαταλείψει επισήμως την Ε.Ε. στις 31 Ιανουαρίου του 2020. Τίποτα δεν μπορεί να διασκεδάσει την πολιτική βαρύτητα αυτής της εξέλιξης και να μειώσει τον ψυχολογικό της αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή και τη διεθνή κοινή γνώμη.
Οτιδήποτε και να καταλογίσει κανείς στον Τζόνσον, γεγονός είναι ότι επιβεβαίωσε για μία ακόμη φορά τον μύθο της εκλογικής μπουλντόζας. Το 2008 κατάφερε να αλώσει τον δήμο του Λονδίνου, σε ένα προνομιακό πεδίο των Εργατικών, απέναντι σε έναν δημοφιλή δήμαρχο όπως ο Κεν Λίβινγκστον, προβάλλοντας το προφίλ ενός αιρετικού Συντηρητικού, ανοιχτόμυαλου σε κοινωνικά θέματα όπως τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, η νομιμοποίηση της κάνναβης και η μετανάστευση. Αυτή τη φορά έδειξε ένα πολύ διαφορετικό, εθνικολαϊκό πρόσωπο, που του επέτρεψε, με πολιορκητικό κριό το Brexit, να γκρεμίσει το «κόκκινο τείχος» των Εργατικών: δεκάδες από τα ιστορικά τους προπύργια στη βιομηχανική (ή αποβιομηχανοποιημένη) βόρεια Αγγλία και τα Μίντλαντς πέρασαν στους Τόρις, υποχρεώνοντας το κόμμα του Τζέρεμι Κόρμπιν στη χειρότερη ήττα του μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αρκετοί έριξαν το φταίξιμο στο «αριστερίστικο» πρόγραμμα του Κόρμπιν, εκτιμώντας ότι απώθησε μετριοπαθείς ψηφοφόρους. Δεν είναι βέβαιο ότι αυτός ήταν ο κυριότερος λόγος. Ολες οι δημοσκοπήσεις (και αυτή τη φορά οι δημοσκοπήσεις έπεσαν σε μεγάλο βαθμό μέσα) έδειχναν ότι το εκλογικό μανιφέστο των Εργατικών, με την έμφαση που έδινε στο εθνικό σύστημα υγείας και στον τερματισμό της λιτότητας, ήταν αρκετά δημοφιλές και τους βοήθησε να κλείσουν κάπως την ψαλίδα, έστω προσωρινά. Οπωσδήποτε το προσωπικό στοιχείο έπαιξε τον ρόλο του. Παρά τις παροιμιώδεις γκάφες του, ίσως και χάρη σε αυτές, ο Τζόνσον εμφανιζόταν, στα μάτια πολλών, πιο ανθρώπινος από έναν ξύλινο Κόρμπιν, αλλά και από τη ρομποτική προκάτοχό του Τερέζα Μέι. Οι επικρίσεις που δέχθηκε ο ηγέτης των Εργατικών για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε κρούσματα αντισημιτισμού είχαν και αυτές το κόστος τους.
Το κυριότερο, ο Κόρμπιν αρνούνταν πεισματικά να πάρει θέση στο κατεξοχήν ζήτημα που κρινόταν σε αυτές τις εκλογές, δηλαδή τη θέση της χώρας του στην Ε.Ε. Μάλιστα, ενώ το 2017 έλεγε ότι θα σεβαστεί το αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας του 2016, σε αυτές τις εκλογές τασσόταν υπέρ δεύτερου δημοψηφίσματος, στο οποίο το Εργατικό Κόμμα δεν θα έπαιρνε επίσημη θέση. Αλλά ούτε η ηγέτις των Φιλελεύθερων, Τζο Σουίνσον, είχε καλύτερη τύχη. Φιλοδοξώντας να εκφράσει το σύνολο των ψηφοφόρων του Remain, δεσμεύθηκε να ακυρώσει το Brexit με απλή απόφαση της Βουλής, γεγονός που ερέθισε τα δημοκρατικά αντανακλαστικά πολλών. Αν και οι Φιλελεύθεροι υποστηρίχθηκαν από μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού κόσμου και έντυπα ισχυρής επιρροής, όπως ο Economist, δεν κατάφεραν να εκλέξουν παρά μόνον 11 βουλευτές, μεταξύ των οποίων δεν ήταν η αρχηγός τους.
Αυτή τη στιγμή, ο Μπόρις Τζόνσον είναι ο ισχυρότερος πρωθυπουργός που είχε η Βρετανία από την εποχή του Τόνι Μπλερ. Οχι μόνον κέρδισε άνετη πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων, αλλά διαθέτει μια σε μεγάλο βαθμό συσπειρωμένη κοινοβουλευτική ομάδα, έχοντας εξοστρακίσει, χωρίς πολιτικό κόστος, τους εσωκομματικούς αντιπάλους του, υποστηρικτές του Remain. Ολοι οι αντάρτες των δύο μεγάλων κομμάτων που υποστηρίζουν το Remain και κατέβηκαν με ανεξάρτητους συνδυασμούς, απέτυχαν να εκλεγούν. Αυτό δεν σημαίνει, πάντως, ότι ο δρόμος για τον Τζόνσον είναι στρωμένος με ροδοπέταλα.
Το άμεσο πρόβλημα
Το αμεσότερο πρόβλημα αφορά τα σεισμογενή ρήγματα που απειλούν τη συνοχή του Ηνωμένου Βασιλείου. Στη Σκωτία, το εθνικιστικό SNP της Νίκολα Στέρτζον εξασφάλισε τις 48 από τις 59 έδρες και ήδη ζήτησε δεύτερο δημοψήφισμα για ανεξαρτησία. Με τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών της να επιθυμεί την παραμονή στην Ε.Ε., οι αποσχιστικές τάσεις πιθανότατα θα δυναμώσουν από την 1η Φεβρουαρίου του 2020. Αλλά και στη Βόρεια Ιρλανδία, για πρώτη φορά τα εθνικιστικά κόμματα πήραν ελαφρύ προβάδισμα έναντι των Ενωτικών.
Η συμφωνία που πέτυχε με τις Βρυξέλλες ο Τζόνσον για το Brexit προβλέπει ότι στη μεταβατική περίοδο, μέχρις ότου καθοριστεί το μελλοντικό καθεστώς των εμπορικών σχέσεων με την Ευρώπη, το Μπέλφαστ θα ακολουθεί τους ίδιους κανόνες με το Δουβλίνο και όχι με το μεγάλο βρετανικό νησί. Αυτό το οικονομικό σύνορο στη Θάλασσα της Ιρλανδίας θα δώσει νέα ώθηση στις προσπάθειες των εθνικιστών για διαζύγιο με το Λονδίνο και επανένωση με τη μητέρα-πατρίδα.
