Σύνοδος Κορυφής: Η ''γερμανική ρελάνς" στα αιτήματα για το ευρωομόλογο.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Τρεις αλήθειες και ο τρελός του χωριού.
Σύνοδος Κορυφής: Η γερμανική ρελάνς"
στα αιτήματα για το ευρωομόλογο.
Στις 23 του Απρίλη η Σύνοδος Κορυφής της "Ενωμένης Ευρώπης" δεν πρόκειται να δώσει απάντηση στα αδιέξοδα που δεν κατάφερε να λύσει το Eurogroup της Πέμπτης 9 του Απρίλη. Το πώς θα απαντήσει η Ευρώπη απέναντι στη διπλή κρίση της πανδημίας και της οικονομικής κατάρρευσης παραμένει ένα δίλημμα με εξαιρετικά δύσκολη απάντηση για τους ηγέτες της Ε.Ε.
Παρ’ όλα αυτά οι "λύσεις" που βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι ήδη διαμορφωμένες και κάποια στιγμή μέσα στο 2020 –και εξ ανάγκης πριν από το καλοκαίρι– η απάντηση θα πρέπει να δοθεί.
Σύμφωνα με όσα βρίσκονται σε γνώση του "Κεφαλαίου" οι "λύσεις" είναι δύο και απολύτως αντίθετες η μία με την άλλη.
Η πρώτη λύση
Η Γερμανία, με την υποστήριξη χωρών της βόρειας Ευρώπης αποκλείει την έκδοση ευρωομολόγων και αντιπροτείνει –το έχει ήδη κάνει μέσω της προέδρου της Κομισιόν, Φον ντερ Λάιεν, στο πρόσφατο παρελθόν– μία λύση "μέσω του κοινοτικού προϋπολογισμού".
Τι σημαίνει αυτή η γενική έκφραση; Όπως διευκρινίζεται από αρμόδιο στέλεχος της Κομισιόν στο οποίο απευθύνθηκε το "Κ" η γερμανική πρόταση έχει ένα στοιχείο αλληλεγγύης το οποίο είναι το ακόλουθο: Οι χώρες που έχουν χτυπηθεί άσχημα από την κρίση και έχουν ανάγκη βοήθειας να τους δοθεί η δυνατότητα να αναστείλουν την εθνική συμμετοχή τους στα έσοδα του Προϋπολογισμού της Ε.Ε. Και τους πόρους αυτούς να τους χρησιμοποιήσουν για τις εθνικές τους ανάγκες κατά το δοκούν. Επειδή όμως ο προϋπολογισμός της Ε.Ε είναι από τη "φύση" του ισοσκελισμένος και δεν επιτρέπει "ελλείμματα", η συμμετοχή των χωρών που θα ανασταλεί θα καλυφθεί από τις άλλες χώρες και η Γερμανία δέχεται να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος τους... Δεν έχει ξεκαθαριστεί το πώς, πότε και με τι όρους θα επιστραφούν τα χρήματα αυτά από τις χώρες που θα αναστείλουν τη συμμετοχή τους στον προϋπολογισμό της Ευρωζώνης.
Η συζήτηση αυτή είναι ανοικτή και αφορά βέβαια ένα ποσό που για κάθε χώρα είναι διαφορετικό και όχι απαραίτητα επαρκές για να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες της έναντι της κρίσης στην τρέχουσα συγκυρία. Την πρόταση της Γερμανίας υποστηρίζουν και άλλες χώρες της Β. Ευρώπης όπως η Αυστρία, η Ολλανδία και η Φιλανδία. Η κάθε μία όμως με τη διαφορετική δική της προσέγγιση…
Η δεύτερη λύση
Η εναλλακτική πρόταση δεν είναι άλλη από αυτή της έκδοσης ευρωομολόγου από έναν φορέα που θα αντιπροσωπεύει την Ευρωζώνη και θα καλύπτεται όσον αφορά την ευθύνη αποπληρωμής του από το σύνολο των χωρών-μελών. Τη λύση αυτή είχαν υποστηρίξει ένδεκα συνολικά μέλη της Ευρωζώνης που είχαν υπογράψει σχετική επιστολή προς το Eurogroup, μεταξύ των οποίων τότε και η Ελλάδα. Βέβαια στο τέλος έμεινε μόνη η Ιταλία να το στηρίζει και εν μέρει η Ισπανία.
Τι είναι όμως το ευρωομόλογο και γιατί αντιμετωπίζεται σαν "βάλσαμο" από τους μεν και σαν "καρκίνος" από τους δε. Η "ιδέα" του ευρωομολόγου τέθηκε σοβαρά στο τραπέζι ως πρόταση τη διετία 2011-2012 όταν με την κρίση του χρέους που είχε ως αφορμή την κρίση στην Ελλάδα, αναζητήθηκαν εργαλεία χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να παρακάμψουν τη διαφοροποίηση της κρατικής αξιοπιστίας των χωρών-μελών της Ευρωζώνης (country risk) στις αγορές.
Είχε προηγηθεί η άστοχη δήλωση Μέρκελ - Σαρκοζί στην Ντοβίλ για το μη αξιόχρεο των κρατικών ομολόγων. Τότε η Κομισιόν (Μπαρόζο) κατ’ εντολήν του Eurogroup είχε μελετήσει ένα είδος ευρω-ομολόγων το οποίο θα μπορούσε να εκδοθεί στο όνομα της Ευρωζώνης και να έχει έτσι το μέγιστο του αξιόχρεου (ΑΑΑ). Και με αυτό να μπορούν να χρηματοδοτηθούν οι χώρες-μέλη που είχαν χαμηλής αξιοπιστίας χρέος και πλήρωναν γι' αυτό πολύ υψηλούς τόκους.
