ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.Η βαριά κληρονομιά της κρίσης: Χρέος 200% του ΑΕΠ.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:
(1) Λύσεις «out of the box» για την οικονομία - Τι προτείνουν 5 ειδικοί
(2) Στον «αέρα» τα σχέδια εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
(3) Σχέδιο 1.000.000.000 ευρώ για μονάδα παραγωγής υδρογόνου
στη Δυτική Μακεδονία
(1) Λύσεις «out of the box» για την οικονομία - Τι προτείνουν 5 ειδικοί
(2) Στον «αέρα» τα σχέδια εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
(3) Σχέδιο 1.000.000.000 ευρώ για μονάδα παραγωγής υδρογόνου
στη Δυτική Μακεδονία
Η βαριά κληρονομιά της κρίσης:
Χρέος 200% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο οι οικονομίες από το τρίτο τρίμηνο του 2020 θα αρχίσουν να ανακάμπτουν και το 2021 θα παρουσιάσουν ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Αν δεχτούμε το συγκεκριμένο σενάριο ανάλογα πτωτική πορεία θα ακολουθήσει και η ανεργία που είναι η μεγάλη απειλή της κρίσης του κορονοϊού, καθώς σύμφωνα με εκτίμησεις της Mckinsey κινδυνεύει το 26% της συνολικής απασχόλησης στην Ευρώπη. Αν η υγειονομική απειλή εκλείψει και οι οικονομίες επανεκκινήσουν δυναμικά, κάπου εκεί θα είναι η κατάλληλη συγκυρία όπου κυβερνήσεις και θεσμοί θα στραφούν στη διαχείριση της "κληρονομιάς" που μας αφήνει η κρίση.
Αν λοιπόν είμαστε τυχεροί και από τον λογαριασμό της επιδημίας του κορονοϊού αφαιρέσουμε την ανεργία, τότε για την Ελλάδα η προσοχή επικεντρώνεται στο δημόσιο χρέος και τη νέα γενια κόκκινων δάνειων. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι σοβαρό πρόβλημα αλλά ταυτόχρονα είναι ένα ζήτημα στο οποίο κυβέρνηση και θεσμοί μπορούν να βρουν τις κατάλληλες λύσεις. Αντίθετα, το κρατικό χρέος αποτελεί μεγάλη απειλή για την χώρα και την οικονομία, καθώς διαθέτουμε το δεύτερο υψηλότερο χρέος ως ποσοστό του Α.Ε.Π. στον κόσμο και το υψηλότερο στην Ευρώπη.
Οι εκτιμήσεις για το χρέος εξαιτίας του σοκ του κορονοϊού είναι εξαιρετικά απογοητευτικές. Κατά την Fitch το χρέος πέρυσι έπεσε στο 176,6% του ΑΕΠ και στα τέλη του φετινού χρόνου θα φθάσει το 194,8%. Κατά την S&P η αύξηση του χρέους απ' την κρίση θα το οδηγήσει φέτος στο 197% του Α.Ε.Π. Κατά την Oxford Economics η ζημιά του κορονοϊού θα στείλει το 2020 τον δείκτη του δημόσιου χρέους ως προς το Α.Ε.Π. στο 186% από το 179%. Υπάρχει βέβαια και ο αντίλογος των αναλυτών που υποστηρίζουν οτι στην παρούσα φάση το ύψος του χρέους δεν είναι τόσο σημαντικό κι άλλωστε οι προβλέψεις είναι ότι από το 2021 θα σηνμειώνεται κάμψη.
Επιπλέον στην κρίση τα επιτόκια των ομολόγων διατηρήθηκαν υπό έλεγχο, επειδή η Ευρωπαΐκή Κεντρική Τράπεζα έκρινε τα ελληνικά ομόλογα επιλέξιμα για το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς τίτλων που ανακοίνωσε. Έχει επίσης ιδιαίτερη σημασία ότι η μέση ωρίμανση του χρέους ξεπερνά τα 20 χρόνια και η πλειονότητα του είναι δάνεια του ESM με χαμηλό και σταθερό επιτόκιο. Ταυτόχρονα, η χώρα έχει έναντι των αγορών την προστασία που "μαξιλαριού" ρευστότητας, το οποίο πολύ σωστά η κυβέρνηση απέφυγε ως τωρα να ακουμπήσει, αν και ήταν η εύκολη λύση.
Με τους αναλυτές να βλέπουν το χρέος στο επίπεδο του 200%, η Ελλάδα έχει μπροστά της μια μακρά και δύσκολη περίοδο ανάκαμψης η οποία σε μεγάλο βαθμό θα κριθεί από τις διαθέσεις αντιμετώπισης που θα δείξει η Ευρώπη. Η Oxford Economics θεωρεί πως η χώρα μας πρέπει να λάβει μια νέα σημαντική αναδιάρθρωση του χρέους της, ώστε να αποφύγει την παγίδα υψηλού χρέους/ χαμηλής ανάπτυξης στην οποία έχει εγκλωβιστεί. Το σοκ της πανδημίας, λένε οι αναλυτές της, έχει επιδεινώσει την ήδη αδύνατη οικονομική θέση της Ελλάδας και προβλέπουν πως το Α.Ε.Π. θα επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα, δηλαδή του 2007, το 2040. Γι' αυτό και τάσσονται υπέρ της αναδιάρθρωσης του χρέους.
Αλέξανδρος Κασιμάτης
29/04/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.
Λύσεις «out of the box» για την οικονομία
Λύσεις «out of the box» για την οικονομία
- Τι προτείνουν πέντε ειδικοί
Πολιτικές «έξω από το κουτί», επενδύσεις fast track όπως η γρήγορη έναρξη των έργων στο Ελληνικό, ευελιξία στην αγορά εργασίας και κίνητρα για την προσέλκυση ευκατάστατων συνταξιούχων αλλοδαπών στην Ελλάδα, μαζί με συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, είναι το «κλειδί» για την επόμενη ημέρα, σύμφωνα με πέντε γνωστούς ακαδημαϊκούς. Τους Ν.Βέττα, Ι.Ληξουριώτη, Μ.Ντελή, Θ.Πελαγίδη και Π.Τσακλόγλου.
Κοινός παρονομαστής είναι ότι το σχέδιο της κυβέρνησης για ταχύτερη και διατηρήσιμη ανάκαμψη πρέπει να περιλαμβάνει τολμηρές αποφάσεις, ιδέες άμεσα εφαρμόσιμες, επενδυτικά κίνητρα και εργαλεία μακριά από παραδοσιακές συνταγές, αντλώντας ιδέες από την μέχρι τώρα διαχείριση της κρίσης. Τέτοια για παράδειγμα είναι η παγιοποίηση κάποιων αλλαγών στις αντιλήψεις και κανονιστικές επιλογές στο πεδίο του εργατικού δικαίου, η προσφυγή στο μέτρο της «εξ αποστάσεως» εργασίας που διασώζει στην χώρα μας και διεθνώς εκατοντάδες αν όχι εκατομμύρια χιλιάδες θέσεις εργασίας, αποδεικνύοντας ότι αυτό δεν συνιστά ex principio προσβολή του συμφέροντος του εργαζομένου.
Σίγουρα μαγικές συνταγές και εύκολες λύσεις στην οικονομία δεν υπάρχουν. Η βαθιά ύφεση που προβλέπει για την Ελλάδα το ΔΝΤ μπορεί στο τέλος να γίνει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι ζουν μια παρατεταμένη απώλεια εισοδήματος και όχι προσωρινή, η οποία δύσκολα θα είναι αναστρέψιμη. Το κακό σενάριο θέλει τις επιχειρήσεις, ελληνικές και ξένες, να αναβάλουν για του χρόνου τις προγραμματισμένες προ κρίσης επενδύσεις, ενσωματώνοντας στις προβολές τους ότι στα τέλη του 2021 η ανάπτυξη της οικονομίας θα είναι χαμηλότερη απ’ ό,τι ήταν το 2019.
Κατ’ αναλογία, οι καταναλωτικές συνήθειες δεν αποκλείεται να αλλάξουν, καθώς οι εργαζόμενοι θα προτιμήσουν να αποταμιεύσουν, φοβούμενοι ότι η πανδημία θα επανέλθει ίσως δριμύτερη από το φθινόπωρο, αλλά και ότι οι επιχειρήσεις δεν θα καταφέρουν να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας όταν ανοίξουν οι οικονομίες.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η επόμενη μέρα θα είναι δύσκολη, θα μας βρει φτωχότερους, με αυξημένη ανεργία και υψηλότερο χρέος. Το ερώτημα επομένως είναι τι πρέπει να γίνει για να πάρει μπροστά η μηχανή όταν θα αρθεί το lockdown σε μια φάση όπου οι πάντες στον πλανήτη ετοιμάζονται να κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους, παραβιάζοντας στο όνομα της επανεκκίνησης κάθε είδους συνθήκες και οδηγίες, προκειμένου να μειώσουν τη ζημιά.
