Η ιστορική συμφωνία και τα επόμενα βήματα.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρος «σφραγίζουν» τη συμφωνία.
(2) Η επόμενη μέρα για East Med και Ελλάδα στην ανατολική Μεσόγειο.
(3) Γιατί ο East Med είναι η απόδειξη οτι η Αμερική δεν πρόκειται
να αφήσει μόνο του τον Ελληνισμό;
(4) Γιατί η Ιταλία δεν συμμετέχει (ακόμη) στον EastMed;
Ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσoτάκης και ο Ισραηλινός ομόλογός του Μπέντζαμιν Νετανιάχου κατά την τελετή υπογραφής της συμφωνίας για τον αγωγό East Med, χθες, στο Ζάππειο.
Η ιστορική συμφωνία
και τα επόμενα βήματα.
και τα επόμενα βήματα.
Η διακρατική συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού East Med ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ισραήλ που υπεγράφη χθες το απόγευμα στην Αθήνα, αποτελεί μια πλατφόρμα αποστολής διπλωματικών μηνυμάτων προς πολλαπλές κατευθύνσεις.
Το πρώτο μήνυμα αφορά την αντοχή της ίδιας της τριμερούς συνεργασίας. Δέκα χρόνια μετά τη σύλληψη του σχήματος, οι πρωθυπουργοί Κυριάκος Μητσοτάκης και Μπέντζαμιν Νετανιάχου και ο πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης επιβεβαίωσαν ότι η σχέση Ελλάδας, Κυπριακής Δημοκρατίας και Ισραήλ δεν είναι συγκυριακή. Ο σκεπτικισμός περί την κατάσταση που μπορεί να επικρατήσει στην Ιερουσαλήμ μετά τις τρίτες διαδοχικές εθνικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τον ερχόμενο Μάρτιο, αποτελεί μια λογική αντίδραση, ωστόσο είναι μάλλον δύσκολο για οποιαδήποτε κυβέρνηση του Ισραήλ να προχωρήσει σε συνολική αντιστροφή ενός πολυετούς σχεδιασμού.
Το δεύτερο μήνυμα αφορά την Τουρκία. Οι τρεις χώρες υπέγραψαν την κατασκευή ενός αγωγού ο οποίος ενώνει τα κοιτάσματα του Ισραήλ με την Κύπρο και, εν συνεχεία, την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα, περνώντας μέσα από μια περιοχή την οποία η Αγκυρα περιγράφει ως δική της. Αποτελεί, εν ολίγοις, μια νομική πράξη, η οποία έχει έρεισμα στο διεθνές δίκαιο καθώς αποτυπώνει τη βούληση τριών κυρίαρχων και εκλεγμένων (σε αντίθεση με εκείνη της Τρίπολης) κυβερνήσεων για εμβάθυνση της συνεργασίας τους. Ταυτόχρονα, είναι και ένα μήνυμα συνεργασίας, το οποίο αφήνει ανοικτή την πόρτα στην Αγκυρα, εάν και εφόσον επιλέξει να τη διαβεί. Πάντως, τα πρώτα χθεσινά μηνύματα δεν ήταν ενθαρρυντικά. Τουρκικά F-16 πέταξαν έξι φορές πάνω από τις Οινούσσες και την παρακείμενη νήσο Παναγιά, ενώ η παρουσία του τουρκικού στόλου γύρω από την Κύπρο παραμένει εμφατική. Η πρώτη επίσημη αντίδραση από την Αγκυρα ήλθε από τον εκπρόσωπο του τουρκικού ΥΠΕΞ Χαμί Ακσόι, ο οποίος δήλωσε ότι κάθε σχέδιο που αγνοεί τα δικαιώματα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο θα αποτύχει. «Ο πιο οικονομικός και ασφαλής δρόμος για την αξιοποίηση των φυσικών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο και η διανομή τους στις καταναλωτικές αγορές στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, είναι η Τουρκία», ανέφερε ακόμη ο κ. Ακσόι.
Το τρίτο μήνυμα απευθύνεται σε χώρες όπως η Ιταλία και η Αίγυπτος: Αθήνα, Λευκωσία και Ιερουσαλήμ δεν περιμένουν έως ότου οι συνθήκες καταστούν ιδανικές. Τον επόμενο μήνα η Ρώμη θα πρέπει να υπογράψει τη συμφωνία για το τελικό στάδιο του αγωγού που αφορά την Ιταλία. Ενώ και το Κάιρο αντιλαμβάνεται ότι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την κατασκευή ενός αγωγού που θα μπορούσε να χρησιμεύσει για την εξαγωγή των αιγυπτιακών κοιτασμάτων. Χθες, πάντως, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συνομίλησε τηλεφωνικά με τον ύπατο εκπρόσωπο της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας, Ζοζέπ Μπορέλ, ώστε να τον ενημερώσει για τη νέα συμφωνία, αλλά και να συζητήσουν για την κατάσταση στη Λιβύη.