Οι χώρες αυτές είχαν ονομαστεί "PIGS" και μεταξύ αυτών η Ελλάδα ήταν η πρώτη στη λίστα. Η πρόταση ποτέ δεν μπήκε σε τελική φάση συζήτησης καθώς οι βόρειες χώρες και κυρίως η Γερμανία και η Ολλανδία αρνήθηκαν να αναλάβουν –όπως μέχρι τώρα υποστηρίζουν– την ευθύνη αποπληρωμής χρέους άλλων χωρών. Επανήλθε όμως τώρα με αφορμή της πανδημίας και την εκτεταμένη κρίση στην Ιταλία. Η αλήθεια βεβαια είναι οτι από τότε μέσω του ESM, της ΕΤΕπ και άλλων Ταμείων της Ευρώπης που στο μεταξύ συγκροτήθηκαν για να αντιμετωπισθεί η κρίση χρέους έχουν εκδοθεί πολλά "ευρωομόλογα" για να αντιμετωπίσει η Ευρωζώνη τις ανάγκες της. Με τη διαφορά ότι η πρόσβαση σ’ αυτούς τους πόρους ήταν πάντα περιορισμένη με δημοσιονομικούς όρους που έχουν αποκτήσει το όνομα "μνημονιακοί".
Ο κρίσιμος χρόνος
Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι καμία από τις δύο αυτές "λύσεις" δεν μπορεί να δώσει απάντηση στις άμεσες ανάγκες της Ευρώπης τόσο για τη συνολική αντιμετώπιση της πανδημίας όσο και στην επανεκκίνηση της οικονομίας καθώς η εφαρμογή τους χρειάζεται "διευκρινίσεις" και... χρόνο για να ετοιμαστεί. Και ο χρόνος είναι αυτό που δεν υπάρχει καθώς η διασφάλιση επαρκούς ρευστότητας –που δεν έγινε δυνατή με την απόφαση του Eurogroup– είναι το άμεσα αναγκαίο και αυτή δεν διασφαλίζεται από τις αποφάσεις της 9ης Απριλίου.
Έτσι, για άλλη μια φορά, στο σημείο αυτό καλείται η μεν ΕΚΤ να μπει σε έναν νέο κύκλο παρεμβάσεων που να "δώσει χρόνο", ενώ η Κομισιόν σε συνεργασία με τον ESM θα επιχειρούν να... τετραγωνίσουν τον κύκλο των αναγκών χρηματοδότησης της επανεκκίνησης της Ευρωζώνης με τα "ψίχουλα" του πακέτου της 9ης Απριλίου και ό,τι διαθέσιμους πόρους έχει στον προϋπολογισμό της η Ε.Ε.
Του Γ. Αγγέλη
19/4/2020
ΣXETIKA KEIMENA
1.
Τρεις αλήθειες και ο τρελός του χωριού.
Ιδιαιτέρως σημαντική προβλέπεται η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που θα επιτρέψει ουσιαστικά στις κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης να δανειστούν σε πρώτη φάση με χαμηλά επιτόκια.
Την περασμένη Κυριακή, στο κύριο άρθρο της, η «Καθημερινή» έγραφε για το πόσο λίγη είναι η Ευρώπη σήμερα αντιμέτωπη με μια κρίση μεγάλη και πρωτόγνωρη αλλά και πόσο χειρότερα θα ήταν τα πράγματα αν δεν υπήρχαν παρά μόνον εθνικά κράτη που θα λειτουργούσαν με το σύνθημα ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Και στις οικονομικές σελίδες, ο Κώστας Καλλίτσης προειδοποιούσε για το πώς οι ευρωπαϊκοί κανόνες γίνονται καμιά φορά λάστιχο και πως στο τέλος ο νικητής τα παίρνει όλα – και πολύ φτηνά.
Τρεις σημαντικές αλήθειες διατυπωμένες σε λιγοστές γραμμές. Αξίζουν να τις καταλάβουμε καλύτερα. Οι αποφάσεις που πήραν ήδη οι ευρωπαϊκοί θεσμοί για την αντιμετώπιση της πανδημίας και των ευρύτερων επιπτώσεων που θα έχει στην οικονομία είναι σημαντικές. Πολύ σημαντικότερη προβλέπεται η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που θα επιτρέψει ουσιαστικά στις κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης να δανειστούν σε πρώτη φάση με χαμηλά επιτόκια. Οχι ασήμαντη ήταν και η συμβιβαστική απόφαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, αλλά σίγουρα πολύ κατώτερη των περιστάσεων. Αφήνει και μισάνοικτο παράθυρο για πρόσθετες δράσεις στο μέλλον.
Τι αποφάσισε ουσιαστικά η Ευρώπη μέχρι σήμερα; Κυρίως να διευρύνει με διάφορους τρόπους τις δυνατότητες δανεισμού που διαθέτουν οι χώρες-μέλη. Οπως και με την προηγούμενη κρίση του ευρώ, βασίζεται περισσότερο στην κεντρική τράπεζα γιατί αυτή είναι το μόνο θεσμικό όργανο που διαθέτει τα εργαλεία και την ευελιξία να κινηθεί γρήγορα σε μια κρίση, αλλά και γιατί έτσι είναι πιο εύκολο να ξεπεραστούν (ή, ακριβέστερα, να μεταμφιεστούν) οι αντιρρήσεις των χωρών που θα ήθελαν ιδανικά να φροντίζει η κάθε μία για τη δική της επιβίωση, αρκεί να υπάρχει πάντα μια κοινή αγορά και ένα κοινό νόμισμα για να εξάγουν τα δικά τους προϊόντα σε καλές τιμές.
Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη αποδεικνύεται για ακόμη μία φορά περιορισμένη. Θα ήταν βεβαίως πολύ χειρότερα αν δεν υπήρχε έστω και αυτή. Αλλά είναι επίσης σίγουρο ότι θα δοκιμαστεί πολύ έντονα στους επόμενους μήνες αν όχι χρόνια, όταν οι οικονομικές και κοινωνικές αντοχές των πλέον ευάλωτων χωρών θα αγγίζουν τα όριά τους, όπως και οι δυνατότητες δανεισμού που διαθέτουν, ενώ το ίδιο πιθανότατα θα συμβαίνει και με τις πολιτικές αντοχές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που δεν θα της είναι εύκολο να συνεχίζει να τυπώνει χρήμα επ’ άπειρον.
Αν και πρόκειται για πανδημία που πλήττει όλες τις χώρες, οι οικονομικές συνέπειες θα είναι πιθανότατα ασύμμετρες. Σε αυτήν την κρίση, οι ευρωπαϊκές χώρες ξεκινούν από πολύ διαφορετικές αφετηρίες σε έναν αγώνα δρόμου που μπορεί να διαρκέσει αρκετά. Η ανάκαμψη δεν θα έρθει από τη μια μέρα στην άλλη και οι ζημίες θα είναι μεγάλες στην πορεία. Οσες χώρες ξεκινούν με σχετικά χαμηλό επίπεδο χρέους θα αντέξουν πολύ περισσότερο, γιατί θα έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να δανειστούν και να στηρίξουν έτσι την κοινωνία και τις δικές τους επιχειρήσεις, χωρίς πλέον ευρωπαϊκούς περιορισμούς. Χαλάρωσαν και αυτοί οι κανόνες, βλέπετε. Και οι δικές τους επιχειρήσεις θα έχουν επίσης την πολυτέλεια να αγοράσουν φτηνά άλλες, εντός και εκτός συνόρων, που θα έχουν ήδη βγει στο σφυρί. Και θα είναι σίγουρα πολλές.
Αυτόν τον οικονομικό δαρβινισμό δεν θα τον αντέξει πολιτικά η Ευρώπη, ούτε και πρέπει να τον ανεχθούν τα υποψήφια θύματα. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιοι οι στόχοι, ποια τα διαπραγματευτικά περιθώρια και ποιες οι πιθανές συμμαχίες. Ο στόχος βεβαίως πρέπει να είναι να προχωρήσει η Ευρώπη όσο γίνεται πιο συντεταγμένα σε αυτήν την κρίση, κεφαλαιοποιώντας το μεγάλο ειδικό βάρος που διαθέτει όταν δρα ως ενιαίο σύνολο, μοιράζοντας μέρος τουλάχιστον του ρίσκου αλλά και των υποχρεώσεων.
Ακούγεται ωραία αυτή η γενικόλογη ευχή αλλά πώς να πείσεις τη Γερμανία και την Ολλανδία να μοιραστούν ρίσκο και πρόσθετο χρέος με την Ιταλία ή την Ελλάδα, όταν πιστεύουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν πολύ καλύτερα μόνες τους; Η επίκληση στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη διαθέτει δυστυχώς στενά περιθώρια. Ομως η συνέπεια λόγων και πράξεων αυτών που την επικαλούνται βοηθάει, όπως και η αξιοπιστία γενικότερα. Και εδώ ευτυχώς τα πάμε πλέον καλά στη χώρα μας, πολύ καλύτερα από άλλους. Οι ισχυρές συμμαχίες βοηθούν ακόμη περισσότερο. Η πρόσφατη πρωτοβουλία εννέα χωρών, περιλαμβανομένης της Ελλάδας, που στην πορεία έγιναν έντεκα, για την έκδοση ευρωομολόγου με στόχο την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της κρίσης, ήταν ένα πολύ σημαντικό πρόσθετο βήμα, έστω και αν μέχρι τώρα δεν έχει οδηγήσει πουθενά.
Οι χώρες που στηρίζουν αυτήν την πρωτοβουλία αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 60% τους ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Σε επόμενο στάδιο, θα μπορούσαν να δηλώσουν έτοιμες να προχωρήσουν χωρίς τις υπόλοιπες, που με τη σειρά τους θα τη θεωρήσουν, ενδεχομένως, κίνηση διασπαστική. Αλλά ίσως αναγκαία, όταν έχουν ήδη δοκιμαστεί άλλες πιο συμβιβαστικές. Αρκεί η Γαλλία να είναι έτοιμη να ανεβάσει περαιτέρω την πίεση. Γιατί η Γαλλία είναι η χώρα-κλειδί, όπως άλλωστε και η Γερμανία.