Η απάντηση των ειδικών, δηλαδή των οικονομολόγων Νίκου Βέττα, Πάνου Τσακλόγλου, Θοδωρή Πελαγίδη, Μάνθου Ντελή, όπως και του καθηγητή εργατικού δικαίου Ι. Ληξουριωτη, τις απόψεις των οποίων φιλοξενεί σήμερα ο «Φ» εστιάζει σε τολμηρές αποφάσεις «out of the box», ιδέες άμεσα εφαρμόσιμες, μακριά από γραφειοκρατίες και παραδοσιακές συνταγές, αλλά κυρίως αταλάντευτη προσήλωση στις μεταρρυθμίσεις.
Τέτοιες, για παράδειγμα, πολιτικές θα μπορούσαν να αφορούν την παγιοποίηση της τηλεργασίας, την άμεση εκκίνηση μεγάλων έργων-«σηματωρών» για την ελληνική οικονομία, όπως το Ελληνικό, ανταγωνιστικά κίνητρα για τη μετεγκατάσταση σχετικά ευκατάστατων συνταξιούχων αλλοδαπών στη χώρα μας, μετατρέποντας την Ελλάδα σε «Φλόριντα της Ευρώπης» ή ακόμη και η μείωση του ΦΠΑ στον τουρισμό.
Όπως και να έχει, τα κριτήρια της επόμενης ημέρας για επενδυτές, τουρίστες και καταναλωτές δεν θα έχουν καμία σχέση με εκείνα προ κρίσης. Στη σκακιέρα των επενδυτικών αποφάσεων, όπως και στα κριτήρια για κάθε τουριστική επιλογή θα μπαίνουν ολοένα και περισσότερο οι πολιτικές διαχείρισης κρίσεων κάθε χώρας, η ποιότητα των εθνικών συστημάτων υγείας, ο βαθμός καινοτομίας κάθε οικονομίας, οι επενδύσεις που αφορούν τεχνολογικά αγαθά, ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός και γενικότερα οι χώρες που συνεχίζουν στο μονοπάτι των δομικών αλλαγών.
***
Να ξεκινήσει άμεσα το Ελληνικό
Του Μάνθου Ντελή, καθηγητή Χρηματοοικονομικών
και Τραπεζικής στο Montpellier Business School
Είναι βέβαιο ότι το προσεχές διάστημα θα υπάρξουν παρεμβάσεις από την Ε.Ε. και την ΕΚΤ, ώστε να παρασχεθεί βοήθεια στα οικονομικά πιο αδύναμα κράτη. Η οικονομική βοήθεια πρέπει να αξιοποιηθεί στο μέγιστο, ώστε να μπουν οι βάσεις μιας εύρωστης και αυτοδύναμης ελληνικής οικονομίας.
Οι γενικές κατευθύνσεις είναι δύο. Η πρώτη αφορά θεσμικές παρεμβάσεις κυρίως στη δημόσια διοίκηση και το δικαστικό σύστημα, ώστε να «αφεθεί» η επιχειρηματικότητα να τρέξει γρήγορα και να αντισταθμιστεί η απώλεια από άλλους τομείς (π.χ. τουρισμός και εστίαση). Ο στόχος αφορά την άμεση υλοποίηση τόσο των μεγάλων έργων (π.χ. Ελληνικό, οδικοί άξονες, λιμάνια και αεροδρόμια) όσο και την απελευθέρωση από τη γραφειοκρατία της μικρής επιχειρηματικότητας και της δόμησης (π.χ. οι άδειες δόμησης να δίνονται εντός ενός μήνα).
Ο δεύτερος στόχος είναι η αποτελεσματική χρήση των κονδυλίων σε τομείς όπου η Ελλάδα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα. Να στηριχθεί η πράσινη επιχειρηματικότητα στην περιφέρεια (με αιχμή τα ενεργειακά πάρκα) και να συνδεθεί με την πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγή (με έμφαση στον εξαγωγικό χαρακτήρα), ώστε να καρπωθούμε στο έπακρο την ανάπτυξη ελατηρίου που θα προκύψει σε 1-2 χρόνια παγκοσμίως. Να απελευθερωθούν γρήγορα και πλήρως όλες οι λειτουργικές αποφάσεις των ΑΕΙ, ώστε σε 2-3 χρόνια αυτά να αποτελούν πόλο έλξης Ελλήνων και ξένων φοιτητών και να συνδεθούν με την επιχειρηματικότητα. Τέλος, να καθαρίσουν οι τράπεζες ως το τέλος του έτους από τα τοξικά στοιχεία του ενεργητικού τους, ώστε να χρηματοδοτήσουν τις καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυτές οι τομές, μεταξύ άλλων, αποτελούν παρακαταθήκη για το μέλλον της χώρας, ώστε να έχουμε ένα υγιές παραγωγικό μοντέλο που θα σημάνει και την επιστροφή του ανθρώπινου κεφαλαίου στη χώρα.
Γιατί να μη γίνουμε «Φλόριντα της Ευρώπης»;
Του Θοδωρή Πελαγίδη,καθηγητή Οικονομικής Ανάλυσης
στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, NR senior fellow, Brookings Inst.
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη, για μία ακόμη φορά, με μια βίαιη διακοπή της ζήτησης. Ο ιός αναστέλλει επενδυτικές και καταναλωτικές δαπάνες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται οπωσδήποτε η καταγραφή μιας εξίσου βίαιης πτώσης των εξαγωγών. Η αρνητική αποταμίευση του δημόσιου τομέα είναι ένα ακόμα στοιχείο που προστίθεται στη δυσμενέστατη αυτή συγκυρία. Στο μεταξύ όλα τα γνωστά δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, από την πλευρά της προσφοράς, παραμένουν.
Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν επιτακτικά είναι τι μπορεί να γίνει για να μετριαστούν έστω οι δυσμενέστατες αυτές συνθήκες. Πολύ περισσότερο όταν, λόγω της γνωστής διεθνούς κατάστασης, δεν αναμένονται σοβαρές από πλευράς μεγέθους διεθνείς επενδύσεις. Τα κεφάλαια προς το παρόν αναζητούν ασφαλές καταφύγιο.
Ως εκ τούτου είναι σημαντικότατη η ανεύρεση κεφαλαίων, ώστε να κρατηθεί η χώρα, να μην κατρακυλήσει χαμηλότερα. Τι πηγές υπάρχουν;
Υπάρχει πάντα στο τραπέζι η ιδέα για τη «Φλόριντα της Ευρώπης». Μερικοί επιμένουν ότι η εξειδίκευση στον τουρισμό είναι μονοδιάστατη. Αυτό είναι ένα λάθος. Ο τουρισμός και γενικότερα η «οικονομία της καλής ζωής» τροφοδοτούν μια σειρά από τομείς της οικονομίας, όπως το λιανεμπόριο, οι μεταφορές, η κτηματαγορά, αλλά και όλα τα επαγγέλματα γύρω της, η ενέργεια, ο αγροτικός τομέας και τα λοιπά. Αρα είναι επιτακτικό η χώρα να εντείνει τα κίνητρα για μετεγκατάσταση σχετικά ευκατάστατων συνταξιούχων αλλοδαπών στη χώρα μας. Αυτοί θα τονώσουν και αποφασιστικά την εγχώρια δαπάνη.
Τέλος, αν προσπαθήσει κανείς να βρει έναν τομέα που γρήγορα θα έριχνε λεφτά στην αγορά, αυτός είναι οι αποταμιεύσεις των Ελλήνων που βρίσκονται εκτός τραπεζικού συστήματος ή στην αλλοδαπή. Είναι επιτακτικό να υπάρξουν ρηξικέλευθα κίνητρα κάθε είδους, ώστε τα χρήματα αυτά να επιστρέψουν στο τραπεζικό σύστημα και δι' αυτού στην ελληνική οικονομία. Κι ας διαφωνήσουν οι πιστωτές…
Ρευστότητα και στις καινοτόμες επιχειρήσεις
Του Νίκου Βέττα,γενικού διευθυντή του ΙΟΒΕ
και καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Όσο σημαντική και αν είναι η σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων το επόμενο δίμηνο, εξίσου κρίσιμα θα είναι και τα μέτρα για τη μετάβαση της οικονομίας στη νέα κατάσταση. Πέρα από τη διασφάλιση της χρηματοδότησης της χώρας και της μακροοικονομικής της ευστάθειας, είναι απαραίτητες οι τομές στη λειτουργία της οικονομίας σε άμεσο ορίζοντα.
