ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: (1) Το αδιέξοδο εγχείρημα των "κορoνο-ομολόγων" (2) Πηγές ΥΠΟΙΚ: Μέχρι τέλος Ιουνίου θα χρησιμοποιήσουμε 12-14 δισ. ευρώ από τα ταμειακά διαθέσιμα των 20 δισ... (3) Η απεξάρτηση της χώρας από τον τουρισμό είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης (4) ΔΝΤ: Έκρηξη χρέους πάνω από το 200% του ΑΕΠ -Συγκρατημένη αύξηση ελλειμμάτων το 2020 (5) Πέφτοντας στον γκρεμό μετά τον Κορωνο'ι'ό , Οικονομία και Κοινωνία ;
Το αδιέξοδο εγχείρημα των "κορoνο-ομολόγων".
Ασύμμετρες επιπτώσεις
I. Λέγεται κατά κόρον, και έχει γίνει αποδεκτό με τη μορφή αξιώματος, ότι οι επιπτώσεις του Covid 19 επί των εθνικών οικονομιών είναι "συμμετρικές”. Δυστυχώς, όμως, αυτό είναι απολύτως λανθασμένο. Όπως συμβαίνει με τις επιπτώσεις πού έχει ο ίδιος ο ιός επάνω σε διαφορετικούς ανθρώπους -όπου κάποιος μπορεί να "νοσήσει” και να θεραπευτεί χωρίς καν να το αντιληφθεί, ενώ κάποιος άλλος μπορεί να νοσήσει και να καταλήξει- έτσι συμβαίνει, και έτσι πρόκειται να συμβεί, και με τις εθνικές οικονομίες.
Όσες από αυτές βρίσκονται σε κατάσταση μακροοικονομικής ισορροπίας και διαθέτουν "δημοσιονομικό χώρο”, θα διέλθουν μέσα από τη δοκιμασία πολύ καλύτερα από εκείνες που βρίσκονται σε κατάσταση μακροοικονομικής ανισορροπίας και είναι υπερχρεωμένες. Η Γερμανία, για παράδειγμα, σύμφωνα και με τα λεγόμενα του Υπουργού της των Οικονομικών, εκτιμά -και αυτό είναι εύλογο- ότι μετά από ένα χρόνο βαθιάς ύφεσης, στη διάρκεια της οποίας το δημόσιο χρέος της από ποσοστό 60% του ΑΕΠ θα ανέλθει στο 70%, θα γνωρίσει στη συνέχεια μία ανάλογης έκτασης ανάκαμψη που θα την επαναφέρει, περίπου, στην προηγούμενη κατάσταση της.
Αντίθετα, για την Ελλάδα,-με βάση, τουλάχιστον, τις πολιτικές που ακολουθούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) μέχρι τώρα- θα ήταν παράλογο να πιστεύουμε πως η οικονομία της μπορεί να βγει σχετικά αλώβητη μέσα από τη βαθιά κρίση στην οποία εισέρχεται. Ακόμα και αν η πορεία της πανδημίας είναι σύντομη, κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλλει ότι η ελληνική οικονομία θα εξέλθει από αυτήν σοβαρά τραυματισμένη, με ένα χρέος που θα πλησιάζει περίπου το 200% του ΑΕΠ με πολλές οικονομικές μονάδες της κατεστραμμένες και μπροστά σε μία διαδικασία διαρκούς εθνικής χρεοκοπίας, στην οποία θα απαιτηθούν σειρά διευθετήσεων και προσαρμογών, για πολλά χρόνια.
(Και βεβαίως, μπορεί κανείς να αισθάνεται ό,τι θέλει για την Γερμανία, πλην όμως, η αντικειμενική πραγματικότητα είναι πως αυτή η διαφορά στην σημερινή της κατάσταση από την Ελλάδα, -διαφορά που, μεταξύ άλλων, θα της επιτρέψει να δανεισθεί για να ξεπεράσει την κρίση πουλώντας ομόλογα με αρνητική απόδοση- οφείλεται στο απλό γεγονός ότι, όταν στην διάρκεια της περιόδου 2000-2009 η Ελλάδα δανειζόταν αφειδώς για να βγάζει στην σύνταξη 48χρονους αρτιμελέστατους και υγιέστατους υπαλλήλους των ΔΕΚΟ, με 150.000 ευρώ εφ’ άπαξ και σύνταξη με πραγματικό ποσοστό αναπλήρωσης στο 120% των προηγουμένων αποδοχών τους, η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση της Γερμανίας εφάρμοζε τις "αντιλαϊκές” μεταρρυθμίσεις του Peter Hartz).
Άγονο και αδιέξοδο
ΙΙ. Το εγχείρημα στο οποίο συμμετέχει, σε επίπεδο δηλώσεων τουλάχιστον, η ελληνική κυβέρνηση, δηλαδή να βρεθεί η απάντηση για την αντιμετώπιση των (οικονομικών) προβλημάτων της κρίσης μέσω της εκδόσεως "κορονο-ομολόγων”, είναι ένα εγχείρημα αφ’ ενός άγονο, διότι κατά πάσα πιθανότητα δεν πρόκειται να ευοδωθεί, αλλά και -το κυριότερο- αδιέξοδο, διότι ακόμα και αν ευοδωθεί τα αποτελέσματά του θα απέχουν πολύ από τα αναμενόμενα, καθ’ ότι δεν θα οδηγήσει στην επίλυση των προβλημάτων των ευάλωτων οικονομιών της ευρωζώνης, δηλαδή των οικονομιών του Νότου.
Κατ’ αρχήν, είναι ένα μάλλον άγονο εγχείρημα διότι, πραγματικά, είναι πολύ δύσκολο να πειστούν οι ψηφοφόροι αλλά και οι πολιτικές ηγεσίες των χωρών του Βορρά, να συμμετάσχουν σε μία διαδικασία αμοιβαιοποίησης χρέους, δηλαδή σε μία διαδικασία στην οποία θα αναλάβουν τις ευθύνες για την εξόφληση χρεών στην περίπτωση, (που είναι και η πιθανότερη) ότι εκείνοι οι οποίοι θα επωφεληθούν κυρίως από αυτά δεν θα είναι σε θέση να τα εξυπηρετήσουν αρχικά και να το αποπληρώσουν στην συνέχεια.
Η αδυναμία των χωρών του Νότου να εξυπηρετήσουν αυτές οι ίδιες το χρέος για ποσά που επιθυμούν να εισπράξουν και να χρησιμοποιήσουν, προκύπτει αυτονόητα από την επιθυμία τους να εκδοθεί, το χρέος αυτό, με πραγματικούς εγγυητές τις χώρες του Βορρά. Πρόκειται για μία απαίτηση η οποία όσο κι αν ενδύεται με τον μανδύα της ηθικής επιταγής, δεν έχει ισχυρό λογικό υπόβαθρο.