Τελικά, ο κίνδυνος ενός επικείμενου πολιτικού σεισμού σε μια μεγάλη χώρα της Ευρωζώνης ίσως αποδειχθεί το καταλυτικό επιχείρημα για να προχωρήσει η Ευρώπη παραπέρα. Μια πιθανή άνοδος του Σαλβίνι στην εξουσία στη γειτονική Ιταλία θα έπειθε πιο εύκολα όσους δεν θέλουν να πειστούν μέχρι σήμερα ότι αυτό που διακυβεύεται πλέον είναι η επιβίωση του ευρώ και του ευρωπαϊκού οικοδομήματος γενικότερα. Καμιά φορά, ο τρελός του χωριού γίνεται πιο πειστικός από τους λογικούς, φτάνει να μπορεί να προκαλέσει αρκετή φασαρία.
Λουκάς Τσούκαλης,
πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ και καθηγητής στη Sciences Po στο Παρίσι.
https://www.kathimerini.gr/1074509/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/treis-alh8eies-kai-o-trelos-toy-xwrioy
19/4/2020
ΣXETIKA KEIMENA
1.
Τρεις αλήθειες και ο τρελός του χωριού.
Ιδιαιτέρως σημαντική προβλέπεται η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που θα επιτρέψει ουσιαστικά στις κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης να δανειστούν σε πρώτη φάση με χαμηλά επιτόκια.
Την περασμένη Κυριακή, στο κύριο άρθρο της, η «Καθημερινή» έγραφε για το πόσο λίγη είναι η Ευρώπη σήμερα αντιμέτωπη με μια κρίση μεγάλη και πρωτόγνωρη αλλά και πόσο χειρότερα θα ήταν τα πράγματα αν δεν υπήρχαν παρά μόνον εθνικά κράτη που θα λειτουργούσαν με το σύνθημα ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Και στις οικονομικές σελίδες, ο Κώστας Καλλίτσης προειδοποιούσε για το πώς οι ευρωπαϊκοί κανόνες γίνονται καμιά φορά λάστιχο και πως στο τέλος ο νικητής τα παίρνει όλα – και πολύ φτηνά.
Τρεις σημαντικές αλήθειες διατυπωμένες σε λιγοστές γραμμές. Αξίζουν να τις καταλάβουμε καλύτερα. Οι αποφάσεις που πήραν ήδη οι ευρωπαϊκοί θεσμοί για την αντιμετώπιση της πανδημίας και των ευρύτερων επιπτώσεων που θα έχει στην οικονομία είναι σημαντικές. Πολύ σημαντικότερη προβλέπεται η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που θα επιτρέψει ουσιαστικά στις κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης να δανειστούν σε πρώτη φάση με χαμηλά επιτόκια. Οχι ασήμαντη ήταν και η συμβιβαστική απόφαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, αλλά σίγουρα πολύ κατώτερη των περιστάσεων. Αφήνει και μισάνοικτο παράθυρο για πρόσθετες δράσεις στο μέλλον.
Τι αποφάσισε ουσιαστικά η Ευρώπη μέχρι σήμερα; Κυρίως να διευρύνει με διάφορους τρόπους τις δυνατότητες δανεισμού που διαθέτουν οι χώρες-μέλη. Οπως και με την προηγούμενη κρίση του ευρώ, βασίζεται περισσότερο στην κεντρική τράπεζα γιατί αυτή είναι το μόνο θεσμικό όργανο που διαθέτει τα εργαλεία και την ευελιξία να κινηθεί γρήγορα σε μια κρίση, αλλά και γιατί έτσι είναι πιο εύκολο να ξεπεραστούν (ή, ακριβέστερα, να μεταμφιεστούν) οι αντιρρήσεις των χωρών που θα ήθελαν ιδανικά να φροντίζει η κάθε μία για τη δική της επιβίωση, αρκεί να υπάρχει πάντα μια κοινή αγορά και ένα κοινό νόμισμα για να εξάγουν τα δικά τους προϊόντα σε καλές τιμές.
Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη αποδεικνύεται για ακόμη μία φορά περιορισμένη. Θα ήταν βεβαίως πολύ χειρότερα αν δεν υπήρχε έστω και αυτή. Αλλά είναι επίσης σίγουρο ότι θα δοκιμαστεί πολύ έντονα στους επόμενους μήνες αν όχι χρόνια, όταν οι οικονομικές και κοινωνικές αντοχές των πλέον ευάλωτων χωρών θα αγγίζουν τα όριά τους, όπως και οι δυνατότητες δανεισμού που διαθέτουν, ενώ το ίδιο πιθανότατα θα συμβαίνει και με τις πολιτικές αντοχές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που δεν θα της είναι εύκολο να συνεχίζει να τυπώνει χρήμα επ’ άπειρον.
Αν και πρόκειται για πανδημία που πλήττει όλες τις χώρες, οι οικονομικές συνέπειες θα είναι πιθανότατα ασύμμετρες. Σε αυτήν την κρίση, οι ευρωπαϊκές χώρες ξεκινούν από πολύ διαφορετικές αφετηρίες σε έναν αγώνα δρόμου που μπορεί να διαρκέσει αρκετά. Η ανάκαμψη δεν θα έρθει από τη μια μέρα στην άλλη και οι ζημίες θα είναι μεγάλες στην πορεία. Οσες χώρες ξεκινούν με σχετικά χαμηλό επίπεδο χρέους θα αντέξουν πολύ περισσότερο, γιατί θα έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να δανειστούν και να στηρίξουν έτσι την κοινωνία και τις δικές τους επιχειρήσεις, χωρίς πλέον ευρωπαϊκούς περιορισμούς. Χαλάρωσαν και αυτοί οι κανόνες, βλέπετε. Και οι δικές τους επιχειρήσεις θα έχουν επίσης την πολυτέλεια να αγοράσουν φτηνά άλλες, εντός και εκτός συνόρων, που θα έχουν ήδη βγει στο σφυρί. Και θα είναι σίγουρα πολλές.