Ίσως αυτονόητη, αλλά επείγουσα, προτεραιότητα είναι η προετοιμασία της οικονομίας για την καλύτερη λειτουργία της αν και όταν επιστρέψει το υγειονομικό πρόβλημα. Αυτό αφορά κυρίως τα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης, τη δημόσια διοίκηση και φορολογία, τις μετακινήσεις, μεταφορές και τράπεζες. Πρέπει να συνεχιστεί στις επόμενες εβδομάδες ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός και διασύνδεσή τους, κάτι που προϋποθέτει και δομικές αλλαγές. Το πρόβλημα του νέου κορονοϊού μπορεί να διαρκέσει μήνες, άρα χρειάζονται ζώνες άμυνας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, άλλωστε, ο σχετικός εκσυγχρονισμός εκκρεμούσε από καιρό.
Μεγάλα έργα του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα πρέπει να διευκολυνθούν στην εκκίνηση και εκτέλεσή τους, ώστε να απαλειφθούν οι συνήθεις καθυστερήσεις και αγκυλώσεις, με κατεπείγουσες διαδικασίες όπου αυτές χρειάζονται. Εκτός από τη συμβολή στην ενίσχυση των υποδομών, κρίσιμη θα είναι και αυτή στην άμβλυνση της ανεργίας και την απορρόφηση ευρωπαϊκών πόρων.
Ισχυρές πιέσεις θα δεχθεί η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Κρίσιμο στοιχείο θα είναι η διασφάλιση ρευστότητας να μην αφορά μόνο τις υφιστάμενες, αλλά και νέες επενδύσεις που θα διαβάσουν σωστά τα χαρακτηριστικά της τεχνολογίας και της ζήτησης στο νέο παγκόσμιο περιβάλλον.
Πρέπει να ενισχυθούν μηχανισμοί, μέσω τραπεζών αλλά όχι μόνο, που θα διοχετεύουν πόρους προς στις καινοτόμες επιχειρήσεις.
Τέλος, ενώ η τόνωση της κατανάλωσης είναι σημαντική, δεν πρέπει να γίνει με τρόπους που θα προωθούν την παραοικονομία. Υπάρχουν, πλέον, όλα τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα ώστε η χαμηλότερη συνολικά κατανάλωση να έχει θετικότερη επίδραση στην ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα, μέσω άμβλυνσης των στρεβλώσεων.
Αταλάντευτα στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων
Του Πάνου Τσακλόγλου,καθηγητή
στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Η συμμετοχή στο ελληνικό ΑΕΠ κλάδων οικονομικής δραστηριότητας που αναμένεται να πληγούν με δριμύτητα από τη κρίση της πανδημίας του Covid-19, όπως ο τουρισμός, η εστίαση, οι μεταφορές και το λιανεμπόριο, είναι μεγάλη και αυτός είναι ο λόγος που διεθνείς οργανισμοί όπως το ΔΝΤ αναμένουν σημαντική ύφεση φέτος στη χώρα μας.
Οι προσπάθειες της οικονομικής πολιτικής τώρα πρέπει να αποβλέπουν πρωτίστως στο να μείνουν όρθιες οι επιχειρήσεις και να μην υποστεί μεγάλη ζημιά ο παραγωγικός ιστός της οικονομίας. Κατ’ αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να αποφύγουμε την υπέρμετρη διόγκωση της ανεργίας και τη συσσώρευση νέων προβλημάτων στο τραπεζικό σύστημα. Οι όποιοι εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι είναι διαθέσιμοι πρέπει να χρησιμοποιηθούν κυρίως προς αυτή την κατεύθυνση.
Η επόμενη μέρα θα είναι δύσκολη, θα μας βρει φτωχότερους, με αυξημένη ανεργία και υψηλότερο χρέος. Σίγουρα, δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Το κλειδί για την ταχεία και διατηρήσιμη ανάκαμψη είναι να δοθεί ένα ισχυρό μήνυμα στις αγορές ότι, παρά τις δυσκολίες της κρίσης, η χώρα μας παραμένει αταλάντευτα προσηλωμένη στο δρόμο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Κύρια πεδία των μεταρρυθμίσεων νομίζω ότι πρέπει να είναι ο εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα και η απελευθέρωση της αγοράς αγαθών και υπηρεσιών. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, προσελκύουν επενδύσεις που είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη και τη μείωση της ανεργίας και, τελικά, βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού.
«Ενέσεις ευκαμψίας» σώζουν θέσεις εργασίας
Του Ιωάννη Ληξουριώτη,ομότιμου καθηγητή Εργατικού Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου
Χρειάστηκε η βιαιότητα της πρόσφατης κρίσης του Covid-19 για να αναδειχθεί, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε πολλές χώρες του κόσμου, ότι υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα με τη συμβατότητα των εγκαταστημένων συστημάτων διαχείρισης της μισθωτής εργασίας με τη σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης και της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Και δεν ήταν μόνο στο πεδίο της εργασίας που η κρίση του κορονοϊού ανέδειξε δομικές ανεπάρκειες. Το ίδιο συνέβη και σε άλλους τομείς, όπως στα συστήματα υγείας, εκπαίδευσης, δικαιοσύνης, μεταφορών και συγκοινωνιών, αλλά και στο επίπεδο της διοικητικής διακυβέρνησης των κρατών.
Ωστόσο, είναι αξιοσημείωτο ότι αυτή τη φορά ο δισταγμός των κυβερνήσεων να επιλύσουν το ζήτημα της ανεπάρκειας της εργατικής νομοθεσίας κάμφθηκε σε σημαντικό βαθμό από το αιφνίδιο και την εξαιρετική ένταση του φαινομένου της πανδημίας του κορονοϊού. Ο εκρηκτικός τρόπος με τον οποίο εμφανίστηκε η πρόσφατη κρίση δεν άφησε περιθώρια στις κυβερνήσεις να διαιωνίσουν την αμφίθυμη και φοβική συμπεριφορά τους, αφού δεν υπήρξε κανένα περιθώριο προσχηματικών διαπραγματεύσεων με τις κάθε είδους συντεχνιακές ομάδες, ούτε έδαφος για να απωθηθεί η επίλυση των προβλημάτων στο μέλλον. Δεδομένου ότι το παραδοσιακό άκαμπτο μοντέλο κανονιστικής διαχείρισης των «εργασιακών σχέσεων» εμφανίστηκε παντελώς ακατάλληλο να υποστηρίξει τις ανάγκες της οξύτατα πληττόμενης παραγωγικής διαδικασίας, οι «ενέσεις ευκαμψίας» στις εργασιακές σχέσεις έπρεπε αυτή τη φορά να γίνουν «εδώ και τώρα».
Έτσι, προκειμένου να κρατηθεί στη ζωή η παραγωγική διαδικασία και ταυτόχρονα να προστατευτεί η υγεία του γενικού πληθυσμού και των εργαζομένων, σχετικοποιήθηκαν πολλές από τις «σταθερές» της εργασιακής σχέσης. Η «ιερότητα» του απαρασάλευτου των όρων της σχέσης εργασίας υποκαταστάθηκε από την ιερότητα της διατήρησης της εργασιακής θέσης και της ίδιας της ζωής των εργαζομένων. Με τον τρόπο αυτό, αποδείχθηκε ότι η μεταβολή κάποιων όρων εργασίας, ιδιαίτερα αυτών που αφορούν τον τόπο και τον χρόνο εκτέλεσής της, δεν συνιστά ex principio προσβολή του συμφέροντος του εργαζομένου, αλλά μπορεί, αντίθετα, να αποδειχθεί σπουδαίο εργαλείο για τη διάσωση των ίδιων των εργασιακών σχέσεων.
