Το πατριωτικό αίσθημα των αρχαίων Ελλήνων.

Χάρτης του αρχαίου ελληνικού κόσμου 
την περίοδο της μάχης του Μαραθώνα 490 π.Χ

Το πατριωτικό αίσθημα των αρχαίων Ελλήνων. 

Ζούμε σε εποχές κρίσης. Όμως τι είδους κρίσης; Οικονομικής θα μου πείτε και θα έχετε ένα δίκιο. Κοινωνικής; Ασφαλώς, διότι αυτή η κρίση απλώνει τα δηλητηριώδη πλοκάμια της και φαρμακώνει όλα τα πεδία της ανθρώπινης ζωής. Και αυτό που μετά λύπης μου αντιλαμβάνομαι είναι η κρίση των αξιών που καθημερινά επιβεβαιώνει τον κατήφορο ο οποίος μας έχει πάρει και δε λέει να σταματήσει. Δεν χρειάζονται μαντικές ικανότητες για να αντιληφθούμε σε τι βάλτο έχουμε βυθιστεί. Εξάλλου το ζούμε κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή. Όλοι μας πανικόβλητοι σε τούτη τη δίνη στροβιλιζόμαστε σαν μικροσκοπικά σωματίδια μέσα σε μια βρωμερή χοάνη.

Εδώ όμως, δεν θα επεκταθώ στον τομέα της ηθικοκοινωνικής κλίμακας του σύγχρονου Έλληνα παρά θα επικεντρωθώ σε μια συγκεκριμένη και στοχευόμενη έννοια – αξία: τον πατριωτισμό. Είναι περιττό να αναφέρω την διαφορά πατριωτισμού και εθνικισμού, άσχετα αν η σύγχυση που επικρατεί σήμερα ανάμεσα σε αυτές τις δυο έννοιες προκαλεί, αν μη τι άλλο, θυμηδία!

Μεγάλωσα και εγώ, όπως και κάθε ελληνόπουλο, διδασκόμενος το μεγαλείο των αρχαίων και την τεράστια πολιτιστική παρακαταθήκη που μας κληροδότησαν. Δυστυχώς, όσο μεγάλωνα και εισχωρούσα βαθύτερα στα δαιδαλώδη μονοπάτια της ιστορικής επιστήμης, ανακάλυπτα πολλές αντιφάσεις και σκοτεινά σημεία. Η μελέτη των πάμπολλων ιστορικών πηγών με ανάγκαζε να προχωρήσω στα βαθύτερα τμήματα του δάσους της ιστορικής γνώσης, εκεί που εδράζεται η αλήθεια. Όσο πιο βαθιά ωθούσα τον εαυτό μου, τόσο μεγαλύτερη η μοναξιά σ’ αυτό το αέναο ταξίδι της μάθησης. Αυτή η αναζήτηση με έφερε αναπόφευκτα σε σύγκρουση με τον εαυτό μου, προσπαθώντας να υπερπηδήσω τα πανύψηλα τείχη παγιωμένων και ριζωμένων αντιλήψεων.

Από την άλλη, η ανακάλυψη της αλήθειας με “απελευθέρωσε”, μα συνάμα με γέμισε με προβληματισμούς. Τι έπρεπε λοιπόν να επιλέξω; Μασημένη, πολτοποιημένη και κονσερβοποιημένη “τροφή” και να έχω το κεφάλι μου ήσυχο ή να κόψω ολομόναχος τον καρπό από το δέντρο της γνώσης με ό, τι αυτό συνεπάγεται. Προτίμησα το δεύτερο και θα σας προέτρεπα να πράξετε το ίδιο, διότι αυτή η αιώνια εξερεύνηση είναι που διατηρεί ζωντανό το πνεύμα μας. Ένας άνθρωπος πεθαίνει μόλις πάψει το μυαλό του να σκέφτεται ελεύθερα και ούτε εγώ, και πιστεύω ούτε και εσείς, είμαστε διατεθειμένοι να πατήσουμε το κουμπί που αναστέλλει την λειτουργία του.