Και από πολιτική άποψη, όμως, σε αντίθεση με αυτό που λέγεται ευρέως, η αλήθεια είναι πως εκείνο που υπονομεύει ουσιαστικά την ενότητα και την επιβίωση της ευρωζώνης δεν είναι η άρνηση των χωρών του Βορρά, αλλά η επιμονή των χωρών του Νότου να ζητούν κάτι το οποίο, αν οδηγηθεί στο λογικά αναμενόμενο, δηλαδή στην αδυναμία αποπληρωμής εκ μέρους των χωρών του Νότου, θα έχει σαν αναπόφευκτη κατάληξη την διάρρηξη και την διάλυση, τουλάχιστον, της ευρωζώνης-αν όχι και της ίδιας της ΕΕ.
ΙΙΙ. Το εγχείρημα της έκδοσης των συγκεκριμένων ομολόγων, όμως, ακόμα και αν δεν ήταν άγονο θα απέβαινε πλήρως αδιέξοδο διότι στηρίζεται σε μία θεμελιωδέστατη λογική ανακολουθία. Θα δημιουργούσε χρέος το οποίο μέσω των συγκοινωνούντων δοχείων του οικονομικού κυκλώματος θα μεταφερόταν μεταξύ των ισολογισμών των επιχειρήσεων, των τραπεζών και των κρατών του Νότου, για να χρηματοδοτήσει την επιβίωση οικονομικών μονάδων, στην διάρκεια μιας αδιευκρίνιστου μήκους χρονικής περιόδου, όπου αυτές οι οικονομικές μονάδες θα είναι, ως επί το πλείστον, και χωρίς δική τους ευθύνη, αδρανείς και αργούσες. Δηλαδή δεν θα παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες, και κατά συνέπειαν δεν θα δημιουργούν εισοδήματα με τα οποία θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν και να αποπληρώσουν τα δάνεια που θα δεχθούν.
Από την εποχή, όμως, που κάποιες ομάδες ανθρώπων εγκατέλειψαν τον νομαδικό βίο και την συλλεκτική και θηρευτική οικονομία, και εγκαταστάθηκαν σε μόνιμους οικισμούς, δημιουργώντας, λίγο μετά, την γεωργία, η έννοια του τόκου, (και του χρεωλυσίου), ισοδυναμεί πάντα με δημιουργία μεγαλύτερου προϊόντος στην επόμενη περίοδο, από αυτό που αντιπροσωπεύει το δανεικό "κεφάλαιο”, είτε πρόκειται για σπόρους, είτε για χρήματα, είτε για οτιδήποτε άλλο.
Μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση της πανδημίας με τις αναγκαστικά αργούσες επιχειρήσεις αυτό δεν συμβαίνει και δεν μπορεί να συμβεί: τα δανεικά δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν παραγωγικά και να υπεραξιωθούν ώστε να επιτρέψουν την καταβολή των τόκων και του χρεολυσίου.
Το αποτέλεσμα δηλαδή θα είναι πως, σε μία υπερχρεωμένη οικονομία, τα δανεικά αυτά θα οδηγήσουν είτε στη χρεοκοπία, (επιχειρήσεων, τραπεζών και κράτους), είτε στην διαγραφή τους (δηλαδή στην, εκ των υστέρων, νομισματοποίηση του χρέους), είτε -το πιθανότερο- και στα δύο μαζί, με την λάθος σειρά όμως, δηλαδή πρώτα στην χρεοκοπία και μετά στην αναπόφευκτη πλέον, διαγραφή-νομισματοποίηση.
Όταν θα ολοκληρωθεί η όλη διαδικασία θα έχουν ήδη, υπάρξει πολύ μεγάλη οικονομική και κοινωνική δυσπραγία, πάρα πολλές χαμένες θέσεις εργασίας, πάρα πολλές πτωχευμένες και κατεστραμμένες επιχειρήσεις, ενώ πολύ μεγάλο ποσοστό του δυνητικού προϊόντος και του παραγωγικού δυναμικού της ευρωζωνικής οικονομίας θα έχουν εξαφανιστεί δια παντός.
Μη-επιστρεπτέες παροχές μέσω της ΕΚΤ
IV. Η μόνη λύση για την αποφυγή της καταστροφής και για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της συγκεκριμένης, ιδιόμορφης, κρίσης που δημιουργεί η πανδημία στις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου της ευρωζώνης, που δεν έχουν "δημοσιονομικό περιθώριο”, είναι η ενίσχυσή τους με χορηγίες (grants), δηλαδή με μη-επιστρεπτέες παροχές μέσω της δημιουργίας νέας νομισματικής κυκλοφορίας από τον μόνο οργανισμό που έχει την δυνατότητα να το κάνει, δηλαδή την ΕΚΤ.
Αυτό, -η "καθαρή” νομισματοποίηση της απαιτούμενης ρευστότητας- πέραν του ότι είναι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπισθεί και να παρακαμφθεί το πρόβλημα που δημιουργείται από την επισώρευση επιπλέον χρέους σε εξ αντικειμένου αφερέγγυους δανειολήπτες, παραδόξως μπορεί να είναι και μία πολιτικά περισσότερο εφικτή λύση, διότι δεν συνεπάγεται πως το βάρος της βοήθειας των χωρών του Νότου θα το επωμιστούν οι φορολογούμενοι της Βόρειας Ευρώπης, όπως θα συνέβαινε με τα "κορωνοομόλογα”.
Την συγκεκριμένη λύση, δηλαδή την "καθαρή” νομισματοποίηση των αναγκών ρευστότητας της ιδιωτικής οικονομίας της ευρωζώνης που δημιουργεί η κρίση, την έχουν προτείνει ήδη σημαντικοί οικονομολόγοι όπως ο Paul De Grauwe, ο Willem Buiter, ο Jordi Gali και άλλοι. (Μεταξύ των πολλών και οι υπογράφοντες, εδώ και εδώ).
Με έναν έμμεσο τρόπο, όμως, ο οποίος μαρτυρά βεβαίως και το πόσο αναπόφευκτη μακροχρονίως είναι η λύση της νομισματοποίησης των απαραίτητων σήμερα παροχών ρευστότητας στην οικονομία, το ίδιο έχει προτείνει και ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ Mario Draghi, αναφερόμενος στην ανάγκη να διαγραφούν χρέη ώστε να μπορέσει η ευρωπαϊκή οικονομία να αντιμετωπίσει την κρίση. Αυτό, δηλαδή η αναφορά στην αδήριτη ανάγκη διαγραφής χρεών, είναι και το κρίσιμο σημείο που δείχνει εύγλωττα ότι η "καθαρή” νομισματοποίηση, αντί της δημιουργίας νέου χρέους είναι όχι μόνο αναγκαία αλλά και αναπόφευκτη. Διότι, η διαγραφή παλαιών χρεών δεν είναι παρά το συζυγές, της "καθαρής” νομισματοποίησης. Είναι η ίδια διαδικασία με αντίθετη φορά στον χρόνο.