Αν λάβει κανείς υπόψη και το γεγονός ότι οι Εργατικοί, παρά την πτώση τους, διατήρησαν το προβάδισμα ψήφων και εδρών στην Ουαλλία, το συμπέρασμα προβάλλει αβίαστα: οι Συντηρητικοί οφείλουν τον εκλογικό τους θρίαμβο αποκλειστικά στην Αγγλία. Ο Τζόνσον κέρδισε το στοίχημα της ζωής του, ποντάροντας στο χαρτί του αγγλικού εθνικισμού. Τώρα, θα πρέπει να επιβιώσει αντιμέτωπος με τους υπόλοιπους.
Brexit, αλλά τι Brexit;
Oτι η Βρετανία θα αποχωρήσει στις 31 Ιανουαρίου από την Ε.Ε. είναι πλέον βέβαιο. Το τι θα γίνει μετά παραμένει ωστόσο αβέβαιο. Από την 1η Φεβρουαρίου θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες για τη μελλοντική εμπορική σχέση των δύο πλευρών. Ο Τζόνσον έχει υποσχεθεί ότι θα υπάρξει συμφωνία μέχρι το τέλος του 2020, αλλά αυτό θεωρείται απίθανο. Ανάλογες εμπορικές συμφωνίες της Ε.Ε. με άλλα κράτη, όπως ο Καναδάς, χρειάστηκαν αρκετά χρόνια. Ο Τζόνσον δεν φαίνεται διατεθειμένος να τραβήξει σε μάκρος αυτή η διαδικασία, γιατί στο μεταξύ η χώρα του θα πρέπει να συμμορφώνεται με βασικούς κανόνες της ενιαίας αγοράς χωρίς να έχει κανένα λόγο πάνω σε αυτούς. Επομένως, το ενδεχόμενο ενός χαώδους Brexit, χωρίς συμφωνία με τις Βρυξέλλες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, εξακολουθεί να βρίσκεται στον ορίζοντα.
ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
15/12/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Brexit ολοταχώς μετά τον θρίαμβο Τζόνσον.
Στους ρωμαϊκούς θριάμβους οι νικητές στρατηγοί συνηθιζόταν να σέρνουν πίσω από το άρμα τους τον αρχηγό των ηττημένων. Στην περίπτωση του Μπόρις Τζόνσον το άρμα του ενοίκου της Ντάουνινγκ Στριτ θα πρέπει να ακολουθεί ολόκληρη στρατιά.
Πρώτος ο πρώην πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος προκήρυξε το δημοψήφισμα του 2016, για να δει, παρά πάσα προσδοκία, τη συμφωνία του με την Ε.Ε. να απορρίπτεται βοηθούντων επιφανών Τόρηδων ανταρτών, όπως ακριβώς ο Μπόρις Τζόνσον. Δεύτερη η διάδοχός του Τερέζα Μέι, η οποία απέτυχε να υλοποιήσει τη λαϊκή εντολή για το Brexit, προσκρούοντας κυρίως στις αντιρρήσεις των ίδιων ευρωσκεπτικιστών. Τρίτοι, όλοι εκείνοι οι ευρωπαϊστές πολιτικοί, τόσο στο Συντηρητικό Κόμμα όσο και στην αντιπολίτευση, που αντί να βάλουν πλάτη σε ένα ταχύ, φιλικό και συναινετικό διαζύγιο με την Ε.Ε. παρασύρθηκαν από την αυταπάτη της αντιστροφής του αποτελέσματος του 2016 σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα, βυθίζοντας τη χώρα σε έναν κοινοβουλευτικό τραγέλαφο και ανοίγοντας τον δρόμο για την έλευση στην εξουσία εκείνου που μπορούσε να υποσχεθεί στους Βρετανούς την "πάση θυσία" (do or die) υλοποίηση της εξόδου. Τέταρτος ο Νάιτζελ Φαράτζ του Κόμματος του Brexit, ο οποίος απωθήθηκε στο περιθώριο. Τελευταίοι, οι ηγέτες των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν και των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Τζο Σουίνσον, που μετά τις προχθεσινές βουλευτικές εκλογές, έχασαν ο μεν πρώτος τη διεκδικούμενη πρωθυπουργία και την αρχηγία του κόμματός του, η δε δεύτερη ακόμη και τη βουλευτική της έδρα.
Υποτιμήθηκαν οι Βρετανοί
Όλοι αυτοί προφανώς υποτίμησαν τις δεξιότητες, αν μη τι άλλο τακτικές, ενός αντιπάλου, ο οποίος ήταν του συρμού να περιγράφεται στον εγχώριο και διεθνή Τύπο ως γραφικός. Κυρίως όμως υποτίμησαν και παρερμήνευσαν τις διαθέσεις του βρετανικού λαού και την αποφασιστικότητά του να γυρίσει σελίδα στις σχέσεις με την ηπειρωτική Ευρώπη.
Δεν ήταν οι μόνοι. Μεγάλο μέρος ευθύνης φέρουν οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες, οι οποίοι άλλοτε καλλιεργούσαν (λ.χ. ο Ντόναλντ Τουσκ κατά κόρον) την ιδέα της ακύρωσης της επιλογής του Brexit, άλλοτε διαπραγματεύονταν (οι Γάλλοι πρώτοι και καλύτεροι) με διαθέσεις τιμωρητικές, υπαγορευόμενες περισσότερο από ιδεολογικό ζήλο παρά από πολιτικό ρεαλισμό, άλλοτε δημιουργούσαν εκβιαστικές καταστάσεις γύρω από εθνικά ευαίσθητα ζητήματα, όπως το ιρλανδικό σύνορο, και άλλοτε συναινούσαν στο παιχνίδι των καθυστερήσεων, που δεν βοηθούσε ούτε το βρετανικό πολιτικό σύστημα να αναλάβει τις ευθύνες του.
Ο νικητής και οι ηττημένοι
Όλα αυτά έχουν τώρα αλλάξει. Ο Μπόρις Τζόνσον χάρισε στους Τόρηδες μια νίκη που όμοιά της δεν είχε υπάρξει από τα χρόνια της Μάργκαρετ Θάτσερ, διείσδυσε σε παραδοσιακά εκλογικά προπύργια των Εργατικών και εξασφάλισε κοινοβουλευτική πλειοψηφία αρκετά άνετη, ώστε να μπορεί να προχωρήσει από εδώ και πέρα χωρίς να είναι όμηρος των όποιων εσωκομματικών αντιρρησιών. Η έξοδος από την Ε.Ε. είναι οριστική, αμετάκλητη, νομιμοποιημένη εκ νέου από τη λαϊκή ψήφο και θα έχει πραγματοποιηθεί, επί τη βάσει της συμφωνίας που έχει διαπραγματευθεί ο Τζόνσον με τους "27", μέχρι τις 31 Ιανουαρίου.
Αντίθετα, οι Εργατικοί με την ασαφή και αμφιταλαντευόμενη στάση τους στο ζήτημα του Brexit, την ώρα που ταυτοχρόνως πραγματοποιούσαν αριστερή προγραμματική στροφή, έχασαν από όλες τις πλευρές. Η θέση τους ήταν πολύ ευρωπαϊστική για να έχει απήχηση έξω από τα "εξωστρεφή" κοινωνικά στρώματα της νοτιοανατολικής Αγγλίας, αλλά και πολύ ριζοσπαστική για τα ίδια αυτά στρώματα.