Καθημερινά ακούω συνεχώς φράσεις του τύπου «θα τα καταφέρουμε ενωμένοι, όπως τότε εναντίον των Περσών, Ρωμαίων, Τούρκων…κτλ». Πόσο όμως ενωμένοι είναι το ζήτημα! Σ’ αυτό το άρθρο θα επικεντρωθώ μόνο στην αρχαιότητα, που είναι και η πιο λαμπρή περίοδος του ελληνικού έθνους και θα αναδείξω γεγονότα τα οποία εντέχνως αποφεύγονται ή παραλείπονται  από την γραμμή της εθνικοποιημένης ιστορίας που διδασκόμαστε. Το ύφος και η διαμόρφωση, μέσα από το πρίσμα μιας χρονολόγησης των γεγονότων, είναι εύπεπτο και χαριτωμένο. Γιατί ποιος είπε πως το διασκεδαστικό δεν είναι και διδακτικό;

Τέλη 6ου αι. π.X: Η Μακεδονία προσφέρει «γη και ύδωρ» στον Μεγάλο (Πέρση) Βασιλιά Δαρείο Α’.

499-494 π.Χ: Ιωνική Επανάσταση: Οι Έλληνες της Μ. Ασίας ξεσηκώνονται εναντίον των κυρίων τους Περσών και ζητούν βοήθεια από τους ομοεθνείς τους της ελληνικής χερσονήσου. Ανταποκρίνεται εντυπωσιακός αριθμός πόλεων, οι εξής δύο: η Αθήνα και η Ερέτρια! Η επανάσταση πνίγεται στο αίμα αφού άφησαν τους συμπατριώτες τους αβοήθητους.

490π.Χ: Η μάχη του Μαραθώνα: Με το πρόσχημα της εκδίκησης των, δύο μόνο, ελληνικών πόλεων που βοήθησαν τους Μικρασιάτες, οι Πέρσες, αφού καταστρέφουν την Ερέτρια, αποβιβάζονται στην Αττική. Οι Αθηναίοι εσπευσμένα εκλιπαρούν για την βοήθεια των συμπατριωτών τους αλλά ΜΟΝΟ οι Πλαταιείς στέλνουν ενίσχυση! Οι Αθηναίοι νικούν(και οι Πλαταιείς βέβαια) τους Πέρσες. Η Ιστορία όμως «γράφει»: Οι Έλληνες νίκησαν τους Πέρσες, κάτι όμως άδικο αφού κέρδισαν πολίτες μόνο δυο πόλεων.

Τα ερείπια της αρχαίας Περσέπολης

480-479 π.Χ: Εκστρατεία του Ξέρξη: Η προέλαση του Μεγάλου Βασιλιά(όπως τον αποκαλούσαν οι Έλληνες) από τον Ελλήσποντο ως και την Θεσσαλία έχει ως αποτέλεσμα την οικειοθελή υποταγή της συντριπτικής πλειοψηφίας των ελληνικών πόλεων. ΜΟΝΟ τριάντα μία πόλεις(ναι, καλά διαβάζετε, είναι 31) από τις πάνω από χίλιες αξιόλογες πόλεις – κράτη των Ελλήνων αποφασίζουν να αντισταθούν. Μετά τις Θερμοπύλες, το Αρτεμίσιο, τη Σαλαμίνα και τις Πλαταιές και την Μυκάλη, ο μικρός ελληνικός συνασπισμός κατορθώνει να σώσει τον Ελληνισμό(που ακόμα δεν είχε φτάσει στην ακμή του). Η Ιστορία όμως «γράφει»: Οι Έλληνες νίκησαν (ξανά) τους Πέρσες(και τους υπόλοιπους Έλληνες που ήταν περισσότεροι με τον στρατό των Περσών απ’ ότι ο ελληνικός συνασπισμός).Αδικία! Το σωστό:31 πόλεις κέρδισαν δεκάδες χιλιάδες Ασιατών και εκατοντάδες άλλες ελληνικές(δωσίλογες)πόλεις.

