Τι κάνει τόσο ιδιαίτερους τους σκύλους; Η επιστήμη απαντά.
Τι κάνει τόσο ιδιαίτερους τους σκύλους;
Η επιστήμη απαντά.
Η ιδέα ότι τα ζώα μπορούν να βιώσουν αγάπη υπήρξε κάποτε αδιανόητη για τους ψυχολόγους που τα μελετούσαν. Αλλά ένα νέο βιβλίο υποστηρίζει ότι, σε ό,τι αφορά τα ζώα, η λέξη αγάπη είναι απαραίτητη για την κατανόηση αυτού που έχει κάνει την σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους και στους σκύλους μια από τις πιο σημαντικές μεταξύ των ειδών που έχει μέχρι σήμερα παρατηρηθεί.
Ο Κλάιβ Γουάιν, ιδρυτής του εργαστηρίου κυνολογίας, το οποίο ανήκει στο τμήμα Ψυχολογίας του πανεπιστημίου των ΗΠΑ Arizona State, εξηγεί αυτή τη σχέση στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Ο Σκύλος Είναι Αγάπη: Γιατί και Πώς ο Σκύλος σας Σας Αγαπάει».
Ο 59χρονος ψυχολόγος ζώων, ο οποίος είναι Βρετανός, ξεκίνησε να μελετάει τους σκύλους στις αρχές του 2000 και, όπως οι συνάδελφοί του, θεωρούσε ότι με το να τους αποδίδουμε σύνθετα συναισθήματα διαπράττουμε την αμαρτία του ανθρωπομορφισμού μέχρι που άλλαξε γνώμη επηρεασμένος από μια σειρά αποδείξεων που αυξάνονταν σε τέτοιον βαθμό ώστε να μη μπορεί να τις αγνοήσει.
«Πιστεύω ότι έρχεται κάποια στιγμή που αξίζει να αμφισβητείς την αμφιβολία σου», είπε ο ίδιος σε συνέντευξή του στο AFP.
Η επιστήμη της κυνολογίας έχει γνωρίσει νέα άνθιση τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Στο βιβλίο «Η Ευφυία των Σκύλων» του Μπράιαν Χέιρ (που κυκλοφορεί μόνο στα αγγλικά), ο συγγραφέας έχει εξελίξει την ιδέα ότι οι σκύλοι διαθέτουν μια έμφυτη και εξαιρετική ευφυία.
Ο Γουάιν, ωστόσο, του χαλάει την άποψη υποστηρίζοντας ότι οι σκύλοι δεν είναι τελικά και τόσο έξυπνοι.
Τα περιστέρια, για παράδειγμα, μπορούν να αναγνωρίσουν διαφορετικά είδη αντικειμένων που παρουσιάζονται σε δύο διαστάσεις. Τα δελφίνια καταλαβαίνουν τους κανόνες της γραμματικής, οι μέλισσες χορεύουν για να δείξουν η μια στην άλλη που βρίσκεται η τροφή τους... όλα αυτά δεν μπορούν να τα κάνουν οι σκύλοι.
Ακόμη και οι λύκοι--πρόγονοι των σκύλων-- γνωστοί για την αγριότητά τους και για την έλλειψη ενδιαφέροντός τους για τον άνθρωπο, έχουν δείξει την ικανότητά τους να ακολουθούν το σύνθημα που τους δίνει ο άνθρωπος, όπως σε μια πρόσφατη σουηδική μελέτη που τους πέταγαν την μπάλα και την έφερναν πίσω.
Ο Γουάιν προτείνει την αλλαγή του μοντέλου με τη συγκέντρωση διεπιστημονικής έρευνας με στόχο να διατυπωθεί η αρχή ότι η «υπερβολική κοινωνικότητα» είναι αυτή που κάνει τους σκύλους να ξεχωρίζουν.