Το στοίχημα της αλλαγής σελίδας
Το Συντηρητικό Κόμμα έχει πλέον μεταμορφωθεί κατ' εικόνα και ομοίωση του ηγέτη του. Μια νέα εποχή ξεκινά στη Βρετανία – και ενδεχομένως, με τη δύναμη του παραδείγματος, ευρύτερα στην Ευρώπη. Μια εποχή που θα σημαδεύεται από επανεθνικοποίηση πολιτικών, αναγκαστική αύξηση των δημοσίων δαπανών και επενδύσεων, καθώς και από εντονότερους ανταγωνισμούς.
Το στοίχημα είναι δύσκολο – αφού ο Τζόνσον αναλαμβάνει μια χώρα βαθιά διαιρεμένη, κυρίως μεταξύ μεγάλων αστικών κέντρων και περιφέρειας, όπως όλο και συχνότερα πλέον παρατηρείται σχεδόν οπουδήποτε στην Ευρώπη. Αναλαμβάνει, επίσης, τη διακυβέρνηση ενός Βασιλείου όλο και λιγότερο Ηνωμένου, αφού η παντοκρατορία των αυτονομιστών του SNP (που τάσσονται υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε.) βορείως των συνόρων και η ανάδυση του "αγγλικού εθνικισμού" πίσω από την υπόθεση του Brexit, καθιστούν ολοένα και πιο επιθυμητή, αυτήν τη φορά και από τις δύο πλευρές, τη διάρρηξη των σχέσεων Αγγλίας-Σκωτίας. Ομοίως στη Βόρεια Ιρλανδία, η ιδέα της ένωσης με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας αρχίζει και γίνεται δημοσκοπικά πλειοψηφική.
Οι αντιδράσεις των αγορών και η επόμενη μέρα
Οι αγορές, πάντως, ήδη με τις πρώτες αντιδράσεις τους έδειξαν να αισιοδοξούν. Μολονότι το Brexit δεν ήταν ποτέ της αρεσκείας τους, η προοπτική μιας επικράτησης των Εργατικών υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν, με βάση ένα αριστερό πρόγραμμα επανεθνικοποιήσεων, αποτελούσε συγκριτικά εφιάλτη. Και πάντως, η προοπτική κυβερνητικής σταθερότητας, η εξάλειψη του σεναρίου ενός "άτακτου Brexit" και η λελογισμένη αύξηση των δημοσίων δαπανών και επενδύσεων για έργα υποδομών που υπόσχεται ο Τζόνσον (όσο και αν μένουν ασαφείς οι λεπτομέρειες) καλλιεργεί στον επιχειρηματικό κόσμο προσδοκίες – και στην Τράπεζα της Αγγλίας τάσεις για αύξηση των επιτοκίων.
Αυτό που δεν μπορεί ακόμη να προεκτιμηθεί είναι το πώς θα ξεδιπλωθούν οι διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. για τη μελλοντική σχέση των δύο πλευρών. Με βάση τα ισχύοντα, απομένει χρόνος μόλις 11 μηνών ανάμεσα στην 31η Ιανουαρίου και το τέλος της μεταβατικής περιόδου, την 31η Δεκεμβρίου 2020, ώστε η νέα αυτή διαπραγμάτευση να ολοκληρωθεί. Ο ίδιος ο Τζόνσον έχει δεσμευθεί να μη ζητήσει την επιτρεπόμενη (έως και διετή) παράταση της μεταβατικής περιόδου, όμως το πιθανότερο είναι να αναθεωρήσει αφού τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά και σε τεχνικό επίπεδο – για να μη μιλήσει κανείς για τη διαδικασία επικύρωσης της όποιας συμφωνίας από τα κοινοβούλια των "27".
Ήδη γίνεται λόγος για ολοκλήρωση καταρχήν μιας εμπορικής συμφωνίας, με μετάθεση των σχετικών με τις υπηρεσίες σε επόμενη φάση.
Το νέο μπρα-ντε-φερ
Σε μιαν ιδιόμορφη επανάληψη της διαδικασίας του διαζυγίου, ο Βρετανός πρωθυπουργός απειλεί να αρκεστεί σε μιαν απλή σχέση συναλλαγών με βάση τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού και να μη συναινέσει σε μια εμπορική συμφωνία που θα είναι ετεροβαρής για τη χώρα του. Αυτό σημαίνει ότι οι "27" θα πρέπει να καταλήξουν σε μια στρατηγική αντίληψη για τη μελλοντική τους σχέση με τη Βρετανία, την οποία αρνούνταν και να συζητήσουν πριν ολοκληρωθεί το διαζύγιο. Αλλά και ο Τζόνσον θα πρέπει ενδεχομένως να εγκαταλείψει τα σχέδια για πλήρη αποσύνδεση από το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο και για μετατροπή της χώρας του σε μια "Σιγκαπούρη στη Μάγχη".
Του Κώστα Ράπτη
https://www.capital.gr/diethni/3399407/brexit-olotaxos-meta-ton-thriambo-tzonson?fbclid=IwAR13C1zAxZcZJ35O6Nw7wEOJSvJYPJ0QaDZaHThu0xL5v_tzdSJ0c7wuOSY
14/12/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Brexit ολοταχώς μετά τον θρίαμβο Τζόνσον.
Στους ρωμαϊκούς θριάμβους οι νικητές στρατηγοί συνηθιζόταν να σέρνουν πίσω από το άρμα τους τον αρχηγό των ηττημένων. Στην περίπτωση του Μπόρις Τζόνσον το άρμα του ενοίκου της Ντάουνινγκ Στριτ θα πρέπει να ακολουθεί ολόκληρη στρατιά.
Πρώτος ο πρώην πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος προκήρυξε το δημοψήφισμα του 2016, για να δει, παρά πάσα προσδοκία, τη συμφωνία του με την Ε.Ε. να απορρίπτεται βοηθούντων επιφανών Τόρηδων ανταρτών, όπως ακριβώς ο Μπόρις Τζόνσον. Δεύτερη η διάδοχός του Τερέζα Μέι, η οποία απέτυχε να υλοποιήσει τη λαϊκή εντολή για το Brexit, προσκρούοντας κυρίως στις αντιρρήσεις των ίδιων ευρωσκεπτικιστών. Τρίτοι, όλοι εκείνοι οι ευρωπαϊστές πολιτικοί, τόσο στο Συντηρητικό Κόμμα όσο και στην αντιπολίτευση, που αντί να βάλουν πλάτη σε ένα ταχύ, φιλικό και συναινετικό διαζύγιο με την Ε.Ε. παρασύρθηκαν από την αυταπάτη της αντιστροφής του αποτελέσματος του 2016 σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα, βυθίζοντας τη χώρα σε έναν κοινοβουλευτικό τραγέλαφο και ανοίγοντας τον δρόμο για την έλευση στην εξουσία εκείνου που μπορούσε να υποσχεθεί στους Βρετανούς την "πάση θυσία" (do or die) υλοποίηση της εξόδου. Τέταρτος ο Νάιτζελ Φαράτζ του Κόμματος του Brexit, ο οποίος απωθήθηκε στο περιθώριο. Τελευταίοι, οι ηγέτες των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν και των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Τζο Σουίνσον, που μετά τις προχθεσινές βουλευτικές εκλογές, έχασαν ο μεν πρώτος τη διεκδικούμενη πρωθυπουργία και την αρχηγία του κόμματός του, η δε δεύτερη ακόμη και τη βουλευτική της έδρα.