Το τέταρτο μήνυμα, το οποίο δεν πρέπει να υποτιμάται, είναι εκείνο της αυτοπεποίθησης για την τεχνική και τεχνολογική επάρκεια κατασκευής ενός τόσο απαιτητικού έργου. Μάλιστα, η κατασκευή του πρώτου μέρους, από το κοίτασμα του Βόρειου Καρίς στην ισραηλινή ΑΟΖ προς το Βασιλικό της Κύπρου, θα μπορούσε να είναι έτοιμο ακόμα και το 2021. Η εταιρεία Energean International έχει προτείνει στην κυπριακή κυβέρνηση την κατασκευή έως το 2021 ενός αγωγού 215 χλμ. για την εισαγωγή και προμήθεια φυσικού αερίου έως την Κύπρο. Εν ολίγοις αν ενισχυθεί η πολιτική στήριξη στον East Med και ανακαλυφθούν μεγαλύτερα κοιτάσματα στην περιοχή, τότε ο αγωγός ίσως αποδειχθεί πιο υλοποιήσιμος απ’ όσο μοιάζει σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, όλα αυτά περνούν και μέσα από το πλέον ακανθώδες ζήτημα, την επίλυση του Κυπριακού.
2/1/2020
ΣXETIKA KEIMENA
1.
Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρος «σφραγίζουν» τη συμφωνία.
Την τελική πράξη με την πολιτική ώθηση για τη δημιουργία ενός σημαντικού ενεργειακού έργου, του αγωγού φυσικού αερίου East Med υπογράφουν σήμερα, στο Ζάππειο Μέγαρο, Ελλάδα - Ισραήλ - Κύπρος, στέλνοντας συγχρόνως το μήνυμα ότι είναι αποφασισμένες, χωρίς να αποκλείουν άλλες χώρες της περιοχής, να διασφαλίσουν την ασφαλή εκμετάλλευση και εξαγωγή των φυσικών πόρων τους προς τις αγορές της Ευρώπης.
Οι κ. Μητσοτάκης, Νετανιάχου και Αναστασιάδης, παρουσία των οποίων θα υπογράψουν τη συμφωνία για τον αγωγό οι υπουργοί Ενέργειας των τριών χωρών, δίνουν με τη σημερινή υπογραφή τους τέλος και στα σενάρια που επανέρχονται συχνά πυκνά, διακινούμενα κυρίως από τουρκικούς ή αντιτιθέμενους επιχειρηματικούς κύκλους, ότι το σχέδιο του αγωγού θα εγκαταλειφθεί υπέρ της ιδέας για κατασκευή αγωγού μέσω του τουρκικού εδάφους.
Στο σχέδιο του East Med θα συμμετάσχει επισήμως σε επόμενη φάση και η Ιταλία, καθώς μέχρι τώρα δεν έχουν ξεπεράστεί εσωτερικές τριβές στην κυβέρνηση Κόντε, που έχουν να κάνουν κυρίως με ενστάσεις για περιβαλλοντικές μελέτες, αλλά και για τη διοχέτευση του φυσικού αερίου στον αγωγό ΤΑΡ και το τμήμα του που συνδέει υποθαλάσσια την Ελλάδα με την Ιταλία. Ομως η συμμετοχή της Edison στο εγχείρημα «δένει» ακόμη περισσότερο την ιταλική συμμετοχή στο έργο.
Αναζητούνται επενδυτές
Πάντως, η δύσκολη φάση για το εγχείρημα ξεκινά αμέσως μετά, καθώς δεν αρκεί μόνο η πολιτική στήριξη του έργου από τις τρεις κυβερνήσεις, την Ε.Ε. αλλά και την Ουάσινγκτον για την υλοποίησή του, καθώς με κόστος 6-7 δισ. δολ. θα πρέπει και επιχειρηματικά να είναι δελεαστικός ένας τέτοιος αγωγός ώστε να προσελκύσει επενδυτές.
Σε μια περίοδο που οι τιμές του φυσικού αερίου είναι χαμηλές και στην Ευρώπη υπάρχει η «ρωσική αντεπίθεση» με φθηνό φυσικό αέριο, που θα φθάνει πλέον και μέσω νέων οδών (Turkish Stream, Nord Stream 2, και ανεμπόδιστα πλέον μέσω της Ουκρανίας), η μεγάλη διαθεσιμότητα καταριανού LNG και το όλο και αυξανόμενο μερίδιο του αμερικανικού σχιστολιθικού φυσικού αερίου LNG στην ευρωπαϊκή αγορά, είναι παράγοντες που θα πρέπει να ξεπεραστούν ώστε σε συνδυασμό με την εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων φυσικού αερίου στη λεκάνη της Λεβαντίνης να καθιστούν βιώσιμο και ανταγωνιστικό το έργο του αγωγού.