Το γονίδιο του συνδρόμου Γουίλιαμς
Μια από τις πιο εντυπωσιακές εξελίξεις προέρχεται από έρευνες που αφορούν την ωκυτοκίνη, μια ορμόνη που παράγεται στον οπίσθιο λοβό της υπόφυσης, στη βάση του εγκεφάλου, και η οποία ευθύνεται για την σύναψη συναισθηματικών δεσμών μεταξύ των ανθρώπων, αλλά που --σύμφωνα με νέα στοιχεία--είναι υπεύθυνη και για τις σχέσεις μεταξύ των ειδών, συγκεκριμένα μεταξύ σκύλων και ανθρώπων.
Πρόσφατη έρευνα υπό τον Τακεφούμι Κικουσούι του πανεπιστημίου Azabu της Ιαπωνίας έδειξε ότι τα επίπεδα της ορμόνης αυτής εκτοξεύονται όταν ο άνθρωπος και ο σκύλος του κοιτάζονται κατάματα, κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει ανάμεσα στις μαμάδες και στα μωρά τους, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο.
Στον τομέα της γενετικής, η γενετίστρια του UCLA Μπρίτζετ φονΧολντ έκανε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη το 2009: οι σκύλοι φέρουν ένα μεταλλαγμένο γονίδιο, το οποίο και ευθύνεται για το σύνδρομο Γουίλιαμς στους ανθρώπους--μια σπάνια γενετική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έναν βαθμό νοητικής υστέρησης και από υπερβολική κοινωνικότητα.
«Αυτό που είναι σημαντικό για τους σκύλους, όπως και για τους ανθρώπους με σύνδρομο Γουίλιαμς, είναι μια επιθυμία να συνάπτουν στενές σχέσεις, να αγαπούν και να αγαπιούνται», γράφει ο Γουάιν.
Πολλά συμπεράσματα έχουν προκύψει μέσα από τεστ συμπεριφοράς--κάποια μάλιστα επινόησης του ίδιου του Γουάιν--που είναι εύκολα να αναπαραχθούν στο σπίτι με τη βοήθεια της προσφοράς λιχουδιών επιβράβευσης.
Σε ένα από αυτά οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα σκοινί για να ανοίξουν την μπροστινή πόρτα του σπιτιού ενός σκύλου και να του βάλουν ένα πιατάκι με φαγητό σε ίση απόσταση από τον ιδιοκτήτη του και διαπίστωσαν ότι τα περισσότερα ζώα πήγαιναν πρώτα στο αφεντικό τους.
Η απεικόνιση με μαγνητική τομογραφία έχει δείξει εξάλλου ότι οι εγκέφαλοι των σκύλων ανταποκρίνονται στους επαίνους το ίδιο ή και περισσότερο σε σχέση με το φαγητό.
Αλλά παρότι οι σκύλοι έχουν μια έμφυτη προδιάθεση για τρυφερότητα, αυτή πρέπει να καλλιεργηθεί από την αρχή της ζωής τους για να εκφραστεί.
24/2/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πως εκπαιδεύεις τον σκύλο σου να κάνει ότι δεν θες;
Γιατί ο σκύλος μου δεν με ακούει’; Αυτή η ερώτηση, ή διάφορες παραλλαγές αυτής, είναι ίσως η πιο συχνή ερώτηση που θα κάνει ένας κηδεμόνας σκύλου. Και συνήθως η ερώτηση έρχεται μετά από πραγματικά φιλότιμες προσπάθειες να αλλάξουν τα πράγματα.