Εκ των προτέρων, προληπτικά, προγραμματισμένα
V. Η "καθαρή” νομισματοποίηση (ενός μέρους) της παροχής ρευστότητας που θα διατεθεί στην διάρκεια της κρίσης του Covid 19, εκτός από αναγκαία είναι και αναπόφευκτη για τον εξής απλό λόγο: αν δεν γίνει εκ των προτέρων ως συνειδητή και εμπρόθετη πράξη οικονομικής πολιτικής, θα γίνει στην συνέχεια, στο εγγύς μέλλον κατά πάσα πιθανότητα, ως αποτέλεσμα χρεοκοπίας και αδυναμίας αποπληρωμής εκ μέρους των χρεωστών (με πολύ πιο δυσμενή οικονομικά αποτελέσματα, όμως, στο ενδιάμεσο).
Εφ’ όσον οι οικονομίες του Νότου, (λόγω συνδυασμού αναγκαστικής παραγωγικής αργίας και υπερχρέωσης), δεν θα είναι σε θέση να αποπληρώσουν το χρέος με το οποίο θα επιβαρυνθούν, λόγω των πολιτικών που εφαρμόζουν σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ, θα μεταφέρουν το πρόβλημα αλλού: εκείνοι οι οποίοι θα υποστούν τις συνέπειες της οιονεί στάσης πληρωμών και της αφερεγγυότητας του Νότου, θα είναι αυτοί που θα διακρατούν το χρέος του, δηλαδή, κατά κύριο λόγο, οι χώρες του Βορρά αλλά και η ΕΚΤ, η οποία με το πρόγραμμα της "ποσοτικής χαλάρωσης” έχει σωρεύσει στο χαρτοφυλάκιό της το ένα τρίτο περίπου του χρέους της ευρωζώνης, ενώ με την πολιτική που εφαρμόζει σήμερα θα συγκεντρώσει πολύ περισσότερο ακόμη.
Αυτό, όμως, (δηλαδή η αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους από τις χώρες του Νότου), όσον αφορά τουλάχιστον την ΕΚΤ, θα σημαίνει το εξής: ότι ενώ, ήδη, θα έχει προσφέρει τεράστια ποσά ρευστότητας, μέσω της αγοράς των ομολόγων, στον Νότο, (και μάλιστα με δημιουργία νέας νομισματικής κυκλοφορίας), τα ομόλογα αυτά δεν θα εξοφληθούν ποτέ. Το όλο εγχείρημα της "υποστήριξης” των οικονομιών θα έχει ναυαγήσει, αφού οι επιχειρήσεις και τα κράτη θα έχουν χρεοκοπήσει, ενώ η ίδια η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να διαγράψει από τον ισολογισμό της τα σχετικά στοιχεία ενεργητικού, (δηλαδή θα εγγράψει "ζημίες” έστω και λογιστικές), και τελικά θα έχει κάνει μία τεράστια τρύπα στο νερό!
Και όχι μόνο αυτό. Όταν τα ομόλογα του χρέους που τόσο σχολαστικά συσσωρεύονται θα έχουν γίνει παλιόχαρτα χωρίς αξία, η ΕΚΤ αργά ή γρήγορα θα αναλάβει στο παθητικό της, εκτός από όλες τις επισφάλειες που δημιουργήθηκαν στην οικονομία της ευρωζώνης κατά την διάρκεια της πανδημίας, και επιπλέον ζημίες, διότι οι χρεοκοπίες είναι σωρευτικές. Ενώ, εάν είχε προχωρήσει στην νομισματοποίηση εκ των προτέρων, επιθετικά, προγραμματισμένα και προληπτικά, με παροχή μη-επιστρεπτέων επιχορηγήσεων, η ελληνική, η ιταλική, η ισπανική και η πορτογαλική οικονομία θα είχαν αποφύγει ένα πολύ μεγάλο μέρος από τις απώλειες που θα υποστούν και τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν από την λανθασμένη επιλογή πολιτικής εκ μέρους των ευρωπαϊκών οργάνων που τις επιβαρύνει σήμερα με νέο χρέος.
Η ελληνική κυβέρνηση, κεφαλαιοποιώντας το κύρος που της έχει προσδώσει η σοβαρότητα και η υπευθυνότητα με την οποία χειρίζεται την πανδημία του Covid 19, θα πρέπει να εξηγήσει τα ανωτέρω στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και να αναζητήσει τις κατάλληλες συμμαχίες για να προωθήσει μία οικονομική πολιτική για την κρίση πιο αποτελεσματική από την υποστήριξη του αδιέξοδου αιτήματος εκδόσεως "κορωνοομολόγων”.
Δημήτρης Α. Ιωάννου και Χρήστος Α. Ιωάννου,
Οικονομολόγοι
14/4/2020
1.
Πηγές ΥΠΟΙΚ: Μέχρι το τέλος Ιουνίου θα χρησιμοποιήσουμε 12-14 δισ. ευρώ από τα ταμειακά διαθέσιμα των 20 δισ...
Μέχρι το τέλος Ιουνίου θα έχουμε ανάγκη περί τα 12-14 δισ. ευρώ επί συνόλου 20 δισ. ευρώ ταμειακών αποθεμάτων που προκύπτουν από τις καταθέσεις του κράτους και φορέων, αναφέρουν πηγές του ΥΠΟΙΚ. Εξηγούν πως η χρήση τους αρχίζει σιγά - σιγά από αυτόν τον μήνα και θα είναι μαζική από τον Μάιο. Οι ίδιες πηγές σημείωσαν επίσης πως χωρίς να πειραχθεί το ξεχωριστό επιπλέον "μαξιλάρι" διαθεσίμων των 15,7 δισ. ευρώ (που δημιούργησαν κυρίως οι δόσεις από τον ESM), οι αντοχές φθάνουν έως και τον Ιούλιο.
Η ανάγκη για χρήση μέρους του ποσού των ταμειακών αποθεμάτων της χώρας συνδέεται με την καθίζηση των εσόδων αλλά και με τα μέτρα στήριξης. Μάλιστα οι ανάγκες τελικά ήταν μικρότερες από τις αρχικά προβλεπόμενες λόγω της καλύτερης από την αναμενόμενη πορείας των εσόδων τον Μάρτιο.
Η πορεία του Προϋπολογισμού που ανακοίνωσε ο υφυπουργός Οικονομικών Θοδωρής Σκυλακάκης δείχνει πως τον Μάρτιο περιορίσθηκε μόνο σε 200 εκατ. ευρώ η καθαρή απώλεια φορολογικών εσόδων. Συνολικά τα έσοδα (μαζί με το ΠΔΕ και τα κέρδη ομολόγων) ξεπέρασαν κατά 400 εκατ. ευρώ τον στόχο, ενώ σε επίπεδο 3μήνου το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 595 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 426 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 1.443 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2019.
Τα διαθέσιμα
Αναλυτικά, πηγές του ΥΠΟΙΚ ανέφεραν πως από τον Απρίλιο αρχίζει η χρήση των ταμειακών διαθεσίμων των 20 δισ. ευρώ. Από τον Μάιο αρχίζει η μεγάλη χρήση του εν λόγω ποσού. Πρόκειται για τα ταμειακά διαθέσιμα που περιλαμβάνουν και όλα τα αποθεματικά όλων των φορέων.
