Ημερολόγιο κορωνοϊού, 6 Απριλίου 2020: πού βρισκόμαστε, και ένα σχεδίασμα εξόδου για την επόμενη ημέρα


  Φωτο: Γιώργος Μασχαλίδης


Ημερολόγιο κορωνοϊού, 6/4/2020: πού βρισκόμαστε, 
και ένα σχεδίασμα εξόδου για την επόμενη ημέρα

1, Μήπως είναι νωρίς για συζήτηση εξόδου; Όχι, στην Ελλάδα οι αριθμοί ισοοροπούν, οι νοσηλευόμενοι σε ΜΕΘ είναι σταθεροί εδώ και μέρες, και στο 1/3 των προβλεπόμενων κλινών ΜΕΘ για την πανδημία και 1/9 των συνολικών ΜΕΘ, τα κρούσματα αυξάνονται βραδέως, εκτεταμένες περιοχές της χώρας παραμένουν χωρίς μείζονα διασπορά στην κοινότητα. Δεν είναι ακόμη η ώρα να αρθούν περιορισμοί, ειδικά εν όψει εορτών και εξαιτίας πιθανού εφησυχασμού, αλλά φως προφανώς και υπάρχει, ακόμη κι αν υπάρχουν μικρο-απορρυθμίσεις στα στατιστικά τις επόμενες ημέρες, πχ από κρούσματα σε παλιννοστούντες ή δομές όλων των ειδών.

2. Τι δεν ξέρουμε για να σχεδιάσουμε την επόμενη ημέρα; το σημαντικότερο άγνωστο είναι η συμπεριφορά του ιου στις υψηλές θερμοκρασίες, οφείλουμε λοιπόν να προετοιμαζόμαστε σα να θεωρούμε δεδομένο ότι ο ιος θα μείνει.

3. Τι θέλουμε για να προχωρήσουμε σε προοδευτικές άρσεις απαγορεύσεων; Να ξέρουμε περισσότερα για τον ιο και την αντιμετώπισή του. Θα ξέρουμε σύντομα; Θεωρώ πως στα τέλη αυτού του μήνα θα γνωρίζουμε αν μπορεί να παίξει προληπτικό ρόλο η υδροξυχλωροκίνη και αν μπορεί να λειτουργήσει θετικά σε πρώιμα στάδια (όχι μόνο αυτή, αλλά και άλλες ουσίες όπως ίσως το Ιαπωνικό favipinavir- για πρώιμα στάδια πάντα). Θα γνωρίζουμε επίσης περισσότερα για το πότε να παρέμβουμε σε νοσηλευόμενους που κινδυνεύουν να εξελιχθούν άσχημα από αυτή την περιβόητη ανοσολογική απορρύθμιση, το cytokine storm (και πώς θα τους αναγνωρίζουμε πρώιμα). Και θεωρώ πως τουλάχιστον δυο μονοκλωνικά αντισώματα, το tocilizumab και ίσως το leronlimab, θα διορθώνουν αυτούς τους ασθενείς, αποσοβώντας την εξελιξη σε αναπνευστική δυσχέρεια. Σκεφτείτε πόσα ξέραμε πριν ένα μήνα (δείτε πόσο απαρχαιωμένο μοιάζει το άρθρο για τα Εμβόλια και τις Θεραπευτικές Προσεγγίσεις που είχα γράψει στο Amagi τις 9 Μαρτίου, αν και περιλαμβάνει τις ουσίες που μας απασχολούν όλες), σκεφτείτε ότι αυτή τη στιγμή τρέχουν καλύτερες δοκιμές ανά τον κόσμο σε δεκάδες χιλιάδες ασθενείς, και ο ορίζοντάς τους είναι ουσιαστικά 14, άντε 21 ημέρες, εκεί σου δίνουν αποτέλεσμα.

4. Πώς λοιπόν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε ασφαλή άρση των περιορισμών στην Ελλάδα; Η χώρα έχει ένα εγγενές γεωγραφικό πλεονέκτημα, και μια επίκτητη (επιτυχία πολιτείας και πολιτών) επιδημιολογική αρετή: Υπάρχουν άφθονα γεωγραφικά τμήματα που μπορούν να λειτουργήσουν απομονωμένα. Και υπάρχουν άφθονα γεωγραφικά τμήματα στα οποία έχουμε κανένα ή λιγότερα από 4-5 τεκμηριωμένα κρούσματα (παρένθεση εδώ: θα μου πεις, μπορεί να έχει όμως αδιάγνωστα κρούσματα στην κοινότητα, θα σου πω ότι νομοτελειακά αν έχεις τέτοια θα εμφανίσεις και σοβαρό περιστατικό που θα διαγνωστεί. Άρα το θεωρητικό "μηδέν κρούσματα" είναι και πρακτικό "μηδέν κρούσματα" ) . Αν λοιπόν σε ορισμένες από αυτές τις περιοχές (θέλετε στην Θάσο; την Θεσπρωτία; την Φωκίδα; την Ευρυτανία; ακόμη πχ και τα Ιωάννινα που έχουν μέρες να δηλώσουν νέο κρούσμα) το επόμενο 15ημερο συνεχιστεί η επιδημιολογική ησυχία, μπορούμε να ξεκινήσουμε από αυτά τα γεωγραφικά διαμερίσματα πειραματικά: Πότε; 25 Απριλίου πχ, να περάσει και ο δυνητικά απορρυθμιστικός σκόπελος των εορτών.