Υποτιμήθηκαν οι Βρετανοί
Όλοι αυτοί προφανώς υποτίμησαν τις δεξιότητες, αν μη τι άλλο τακτικές, ενός αντιπάλου, ο οποίος ήταν του συρμού να περιγράφεται στον εγχώριο και διεθνή Τύπο ως γραφικός. Κυρίως όμως υποτίμησαν και παρερμήνευσαν τις διαθέσεις του βρετανικού λαού και την αποφασιστικότητά του να γυρίσει σελίδα στις σχέσεις με την ηπειρωτική Ευρώπη.
Δεν ήταν οι μόνοι. Μεγάλο μέρος ευθύνης φέρουν οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες, οι οποίοι άλλοτε καλλιεργούσαν (λ.χ. ο Ντόναλντ Τουσκ κατά κόρον) την ιδέα της ακύρωσης της επιλογής του Brexit, άλλοτε διαπραγματεύονταν (οι Γάλλοι πρώτοι και καλύτεροι) με διαθέσεις τιμωρητικές, υπαγορευόμενες περισσότερο από ιδεολογικό ζήλο παρά από πολιτικό ρεαλισμό, άλλοτε δημιουργούσαν εκβιαστικές καταστάσεις γύρω από εθνικά ευαίσθητα ζητήματα, όπως το ιρλανδικό σύνορο, και άλλοτε συναινούσαν στο παιχνίδι των καθυστερήσεων, που δεν βοηθούσε ούτε το βρετανικό πολιτικό σύστημα να αναλάβει τις ευθύνες του.
Ο νικητής και οι ηττημένοι
Όλα αυτά έχουν τώρα αλλάξει. Ο Μπόρις Τζόνσον χάρισε στους Τόρηδες μια νίκη που όμοιά της δεν είχε υπάρξει από τα χρόνια της Μάργκαρετ Θάτσερ, διείσδυσε σε παραδοσιακά εκλογικά προπύργια των Εργατικών και εξασφάλισε κοινοβουλευτική πλειοψηφία αρκετά άνετη, ώστε να μπορεί να προχωρήσει από εδώ και πέρα χωρίς να είναι όμηρος των όποιων εσωκομματικών αντιρρησιών. Η έξοδος από την Ε.Ε. είναι οριστική, αμετάκλητη, νομιμοποιημένη εκ νέου από τη λαϊκή ψήφο και θα έχει πραγματοποιηθεί, επί τη βάσει της συμφωνίας που έχει διαπραγματευθεί ο Τζόνσον με τους "27", μέχρι τις 31 Ιανουαρίου.
Αντίθετα, οι Εργατικοί με την ασαφή και αμφιταλαντευόμενη στάση τους στο ζήτημα του Brexit, την ώρα που ταυτοχρόνως πραγματοποιούσαν αριστερή προγραμματική στροφή, έχασαν από όλες τις πλευρές. Η θέση τους ήταν πολύ ευρωπαϊστική για να έχει απήχηση έξω από τα "εξωστρεφή" κοινωνικά στρώματα της νοτιοανατολικής Αγγλίας, αλλά και πολύ ριζοσπαστική για τα ίδια αυτά στρώματα.
Το στοίχημα της αλλαγής σελίδας
Το Συντηρητικό Κόμμα έχει πλέον μεταμορφωθεί κατ' εικόνα και ομοίωση του ηγέτη του. Μια νέα εποχή ξεκινά στη Βρετανία – και ενδεχομένως, με τη δύναμη του παραδείγματος, ευρύτερα στην Ευρώπη. Μια εποχή που θα σημαδεύεται από επανεθνικοποίηση πολιτικών, αναγκαστική αύξηση των δημοσίων δαπανών και επενδύσεων, καθώς και από εντονότερους ανταγωνισμούς.
Το στοίχημα είναι δύσκολο – αφού ο Τζόνσον αναλαμβάνει μια χώρα βαθιά διαιρεμένη, κυρίως μεταξύ μεγάλων αστικών κέντρων και περιφέρειας, όπως όλο και συχνότερα πλέον παρατηρείται σχεδόν οπουδήποτε στην Ευρώπη. Αναλαμβάνει, επίσης, τη διακυβέρνηση ενός Βασιλείου όλο και λιγότερο Ηνωμένου, αφού η παντοκρατορία των αυτονομιστών του SNP (που τάσσονται υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε.) βορείως των συνόρων και η ανάδυση του "αγγλικού εθνικισμού" πίσω από την υπόθεση του Brexit, καθιστούν ολοένα και πιο επιθυμητή, αυτήν τη φορά και από τις δύο πλευρές, τη διάρρηξη των σχέσεων Αγγλίας-Σκωτίας. Ομοίως στη Βόρεια Ιρλανδία, η ιδέα της ένωσης με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας αρχίζει και γίνεται δημοσκοπικά πλειοψηφική.
Οι αντιδράσεις των αγορών και η επόμενη μέρα
Οι αγορές, πάντως, ήδη με τις πρώτες αντιδράσεις τους έδειξαν να αισιοδοξούν. Μολονότι το Brexit δεν ήταν ποτέ της αρεσκείας τους, η προοπτική μιας επικράτησης των Εργατικών υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν, με βάση ένα αριστερό πρόγραμμα επανεθνικοποιήσεων, αποτελούσε συγκριτικά εφιάλτη. Και πάντως, η προοπτική κυβερνητικής σταθερότητας, η εξάλειψη του σεναρίου ενός "άτακτου Brexit" και η λελογισμένη αύξηση των δημοσίων δαπανών και επενδύσεων για έργα υποδομών που υπόσχεται ο Τζόνσον (όσο και αν μένουν ασαφείς οι λεπτομέρειες) καλλιεργεί στον επιχειρηματικό κόσμο προσδοκίες – και στην Τράπεζα της Αγγλίας τάσεις για αύξηση των επιτοκίων.