Δυνητικά αξιοποιήσιμο είναι στο σύνολό του. "Αλλά πάντα θέλεις να αφήσεις ένα απόθεμα" επισήμαιναν αφού υπάρχουν οι έκτακτες ανάγκες, η χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ (1-2 δισ. ευρώ) αλλά και χρήματα που πρέπει να οδεύσουν σε άλλες χρήσεις.
Μέχρι το τέλος Ιουνίου εκτιμάται πως θα έχουμε ανάγκη περί τα 12-14 δισ. ευρώ του εν λόγω αποθέματος των 20 δις. ευρώ Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται τα μέτρα στήριξης που θα ακολουθήσουν αλλά και οι απώλειες εσόδων κάθε μήνα. Αφαιρείται και η χρηματοδότηση από την ΕΕ που μπορεί να έχει χρονική απόκλιση (πχ 2 μηνών).
Στα 12-14 δισ. των χρηματοδοτικών αναγκών υπολογίζονται και τα μέτρα που θα ληφθούν το επόμενο διάστημα. Και οι κλαδικές παρεμβάσεις.
Σημειώνεται από πηγές του ΥΠΟΙΚ πως υπάρχει έγκριση από το Eurogroup για τη χρήση του. Δεν υπάρχει δημοσιονομικός περιορισμός, λόγω της ρήτρας διαφυγής. Επίσης υπάρχουν οι λεγόμενες "προσαρμογές" και η κυκλική προσαρμογή στον υπολογισμό των πλεονασμάτων (διαφυγόντα έσοδα, προβλέψεις για επιδόματα ανεργίας κλπ). Με αυτές τις προσαρμογές "μπορεί και να πετύχουμε το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ" πλεονάσματος φέτος επισημαίνουν οι ίδιες πηγές.
Εξηγούν επίσης πως αυτό που κυρίως θα χτυπήσει στο χρέος το οποίο θα αυξηθεί πολύ είναι η μείωση του ΑΕΠ. Η άνοδος δεν θα προέλθει από τον πρόσθετο δανεισμό που θα είναι περιορισμένος.
"Μέχρι και τον Ιούλιο τα βγάζουμε κανονικά πέρα" ανέφεραν οι ίδιες πηγές. Εξήγησαν πως το τι θα γίνει από εκεί και πέρα είναι συνάρτηση του πότε θα ανοίξει η αγορά. "Κάθε ημέρα έχει τεράστια δημοσιονομική σημασία". Αλλάζει την ύφεση μαζί με την πορεία του Τουρισμού.
Το "μαξιλάρι"
Για το "μαξιλάρι" των διαθεσίμων των 15.7 δισ. ευρώ που δεν υπάρχει θέμα να πειραχθεί, ανέφεραν οι ίδιες πηγές πως δεν έχει γίνει καν συζήτηση. Η χρήση του είναι για τέτοιες περιπτώσεις μεγάλων κρίσεων, αλλά το πώς θα χρησιμοποιηθεί είναι στην ευθύνη του ESM, εξήγησαν.
Επίσης έγινε σαφές πως τα επόμενα χρόνια μέρος όσων έχουν δοθεί για ρευστότητα (όπως πχ η προκαταβολή) θα επιστρέφεται στο "μαξιλάρι" και θα αρχίσει να μεγαλώνει ξανά.
Για τις προβλέψεις του ΔΝΤ αναφέρθηκε πως η διαφορά των 10 δισ. (5%- 10% ύφεση) έχει επίπτωση 4 δις ευρώ στα έσοδα.
Η Ελληνική πλευρά εκτιμά πως η ύφεση θα είναι κάτω από το μισό από αυτό που προβλέπει το ΔΝΤ. Μιλά για μία πολύ άδηλη κατάσταση υγειονομικά και επηρεάζει την εικόνα.
Τα νέα εργαλεία
Για την πιστοληπτική γραμμή του ESM η ίδια πηγή ανέφερε πως είναι νωρίς να συζητήσουμε. "Πρέπει να περιμένουμε την 23η Απριλίου για την αντίδραση της ΕΕ και το πόσο θα υπερβεί τον εαυτό της".
Για το SURE εξήγησε πως είναι λεφτά που πάνε στο χρέος, όπως και τα δάνεια της ΕΤΕπ που θα δοθούν σε φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης. Αντιθέτως, το corona fund δεν πάει στο χρέος και είναι κυρίως λεφτά ΕΣΠΑ.
Στοχευμένα μέτρα και επιστρεπτέα
Για την επόμενη φάση των μέτρων ανέφερε πως θα επιδοτούμε την εργασία και όχι την ανεργία. Η επόμενη φάση είναι συνάρτηση και του πως θα αντιδράσουν οι πολίτες. Δεν θα είναι οριζόντια μέτρα αλλά στοχευμένα, το ίδιο και το θέμα της μείωσης ενοικίου.
Η επιστρεπτέα προκαταβολή αναφέρθηκε πως θα αποκαθιστά αδικίες που έγιναν με τους ΚΑΔ γιατί ήταν ένα ατελές μέτρο. Πολλοί είχαν λάθος ΚΑΔ, άλλοι υπέκρυπταν και άλλες δραστηριότητες, άλλες δράσεις. Θα μοιράζεται με βάση το περιθώριο κέρδους, το τζίρο και άλλα στοιχεία. Θα δοθεί τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου σε 1 δόση.
Το επιτόκιο θα είναι χαμηλό. Προς το παρόν γίνονται οι αιτήσεις έως την Τρίτη του Θωμά. Δεν συνιστά δέσμευση η αίτηση. Άρα η αποδοχή της Επιστρεπτέας θα γίνει εκ των υστέρων.
Η πορεία του προϋπολογισμού
Ο προϋπολογισμός το 1ο τρίμηνο είχε ομαλή πορεία. Ακόμη και η προηγούμενη υστέρηση στο ΠΔΕ διορθώθηκε. Αν δεν υπήρχαν οι απώλειες του Μαρτίου, "θα κοιμόμουν ήσυχος" ανέφερε αρμόδια πηγή του ΥΠΟΙΚ.
Της Δήμητρας Καδδά
15/4/2020
ANTON_PETRUS VIA GETTY IMAGES
2.
Η απεξάρτηση της χώρας από τον τουρισμό
Η απεξάρτηση της χώρας από τον τουρισμό
είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης.
«Μην αφήνεις ποτέ μια κρίση να πάει χαμένη.»
ΟΥΙΝΣΤΟΝ ΤΣΩΡΤΣΙΛ
Μεταξύ 5 και 10% εκτιμά η κυβέρνηση την πτώση του ελληνικού ΑΕΠ φέτος. Μεταξύ 10 και 17% είναι η (ρεαλιστικότερη) πρόβλεψη του Εconomist. Υπάρχουν δε και χειρότερα προγνωστικά. Η Ελλάδα που (υποτίθεται ότι) ανήκει στα κράτη με τις λιγότερες απώλειες από την πανδημία (στην πραγματικότητα είμαστε στον παγκόσμιο μέσο όρο), οικονομικά πλήττεται περισσότερο από κάθε άλλο.