Ο East Med όμως είναι ένα έργο γεωπολιτικής σημασίας και αυτό το στοιχείο είναι που του εξασφαλίζει τη στήριξη από την Κομισιόν αλλά και από την Ουάσινγκτον, στο πλαίσιο της στρατηγικής επιλογής για περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, που συχνά μετατρέπεται σε όπλο άσκησης πολιτικής επιρροής στην Ευρώπη. Συγχρόνως όμως είναι και έργο που περιορίζει και την επιδιωκόμενη από την Τουρκία μετατροπή της σε έναν βασικό κόμβο μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, κάτι που δημιουργεί φυσικά και εξάρτηση από τις κάθε φορά διαθέσεις του εκάστοτε Τούρκου ηγέτη.
Για το Ισραήλ, που οι σχέσεις του από το 2010 με την Τουρκία είναι σχεδόν πολεμικές, με τον κ. Ερντογάν να θέλει να ηγηθεί ενός αντισημιτικού μπλοκ στον αραβικό κόσμο, δεν υπάρχουν περιθώρια για παράδοση του στρατηγικού όπλου του φυσικού αερίου στα χέρια του Τούρκου ηγέτη με την κατασκευή του αγωγού που θα πέρναγε από το τουρκικό έδαφος, όσο κι αν οι υποστηρικτές της επιλογής αυτής προβάλλουν το πλεονέκτημα του μικρότερου κόστους του έργου. Για το Ισραήλ οι εναλλακτικές επιλογές θα ήταν η διάθεση του αερίου στην τοπική αγορά (ήδη έχουν υπάρξει συμφωνίες για πώληση φυσικού αερίου σε Αίγυπτο και Ιορδανία) ή η δημιουργία σταθμού FLNG (Floating LNG) για την αξιοποίηση του φυσικού αερίου.
Για την Κύπρο, υπό όρους καθαρά οικονομικούς, η πλέον συμφέρουσα λύση θα ήταν η κατασκευή σταθμού LNG στο Βασιλικό, καθώς και οικονομικά και πολιτικά θα ενίσχυε την Κυπριακή Δημοκρατία ένα τέτοιο έργο. Η επιλογή αυτή δεν έχει αποκλειστεί (καθώς και η Exxon Mobil και η Qatar Petroleum έχουν τεράστια εμπειρία στο LNG), αλλά όλοι επιμένουν ότι ο αγωγός East Med θα μπορούσε να λειτουργήσει συμπληρωματικά.
Για την Ελλάδα είναι προφανής η σημασία ενός τέτοιου αγωγού, καθώς θα ενίσχυε τον ρόλο της χώρας μας ως κόμβου εξασφάλισης εναλλακτικών πηγών ενέργειας για την Ευρώπη.
Αλλά για την Αθήνα και τη Λευκωσία ο αγωγός έχει στρατηγική σημασία, καθώς ουσιαστικά βάζει φρένο στην τουρκική προσπάθεια για υφαρπαγή όλης της υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο ή τουλάχιστον προσφέρει στις δύο χώρες ένα διαπραγματευτικό όπλο και εργαλείο εν όψει των διεργασιών που ενδέχεται να προκύψουν το προσεχές διάστημα.
Κοινά σύνορα
Και μόνο η σύλληψη του έργου του East Med προϋποθέτει ότι οι τρεις χώρες έχουν κοινά σύνορα (το Ισραήλ με την Κύπρο και η Κύπρος με την Ελλάδα), κάτι που αμφισβητεί η Τουρκία και εμπράκτως επιχείρησε να το επιβάλει με το μνημόνιο που υπέγραψε ο κ. Ερντογάν με την κυβέρνηση Σάρατζ.
Η εμπλοκή του Τ. Ερντογάν στη λιβυκή κρίση δεν αφορούσε μόνο τη διάθεσή του να στηρίξει το παρακλάδι των Αδελφών Μουσουλμάνων στη Λιβύη, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να ηγηθεί του κινήματος αυτού που θα του δώσει ρόλο και στον αραβικό και στον ευρύτερο μουσουλμανικό κόσμο.
Ο ίδιος εξάλλου δεν έκρυψε στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του ότι ο στόχος της Τουρκίας ήταν «να ακυρώσει τις συνωμοσίες για τον αποκλεισμό της από τη Μεσόγειο».
«Τα δύο μνημόνια μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης έφεραν κέρδη μεγάλης στρατηγικής σημασίας για την Τουρκία», είπε ο Τούρκος πρόεδρος, προσθέτοντας ότι «η πλήρης εφαρμογή αυτών των συμφωνιών θα διευκολυνθεί με τη στήριξη που θα δώσουμε στη νόμιμη κυβέρνηση της Τρίπολης».
Κινήσεις... πανικού
Η επείγουσα σύγκληση της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης σήμερα για να εγκρίνει την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων και παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην κυβέρνηση της Τρίπολης είναι ενδεικτική της αγωνίας που διακατέχει την Αγκυρα για τη διάσωση της κυβέρνησης Σάρατζ, καθώς χωρίς αυτήν τα δύο μνημόνια θα είναι «νεκρά» και ο κ. Ερντογάν θα απολέσει την οποιαδήποτε επίφαση νομιμοποίησης για να ισχυρίζεται ότι η Τουρκία έχει κοινά θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη, με τρόπο που εξαφανίζει πλήρως την ελληνική και κυπριακή υφαλοκρηπίδα.