Το πρόβλημα σε όλο αυτό είναι ότι οι άνθρωποι αρχικά εκνευρίζονται και μετά ματαιώνονται και είναι κάτι που είναι απολύτως κατανοητό. Το εκλαμβάνουν ως ότι ο σκύλος τους δεν τους σέβεται ή ότι είναι πεισματάρης ή ανεπίδεκτος μαθήσεως. Και από εκεί ξεκινάει το πρόβλημα στην μεταξύ τους επικοινωνία
Ξέρετε ποιο είναι το χειρότερο με τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές;
Σε πολλές περιπτώσεις τις προκαλούμε εμείς οι ίδιοι! Μην νιώθετε άσχημα, όλοι το έχουμε κάνει. Βλέπετε οι σκύλοι εκτός από αξιολάτρευτα πλασματάκια, καλύτεροι φίλοι του ανθρώπου και όλα αυτά τα χαριτωμένα είναι και εξαιρετικοί παρατηρητές. Και όταν λέω εξαιρετικοί, εννοώ τύπου υπερήρωα που έχουν αναγκαστεί να εξασκήσουν την παρατηρητικότητά τους για να επιβιώσουν σε αυτό τον κόσμο με μυστηριώδη όντα που όλο μιλάνε.
Οι σκύλοι συνεχώς παρατηρούν: το σώμα μας, τις κινήσεις μας, την ακολουθία των γεγονότων, τα αποτελέσματα μιας συμπεριφοράς. Και κάπως έτσι μαθαίνουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να αποκτήσουν αυτό που θέλουν. Βέβαια αυτό είναι δίκοπο μαχαίρι γιατί όσο εύκολο το κάνει να τους μάθουμε φοβερά τρικ άλλο τόσο εύκολο είναι να τους εκπαιδεύσουμε καταλάθος σε συμπεριφορές που δεν θέλουμε.
Ακολουθούν ιστορίες πραγματικές, βγαλμένες από τη – κατά τα άλλα υπέροχη - ζωή με έναν σκύλο που για τις ανάγκες του άρθρου θα ονομάσω Φοξ:
Ήρθε η ώρα για βόλτα! Εμφανίζεις το λουρί και ο Φοξ χάνει το μυαλό του. Γαβγίζει, πηδάει πάνω σου, αρχίζει τα σπριντ μέσα στο σπίτι, δαγκώνει το λουρί. Αλλά εσύ επιμένεις και τον κυνηγάς γιατί περνάει η ώρα και έχεις να πας και για δουλειά. Φανταστικά! Ο Φοξ μόλις επιβραβεύτηκε για όλες τις προηγούμενες συμπεριφορές ακριβώς τη στιγμή που μπήκε το λουρί και βγήκατε από την πόρτα.
Βγαίνετε βόλτα, ο Φοξ θέλει να μυρίσει τα πάντα αλλά εσύ δεν μπορείς να ακολουθήσεις τον ρυθμό του. Έτσι καταλήγει να σε σέρνει μαζί του. Μάντεψε! Το τράβηγμα του λουριού επιβραβεύεται σε κάθε καινούργιο θάμνο που σταματά για να μυρίσει.
Στον κόσμο της εκπαίδευσης των σκύλων, η επιβράβευση δεν είναι μόνο τα μπισκότα, τα χαιδέματα στο κεφάλι και τα μπαλάκια. Επιβράβευση είναι κυριολεκτικά οτιδήποτε θέλει ο σκύλος σου τη δεδομένη στιγμή. Το ότι για σένα δεν είναι σημαντικό είναι μια άλλη ιστορία που επιβεβαιώνει στον σκύλο σου την παραπάνω θεωρία με τα μυστηριώδη όντα..Φρόντισε ο σκύλος σου να επιβραβεύεται για τις συμπεριφορές που θες!
Ο Φοξ είναι στο σαλόνι και ασχολείται με το παιχνίδι του ενώ εσύ μαγειρεύεις, σκέφτεσαι τη δουλειά και δεν του δίνεις σημασία. Κάποια στιγμή ρίχνεις μια ματιά και βλέπεις ότι έχει παρατήσει το παιχνίδι του και μασουλάει το τηλεκοντρόλ. Παρατάς ότι κάνεις και αρχίζεις να τον κυνηγάς να στο δώσει. Ο Φοξ δεν το είχε σκεφτεί: τα παιχνίδια του είναι βαρετά, αλλά τα τηλεκοντρόλ έχουν πλάκα γιατί συμμετέχουν και οι άνθρωποι στο παιχνίδι.