Γιατί;Όλοι οι εκτιμητές, από τον ΟΟΣΑ ώς τoOxfordEconomics, στο ερώτημα «τις πταίει;» απαντούν μονολεκτικά: ο τουρισμός. Όπως η εξάρτησή μας από τη σταφίδα στα τέλη του 19ου αιώνα, έτσι και τώρα η (ακόμη εντονότερη) εξάρτηση της οικονομίας μας από τον τουρισμό προμηνύεται εθνικές καταστροφές. Όταν το 65% των ξενοδόχων μας δηλώνουν ότι κινδυνεύουν με χρεοκοπία και αυτοί μας δίνουν το 25-30% του ΑΕΠ, καταλαβαίνει κανείς πόσο βαθιά πριονισμένο είναι το κλαδί πάνω στο οποίο καθόμαστε.
Σε σοβαρές χώρες, αυτή η κατάσταση θα είχε σημάνει προ πολλού εθνικό συναγερμό. Όταν στις αρχές του 1990 η Φιλανδία έχασε το 20% του ΑΕΠ της λόγω της ξαφνικής κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης που ήταν ο κύριος προορισμός των εξαγώγιμων προϊόντων της, η χώρα πραγματοποίησε ένα παραγωγικό και τεχνολογικό άλμα. Εμπλούτισε και διαφοροποίησε την οικονομική της βάση, ενίσχυσε την παραγωγή και την καινοτομία και ανέκαμψε ταχύτατα.
Παρότι και στον δικό μας Τύπο, πληθαίνουν οι φωνές που επισημαίνουν το αδιέξοδο και τονίζουν ότι το τωρινό μας «αναπτυξιακό» μοντέλο είναι αδιέξοδο, μέχρι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη προβληματίζεται καν για την κατάσταση. Έτσι διαβάζουμε για «βαριά πακέτα» στήριξης, και πάλι, του τουρισμού. Ακούμε για εισηγήσεις των ιθυνόντων να απαλλαγεί ο κλάδος από την προκαταβολή φόρου εισοδήματος φέτος, για μειώσεις του ΦΠΑ σε διαμονή, εστίαση και μεταφορές, για την αναστολή ή και κατάργηση του τέλους διαμονής κ.ο.κ.
Αντί να δοθούν επιτέλους κίνητρα στους άλλους κλάδους ώστε να καλύψουν προοπτικά το κενό που αφήνει το ναυάγιο του τουρισμού, θα δούμε πιθανότατα μια από τα ίδια. Όχι την υποστήριξη αλλά την επιβάρυνσή τους, ώστε να κρατηθεί στη ζωή εκείνος που προκαλεί στην οικονομία μας την τωρινή άκρως επικίνδυνη δομική της ανισορροπία. Διότι, βεβαίως, όλα αυτά τα «πακέτα», κάποιοι θα κληθούν να τα πληρώσουν…
Κανείς θα αντιτάξει: πάνω στην κορύφωση της κρίσης, και με τόσες επιχειρήσεις και απασχολουμένους να απειλούνται, ο στρατηγικός αναπροσανατολισμός μπορεί να περιμένει. Η ένσταση αυτή είναι εσφαλμένη: ακριβώς οι μεγάλοι κλονισμοί παρέχουν την ευκαιρία της ανασύνταξης. Σε εποχές μέσες-άκρες ομαλές, λείπει η πίεση που καθιστά τη ριζική μεταβολή εφικτή.
Το θέμα είναι ότι δεν μπορούμε να είμαστε καν βέβαιοι ότι θα έχουμε άλλη ευκαιρία. Όσοι ισχυρίζονται ότι σε τρία-τέσσερα χρόνια ο τουριστικός κλάδος θα έχει επιστρέψει στις παλιές του «δόξες», απλούστατα δεν παρακολουθούν τα πλανητικά δεδομένα. Διότι δεν είναι μόνο οι πανδημίες που ενδέχεται να μεταβάλουν άρδην το οικονομικό τοπίο διεθνώς και την συμπεριφορά των ανθρώπων μειώνοντας δραστικά τις αεροπορικές μεταφορές και τα ταξίδια σε μόνιμη βάση. Για τον ελληνικό τουρισμό υπάρχουν τουλάχιστον τρεις μείζονες κίνδυνοι που καθιστούν την άμεση αλλά και την μεσομακροπρόθεσμή του επιβίωση αμφίβολη.
Ο πρώτος είναι η θυελλώδης οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουμε. Αυτή πυροδοτήθηκε μεν από την πανδημία, ήταν ωστόσο αναμενόμενη και από πολλούς παρατηρητές προβλέπεται ότι θα έχει ιστορικές (μερικοί λένε ακόμη και ”κοσμοϊστορικές”) διαστάσεις. Αν η ύφεση στις χώρες προορισμού διαρκέσει, οι συνέπειες εδώ σε μας θα είναι περισσότερο έντονες, δεδομένου μάλιστα ότι εδώ και δεκαετίες ελκύουμε επισκέπτες κατά κύριο λόγο χαμηλού εισοδήματος. Η προηγούμενη κρίση του 2008 έπληξε τις κύριες τουριστικές μας αγορές μόνο πρόσκαιρα. Με αυτήν εδώ κάτι τέτοιο δεν είναι διόλου βέβαιο.
Ο δεύτερος λόγος είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ένα θερμό επεισόδιο, μια υποκινούμενη μεταναστευτική κρίση, πολλώ δε μάλλον μια άμεση πολεμική εμπλοκή μπορεί να πλήξει βαρύτατα τον ελληνικό τουρισμό ‒ και όχι μόνο στις παραμεθόριες περιοχές του Αιγαίου. Ίσως μάλιστα ο Ερντογάν ή οι διάδοχοί του δεν χρειαστούν καν την χρήση των όπλων για να γονατίσουν την άμυνά μας. Με το 90% του ΑΕΠ των νήσων του Νότιου Αιγαίου να κρέμεται από τον τουρισμό, αρκεί για την Άγκυρα η δημιουργία μιας έκρυθμης κατάστασης διαρκείας κατά τους θερινούς μήνες ώστε να τραυματίσει καίρια την ελληνική οικονομία αλλά και τις ίδιες στρατιωτικές μας δυνατότητες. Ήδη η τωρινή κρίση φαίνεται να στέλνει στις ελληνικές καλένδες τα, ζωτικής σημασίας, εξοπλιστικά προγράμματα που είχε ανακοινώσει η κυβέρνηση, ή έστω να τα αναβάλλει. Οι Τούρκοι έχουν δείξει ότι αρέσκονται στους υβριδικού τύπου πολέμους. Μια τεχνητή ελληνοτουρκική κρίση για εκείνους θα είναι αντιμετωπίσιμη, αφού υπό ομαλές συνθήκες εξαρτώνται σε μικρότερο βαθμό από το τουριστικό συνάλλαγμα. Για εμάς όμως μπορεί να αποδειχθεί μοιραία.