Και καθώς η υπόθεση της Ανατολικής Μεσογείου έχει αναχθεί σε ζήτημα μείζονος στρατηγικής σημασίας για την Τουρκία, θα πρέπει να θεωρείται αναμενόμενο ότι η τουρκική ηγεσία παράλληλα με τη δύσκολη και επικίνδυνη επιχείρηση στήριξης με στρατιωτικά μέσα της κυβέρνησης Σάρατζ θα επιχειρήσει να δημιουργήσει τετελεσμένα με βάση το μνημόνιο της 27ης Νοεμβρίου, για όσο καιρό ακόμη θα μπορεί να ισχυριστεί ότι το μνημόνιο είναι «ζωντανό».
*Ταυτόχρονη δημοσίευση με τον ''Φιλελεύθερο''
που κυκλοφορεί σήμερα 2 Ιανουαρίου 2020
Του Νίκου Μελέτη
https://www.liberal.gr/diplomacy/eastmed-ellada-israil-kai-kupros-sfragizoun-ti-sumfonia-%E2%80%93-summachia-asfaleias/280107
2/1/2020
2.
Η επόμενη μέρα για East Med και Ελλάδα
στην ανατολική Μεσόγειο.
Αναμένεται να κριθεί μακροπρόθεσμα, καθώς η ιστορία της «διπλωματίας των αγωγών», περιλαμβάνει συμφωνίες και σχεδιαζόμενους αγωγούς που δεν υλοποιήθηκαν.
Τις διπλωματικές ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο επιδιώκει να μεταβάλλει η υπογραφή της διακρατικής Συμφωνίας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, για την κατασκευή του EastMed, απομονώνοντας την Τουρκία από πολυμερείς ενεργειακές συνέργειες και προωθώντας τη στρατηγική διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ωστόσο, το φιλόδοξο και ακριβό έργο της κατασκευής του EastMed αναμένεται να κριθεί μακροπρόθεσμα, καθώς η ιστορία της «διπλωματίας των αγωγών», περιλαμβάνει συμφωνίες και σχεδιαζόμενους αγωγούς που δεν υλοποιήθηκαν.
H συμφωνία για τον EastMed αναβαθμίζει σε διπλωματικό επίπεδο την Ελλάδα και προκαλεί έντονες τουρκικές αντιδράσεις. Η ελληνική διπλωματία παρά τις χρόνιες παθογένειες και την έλλειψη συντονισμού που την χαρακτηρίζουν, κατάφερε στην περίπτωση του EastMed να λειτουργήσει εντός πλαισίου εθνικής στρατηγικής. Ο αγωγός φυσικού αερίου αναγνωρίστηκε το 2013 ως έργο κοινού ενδιαφέροντος (PCI) για την ΕΕ και οι κυβερνήσεις της Αθήνας επένδυσαν στην τριμερή συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ με αποκορύφωμα την υπογραφή της 2 Ιανουαρίου στο Ζάππειο.
Η Ελλάδα είναι ενταγμένη στο αμερικανικό γεωπολιτικό δόγμα της ανατολικής Μεσόγειου που ευνοεί στις πολυμερείς συνεργασίες, με στόχο την εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων της περιοχής, για μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Σε πρώτη ανάγνωση, η συμφωνία για τον EastMed, θεωρείται διπλωματική επιτυχία για την Ελλάδα και απομονώνει την Τουρκία, που δέχεται επικρίσεις από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για το μνημόνιο Τουρκίας -Λιβύης για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων και την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στην κυβέρνηση της Τρίπολης.
Η κυβέρνηση της Αθήνας ενδεχομένως να αντιλαμβάνεται τον EastMed και ως εγγύηση για την ασφάλεια της Ελλάδας, σε περίπτωση που οι τουρκικές προκλήσεις σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο οδηγηθούν εκτός ελέγχου και προκληθεί «θερμό» επεισόδιο. Η ρήτρα συνεργασίας για την ασφάλεια του αγωγού EastMed, που σύμφωνα με διαρροές περιλαμβάνεται στη συμφωνία (άρθρο 10), πιθανότατα να σχετίζεται με την παραπάνω ερμηνεία, καθώς δεσμεύει τα εμπλεκόμενα μέρη για την προστασία του αγωγού και την υλοποίησή του.
Παράλληλα, η Ελλάδα δράττει την ευκαιρία να προβληθεί ως εν δυνάμει διαμετακομιστικός κόμβος ενεργείας της ΕΕ, εκμεταλλευόμενη τη διπλωματική ευφορία της συμφωνίας για τον EastMed και τις αντιδράσεις για την τουρκική στρατηγική στην ανατολική Μεσόγειο.