Αυτό που δεν μπορεί ακόμη να προεκτιμηθεί είναι το πώς θα ξεδιπλωθούν οι διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. για τη μελλοντική σχέση των δύο πλευρών. Με βάση τα ισχύοντα, απομένει χρόνος μόλις 11 μηνών ανάμεσα στην 31η Ιανουαρίου και το τέλος της μεταβατικής περιόδου, την 31η Δεκεμβρίου 2020, ώστε η νέα αυτή διαπραγμάτευση να ολοκληρωθεί. Ο ίδιος ο Τζόνσον έχει δεσμευθεί να μη ζητήσει την επιτρεπόμενη (έως και διετή) παράταση της μεταβατικής περιόδου, όμως το πιθανότερο είναι να αναθεωρήσει αφού τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά και σε τεχνικό επίπεδο – για να μη μιλήσει κανείς για τη διαδικασία επικύρωσης της όποιας συμφωνίας από τα κοινοβούλια των "27".
Ήδη γίνεται λόγος για ολοκλήρωση καταρχήν μιας εμπορικής συμφωνίας, με μετάθεση των σχετικών με τις υπηρεσίες σε επόμενη φάση.
Το νέο μπρα-ντε-φερ
Σε μιαν ιδιόμορφη επανάληψη της διαδικασίας του διαζυγίου, ο Βρετανός πρωθυπουργός απειλεί να αρκεστεί σε μιαν απλή σχέση συναλλαγών με βάση τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού και να μη συναινέσει σε μια εμπορική συμφωνία που θα είναι ετεροβαρής για τη χώρα του. Αυτό σημαίνει ότι οι "27" θα πρέπει να καταλήξουν σε μια στρατηγική αντίληψη για τη μελλοντική τους σχέση με τη Βρετανία, την οποία αρνούνταν και να συζητήσουν πριν ολοκληρωθεί το διαζύγιο. Αλλά και ο Τζόνσον θα πρέπει ενδεχομένως να εγκαταλείψει τα σχέδια για πλήρη αποσύνδεση από το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο και για μετατροπή της χώρας του σε μια "Σιγκαπούρη στη Μάγχη".
Του Κώστα Ράπτη
https://www.capital.gr/diethni/3399407/brexit-olotaxos-meta-ton-thriambo-tzonson?fbclid=IwAR13C1zAxZcZJ35O6Nw7wEOJSvJYPJ0QaDZaHThu0xL5v_tzdSJ0c7wuOSY
14/12/2019
2.
Το σίγουρο Brexit και το αβέβαιο μέλλον
της Μεγάλης Βρετανίας.
Στον δρόμο για την έξοδο από την ΕΕ βαδίζει η χώρα, μετά τη σαρωτική νίκη των Τόρις. Γιατί ο Τζόνσον μπορεί να κέρδισε το Brexit αλλά διακινδυνεύει την ενότητα της χώρας. Οι κρίσιμες μετατοπίσεις στην εκλογική βάση.
Θέλετε τα καλά ή τα κακά νέα; Τα καλά νέα είναι ότι τα τρία χρόνια πολιτικής παράλυσης τελείωσαν. Το μονοπάτι για το Brexit είναι, για καλό ή κακό, επιτέλους ανοικτό. Το Ηνωμένο Βασίλειο γύρισε την πλάτη του στον σκληροπυρηνικό σοσιαλισμό και η χώρα επιτέλους θα έχει μια σταθερή κυβέρνηση με λειτουργούσα πλειοψηφία. Το αποτέλεσμα είναι ένας τεράστιος προσωπικός θρίαμβος για τον Μπόρις Τζόνσον.
Τα όχι τόσο καλά νέα είναι ότι η χώρα θα ανακαλύψει ότι χρειάζεται περισσότερα από μια ψήφο στις εκλογές για «να πραγματοποιήσουμε το Brexit». Ο Μπόρις Τζόνσον θα είναι απελευθερωμένος στο επόμενο στάδιο των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Και η τεράστια εθνικιστική εκτίναξη στη Σκωτία θα μπορούσε να προοιωνίζεται ένα ακόμα δημοψήφισμα ανεξαρτησίας. Ακόμα και εν μέσω του ενθουσιασμού για τον θρίαμβο, οι Συντηρητικοί μπορεί να φοβούνται ότι ενώ εξασφάλισαν το Brexit, μπορεί να έχασαν τη Μεγάλη Βρετανία.
Το Brexit είναι τώρα μια πραγματικότητα. Δεν θα υπάρξει δεύτερο δημοψήφισμα. Το σλόγκαν του κου Τζόνσον «να πραγματοποιήσουμε το Brexit» υπήρξε παραπλανητικό όσον αφορά τον υπαινιγμό ότι το δύσκολο μέρος ολοκληρώθηκε, αλλά το αποτέλεσμα πράγματι τελειώνει τη συζήτηση αναφορικά με το εάν θα συμβεί.
Σε κάθε περίπτωση, παρά τις ελπίδες στους κύκλους των Τόρις ότι η εξασφάλιση του Brexit επιτρέπει στην πολιτική να επιστρέψει στην κανονικότητα, τα επόμενα χρόνια θα κυριαρχήσει το επόμενο στάδιο της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου και η μάχη να κρατηθεί η Σκωτία στην Ενωση.
Για σήμερα, όμως, ο κος Τζόνσον μπορεί να απολαύσει το ότι ένα τολμηρό στοίχημα απέδωσε. Η στρατηγική του είχε ως αποτέλεσμα το κόμμα του να κερδίσει τις περισσότερες έδρες από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ το 1987. Η ομάδα του «Leave», που συγκεντρώθηκε γύρω του, διεξήγαγε μια πειθαρχημένη και ωμά αποτελεσματική καμπάνια. Δούλεψε τόσο καλά, που εξασφάλισε έδρες στον Βορρά και στο κέντρο της χώρας τις οποίες κρατούσαν οι Εργατικοί από τη δεκαετία του 1930. Το τίμημα πληρώθηκε σε κάστρα των φιλελεύθερων υπέρμαχων της παραμονής στην ΕΕ, κυρίως στο Λονδίνο και στη Σκωτία.
Οι εχθροί του διασκορπίστηκαν. Απέναντι σε μια αδύναμη, διχασμένη και ανίκανη κυβέρνηση, ο Τζέρεμι Κόρμπιν οδήγησε τους Εργατικούς στο χειρότερο αποτέλεσμα από τη δεκαετία του 1930. Είναι ένα καταδικαστικό αποτέλεσμα για την ηγεσία του.
Οι Εργατικοί συνεθλίβησαν από δύο ογκόλιθους. Ο ένας ήταν η προσπάθεια να παίξουν και με τις δύο πλευρές για το Brexit. Ο δεύτερος ήταν ο χαρακτήρας του ηγέτη τους και το σκληρά αριστερό σχέδιο. Οι φόβοι του κου Κόρμπιν ότι η ευθυγράμμιση με τον σκοπό του «remain» θα του κόστιζε τη στήριξη σε περιφέρειες που υποστηρίζουν την έξοδο, επιβεβαιώθηκε.