431-404 π.Χ: Πελοποννησιακός Πόλεμος: Έπειτα από αναρίθμητα γεγονότα, οι Σπαρτιάτες συντρίβουν τους Αθηναίους στους Αιγός Ποταμούς(στον Ελλήσποντο),το 405π.χ., χάριν στο ισχυρό ναυτικό που κατασκεύασαν με τα χρήματα των Περσών και υποτίθεται πως είναι οι μεγάλοι νικητές του πρώτου εμφυλίου πολέμου των Ελλήνων. Κούνια που τους κούναγε βέβαια! Οι Πέρσες παίρνουν σιωπηλή εκδίκηση για τις ήττες τους 75 έτη πριν, αναίμακτα και χωρίς κόπο. Η ουσία είναι μία: Καταστροφή της μεγαλύτερης οικονομικής δύναμης της Μεσογείου(Αθήνα) και έλεγχος της μεγαλύτερης στρατιωτικής δύναμης(Σπάρτη). Καθόλου άσχημα για τους «βάρβαρους» Πέρσες.

386 π.Χ: Ανταλκίδειος Ειρήνη ή Ειρήνη του Βασιλέα(του Πέρση): Οι πολεμικές παρενέργειες μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου, μεταξύ των ελληνικών κρατών, παύουν με αυτή την επονείδιστη ειρήνη υπό τις «ευλογίες» του Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη Β’. ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ του Ελληνισμού της Μ. Ασίας από τους ομοεθνείς τους στην Περσική Αυτοκρατορία!(Θα επαναληφθεί κάτι, στην ουσία, παρόμοιο έπειτα  από 2308 έτη).

Ο Αλκιβιάδης (όρθιος) με τον Σωκράτη (κάθεται στα αριστερά) και η Ασπασία, 
André Monsiau, 1801, Μουσείο Καλών Τεχνών Πούσκιν της Μόσχας

371-362 π.Χ: Θηβαϊκή Ηγεμονία: Οι Θηβαίοι κυριαρχούν στην ελληνική σκηνή, φυσικά χάριν στην οικονομική βοήθεια των Περσών. Με το τέλος της μάχης στη Μαντίνεια(362π.χ.), όλες οι ελληνικές πόλεις βγαίνουν εξαιρετικά εξαντλημένες και εύκολη λεία στα δόντια του «λύκου» που έχει το όνομα Φίλιππος.

359-336 π.X: Βασιλεία του Φιλίππου του Β’: Με το τέλος της μάχης της Χαιρώνειας (338π.χ) ο Φίλιππος είναι κυρίαρχος σε όλη την ελληνική χερσόνησο.(Εδώ, οι συμβατικοί ιστορικοί ορίζουν το τέλος του Κλασσικού Κόσμου. Διαφωνώ, διότι ψήγματα της κλασσικής εποχής θα παραμείνουν για πάνω από έναν αιώνα ακόμα, έως τον Μέγα Κλεομένη τον Γ’). Ο Φίλιππος δοκίμαζε πάντα πρώτα την διπλωματία. Όταν δεν του «έβγαινε» χρησιμοποιούσε και το σπαθί! Το 349 π.Χ αφανίζει(επιεικής όρος) την Όλυνθο των 20 χιλ. κατοίκων από τον χάρτη! Αφήνει βέβαια και κάτι: μερικά ερείπια για να ταλαιπωρούνται οι αρχαιολόγοι!
335 π.χ. Ως γνήσιος γιος του πατρός του ο Αλέξανδρος ο Γ'(ο γνωστός Μέγας) ισοπεδώνει, εξαϋλώνει και καταστρέφει εκ βάθρων την σπουδαία πόλη της Θήβας των 100χιλ. κατοίκων, επειδή τόλμησαν(οι κακόμοιροι) να επαναστατήσουν εναντίον της μακεδονικής εξουσίας! Όσοι τυχεροί δεν σκοτώθηκαν, πουλήθηκαν ως δούλοι, όταν βαρέθηκαν οι Μακεδόνες τις εκτελέσεις! Τουλάχιστον σεβάστηκε ο Αλέξανδρος το σπίτι του ποιητή Πινδάρου(κάτι ήταν και αυτό για τον κατά τ’ άλλα φιλόμουσο Αλέξανδρο).

