Τα ευχολόγια των golden boys δεν πείθουν τους εργαζομένους
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
Στον καθρέφτη του Νταβός.
Τα ευχολόγια των golden boys
δεν πείθουν τους εργαζομένους
Η ατζέντα του Νταβός για έναν δίκαιο καπιταλισμό αγνοεί την έλλειψη εμπιστοσύνης από την πλευρά των εργαζομένων. Γιατί τα στελέχη πρέπει να «ακούνε» τους υπαλλήλους. Η σημασία της επένδυσης στην απόκτηση νέων δεξιοτήτων.
Εργαζόμενοι όλοι του κόσμου, τα νέα είναι ευχάριστα! Έχετε μετονομαστεί σε «συμμέτοχους» (stakeholders) και τα αφεντικά σας έχουν υπογράψει δημόσιες επιστολές όπου αναφέρουν ότι πλέον έχετε τόση σημασία για αυτούς όση και οι μέτοχοι, που το ύψος των κερδών τους καθορίζει τα δικά τους μπόνους.
Σε περίπτωση που είχατε οποιαδήποτε υποψία ότι οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν στοιχηματίσει περισσότερα χρήματα από όσα θα αποκτήσετε ποτέ συνεχίζουν να έχουν το πάνω χέρι, το Νταβός 2020 επιχειρεί να σας αλλάξει γνώμη. Η βασική θεματική της ετήσιας συνάντησης του 50ου Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, το οποίο διεξάγεται αυτή την εβδομάδα σε ένα εντυπωσιακό αλπικό χωριό, είναι «συμμέτοχοι για έναν συνεκτικό και βιώσιμο κόσμο». Τα στελέχη με τα κοστούμια και τις μπότες χιονιού θα απέχουν από δηλώσεις για επαναγορές μετοχών και αποδοτική φορολογία μέχρι την επόμενη ανακοίνωση κερδών: η εβδομάδα αυτή είναι αφιερωμένη στο περιβάλλον, τους πελάτες και εσάς.
Σε εξέδρες συνεδρίων, σε συναντήσεις σε δωμάτια ξενοδοχείων και σε χώρους φιλοξενίας στον κεντρικό δρόμο του χωριού, επιχειρηματικοί ηγέτες συζητούν για το πώς θα καταπολεμήσουν τους αποκλεισμούς στην εργασία, θα κατευνάσουν τις ανησυχίες των πολιτικών για την οικονομία της ευκαιριακής εργασίας (gig economy) και θα αναβαθμίσουν τις ικανότητες των εργαζομένων που είναι αντιμέτωποι με την απειλή των ρομπότ και της τεχνητής νοημοσύνης.
Πέντε μήνες αφότου η οργάνωση Business Roundtable με έδρα την Ουάσιγκτον στήριξε τη νέα τάση όσον αφορά τις εταιρικές προτεραιότητες -έμφαση στους εργαζόμενους, τους καταναλωτές, τους προμηθευτές, τις τοπικές κοινότητες και το περιβάλλον, αντί για τους μετόχους- το ζήτημα αυτό το ενστερνίζονται ολοένα και περισσότερα υψηλόβαθμα στελέχη.
Δύο χρόνια πριν, έρευνα της Deloitte ανακάλυψε ότι μόνο το 12% των κορυφαίων στελεχών πίστευαν ότι μπορούσαν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στη μόρφωση και εκπαίδευση του προσωπικού τους. Η Σάρον Θορν, πρόεδρος της Deloitte, υποστηρίζει ότι στη φετινή έρευνα πάνω από το 80% δηλώνει πως υποστηρίζει τη δημιουργία μιας κουλτούρας δια βίου μάθησης.
To μόνο πρόβλημα είναι ότι προσωπικό τους δεν τους εμπιστεύεται και τόσο. Μια άλλη έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε 28 χώρες από τη συμβουλευτική εταιρεία Edelman, βρήκε ότι μόνο το ένα τρίτο των ανθρώπων εμπιστεύονται τους εργοδότες όσον αφορά τη διατήρηση του προσωπικού ή την καταβολή ικανοποιητικών μισθών. Το 83% ανησυχούν πως θα χάσουν τις δουλειές τους, καθώς οι εταιρείες στρέφονται στους αυτοαπασχολούμενους, τα ρομπότ ή τον φθηνό ανταγωνισμό από το εξωτερικό για να αυξήσουν τις αποδόσεις των μετόχων.
«Οι υπάλληλοι έχουν μια στάση "δείξε εμπιστοσύνη, αλλά επαλήθευσε". Λένε «δείξε μου την εκπαίδευση και δείξε μου τα χρήματα» τονίζει ο Ρίτσαρντ Έντελμαν, ο CEO της εταιρείας.
