Εκκλησία & Πανδημία:Στην Ορθοδοξία ισχύει το ”κατ′ οικονομίαν” και είναι η ώρα να εφαρμοστεί. Υπάρχει προηγούμενο.
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ! ΑΥΤΟ! Το ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ:
'' (...) Συμπερασματικά,στην Ορθοδοξία ισχύει το ”κατ′ οικονομίαν” και είναι η ώρα να εφαρμοστεί. Ένα ανώτατο εκκλησιαστικό όργανο μπορεί, στο πλαίσιο της εκκλησιαστικής οικονομίας, να αποφασίσει πρόσκαιρη -λογική και συνετή- παρέκκλιση από την ακρίβεια των ιερών κανόνων, χωρίς μετακίνηση των δογματικών ορίων. Αρκεί η παρέκκλιση αυτή να γίνεται από χριστιανική αγάπη και για τη σωτηρία των ανθρώπων. Στην περίπτωση της πανδημίας του κορονοϊού συντρέχουν όλοι παραπάνω οι λόγοι για να ανασύρει η Εκκλησία –κατ’ οικονομίαν- από την παράδοσή της λύσεις αποτελεσματικές και δογματικά ορθές. Έτσι θα συμβάλλει στην προαγωγή της δημόσιας υγείας και δεν θα τρωθεί ανεπανόρθωτα η ίδια.΄Και για να είμαι δίκαιος, αντίστοιχα και ανάλογα μέτρα χρειάζεται να ληφθούν από όλες τις θρησκείες και τα δόγματα εντός της Ελλάδας.''
'' (...) Συμπερασματικά,στην Ορθοδοξία ισχύει το ”κατ′ οικονομίαν” και είναι η ώρα να εφαρμοστεί. Ένα ανώτατο εκκλησιαστικό όργανο μπορεί, στο πλαίσιο της εκκλησιαστικής οικονομίας, να αποφασίσει πρόσκαιρη -λογική και συνετή- παρέκκλιση από την ακρίβεια των ιερών κανόνων, χωρίς μετακίνηση των δογματικών ορίων. Αρκεί η παρέκκλιση αυτή να γίνεται από χριστιανική αγάπη και για τη σωτηρία των ανθρώπων. Στην περίπτωση της πανδημίας του κορονοϊού συντρέχουν όλοι παραπάνω οι λόγοι για να ανασύρει η Εκκλησία –κατ’ οικονομίαν- από την παράδοσή της λύσεις αποτελεσματικές και δογματικά ορθές. Έτσι θα συμβάλλει στην προαγωγή της δημόσιας υγείας και δεν θα τρωθεί ανεπανόρθωτα η ίδια.΄Και για να είμαι δίκαιος, αντίστοιχα και ανάλογα μέτρα χρειάζεται να ληφθούν από όλες τις θρησκείες και τα δόγματα εντός της Ελλάδας.''
PMMART VIA GETTY IMAGES
Εκκλησία και πανδημία.
Στην Ορθοδοξία ισχύει το ”κατ′ οικονομίαν”
και είναι η ώρα να εφαρμοστεί.
Υπάρχει προηγούμενο.
Με το αρχικό μου κείμενο στην HuffPost θέλησα να δείξω ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία διαθέτει στο οπλοστάσιό της τρόπους δογματικά ορθούς ώστε να ανταποκριθεί στην επέλαση της πανδημίας του κορονοϊού. Την άτολμη και κατώτερη των περιστάσεων δήλωση της Ιεράς Συνόδου– που απογοήτευσε όχι μόνο τους μη θρησκευόμενους- διαδέχθηκε η τοποθέτηση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής, ο οποίος έθεσε το θέμα της θείας κοινωνίας σε άλλο πλαίσιο: η θεία κοινωνία καθαυτή δεν ενοχοποιείται για τη μετάδοση της νόσου, αλλά ο τρόπος μετάδοσής της χρήζει επανεξέτασης, καθότι σε αυτόν εμπλέκονται υλικοί, και συνεπώς φθαρτοί, παράγοντες (σκεύη και άνθρωποι).
Επίσης, η θέση του για τον εκκλησιασμό – ότι μπορούμε να λατρεύουμε τον Θεό δίχως επίσκεψη στην Εκκλησία όσο διαρκεί η πανδημία- οδήγησε και άλλους μητροπολίτες, όπως ο Μεσογαίας-Λαυρεωτικής, να αναγγείλουν ρυθμίσεις αναβολής ή άλλης διευθέτησης των ιερών ακολουθιών.