Σε δεύτερη ανάγνωση, η συμφωνία του EastMed, εγείρει ερωτήματα αναφορικά με την επάρκεια του αγωγού σε φυσικό αέριο και το υψηλό κόστος που απαιτείται για την υλοποίησή του, 7 δισ. εκατ. δολάρια. Ο αγωγός υπολογίζεται να έχει μήκος 1,900 χλμ, - το μεγαλύτερο μέρος του είναι υποθαλάσσιο- και να μεταφέρει 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως. Όμως, τα επιβεβαιωμένα μέχρι στιγμής ισραηλινά και κυπριακά ενεργειακά αποθέματα δεν επαρκούν για την τροφοδοσία του αγωγού.
Η κατασκευή του EastMed θεωρείται πρόκληση για Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ, μικρά κράτη, που δεν έχουν μεγάλη εμπειρία σε κατασκευή υποθαλάσσιων αγωγών, συγκριτικά με Ρωσία και Τουρκία. Επιπλέον, η συμμετοχή στο μέλλον και άλλων κρατών στο έργο του East Med, όπως Αιγύπτου και Λιβάνου, ενδέχεται να επηρεαστεί και από τη διαμόρφωση των σχέσεων τους με το Ισραήλ.
Τουρκική αντίδραση
Η συμφωνία για τον EastMed προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Τουρκίας, καθώς οποιαδήποτε ενέργειες και διπλωματικές κινήσεις που δεν την περιλαμβάνουν, υπονομεύουν το προφίλ του «αφεντικού» της ανατολικής Μεσογείου που προωθεί ο Ταγίπ Ερντογάν. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας Χαμί Ακσόι, δήλωσε για την συμφωνία του EastMed, ότι κάθε σχέδιο που αγνοεί τα δικαιώματα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων για τους φυσικούς πόρους στην ανατολική Μεσόγειο θα αποτύχει.
Η Τουρκία αναμένεται να κλιμακώσει τις προκλήσεις στην ανατολική Μεσόγειο, διότι επικοινωνιακά και διπλωματικά η συμφωνία για τον EastMed, ασκεί εσωτερική πίεση στον Ερντογάν, που προωθεί το δόγμα της «Γαλάζια Πατρίδας». Ωστόσο, ο EastMed δεν υπονομεύει μόνο τα ενεργειακά συμφέροντα της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και της Ρωσίας που δεν επιθυμεί να μειωθεί η εξάρτηση της ΕΕ από το φυσικό της αέριο. Ο EastMed εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Δύσης και εντάσσεται στο ευρύτερο ανταγωνισμό ΗΠΑ και Ρωσίας για έλεγχο ενεργειακών οδών.
Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας
Διεθνολόγος, Στρατηγικός Αναλυτής.
Sr. Data Analyst στη Palo Services.
https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-epomene-mera-yia-east-med-kai-ellada-sten-anatolike-mesoyeio_gr_5e0f0195e4b0b2520d1fc95b?utm_hp_ref=gr-homepage
3/1/2020
στο Μίσιγκαν. Φωτογραφία Λευκός Οϊκος via @DanScavino
3.
Γιατί ο East Med είναι η απόδειξη οτι η Αμερική
δεν πρόκειται να αφήσει μόνο του τον Ελληνισμό;
Μια πάρα πολύ μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει λόγω των ελληνοτουρκικών. Αυτή η συζήτηση εγκιβωτίζεται στο ”Μήπως η Αμερική μας αφήσει;”. Αυτή η ερώτηση ταλάνιζε την Ελλάδα αμέσως μετά το τέλος του Β’ Π.Π.
Όταν το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε ανικανότητα στο να βοηθήσει την Ελλάδα στον Φεβρουάριο του 1947 και οι ΗΠΑ ήλθαν με οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στην Ελλάδα, όλο το πολιτικό σύστημα που πίστευε στη δημοκρατία, φοβόταν μην τυχόν οι Αμερικανοί εγκαταλείψουν την Ελλάδα.
Πράγματι, η έκθεση Porter για το πόσο κακή ήταν η ελληνική πολιτική στην κατανομή πλούτου, θα φόβιζε πολύ τις ΗΠΑ της εποχής, που δειλά-δειλά προσπαθούσαν να αναλάβουν ηγεμονικό ρόλο στο Δυτικό Ημισφαίριο. Πολλοί γερουσιαστές, Τύπος και κοινή γνώμη έμοιαζαν απρόθυμοι για την αμερικανική περιπέτεια. Ωστόσο, το αμερικανικό πολιτικό σύστημα πάντα έπραττε ρεαλιστικά στις μεγάλες αποφάσεις. Η Αμερική δεν έφυγε ποτέ από την Ελλάδα κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Δεν ήταν κάποιο συναίσθημα που κράτησε τις αμερικανικές δεσμεύσεις στην Ελλάδα, αλλά η γεωπολιτική πραγματικότητα. Όπως και σήμερα.