Η αύξηση των μισθών των εργαζομένων ακούγεται σαν μια από αυτές τις καλόβουλες κινήσεις οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν στην απόλυση του CEO από τους μετόχους, οι οποίοι ακόμα έχουν την εξουσία. Ωστόσο, σε ιδιωτικές εκδηλώσεις στο Νταβός αυτή την εβδομάδα, αρκετά στελέχη επέμειναν ότι οι κοινωνικές πιέσεις για την καταβολή αξιοπρεπών μισθών και η αύξηση του κόστους για την πρόσληψη καταρτισμένων υπαλλήλων σε μια αγορά εργασίας με χαμηλή ανεργία αλλάζουν τους υπολογισμούς τους σχετικά με μια τέτοια επένδυση.
Εταιρείες όπως η Walmart και η JP Morgan έχουν λανσάρει προγράμματα επανεξειδίκευσης του προσωπικού, καθώς περισσότερες εταιρείες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούν να βασιστούν στις κυβερνήσεις για την εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού. Τέτοιες επενδύσεις θα έχουν πιο μακροπρόθεσμη απόδοση από οποιαδήποτε επαναγορά μετοχών. Αλλά το ίδιο ισχύει και για πιο μικρές επενδύσεις, όπως το να λαμβάνεται υπόψη η άποψη των υπαλλήλων για το αν οι εταιρείες τηρούν τις υποσχέσεις τους.
O Nταν Σούμαν, CEO της PayPal, έδωσε πέρυσι ένα παράδειγμα του τι μπορεί να συμβεί στο μέτωπο αυτό.Έχοντας συμμετάσχει σε προηγούμενες συζητήσεις στο Νταβός για την οικονομική ενσωμάτωση, αποφάσισε να ανακαλύψει περισσότερα για την οικονομική κατάσταση των δικών του ωρομίσθιων εργαζομένων και των υπαλλήλων στα τηλεφωνικά κέντρα. Έπαθε σοκ όταν ανακάλυψε ότι το 60% δυσκολευόταν να τα βγάλει πέρα κάθε μήνα.
Η PayPal απάντησε με αυξήσεις μισθών, μείωση του κόστους για την υγειονομική περίθαλψη, προσφορά μετοχών σε όλους τους υπαλλήλους και παροχή οικονομικής επιμόρφωσης. Η κίνηση είχε αρχικά κόστος, αλλά ο κ. Σούμαν είναι βέβαιος ότι βάζοντας σε προτεραιότητα τους υπαλλήλους θα ωφελήσει τους υπόλοιπους «συμμέτοχους».
Όπως το έθεσε κάποτε και ο μακαρίτης Χερμπ Κέλεχερ, ιδρυτής της Southwest Airlines: «Ένας υπάλληλος με καλή διάθεση συμπεριφέρεται καλά στον πελάτη. Δεν είναι κάποιο φοβερό μυστήριο».
Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι λίγα πράγματα ενισχύουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε μια εταιρεία όσο η αξιοπρεπής αντιμετώπιση των υπαλλήλων. Αυτό θα έπρεπε να καθησυχάσει τους επενδυτές ότι αυτή η αλλαγή οπτικής θα τους ωφελούσε και εκείνους, μακροπρόθεσμα. Οι επιχειρηματικοί ηγέτες οι οποίοι πρέπει να αντιμετωπίσουν διαφορετικές ομάδες ανθρώπων ως ισότιμες με τους μετόχους μπορεί να δυσκολευτούν να θέσουν προτεραιότητες. Αλλά είναι το μέλλον των υπαλλήλων εκείνο που μπορούν πιο εύκολα να βελτιώσουν.
Oι συζητήσεις για την οικονομική ενσωμάτωση και τη βελτίωση της κοινωνικής κινητικότητας σε εκδηλώσεις όπως το Νταβός μπορεί να φαίνονται κάπως αφηρημένες, αλλά δεν ισχύει το ίδιο με το να πληρώνεις τους υπαλλήλους σου έναν αξιοπρεπή μισθό και να τους πείσεις ότι τους ακούς.
Πολλοί στην κορυφή, ωστόσο, φαίνονται αδιάφοροι για το τι αντιμετωπίζουν στη ζωή τους όσοι βρίσκονται σε κατώτερα εισοδηματικά κλιμάκια. Η YPO, ένα παγκόσμιο δίκτυο 28.000 CEO, ανακάλυψε αυτόν τον μήνα ότι λιγότερο από το 40% των μελών της έχουν επιχειρήσει να μετρήσουν την εμπιστοσύνη των υπαλλήλων εντός της επιχείρησής τους.
Καθώς επαναπροσδιορίζουν τις προτεραιότητες τους, τα στελέχη στο Νταβός πρέπει να αναλογιστούν αν καταναλώνουν την ίδια ενέργεια για να ακούσουν τους υπαλλήλους με αυτή που καταναλώνουν στις συνομιλίες με επενδυτές.
Tότε, αφού συζητήσουν αυτή την εβδομάδα πως θα κάνουν καλύτερο τον κόσμο, μπορούν να αρχίσουν να υλοποιούν τις υποσχέσεις τους.
Του Andrew Edgecliffe-Johnson
Financial Times
25 Ιανουαρίου 2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Στον καθρέφτη του Νταβός.