323-322 π.Χ: Ο Λαμιακός πόλεμος: Οι Μακεδόνες με ηγέτη τον αντιβασιλιά Αντίπατρο κερδίζουν το συνασπισμό των νοτίων Ελλήνων και ουσιαστικά υποδουλώνουν επίσημα τα υπόλοιπα ελληνικά κράτη. Άλλος ένα “πατριωτικός” εμφύλιος.

323-281 π.χ.: Οι πόλεμοι των διαδόχων του Αλεξάνδρου: Μερικά ονόματα: Περδίκκας, Αντίγονος, Αντίπατρος, Πτολεμαίος(όχι, δεν ίδρυσε την σύγχρονη Πτολεμαΐδα, γιατί το άκουσα και αυτό) Σέλευκος, Λυσίμαχος, Δημήτριος ο Πολιορκητής( γιος του Αντιγόνου, ίσως ο πιο σπουδαίος στρατηγός των επιγόνων και βεβαίως ο πιο διεφθαρμένος), Κάσσανδρος(γιος του Αντίπατρου, εξολόθρευσε τα εναπομείναντα μέλη της οικογένειας του Αλεξάνδρου).Τι έκαναν όλοι αυτοί εκτός του ότι αναστάτωσαν όλη την Μεσόγειο και την Ανατολή με τους πολέμους; Δημιούργησαν απολυταρχικά ηγεμονικά κράτη(περσικού τύπου), κάτι το εντελώς αντίθετο με τα ιδεώδη του κλασσικού ελληνισμού! Πλέον δεν υπήρχαν πολίτες αλλά υπήκοοι! Το ελληνικό πνεύμα εισέρχεται λοιπόν στην εντατική και θα παραμείνει εκεί για δεκαετίες ώσπου να νεκρώσει οριστικά.

245-241 π.X: Άγης Δ’ Βασιλιάς της Σπάρτης: Προσπαθεί να δημιουργήσει μια κοινωνική επανάσταση, διαγράφοντας τα χρέη και ελευθερώνοντας πολλούς είλωτες. Επειδή όμως ήταν μετριοπαθής και ρομαντικός εφονεύθει εκ των έσω! Ήταν η αντίδραση των πλουσίων Σπαρτιατών(που εκείνη την εποχή δεν είχαν καμία σχέση με τους προγόνους τους).

Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας διεξήχθη στις 22 Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ, στα Στενά της Σαλαμίνας (στον Σαρωνικό Κόλπο, κοντά στην Αθήνα) μεταξύ της συμμαχίας των ελληνικών πόλεων-κρατών και της Περσικής Αυτοκρατορίας.  The Battle of Salamis by Wilhelm von Kaulbach

235-222 π.Χ: Η βασιλεία του Μέγα Κλεομένη Γ’ της Σπάρτης και η μεγάλη κοινωνική επανάσταση: Ο Κλεομένης αντιλαμβάνεται πως ο κλασσικός κόσμος πνέει τα λοίσθια και προχωρά σε κάτι εξωπραγματικό, κάτι εντυπωσιακό, κάτι ονειρώδες για την εποχή του: Επειδή στην Σπάρτη είχαν μείνει μόνο 100 οικογένειες με πολιτικά δικαιώματα δηλ. οι πλούσιοι, και οι υπόλοιποι ήταν πάμπτωχοι, προχωρά σε διαγραφή χρεών, εναπόθεση της περιουσίας του στο κράτος και αργότερα πλήρη απελευθέρωση όλων των δούλων! Ονειρεύεται μια κοινωνία ελεύθερων ανθρώπων και τα πρώτα χρόνια δείχνει πως θα πετύχει. Παντού σε όλη την Ν. Ελλάδα ξεσηκώνει τον λαό, καταλαμβάνει σχεδόν όλη την Πελοπόννησο και τις αποδεσμεύει από την Αχαϊκή Συμπολιτεία και κατόπιν τις αφήνει να διοικούνται μόνες τους και ελεύθερες. Είναι ο μεγαλύτερος στρατηγός της εποχής του, ο πιο μεγάλος επαναστάτης και ένας μεγάλος πολιτικός. Σε αντίθεση με τον προκάτοχο του Άγη Δ’ δεν έχει αυταπάτες:

