Η κατάρα της Φυλής μας: Διχασμός.
που βρέθηκαν εκεί. Η Θεσσαλονίκη είναι απόλυτα διχασμένη.
Η κατάρα της Φυλής μας: Διχασμός.
Σύμφωνα με κάποια ξένη μυθολογία, όταν ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο και τους διαφόρους λαούς, έπεσε να κοιμηθεί. Οταν ξύπνησε αντιλήφθηκε ότι είχε δημιουργηθεί ένα μεγάλο πρόβλημα. Ο Ελληνας με την εξυπνάδα του και την καπατσοσύνη του είχε βάλει όλους τους άλλους λαούς στη σειρά και τους καταδυνάστευε. Πάνσοφος ο Θεός, όπως είναι, βρήκε αμέσως τη λύση. Με τα ίδια ακριβώς υλικά (τα οποία ομολογουμένως δεν είναι και πολύ καλής ποιότητας) έφτιαξε έναν άλλο Ελληνα και ξανάπεσε να κοιμηθεί. Την άλλη μέρα βρήκε όλους τους λαούς να κάθονται σε έναν μεγάλο κύκλο, να γελούν ευχαριστημένοι και στη μέση δύο Ελληνες να τσακώνονται. Το δίδαγμα του μύθου είναι εξαιρετικά απλό, αλλά δυστυχώς πολύ αληθινό.
Το διαπιστώνετε κάθε μέρα. Τσακωνόμαστε για ψύλλου πήδημα. Το πλέον χαρακτηριστικό είναι το οδήγημα. Αν κάποιος δεν οδηγεί όπως θέλουμε εμείς, σταματάμε για να τον «βάλουμε στη θέση του» και τον βρίζουμε. Μακάρι να περιοριζόμαστε στα μικροπράγματα, αλλά δυστυχώς φαίνεται ότι ψάχνουμε για αφορμές ώστε να διχαζόμαστε. Εχουμε μεγάλη ιστορία στους διχασμούς. Πόσους εμφυλίους είχαμε από την αρχαιότητα; Αγνωστο. Πρόσφατα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν αναλώθηκε σε εμφύλια σύγκρουση, εκτός από τη δυστυχισμένη χώρα μας. Αντί μονοιασμένοι να επουλώσουμε τις πληγές του πολέμου και της κατοχής φροντίσαμε να δώσουμε τη χαριστική βολή με έναν αχρείαστο εμφύλιο, αφού οι μεγάλες δυνάμεις είχαν ήδη χωρίσει την Ευρώπη στις σφαίρες επιρροής των.
Αφορμή για τη σημερινή γκρίνια μου, είναι η διαμάχη που ξεκίνησε τις τελευταίες εβδομάδες σχετικά με το Μετρό της Θεσσαλονίκης. Το δίλημμα αφορά τον Σταθμό Βενιζέλου και την τύχη των αρχαίων που βρέθηκαν εκεί. Η Θεσσαλονίκη είναι απόλυτα διχασμένη. Οι μισοί θέλουν να διατηρηθούν τα αρχαία στη θέση τους με τροποποιήσεις στον σταθμό, ενώ οι άλλοι μισοί προτείνουν να μετακινηθούν προσωρινά, ώστε να ολοκληρωθεί ο σταθμός και να τοποθετηθούν ξανά στη θέση τους. Φυσικά, δεν πρόκειται να πάρω θέση στο θέμα, γιατί δεν μπορώ να εκτιμήσω τις παραμέτρους των δύο προτάσεων. Αυτό όμως δεν με εμποδίζει να σχολιάσω το θέμα και να δημιουργήσω έναν νέο προβληματισμό.