Παρόλο που το ερώτημα αποδεικνύει το πόσο πολύ μας έχει κυριεύσει το φοβικό σύνδρομο, χρειάζεται απάντηση. Η Αμερική δε θα αφήσει την Ελλάδα και την Κύπρο. Η Αμερική δεν αφήνει κανένα μέρος στο οποίο έχει να διακυβεύσει ζωτικά της συμφέροντα. Δεν πρέπει να κοιτάμε συναισθηματικά καμία χώρα.
Η Αμερική επανήλθε στην Ελλάδα δυναμικά από τότε που η Ελλάδα μπήκε στη μέγγενη του χρέους. Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είχαν μέχρι τότε, ”σκαμπανεβάσματα”. Οι σχέσεις των δύο χωρών τελούσαν υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ και αυτό έφτανε. Εδώ και μια δεκαετία, οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι αυστηρά διμερείς σχέσεις οι οποίες σαφώς συμπληρώνονται και από τις συμμαχικές σχέσεις μας στο ΝΑΤΟ. Πού ξεκίνησε η προώθηση του περίφημου ”Άξονα Σταθερότητας”; (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ). Στις ΗΠΑ και με πρωτοβουλίες του ισραηλινού lobby στις ΗΠΑ και του ελληνοκυπριακού. Ασφαλώς με την στήριξη και τις ευλογίες της Ουάσινγκτον η οποία έβλεπε οτι η αναθεωρητική Τουρκία οφείλει να μετριαστεί.
Τα μεγάλα κράτη όπως είναι η Αμερική, σχεδιάζουν για δεκαετίες. Πόσοι ήταν στην Ελλάδα και στην Κύπρο που δεν έλεγαν πως η τριμερής που χθες κατέληξε σε συμφωνία για τον East Med ήταν απλώς ένας ισραηλινός και αμερικανικός ελιγμός; Πόσοι έλεγαν πάλι συναισθηματικά οτι ”Η Αμερική και το Ισραήλ θα μας πουλήσουν”; Στην πραγματικότητα, στη διεθνή πολιτική όπως και στις business, όλα έχουν την τιμή τους και όλα είναι προς αγορά και άρα, προς πώληση.
Ωστόσο η Ελλάδα και η Κύπρος δεν είναι ακόμη προς εξαργύρωση. Το Ισραήλ δε θα έχανε ποτέ το δυτικό του γεωστρατηγικό βάθος που δεν συνίσταται από κάτι άλλο, πέραν από την Κύπρο και την Ελλάδα. Η Αμερική δε θα έχανε ποτέ την Ανατολική Μεσόγειο η οποία δεν είναι μόνο πλούσια σε υδρογονάνθρακες, (και θα μειώσει την εξάρτηση της Ε.Ε από το ρωσικό αέριο) αλλά και περιοχή-κλειδί για τα αμερικανικά σχέδια σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Ασία.
Η Τουρκία με την προκλητικά μονομερή πολιτική της, ήταν ο επιταχυντής των εξελίξεων και μάλιστα, όταν άρχισε να συνεργάζεται στενά με την Μόσχα και την Τεχεράνη. Πλέον, όλα είναι ξεκάθαρα για την Τουρκία η οποία και με Χαμάς συνεργάζεται, και με ΙΚ συνεργάζεται, και με Κατάρ συνεργάζεται (δορυφόρος του Ιράν) και με οποιαδήποτε δύναμη απειλεί την εδαφική ακεραιότητα του Ισραήλ, του μοναδικού στρατηγικού συμμάχου εκτός ΝΑΤΟ των ΗΠΑ, σε όλον τον κόσμο. Η ασφάλεια του Ισραήλ, είναι και ασφάλεια της Αμερικής.
Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να διανοηθούν οτι θα χάσουν την Ελλάδα. Το είδαμε με τις καίριες παρεμβάσεις του προέδρου Obama κατά την περίοδο που οι Ευρωπαίοι μας απειλούσαν με έξοδο από την ΕΖ. Το βλέπουμε τώρα που ακόμη και σε μια περίοδο που όλοι ψάχνουν τι ενώνει τον πρόεδρο Τραμπ με τον Ταγίπ Ερντογάν, το East Med Act of 2019 πέρασε στον αμερικανικό προϋπολογισμό. Με αμερικανικό νομοσχέδιο, η Κύπρος δεν υφίσταται πλέον embargo όπλων. Ανάμεσα από την Λιβύη, τη Συρία και την Ουκρανία, οι Αμερικανοί βλέπουν δύο σημαντικά Στενά (Δαρδανέλλια και Σουέζ) και οι επιλογές που έχουν στη διατήρηση σταθερότητας είναι ελάχιστες.
Θα πρέπει να έχουμε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σε σχέση με την Αμερική. Όχι οτι ξαφνικά γίναμε κάποια υπερδύναμη. Η ασυμμετρία που υπάρχει ανάμεσα στις σχέσεις Ελληνισμού και ΗΠΑ έχει μειωθεί. Όχι λόγω κλεισίματος της ψαλίδας ισχύος. Πολλές φορές στην ιστορία, κράτη ανάλογης ισχύος με της Ελλάδας, κατάφεραν να είναι πολύ σημαντικά για τις ΗΠΑ. Ένα παράδειγμα είναι η Σιγκαπούρη. Η αμερικανική στρατηγική στην Ασία, θα κλονιστεί συθέμελα αν αυτό το μικρό κράτος πάψει να έχει δεσμούς με τις ΗΠΑ. Ο στρατηγικός διάλογος ο οποίος πλαισιώνει τις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ, ολοκληρώνει την γεωστρατηγική αναβάθμιση του Ελληνισμού.