«Καθαρίζει» δυναμικά τους πλούσιους με πυγμή και σπέρνει τον τρόμο στην αριστοκρατία. Λογαριάζει όμως χωρίς τον Άρατο!

Άρατος: Ο θεμελιωτής του όρου του γραικύλου. Επί σαράντα χρόνια ηγέτης της Αχαϊκής Συμπολιτείας, με απεριόριστες πολιτικές και διοικητικές ικανότητες. Η Αχαιοί είναι μια ένωση των πλουσίων της εποχής και όπως έλεγε και ο ίδιος ο Άρατος ήταν υπηρέτης του πλούτου! Και φυσικά το κριθαρόζουμο του Κλεομένη του χάλαγε όλη την κατάσταση. Δαιμονικός, παρασκηνιακός, δουλοπρεπής, γλοιώδης, βίαιος, θρασύδειλος, μόνο και μόνο για να μη χαθεί ο κόσμος του πλούτου, προβαίνει σε μια απίστευτη κίνηση υποτέλειας: καλεί τους αιώνιους εχθρούς του, τους Μακεδόνες, για να νικήσει τον Κλεομένη! Για να καταλάβετε τι σημαίνει αυτό, φανταστείτε μια συμμαχία Ισραήλ-Ιράν σήμερα! Για να διατηρηθεί η τάξη του δεν διστάζει να ξεφτιλιστεί, παραδίδοντας και την Κόρινθο ως δώρο στον βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονο Δώσωνα! Και μάλιστα συμμετέχει ως χορευτής στις γιορτές προς τιμήν του Μακεδόνα Βασιλιά!

Spartan warrior as depicted on a Greek red-figured vase, c. 480 bc. 
 The Granger Collection, New York

222 π.Χ : Η μάχη της Σελλασίας : ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΛΑΣΣΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ! Ο στρατός που φέρνει ο Άρατος είναι πανίσχυρος με αρχηγό τον Μακεδόνα Βασιλιά, περίπου 40.000 υποτελείς και μισθοφόροι, ενώ του Κλεομένη μόνο 20.000 αλλά ελεύθεροι άνθρωποι που μάχονται για τις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και του ελληνικού πνεύματος. Δυστυχώς ο κόσμος του Άρατου διατηρεί τα κεκτημένα και τις σάπιες αξίες που υπηρετεί. Ο στρατός του Κλεομένη σχεδόν όλος έχει πέσει στο πεδίο της μάχης. Ο ίδιος γλιτώνει και με λίγους φίλους καταφεύγει στην Αλεξάνδρεια, όπου λίγα χρόνια μετά θα δολοφονηθεί από τους Πτολεμαίους.

Στο στενό της Σελλασίας, στα βόρεια της Λακωνίας, τα άψυχα κορμιά των γενναίων της επανάστασης σκέπασαν το έδαφος. Θριαμβευτής ο παλιάτσος της ξεπεσμένης δουλοκτητικής αριστοκρατίας Άρατος. Η ιστορία καταγράφει το τέλος του κλασσικού κόσμου με τους νεκρούς της Σελλασίας. Πέθαναν υπερασπιζόμενοι τα δικαιώματα του πολιτικού ανθρώπου στο πνεύμα μιας κοινωνικής επανάστασης που θα έσωζε τον τραγικό άνθρωπο, τον δημιουργό του κλασσικού ελληνικού πολιτισμού. Ο ελληνικός κόσμος που θα έβρισκε μια διέξοδο στις ιδέες του Κλεομένη, πνίγηκε στο αίμα των ηρωικών μαχητών της Σελλασίας. Αργότερα, ο ελληνισμός έγινε εύκολη λεία στους Ρωμαίους και δεν υπήρχε πλέον ένας ηγέτης να εμπνεύσει, να ηγηθεί και να αντισταθεί στους εισβολείς. Οι ίδιοι οι Έλληνες(ή, εν πάση περιπτώσει, αρκετοί από αυτούς) εξαφάνισαν την τελευταία ελπίδα του Ελληνισμού για απελευθέρωση από το πολιτιστικό τέλμα στο οποίο είχαν περιέλθει: τον Μεγάλο Κλεομένη Γ’ της Σπάρτης!