Βγάζεις τον Φοξ στο μπαλκόνι. Μετά από λίγη ώρα βαριέται και αρχίζει και γαβγίζει σε ότι κινείται. Βγάζεις το κεφάλι σου έξω και του φωνάζεις να σταματήσει. Ο Φοξ μόλις βρήκε τρόπο να σε κάνει να βγεις έξω μαζί του.
Οι σκύλοι είναι κοινωνικά όντα και δεν τους αρέσει να μένουν μόνοι τους για μεγάλο διάστημα. Αλλά αυτό ακριβώς αναμένεται να κάνουν αφού οι άνθρωποί τους τρέχουν όλη μέρα. Για έναν σκύλο που περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας μόνος του ακόμα και το να του φωνάζεις να μην γαβγίζει ή να τον κυνηγάς για να του πάρεις τις παντόφλες σου από το στόμα του είναι πιο ενδιαφέρον από το να τον αγνοείς. Οι σκύλοι είπαμε είναι παρατηρητικοί: μην τον αγνοείς μέχρι την στιγμή που θα κάνει κάτι που δεν σου αρέσει.
Φωνάζεις τον Φοξ και έρχεται τρέχοντας. Αλλά μόλις έρθει σε εσένα κάτι κακό (γι αυτόν) συμβαίνει: μπαίνει στο crate, κάνει μπάνιο, σταματάει να παίζει με τους άλλους σκύλους. Μόλις έμαθε ότι το να έρχεται σε εσένα δεν οδηγεί σε καλά αποτελέσματα.
Είστε με τον Φοξ στη βόλτα και μαζεύει από κάτω κάτι που δεν πρέπει. Του λες να το αφήσει και συνεργάζεται. Πετάς το αντικείμενο και συνεχίζετε να περπατάτε. Ο Φοξ μόλις παρατήρησε ότι όταν αφήνει κάτι στο χέρι σου δεν έχει πλάκα.
Οι άνθρωποι έχουμε έναν εξαιρετικό τρόπο να σαμποτάρουμε τους εαυτούς μας. Συμβαίνει συχνά και σε άλλους τομείς αλλά συμβαίνει συνέχεια όταν εκπαιδεύουμε τους σκύλους μας. Τους εκπαιδεύουμε να ακολουθούν εντολές και όταν επιτέλους τις μαθαίνουν τις χρησιμοποιούμε για δυσάρεστα πράγματα και μετά αναρωτιόμαστε γιατί δεν συνεργάζονται αφού το ξέρουν.
Ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα όλων των παραπάνω; Να σας κάνει να σκεφτείτε τα προβλήματα με τους σκύλους σας υπό ένα άλλο πρίσμα. Την επόμενη φορά αναρωτηθείτε αν αυτό που συμβαίνει και δεν σας αρέσει έχει επιβραβευτεί αθελά σας στο παρελθόν. Και προσπαθείστε να μην αυτοσαμποταρεστε!
Σοφία Παπαπάνου, CPDT-KA, ACDBC
Certified Dog Trainer – Certified Dog Behaviour Consultant
Professional Member of CCPDT, IAABC
www.walkandtrain.gr
Πηγή: www.livngwithdogs.gr
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πως εκπαιδεύεις τον σκύλο σου να κάνει ότι δεν θες;
Γιατί ο σκύλος μου δεν με ακούει’; Αυτή η ερώτηση, ή διάφορες παραλλαγές αυτής, είναι ίσως η πιο συχνή ερώτηση που θα κάνει ένας κηδεμόνας σκύλου. Και συνήθως η ερώτηση έρχεται μετά από πραγματικά φιλότιμες προσπάθειες να αλλάξουν τα πράγματα.