Ελάτε να ξεκινήσουμε τη συζήτηση από κάτι που όλοι συμφωνούν. Το Μετρό της Θεσσαλονίκης έχει καθυστερήσει πάρα πολύ, με αποτέλεσμα η κυκλοφορία στους δρόμους της πόλης να είναι προβληματική για τους κατοίκους. Μια αναδρομή στην ιστορία μας αποκαλύπτει τα γνωστά προβλήματα της χώρας μας. Η πρώτη πρόταση για δημιουργία Μετρό έγινε το… 1917. Εναν αιώνα μετά, δεν υπάρχει το Μετρό! Αυτή είναι η Ελλάδα. Η Αθήνα ήταν από τις τελευταίες ευρωπαϊκές πόλεις που απέκτησαν Μετρό. Στα ταξίδια μας βλέπαμε άλλες πόλεις να ξεκινάνε και να τελειώνουν τα έργα, ενώ εμείς τρωγόμαστε σε ανούσιες αντιπαραθέσεις. Αυτό συνέβη και με το Μετρό της Θεσσαλονίκης. Αφού, λοιπόν, όλοι συμφωνούν ότι δεν θέλουν καθυστέρηση, ας υποσχεθούν ότι ανεξάρτητα από την επιλογή που θα γίνει, κανένας δεν θα ξεκινήσει δικαστικές παρεμβάσεις, οι οποίες μόνο καθυστέρηση μπορούν να επιφέρουν. Οποιος αγαπά τη Θεσσαλονίκη και τους κατοίκους της θα αποδεχθεί την επιλογή χωρίς αντιρρήσεις. Μπορεί να έχει όσες αντιρρήσεις θέλει μέχρι την επιλογή. Από τη στιγμή εκείνη δεν επιτρέπονται αντιρρήσεις. Ετσι συμπεριφέρονται οι πολιτισμένοι άνθρωποι. Ενα τέτοιο παράδειγμα έχουμε στην Κύπρο, όπου γίνονται μεγάλα έργα στη Λεμεσό και στη Λάρνακα. Αντιρρήσεις υπήρχαν μέχρι την επιλογή. Από τη στιγμή που πάρθηκαν οι αποφάσεις, κανένας δεν έβαλε δικαστικά εμπόδια γι’ αυτό και τα έργα ολοκληρώνονται με ταχύτητα. Αυτό είναι το καλό παράδειγμα. Αν θέλετε ένα κακό ελληνικό παράδειγμα, αναλογιστείτε τι πέρασε (και τι έχει να περάσει ακόμα) το Ελληνικό από τις διάφορες προσφυγές, για να καταλάβετε γιατί αντί να προοδεύουμε, τρωγόμαστε.
Στο σημείο αυτό θέλω να κάνω μια μεγάλη παρένθεση. Θυμόμουνα (αυτό είναι το πλεονέκτημα της μεγάλης ηλικίας) ότι για την κατασκευή του Φράγματος του Ασσουάν στην Αίγυπτο, μετακινήθηκε το συγκρότημα ναών του Abu Sibel και τοποθετήθηκε σε άλλο σημείο ώστε να σωθεί από την πλημμύρα.
Προκειμένου να συνειδητοποιήσετε το εγχείρημα θα σας δώσω μερικές πληροφορίες σχετικά με το φράγμα και τις αρχαιότητες, σε χαλαρή μετάφραση από την Wikipedia. Το φράγμα χτίστηκε για να τιθασεύσει τα νερά του Νείλου κοντά στο Ασσουάν, μεταξύ 1960 και 1970. Υπήρξε και αυτό μέρος της διελκυστίνδας του ψυχρού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ενωσης. Η χρηματοδότηση τελικά έγινε από τη Σοβιετική Ενωση και υπήρξε η απαρχή της φιλίας της Αιγύπτου με το Ανατολικό μπλοκ. Η κατασκευή του High Dam έγινε βασικός στόχος της κυβέρνησης μετά την Αιγυπτιακή Επανάσταση του 1952, ώστε να ελέγχει καλύτερα τις πλημμύρες, να παρέχει αυξημένη αποθήκευση νερού για άρδευση και να παράγει υδροηλεκτρική ενέργεια. Το φράγμα θεωρήθηκε βασικό στοιχείο για την προγραμματισμένη εκβιομηχάνιση της Αιγύπτου, με σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και τον πολιτισμό της Αιγύπτου, προστατεύοντας και υποστηρίζοντας τόσο τις γεωργικές εκτάσεις όσο και την οικονομικά σημαντική καλλιέργεια βαμβακιού. Το κόστος κατασκευής του ανήλθε στο ποσό του 1,2 δισεκατομμυρίου δολαρίων (περίπου 8,5 δισεκατομμύρια σημερινά δολάρια), που καλύφθηκε με δάνειο από τη Σοβιετική Ενωση με επιτόκιο 2%.