Αυτόν τον οικονομικό δαρβινισμό δεν θα τον αντέξει πολιτικά η Ευρώπη, ούτε και πρέπει να τον ανεχθούν τα υποψήφια θύματα. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιοι οι στόχοι, ποια τα διαπραγματευτικά περιθώρια και ποιες οι πιθανές συμμαχίες. Ο στόχος βεβαίως πρέπει να είναι να προχωρήσει η Ευρώπη όσο γίνεται πιο συντεταγμένα σε αυτήν την κρίση, κεφαλαιοποιώντας το μεγάλο ειδικό βάρος που διαθέτει όταν δρα ως ενιαίο σύνολο, μοιράζοντας μέρος τουλάχιστον του ρίσκου αλλά και των υποχρεώσεων.
Ακούγεται ωραία αυτή η γενικόλογη ευχή αλλά πώς να πείσεις τη Γερμανία και την Ολλανδία να μοιραστούν ρίσκο και πρόσθετο χρέος με την Ιταλία ή την Ελλάδα, όταν πιστεύουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν πολύ καλύτερα μόνες τους; Η επίκληση στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη διαθέτει δυστυχώς στενά περιθώρια. Ομως η συνέπεια λόγων και πράξεων αυτών που την επικαλούνται βοηθάει, όπως και η αξιοπιστία γενικότερα. Και εδώ ευτυχώς τα πάμε πλέον καλά στη χώρα μας, πολύ καλύτερα από άλλους. Οι ισχυρές συμμαχίες βοηθούν ακόμη περισσότερο. Η πρόσφατη πρωτοβουλία εννέα χωρών, περιλαμβανομένης της Ελλάδας, που στην πορεία έγιναν έντεκα, για την έκδοση ευρωομολόγου με στόχο την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της κρίσης, ήταν ένα πολύ σημαντικό πρόσθετο βήμα, έστω και αν μέχρι τώρα δεν έχει οδηγήσει πουθενά.
Οι χώρες που στηρίζουν αυτήν την πρωτοβουλία αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 60% τους ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Σε επόμενο στάδιο, θα μπορούσαν να δηλώσουν έτοιμες να προχωρήσουν χωρίς τις υπόλοιπες, που με τη σειρά τους θα τη θεωρήσουν, ενδεχομένως, κίνηση διασπαστική. Αλλά ίσως αναγκαία, όταν έχουν ήδη δοκιμαστεί άλλες πιο συμβιβαστικές. Αρκεί η Γαλλία να είναι έτοιμη να ανεβάσει περαιτέρω την πίεση. Γιατί η Γαλλία είναι η χώρα-κλειδί, όπως άλλωστε και η Γερμανία.
Τελικά, ο κίνδυνος ενός επικείμενου πολιτικού σεισμού σε μια μεγάλη χώρα της Ευρωζώνης ίσως αποδειχθεί το καταλυτικό επιχείρημα για να προχωρήσει η Ευρώπη παραπέρα. Μια πιθανή άνοδος του Σαλβίνι στην εξουσία στη γειτονική Ιταλία θα έπειθε πιο εύκολα όσους δεν θέλουν να πειστούν μέχρι σήμερα ότι αυτό που διακυβεύεται πλέον είναι η επιβίωση του ευρώ και του ευρωπαϊκού οικοδομήματος γενικότερα. Καμιά φορά, ο τρελός του χωριού γίνεται πιο πειστικός από τους λογικούς, φτάνει να μπορεί να προκαλέσει αρκετή φασαρία.
Λουκάς Τσούκαλης,
πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ και καθηγητής στη Sciences Po στο Παρίσι.
https://www.kathimerini.gr/1074509/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/treis-alh8eies-kai-o-trelos-toy-xwrioy
19/4/2020
2.
Ρέγκλινγκ: Τα λεφτά δεν φτάνουν,
η ΕΕ χρειάζεται άλλα 500 δισ. ευρώ.
Λίγες ημέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής, ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ υποστηρίζει ότι τα χρήματα που έχουν μέχρι τώρα υποσχεθεί Κομισιόν, ΕΚΤ αλλά και ο Μηχανισμός σταθερότητας, του οποίου προΐσταται για την αντιμετώπιση της κρίσης που δημιουργεί η επιδημία του κοροναϊού, δεν επαρκούν.
Σύμφωνα με τα όσα δηλώνει στην Corriere Della Sera, η Ευρώπη θα πρέπει να βρει ακόμα 500 δισεκατομμύρια για την οικονομική ανάκαμψη των χωρών από την πανδημία. Τονίζει δε ότι η διαδικασία θα είναι «μακρά και χρονοβόρα» και ότι θα πρέπει ενδεχομένως να ιδρυθούν νέοι θεσμοί και νέα εργαλεία.
«Θα έλεγα ότι χρειαζόμαστε αυτά τα ποσά από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, για τη δεύτερη φάση, μπορεί και περισσότερα», τόνισε ο Ρέγκλινγκ, «γι' αυτό θα πρέπει να συζητήσουμε νέα εργαλεία με ανοικτό μυαλό, αλλά επίσης να χρησιμοποιηθούν και οι ήδη υπάρχοντες θεσμοί, διότι είναι πιο εύκολο. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός. Ο επανασχεδιασμός των ευρωπαϊκών ταμείων είναι χρονοβόρα διαδικασία για να κρατηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση ενωμένη».
