Η ιδέα της αναδιάρθρωσης του παγκόσμιου χρέους

ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:
(1) Χρέος vs πλούτου (Τι δεν καταλαβαίνουμε;)   
(2) Ο ευρωπαϊκός νότος απειλείται από τεράστια ύφεση! 
Διαγραφή χρέους εισηγούνται οι G 7.
(3) ΔΝΤ: Ερχεται η μεγαλύτερη ύφεση 
μετά το Κραχ του 1930 - στο 10% στην Ελλάδα



Η ιδέα της αναδιάρθρωσης του παγκόσμιου χρέους

Οταν κάτι είναι σπασμένο, προσπαθεί κανείς να το επισκευάσει. Οταν αυτό δεν λειτουργεί, ψάχνει να το αντικαταστήσει. Αυτή η αρχή εφαρμόζεται και στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Ακόμη και πριν από το ξέσπασμα του κορωνοϊού, το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν λειτουργούσε άψογα μετά την κρίση του 2009. Η νομισματική πολιτική δεν ήταν πολύ αποδοτική και οι τιμές πολλών περιουσιακών στοιχείων αψηφούσαν την οικονομική βαρύτητα. Αλλά τουλάχιστον οι τράπεζες είχαν καλύτερη κεφαλαιοποίηση και τα ιδιωτικά χρέη δεν βρίσκονταν εντελώς εκτός ελέγχου.

Για παράδειγμα, στον ιδιωτικό τομέα των ΗΠΑ, η αντιστοιχία των εταιρικών χρεών σε σχέση με τα χρέη των νοικοκυριών αυξήθηκε σταθερά από 55% το 1950 στο 168,5% το 2008. Η ανακεφαλαιοποίηση μετά την κρίση έφερε την αναλογία στο 150% το 2017.

Κανείς δεν ξέρει το μέγεθος της ζημίας που θα προκαλέσει ο κορωνοϊός στις οικονομίες, ωστόσο ο άφθονος δανεισμός αδιαμφισβήτητα θα αυξήσει ορισμένα ιδιωτικά και κρατικά χρέη. Το άφθονο  ρευστό θα περιορίσει τη ζημία από την αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας. Είναι η καλύτερη λύση ανάμεσα σε πολλές κακές εναλλακτικές.

Οσο οι επιχειρήσεις αυξάνουν τον δανεισμό τους, πολλές θα αποφεύγουν τα ρίσκα και θα προσέχουν πού επενδύουν. Από την άλλη πλευρά, τα χαμηλότατα επιτόκια δανεισμού, που διευκολύνουν τους δανειολήπτες, προκαλούν αναστάτωση στους επενδυτές. Η δίψα τους για καλές αποδόσεις θα μπορούσε να τους οδηγήσει σε επισφαλείς επενδύσεις, που προσθέτουν περιττούς κινδύνους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Εν συντομία, το χρηματοπιστωτικό σύστημα προκαλεί περισσότερο κακό παρά καλό. Θα έπρεπε να βοηθάει στην ομαλή λειτουργία της οικονομίας διοχετεύοντας ρευστό στους πιο ωφέλιμους τομείς. Αντ’ αυτού, καθυστερεί την ανάπτυξη και αυξάνει τους κινδύνους.

Καμία από τις παραδοσιακές μεθόδους δεν μπορεί να μειώσει τα χρέη, διατηρώντας ταυτόχρονα τα επιτόκια αρκετά υψηλά, ώστε να ευχαριστούν τους επενδυτές. Ορισμένοι οικονομολόγοι συνιστούν την αύξηση του πληθωρισμού, ώστε να μειωθεί η αναλογία χρέους με το ονομαστικό ΑΕΠ. Φαίνεται, όμως, άδικο και είναι αβέβαιο αν θα πετύχει.