Θα ήθελα να επανέλθω στο θέμα της θείας κοινωνίας, γιατί θεωρώ ότι η Εκκλησία δεν μπορεί να αρκεστεί σε δειλά βήματα και αργή ανταπόκριση στην επείγουσα κατάσταση. Η εμπειρία της Ιταλίας, όπου επικράτησε η άφρονα λογική «έλα μωρέ, μια γρίπη είναι», πρέπει να γίνει μάθημα. Όταν η Πολιτεία μας δίνει τον υπέρ πάντων αγώνα να μην γίνουμε Ιταλία, δεν δικαιούται η Ορθόδοξη Εκκλησία να υποτιμήσει τον κίνδυνο. Στην μακραίωνη ιστορία της –το κράτος μας έχει ζωή περίπου 200 ετών, ενώ η Εκκλησία 2000- η Ορθοδοξία έχει βρει τρόπους δογματικά ορθούς για να αντιμετωπίσει πανδημίες. Χρειάζεται, λοιπόν, να αξιοποιήσει την πλούσια εμπειρία και παράδοσή της. Και μπορεί να το κάνει, χωρίς να φτάσει σε ακραίες και επικίνδυνες, δογματικά, λύσεις.
Ειδικότερα, στο ”Πηδάλιον” - συλλογή κανόνων της Ορθόδοξης Εκκλησίας που εκπονήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα από τους μοναχούς Νικόδημο Αγιορείτη και Αγάπιο και εγκρίθηκε από δύο πατριαρχικές συνόδους- αναφέρεται το πώς μεταδίδεται η θεία κοινωνία σε περιόδους πανδημιών:
”Όθεν και Ιερείς και Αρχιερείς πρέπει εν καιρώ πανώλης να μεταχειρίζωνται τρόπον εις το να μεταλαμβάνουν τους ασθενούντας, όστις να μη παραβαίνη τον Κανόνα τούτον, ουχί βάλλοντες μέσα εις σταφίδα τον άγιον Άρτον, αλλά εις τι αγγείον ιερόν, και εκείθεν να τον λαμβάνουν, ή οι μόρται ή οι ασθενείς, δια λαβίδος. Το δε αγγείον συν τη λαβίδι να βάνεται εις ξύδι, και το οξύδι να ρίπτηται εις το χωνευτήριον, ή με όποιον άλλον τρόπον δυνηθώσι ασφαλέστερον και κανονικόν”. Δηλαδή, οι ασθενείς από πανώλη δεν μεταλαμβάνουν από το κοινό άγιο ποτήριο, αλλά σε ξέχωρο σκεύος, στο οποίο δεν γίνεται κατάλυση από τον ιερέα και πλένεται με ξύδι. Με τον τρόπο αυτό δεν τίθεται δογματικό θέμα και διασφαλίζεται η δημόσια υγεία.
Επίσης, στο προηγούμενο κείμενό μου είχα προτείνει και μια άλλη εναλλακτική. Ότι θα ήταν δυνατό να επανέλθει μαζικά, για όσο διαρκεί η πανδημία, ο αρχαιοπρεπής τρόπος μετάδοσης της θείας κοινωνίας, που διασώζεται στην λειτουργία του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου. Κατά τον τρόπο αυτό γίνεται ξεχωριστά η μετάληψη του Σώματος του Κυρίου και ξεχωριστά η μετάληψη του Αίματος. Ο τρόπος αυτός εφαρμόστηκε επί αιώνες και τον εφαρμόζουν μέχρι και σήμερα Ορθόδοξοι ιερείς και αρχιερείς, όταν αποφασίζουν να τελέσουν την λειτουργία του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου. Σε μια εκδοχή του, ο πιστός λαμβάνει τον άρτο με το χέρι του, τον εμβαπτίζει στον οίνο και κοινωνεί. Αυτό το «επισκοπικό προνόμιο» θα μπορούσε κατ’ οικονομίαν να γενικευθεί και στο ποίμνιο, τους απλούς πιστούς. Ο τρόπος μετάληψης της θείας κοινωνίας θεωρώ ότι δεν είναι κανονικό ή δογματικό ζήτημα, αλλά απλώς ένα λειτουργικό έθος.