Στην περιοχή που θα πλημμύριζε υπήρχαν οι εμβληματικοί ναοί του Αμπού Σιμπέλ, δύο τεράστιοι ναοί σκαλισμένοι σε βράχο. Το συγκρότημα ανήκει στην περιοχή της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO γνωστή ως «Nubian Monuments». Οι ναοί χρειάστηκαν περίπου είκοσι χρόνια για να οικοδομηθούν και ολοκληρώθηκαν γύρω στο 24ο έτος της βασιλείας του Μεγάλου Ραμσή (που αντιστοιχεί στο 1265 π.Χ.). Ηταν αφιερωμένοι στους θεούς Amun, Ra-Horakhty και Ptah. Θεωρούνται, γενικά, σαν μεγαλοπρεπείς και από τους πλέον όμορφους ναούς που χτίστηκαν κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ραμσή ΙΙ και ένα από τα ωραιότερα μνημεία της Αιγύπτου. Οι δίδυμοι αυτοί ναοί σκαλίστηκαν στην πλαγιά του βουνού και χρησίμευαν ως μόνιμο μνημείο του βασιλιά και της βασίλισσας Νεφερτάρη. Το εξωτερικό κοσμούσαν 4 τεράστια (ύψος 20 μέτρα) αγάλματα του Φαραώ Ραμσή ΙΙ. Το συγκρότημα μεταφέρθηκε στο σύνολό του το 1968 υπό την επίβλεψη ενός Πολωνού αρχαιολόγου, του Kazimierz Michalowski, σε έναν τεχνητό λόφο. Το ρήμα «μεταφέρθηκε» δεν αποδίδει σωστά την επιχείρηση. Οι ναοί τεμαχίστηκαν σε κομμάτια με μέσο βάρος 20 τόνων –υπήρχαν και κομμάτια των 30 τόνων– μεταφέρθηκαν σε μεγάλη απόσταση όπου και συναρμολογήθηκαν ξανά! Το κόστος της μεταφοράς ήταν 40 εκατομμύρια δολάρια, περίπου 300 εκατομμύρια σημερινά δολάρια.
Είναι ευνόητο ότι και τότε υπήρξαν αντιρρήσεις για τη μετακίνηση των σημαντικών αυτών αρχαιολογικών μνημείων. Σκεφτείτε μόνο την «ιεροσυλία» του τεμαχισμού! Αρχαιολόγοι και περιβαλλοντολόγοι είχαν αντιρρήσεις ακόμα και για την κατασκευή του φράγματος, επικαλούμενοι ο καθένας διαφορετικούς λόγους. Είναι γεγονός ότι καμία ανθρώπινη παρέμβαση δεν είναι χωρίς συνέπειες. Ακριβώς για τον λόγο αυτό, οι υπεύθυνοι που θα πάρουν τις αποφάσεις πρέπει να κάνουν αυτό που στις επιχειρήσεις ονομάζουμε cost-benefit analysis, με την προϋπόθεση ότι στο κόστος δεν περιλαμβάνεται το λεγόμενο «πολιτικό κόστος», το οποίο είναι υποκειμενικό και απροσδιόριστο.
Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι το Υψηλό Φράγμα του Ασσουάν αποσβέστηκε μέσα σε δύο χρόνια και άλλαξε κυριολεκτικά την Αίγυπτο.
Αυτά είναι η ιστορία. Συνέβησαν σε μια άλλη χώρα σε άλλες εποχές. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι αν εμείς είμαστε στη θέση των Αιγυπτίων ακόμα θα συζητούσαμε για να πρέπει και πώς πρέπει να γίνει το φράγμα. Μια απόφαση, ακόμα και κακή, είναι πάντα καλύτερη από τη μη απόφαση, ίδιον της φυλής μας και των πολιτικών μας.
Καλά λένε οι Γάλλοι: «Jouer mal, mais jouer vite»!
Οποιαδήποτε απόφαση για το Μετρό της Θεσσαλονίκης, έχει τα θετικά και τα αρνητικά της. Δεν έχει σημασία ποια θα είναι η επιλογή. Αρκεί να την αφήσουμε να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν. Ο χρόνος είναι το μοναδικό αγαθό που δεν αντικαθίσταται, ούτε αγοράζεται!
Υ.Γ. Αν θέλετε την απόλυτη επιβεβαίωση του τίτλου, η ιστορία του Joker, αλλά και ο Χριστουγεννιάτικος φωτισμός της Αθήνας φτάνουν και περισσεύουν.
Ανδρέας Δρυμιώτης,
σύμβουλος επιχειρήσεων.
15/12/2019