Ας πάρουμε το παράδειγμα της κατασυκοφαντημένης στη χώρα μας «τηλεργασίας», που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια «application» των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας στον χώρο της απασχόλησης. Είναι αναμφισβήτητο ότι μετά την επέλαση του κορονοϊού η χρήση ή η προσφυγή στο μέτρο της «από απόσταση» εργασίας με χρησιμοποίηση κυρίως του Internet και των πολυάριθμων εφαρμογών του (έξυπνα κινητά τηλέφωνα, skype, fax κ.λπ.) διασώζει στη χώρα μας και διεθνώς εκατοντάδες χιλιάδες, εάν όχι εκατομμύρια, θέσεις εργασίας. Με τον τρόπο αυτό, η λόγω κορονοϊού αδυναμία φυσικής μετακίνησης των εργαζομένων στον τόπο εργασίας υποκαταστάθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη διαδικτυακή μετακίνηση, που επέτρεψε την ακώλυτη παροχή της εργασίας, όχι μόνο εντός των ορίων των κρατών, αλλά και διεθνώς. Πέραν όμως της συγκυριακής χρησιμότητας της τηλεργασίας για την λόγω κορονοϊού αντιμετώπιση των δυσκολιών μετακίνησης των εργαζομένων, αναδείχθηκαν τα πάγια οφέλη που προσφέρει η «εργασία από το σπίτι».
Δεν αναφερόμαστε μόνο στη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου και τη συνεπαγόμενη ελαχιστοποίηση της μόλυνσης του περιβάλλοντος, που αποτελούν αναμφισβήτητα θετικές επιπτώσεις της τηλεργασίας, αλλά και στη σημαντική συμβολή της στο ζήτημα της λεγόμενης «συμφιλίωσης» της μισθωτής εργασίας με τις προσωπικές και οικογενειακές ανάγκες και επιλογές των εργαζομένων. Σημειωτέον ότι η συμφιλίωση επαγγελματικής δραστηριότητας και προσωπικής ή οικογενειακής ζωής αποτελεί ήδη εδώ και αρκετές δεκαετίες μία από τις βασικές στρατηγικές τόσο των συνδικάτων όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν από τη μία πλευρά να επιδιώκεται η λήψη μέτρων υπέρ της συμφιλίωσης της εργασίας με τις προσωπικές και οικογενειακές ανάγκες των μισθωτών και από την άλλη οι συνδικαλιστικές και πολιτικές ιδεοληψίες να υπονομεύουν την ανάπτυξη της τηλεργασίας, τη στιγμή που όλο και περισσότερο αποδεικνύεται η σημαντική συμβολή της στην επίλυση προβλημάτων εργαζομένων που έχουν ανήλικα παιδιά ή στη χρησιμοποίηση του χαμένου χρόνου μετάβασης και επιστροφής στην εργασία για τη διεκπεραίωση χρήσιμων προσωπικών δραστηριοτήτων.
Εκτός όμως από την «τηλεργασία», και άλλες σημαντικές παρεμβάσεις που έγιναν, τόσο από την ελληνική κυβέρνηση όσο και από πολλές άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, έδωσαν μια αύρα ευελιξίας που οφείλει να υπάρχει στη διαχείριση των εργασιακών σχέσεων. Αναφερόμαστε στη μεταφορά (δανεισμό) εργαζομένων μεταξύ συνεργαζόμενων επιχειρήσεων, έτσι ώστε αντί ο εργαζόμενος της πληττόμενης από τον κορονοϊό επιχείρησης να βρεθεί χωρίς αντικείμενο εργασίας και να κινδυνεύει με απόλυση, δίνεται σ’ αυτόν η ευκαιρία να συνεχίσει την απασχόλησή του σε μία άλλη συνεργαζόμενη επιχείρηση, διασωζόμενος από την ανεργία. Επίσης, σε πολλές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, θεσπίστηκαν ειδικές διατάξεις για την ευκολότερη διαχείριση των ωρών εργασίας, για τη διευκόλυνση της χρήσης της εκ περιτροπής εργασίας, αλλά και για τη χρήση ειδικών μορφών προσωρινής αναστολής των συμβάσεων εργασίας, έτσι ώστε να εξακολουθούν οι σχέσεις εργασίας να παραμένουν ενεργές, παρά τη μείωση της παραγωγικής δραστηριότητας της επιχείρησης. Είναι λοιπόν φανερό ότι τα μέτρα που ελήφθησαν από την κυβέρνηση λόγω κορονοϊού δεν συντελούν μόνο στο ξεπέρασμα της υγειονομικής κρίσης, αλλά βοηθούν να συνειδητοποιήσουμε την αναγκαιότητα παγιοποίησης κάποιων αλλαγών στις αντιλήψεις και τις κανονιστικές επιλογές στο πεδίο του εργατικού δικαίου, που έτσι κι αλλιώς θα έπρεπε εδώ και καιρό να έχουν γίνει στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων.
Κλείνοντας, αν και θα αποτελούσε μια μεγάλη ευκαιρία για τα συνδικάτα να επιδείξουν ωριμότητα και να ασχοληθούν σοβαρά με το ζήτημα, δυστυχώς, ακόμη μία φορά περιορίστηκαν στη συνήθη μεμψιμοιρία τους, αναμασώντας ανούσιες ανακοινώσεις. Δεν είδαμε καμία δημιουργική συμβολή των συνδικαλιστικών οργανώσεων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιούργησε ο κορονοϊός, ούτε προβλήθηκε απ’ αυτά κάποια συγκεκριμένη θετική πρόταση προς την κυβέρνηση ή προς την εργοδοσία για να αποφευχθεί η όξυνση της ανεργίας.
Γιώργος Φιντικάκης
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο
27/4/2020
2.
Στον «αέρα» βρίσκονται τα σχέδια εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Φρένο στο άνοιγμα της πολλά υποσχόμενης για την Ελλάδα αγοράς των υδρογονανθράκων βάζει η διπλή καταιγίδα της κατακρήμνισης των τιμών του αργού και της κατακόρυφης μείωσης της ζήτησης από την επιδημία του κορωνοϊού, που ξέσπασε στη διεθνή πετρελαϊκή αγορά. Οι μεγάλες πετρελαϊκές διεθνώς που είδαν τα έσοδά τους να μειώνονται δραματικά, καθώς η τιμή του αργού από τις αρχές του έτους υποχώρησε 70%-80%, πέφτοντας κάτω από τα 20 δολ./βαρέλι, προχωρούν σε περικοπές των επενδυτικών τους προγραμμάτων κατά 50 δισ. δολ., στρατηγική που επηρεάζει και τα projects των Total, ExxonMobil και Repsol στην Κρήτη και το Ιόνιο αλλά και τον προγραμματισμό των ΕΛΠΕ και Energean για ερευνητικές γεωτρήσεις στον Πατραϊκό Κόπλο και το Κατάκολο. Aκόμη πιο άμεσες είναι οι επιπτώσεις στο μοναδικό «ζωντανό» κοίτασμα στην Ελλάδα, αυτό του Πρίνου, που διαχειρίζεται η Energean. Η παραγωγή του κοιτάσματος είναι ζημιογόνος και η εταιρεία έχει ενημερώσει την κυβέρνηση για την αδυναμία διαχείρισης της συνέχισης της λειτουργίας του, προτείνοντας μέτρα στήριξης μεταξύ των οποίων τη μετατροπή μέρους του κοιτάσματος σε αποθηκευτικό χώρο πετρελαίου αλλά ακόμη και την κρατικοποίησή του.
Το κόστος εξόρυξης για το κοίτασμα του Πρίνου είναι υψηλό λόγω των δυσκολιών άντλησης και ανέρχεται στα 22 δολ./βαρέλι. Βέβαια επειδή το πετρέλαιο που παράγει είναι βαρύ σε θείο, η Energean το πουλάει, βάσει μακροχρόνιου συμβολαίου, στην BP περί τα 7-8 δολ./βαρέλι χαμηλότερα από την τιμή του μπρεντ. Η παραγωγή του Πρίνου ήταν προβληματική και πριν από την κατάρρευση των τιμών γι’ αυτό και η Energean είχε προβεί σε περικοπές δαπανών ύψους 80 εκατ. δολ. με αποτέλεσμα η παραγωγή να μειωθεί κατά 20% το 2019 σε σχέση με το 2018, στα 3.300 βαρέλια την ημέρα. Η κρίση τιμών ενέτεινε τα προβλήματα και κατέστησε μη διαχειρίσιμη τη συνέχιση της παραγωγής του, απειλώντας άμεσα και την απασχόληση περίπου 270 εργαζομένων.
Σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει ρευστότητα η Energean βγάζει προς πώληση περιουσιακά στοιχεία. Εχει ήδη πουλήσει ένα από τα δύο πλοία που διαθέτει, ενώ προς πώληση έχει βγάλει και το γεωτρύπανο. Κύκλοι της Energean μιλώντας στην «Κ» δεν κρύβουν το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει το κοίτασμα του Πρίνου, κάνοντας σαφές ότι η παραγωγή δεν μπορεί να συνεχιστεί χωρίς στήριξη από την πολιτεία.