222 π.Χ: Ο Αντίγονος Δώσων, βασιλεύς των Μακεδόνων, γίνεται ο πρώτος εχθρός που καταλαμβάνει την Σπάρτη! Ένας μάλλον μέτριος ηγεμόνας καταφέρνει κάτι που δεν μπόρεσαν πολλοί πιο σπουδαίοι εχθροί της Σπάρτης. Και όμως, δεν θα έχει το σθένος να την καταστρέψει, βιώνοντας τούτο το λιτό ανυπέρβλητο μεγαλείο που αποπνέει αυτή η πόλη. Τοποθετεί μια φιλική κυβέρνηση για να κάνει την δουλειά του, προς απογοήτευση του Άρατου, ο οποίος τώρα είναι αναγκασμένος να τρέφει και τον Μακεδονικό στρατό σε όλη την Πελοπόννησο. Κάποιες πόλεις της Ηλείας και της Αρκαδίας, αντίθετες στους Αχαιούς, συμμαχούν με την Αιτωλική Συμπολιτεία. Αυτοί όμως, δεν είναι Κλεομένης! Είναι επαγγελματίες ληστές και πειρατές και τους ενδιαφέρει το κέρδος. Έτσι, με τον ερχομό τους θα λεηλατήσουν πολλά μέρη της Πελοποννήσου.

221-216 π.Χ: Συμμαχικός πόλεμος: Μόλις μετά από την ανακήρυξη του σε Βασιλιά της Μακεδονίας, ο Φίλιππος ο Ε ‘(ένας από τους πιο δραστήριους στην ιστορία των Μακεδόνων) φτάνει στην Πελοπόννησο για να χτυπήσει τους Αιτωλούς που καταστρέφουν τα πάντα στο διάβα τους. Οι Αιτωλοί μόνο για λόγους ανάγκης ξεσηκώνουν τους φτωχούς εναντίον των Αχαιών και Μακεδόνων. Επομένως η οργή του Φιλίππου είναι τρομερή και καταστρέφει πολλές πόλεις που αντιστέκονται. Ο Άρατος τον εκλιπαρεί να εξαφανίσει την Σπάρτη αλλά αυτός είναι διορατικός: χρειάζεται κάποιες δυνατές πόλεις ανέπαφες, γιατί βλέπει πως οι Ρωμαίοι δεν θα αργήσουν να περάσουν την Αδριατική. Γι’ αυτό κιόλας συμμαχεί με τον Καρχηδόνιο Αννίβα, που εκείνη τη στιγμή έχει το πάνω χέρι στον πόλεμο με τους Ρωμαίους. Αν και διάλεξε συνετά την Καρχηδόνα, η ιστορία θα δείξει πως έπραξε λάθος και θα το καταλάβει μόλις ξεμπερδέψουν οι Ρωμαίοι με τους Καρχηδόνιους και θα περάσουν από τα μέρη μας! Πάντως με την βίαιη επέμβαση του στην Πελοπόννησο, πράττει ακόμα ένα λάθος. Ο Άρατος καταλαβαίνει πως οι Μακεδόνες είναι πολύ χειρότεροι από τον Κλεομένη αλλά πλέον είναι αργά για δάκρυα.

Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ανάμεσα στη Αθηναϊκή και την Πελοποννησιακή Συμμαχία, υπό την ηγεμονία της Σπάρτης, διήρκεσε, με μερικές ανακωχές, από το 431 π.Χ. έως το 404 π.Χ. και έληξε με την ολοκληρωτική ήττα των Αθηναίων, δίνοντας τέλος στον πολιτισμικό «χρυσό αιώνα».

215-211 π.Χ: Μια δαιμόνια σκέψη περιτριγυρίζει πλέον, τον απίστευτο δωσίλογο, Άρατο: να φέρει τους Ρωμαίους να χτυπήσουν τους Μακεδόνες, που ο ίδιος είχε φέρει, για να τον σώσουν από τον δήθεν επικίνδυνο Κλεομένη!

Ο Φίλιππος κηρύττει τον πόλεμο στους Ρωμαίους: Έχει καταλάβει πως πρέπει να έχει μαζί του τις λαϊκές μάζες για να κερδίσει τον λαό της Ελλάδας στο πλευρό του, στον επικείμενο πόλεμο με τους Ρωμαίους. Δηλαδή, εναντιώνεται στον κόσμο του Άρατου! Ο λαός όμως δυσπιστεί στις προθέσεις του, αφού έχει δείξει δείγματα ωμότητας και απολυταρχίας, όταν κατέστρεφε μία μία τις ελληνικές πόλεις. Δύσκολα θα τον εμπιστευόταν ο ελληνικός λαός ως ηγέτη των Ελλήνων εναντίον των Ρωμαίων. Παρεμπιπτόντως, την ίδια χρονιά, έχοντας σεξουαλικές σχέσεις με την γυναίκα του γιου του Άρατου, κάτι που αναγκαστικά το αποδεχόταν(ας έκανε και αλλιώς), με συνοπτικές διαδικασίες τον δηλητηριάζει: ήταν η ανταμοιβή του Άρατου για τις δουλικές υπηρεσίες του!

197 π.Χ: Η μάχη στις Κυνός Κεφαλές: Ο Φίλιππος Ε΄ συνεχίζει να πολεμά τους Ρωμαίους, οι οποίοι είχαν συμμάχους τους Αιτωλούς, τους Αθηναίους και τους Ροδίους και συντρίβεται. Ο νικητής ύπατος Τίτος Φλαμινίνος ορίζεται εκπρόσωπος των ελληνικών πόλεων για τις διαπραγματεύσεις!

179 – 168 π.Χ: Ο Μακεδόνας βασιλιάς Περσέας, γιος του Φιλίππου Ε΄, συνεχίζει τον πόλεμο με τους Ρωμαίους. Τα περισσότερα από εκείνα τα ελληνικά κράτη που είχαν φέρει τους Ρωμαίους για να σωθούν, συσπειρώνονται γύρω από τον τελευταίο Μακεδόνα βασιλιά. Τότε που είχαν όλη την ελευθερία να αποκρούσουν τους Ρωμαίους, τους είχαν καλέσει οι ίδιοι ως σωτήρες!

168 π.Χ: Η μάχη της Πύδνας: Ο ύπατος Αιμίλιος Παύλος, με στρατό συνεπικουρούμενου και από πολλούς Έλληνες, τσακίζει τους Μακεδόνες, αφού, τελικά, σχεδόν κανείς δεν τους βοήθησε! Η Μακεδονία περνά πλέον στο πάνθεον της ιστορίας με την οριστική διάλυσή της.

146 π.Χ: Το τελευταίο ελληνικό κρατικό υπόλειμμα, η Αχαϊκή Συμπολιτεία, προσπαθεί να αντισταθεί, μάταια πλέον, στους Ρωμαίους και στους πρόθυμους Έλληνες συμμάχους τους. Στον ισθμό θα συγκρουστούν απλώς Έλληνες, που υπηρετούν τους Ρωμαίους, με τους Αχαιούς. Η μεγάλη Κόρινθος μεταβάλλεται σε δημόσιο αγρό! Οι άντρες σφάζονται μέχρι ενός, ενώ τα γυναικόπαιδα γεμίζουν τους πάγκους των σκλαβοπάζαρων σε όλη την Μεσόγειο. Η εντολή των Ρωμαίων ήταν απλή: να καταστραφεί τόσο όσο που να μπορεί να περάσει αλέτρι πάνω από την πόλη! Όλη η ελληνική χερσόνησος μεταβάλλεται, απλώς, σε μια ρωμαϊκή επαρχία.