Το πρόβλημα σε όλο αυτό είναι ότι οι άνθρωποι αρχικά εκνευρίζονται και μετά ματαιώνονται και είναι κάτι που είναι απολύτως κατανοητό. Το εκλαμβάνουν ως ότι ο σκύλος τους δεν τους σέβεται ή ότι είναι πεισματάρης ή ανεπίδεκτος μαθήσεως. Και από εκεί ξεκινάει το πρόβλημα στην μεταξύ τους επικοινωνία
Ξέρετε ποιο είναι το χειρότερο με τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές;
Σε πολλές περιπτώσεις τις προκαλούμε εμείς οι ίδιοι! Μην νιώθετε άσχημα, όλοι το έχουμε κάνει. Βλέπετε οι σκύλοι εκτός από αξιολάτρευτα πλασματάκια, καλύτεροι φίλοι του ανθρώπου και όλα αυτά τα χαριτωμένα είναι και εξαιρετικοί παρατηρητές. Και όταν λέω εξαιρετικοί, εννοώ τύπου υπερήρωα που έχουν αναγκαστεί να εξασκήσουν την παρατηρητικότητά τους για να επιβιώσουν σε αυτό τον κόσμο με μυστηριώδη όντα που όλο μιλάνε.
Οι σκύλοι συνεχώς παρατηρούν: το σώμα μας, τις κινήσεις μας, την ακολουθία των γεγονότων, τα αποτελέσματα μιας συμπεριφοράς. Και κάπως έτσι μαθαίνουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να αποκτήσουν αυτό που θέλουν. Βέβαια αυτό είναι δίκοπο μαχαίρι γιατί όσο εύκολο το κάνει να τους μάθουμε φοβερά τρικ άλλο τόσο εύκολο είναι να τους εκπαιδεύσουμε καταλάθος σε συμπεριφορές που δεν θέλουμε.
Ακολουθούν ιστορίες πραγματικές, βγαλμένες από τη – κατά τα άλλα υπέροχη - ζωή με έναν σκύλο που για τις ανάγκες του άρθρου θα ονομάσω Φοξ:
Ήρθε η ώρα για βόλτα! Εμφανίζεις το λουρί και ο Φοξ χάνει το μυαλό του. Γαβγίζει, πηδάει πάνω σου, αρχίζει τα σπριντ μέσα στο σπίτι, δαγκώνει το λουρί. Αλλά εσύ επιμένεις και τον κυνηγάς γιατί περνάει η ώρα και έχεις να πας και για δουλειά. Φανταστικά! Ο Φοξ μόλις επιβραβεύτηκε για όλες τις προηγούμενες συμπεριφορές ακριβώς τη στιγμή που μπήκε το λουρί και βγήκατε από την πόρτα.
Βγαίνετε βόλτα, ο Φοξ θέλει να μυρίσει τα πάντα αλλά εσύ δεν μπορείς να ακολουθήσεις τον ρυθμό του. Έτσι καταλήγει να σε σέρνει μαζί του. Μάντεψε! Το τράβηγμα του λουριού επιβραβεύεται σε κάθε καινούργιο θάμνο που σταματά για να μυρίσει.
Στον κόσμο της εκπαίδευσης των σκύλων, η επιβράβευση δεν είναι μόνο τα μπισκότα, τα χαιδέματα στο κεφάλι και τα μπαλάκια. Επιβράβευση είναι κυριολεκτικά οτιδήποτε θέλει ο σκύλος σου τη δεδομένη στιγμή. Το ότι για σένα δεν είναι σημαντικό είναι μια άλλη ιστορία που επιβεβαιώνει στον σκύλο σου την παραπάνω θεωρία με τα μυστηριώδη όντα..Φρόντισε ο σκύλος σου να επιβραβεύεται για τις συμπεριφορές που θες!