Τα δύο σενάρια
Το πρόβλημα έχει γνωστοποιηθεί στην κυβέρνηση με την οποία η εταιρεία είναι σε ανοιχτή γραμμή το τελευταίο διάστημα για την αναζήτηση λύσης. Η παρέμβαση της κυβέρνησης για την εξασφάλιση χαμηλότοκων δανείων μέσω της ΕΤΕπ, όπως έγινε με τη ΔΕΗ, είναι ένα από τα μέτρα που η εταιρεία θέτει στο τραπέζι των συζητήσεων. Το δεύτερο μέτρο είναι η δυνατότητα χρήσης μέρους του κοιτάσματος ως αποθήκης, κάτι που θα εξασφαλίσει σημαντικά έσοδα λόγω της αυξημένης ζήτησης για αποθηκευτικούς χώρους διεθνώς. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει τη μετατροπή της άδειας παραχώρησης του κοιτάσματος, αφού δεν προβλέπει αξιοποίηση ως αποθήκη. Το έσχατο σενάριο που μπαίνει στο τραπέζι των συζητήσεων είναι η κρατικοποίησή του, αφού η Energean δεν φαίνεται διατεθειμένη να συνεχίσει να το λειτουργεί επί ζημία.
«Χτίζουν» αποθέματα σε χαμηλές τιμές τα ελληνικά διυλιστήρια
Τα διυλιστήρια της χώρας, που είναι άμεσα συνδεδεμένα με τη διεθνή αγορά πετρελαίου, καλούνται να διαχειριστούν μια πρωτόγνωρη κατάσταση, αποτέλεσμα της μεταβλητότητας που έχει προκαλέσει η πρωτοφανής μείωση των τιμών και παράλληλα η κατακόρυφη υποχώρηση της ζήτησης λόγω των περιοριστικών μέτρων μετακίνησης που ελήφθησαν διεθνώς για την καταπολέμηση της COVID-19 και την οποία στελέχη του κλάδου περιγράφουν στην «Κ» ως την απόλυτη ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης. Το γεγονός ότι τα ελληνικά διυλιστήρια δεν έχουν δραστηριότητα στον τομέα της παραγωγής υδρογονανθράκων, που δέχεται τις μεγαλύτερες πιέσεις, περιορίζει σημαντικά τις επιπτώσεις από τη διπλή κρίση χαμηλών τιμών και μείωσης της ζήτησης. Γι’ αυτό και τα ελληνικά διυλιστήρια (ΕΛΠΕ και Motor Oil) συνεχίζουν να λειτουργούν με σχεδόν κανονικούς ρυθμούς, αξιοποιώντας και τους μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους που διαθέτουν για αποθήκευση αργού και προϊόντων σε χαμηλές τιμές. Σημαντική θα είναι η επίπτωση στην αποτίμηση των αποθεμάτων, η οποία όμως αποτυπώνεται ως λογιστική ζημία.
Αντιθέτως, οι εταιρείες διύλισης επωφελούνται από τις χαμηλές τιμές, αφού απαιτούνται μικρότερα κεφάλαια κίνησης για αγορές αργού. Από τις χαμηλές τιμές επωφελούνται και οι καταναλωτές, αν και τα υψηλά ποσοστά φόρων και δασμών δεν επιτρέπουν σημαντική αποκλιμάκωση της τιμής. Ηδη, πάντως, η τιμή της αμόλυβδης στην αντλία διαμορφώνεται κοντά στο 1,3 ευρώ το λίτρο και του πετρελαίου θέρμανσης στα 79 λεπτά το λίτρο. Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, οι συνολικότερες επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία είναι θετικές. Δεδομένου ότι ο βαθμός εξάρτησης από το εισαγόμενο πετρέλαιο είναι υψηλός, οι χαμηλές τιμές αναμένεται να βελτιώσουν το εμπορικό ισοζύγιο, ενώ θα συμβάλουν και στη μείωση του πληθωρισμού. Η εγχώρια αγορά αναμένει σταθεροποίηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα για όλο το 2020 και εκτιμά ότι η πορεία θα καθοριστεί από την εξέλιξη της ζήτησης στην Αμερική, που είναι η μεγαλύτερη καταναλώτρια χώρα παγκοσμίως, όπως και στην Κίνα, αλλά και από τα μέτρα σταδιακής επανεκκίνησης της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη. Την κατάσταση που διαμορφώνεται στην εσωτερική αγορά καυσίμων παρακολουθεί μέσω συνεχών επαφών με τους φορείς του κλάδου το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζει πρόσθετα μέτρα παρέμβασης για την ενίσχυση της ρευστότητας και την αποτροπή κατάρρευσης επιχειρήσεων.
Λουκέτα μετά τον Μάιο αναμένει η αγορά
Μη διαχειρίσιμη θα είναι η κατάσταση για τις μικρές εταιρείες εμπορίας και τα πρατήρια καυσίμων μετά τον Μάιο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών του κλάδου. Η αγορά, που έχει χάσει το 70% του όγκου πωλήσεων βενζινών και το 45% του πετρελαίου κίνησης, κρατιέται όρθια αυτή τη στιγμή από το πετρέλαιο θέρμανσης, οι πωλήσεις του οποίου έχουν αυξηθεί κατά 120% στη χονδρική αγορά και κατά 50% στη λιανική, αφού καταναλωτές και μεσάζοντες αποθεματοποιούν ποσότητες για την επόμενη χειμερινή περίοδο αξιοποιώντας τις πολύ χαμηλές τιμές (79 λεπτά το λίτρο μέση τιμή πανελλαδικά).
Με τη λήξη της περιόδου διακίνησης πετρελαίου θέρμανσης, στα τέλη Απριλίου, η αγορά θα γυρίσει συνολικά στο βαθύ κόκκινο, πιέζοντας ασφυκτικά εταιρείες και πρατήρια κυρίως στις τουριστικές περιοχές, που συνήθιζαν να στηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος του τζίρους τους στην κίνηση των θερινών μηνών.
Την ανησυχία τους για «λουκέτα» τόσο σε εταιρείες εμπορίας όσο και σε πρατήρια μετά τον Μάιο εκφράζουν με δηλώσεις τους στην «Κ» ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ, Γιάννης Αληγιζάκης, και ο πρόεδρος της ΠΟΠΕΚ, Γιώργος Ασλάνογλου. Ο κλάδος πέραν της μείωσης της ζήτησης έχει δεχθεί πιέσεις στη ρευστότητα και από το μέτρο της παράτασης μεταχρονολογημένων επιταγών, ενώ δεν έχει συμπεριληφθεί σε κανένα ΚΑΔ. Και ενώ τα έσοδα από πωλήσεις έχουν κατακρημνιστεί, ο κλάδος υποχρεώνεται να προπληρώνει φόρους και δασμούς, που αντιστοιχούν στο 70% της αξίας των προϊόντων.
Ο ΣΕΕΠΕ απέστειλε χθες νέα επιστολή στο υπουργείο Οικονομικών (δεύτερη μέσα σε ένα μήνα) με αίτημα την παροχή πίστωσης ενός μήνα στις πληρωμές φόρων και δασμών, επισημαίνοντας τους κινδύνους βιωσιμότητας από την έλλειψη ρευστότητας. Με νεότερη επιστολή της στις 22 Απριλίου και η ΠΟΠΕΚ ζητάει από το υπουργείο Οικονομικών να συμπεριληφθεί ο κλάδος στις πληγείσες επιχειρήσεις ώστε να τύχει της αντίστοιχης στήριξης. Σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της αγοράς, τα συναρμόδια υπουργεία εξετάζουν και το μέτρο παράτασης της διακίνησης του πετρελαίου θέρμανσης πέραν του Απριλίου.
ΧΡΥΣΑ ΛΙΑΓΓΟΥ
https://www.kathimerini.gr/1075556/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/ston-aera-vriskontai-ta-sxedia-ekmetalleyshs-ydrogonan8rakwn
28/4/2020
Η Solaris έχει ήδη προχωρήσει σε συζητήσεις με πολύ μεγάλο ελληνικό ιδιωτικό ενεργειακό όμιλο, που μπορεί να υποστηρίξει τόσο την παραγωγή όσο και την αλυσίδα αποθήκευσης και εφοδιασμού.
3.
Σχέδιο 1 δισ. για μονάδα παραγωγής υδρογόνου
στη Δυτική Μακεδονία.