Τα μέτρα που συμφωνήθηκαν την περασμένη εβδομάδα συμπεριλαμβάνουν 240 δισ. ευρώ πιστώσεων από τον ESM, 200 δισ. από την Ευρωπαϊκή τράπεζα Επενδύσεων και 100 δισ. από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη χρηματοδότηση των θέσεων εργασίας.
Την Πέμπτη στη σύνοδο κορυφής οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να πάνε ένα βήμα παραπέρα και να συζητήσουν μεταξύ άλλων την ίδρυση ενός ταμείου ανάκαμψης και την έκδοση κοινών ομολόγων, δηλαδή την αμοιβαιοποίηση του χρέους, όπως ζητά με επιμονή η Ιταλία.
https://tvxs.gr/news/eyropi-eop/
regklingk-ta-lefta-den-ftanoyn-i-ee-xreiazetai-alla-500-dis-eyro
19/4/2020
3.
Υπερβολές τα περί διάλυσης του ευρώ.
Τόσο οι ευρωπαϊστές όσο και οι αντιευρωπαϊστές ισχυρίζονται πως η πανδημία του κορωνοϊού μπορεί να διαλύσει την Ευρωπαϊκή Ενωση εις τα εξ ων συνετέθη και να συνθλίψει το ευρώ. Στην πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Ενωση αυτή τη στιγμή τα κουτσοκαταφέρνει. Μια κοινή θεωρία που ακολουθούν και οι οπαδοί και οι πολέμιοι του ευρωπαϊκού νομίσματος είναι πως δεν μπορείς να έχεις μια επιτυχή νομισματική ένωση χωρίς να υπάρξει πλήρης δημοσιονομική ένωση. Κι εφόσον δεν είναι διατεθειμένη η Ευρωζώνη να το πράξει, θα ναυαγήσει. Ακόμα και μετά την κρίση χρέους στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας φάνηκε πως οι 19 χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ κατορθώνουν και κάνουν τόσα όσα πρέπει για να το διατηρούν εν ζωή. Λόγου χάριν, ας δει κανείς τη συμφωνία της προηγούμενης Πέμπτης μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Οι απαισιόδοξοι θα πουν ότι είναι μόλις 540 δισεκατομμύρια ευρώ συνολικά το πακέτο στήριξης των χωρών ώστε να αντεπεξέλθουν στην πανδημία, μόλις το 4,5% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης συνολικά. Πέραν τούτου, δεν είναι καν βοήθεια, μιας και τα χορηγούμενα δάνεια απλώς θα διογκώσουν το ήδη επαχθές φορτίο χρέους ορισμένων κρατών. Το Eurogroup δήλωσε πως θα επεξεργαστεί την πρόταση ενός «ταμείου ανάκαμψης», αλλά οι μεν Γάλλοι λένε πως θα χρηματοδοτηθεί από τα επονομαζόμενα κορωνο-ομόλογα, οι δε Γερμανοί και Ολλανδοί διαφωνούν. Ωστόσο, μια δημοσιονομική ένωση δεν είναι επιθυμητή ή απαραίτητη. Θα ήταν αφελές να φανταστεί κανείς πως θα υπήρχαν χώρες που θα μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες των δικών τους χρημάτων σε άλλες και θα εγγυώνται για τα χρέη τους χωρίς να έχουν λόγο και με το παραπάνω στο πώς θα δαπανηθούν τα εν λόγω κεφάλαια. Τον περασμένο μήνα, ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Βόπκε Χούκστρα πρότεινε η Κομισιόν να διερευνήσει γιατί μερικές χώρες δεν έχουν ίδιους πόρους για να καλύψουν τις ανάγκες τους, διαρκούσης της πανδημίας. Θα ήθελε κανείς πραγματικά ο κ. Χούκστρα να χώνει τη μύτη του στις δουλειές του;
Ευτυχώς η Ιταλία και άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες μπορούν να επιβιώσουν χωρίς μια «μετακίνηση κεφαλαίων» και χωρίς κορωνο-ομόλογα. Η αλήθεια είναι ότι η Ευρωζώνη άργησε να συντονίσει τις αντιδράσεις της και στην αρχή δεν υπήρξε αλληλεγγύη. Εντούτοις, τα λάθη διορθώθηκαν και, ακόμα περισσότερο, έχει συμφωνηθεί ήδη ένα σημαντικό πακέτο στήριξης, ενώ και επιπλέον κονδύλια θα αποδεσμευθούν καθώς η κρίση θα εξελίσσεται. Αυτό στέλνει ένα σθεναρό πολιτικό μήνυμα ότι η Ευρωζώνη επιθυμεί να μείνει ενωμένη. Πάντως, ανεξαρτήτως του όλου θορύβου, το ρευστό που υποσχέθηκε το Eurogroup είναι το λιγότερο καίριο στοιχείο, διότι η μείζων πρωτοβουλία ανήκει στην ΕΚΤ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να διαθέσει σε αγορές ομολόγων επιπλέον 750 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω του κατεπείγοντος προγράμματός της για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Αυτό σημαίνει πως ίσως στο δωδεκάμηνο του 2020 θα έχει αγοράσει συλλογικά ομόλογα έως και 1,1 τρισ. ευρώ ή το 9% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Η ΕΚΤ δήλωσε καθ’ όλα έτοιμη να αυξήσει το πρόγραμμα και δεν θα προκαλούσε έκπληξη εάν όντως το διπλασίαζε. Με τον τρόπο αυτό, αγοράζοντας ομόλογα η ΕΚΤ από επενδυτές, θα αποβεί σχετικά ευκολότερο για τις κυβερνήσεις να πουλήσουν νέα ομόλογα στις διεθνείς κεφαλαιαγορές με χαμηλό τόκο. Λόγου χάριν, οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων του ιταλικού δημοσίου έχουν διαμορφωθεί μόλις στο 1,7%. Οι δε υπουργοί Οικονομικών των κρατών-μελών της Ευρωζώνης ουδόλως αντέδρασαν στα εξαιρετικά μέτρα της ΕΚΤ. Αντιθέτως, τα καλωσόρισαν. Τέλος, αφορμής δοθείσης με το Eurogroup, αποκαλύφθηκε ακόμα ένα δυνητικά πανίσχυρο εργαλείο στο οπλοστάσιο της ΕΚΤ: πρόκειται για τη δυνατότητά της να αποκτά απεριόριστη ποσότητα ομολόγων μιας χώρας.