Εξίσου σημαντικό, όμως, ήταν ότι πολλοί από τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους των Εργατικών δεν τον πίστεψαν ως αυριανό πρωθυπουργό. Είναι μια ντροπιαστική προδοσία για όλους όσοι χρειάζονταν μια κυβέρνηση Εργατικών, αλλά εγκαταλείφθηκαν για ιδεολογίες οι οποίες έβαλαν την πολιτική αγνότητα πάνω από τον απλό ψηφοφόρο που χρειάζονταν αυτές οι ιδεολογίες να είναι εκλόγιμες. Είναι σωστό τα στελέχη που ασπάζονται τις ιδέες του Κόρμπιν να στερηθούν τον έλεγχο, αλλά δεν θα παραιτηθούν τόσο εύκολα, κατηγορώντας για την ήττα το Brexit, τους οπαδούς του Μπλερ και τα μέσα ενημέρωσης.
Οι ελπίδες που είχαν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες ότι θα καβαλήσουν το κύμα του «remain» τσακίστηκαν από μια φτωχή προεκλογική εκστρατεία και μια πίεση από την παράδοση. Μια εφιαλτική νύχτα ολοκληρώθηκε από την απώλεια της έδρας της ηγέτιδάς τους Τζο Σουίνσον σε μια σκληρά οριακή αναμέτρηση. Μόνο στη Σκωτία, οι οπαδοί του «remain» κέρδισαν και αυτό θα τροφοδοτήσει την επερχόμενη απειλή ανεξαρτησίας και σειρά αιτημάτων.
Για το Brexit, ο κος Τζόνσον θα προχωρήσει με το νομοσχέδιο αποχώρησης για να προλάβει την προθεσμία της 31ης Ιανουαρίου. Μπορεί να είναι λιγότερο πιεσμένος από κάποια τάση στο κόμμα του, αλλά δεν υπάρχει λόγος να περιμένουμε ότι θα χαλαρώσει τη στάση του ή θα υπαναχωρήσει από την επιμονή του ότι δεν θα παρατείνει την προθεσμία για να εξασφαλίσει μια εμπορική συμφωνία.
Γνωρίζει, ωστόσο, ότι αντιμετωπίζει μια σκληρή χρονιά, στην οποία θα προσπαθήσει να διαπραγματευτεί το μελλοντικό εμπορικό στάτους της Μεγάλης Βρετανίας. Οι αγορές καλωσορίζουν την πολιτική σταθερότητα και την αποφυγή μιας κυβέρνησης Κόρμπιν, αλλά η οικονομία θα χτυπηθεί από το Brexit.
Η πλειοψηφία των Συντηρητικών στη Βουλή θα δώσει στον Μπόρις Τζόνσον ζωτικό χώρο στην εγχώρια πολιτική σκηνή. Θα οδηγήσει επίσης σε σημαντική αύξηση των δαπανών για υποδομές. Εχει επανειλημμένα πει ότι θα κυβερνήσει ως ένας Τόρις μιας ενιαίας χώρας, αυτό, όμως, δεν σημαίνει μητροπολιτικό κοινωνικό φιλελευθερισμό. Οι Τόρις έχουν αποκτήσει ένα νέο εκλογικό σώμα και πολλά από τα κέρδη τους είναι σε φτωχότερες περιφέρειες, οι οποίες εξαρτώνται περισσότερο από τις δημόσιες υπηρεσίες και είναι περισσότερο συντηρητικές.
Το Brexit επέτρεψε στους Τόρις να επανασυνδεθούν με τη χαμηλότερη μεσαία τάξη και τους εργαζόμενους των «μπλε κολάρων», και η πολιτική τους θα αντανακλά αυτή τη στροφή. Ο κος Τζόνσον θα πρέπει να τιμήσει τη δέσμευσή του να βάλει τέλος στη λιτότητα. Οι Τόρις που θέλουν χαμηλότερους φόρους και μικρότερες δημόσιες δαπάνες θα πρέπει να προσαρμοστούν στη νέα πολιτική τους βάση.
Κι όμως, παρά την επιτυχία, ο κος Τζόνσον θα πρέπει να ξέρει ότι η κυβέρνησή του θα καθοριστεί από δυνάμεις πέρα από τον έλεγχό του, τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για το εμπόριο και την καμπάνια για την ανεξαρτησία της Σκωτίας. Αυτή η δεύτερη μάχη δεν έχει προκαθορισμένο αποτέλεσμα αλλά, αν πρόκειται να ηγηθεί μιας επιτυχημένης ενωμένης κυβέρνησης, ο κος Τζόνσον θα χρειαστεί μια σοβαρή στρατηγική για να κερδίσει.
Αυτές ήταν πράγματι καθοριστικές εκλογές για τη Μεγάλη Βρετανία. Σηματοδοτούν το τέλος του έθνους ως χώρας μέλους της ΕΕ. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι Τόρις είναι να σταματήσουν τον σκωτσέζικο εθνικισμό από το να μετατρέψει αυτές τις εκλογές σε αρχή για το τέλος της χώρας.
Robert Shrimsley
© The Financial Times
https://www.euro2day.gr/ftcom/ftcom_gr/
article-ft-gr/1710839/to-sigoyro-brexit-kai-to-avevaio-mellon-ths-megalh.html
13 Δεκεμβρίου 2019
3.
Βρετανικές Εκλογές: Οι κερδισμένοι, οι χαμένοι
και οι πραγματικές αιτίες.
Πολύ μου αρέσουν οι μετά Χριστό προφητείες. Και έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα: πέφτουν πάντα μέσα!
Έχουμε λοιπόν και λέμε:
1) Ναι ο Τζόνσον και οι Tories πέτυχαν μια μεγάλη - από πλευράς κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας νίκη. Από πλευράς ποσοστού, το αύξησαν κατά 1,2%... Ο Τζόνσον ακολούθησε μια απλή στρατηγική: ξεκαθάρισε όσο πιο δυνατά γίνονταν ότι ήταν υπέρ του Brexit και το ήθελε χθες! Το εκλογικό σύστημα first-past-the-post (κοινώς, έστω και με μια ψήφο παίρνεις τη μονοεδρική και όλες οι άλλες ψήφοι πηγαίνουν στον «κουβά»), οδήγησε σε εξαφάνιση το κόμμα του Φάρατζ και το UKIP, γιατί όποιος ήθελε Brexit πήγε στο «μεγάλο μαγαζί» για να του δώσει την πρωτιά και άρα τις έδρες (που τελικά μετράνε!). Έτσι μάζεψε σχεδόν ολόκληρο το εκλογικό σώμα που τοποθετείται υπέρ του Brexit.