Επιπλέον, ο μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως δήλωσε, με παρρησία και θεολογική ακρίβεια, ότι δεν είναι μαγική η θεία κοινωνία. Ανάλογα με την πίστη που έχουμε δεν βλάπτει. Η θέση του στηρίζεται στο χωρίο του Αποστόλου Παύλου: ”Ακριβώς δε, επειδή αναξίως κοινωνείτε από τα τίμια δώρα, υπάρχουν μεταξύ σας πολλοί ασθενείς και πολύ βαριά άρρωστοι· αρκετοί δε και πεθαίνουν. Διότι εάν εξετάζαμε τον εαυτόν μας με προσοχή και μετανοούσαμε ειλικρινώς για τα αμαρτήματά μας και έτσι προετοιμασμένοι προσερχόμαστε στο μέγα μυστήριον, δεν θα καταδικαζόμαστε και δεν θα τιμωρούμασταν έτσι από τον Θεόν.” (Προς Κορινθίους Α11, 30-31).
Συμπερασματικά,στην Ορθοδοξία ισχύει το ”κατ′ οικονομίαν” και είναι η ώρα να εφαρμοστεί. Ένα ανώτατο εκκλησιαστικό όργανο μπορεί, στο πλαίσιο της εκκλησιαστικής οικονομίας, να αποφασίσει πρόσκαιρη -λογική και συνετή- παρέκκλιση από την ακρίβεια των ιερών κανόνων, χωρίς μετακίνηση των δογματικών ορίων. Αρκεί η παρέκκλιση αυτή να γίνεται από χριστιανική αγάπη και για τη σωτηρία των ανθρώπων. Στην περίπτωση της πανδημίας του κορονοϊού συντρέχουν όλοι παραπάνω οι λόγοι για να ανασύρει η Εκκλησία –κατ’ οικονομίαν- από την παράδοσή της λύσεις αποτελεσματικές και δογματικά ορθές. Έτσι θα συμβάλλει στην προαγωγή της δημόσιας υγείας και δεν θα τρωθεί ανεπανόρθωτα η ίδια.
Και για να είμαι δίκαιος, αντίστοιχα και ανάλογα μέτρα χρειάζεται να ληφθούν από όλες τις θρησκείες και τα δόγματα εντός της Ελλάδας.
Γιώργος Στείρης
Αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας, ΕΚΠΑ
12/03/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Η εκκλησία και ο κορονοϊός. Ποιος κινδυνεύει στ΄αλήθεια;
Την μάχη στην πρώτη γραμμή την ανέλαβε η επιστήμη και η ιατρική και η Εκκλησία αγωνίζεται απεγνωσμένα να μην πέσει και αυτή θύμα της επιδημίας.
Ο κορονοϊός δοκιμάζει την ετοιμότητα και την δυνατότητα των υγειονομικών δομών να ανταποκριθούν σε ενδημία, αλλά συγχρόνως έχει βάλει την Εκκλησία σε σοβαρή δοκιμασία, απειλώντας τα ίδια της τα θεμέλια. Μέχρι σχετικά πρόσφατα, που οι δυνατότητες της επιστήμης και της ιατρικής ήταν πολύ περιορισμένες, παρόμοιες καταστάσεις έβρισκαν την Εκκλησία, με προσευχές, λιτανείες και ευχέλαια να κυριαρχεί στον αγώνα για την αντιμετώπιση τους. Σήμερα, έχουν αλλάξει εντελώς οι ρόλοι. Την μάχη στην πρώτη γραμμή την ανέλαβε η επιστήμη και η ιατρική και η Εκκλησία αγωνίζεται απεγνωσμένα να μην πέσει και αυτή θύμα της επιδημίας.
Ο κορονοϊός μεταδίδεται μέσω του αναπνευστικού ή του πεπτικού συστήματος. Επομένως, συνύπαρξη σε κλειστούς χώρους, όπου συμπεριλαμβάνεται και ο εκκλησιασμός, και η κοινή χρήση κουταλιών (το κουταλάκι της θείας κοινωνίας), πιρουνιών και μαχαιριών είναι μέσα στους παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν σημαντικά την μετάδοση της νόσου. Επιπλέον, είναι ήδη γνωστό ότι οι ηλικιωμένοι είναι οι πιο ευάλωτοι και η μεγάλη πλειοψηφία των εκκλησιαζόμενων ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Γιατί επομένως η Εκκλησία δεν πήρε την ίδια θέση που πήραν οι αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες και να πει ότι παρακολουθούμε την εξέλιξη της μετάδοσης της νόσου και με βάση τις συστάσεις της επιστημονικής κοινότητας, θα αποφασίσουμε για τον αν οι εκκλησίες θα μείνουν ανοιχτές; Ιδιαίτερα στο θέμα της μετάληψης θα έπρεπε να είναι πιο πρακτική, χρησιμοποιώντας κουταλάκια μιας χρίσεως.