Υπάρχει καλύτερος τρόπος. Ας σκεφτούμε ότι η παγκόσμια οικονομία είναι μια εταιρεία με έναν ισολογισμό που δεν εναρμονίζεται με τα έσοδα – αυτό συμβαίνει με το ΑΕΠ. Το επόμενο βήμα για την εταιρεία θα ήταν, βάσει του πτωχευτικού κώδικα των ΗΠΑ, να συνεχίσει να λειτουργεί κατά τον ίδιο τρόπο, ενώ ο ισολογισμός της θα αναδιαμορφωθεί με ένα πιο βιώσιμο επίπεδο χρέους.

Ωστόσο, απαιτείται μεγάλη αναδιάρθρωση, ώστε να φτάσουν τα χρέη σε διαχειρίσιμο επίπεδο. Για παράδειγμα, η μείωση του ιδιωτικού χρέους των ΗΠΑ σε σχέση με το ΑΕΠ από τα επίπεδα του 2018 στο 1980 θα σήμαινε «κούρεμα» της τάξης του 32%. Για το κρατικό χρέος, η μείωση ανέρχεται στο 63%. Τα χρέη λόγω κορωνοϊού θα αυξήσουν περαιτέρω αυτά τα ποσοστά. Μια ανακεφαλαιοποίηση τέτοιου μεγέθους θα ήταν εφιάλτης. Ακόμη και εάν οι πιστωτές μιας εταιρείας συμφωνούσαν στην αναδιάρθρωση, θα διαφωνούσαν για τον καταμερισμό των απωλειών και οι διαφωνίες θα πολλαπλασιάζονταν για μια παγκόσμια συμφωνία.

Ηγέτες και δανειολήπτες θα όφειλαν να συμβιβαστούν και οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί θα έπρεπε να εμπλακούν. Πρόκειται για δύσκολο αίτημα, ιδίως εξαιτίας των διασυνοριακών χρεών και λόγω των σημερινών ηγετών.

Πάντως, η αναδιάρθρωση του παγκόσμιου χρέους είναι μια ιδέα που θα έπρεπε να συζητηθεί. Είναι υπερβολικά χρήσιμη για να παραμείνει αναξιοποίητη. Επιπλέον, η τεχνική δυσκολία είναι μικρή, ιδίως αν τη συγκρίνει κανείς με προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή.


2/4/2020


                 ΣXETIKA KEIMENA              




 1.
Χρέος vs πλούτου (Τι δεν καταλαβαίνουμε;)   

Κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης, που έλαβε χώρα στην Ουάσιγκτον το 2018 στο πλαίσιο της Εαρινής Συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), η Χ. Λαγκάρντ τότε Γενική Διευθύντρια του Ταμείου τόνισε ότι από το 2007 ως τότε το παγκόσμιο χρέος αυξήθηκε κατά 40%. 

Ως προς τις πρόσφατες εξελίξεις, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διεθνών Χρηματοοικονομικών (IΙF) το παγκόσμιο χρέος ανήλθε το τρίτο τρίμηνο του 2019 στο επίπεδο ρεκόρ του 322% του παγκόσμιου ΑΕΠ ή διαφορετικά στα 253 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αξίζει να σημειωθεί πως μόνο το δημόσιο χρέος αναμένεται να ξεπεράσει τα 70 τρισ. δολάρια. Το 2020 θα έχουμε εκτίναξη του χρέους, λόγω αυξημένων δανειακών αναγκών που οφείλονται στον κορονοϊό. Παράλληλα θα υπάρχει αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, που είχαν πιάσει πάτο πριν την κρίση, επιβαρύνοντας έτσι τα κράτη με υψηλότερους τόκους.

Ενδεικτικά, ως προς την τρέχουσα κατάσταση, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, οι εκκρεμείς οφειλές σε εταιρικά ομόλογα παγκοσμίως άγγιξαν τον Δεκέμβριο του 2019 το επίπεδο ρεκόρ των 13,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, περίπου το διπλάσιο σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2008. 