2) Οι Άγγλοι ψήφισαν υπέρ του Brexit; Not so sure... Αν αθροίσει κανείς τα ποσοστά των ανοικτά υπέρ του Brexit κομμάτων, μαζεύεται ένα 46,5% - χοντρικά - ενώ το αντίπαλο στρατόπεδο αθροίζει (αν λάβει κανείς ότι και οι Εργατικοί του ήξεις-αφήξεις έκλειναν το μάτι στο Remain υποσχόμενοι δεύτερο δημοψήφισμα...) περί το 48% (Εργατικοί, SNP, Lib Dems κ.λπ). Θα πει κανείς «οι Εργατικοί δεν ήταν σαφώς κατά του Brexit», όμως η υπόσχεση του δημοψηφίσματος στην πραγματικότητα τους έφερνε πιο κοντά στο Remain, εξ ου και η σφαλιάρα που πήραν στις περιοχές όπου το Brexit είχε θριαμβεύσει στο δημοψήφισμα και ήταν προπύργιά τους.
3) Ο παράγοντας Κόρμπιν. Αν δει κανείς που υπέστησαν την μεγαλύτερη πτώση τους οι Εργατικοί, θα διαπιστώσει ότι είναι σε περιοχές με μεγάλο ρεύμα υπέρ του Brexit, όπου κυριαρχεί το εργατικό στοιχείο και στην Σκωτία που είναι υπέρ του Remain. Ουσιαστικά, το επιχείρημα ο Κόρμπιν είναι πολύ «αριστερός» για τα γούστα των Βρετανών, με βάση τα παραπάνω αδυνατίζει ή ακυρώνεται. Άλλωστε ο ίδιος Κόρμπιν το 2017 (και τότε τα ίδια αριστερά έλεγε) είχε πετύχει το καλύτερο αποτέλεσμα των εργατικών στην μετά-Μπλερ εποχή! Άρα ναι, ο Κόρμπιν δεν μπορούσε να τραβήξει το κόμμα του ως την νίκη και την πλειοψηφία, αλλά ο κύριος παράγοντας εδώ ήταν το brexit.
4) Ο Κόρμπιν και οι εργατικοί έκαναν το σφάλμα να προσπαθήσουν να πατήσουν σε δύο βάρκες. Ναι μεν Brexit αλλά και δημοψήφισμα και βλέπουμε, ελπίζοντας ότι έτσι αφενός θα προσελκύσουν τις ψήφους των φιλο-Ευρωπαϊστών, αφετέρου θα συγκρατήσουν τη μεγάλη βάση των ψηφοφόρων τους στις εργατικές Βορειοδυτικές και Βορειοανατολικές περιφέρειες, που όμως είναι φανατικοί του brexit. Αποτέλεσμα; Ήττες και στα δύο μέτωπα: στο μεν κοινό του Remain οι ψηφοφόροι επέλεξαν την ξεκάθαρη στάση των Lib Dems (κέρδισαν 5% παρά το πλειοψηφικό σύστημα που δεν επέτρεψε να μεταφραστεί αυτό σε επιπλέον έδρες) και στην Σκωτία του SNP που ήταν ξεκάθαρο (εκεί, στο πάλαι ποτέ προπύργιο των Εργατικών, απλά εξαφανίστηκαν, έχουν πλέον μία μόνο έδρα...). Στο δε κοινό του brexit, οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι των εργατικών στις Βόρειες περιφέρειες που δεν πήγαινε το χέρι τους να ψηφίσουν Tories, μετακινήθηκαν στο κόμμα του Φάρατζ και αυτή η μεγάλη μείωση των ποσοστών εκεί (στις περιοχές αυτές έχασαν σχεδόν 15 ποσοστιαίες μονάδες), έφερε στην πρώτη θέση τους Tories, που απλά κράτησαν και αύξησαν πολύ λίγο τα ποσοστά τους.
Συμπερασματικά, ο Τζόνσον θα είναι πλέον κυρίαρχος για μια πενταετία και με μια ανανεωμένη κοινοβουλευτική ομάδα (χωρίς πολλούς - πολλούς αντάρτες πια), το δε Εργατικό κόμμα θα ψάξει για νέο ηγέτη με σαφώς πιο κεντρώο προφίλ σε σχέση με τον Κόρμπιν και με την αριστερή του πτέρυγα σαφώς αποδυναμωμένη, καθώς χρεώνεται ήδη τη μεγαλύτερη ήττα από το - κρατηθείτε - 1935 και μετά.
Πασχάλης Αλ. Τεμεκενίδης
https://tvxs.gr/news/kosmos/meg-bretania-oi-kerdismenoi-oi-xamenoi
-kai-oi-pragmatikes-aities&dr=tvxsmrstvxs
14/12/2019
4.
Τι εξασφάλισε στον Τζόνσον τη μεγάλη νίκη
- Αντίστροφη μέτρηση για το Brexit.
Στους λίγους μήνες της πρωθυπουργίας του Μπόρις Τζόνσον, απειράριθμες ήταν οι φορές που ο ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ περιγράφηκε στον φιλελεύθερο Τύπο της Βρετανίας και της ηπειρωτικής Ευρώπης ως ένας "παλιάτσος” που κατέγραφε "αλλεπάλληλες ήττες”. Όμως, στην πραγματική πολιτική μάχη ενώπιον του εκλογικού σώματος (και όχι στους διαδικαστικούς ελιγμούς ενός χαοτικού και αυτοαναφορικού κοινοβουλίου), ο "παλιάτσος” αυτός χάρισε στους Βρετανούς Συντηρητικούς, σύμφωνα τουλάχιστον με τα πρώτα αποτελέσματα, τη μεγαλύτερη νίκη τους από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ.
Ο λόγος ασφαλώς δεν έχει να κάνει με την πληρότητα και πειστικότητα του κυβερνητικού του προγράμματος, όταν μάλιστα η προεκλογική συζήτηση ήταν εντυπωσιακά ρηχή και ο ίδιος ή το επιτελείο του συνελήφθησαν επανειλημμένα να αυτοαναιρούνται, να προχειρολογούν ή και να ψευδολογούν. Ο Τζόνσον ήξερε να σφυροκοπεί νυχθημερόν ένα μήνυμα: ότι ο μπελάς του Brexit έπρεπε επιτέλους να τελειώσει, η εθνική κυριαρχία να ανακτηθεί και η λαϊκή ετυμηγορία του 2016 να γίνει σεβαστή.
Οι ανακολουθίες των Εργατικών
Είναι ο ίδιος λόγος για τον οποίο τιμωρήθηκαν οι Εργατικοί – αφού στην πολιτική οφείλει να απαντά κανείς στα ερωτήματα που κάθε φορά κυριαρχούν και όχι μόνο σε αυτά της αρεσκείας του. Το κόμμα του Τζέρεμι Κόρμπιν θέλησε να επικεντρώσει τη συζήτηση στην άρση της λιτότητας, στην υπεράσπιση του κράτους πρόνοιας και σε ένα (ριζοσπαστικό για τις μέρες μας) πρόγραμμα επανεθνικοποιήσεων.