Το 1971, ένας 32χρονος μηχανικός και οικονομολόγος, ο Κλάους Σβαμπ, διοργάνωσε μια συνάντηση στο Νταβός με στόχο τη διάδοση της ιδέας ότι η καπιταλιστική επιχείρηση δεν μπορεί να επιδιώκει υπεράνω όλων να δίνει κέρδη στους μετόχους της, αλλά πρέπει να υπηρετεί το συμφέρον της κοινωνίας, εργαζομένων, προμηθευτών και πελατών της. Στους 400 συμμετέχοντες, παρουσίασε τη δική του απάντηση στη θέση που είχε διατυπώσει λίγο νωρίτερα, Σεπτέμβριο 1970, ο Μίλτον Φρίντμαν, του Σικάγο, ότι «η κοινωνική ευθύνη της επιχείρησης είναι μία, να αυξάνει τα κέρδη της». Επί μισό αιώνα, η κυριαρχία της θέσης του Φρίντμαν ήταν καταθλιπτική. Σε αυτήν και στα αποτελέσματά της οφείλεται ίσως το γεγονός ότι, στο πέρασμα των χρόνων, το Νταβός του «ηττημένου» Σβαμπ κερδίζει απήχηση.
Η λογική του Φρίντμαν αποτέλεσε τον πυρήνα της νεοσυντηρητικής πολιτικής που, με την πολύμορφη στήριξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος (βλ., το χρήμα παράγει ιδέες...), οδήγησε στην έκρηξη ανισοτήτων, στην κλιματική κρίση, σε φαινόμενα απόγνωσης που τροφοδοτούν τον λαϊκισμό και διαβρώνουν τις δημοκρατίες. Αυτός ο κόσμος που έχει λαξευτεί από νεοσυντηρητικές ιδέες και πολιτικές από τη 10ετία του 1970, καθρεφτίζεται στις συναντήσεις του Νταβός επί 50 χρόνια. Δεν καθρεφτίζεται μόνο στις συμμετοχές σε αυτές τις συναντήσεις («στο Νταβός μαζεύονται οι δισεκατομμυριούχοι για να εξηγήσουν στους εκατομμυριούχους τι πρέπει να κάνει η μεσαία τάξη για να μειωθούν οι ανισότητες», αυτό το σλόγκαν αποδίδεται στον Τζ. Ντάιμον, της JP Morgan και του Business Roundtable). Καθρεφτίζεται κυρίως στις ανησυχίες και στους φόβους που προκαλεί αυτός ο κόσμος στην ίδια την κυρίαρχη οικονομική ελίτ.
Γιατί, ο κόσμος, έτσι όπως είναι σήμερα, δεν πολυαρέσει. Δεν ήταν ευχάριστο το αποτέλεσμα του φετινού Βαρόμετρου Εμπιστοσύνης του οργανισμού Edelman (δείγμα 34.000 άνθρωποι, σε 28 χώρες), που προϋπάντησε τους συνδαιτυμόνες του Νταβός: Οι 57 στους 100 ανθρώπους (σημειώστε κι αυτό: και οι 69 στους 100 Γάλλους, αμέσως μετά τους Ταϊλανδούς και τους Ινδούς…) πιστεύουν ότι ο καπιταλισμός (που πλέον είναι οικουμενικό σύστημα…) έτσι όπως είναι σήμερα κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Υποδηλώνεται η ανάγκη μεταρρύθμισης. Αλλά αρκούν απλές μεταρρυθμίσεις και μια αναδιανομή πλούτου; Ή απαιτούνται ριζικές αλλαγές, του ίδιου του τρόπου που παράγουμε/ζούμε, ώστε να μη γίνει κόλαση η ζωή των ανθρώπων που γεννιούνται τώρα ή γεννήθηκαν στα τέλη του 20ού αιώνα; Το δεύτερο. Κι αυτό προκύπτει ευθέως από μια άλλη έρευνα, που διεξάγεται κατ’ έτος από τους διοργανωτές του Νταβός, σχετικά με τους κινδύνους που απειλούν την ανθρωπότητα. Για πρώτη φορά οι 5 πρώτοι ήταν περιβαλλοντικοί. Η κλιματική κρίση φοβίζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο – και από μια οικονομική κρίση.
Στη σημερινή του μορφή –είπε ο Κλάους Σβαμπ– ο καπιταλισμός έχει φτάσει στα όριά του. Αν δεν μεταρρυθμιστεί με δικές του δυνάμεις, δεν θα επιβιώσει. Και ο πυρήνας τής μεταρρύθμισης είναι η αλλαγή προτύπου της καπιταλιστικής επιχείρησης. Αυτή οφείλει να ηγηθεί στον αγώνα καταπολέμησης των ανισοτήτων και αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης. Πενήντα χρόνια μετά, ο Κλάους Σβαμπ διεκδικεί να πάρει ρεβάνς από τον Μίλτον Φρίντμαν.
Κώστας Καλλίτσης
https://www.kathimerini.gr/1061961/
opinion/epikairothta/politikh/ston-ka8refth-toy-ntavos
26/1/2020