Ο τρίτος λόγος είναι η κλιματική αλλαγή. Η πλανητική υπερθέρμανση μετατρέπει ταχύτατα της Ελλάδα σε περιοχή οιονεί ημιτροπική με πολλούς και ενισχυμένους καύσωνες ιδίως την περίοδο της τουριστικής αιχμής. Μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι οι συνέπειές της θα κοστίσουν στη χώρα πάνω από 700 δισ. ώς το τέλος του αιώνα και θα πλήξουν ιδίως τον τουρισμό. Αυτή είναι όμως μόνο η μία πλευρά του νομίσματος. Ήδη στις κύριες χώρες προέλευσης των επισκεπτών μας, η στάση των ανθρώπων απέναντι στα αεροπορικά ταξίδια μεταβάλλεται. Καθώς το οικολογικό κίνημα θέτει στο στόχαστρό του τις αεροπορικές μεταφορές και την τουριστική βιομηχανία είναι βέβαιο ότι αυτό θα έχει επιπτώσεις και για την Ελλάδα. Η τελευταία έχει επιπλέον το μειονέκτημα ότι δεν γειτονεύει με τις κύριες τουριστικές αγορές της (Βρετανία, Γερμανία, Σκανδιναβία), άρα δεν έχει να ελπίζει από την ανάπτυξη του οδικού ή σιδηροδρομικού τουρισμού.
Συνελόντι ειπείν, και εν είδει επιμυθίου: κάθε μονοκαλλιέργεια, στην οικονομία ή στην οικολογία, είναι υπόθεση τοξική. Η Ελλάδα αποθέτοντας όλα της τα αβγά σε ένα καλάθι, στο καλάθι του τουρισμού, διακυβεύει πολύ περισσότερα από την ευημερία και την ασφάλειά της. Η απεξάρτησή μας από αυτόν, ο εμπλουτισμός και η διαφοροποίηση της οικονομίας μας και η ανασυγκρότηση της παραγωγικής μας βάσης δεν είναι ζήτημα αναπτυξιακό. Είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης. Η κλεψύδρα αδειάζει. Η πολιτική τάξη της χώρας άφησε την ευκαιρία της προηγούμενης κρίσης να περάσει ανεκμετάλλευτη. Αρνήθηκε να αντιμετωπίσει ριζικά το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε ως εθνική συλλογικότητα, την παραγωγική υποπλασία της οικονομίας μας. Τώρα έχει μια δεύτερη. ‒ Ίσως την τελευταία.
Κώστας Κουτσουρέλης
Συγγραφέας, διευθυντής του περιοδικού "Νέο Πλανόδιον".
14/04/2020
3.
ΔΝΤ: Έκρηξη χρέους πάνω από το 200% του ΑΕΠ
-Συγκρατημένη αύξηση ελλειμμάτων το 2020.
Τα υψηλά πλεονάσματα του 2019 δημιουργούν ένα δημοσιονομικό σωσίβιο για την Ελλάδα. Παρά την πολύ μεγάλη αύξηση των δαπανών και την καθίζηση των εσόδων - σε επίπεδα που έχουν να γνωρίσουν τα ελληνικά κρατικά ταμεία από την αρχή της κρίσης του 2010 - οι επιδόσεις σε επίπεδο πρωτογενών ελλειμμάτων είναι καλύτερες από τον μέσο όρο σε επίπεδο ΕΕ.
Αντιθέτως, καθώς όλα αυτά τα μέτρα στήριξης επιβαρύνουν το χρέος, αυτό εκτοξεύεται σε πρωτόγνωρα υψηλά επίπεδα, δηλαδή πάνω από το ψυχολογικό όριο του 200% του ΑΕΠ σε όρους ακαθάριστου χρέους (μαζί με βραχυχρόνιο δανεισμό και δάνεια προς ΔΕΚΟ).
Η άνοδος αυτή - η οποία συνδέεται και με την καθίζηση του ΑΕΠ κατά 10% η οποία ανακοινώθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χθες, περιλαμβάνεται στη νέα έκθεση Fiscal Monitor που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από το ΔΝΤ, στο πλαίσιο των εργασιών της Εαρινής Συνόδου του, οι οποίες διεξάγονται μέσω τηλεδιασκέψεων λόγω της υγειονομικής κρίσης, στην οποία και επικεντρώνονται.
Τα στοιχεία
Το ΔΝΤ υπολογίζει ότι από πρωτογενές πλεόνασμα στο 4% του ΑΕΠ το 2019, η Ελλάδα θα γυρίσει φέτος σε πρωτογενές έλλειμμα στο 5,1% του ΑΕΠ. Βεβαίως πηγές του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν ότι, εάν αφαιρεθούν τα μέτρα που συνδέονται με την υγειονομική κρίση (με βάση τη ρήτρα διαφυγής που ενεργοποιήθηκε), τότε η χώρα φέτος μπορεί να πετύχει και το δημοσιονομικό στόχο για 3,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα.
Για το 2021 το ΔΝΤ προβλέπει έλλειμμα στο 4,4% του ΑΕΠ, καθώς τα μέτρα στήριξης θα συνεχίζουν να έχουν επίπτωση, όπως και το χαμηλό ΑΕΠ. Η Ευρωζώνη θα έχει πρωτογενές έλλειμμα φέτος στο 6% του ΑΕΠ.
Το ΔΝΤ προβλέπει την επιστροφή των εσόδων σε επίπεδα 2011: από το 48,3% του ΑΕΠ το 2019 υπολογίζεται πως θα αυξηθούν στο 45,8% του ΑΕΠ φέτος και θα υποχωρήσουν ελαφρά στο 45,3% του ΑΕΠ το 2021.
Προβλέπει επίσης και έκρηξη δαπανών στο 54,8% του ΑΕΠ, δηλαδή σε προ κρίσης επίπεδα (από 47,9% του ΑΕΠ πέρυσι), τα οποία θα διατηρηθούν και το 2021 (53,2% του ΑΕΠ).
Το έλλειμμα μαζί με τόκους θα φτάσει φέτος, σύμφωνα με το ΔΝΤ, στο 9,0% του ΑΕΠ για να υποχωρήσει το 2021 στο 7,9% του ΑΕΠ.
Το ακαθάριστο χρέος (δηλαδή μαζί με βραχυχρόνιες πράξεις δανεισμού και δάνεια προς ΔΕΚΟ) ξεπερνά το 200,8% του ΑΕΠ φέτος, έναντι 179,2% το 2019. Το 2021 αναμένεται ότι θα υποχωρήσει οριακά στο 194,8% του ΑΕΠ.
Είναι μακράν το υψηλότερο σε σχέση με κάθε άλλου ανεπτυγμένου κράτους (με την εξαίρεση της Ιαπωνίας). Το ύψος του ιταλικού ακαθάριστου χρέους υπολογίζεται στο 155,5% του ΑΕΠ φέτος (από 134,8% το 2019), ενώ κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη το χρέος από το 84,1% του ΑΕΠ το 2019 θα αυξηθεί στο 97,4 του ΑΕΠ φέτος.