HUGO DIXON / REUTERS BREAKINGVIEWS
“Καθημερινή”
https://www.anixneuseis.gr/%cf%85%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b2%ce%bf%ce%bb%ce%ad%cf%82-%cf%84%ce%b1-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%af-%ce%b4%ce%b9%ce%ac%ce%bb%cf%85%cf%83%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b5%cf%85%cf%81%cf%8e/?fbclid=IwAR3XfxPwtp4XoW0RVP0X-gvylSMZXrNcfUyv3aRxzLDJTe33x-RAmdvREyI
17/4/2020
* * *
Οι απόψεις, που δημοσιεύονται στα εκάστοτε- αποκλειστικά χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που τις διατυπώνουν.Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν κατ' ανάγκη με την άποψη του blogger. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στους δημιουργούς των κειμένων, εικόνων κλπ και των ιστολογίων που αναφέρονται. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.
Ρέγκλινγκ: Τα λεφτά δεν φτάνουν,
η ΕΕ χρειάζεται άλλα 500 δισ. ευρώ.
Λίγες ημέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής, ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ υποστηρίζει ότι τα χρήματα που έχουν μέχρι τώρα υποσχεθεί Κομισιόν, ΕΚΤ αλλά και ο Μηχανισμός σταθερότητας, του οποίου προΐσταται για την αντιμετώπιση της κρίσης που δημιουργεί η επιδημία του κοροναϊού, δεν επαρκούν.
Σύμφωνα με τα όσα δηλώνει στην Corriere Della Sera, η Ευρώπη θα πρέπει να βρει ακόμα 500 δισεκατομμύρια για την οικονομική ανάκαμψη των χωρών από την πανδημία. Τονίζει δε ότι η διαδικασία θα είναι «μακρά και χρονοβόρα» και ότι θα πρέπει ενδεχομένως να ιδρυθούν νέοι θεσμοί και νέα εργαλεία.
«Θα έλεγα ότι χρειαζόμαστε αυτά τα ποσά από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, για τη δεύτερη φάση, μπορεί και περισσότερα», τόνισε ο Ρέγκλινγκ, «γι' αυτό θα πρέπει να συζητήσουμε νέα εργαλεία με ανοικτό μυαλό, αλλά επίσης να χρησιμοποιηθούν και οι ήδη υπάρχοντες θεσμοί, διότι είναι πιο εύκολο. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός. Ο επανασχεδιασμός των ευρωπαϊκών ταμείων είναι χρονοβόρα διαδικασία για να κρατηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση ενωμένη».
Τα μέτρα που συμφωνήθηκαν την περασμένη εβδομάδα συμπεριλαμβάνουν 240 δισ. ευρώ πιστώσεων από τον ESM, 200 δισ. από την Ευρωπαϊκή τράπεζα Επενδύσεων και 100 δισ. από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη χρηματοδότηση των θέσεων εργασίας.
Την Πέμπτη στη σύνοδο κορυφής οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να πάνε ένα βήμα παραπέρα και να συζητήσουν μεταξύ άλλων την ίδρυση ενός ταμείου ανάκαμψης και την έκδοση κοινών ομολόγων, δηλαδή την αμοιβαιοποίηση του χρέους, όπως ζητά με επιμονή η Ιταλία.
https://tvxs.gr/news/eyropi-eop/
regklingk-ta-lefta-den-ftanoyn-i-ee-xreiazetai-alla-500-dis-eyro
19/4/2020
3.
Υπερβολές τα περί διάλυσης του ευρώ.