Που τα χρωστά όλα αυτά ο πλανήτης; Στις  διαβόητες αγορές! Οι επόμενες γενιές θα ζήσουν δύσκολες ημέρες, εφόσον δεν αλλάξει η λογική διαχείρισης του παγκόσμιου χρέους. Η μελλοντική παραγωγή, οι φόροι, η μείωση μισθών και συντάξεων θα είναι μέρος της εξόφλησης αυτού του δυσθεώρητου χρέους, σύμφωνα με την πρακτική που ακολουθείται ως σήμερα. 

Και σε μια τέτοια περίοδο, η παγκόσμια πρόκληση του πλούτου παίρνει μια άλλη διάσταση. Οι πολύ πλούσιοι αυξάνουν, αν και οι πολίτες με περιουσία κάτω από 10 χιλιάδες δολάρια μειώνονται. Οι τελευταίοι από 3.207 εκατομμύρια το 2013 μειώθηκαν σε 2.883 εκατ. άτομα το 2019. (βλ. "Πυραμίδα του Πλούτου"). Η ευνοϊκή αυτή εξέλιξη όμως, υπό καθεστώς υπερχρέωσης μπορεί να ανατραπεί άρδην, σε περίοδο έλλειψης ρευστότητας λόγω αδυναμίας αποπληρωμής των χρεών. Μήπως το "ελληνικό σύνδρομο της κρίσης του 2009" πλανάται σε όλο ή ακριβέστερα σε μεγάλο μέρος του πλανήτη;

  

Ως προς τους πολύ πλουσίους αναλυτικότερα, σχεδόν 47 εκατομμύρια άνθρωποι στη Γη μας με πλούτο άνω του 1 εκατ. δολαρίων,  έχουν στα χέρια τους σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πλούτου. Αυτό προκύπτει και από την τελευταία έκθεση της Credit Suisse, Global Wealth Report, η οποία αποκαλύπτει ότι παρά τους εμπορικούς πολέμους, τις γεωπολιτικές εντάσεις και αβεβαιότητες ο συνολικός αριθμός των εκατομμυριούχων ανά τον πλανήτη αυξήθηκε κατά 15 περίπου εκατ. άτομα από το 2013 ως το 2019.

Αναλυτικότερα, το 2019, οι 46,8 εκατομμύρια εκατομμυριούχοι της Γης (0,9% των ενηλίκων του πλανήτη) εμφανίζουν αθροιστικά πλούτο ύψους 158,3 τρισ. δολαρίων, ποσό που αντιστοιχεί στο 44% του παγκόσμιου πλούτου.

Το 2017 τα αντίστοιχα νούμερα ήταν 34 εκατομμύρια εκατομμυριούχοι (0,7%) με  112,9 τρις δολάρια, που αντιστοιχούσε  στο 45,2% του παγκόσμιου πλούτου. 

Το 2013 τα αντίστοιχα νούμερα ήταν 32 εκατομμύρια εκατομμυριούχοι (0,7% των ενηλίκων) με  98,7 τρις δολάρια, που αντιστοιχούσε στο 41% του πλούτου. (βλ. παλαιότερα στοιχεία "πυραμίδων").

Από το σύνολο αυτό το 35% ασχολείται με μετοχές, εταιρικά ομόλογα, το 8% με κρατικά ομόλογα ενώ οι υπόλοιποι με ακίνητα, το νόμισμα, πολύτιμα μέταλλα, εμπορεύματα και έργα τέχνης. Το παγκόσμιο λοιπόν ιδιωτικό και δημόσιο  χρέος των 5,04 δισεκατομμυρίων ενηλίκων κρέμεται εν πολλοίς από τις επιλογές μέρους των πολύ πλουσίων του πλανήτη μας δηλαδή από 20 περίπου εκατομμύρια πολίτες.

 Δημήτρης Μάρδας,
Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ,
 π. Αν. Υπουργός Οικονομικών

https://www.capital.gr/me-apopsi/3446517/
xreos-vs-ploutou-ti-den-katalabainoume

16/4/2020


 2.
Ο ευρωπαϊκός νότος απειλείται από τεράστια ύφεση! 
Διαγραφή χρέους εισηγούνται οι G 7

Πιέσεις δέχονται όλα τα ομόλογα του ευρωπαικού Νότου, την πρώτη ημέρα που άνοιξαν οι αγορές μετά την Αργία του Πάσχα των Καθολικών.