Ο Θεμιστοκλής του Νεοκλέους ο Φρεάριος (527 π.Χ. - 459 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας πολιτικός και στρατηγός. Υπήρξε αρχηγός της δημοκρατικής παράταξης στην κλασική Αθήνα, έλαβε μέρος στη Μάχη του Μαραθώνα[1] το 490 π.Χ. και στη Ναυμαχία του Αρτεμισίου το 480 π.Χ.. Έμεινε όμως γνωστός ως ο θεμελιωτής της ναυτικής δύναμης της Αθήνας και ως ο κυριότερος συντελεστής της αποφασιστικής νίκης των Ελλήνων εναντίον των Περσών στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας στις 22 Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ.

H αναφορά αυτών των στοιχείων θα σταματήσει στο σημείο σταθμό του 146 π.Χ . Δεν θα επεκταθώ σε γεγονότα του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους (Βυζάντιο), με το σκεπτικό πλέον του ότι οι Βυζαντινοί ποτέ δεν θεώρησαν το κράτος τους ελληνικό, ασχέτως του γεγονότος ότι πολλοί πολίτες του είχαν την αίσθηση της ελληνικής τους καταγωγής. Για πρώτη φορά ελληνικό κράτος θα ιδρυθεί το 1830 με την ονομασία Βασίλειον της Ελλάδος ως αποτέλεσμα της επανάστασης του 1821.

Γεγονότα, επομένως, πολλά και ενδεικτικά που ξεκάθαρα μας φανερώνουν μια κάθε άλλο παρά εθνική ομοψυχία σε κρίσιμες καμπές της ελληνικής ιστορίας. Όσο θα ζω, ποτέ δεν θα αποδώσω τιμή και δόξα συλλήβδην και δεν θα τοποθετήσω πλησίον ενός Λεωνίδα, ενός Θεμιστοκλή και ενός Κλεομένη Γ΄, όλα εκείνα τα οικτρά ανθρωπάρια που καπηλεύτηκαν την φιλοπατρία όλων εκείνων των αγωνιστών και απομύζησαν λίγη από την αιώνια ευγνωμοσύνη που τους οφείλουμε. Από την άλλη, η ιστορία ενός λαού δεν γράφεται μόνο μέσα από ηρωικές σελίδες ανδραγαθημάτων άξιων ανθρώπων αλλά και από τα ειδεχθή αποβράσματα και καθάρματα που με την δράση τους σπίλωσαν την περηφάνια του, αλλά και άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στην εθνική συνείδηση. Εξάλλου και ο Εφιάλτης, των Θερμοπυλών, ήταν Έλληνας και αποτελεί (ακόμα και αυτός) τμήμα της πλούσιας ιστορίας του λαού μας.

Απ’ όλα αυτά που μας δίδαξε η ιστορία, πλέον κατανοώ ΚΑΙ γιατί πρόθυμα πολλοί έσπευσαν στην κατοχή (1941-1944) να προσφέρουν  τη δική τους “γη και ύδωρ” στις ναζιστικές δυνάμεις και αντίστοιχα στην επταετία της χούντας. Οι ιδεολογικοί τους απόγονοι(και όχι μόνον) νομίζουν πως πατριωτισμός είναι να βρίζουν τους Τούρκους και να σκοτώνουν εξαθλιωμένους μετανάστες! Ευχαριστούμε, τέτοιος “πατριωτισμός” να μας λείπει και σίγουρα ο ελληνικός λαός θα τους συντρίψει. Εμείς προτιμούμε τον πατριωτισμό που επιβάλλεται από την ελεύθερη βούληση, τις αρχές της ισότητας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

 Χρήστος Μπαρμπαγιαννίδης


28 Σεπτεμβρίου 2013