Ωστόσο δεν μπορούσε να είναι πειστικό όταν στο μείζον θέμα των ημερών, δηλ. το Brexit, είχε μια θέση ασαφή και αμφιταλαντευόμενη που προεξοφλούσε περαιτέρω χρονοτριβή. Το ίδιο το εκλογικό μανιφέστο του κόμματος (αν υποθέσουμε ότι θα μπορούσε ποτέ να υλοποιηθεί, αφού τα καλύτερα για τους Εργατικούς δημοσκοπικά σενάρια απλώς άφηναν ανοικτό το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης μειοψηφίας/συνεργασίας υπό τον Κόρμπιν) προϋπέθετε σε κρίσιμες όψεις του την αποδέσμευση από το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Όμως η τοποθέτηση των Εργατικών για το Brexit προέβλεπε επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας διαζυγίου (με στόχο την εξασφάλιση στενότερης σχέσης με την Ε.Ε.) και κατόπιν διενέργεια δημοψηφίσματος για την επιλογή ανάμεσα σε αυτήν και την παραμονή, με την κυβέρνηση να τηρεί ουδέτερη στάση...
Η πεποίθηση ότι μόνο το ευρωπαϊκό πλαίσιο μπορεί να προσφέρει τις εργασιακές, περιβαλλοντικές κτλ. εγγυήσεις, που έμοιαζε τις τελευταίες δεκαετίες αδύνατο να κατοχυρωθούν εγχωρίως, παρέμενε ακλόνητη στο στελεχιακό δυναμικό των Εργατικών, ενώ είχε ήδη καταρριφθεί στα μάτια εκείνων των παραδοσιακών ψηφοφόρων τους (λ.χ στην αποβιομηχανοποιημένη βόρεια Αγγλία), οι οποίοι είχαν αποξενωθεί ήδη από το 2016 και τώρα χάθηκε η ευκαιρία να επαναπροσεγγισθούν.
Η βρετανική αξιωματική αντιπολίτευση διεκδικούσε μία θέση που δεν προσφερόταν: ήταν πολύ ευρωπαϊστική για να έχει απήχηση έξω από τα "εξωστρεφή” κοινωνικά στρώματα της νοτιοανατολικής Αγγλίας και πολύ αριστερή για τα ίδια αυτά στρώματα. Την ώρα που ο Τζόνσον έγκαιρα εκκαθάριζε την εκ δεξιών απειλή του Brexit Party του Νάιτζελ Φαράζ, στο υπολειπόμενο τμήμα του πολιτικού φάσματος οι διαφορές των Εργατικών με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες παρέμεναν απολύτως αγεφύρωτες, με τελική έκβαση την αποδυνάμωση και των δύο.
Σε μιαν εκπληκτική αντιστροφή, ο Μπόρις Τζόνσον, απόφοιτος του Ίτον και της Οξφόρδης, βρέθηκε να ρητορεύει στο όνομα των "απλών ανθρώπων” ενάντια στις "ελίτ”. Άλλωστε είναι "αντισυμβατικός” - και μονίμως αχτένιστος.
Τα διεθνή συμφραζόμενα
Δεν ήταν δίχως σημασία και η γεωπολιτική διάσταση. Η ανάδειξη του "πασιφιστή" Κόρμπιν στην ηγεσία μιας χώρας-πυλώνα του ΝΑΤΟ, πρώην αποικιακής αυτοκρατορίας και μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αποτελούσε για πολλούς εντός και εκτός βρετανικών συνόρων σενάριο μη επιτρεπτό. Η ανοίκεια μεταξύ συμμάχων ανάμιξη του Ντόναλντ Τραμπ στις εσωτερικές υποθέσεις της Βρετανίας υπέρ του Τζόνσον, η διόγκωση από τα μέσα ενημέρωσης της φιλολογίας περί "αντισημιτισμού” των Εργατικών (αποκλειστικά) και οι ευθείες παρεμβάσεις του υπουργού και της υφυπουργού Εξωτερικών του Ισραήλ πρέπει να αξιολογηθούν.
Για την Ευρώπη των "27” η επικράτηση του Μπόρις Τζόνσον αποτελεί ανακούφιση, στον βαθμό ο ένοικος της Ντάουνιγκ Στριτ αποδείχθηκε ικανός να συνάψει συμφωνία διαζυγίου και τώρα θα έχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να την εγκρίνει ταχύτατα, διασκορπίζοντας μιαν αβεβαιότητα φθοροποιό και για την Ε.Ε. την ίδια. Όμως, μεσοπρόθεσμα, η ροπή των Συντηρητικών προς την απορρύθμιση θα καταστήσει εξαιρετικά δύσκολη την διαπραγμάτευση της μελλοντικής σχέσης των δύο πλευρών, που κανονικώς οφείλει να ολοκληρωθεί μέχρι τέλους του 2020, καθώς η Ε.Ε. δεν θα ανεχθεί την ανάδυση στα σύνορά της ενός χώρου φορολογικού και ρυθμιστικού ντάμπινγκ.
Για πόσο Ηνωμένο το Βασίλειο;
Ίσως όμως οι πιο βαθιές επιπτώσεις της χθεσινής εκλογής να αφορούν την ακεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η παντοκρατορία των αυτονομιστών του SNP στην Σκωτία (που τάσσονται υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε.) και η ανάδυση του "αγγλικού εθνικισμού” πίσω την υπόθεση του Brexit, καθιστούν ολοένα και πιο επιθυμητή, αυτή τη φορά και από τις δύο πλευρές, την διάρρηξη των σχέσεων.
Πρόκειται για εξέλιξη που υπογραμμίζει την ειρωνεία της Ιστορίας, αφού η ενίσχυση του SNP οφείλεται αρχικά στην "μπλαιρική στροφή” των Εργατικών και κατόπιν στην επί δεκαετία κυριαρχία των Τόρηδων νοτίως των συνόρων - αμφότερες αφόρητες για το προσδεδεμένο σε προσδοκίες σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής τμήμα του σκωτικού εκλογικού σώματος.
Όμως με τη σειρά της η ενδυνάμωση του SNR διαιωνίζει τη Συντηρητική πλειοψηφία στο Ουέστμινστερ, στερώντας από τους Εργατικούς μια παραδοσιακά μεγάλη δεξαμενή ψήφων και εδρών. Και βέβαια ο "μπλαιρισμός”, έχοντας καταπολεμήσει με κάθε τρόπο τον Κόρμπιν, ετοιμάζεται τώρα να επανέλθει, στη βάση της αυτοεκπληρούμενης προφητείας ότι οι αριστερές αποκλίσεις δεν εξασφαλίζουν εκλογική απήχηση.
Διαβάστε ακόμη:
Βρετανία Εκλογές: Iσχυρή αυτοδυναμία Τζόνσον,
συντριβή Εργατικών - Ανοίγει ο δρόμος για το Brexit
Του Κώστα Ράπτη
https://www.capital.gr/diethni/3399164/ti-exasfalise-ston-tzonson-ti-megali-niki-antistrofi-metrisi-gia-to-brexit?fbclid=IwAR1o7W1bIiGwb6D75aASoX45TVJVlDf9L3LGYtmBoS4tH3hVK1hNlX_Ma74
13/12/2019