Πώς φαινόμαστε από τη Σελήνη; - Μια αλλαγή οπτικής με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γης
Πώς φαινόμαστε από τη Σελήνη;
- Μια αλλαγή οπτικής με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γης.
Στις 20 Ιουλίου 1969 ο Νιλ Άρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε ποτέ στην επιφάνεια της Σελήνης. «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο βήμα για την ανθρωπότητα» είναι η διάσημη δήλωση που έκανε. Περίπου 600 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού τότε, παρακολούθησαν την ιστορική μετάδοση του πρώτου ταξιδιού στη Σελήνη επτά χρόνια μετά την υπόσχεση του Κένεντι (1962) ότι «επιλέγουμε να πάμε στο φεγγάρι».
Απίστευτοι στόχοι
Πάνω από πενήντα χρόνια αργότερα, οι επόμενες διαστημικές πτήσεις στη Σελήνη έχουν προγραμματιστεί με στόχο να πάει εκεί η πρώτη γυναίκα έως το 2024. Αυτό δείχνει ότι είμαστε ακόμα πρόθυμοι να εξερευνήσουμε το άγνωστο και να κατανοήσουμε τα μυστήρια του απέραντου, υπέροχου σύμπαντος. Ωστόσο η εξερεύνηση του Διαστήματος θέτει επίσης μια διαφορετική οπτική για την αξία του πλανήτη Γη – του μοναδικού σπιτιού μας – και μας ενθαρρύνει να εκτιμήσουμε την ομορφιά και τη σημασία του.
Είναι αναγκαίο, λοιπόν, ένα ταξίδι στον χρόνο και τον χώρο για να κατανοήσουμε την αλλαγή στην οπτική μετά την πρώτη προσγείωση στη Σελήνη: πόσο μακριά έχουμε φτάσει και – το πιο σημαντικό – γιατί είναι ώρα να εστιάσουμε την προσοχή μας στη Γη.
«Όλοι θέλαμε να δούμε πώς ήταν το φεγγάρι από κοντά» δήλωσε ο Άλαν Μπιν, αστροναύτης του «Απόλλων 12», που περπάτησε στη Σελήνη τον Νοέμβριο του 1969. «Ωστόσο για τους περισσότερους από εμάς το πιο αξιομνημόνευτο θέαμα δεν ήταν το φεγγάρι, αλλά το όμορφο μπλε και άσπρο σπίτι μας, που κινείται με μεγαλοπρεπή τρόπο γύρω από τον ήλιο, μόνο του στο σκοτεινό άπειρο».
Μέχρι στιγμής μόνο 24 άνθρωποι είχαν την ευκαιρία να δουν τη Γη με τα μάτια τους καθώς μετακινούνταν στο Διάστημα. Οι περισσότεροι αστροναύτες συμφωνούν ότι η εμπειρία αυτή, μέσω της οποίας μπόρεσαν να δουν τον πλανήτη μας από το Διάστημα, άλλαξε την οπτική τους.
«Πήγαμε στη Σελήνη ως τεχνικοί. Επιστρέψαμε ως ανθρωπιστές» δήλωσε ο Έντγκαρ Μίτσελ, μέλος του πληρώματος του «Απόλλων 14».
Η εμπειρία έχει βαθύ αντίκτυπο στην ανθρωπότητα, μας βοηθά να κατανοήσουμε τη θέση μας στο σύμπαν δίνοντάς μας μια κοσμική οπτική. Οι περισσότεροι από εμάς μπορούν να φανταστούν μόνο πώς είναι. Ωστόσο μπορούμε να προσομοιώσουμε αυτήν την αίσθηση εν μέρει μέσω εικόνων, εφαρμογών αστρονομίας και εικονικής πραγματικότητας.
Μια τόσο βαθιά και ταπεινή ανθρώπινη εμπειρία πρέπει να μας ενθαρρύνει να εκτιμήσουμε τον πλανήτη μας και να προωθήσουμε συλλογικές λύσεις για την προστασία του. Καθώς μαθαίνουμε περισσότερα για τη Γη και το Διάστημα γενικότερα, συνειδητοποιούμε πόσο πολύτιμος είναι ο πλανήτης μας.
Οι δυνατότητες
Η εξερεύνηση του Διαστήματος μας επιτρέπει να παρατηρούμε και να κατανοούμε τόσο την προέλευσή μας όσο και τις αρχές της φυσικής, της ενέργειας, της ύλης και του ίδιου του χρόνου. Ακόμη προωθεί την ανάπτυξη τεχνολογιών και στρατηγικών που μπορούν να βοηθήσουν την ανθρωπότητα να ευδοκιμήσει.
Τέλος, διευρύνει την κοσμική μας οπτική, φέρνοντάς μας αντιμέτωπους με την απεραντοσύνη του σύμπαντος.
Είναι καιρός, λοιπόν, η ανθρωπότητα να ενώσει τις δυνάμεις της με σκοπό την εξεύρεση λύσεων στην κλιματική αλλαγή και την ανισότητα. Αφήνοντας πίσω την επιχειρηματικότητα και την υπερηφάνεια, πρέπει να επικεντρωθούμε στη βελτίωση του δικού μας οικοσυστήματος, το οποίο μοιραζόμαστε με όλα τα άλλα όντα στη Γη.
Μπορεί να ζούμε σε μια εποχή μαζικής εξαφάνισης. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα την εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους, αλλά το τέλος ενός εκατομμυρίου ειδών πανίδας και χλωρίδας και την κατάρρευση ολόκληρων οικοσυστημάτων. Επιπλέον οι επιστήμονες προβλέπουν την έλλειψη τροφίμων και νερού και μεταναστευτικά ρεύματα λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η έλλειψη πόρων και πηγών ενέργειας είναι πιθανό να προκαλέσει περισσότερες μελλοντικές συγκρούσεις.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ζούμε μέσα από τα δικά μας δημιουργήματα. Οι άνθρωποι δημιούργησαν την οικονομία, την πολιτική και τη βιομηχανία, οπότε θα ήταν ειρωνικό εάν αυτά κατέστρεφαν το ίδιο μας το σπίτι.
Οι αποστολές στη Σελήνη έδειξαν τι μπορούμε να επιτύχουμε με τη συλλογική εργασία. Αυτές οι προσπάθειες άλλαξαν επίσης τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τη ζωή μας στη Γη κάνοντάς μας να ξανασκεφτούμε ποιοι είμαστε πραγματικά και βοηθώντας μας να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο γύρω μας. Η μεγάλη μας αποστολή τώρα είναι να δημιουργήσουμε έναν αρμονικό τρόπο ζωής στον πλανήτη μας.
Σε μια εποχή που η υπερθέρμανση του πλανήτη και η ανισότητα απαιτούν παγκόσμιες δράσεις, οι εικόνες της Γης από το Διάστημα μας αναγκάζουν να προβληματιστούμε για τη Γη ως το κοινό μας σπίτι. Μας υπενθυμίζουν και μας εμπνέουν να ενωθούμε για τις απειλές κατά της ανθρωπότητας και του πλανήτη μας.
Παρότι έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τον εαυτό μας να χωρίζεται από πολιτισμικές διαφορές και εθνικά συμφέροντα, αργά ή γρήγορα θα πρέπει να κατανοήσουμε και να αποδεχθούμε ότι, τελικά, είμαστε ένα είδος σε έναν πλανήτη με κοινό πεπρωμένο.
ΥΠΑΤΙΑ ΚΟΚΚΙΝAΚΗ
Δημοσιεύτηκε στο ''ΠΟΝΤΙΚΙ'',
τεύχος 2122 στις 23-4-2020
28/4/2020