5. Έστω λοιπόν ότι ανοίγουμε, δοκιμαστικά, το Νομό Ιωαννίνων, κι άλλους 4-5 ανά την επικράτεια που πληρούν κριτήρια επιδημιολογικής σιγής. Τι ανοίγουμε; Όχι τα σχολεία (όπου γίνεται μέσω ολιγοσυμπτωματικών φορέων ώσμωση του επιδημιολογικού στάτους διαφόρων οικογενειών και ευνοείται η εξάπλωση), όχι χώρους συνάθροισης ηλικιωμένων (περιλαμβανομένων ξέρετε ποιων). Ανοίγεις όμως τα εμπορικά καταστήματα, με αυστηρούς όρους ως προς τον αριθμό ατόμων που εισέρχονται, και με υποχρεωτική μάσκα σε κλειστό χώρο. Το αν θα παρέχει την μάσκα ο καταστηματάρχης ή θα την έχει ο πελάτης είναι λογιστική λεπτομέρεια στο συγκεκριμένο πλάνο. Ανοίγεις εστίαση αλλά όχι καθημένων (μην γίνουμε Σουηδία), δεν ανοίγεις μπαρ/ καφετέριες, δεν ανοίγεις γυμναστήρια, δεν ανοίγεις αθλητικές εκδηλώσεις (παρεμπιπτόντως αυτό το ανέκδοτο της FIFA/ UEFA που θέλουν να τελειώσουν τις σεζόν πρέπει να λήξει κάποτε), δεν επιτρέπεις ακόμη συναθροίσεις πολλών, δεν χαλαρώνεις τα μέτρα σε γηροκομεία και αντίστοιχα, εφαρμόζεις μέτρα αυστηρά σε δομές όλων των ειδών. Χαλαρώνεις την δυνατότητα κυκλοφορίας, εξηγώντας στον κόσμο ότι αν θέλει να συνωστισθεί στον παραλίμνιο (στα Γιάννενα αντίστοιχο της παραλιακής Θεσσαλονίκης) θα το κάνει με μάσκα, ακόμη και σε ανοιχτό χώρο. Ειδικά για κάθε περιοχή υπάρχουν αρμόδιοι (η πολιτική προστασία, η περιφέρεια, ο δήμος) που μπορούν να κρίνουν ποιοι τόποι είναι επικίνδυνοι συνωστισμού. Τι δεν επιτρέπεις περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο; την είσοδο στο νομό. Προφανώς θα υπάρξουν επαγγελματίες που πρέπει να μετακινούνται, αλλά ακόμη και σε έναν μεγάλο νομό όπως των Ιωαννίνων, πέντε δρόμοι εισόδου είναι (αεροπορικές πτήσεις όχι φυσικά, και στη περίπτωση της Θεσπρωτίας ή νησιών, όχι ελλιμενισμοί ατόμων, μόνο αγαθών), αυστηρός αστυνομικός έλεγχος για το ποιος μπαίνει και πού ήταν (μην αρχίσουμε με τα προσωπικά δεδομένα τώρα, άμα έχεις παράνομη σχέση εκτός νομού, σύνερθε). Αδειοδότηση συγκεκριμένη για όσους μπαίνουν, προγραμματισμός τύπου 13033 αν θες, εδώ έχουμε πετύχει δυσκολότερα τον τελευταίο μήνα. Έχει προηγηθεί επιθετική καμπάνια το ερχόμενο 20ημερο που εξηγεί στους πολίτες τι να προσέχουν, στους ηλικιωμένους ότι δεν πρέπει να βγουν, σε όλους ότι η χαλάρωση δεν σημαίνει ξεσάλωμα, και ότι τα υγειονομικά μέτρα απολύμανσης δεν είναι κακό να συνεχίσουν να εφαρμόζονται, κι ας μοιάσουμε και λίγο του ντετέκτιβ Μονκ.