Σχέδιο για επένδυση αξίας έως και ενός δισεκατομμυρίου ευρώ στη Δυτική Μακεδονία, που αφορά την παραγωγή καύσιμου υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για χρήση στις αστικές συγκοινωνίες, συζητεί με την ελληνική κυβέρνηση η Solaris Bus & Coach S.A.
Η πολωνική κατασκευάστρια λεωφορείων, η οποία ανήκει στον εισηγμένο ισπανικό όμιλο Grupo CAF, συζητεί παράλληλα και την ανάπτυξη στη χώρα νέας γραμμής συναρμολόγησης αστικών λεωφορείων προκειμένου να αυξήσει την παραγωγική δυναμικότητά της, καθώς οι εγκαταστάσεις της στην Πολωνία λειτουργούν κοντά στο 100% των δυνατοτήτων τους. Επιπλέον, η Solaris ενδιαφέρεται και για τη συμμετοχή της στον επικείμενο διαγωνισμό του Δημοσίου για την προμήθεια 700 τουλάχιστον λεωφορείων για τις αστικές συγκοινωνίες Αθήνας και Θεσσαλονίκης, το ένα τρίτο των οποίων αναμένεται να είναι ηλεκτροκίνητα.
Κορυφαία στελέχη της Solaris θα συναντηθούν για μία ακόμη φορά με μέλη της κυβέρνησης τις επόμενες ημέρες, καθώς επιχειρείται να ωριμάσει το επενδυτικό σχέδιο και να δρομολογηθούν οι κατάλληλες διαδικασίες για την υλοποίησή του. Η Solaris έχει έρθει σε επαφή τόσο με τον υφυπουργό Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία Κώστα Φραγκογιάννη και τον υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών Γιάννη Κεφαλογιάννη, όσο και με τη γενική γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρα Σδούκου. Το πλαίσιο στήριξης της επένδυσης πρόκειται να διευκολυνθεί από τη δομή του Μεταβατικού Προγράμματος (2020-2021) για τις λιγνιτικές περιοχές της χώρας, που καταρτίζει η
Συντονιστική Επιτροπή του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης της οποίας προΐσταται ο Κωστής Μουσουρούλης. Το σχεδιαζόμενο πλαίσιο θα παράσχει σημαντικά φορολογικά και άλλα κίνητρα για επενδύσεις που θα υποκαταστήσουν τη δραστηριότητα του λιγνίτη. Η εγκατάσταση εκεί μιας τέτοιας μονάδας θα σημάνει χιλιάδες θέσεις εργασίας, εξηγούν πηγές της αγοράς αυτοκινήτου.
Εφόσον καρποφορήσει η προσπάθεια για την ανάπτυξη της μονάδας παραγωγής υδρογόνου, που εκτιμάται πως μπορεί να επιδοτηθεί γενναία από ευρωπαϊκά κονδύλια –μεταξύ άλλων και λόγω της ένταξης της Δυτικής Μακεδονίας από τον περιφερειάρχη Γεώργιο Κασαπίδη στις ευρωπαϊκές περιοχές στήριξης σχεδίων ανάπτυξης φιλικών προς το περιβάλλον δραστηριοτήτων– η Solaris θα συνεργαστεί και με όμιλο που θα αναλάβει την παραγωγή με ΑΠΕ της ενέργειας που απαιτείται για τη λειτουργία της μονάδας παραγωγής υδρογόνου. Η πολωνική εταιρεία έχει ήδη προχωρήσει σε συζητήσεις με πολύ μεγάλο ελληνικό ιδιωτικό ενεργειακό όμιλο που μπορεί να υποστηρίξει τόσο την παραγωγή όσο και την αλυσίδα αποθήκευσης και εφοδιασμού.
Η Solaris Bus & Coach S.A. είναι ένας από τους κορυφαίους κατασκευαστές ευρωπαϊκών λεωφορείων και αμαξοστοιχιών με περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας και 19.000 οχήματα παραδομένα. Πολλά από αυτά κινούνται στους ελληνικούς δρόμους, καθώς έχει προμηθεύσει τις αστικές συγκοινωνίες κατά το παρελθόν έπειτα από σχετικούς διαγωνισμούς.
Σήμερα, η εταιρεία έχει ρίξει το βάρος στην παραγωγή μοντέλων που τείνουν να έχουν μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, με την ηλεκτροκίνηση και το υδρογόνο να αποτελούν αιχμή της νέας της παραγωγής. Το παραπροϊόν της καύσης του υγρού υδρογόνου, μόνο με οξυγόνο είναι ατμοί νερού, που μπορούν να ψυχθούν με το υγρό υδρογόνο. Επειδή το νερό θεωρείται αβλαβές για το περιβάλλον, ένας κινητήρας που καίει υδρογόνο μπορεί να θεωρηθεί με «μηδενικές εκπομπές». Το υγρό υδρογόνο έχει επίσης πολύ υψηλότερη ειδική ενέργεια από τη βενζίνη, το φυσικό αέριο ή το ντίζελ. Σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της χρήσης ως καυσίμου του υδρογόνου, η Ε.Ε. το έχει προσδιορίσει ως έναν από τους έξι βασικούς στρατηγικούς τομείς όπου απαιτούνται σημαντικές δράσεις και επενδύσεις. Η όλη προσπάθεια βρίσκεται ακόμα στα πρώτα στάδια, ενώ το κόστος παραγωγής του υδρογόνου αλλά και διαχείρισής του (αποθήκευση, μεταφορά κ.λπ.) είναι υψηλό. Αυτός είναι όμως και ο λόγος που τυγχάνει εκτενών επιδοτήσεων.
H Solaris ανήκει εδώ και δύο χρόνια στην ισπανική Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (Grupo CAF), έναν όμιλο με πωλήσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ το 2019 σε λεωφορεία και συρμούς σταθερής τροχιάς. Εχει την έδρα της στην αυτόνομη περιοχή των Βάσκων αλλά μέσω θυγατρικών της όπως η Solaris έχει μονάδες παραγωγής και συναρμολόγησης στην Ισπανία και στην Πολωνία και στις ΗΠΑ, στη Βραζιλία και στο Μεξικό. Τώρα εξετάζει την εγκατάσταση γραμμής συναρμολόγησης και στη Δυτική Μακεδονία, αλλά συναξιολογεί και άλλες χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ρουμανία όπου επίσης πραγματοποιεί επαφές.
ΗΛΙΑΣ ΜΠΕΛΛΟΣ
https://www.kathimerini.gr/1075546/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/sxedio-1-dis-gia-monada-paragwghs-ydrogonoy-sth-dytikh-makedonia
28/4/2020
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Νίκος Βαρσακέλης:Τα εργαλεία που θα φέρουν την ανάκαμψη μετά την πανδημία. «Την επόμενη μέρα, η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να εστιάσει στη αύξηση της ζήτησης». Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να στοχεύσει στην αύξηση της ζήτησης κλάδων με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στο ΑΕΠ, ώστε να είναι γρηγορότερη η ανάκαμψη. (27/4/2020)
Στον «αέρα» βρίσκονται τα σχέδια εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Φρένο στο άνοιγμα της πολλά υποσχόμενης για την Ελλάδα αγοράς των υδρογονανθράκων βάζει η διπλή καταιγίδα της κατακρήμνισης των τιμών του αργού και της κατακόρυφης μείωσης της ζήτησης από την επιδημία του κορωνοϊού, που ξέσπασε στη διεθνή πετρελαϊκή αγορά. Οι μεγάλες πετρελαϊκές διεθνώς που είδαν τα έσοδά τους να μειώνονται δραματικά, καθώς η τιμή του αργού από τις αρχές του έτους υποχώρησε 70%-80%, πέφτοντας κάτω από τα 20 δολ./βαρέλι, προχωρούν σε περικοπές των επενδυτικών τους προγραμμάτων κατά 50 δισ. δολ., στρατηγική που επηρεάζει και τα projects των Total, ExxonMobil και Repsol στην Κρήτη και το Ιόνιο αλλά και τον προγραμματισμό των ΕΛΠΕ και Energean για ερευνητικές γεωτρήσεις στον Πατραϊκό Κόπλο και το Κατάκολο. Aκόμη πιο άμεσες είναι οι επιπτώσεις στο μοναδικό «ζωντανό» κοίτασμα στην Ελλάδα, αυτό του Πρίνου, που διαχειρίζεται η Energean. Η παραγωγή του κοιτάσματος είναι ζημιογόνος και η εταιρεία έχει ενημερώσει την κυβέρνηση για την αδυναμία διαχείρισης της συνέχισης της λειτουργίας του, προτείνοντας μέτρα στήριξης μεταξύ των οποίων τη μετατροπή μέρους του κοιτάσματος σε αποθηκευτικό χώρο πετρελαίου αλλά ακόμη και την κρατικοποίησή του.