Σημειώνεται ότι για την Ελλάδα πρόβλεψη την πορεία του καθαρού χρέους δεν υπάρχει από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Σε ειδικό κεφάλαιο της έκθεσης περιγράφεται η πορεία των αποδόσεων των ομολόγων. Η ευαισθησία της Ιταλίας και της Ελλάδας είναι χαμηλότερη, σύμφωνα με το ΔΝΤ, από αυτήν άλλων κρατών που εξετάζονται.
Της Δήμητρας Καδδά
https://www.capital.gr/oikonomia/3446360/dnt-ekrixi-xreous-pano-apo-to-200-tou-aep-sugkratimeni-auxisi-elleimmaton-to-2020
15/4/2020
4.
Πέφτοντας στον γκρεμό μετά τον Κορωνο'ι'ό ,
Οικονομία και Κοινωνία ;
Ο οικονομολόγος – καθηγητής της Σχολής Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Κώστας Λαπαβίτσας , μιλώντας στον 98.4 αφού σημείωσε ότι είναι πρωτεύουσας σημασίας η υγεία και ή ζωή των ανθρώπων και των κοινωνιών, σημείωσε με έμφαση ότι η πανδημία αυτή, επηρεάζει με πρωτοφανή τρόπο την παγκόσμια οικονομία και άρα συνιστά ειδική κατάσταση αντιμετώπισης και στο επίπεδο διαβίωσης των πολιτών , όχι μόνο η δημόσια υγεία αλλά και οι οικονομικοί όροι που θα επιβάλουν ή όχι οι κοινωνίες , άρα σε όφελος τους ή σε βάρος τους, την στιγμή ακριβώς που αναδύεται η καθοριστική σφραγίδα του έθνους-κράτους, που εξ ορισμού από μόνο του δεν αρκεί για θετικό πρόσημο, αφού μπορεί να λειτουργήσει σε βάρος των πολλών.
Ο Κώστας Λαπαβίτσας τόνισε ότι η οικονομική κρίση αποδεικνύεται εξίσου βαριά, ή και βαρύτερη, από την υγειονομική. Για την εξασθενημένη ελληνική οικονομία, που στηρίζεται στον τουρισμό, το ΔΝΤ ήδη εκτίμησε συρρίκνωση 10%. Θα είναι μεγάλο λάθος να περιμένουμε ‘βλέποντας και κάνοντας. Απαιτείται άμεσα μια σειρά δημοσιονομικών μέτρων, ύψους έως 20 δις, για την ενίσχυση του υγειονομικού συστήματος, την πληρωμή των μισθών του ιδιωτικού τομέα, την διατήρηση της απασχόλησης, την προστασία των μικρομεσαίων, την στήριξη των ανέργων και των φτωχότερων στρωμάτων. Σε δεύτερο χρόνο απαιτείται ευρύτατο πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την ανάκαμψη και την αλλαγή της δομής της οικονομίας υπέρ του παραγωγικού τομέα.
Η κρίση επιβεβαίωσε πέραν πάσης αμφιβολίας την επανεμφάνιση του έθνους –κράτους και η Ελλάδα πρέπει να δράσει ως κυρίαρχο κράτος. Το δήλωσαν άλλωστε ξεκάθαρα και στο Γιούρογκρουπ: ο καθένας μόνος του.
Ο Κώστας Λαπαβίτσας δήλωσε επίσης ότι αντιλαμβάνεται την δυσχερή θέση της κυβέρνησης που πρέπει να κινηθεί ενάντια στα πιστεύω της αλλά οφείλει να το κάνει για να σωθεί η χώρα από τα χειρότερα. Να μην πάρει το δάνειο του ΕΜΣ γιατί θα είναι μικρό, με μνημονιακούς όρους, και δεν θα λύσει το πρόβλημα. Να χρησιμοποιήσει τα ταμειακά διαθέσιμα (το ‘μαξιλάρι’) και να δανεισθεί στις ανοιχτές αγορές. Αν υπάρξει σύγκρουση με την ΕΕ, να μην την φοβηθεί και να κινητοποιήσει το τραπεζικό σύστημα.
https://www.youtube.com/watch?v=h5zQm-PGe0s&fbclid=IwAR06MNO77MclLcCspQoSpdoi4YlgcAYVWM_CTWXyOq2qnNGr1M_PHC6h6VA
15/4/2020
* * *
Οι απόψεις, που δημοσιεύονται στα εκάστοτε- αποκλειστικά χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν. Η ανάρτηση των άρθρων/κειμένων κλπ δεν σημαίνει και ταύτιση με το περιεχόμενο των ιδεών των αρθρογράφων. Οι αναρτήσεις αξιολογούνται ως ενδιαφέρουσες για κοινό προβληματισμό. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στους δημιουργούς των κειμένων, εικόνων κλπ και των ιστολογίων που αναφέρονται. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.
3.
ΔΝΤ: Έκρηξη χρέους πάνω από το 200% του ΑΕΠ
-Συγκρατημένη αύξηση ελλειμμάτων το 2020.
Τα υψηλά πλεονάσματα του 2019 δημιουργούν ένα δημοσιονομικό σωσίβιο για την Ελλάδα. Παρά την πολύ μεγάλη αύξηση των δαπανών και την καθίζηση των εσόδων - σε επίπεδα που έχουν να γνωρίσουν τα ελληνικά κρατικά ταμεία από την αρχή της κρίσης του 2010 - οι επιδόσεις σε επίπεδο πρωτογενών ελλειμμάτων είναι καλύτερες από τον μέσο όρο σε επίπεδο ΕΕ.
Αντιθέτως, καθώς όλα αυτά τα μέτρα στήριξης επιβαρύνουν το χρέος, αυτό εκτοξεύεται σε πρωτόγνωρα υψηλά επίπεδα, δηλαδή πάνω από το ψυχολογικό όριο του 200% του ΑΕΠ σε όρους ακαθάριστου χρέους (μαζί με βραχυχρόνιο δανεισμό και δάνεια προς ΔΕΚΟ).
Η άνοδος αυτή - η οποία συνδέεται και με την καθίζηση του ΑΕΠ κατά 10% η οποία ανακοινώθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χθες, περιλαμβάνεται στη νέα έκθεση Fiscal Monitor που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από το ΔΝΤ, στο πλαίσιο των εργασιών της Εαρινής Συνόδου του, οι οποίες διεξάγονται μέσω τηλεδιασκέψεων λόγω της υγειονομικής κρίσης, στην οποία και επικεντρώνονται.
Τα στοιχεία
Το ΔΝΤ υπολογίζει ότι από πρωτογενές πλεόνασμα στο 4% του ΑΕΠ το 2019, η Ελλάδα θα γυρίσει φέτος σε πρωτογενές έλλειμμα στο 5,1% του ΑΕΠ. Βεβαίως πηγές του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν ότι, εάν αφαιρεθούν τα μέτρα που συνδέονται με την υγειονομική κρίση (με βάση τη ρήτρα διαφυγής που ενεργοποιήθηκε), τότε η χώρα φέτος μπορεί να πετύχει και το δημοσιονομικό στόχο για 3,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα.