6. Τι πρέπει να κάνουμε με το που ανοίγει μια περιοχή; Να παρακολουθήσουμε εντατικά τη νόσο σε αυτή την περιοχή για 10-14 ημέρες. Πώς; Φτιάχνοντας οργανωμένο ειδικό αστικό κέντρο αναφοράς για άτομα με συμπτώματα, με εργαστηριακό έλεγχο σε όποιον εμφανίζει συμπτώματα αναπνευστικού, αλλά και με δειγματοληπτικό έλεγχο σε ασυμπτωματικούς. Εδώ χρειάζονται τα τεστ. Και με ταχεία ιχνηλάτηση ή και άρση της χαλάρωσης, με το παραμικρό σημάδι εμφάνισης της νόσου στην κοινότητα, οπότε χρειάζεσαι και επιδημιολογική ομάδα να αποσταλεί ή εκπαιδευθεί τοπικά. Αν σε 14 ημέρες δεν έχεις κρούσμα, έχεις πετύχει. Χαλαρώνεις κι άλλο; Εξαρτάται από τα επιδημιολογικά δεδομένα της χώρας και του κόσμου εκείνη την στιγμή, φτάνουμε στις 10 Μαΐου έτσι. Τα σχολεία είπαμε, Σεπτέμβριο. Τις παραλίες ας τις δούμε τον Ιούνιο. Τι άλλο χρειάζεσαι στο ενδιάμεσο; Εγρήγορση και μάσκες και αντισηπτικά και γάντια σε διάχυση στην κοινότητα και προφανώς σε αγορανομικό έλεγχο. Θα δώσεις προληπτικά φάρμακα στον γενικό πληθυσμό προληπτικά; Όχι. Είναι εξαιρετικά απίθανο να αποδειχθεί ωφέλιμο. Για το αν πρέπει να πάρουν ευαίσθητες/ εκτεθειμένες ομάδες προληπτική αγωγή, θα έχει απαντηθεί μέχρι τέλη Απριλίου.

7. Θα υπάρξουν ατυχήματα; Προφανώς, άλλωστε φτάνει ένας ασυνείδητος (ή μια τρύπα στα όσα ανέφερα προηγουμένως, ένα ψευδώς αρνητικό τεστ, ένας ανεπαρκής δημόσιος λειτουργός, ένας ασυνείδητος ιδιώτης συνάδελφος) για να διασπείρει τοπικά νόσο, ενίοτε με απορρυθμιστικά αποτελέσματα. Το πείραμα μπορεί να πετύχει σε 4 από τις 5 περιοχές και να εμφανίσεις πολλά κρούσματα στην 5η. Φτάνεις όμως στις 10 Μαϊου να συζητάς το άνοιγμα κι άλλων περιοχών, όπου θα έχει στο επιπρόσθετο αυτό διάστημα μηδενίσει ο αριθμός κρουσμάτων, έχοντας κι άλλη γνώση από την εμπειρία στις πρώτες περιοχές, αλλά έχοντας κι ακόμη περισσότερη επιστημονική γνώση. Με απαραίτητη προϋπόθεση πάντα τον περιορισμό των μετακινήσεων για κάθε συγκεκριμένη περιοχή (κι αν Ιωάννινα και Θεσπρωτία πχ "καθαρίσουν" ταυτόχρονα, μπορούν να συγχωνευτούν ως περιοχές και να θεωρηθούν μία περιοχή όσον αφορά τις μετακινήσεις).

8. Υπάρχουν αγκάθια; Ναι, το συγκεκριμένο μοντέλο καταργεί τον τουρισμό. Αλλά αυτό είναι μια συζήτηση που θα γίνει τον Ιούνιο, και θα εξαρτηθεί κυρίως από τις διεθνείς τάσεις της πανδημίας. Δεύτερο αγκάθι: πότε αυτό το μοντέλο θα μπορέσει να επεκταθεί στα μεγάλα αστικά κέντρα και ιδιαίτερα στην Αθήνα; Θεωρώ ότι εδώ, υπό άριστες συνθήκες, πριν τις 25 Μαΐου, δεν θα το συζητήσουμε.

9. Το συγκεκριμένο προσχέδιο δεν σκοπεύει να αποκοιμήσει κανέναν, απαιτείται τουλάχιστον ένα 15ημερο ακόμη αυστηρής συμμόρφωσης, και απαιτείται υψηλή αίσθηση ατομικής ευθύνης ΟΤΑΝ ανοίξουμε. Είναι ελλιπέστατο και στην διάθεσή σας για προτάσεις και σχολιασμό (αλλά όχι σε πολιτικολογία). Έχει κατατεθεί σε αρμόδια όργανα και θα κατατεθεί σε αγγλόφωνη μορφή προς δημοσίευση αναλυτικότερο.

11. Για να μην θεωρηθώ απρόσκλητος και "παντογνώστης", ασχολούμαι με επιδημικά μοντέλα και την ετοιμότητα για αυτά από 15 ετίας, και μέρος του βιογραφικού μου βρίσκεται εδώ: https://scholar.google.com/citations…

12. Η εικόνα οφείλουμε να γνωρίζουμε από πού είναι, μας κάνει καλύτερους ανθρώπους


 Ο Γιώργος Παππάς είναι παθολόγος που ζει και εργάζεται στα Ιωάννινα, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις λοιμώξεις. Έχει χρηματίσει επικεφαλής ομάδων εργασίας παγκόσμιων οργανισμών για ζωονόσους και αναπτύσσει από το 2005 επιδημικά σενάρια σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, εστιάζοντας σε εκούσια προκληθείσες επιδημίες και την σχετική ετοιμότητα.  

ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:


6 Απριλίου 2020