Χρειάζεται να συνεχίσουμε να χτίζουμε τις περιφερειακές μας συμμαχίες και να είμαστε ο συνδετικός κρίκος Βαλκανίων και Ανατολικής Μεσογείου. Η Ελλάδα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην περιοχή και πρέπει να δημιουργήσουμε μια εξωτερική πολιτική που να βασίζεται σε αυτήν την παραδοχή.
Ο East Med και η προτίμηση σε αυτόν τον αγωγό, έγινε με γεωστρατηγικά κριτήρια. Το Ισραήλ παραδίδει μαθήματα θέσης προτεραιοτήτων στην υψηλή στρατηγική. Πρώτα η ασφάλεια και μετά η οικονομία. Το Ισραήλ επιβίωνε και αποτελούσε την περιφερειακή δύναμη της περιοχής και πριν ανακαλύψει το ”Λεβιάθαν”. Ο αγωγός πλέον συνδέεται με την ασφάλεια του Ισραήλ (αλλά και της Αιγύπτου που αποτελεί επίσης σημαντικό κράτος για την αμερικανική αρχιτεκτονική ασφαλείας) και τα ύδατα στην περιοχή μας είναι πολύ σημαντικά. Διόλου τυχαίο δεν είναι οτι οι Αμερικανοί ήθελαν να επενδύσουν περισσότερα στην λεγόμενη ”Best in the Med”, τη βάση της Σούδας στην Κρήτη.
Αν προσθέσουμε και τον ΤΑΡ, η Ελλάδα πλέον είναι πολύ σημαντική για να αφεθεί στην τύχη της. Αρκεί να παραδειγματιστούμε από την καλή δουλειά που έγινε την τελευταία δεκαετία που διακομματικά υποστηρίχθηκαν οι τριμερείς συνεργασίες με Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ, Αίγυπτο και Ιορδανία. Αρκεί να συνδέουμε την περιφερειακή μας πολιτική με την αμερικανική γεωπολιτική σκέψη και να διατηρήσουμε πολύ καλές σχέσεις με χώρες της Ε.Ε όπως είναι η Γαλλία και η Ιταλία. Η Ελλάδα με τον East Med αναβαθμίζει ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό Νότο, σε πείσμα πολλών εταίρων μας στην Ε.Ε, με τις αμερικανικές ευλογίες.
Η Αμερική δε γίνεται να χάσει τη Μεσόγειο από καμία ηπειρωτική δύναμη, είτε αυτή λέγεται Ρωσία, είτε Κίνα, είτε Γερμανία, είτε Τουρκία. Χρειάζεται να ανιχνεύουμε σωστά την αμερικανική γεωστρατηγική για να έχουμε πάντα καλά επιχειρήματα για τους Αμερικανούς συμμάχους οι οποίοι γνωρίζουν καλά οτι ο κόσμος που διαμορφώνεται δεν ευνοεί υπερεκτάσεις τύπου Τουρκίας αλλά κράτη μικρότερα σε έκταση, όπως είναι η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ.
Ο Mike Pompeo όταν ήλθε στην Αθήνα (5-6 Οκτωβρίου 2019) είπε πως ”Η Ελλάδα κέρδισε έναν ισχυρό σύμμαχο που ήλθε για να μείνει για πολύ καιρό”. Δεν είπε κάποια υπερβολή.
Αλέξανδρος Δρίβας,
Research Fellow – HALC, Ph.D. Cand.
(Hellenic-American Relations after Cold War Era)
https://hellasjournal.com/2020/01/giati-o-east-med-ine-i-apodixi-oti-i-ameriki-den-prokite-na-afisi-mono-tou-ton-ellinismo/
3/1/2020
4.
Γιατί η Ιταλία δεν συμμετέχει (ακόμη) στον EastMed;
Είναι φανερό ότι η Ιταλία κρατά, διακριτικά και ευγενικά, αποστάσεις από το φιλόδοξο – από πολιτική, οικονομική και ενεργειακή σκοπιά – έργο του αγωγού EastMed. Η επιστολή του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης της κυβέρνησης Κόντε, ο οποίος είναι και αρμόδιος για τα ζητήματα ενέργειας, με την οποία χαιρέτισε την τριμερή διακρατική συμφωνία που υπογράφηκε χθες ήταν ενδεικτική.