Για το 2021 το ΔΝΤ προβλέπει έλλειμμα στο 4,4% του ΑΕΠ, καθώς τα μέτρα στήριξης θα συνεχίζουν να έχουν επίπτωση, όπως και το χαμηλό ΑΕΠ. Η Ευρωζώνη θα έχει πρωτογενές έλλειμμα φέτος στο 6% του ΑΕΠ.
Το ΔΝΤ προβλέπει την επιστροφή των εσόδων σε επίπεδα 2011: από το 48,3% του ΑΕΠ το 2019 υπολογίζεται πως θα αυξηθούν στο 45,8% του ΑΕΠ φέτος και θα υποχωρήσουν ελαφρά στο 45,3% του ΑΕΠ το 2021.
Προβλέπει επίσης και έκρηξη δαπανών στο 54,8% του ΑΕΠ, δηλαδή σε προ κρίσης επίπεδα (από 47,9% του ΑΕΠ πέρυσι), τα οποία θα διατηρηθούν και το 2021 (53,2% του ΑΕΠ).
Το έλλειμμα μαζί με τόκους θα φτάσει φέτος, σύμφωνα με το ΔΝΤ, στο 9,0% του ΑΕΠ για να υποχωρήσει το 2021 στο 7,9% του ΑΕΠ.
Το ακαθάριστο χρέος (δηλαδή μαζί με βραχυχρόνιες πράξεις δανεισμού και δάνεια προς ΔΕΚΟ) ξεπερνά το 200,8% του ΑΕΠ φέτος, έναντι 179,2% το 2019. Το 2021 αναμένεται ότι θα υποχωρήσει οριακά στο 194,8% του ΑΕΠ.
Είναι μακράν το υψηλότερο σε σχέση με κάθε άλλου ανεπτυγμένου κράτους (με την εξαίρεση της Ιαπωνίας). Το ύψος του ιταλικού ακαθάριστου χρέους υπολογίζεται στο 155,5% του ΑΕΠ φέτος (από 134,8% το 2019), ενώ κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη το χρέος από το 84,1% του ΑΕΠ το 2019 θα αυξηθεί στο 97,4 του ΑΕΠ φέτος.
Σημειώνεται ότι για την Ελλάδα πρόβλεψη την πορεία του καθαρού χρέους δεν υπάρχει από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Σε ειδικό κεφάλαιο της έκθεσης περιγράφεται η πορεία των αποδόσεων των ομολόγων. Η ευαισθησία της Ιταλίας και της Ελλάδας είναι χαμηλότερη, σύμφωνα με το ΔΝΤ, από αυτήν άλλων κρατών που εξετάζονται.
Της Δήμητρας Καδδά
https://www.capital.gr/oikonomia/3446360/dnt-ekrixi-xreous-pano-apo-to-200-tou-aep-sugkratimeni-auxisi-elleimmaton-to-2020
15/4/2020
4.
Πέφτοντας στον γκρεμό μετά τον Κορωνο'ι'ό ,
Οικονομία και Κοινωνία ;
Ο οικονομολόγος – καθηγητής της Σχολής Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Κώστας Λαπαβίτσας , μιλώντας στον 98.4 αφού σημείωσε ότι είναι πρωτεύουσας σημασίας η υγεία και ή ζωή των ανθρώπων και των κοινωνιών, σημείωσε με έμφαση ότι η πανδημία αυτή, επηρεάζει με πρωτοφανή τρόπο την παγκόσμια οικονομία και άρα συνιστά ειδική κατάσταση αντιμετώπισης και στο επίπεδο διαβίωσης των πολιτών , όχι μόνο η δημόσια υγεία αλλά και οι οικονομικοί όροι που θα επιβάλουν ή όχι οι κοινωνίες , άρα σε όφελος τους ή σε βάρος τους, την στιγμή ακριβώς που αναδύεται η καθοριστική σφραγίδα του έθνους-κράτους, που εξ ορισμού από μόνο του δεν αρκεί για θετικό πρόσημο, αφού μπορεί να λειτουργήσει σε βάρος των πολλών.
Ο Κώστας Λαπαβίτσας τόνισε ότι η οικονομική κρίση αποδεικνύεται εξίσου βαριά, ή και βαρύτερη, από την υγειονομική. Για την εξασθενημένη ελληνική οικονομία, που στηρίζεται στον τουρισμό, το ΔΝΤ ήδη εκτίμησε συρρίκνωση 10%. Θα είναι μεγάλο λάθος να περιμένουμε ‘βλέποντας και κάνοντας. Απαιτείται άμεσα μια σειρά δημοσιονομικών μέτρων, ύψους έως 20 δις, για την ενίσχυση του υγειονομικού συστήματος, την πληρωμή των μισθών του ιδιωτικού τομέα, την διατήρηση της απασχόλησης, την προστασία των μικρομεσαίων, την στήριξη των ανέργων και των φτωχότερων στρωμάτων. Σε δεύτερο χρόνο απαιτείται ευρύτατο πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την ανάκαμψη και την αλλαγή της δομής της οικονομίας υπέρ του παραγωγικού τομέα.
Η κρίση επιβεβαίωσε πέραν πάσης αμφιβολίας την επανεμφάνιση του έθνους –κράτους και η Ελλάδα πρέπει να δράσει ως κυρίαρχο κράτος. Το δήλωσαν άλλωστε ξεκάθαρα και στο Γιούρογκρουπ: ο καθένας μόνος του.
Ο Κώστας Λαπαβίτσας δήλωσε επίσης ότι αντιλαμβάνεται την δυσχερή θέση της κυβέρνησης που πρέπει να κινηθεί ενάντια στα πιστεύω της αλλά οφείλει να το κάνει για να σωθεί η χώρα από τα χειρότερα. Να μην πάρει το δάνειο του ΕΜΣ γιατί θα είναι μικρό, με μνημονιακούς όρους, και δεν θα λύσει το πρόβλημα. Να χρησιμοποιήσει τα ταμειακά διαθέσιμα (το ‘μαξιλάρι’) και να δανεισθεί στις ανοιχτές αγορές. Αν υπάρξει σύγκρουση με την ΕΕ, να μην την φοβηθεί και να κινητοποιήσει το τραπεζικό σύστημα.
https://www.youtube.com/watch?v=h5zQm-PGe0s&fbclid=IwAR06MNO77MclLcCspQoSpdoi4YlgcAYVWM_CTWXyOq2qnNGr1M_PHC6h6VA
15/4/2020
* * *
Οι απόψεις, που δημοσιεύονται στα εκάστοτε- αποκλειστικά χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν. Η ανάρτηση των άρθρων/κειμένων κλπ δεν σημαίνει και ταύτιση με το περιεχόμενο των ιδεών των αρθρογράφων. Οι αναρτήσεις αξιολογούνται ως ενδιαφέρουσες για κοινό προβληματισμό. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στους δημιουργούς των κειμένων, εικόνων κλπ και των ιστολογίων που αναφέρονται. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.