Ο Φοξ είναι στο σαλόνι και ασχολείται με το παιχνίδι του ενώ εσύ μαγειρεύεις, σκέφτεσαι τη δουλειά και δεν του δίνεις σημασία. Κάποια στιγμή ρίχνεις μια ματιά και βλέπεις ότι έχει παρατήσει το παιχνίδι του και μασουλάει το τηλεκοντρόλ. Παρατάς ότι κάνεις και αρχίζεις να τον κυνηγάς να στο δώσει. Ο Φοξ δεν το είχε σκεφτεί: τα παιχνίδια του είναι βαρετά, αλλά τα τηλεκοντρόλ έχουν πλάκα γιατί συμμετέχουν και οι άνθρωποι στο παιχνίδι.
Βγάζεις τον Φοξ στο μπαλκόνι. Μετά από λίγη ώρα βαριέται και αρχίζει και γαβγίζει σε ότι κινείται. Βγάζεις το κεφάλι σου έξω και του φωνάζεις να σταματήσει. Ο Φοξ μόλις βρήκε τρόπο να σε κάνει να βγεις έξω μαζί του.
Οι σκύλοι είναι κοινωνικά όντα και δεν τους αρέσει να μένουν μόνοι τους για μεγάλο διάστημα. Αλλά αυτό ακριβώς αναμένεται να κάνουν αφού οι άνθρωποί τους τρέχουν όλη μέρα. Για έναν σκύλο που περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας μόνος του ακόμα και το να του φωνάζεις να μην γαβγίζει ή να τον κυνηγάς για να του πάρεις τις παντόφλες σου από το στόμα του είναι πιο ενδιαφέρον από το να τον αγνοείς. Οι σκύλοι είπαμε είναι παρατηρητικοί: μην τον αγνοείς μέχρι την στιγμή που θα κάνει κάτι που δεν σου αρέσει.
Φωνάζεις τον Φοξ και έρχεται τρέχοντας. Αλλά μόλις έρθει σε εσένα κάτι κακό (γι αυτόν) συμβαίνει: μπαίνει στο crate, κάνει μπάνιο, σταματάει να παίζει με τους άλλους σκύλους. Μόλις έμαθε ότι το να έρχεται σε εσένα δεν οδηγεί σε καλά αποτελέσματα.
Είστε με τον Φοξ στη βόλτα και μαζεύει από κάτω κάτι που δεν πρέπει. Του λες να το αφήσει και συνεργάζεται. Πετάς το αντικείμενο και συνεχίζετε να περπατάτε. Ο Φοξ μόλις παρατήρησε ότι όταν αφήνει κάτι στο χέρι σου δεν έχει πλάκα.
Οι άνθρωποι έχουμε έναν εξαιρετικό τρόπο να σαμποτάρουμε τους εαυτούς μας. Συμβαίνει συχνά και σε άλλους τομείς αλλά συμβαίνει συνέχεια όταν εκπαιδεύουμε τους σκύλους μας. Τους εκπαιδεύουμε να ακολουθούν εντολές και όταν επιτέλους τις μαθαίνουν τις χρησιμοποιούμε για δυσάρεστα πράγματα και μετά αναρωτιόμαστε γιατί δεν συνεργάζονται αφού το ξέρουν.
Ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα όλων των παραπάνω; Να σας κάνει να σκεφτείτε τα προβλήματα με τους σκύλους σας υπό ένα άλλο πρίσμα. Την επόμενη φορά αναρωτηθείτε αν αυτό που συμβαίνει και δεν σας αρέσει έχει επιβραβευτεί αθελά σας στο παρελθόν. Και προσπαθείστε να μην αυτοσαμποταρεστε!
Σοφία Παπαπάνου, CPDT-KA, ACDBC
Certified Dog Trainer – Certified Dog Behaviour Consultant
Professional Member of CCPDT, IAABC
www.walkandtrain.gr
Πηγή: www.livngwithdogs.gr