«Θα ήθελα να εκφράσω τις πιο θερμές μου ευχές για την επιτυχία της πρωτοβουλίας, την οποία η Ιταλία συνεχίζει να στηρίζει και στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Σχεδίων Κοινού Ενδιαφέροντος», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Στέφανο Πατουανέλι. Και όσοι έχουν στοιχειώδη επαφή με τη διπλωματική ορολογία μπορούν να καταλάβουν ότι η επιλογή της Ρώμης, για την ώρα τουλάχιστον, είναι να παρατηρεί προσεκτικά τις εξελίξεις, αφήνοντας να εννοηθεί ότι κάποια στιγμή ενδέχεται να μπει και αυτή στο παιχνίδι.
Αντικειμενικά, λοιπόν, τίθενται ορισμένα σημαντικά ερωτήματα: Γιατί η Ιταλία τηρεί αυτή τη στάση; Τι θα σημάνει ενδεχόμενη μη συμμετοχή της στο συγκεκριμένο έργο; Και επίσης, ποιες προσπάθειες καταβάλλονται προκειμένου να βάλει την υπογραφή της;
Ισχυροί εμπορικοί δεσμοί
Όσον αφορά στο πρώτο ερώτημα, η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί, πρωτίστως, στις σχέσεις που έχει αναπτύξει η Ιταλία με την Τουρκία (οι οποίες έχουν προϊστορία αιώνων...) και τον κίνδυνο αυτές να διαταραχθούν εξαιτίας της συμμετοχής της πρώτης σε ένα έργο το οποίο προκαλεί την μήνη της δεύτερης. Για του λόγου το αληθές, η Ιταλία είναι σήμερα ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες και ο τρίτος παγκοσμίως, με τον ετήσιο όγκο των διμερών συναλλαγών να έχει ξεπεράσει σε αξία τα 20 δισ. ευρώ. Παράλληλα, περισσότερες από 1.000 ιταλικές εταιρίες έχουν πραγματοποιήσει αξιοσημείωτες επενδύσεις στην τουρκική αγορά.
Οι σχέσεις των δύο χωρών επεκτείνονται και στον ενεργειακό τομέα. Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι ο αγωγός TAP, ο οποίος πρόκειται να μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο στα παράλια της Ιταλίας αφού πρώτα διέρχεται από την Ελλάδα, αποτελεί φυσική συνέχεια του TANAP, ο οποίος ολοκληρώθηκε και εγκαινιάστηκε πρόσφατα από τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Αζέρο ομόλογό του, Ιλχάμ Αλίεφ.
εβαίως, οι κυβερνήσεις των τριών χωρών που χθες υπέγραψαν τη διακρατική συμφωνία για τον EastMed, κάνοντας ένα σημαντικό (αλλά όχι το οριστικό) βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, ευελπιστούν ότι η Ρώμη θα βάλει τελικώς την υπογραφή της και μάλιστα σχετικά σύντομα. Εάν, ωστόσο, με βάση όλα τα παραπάνω αλλά και τους ευρύτερους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς στα ιταλικά διπλωματικά επιτελεία (υπενθυμίζεται ότι η Ιταλία διατηρεί καλές σχέσεις και με τον εταίρο του Ερντογάν στην Λιβύη, Φαγέζ αλ-Σαράταζ) αυτό δεν συμβεί, πόσο βιώσιμος μπορεί να θεωρηθεί ο συγκεκριμένος αγωγός;
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν χωράει αμφιβολία ότι τα πράγματα θα είναι πιο απλά στην περίπτωση που ο υπό σχεδιασμό αγωγός καταλήξει να συνδεθεί με τον TAP ή τον «Ποσειδώνα» προκειμένου να φτάσει σε ιταλικό έδαφος – από όπου, με βάση το υπάρχον δίκτυο, θα μπορεί να φτάσει πολύ πιο εύκολα στις χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.
Έτσι θα πειστεί η Ρώμη
Και τι κάνουν, άραγε, οι άλλοι ενδιαφερόμενοι για να πείσουν τους Ιταλούς ότι έχουν περισσότερα να κερδίσουν συμμετέχοντας ενεργά στο έργο του EastMed;
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι καθοριστικό ρόλο θα παίξει η πίεση που ασκούν Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς αμφότερες στηρίζουν ενεργά τον νέο αγωγό.
Του Γιώργου Παυλόπουλου
https://www.liberal.gr/world/
giati-i-italia-den-summetechei-akomi-ston-eastmed/280234
3/1/2020
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Φώσκολος Αντώνης:Αλήθειες για τα κοιτάσματα στην Ελλάδα
από τα πιο επίσημα χείλη.
Γρίβας Κώστας :"Προβολή απειθαρχίας" από την Τουρκία
- Γιατί η Ελλάδα είναι το εμπόδιο.
Κωνσταντίνος Φίλης: Η Χάγη είναι το τέλος της διαδρομής των ελληνοτουρκικών διαφορών. Ποιοι είναι οι δρόμοι προς το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.
Πλήρης στήριξη των ΗΠΑ στον αγωγό EastMed. Αλλά και ανησυχία
για τις τουρκικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αγκυρα για EastMed: Κάθε σχέδιο που αγνοεί τα δικαιώματα της Τουρκίας
θα αποτύχει.