Στην εγχώρια αγορά, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου κυμαινόταν στο 1,92% από 1,77% χθες, του 5ετούς στο 1,48% από 1,36%, και του 15ετούς στο 1,96% από 1,82%.

Οι φόβοι για μεγάλης έκταση ύφεση σε συνδυασμό με την νέα έκρηξη των κόκκινων δανείων, όπως προειδοποιεί σημερινή έκθεση της Moodys, δημιουργούν ένα “εκρηκτικό κοκτέιλ” για τις αγορές ομολόγων. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί φέτος κατά 10% και το παγκόσμιο κατά 3%.

Υπό τις συνθήκες αυτές, και με αναγκαία την διόγκωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων προκειμένου να στηριχθούν οι οικονομίες, μόνο οι αγορές των ομολόγων από την ΕΚΤ φαίνεται ότι μπορεί να συγκρατήσουν την άνοδο των αποδόσεων στα ομόλογα.

Στο Ηλεκτρονικό Σύστημα Συναλλαγών της Τραπέζης της Ελλάδος (ΗΔΑΤ) καταγράφηκαν συναλλαγές 12 εκατ. ευρώ, οι οποίες στο σύνολο τους αφορούσαν εντολές πώλησης. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς διαμορφώθηκε στο 1,84% από 1,79% έναντι -038% του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου, με αποτέλεσμα το περιθώριο να διαμορφωθει στο 2,22% απο 2,14%.

Στην αγορά συναλλάγματος ενισχύεται ελαφρώς το ευρώ, με αποτέλεσμα η ισοτιμία ευρώ και δολαρίου νωρίς το απόγευμα, να κυμαίνεται στα 1,0960 δολ. από τα 1,0914 δολ. που άνοιξε η αγορά. Η ενίσχυση της διάθεσης για ανάληψη κινδύνου από τους επενδυτές σήμερα, μετά τα ευνοϊκότερα των εκτιμήσεων στοιχεία για το εμπορικό ισοζύγιο στην Κίνα, επηρεάζει αρνητικά το ευρώ και γενικότερα τα νομίσματα που θεωρούνται ασφαλή καταφύγια.

Στο μεταξύ οι υπουργοί Οικονομικών των 7 πλουσιότερων χωρών (G7) απεφάσισαν σήμερα να εισηγηθούν στην ομάδα του G20, να προχωρήσουν στη διαγραφή χρέους των φτωχότερων κρατών.

Η ενδεικτική τιμή για την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διαμορφώθηκε στα 1,0963 δολ..

Από Militaire News -14/04/2020 
https://www.militaire.gr/o-eyropaikos-notos-apeileitai-apo-terastia-yfesi-diagrafi-chreoys-eisigoyntai-oi-g-7/


 3.
ΔΝΤ: Ερχεται η μεγαλύτερη ύφεση 
μετά το Κραχ του 1930 - στο 10% στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις του ταμείου το 2021 
θα υπάρξει ανάκαμψη 5,1% 

Ύφεση 10% για το 2020 αλλά και ανάκαμψη 5,1% για το 2021 προβλέπει το ΔΝΤ για την Ελλάδα, στις εαρινές του προβλέψεις, όπου ενσωματώθηκαν και οι επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού στην οικονομία. 

Συγκεκριμένα στην έκθεση World Economic Outlook που δόθηκε στη δημοσιότητα νωρίτερα σήμερα το ταμείο προβλέπει  ότι η ύφεση στην Ελλάδα για το 2020 θα φθάσει το 10% και η ανεργία θα εκτιναχθεί στο 22,3%, από το 17,3% που βρέθηκε το 2019.