Το κόστος εξόρυξης για το κοίτασμα του Πρίνου είναι υψηλό λόγω των δυσκολιών άντλησης και ανέρχεται στα 22 δολ./βαρέλι. Βέβαια επειδή το πετρέλαιο που παράγει είναι βαρύ σε θείο, η Energean το πουλάει, βάσει μακροχρόνιου συμβολαίου, στην BP περί τα 7-8 δολ./βαρέλι χαμηλότερα από την τιμή του μπρεντ. Η παραγωγή του Πρίνου ήταν προβληματική και πριν από την κατάρρευση των τιμών γι’ αυτό και η Energean είχε προβεί σε περικοπές δαπανών ύψους 80 εκατ. δολ. με αποτέλεσμα η παραγωγή να μειωθεί κατά 20% το 2019 σε σχέση με το 2018, στα 3.300 βαρέλια την ημέρα. Η κρίση τιμών ενέτεινε τα προβλήματα και κατέστησε μη διαχειρίσιμη τη συνέχιση της παραγωγής του, απειλώντας άμεσα και την απασχόληση περίπου 270 εργαζομένων.
Σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει ρευστότητα η Energean βγάζει προς πώληση περιουσιακά στοιχεία. Εχει ήδη πουλήσει ένα από τα δύο πλοία που διαθέτει, ενώ προς πώληση έχει βγάλει και το γεωτρύπανο. Κύκλοι της Energean μιλώντας στην «Κ» δεν κρύβουν το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει το κοίτασμα του Πρίνου, κάνοντας σαφές ότι η παραγωγή δεν μπορεί να συνεχιστεί χωρίς στήριξη από την πολιτεία.
Τα δύο σενάρια
Το πρόβλημα έχει γνωστοποιηθεί στην κυβέρνηση με την οποία η εταιρεία είναι σε ανοιχτή γραμμή το τελευταίο διάστημα για την αναζήτηση λύσης. Η παρέμβαση της κυβέρνησης για την εξασφάλιση χαμηλότοκων δανείων μέσω της ΕΤΕπ, όπως έγινε με τη ΔΕΗ, είναι ένα από τα μέτρα που η εταιρεία θέτει στο τραπέζι των συζητήσεων. Το δεύτερο μέτρο είναι η δυνατότητα χρήσης μέρους του κοιτάσματος ως αποθήκης, κάτι που θα εξασφαλίσει σημαντικά έσοδα λόγω της αυξημένης ζήτησης για αποθηκευτικούς χώρους διεθνώς. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει τη μετατροπή της άδειας παραχώρησης του κοιτάσματος, αφού δεν προβλέπει αξιοποίηση ως αποθήκη. Το έσχατο σενάριο που μπαίνει στο τραπέζι των συζητήσεων είναι η κρατικοποίησή του, αφού η Energean δεν φαίνεται διατεθειμένη να συνεχίσει να το λειτουργεί επί ζημία.
«Χτίζουν» αποθέματα σε χαμηλές τιμές τα ελληνικά διυλιστήρια
Τα διυλιστήρια της χώρας, που είναι άμεσα συνδεδεμένα με τη διεθνή αγορά πετρελαίου, καλούνται να διαχειριστούν μια πρωτόγνωρη κατάσταση, αποτέλεσμα της μεταβλητότητας που έχει προκαλέσει η πρωτοφανής μείωση των τιμών και παράλληλα η κατακόρυφη υποχώρηση της ζήτησης λόγω των περιοριστικών μέτρων μετακίνησης που ελήφθησαν διεθνώς για την καταπολέμηση της COVID-19 και την οποία στελέχη του κλάδου περιγράφουν στην «Κ» ως την απόλυτη ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης. Το γεγονός ότι τα ελληνικά διυλιστήρια δεν έχουν δραστηριότητα στον τομέα της παραγωγής υδρογονανθράκων, που δέχεται τις μεγαλύτερες πιέσεις, περιορίζει σημαντικά τις επιπτώσεις από τη διπλή κρίση χαμηλών τιμών και μείωσης της ζήτησης. Γι’ αυτό και τα ελληνικά διυλιστήρια (ΕΛΠΕ και Motor Oil) συνεχίζουν να λειτουργούν με σχεδόν κανονικούς ρυθμούς, αξιοποιώντας και τους μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους που διαθέτουν για αποθήκευση αργού και προϊόντων σε χαμηλές τιμές. Σημαντική θα είναι η επίπτωση στην αποτίμηση των αποθεμάτων, η οποία όμως αποτυπώνεται ως λογιστική ζημία.
Αντιθέτως, οι εταιρείες διύλισης επωφελούνται από τις χαμηλές τιμές, αφού απαιτούνται μικρότερα κεφάλαια κίνησης για αγορές αργού. Από τις χαμηλές τιμές επωφελούνται και οι καταναλωτές, αν και τα υψηλά ποσοστά φόρων και δασμών δεν επιτρέπουν σημαντική αποκλιμάκωση της τιμής. Ηδη, πάντως, η τιμή της αμόλυβδης στην αντλία διαμορφώνεται κοντά στο 1,3 ευρώ το λίτρο και του πετρελαίου θέρμανσης στα 79 λεπτά το λίτρο. Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, οι συνολικότερες επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία είναι θετικές. Δεδομένου ότι ο βαθμός εξάρτησης από το εισαγόμενο πετρέλαιο είναι υψηλός, οι χαμηλές τιμές αναμένεται να βελτιώσουν το εμπορικό ισοζύγιο, ενώ θα συμβάλουν και στη μείωση του πληθωρισμού. Η εγχώρια αγορά αναμένει σταθεροποίηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα για όλο το 2020 και εκτιμά ότι η πορεία θα καθοριστεί από την εξέλιξη της ζήτησης στην Αμερική, που είναι η μεγαλύτερη καταναλώτρια χώρα παγκοσμίως, όπως και στην Κίνα, αλλά και από τα μέτρα σταδιακής επανεκκίνησης της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη. Την κατάσταση που διαμορφώνεται στην εσωτερική αγορά καυσίμων παρακολουθεί μέσω συνεχών επαφών με τους φορείς του κλάδου το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζει πρόσθετα μέτρα παρέμβασης για την ενίσχυση της ρευστότητας και την αποτροπή κατάρρευσης επιχειρήσεων.
Λουκέτα μετά τον Μάιο αναμένει η αγορά
Μη διαχειρίσιμη θα είναι η κατάσταση για τις μικρές εταιρείες εμπορίας και τα πρατήρια καυσίμων μετά τον Μάιο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών του κλάδου. Η αγορά, που έχει χάσει το 70% του όγκου πωλήσεων βενζινών και το 45% του πετρελαίου κίνησης, κρατιέται όρθια αυτή τη στιγμή από το πετρέλαιο θέρμανσης, οι πωλήσεις του οποίου έχουν αυξηθεί κατά 120% στη χονδρική αγορά και κατά 50% στη λιανική, αφού καταναλωτές και μεσάζοντες αποθεματοποιούν ποσότητες για την επόμενη χειμερινή περίοδο αξιοποιώντας τις πολύ χαμηλές τιμές (79 λεπτά το λίτρο μέση τιμή πανελλαδικά).
Με τη λήξη της περιόδου διακίνησης πετρελαίου θέρμανσης, στα τέλη Απριλίου, η αγορά θα γυρίσει συνολικά στο βαθύ κόκκινο, πιέζοντας ασφυκτικά εταιρείες και πρατήρια κυρίως στις τουριστικές περιοχές, που συνήθιζαν να στηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος του τζίρους τους στην κίνηση των θερινών μηνών.
Την ανησυχία τους για «λουκέτα» τόσο σε εταιρείες εμπορίας όσο και σε πρατήρια μετά τον Μάιο εκφράζουν με δηλώσεις τους στην «Κ» ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ, Γιάννης Αληγιζάκης, και ο πρόεδρος της ΠΟΠΕΚ, Γιώργος Ασλάνογλου. Ο κλάδος πέραν της μείωσης της ζήτησης έχει δεχθεί πιέσεις στη ρευστότητα και από το μέτρο της παράτασης μεταχρονολογημένων επιταγών, ενώ δεν έχει συμπεριληφθεί σε κανένα ΚΑΔ. Και ενώ τα έσοδα από πωλήσεις έχουν κατακρημνιστεί, ο κλάδος υποχρεώνεται να προπληρώνει φόρους και δασμούς, που αντιστοιχούν στο 70% της αξίας των προϊόντων.