Η ‘θεία ευχαριστία’, το μυστήριο των μυστηρίων, μαζί με τα υπόλοιπα μυστήρια της εκκλησίας είναι τελετουργίες, δηλαδή κάτι καθαρά συμβολικό. Ο οίνος, το κρασί, συμβολίζει το αίμα και ο άρτος, το ψωμί, το σώμα του Ναζωραίου. Το τελετουργικό μέρος είναι αυτό που μεταμορφώνει μυστηριωδώς το κρασί σε θεϊκό αίμα και το ψωμί σε θεϊκή σάρκα. Επομένως άμα δεχθείς ότι τα δυο αυτά θεϊκά πλέον στοιχειά προσβάλλονται από ιούς ή ασθένειες, τότε, το μυστήριο δεν έχει πλέον πόδια να σταθεί και καταρρέει. Και επομένως, είναι αναπόφευκτο μόλις καταρρεύσει το μυστήριο, ο ακρογωνιαίος λίθος στην πίστη, να καταρρεύσει αυτόματα σαν χάρτινος πύργος και ολόκληρο το οικοδόμημα της Εκκλησίας.
Αυτός είναι ο λόγος που τόσο απεγνωσμένα η Εκκλησία αρνείται πεισματικά να παραδεχθεί ότι η μετάληψη μπορεί να μεταδώσει τον κορονοϊό στους πιστούς της. Βέβαια, με την στάση της αυτή κατάφερε να συσπειρώσει τους πιστούς της και αν το πέρασμα της επιδημίας στην Ελλάδα είναι ήπιο, που όλοι εύχονται να είναι, θα το προβάλει σαν νίκη της Εκκλησίας και της θεϊκής προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστοί της. Έτσι θα κερδίσει την σημερινή μάχη, άλλα λιγόστεψε τις πιθανότητες να κερδίσει τον πόλεμο που θα συνεχίσει για την επιβίωση της.
Μιχάλης Παζιάνας
Ιατρός - Ερευνητής Πανεπιστήμιο Οξφόρδης
https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-ekklesia-kai-o-koronoios-poios-kindeneeei-st-aletheia_gr_5e675e19c5b6670e72fe2e39?utm_hp_ref=gr-homepage
12/03/2020
SVIATLANA LAZARENKA VIA GETTY IMAGES
2.
Η κόρη του παπά.
Ο κορονοϊός αποτελεί αφορμή για να διαμφισβητηθούν οι εκκλησιαστικές παραδόσεις με ένα τρόπο αδιάντροπα χλευαστικό.
Μεγάλωσα σε μια εκκλησιαστική οικογένεια στην επαρχιακή πόλη της Λευκάδας στα χρόνια του 60. Ο πατέρας μου ήταν εφημέριος της αστικής ενορίας των Αγίων Αναργύρων, ο παππούς μου ήταν πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης Λευκάδας και Ιθάκης και ο αδελφός της μητέρας μου ήταν εφημέριος στο Μητροπολιτικό ναό της Ευαγγελίστριας Λευκάδας. Ο νονός μου ήταν ο μακαριστός Μητροπολίτης Λευκάδας και Ιθάκης Δωρόθεος με την μακαριστή αδελφή του Ιουστίνη Παλλαδηνού.
Οι Κυριακές μας ήταν ταγμένες στο Κυριακάτικο εκκλησίασμα και στο Κατηχητικό. Η μαμά μας καλόντυνε , μας καλοχτένιζε και μας πήγαινε στην εκκλησιά του πατερούλη, όπου κοινωνούσαμε κάθε Κυριακή αδιαλείπτως καθώς μεγαλώναμε αθώοι και ανυποψίαστοι εκεί στην όμορφη μικρή πόλη μας.
Χωρίς αγκυλώσεις ο πατέρας μου, ένας άκρως προοδευτικός άνθρωπος, μας μύησε στις παραδόσεις της Ορθοδοξίας, προσπαθώντας να μας εμφυσήσει την πίστη σε όσα εκείνος πίστευε και δίδασκε στο εκκλησίασμα.