Ανάκαμψη 5,1% το 2021

Και ενώ οι προβλέψεις για το 2020 είναι ”μαύρες” το 2021 τα πράγματα αλλάζουν. Και αυτό γιατί σύμφωνα με την πρόβλεψη του ΔΝΤ, η οικονομία θα μπει σε τροχιά ανάκαμψης 5,1%. Όμως η ανεργία θα παραμείνει στα υψηλά επίπεδα του 19%.

Την ίδια ώρα φαίνεται ότι προβλέπεται σημαντική επιδείνωση προβλέπεται και στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών καθώς από το 2,1% ανεβαίνει στο 6,5% του ΑΕΠ το 2020, ενώ το 2021 θα περιοριστεί στο 3,4%.

Πάνω από 6% η παγκόσμια ύφεση το 2020

Ακόμη το ΔΝΤ προβλέπει γενική ύφεση 3% στην παγκόσμια οικονομία. Όμως με την αναθεώρηση η ύφεση ξεπερνάει το 6%. Στις εκτιμήσεις του για την παγκόσμια οικονομία  το ΔΝΤ προβλέπει γενική ύφεση στο 3% με την αναθεώρηση να ξεπερνά τις 6 ποσοστιαίες μονάδες.

«Είναι πολύ πιθανό φέτος η παγκόσμια οικονομία να βιώσει τη χειρότερη ύφεση από την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης, ξεπερνώντας εκείνη κατά τη διάρκεια της πιστωτικής κρίσης προ μίας δεκαετίας», εκτίμησε η Γκίτα Γκόπινατ, επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.

Στην έκθεσή του για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές, το Ταμείο προβλέπει ύφεση 5,9% για τις ΗΠΑ φέτος από ανάπτυξη 2,3% του 2019 και επιστροφή σε ανάκαμψη με ρυθμούς 4,7% για την επόμενη χρονιά. Για την Κίνα -τη χώρα από όπου ξεκίνησε η διασπορά του κορωνοϊού- αναμένεται ισχνή ανάπτυξη 1,2% και 9,2% για το 2021. Σε βαθιά ύφεση 6,5% αναμένεται να εισέλθει και η βρετανική οικονομία εξαιτίας του Covid-19, για να ανακάμψει 4% το 2021.

Σύμφωνα με το Ταμείο, πολλές χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με πολλαπλά σοκ, με συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με κατάρρευση της εξωτερικής ζήτησης, εκροές κεφαλαίων και βουτιά στις τιμές εμπορευμάτων. «Αποτελεσματικές πολιτικές είναι ζωτικής σημασίας ώστε να αποτραπούν χειρότερα αποτελέσματα», υπογραμμίζεται στην έκθεση. Παράλληλα, χρειάζονται οι κατάλληλες οικονομικές πολιτικές ώστε να μετριασθεί ο αντίκτυπος από την υποχώρηση της δραστηριότητας σε καταναλωτές, επιχειρήσεις και χρηματοπιστωτικό σύστημα. 

Τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης στις επηρεαζόμενες χώρες εφαρμόσθηκαν με ταχύτητα  σε πολλές προηγμένες οικονομίες(όπως Αυστραλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ισπανία, Βρετανία και ΗΠΑ). Πολλές αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως Κίνα, Ινδονησία και Νότιος Αφρική παρέχουν δημοσιονομική στήριξη σε τομείς και εργαζομένους που πλήττονται. Χρειάζονται όμως πρόσθετα μέτρα, ειδικά στην περίπτωση που η οικονομική δραστηριότητα παραμείνει αδύναμη μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, σημειώνει το ΔΝΤ.

Το Ταμείο υπογραμμίζει την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των χωρών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, και η παροχή βοήθειας προς τις οικονομικά ασθενέστερες χώρες που αντιμετωπίζουν διπλό υγειονομικό και χρηματοδοτικό σοκ.

(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters) 

https://www.huffingtonpost.gr/entry/dnt-o-koronoios-fernei-efese-10-sten-ellada-to-2020_gr_5e95ba30c5b6cc788eaf6c2c?ncid=other_huffpostre_pqylmel2bk8&utm_campaign=related_articles


14/4/2020