Ο ΣΕΕΠΕ απέστειλε χθες νέα επιστολή στο υπουργείο Οικονομικών (δεύτερη μέσα σε ένα μήνα) με αίτημα την παροχή πίστωσης ενός μήνα στις πληρωμές φόρων και δασμών, επισημαίνοντας τους κινδύνους βιωσιμότητας από την έλλειψη ρευστότητας. Με νεότερη επιστολή της στις 22 Απριλίου και η ΠΟΠΕΚ ζητάει από το υπουργείο Οικονομικών να συμπεριληφθεί ο κλάδος στις πληγείσες επιχειρήσεις ώστε να τύχει της αντίστοιχης στήριξης. Σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της αγοράς, τα συναρμόδια υπουργεία εξετάζουν και το μέτρο παράτασης της διακίνησης του πετρελαίου θέρμανσης πέραν του Απριλίου.
ΧΡΥΣΑ ΛΙΑΓΓΟΥ
https://www.kathimerini.gr/1075556/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/ston-aera-vriskontai-ta-sxedia-ekmetalleyshs-ydrogonan8rakwn
28/4/2020
3.
Σχέδιο 1 δισ. για μονάδα παραγωγής υδρογόνου
στη Δυτική Μακεδονία.
Σχέδιο για επένδυση αξίας έως και ενός δισεκατομμυρίου ευρώ στη Δυτική Μακεδονία, που αφορά την παραγωγή καύσιμου υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για χρήση στις αστικές συγκοινωνίες, συζητεί με την ελληνική κυβέρνηση η Solaris Bus & Coach S.A.
Η πολωνική κατασκευάστρια λεωφορείων, η οποία ανήκει στον εισηγμένο ισπανικό όμιλο Grupo CAF, συζητεί παράλληλα και την ανάπτυξη στη χώρα νέας γραμμής συναρμολόγησης αστικών λεωφορείων προκειμένου να αυξήσει την παραγωγική δυναμικότητά της, καθώς οι εγκαταστάσεις της στην Πολωνία λειτουργούν κοντά στο 100% των δυνατοτήτων τους. Επιπλέον, η Solaris ενδιαφέρεται και για τη συμμετοχή της στον επικείμενο διαγωνισμό του Δημοσίου για την προμήθεια 700 τουλάχιστον λεωφορείων για τις αστικές συγκοινωνίες Αθήνας και Θεσσαλονίκης, το ένα τρίτο των οποίων αναμένεται να είναι ηλεκτροκίνητα.
Κορυφαία στελέχη της Solaris θα συναντηθούν για μία ακόμη φορά με μέλη της κυβέρνησης τις επόμενες ημέρες, καθώς επιχειρείται να ωριμάσει το επενδυτικό σχέδιο και να δρομολογηθούν οι κατάλληλες διαδικασίες για την υλοποίησή του. Η Solaris έχει έρθει σε επαφή τόσο με τον υφυπουργό Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία Κώστα Φραγκογιάννη και τον υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών Γιάννη Κεφαλογιάννη, όσο και με τη γενική γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρα Σδούκου. Το πλαίσιο στήριξης της επένδυσης πρόκειται να διευκολυνθεί από τη δομή του Μεταβατικού Προγράμματος (2020-2021) για τις λιγνιτικές περιοχές της χώρας, που καταρτίζει η
Συντονιστική Επιτροπή του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης της οποίας προΐσταται ο Κωστής Μουσουρούλης. Το σχεδιαζόμενο πλαίσιο θα παράσχει σημαντικά φορολογικά και άλλα κίνητρα για επενδύσεις που θα υποκαταστήσουν τη δραστηριότητα του λιγνίτη. Η εγκατάσταση εκεί μιας τέτοιας μονάδας θα σημάνει χιλιάδες θέσεις εργασίας, εξηγούν πηγές της αγοράς αυτοκινήτου.
Εφόσον καρποφορήσει η προσπάθεια για την ανάπτυξη της μονάδας παραγωγής υδρογόνου, που εκτιμάται πως μπορεί να επιδοτηθεί γενναία από ευρωπαϊκά κονδύλια –μεταξύ άλλων και λόγω της ένταξης της Δυτικής Μακεδονίας από τον περιφερειάρχη Γεώργιο Κασαπίδη στις ευρωπαϊκές περιοχές στήριξης σχεδίων ανάπτυξης φιλικών προς το περιβάλλον δραστηριοτήτων– η Solaris θα συνεργαστεί και με όμιλο που θα αναλάβει την παραγωγή με ΑΠΕ της ενέργειας που απαιτείται για τη λειτουργία της μονάδας παραγωγής υδρογόνου. Η πολωνική εταιρεία έχει ήδη προχωρήσει σε συζητήσεις με πολύ μεγάλο ελληνικό ιδιωτικό ενεργειακό όμιλο που μπορεί να υποστηρίξει τόσο την παραγωγή όσο και την αλυσίδα αποθήκευσης και εφοδιασμού.
Η Solaris Bus & Coach S.A. είναι ένας από τους κορυφαίους κατασκευαστές ευρωπαϊκών λεωφορείων και αμαξοστοιχιών με περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας και 19.000 οχήματα παραδομένα. Πολλά από αυτά κινούνται στους ελληνικούς δρόμους, καθώς έχει προμηθεύσει τις αστικές συγκοινωνίες κατά το παρελθόν έπειτα από σχετικούς διαγωνισμούς.
Σήμερα, η εταιρεία έχει ρίξει το βάρος στην παραγωγή μοντέλων που τείνουν να έχουν μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, με την ηλεκτροκίνηση και το υδρογόνο να αποτελούν αιχμή της νέας της παραγωγής. Το παραπροϊόν της καύσης του υγρού υδρογόνου, μόνο με οξυγόνο είναι ατμοί νερού, που μπορούν να ψυχθούν με το υγρό υδρογόνο. Επειδή το νερό θεωρείται αβλαβές για το περιβάλλον, ένας κινητήρας που καίει υδρογόνο μπορεί να θεωρηθεί με «μηδενικές εκπομπές». Το υγρό υδρογόνο έχει επίσης πολύ υψηλότερη ειδική ενέργεια από τη βενζίνη, το φυσικό αέριο ή το ντίζελ. Σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της χρήσης ως καυσίμου του υδρογόνου, η Ε.Ε. το έχει προσδιορίσει ως έναν από τους έξι βασικούς στρατηγικούς τομείς όπου απαιτούνται σημαντικές δράσεις και επενδύσεις. Η όλη προσπάθεια βρίσκεται ακόμα στα πρώτα στάδια, ενώ το κόστος παραγωγής του υδρογόνου αλλά και διαχείρισής του (αποθήκευση, μεταφορά κ.λπ.) είναι υψηλό. Αυτός είναι όμως και ο λόγος που τυγχάνει εκτενών επιδοτήσεων.
H Solaris ανήκει εδώ και δύο χρόνια στην ισπανική Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (Grupo CAF), έναν όμιλο με πωλήσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ το 2019 σε λεωφορεία και συρμούς σταθερής τροχιάς. Εχει την έδρα της στην αυτόνομη περιοχή των Βάσκων αλλά μέσω θυγατρικών της όπως η Solaris έχει μονάδες παραγωγής και συναρμολόγησης στην Ισπανία και στην Πολωνία και στις ΗΠΑ, στη Βραζιλία και στο Μεξικό. Τώρα εξετάζει την εγκατάσταση γραμμής συναρμολόγησης και στη Δυτική Μακεδονία, αλλά συναξιολογεί και άλλες χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ρουμανία όπου επίσης πραγματοποιεί επαφές.
ΗΛΙΑΣ ΜΠΕΛΛΟΣ
https://www.kathimerini.gr/1075546/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/sxedio-1-dis-gia-monada-paragwghs-ydrogonoy-sth-dytikh-makedonia
28/4/2020
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Νίκος Βαρσακέλης:Τα εργαλεία που θα φέρουν την ανάκαμψη μετά την πανδημία. «Την επόμενη μέρα, η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να εστιάσει στη αύξηση της ζήτησης». Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να στοχεύσει στην αύξηση της ζήτησης κλάδων με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στο ΑΕΠ, ώστε να είναι γρηγορότερη η ανάκαμψη. (27/4/2020)