Το σπιτικό μας ήταν ανοιχτό σε όλους όσους χρειαζόταν τον πατερούλη, στους συγγενείς από το χωριό που ήταν αναλφάβητοι κι έπρεπε να πάνε στους γιατρούς, στους πένητες που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα, αλλά και στις Βλάχες που χειμωνιάτικα μέσα στο κρύο ροβολούσαν από την Αιτωλοακαρνανία κουβαλώντας σακιά με άγρια χόρτα να τα πουλήσουν στους Λευκαδίτες για να εξοικονομήσουν τον άρτον τον επιούσιον.
Οι γονείς μου είχαν το σπίτι ανοιχτό σε όλους, το τραπέζι μας τα μεσημέρια είχε πάντα φιλοξενούμενους κι εμείς κάναμε χαρά μεγάλη χωρίς να συνειδητοποιούμε πως τότε ακριβώς διδασκόμασταν τις βασικές αρχές του ουμανισμού που διέπουν τη Χριστιανική θρησκεία. Η φιλικότητα προς τους συγγενείς και η αγάπη για το διπλανό μας είχε πολλά ονόματα: Και ποιός δεν πέρασε από το Φραγκουλέικο εκείνα τα χρόνια, κάτοικοι Εγκλουβής, Σύβρου, Μαραντοχωρίου, Βασιλικής, Καρυάς.
Τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, οι μεγάλες θρησκευτικές γιορτές πασπαλίζονταν από τα καλάθια με τα καλούδια που πηγαίναμε με την αγαπημένη θεία μας Κουλίτσα στις φτωχές οικογένειες και ανήμερα δεν τρώγαμε στο σπίτι μας τη γαλοπούλα ή τον αμνό. Πηγαίναμε στο Νοσοκομείο και στο Γηροκομείο να επισκεφθούμε τους άρρωστους και γέρους και καταλήγαμε οικογενειακώς στο σπίτι αργά το μεσημέρι σβήνοντας την πείνα μας με μια σούπα αυγολέμονο.
Κι όταν έγινα 10 ετών ο πατερούλης μου εξήγησε πως τώρα πιά δεν θα κοινωνούσα κάθε Κυριακή, αλλά θα κοινωνούσα όταν ήμουν έτοιμη, δηλαδή όταν ήθελα να απαλλαγώ από όσα «ανάρμοστα» είχα κάνει σε εκείνη την αθώα ηλικία. Και αυτό γινόταν με εξομολόγηση στο θείο παπα-Νίκο που ήταν άκρως συγχωρητικός και αγαπημένος, διότι έλεγε πως ο Χριστός είναι της αγάπης και της συγχώρεσης και κοίτα πώς συγχωρεσε τους δυό ληστές στο σταυρό του μαρτυρίου του.
Και μετά από μια εβδομάδα νηστείας που σήμαινε αφενός εγκράτεια και αφετέρου αποτοξίνωση από τις ζωικές πρωτεΐνες, δηλαδή καθαρισμό του σώματος, πήγαινα στην εκκλησιά με το ωραίο μου φουστάνι (κόκκινο βελούδο με λευκή δαντέλα το χειμώνα, οργάντζα με φουρό το καλοκαίρι) και κοινωνούσα των Αχράντων Μυστηρίων. Κι ένιωθα ανάλαφρη και γελαστή, γιατί παρά τη μικρή μου ηλικία είχα αντιληφθεί πως η ανάγκη του καθαρισμού από τις περιπλοκές της παρακοής και των τύψεων ήταν εκεί δυνατή και μοιραία.
΄Ετσι έμαθα λοιπόν να καθαρίζω εαυτήν από τα ζιζάνια που με τυραννούσαν στον ενήλικο βίο μου. Διδάχθηκα τη μέθοδο της χριστιανοσύνης για να καθαίρομαι σε τακτικά χρονικά διαστήματα και να τακτοποιώ μέσα μου τα ανθρώπινα μίση και πάθη μου. Έτσι έμαθα να τινάζω τα εσώψυχά μου και να επανεκκινώ εξ αρχής. Αυτή η μέθοδος με βοήθησε να ξεπεράσω τους διάφορους της ζωής μου πόνους, τις αμυχές και τις πληγές που έφεραν στο δρόμο μου απρόβλεπτα γεγονότα.