Τόσο οι ευρωπαϊστές όσο και οι αντιευρωπαϊστές ισχυρίζονται πως η πανδημία του κορωνοϊού μπορεί να διαλύσει την Ευρωπαϊκή Ενωση εις τα εξ ων συνετέθη και να συνθλίψει το ευρώ. Στην πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Ενωση αυτή τη στιγμή τα κουτσοκαταφέρνει. Μια κοινή θεωρία που ακολουθούν και οι οπαδοί και οι πολέμιοι του ευρωπαϊκού νομίσματος είναι πως δεν μπορείς να έχεις μια επιτυχή νομισματική ένωση χωρίς να υπάρξει πλήρης δημοσιονομική ένωση. Κι εφόσον δεν είναι διατεθειμένη η Ευρωζώνη να το πράξει, θα ναυαγήσει. Ακόμα και μετά την κρίση χρέους στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας φάνηκε πως οι 19 χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ κατορθώνουν και κάνουν τόσα όσα πρέπει για να το διατηρούν εν ζωή. Λόγου χάριν, ας δει κανείς τη συμφωνία της προηγούμενης Πέμπτης μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Οι απαισιόδοξοι θα πουν ότι είναι μόλις 540 δισεκατομμύρια ευρώ συνολικά το πακέτο στήριξης των χωρών ώστε να αντεπεξέλθουν στην πανδημία, μόλις το 4,5% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης συνολικά. Πέραν τούτου, δεν είναι καν βοήθεια, μιας και τα χορηγούμενα δάνεια απλώς θα διογκώσουν το ήδη επαχθές φορτίο χρέους ορισμένων κρατών. Το Eurogroup δήλωσε πως θα επεξεργαστεί την πρόταση ενός «ταμείου ανάκαμψης», αλλά οι μεν Γάλλοι λένε πως θα χρηματοδοτηθεί από τα επονομαζόμενα κορωνο-ομόλογα, οι δε Γερμανοί και Ολλανδοί διαφωνούν. Ωστόσο, μια δημοσιονομική ένωση δεν είναι επιθυμητή ή απαραίτητη. Θα ήταν αφελές να φανταστεί κανείς πως θα υπήρχαν χώρες που θα μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες των δικών τους χρημάτων σε άλλες και θα εγγυώνται για τα χρέη τους χωρίς να έχουν λόγο και με το παραπάνω στο πώς θα δαπανηθούν τα εν λόγω κεφάλαια. Τον περασμένο μήνα, ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Βόπκε Χούκστρα πρότεινε η Κομισιόν να διερευνήσει γιατί μερικές χώρες δεν έχουν ίδιους πόρους για να καλύψουν τις ανάγκες τους, διαρκούσης της πανδημίας. Θα ήθελε κανείς πραγματικά ο κ. Χούκστρα να χώνει τη μύτη του στις δουλειές του;
Ευτυχώς η Ιταλία και άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες μπορούν να επιβιώσουν χωρίς μια «μετακίνηση κεφαλαίων» και χωρίς κορωνο-ομόλογα. Η αλήθεια είναι ότι η Ευρωζώνη άργησε να συντονίσει τις αντιδράσεις της και στην αρχή δεν υπήρξε αλληλεγγύη. Εντούτοις, τα λάθη διορθώθηκαν και, ακόμα περισσότερο, έχει συμφωνηθεί ήδη ένα σημαντικό πακέτο στήριξης, ενώ και επιπλέον κονδύλια θα αποδεσμευθούν καθώς η κρίση θα εξελίσσεται. Αυτό στέλνει ένα σθεναρό πολιτικό μήνυμα ότι η Ευρωζώνη επιθυμεί να μείνει ενωμένη. Πάντως, ανεξαρτήτως του όλου θορύβου, το ρευστό που υποσχέθηκε το Eurogroup είναι το λιγότερο καίριο στοιχείο, διότι η μείζων πρωτοβουλία ανήκει στην ΕΚΤ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να διαθέσει σε αγορές ομολόγων επιπλέον 750 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω του κατεπείγοντος προγράμματός της για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Αυτό σημαίνει πως ίσως στο δωδεκάμηνο του 2020 θα έχει αγοράσει συλλογικά ομόλογα έως και 1,1 τρισ. ευρώ ή το 9% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Η ΕΚΤ δήλωσε καθ’ όλα έτοιμη να αυξήσει το πρόγραμμα και δεν θα προκαλούσε έκπληξη εάν όντως το διπλασίαζε. Με τον τρόπο αυτό, αγοράζοντας ομόλογα η ΕΚΤ από επενδυτές, θα αποβεί σχετικά ευκολότερο για τις κυβερνήσεις να πουλήσουν νέα ομόλογα στις διεθνείς κεφαλαιαγορές με χαμηλό τόκο. Λόγου χάριν, οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων του ιταλικού δημοσίου έχουν διαμορφωθεί μόλις στο 1,7%. Οι δε υπουργοί Οικονομικών των κρατών-μελών της Ευρωζώνης ουδόλως αντέδρασαν στα εξαιρετικά μέτρα της ΕΚΤ. Αντιθέτως, τα καλωσόρισαν. Τέλος, αφορμής δοθείσης με το Eurogroup, αποκαλύφθηκε ακόμα ένα δυνητικά πανίσχυρο εργαλείο στο οπλοστάσιο της ΕΚΤ: πρόκειται για τη δυνατότητά της να αποκτά απεριόριστη ποσότητα ομολόγων μιας χώρας.
HUGO DIXON / REUTERS BREAKINGVIEWS
“Καθημερινή”
https://www.anixneuseis.gr/%cf%85%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b2%ce%bf%ce%bb%ce%ad%cf%82-%cf%84%ce%b1-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%af-%ce%b4%ce%b9%ce%ac%ce%bb%cf%85%cf%83%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b5%cf%85%cf%81%cf%8e/?fbclid=IwAR3XfxPwtp4XoW0RVP0X-gvylSMZXrNcfUyv3aRxzLDJTe33x-RAmdvREyI
17/4/2020
* * *
Οι απόψεις, που δημοσιεύονται στα εκάστοτε- αποκλειστικά χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που τις διατυπώνουν.Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν κατ' ανάγκη με την άποψη του blogger. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στους δημιουργούς των κειμένων, εικόνων κλπ και των ιστολογίων που αναφέρονται. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.