Τώρα οι αρνητές της χριστιανοσύνης έχουν βρει ευκαιρία με την ιογενή εξάπλωση του κορονοϊούνα σπείρουν αμφισβήτηση για την λατρευτική ζωή των Ορθοδόξων:
Οι ιερείς δεν είναι αγράμματοι ταλιμπάν
και πληροφορούνται για τους κινδύνους που εγκυμονούνται πανταχού
Οι πιστοί δεν είναι πρόβατα για να καθοδηγούνται
από οποιονδήποτε εγγράμματο ή αγράμματο
Ο κορονοϊός αποτελεί αφορμή για να διαμφισβητηθούν οι εκκλησιαστικές παραδόσεις με ένα τρόπο αδιάντροπα χλευαστικό
Η πολιτεία πρέπει να λάβει τα μέτρα της και αν κρίνει πως η μεταδοτικότητα του ιού είναι τέτοιας έκτασης να κλείσει σχολεία, εκκλησίες, γήπεδα κλπ.
Αυτά και νιώθω περήφανη που μεγάλωσα στην εκκλησία ως κόρη παπά!
Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη
Δημοσιογράφος και Συγγραφέας
https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-kore-toe-papa_gr_5e68c71cc5b68d61645db7ca?utm_hp_ref=gr-homepage
12/03/2020
1.
Η εκκλησία και ο κορονοϊός. Ποιος κινδυνεύει στ΄αλήθεια;
Την μάχη στην πρώτη γραμμή την ανέλαβε η επιστήμη και η ιατρική και η Εκκλησία αγωνίζεται απεγνωσμένα να μην πέσει και αυτή θύμα της επιδημίας.
Ο κορονοϊός δοκιμάζει την ετοιμότητα και την δυνατότητα των υγειονομικών δομών να ανταποκριθούν σε ενδημία, αλλά συγχρόνως έχει βάλει την Εκκλησία σε σοβαρή δοκιμασία, απειλώντας τα ίδια της τα θεμέλια. Μέχρι σχετικά πρόσφατα, που οι δυνατότητες της επιστήμης και της ιατρικής ήταν πολύ περιορισμένες, παρόμοιες καταστάσεις έβρισκαν την Εκκλησία, με προσευχές, λιτανείες και ευχέλαια να κυριαρχεί στον αγώνα για την αντιμετώπιση τους. Σήμερα, έχουν αλλάξει εντελώς οι ρόλοι. Την μάχη στην πρώτη γραμμή την ανέλαβε η επιστήμη και η ιατρική και η Εκκλησία αγωνίζεται απεγνωσμένα να μην πέσει και αυτή θύμα της επιδημίας.
Ο κορονοϊός μεταδίδεται μέσω του αναπνευστικού ή του πεπτικού συστήματος. Επομένως, συνύπαρξη σε κλειστούς χώρους, όπου συμπεριλαμβάνεται και ο εκκλησιασμός, και η κοινή χρήση κουταλιών (το κουταλάκι της θείας κοινωνίας), πιρουνιών και μαχαιριών είναι μέσα στους παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν σημαντικά την μετάδοση της νόσου. Επιπλέον, είναι ήδη γνωστό ότι οι ηλικιωμένοι είναι οι πιο ευάλωτοι και η μεγάλη πλειοψηφία των εκκλησιαζόμενων ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Γιατί επομένως η Εκκλησία δεν πήρε την ίδια θέση που πήραν οι αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες και να πει ότι παρακολουθούμε την εξέλιξη της μετάδοσης της νόσου και με βάση τις συστάσεις της επιστημονικής κοινότητας, θα αποφασίσουμε για τον αν οι εκκλησίες θα μείνουν ανοιχτές; Ιδιαίτερα στο θέμα της μετάληψης θα έπρεπε να είναι πιο πρακτική, χρησιμοποιώντας κουταλάκια μιας χρίσεως.
Η ‘θεία ευχαριστία’, το μυστήριο των μυστηρίων, μαζί με τα υπόλοιπα μυστήρια της εκκλησίας είναι τελετουργίες, δηλαδή κάτι καθαρά συμβολικό. Ο οίνος, το κρασί, συμβολίζει το αίμα και ο άρτος, το ψωμί, το σώμα του Ναζωραίου. Το τελετουργικό μέρος είναι αυτό που μεταμορφώνει μυστηριωδώς το κρασί σε θεϊκό αίμα και το ψωμί σε θεϊκή σάρκα. Επομένως άμα δεχθείς ότι τα δυο αυτά θεϊκά πλέον στοιχειά προσβάλλονται από ιούς ή ασθένειες, τότε, το μυστήριο δεν έχει πλέον πόδια να σταθεί και καταρρέει. Και επομένως, είναι αναπόφευκτο μόλις καταρρεύσει το μυστήριο, ο ακρογωνιαίος λίθος στην πίστη, να καταρρεύσει αυτόματα σαν χάρτινος πύργος και ολόκληρο το οικοδόμημα της Εκκλησίας.
Αυτός είναι ο λόγος που τόσο απεγνωσμένα η Εκκλησία αρνείται πεισματικά να παραδεχθεί ότι η μετάληψη μπορεί να μεταδώσει τον κορονοϊό στους πιστούς της. Βέβαια, με την στάση της αυτή κατάφερε να συσπειρώσει τους πιστούς της και αν το πέρασμα της επιδημίας στην Ελλάδα είναι ήπιο, που όλοι εύχονται να είναι, θα το προβάλει σαν νίκη της Εκκλησίας και της θεϊκής προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστοί της. Έτσι θα κερδίσει την σημερινή μάχη, άλλα λιγόστεψε τις πιθανότητες να κερδίσει τον πόλεμο που θα συνεχίσει για την επιβίωση της.
Μιχάλης Παζιάνας
Ιατρός - Ερευνητής Πανεπιστήμιο Οξφόρδης
https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-ekklesia-kai-o-koronoios-poios-kindeneeei-st-aletheia_gr_5e675e19c5b6670e72fe2e39?utm_hp_ref=gr-homepage
12/03/2020
2.
Η κόρη του παπά.
Ο κορονοϊός αποτελεί αφορμή για να διαμφισβητηθούν οι εκκλησιαστικές παραδόσεις με ένα τρόπο αδιάντροπα χλευαστικό.
Μεγάλωσα σε μια εκκλησιαστική οικογένεια στην επαρχιακή πόλη της Λευκάδας στα χρόνια του 60. Ο πατέρας μου ήταν εφημέριος της αστικής ενορίας των Αγίων Αναργύρων, ο παππούς μου ήταν πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης Λευκάδας και Ιθάκης και ο αδελφός της μητέρας μου ήταν εφημέριος στο Μητροπολιτικό ναό της Ευαγγελίστριας Λευκάδας. Ο νονός μου ήταν ο μακαριστός Μητροπολίτης Λευκάδας και Ιθάκης Δωρόθεος με την μακαριστή αδελφή του Ιουστίνη Παλλαδηνού.
Οι Κυριακές μας ήταν ταγμένες στο Κυριακάτικο εκκλησίασμα και στο Κατηχητικό. Η μαμά μας καλόντυνε , μας καλοχτένιζε και μας πήγαινε στην εκκλησιά του πατερούλη, όπου κοινωνούσαμε κάθε Κυριακή αδιαλείπτως καθώς μεγαλώναμε αθώοι και ανυποψίαστοι εκεί στην όμορφη μικρή πόλη μας.
Χωρίς αγκυλώσεις ο πατέρας μου, ένας άκρως προοδευτικός άνθρωπος, μας μύησε στις παραδόσεις της Ορθοδοξίας, προσπαθώντας να μας εμφυσήσει την πίστη σε όσα εκείνος πίστευε και δίδασκε στο εκκλησίασμα.
Το σπιτικό μας ήταν ανοιχτό σε όλους όσους χρειαζόταν τον πατερούλη, στους συγγενείς από το χωριό που ήταν αναλφάβητοι κι έπρεπε να πάνε στους γιατρούς, στους πένητες που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα, αλλά και στις Βλάχες που χειμωνιάτικα μέσα στο κρύο ροβολούσαν από την Αιτωλοακαρνανία κουβαλώντας σακιά με άγρια χόρτα να τα πουλήσουν στους Λευκαδίτες για να εξοικονομήσουν τον άρτον τον επιούσιον.
Οι γονείς μου είχαν το σπίτι ανοιχτό σε όλους, το τραπέζι μας τα μεσημέρια είχε πάντα φιλοξενούμενους κι εμείς κάναμε χαρά μεγάλη χωρίς να συνειδητοποιούμε πως τότε ακριβώς διδασκόμασταν τις βασικές αρχές του ουμανισμού που διέπουν τη Χριστιανική θρησκεία. Η φιλικότητα προς τους συγγενείς και η αγάπη για το διπλανό μας είχε πολλά ονόματα: Και ποιός δεν πέρασε από το Φραγκουλέικο εκείνα τα χρόνια, κάτοικοι Εγκλουβής, Σύβρου, Μαραντοχωρίου, Βασιλικής, Καρυάς.
Τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, οι μεγάλες θρησκευτικές γιορτές πασπαλίζονταν από τα καλάθια με τα καλούδια που πηγαίναμε με την αγαπημένη θεία μας Κουλίτσα στις φτωχές οικογένειες και ανήμερα δεν τρώγαμε στο σπίτι μας τη γαλοπούλα ή τον αμνό. Πηγαίναμε στο Νοσοκομείο και στο Γηροκομείο να επισκεφθούμε τους άρρωστους και γέρους και καταλήγαμε οικογενειακώς στο σπίτι αργά το μεσημέρι σβήνοντας την πείνα μας με μια σούπα αυγολέμονο.
Κι όταν έγινα 10 ετών ο πατερούλης μου εξήγησε πως τώρα πιά δεν θα κοινωνούσα κάθε Κυριακή, αλλά θα κοινωνούσα όταν ήμουν έτοιμη, δηλαδή όταν ήθελα να απαλλαγώ από όσα «ανάρμοστα» είχα κάνει σε εκείνη την αθώα ηλικία. Και αυτό γινόταν με εξομολόγηση στο θείο παπα-Νίκο που ήταν άκρως συγχωρητικός και αγαπημένος, διότι έλεγε πως ο Χριστός είναι της αγάπης και της συγχώρεσης και κοίτα πώς συγχωρεσε τους δυό ληστές στο σταυρό του μαρτυρίου του.
Και μετά από μια εβδομάδα νηστείας που σήμαινε αφενός εγκράτεια και αφετέρου αποτοξίνωση από τις ζωικές πρωτεΐνες, δηλαδή καθαρισμό του σώματος, πήγαινα στην εκκλησιά με το ωραίο μου φουστάνι (κόκκινο βελούδο με λευκή δαντέλα το χειμώνα, οργάντζα με φουρό το καλοκαίρι) και κοινωνούσα των Αχράντων Μυστηρίων. Κι ένιωθα ανάλαφρη και γελαστή, γιατί παρά τη μικρή μου ηλικία είχα αντιληφθεί πως η ανάγκη του καθαρισμού από τις περιπλοκές της παρακοής και των τύψεων ήταν εκεί δυνατή και μοιραία.
΄Ετσι έμαθα λοιπόν να καθαρίζω εαυτήν από τα ζιζάνια που με τυραννούσαν στον ενήλικο βίο μου. Διδάχθηκα τη μέθοδο της χριστιανοσύνης για να καθαίρομαι σε τακτικά χρονικά διαστήματα και να τακτοποιώ μέσα μου τα ανθρώπινα μίση και πάθη μου. Έτσι έμαθα να τινάζω τα εσώψυχά μου και να επανεκκινώ εξ αρχής. Αυτή η μέθοδος με βοήθησε να ξεπεράσω τους διάφορους της ζωής μου πόνους, τις αμυχές και τις πληγές που έφεραν στο δρόμο μου απρόβλεπτα γεγονότα.
Τώρα οι αρνητές της χριστιανοσύνης έχουν βρει ευκαιρία με την ιογενή εξάπλωση του κορονοϊούνα σπείρουν αμφισβήτηση για την λατρευτική ζωή των Ορθοδόξων:
Οι ιερείς δεν είναι αγράμματοι ταλιμπάν
και πληροφορούνται για τους κινδύνους που εγκυμονούνται πανταχού
Οι πιστοί δεν είναι πρόβατα για να καθοδηγούνται
από οποιονδήποτε εγγράμματο ή αγράμματο
Ο κορονοϊός αποτελεί αφορμή για να διαμφισβητηθούν οι εκκλησιαστικές παραδόσεις με ένα τρόπο αδιάντροπα χλευαστικό
Η πολιτεία πρέπει να λάβει τα μέτρα της και αν κρίνει πως η μεταδοτικότητα του ιού είναι τέτοιας έκτασης να κλείσει σχολεία, εκκλησίες, γήπεδα κλπ.
Αυτά και νιώθω περήφανη που μεγάλωσα στην εκκλησία ως κόρη παπά!
Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη
Δημοσιογράφος και Συγγραφέας
https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-kore-toe-papa_gr_5e68c71cc5b68d61645db7ca?utm_hp_ref=gr-homepage
12/03/2020