Η συμφωνία με την Ιταλία για την ΑΟΖ είναι σημαντική… όμως μην την υπερεκτιμάμε.
Η συμφωνία με την Ιταλία για την ΑΟΖ είναι σημαντική…
όμως μην την υπερεκτιμάμε.
Έκδηλη είναι η ικανοποίηση της ελληνικής πλευράς για τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την Ιταλία. Ενδεχομένως δε να αποτελεί πρόκριμα για συμφωνία και με την Αίγυπτο, αν και σ’ αυτή την περίπτωση υπάρχουν εμπόδια. Πρόκειται για κίνηση στη διπλωματική σκακιέρα, η οποία αναμφισβήτητα δημιουργεί ένα θετικό διπλωματικό προηγούμενο, σε μία περίοδο που η Τουρκία δεν αναγνωρίζει ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Τούρκος πρόεδρος προχώρησε σε τηλεοπτικό μάθημα για τα “δικαιώματα” της Τουρκίας, παρουσιάζοντας χάρτες, αλλά και σε απειλές προς την Ελλάδα. Στο ίδιο μήκος κύματος είχαν προηγηθεί υπουργοί του. Οι τουρκικές επεκτατικές διεκδικήσεις είναι τόσο παράνομες, που αδυνατούν να βρουν υποστήριξη στη διεθνή σκηνή. Παρόλα αυτά, η Άγκυρα δεν πτοείται. Είναι πλέον σαφές πως είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην υλοποίηση του επεκτατικού σχεδιασμού της.
Ήδη ακόμα και στο εσωτερικό της Τουρκίας διατυπώνονται ενστάσεις για το αν και κατά πόσον η μετωπική επίθεση της κυβέρνησης Ερντογάν μπορεί να επιβάλλει τετελεσμένα, χωρίς τον κίνδυνο αυτή η πολιτική να γυρίσει μπούμερανγκ.
Το ενδεχόμενο αντισυσπείρωσης σε αντιτουρκική βάση δεν είναι θεωρητικό. Εάν, μάλιστα, λάβει και μορφή στρατιωτικής “συνεννόησης”, αυτό θα έφερνε σε δυσχερή θέση την Τουρκία και θα σήμανε τον ενταφιασμό του μεγαλοϊδεατισμού της.
Ο Ερντογάν επιδιώκει να παρασύρει, δια του στρατιωτικού καταναγκασμού, την Αθήνα σε σφάλματα, τα οποία η τουρκική διπλωματία θα αξιοποιήσει με στόχο να στηρίξει τη θέση της περί ειδικών περιστάσεων στην περιοχή. Είναι γνωστή η θέση, άλλωστε, ότι το ισχύον διεθνές δίκαιο δεν είναι κατάλληλο να καλύψει τις γεωγραφικές “ιδιαιτερότητες” της περιοχής.
Στο ίδιο πλαίσιο εγγράφεται και η αντίδραση του Τούρκου πρεσβευτή στην Αθήνα, ο οποίος με ανάρτηση στο Twitter, χωρίς να κατονομάζει, εμφανίζεται να μέμφεται τις ΗΠΑ για αποσπασματική-βολική ανάγνωση του διεθνούς δικαίου, αναφερόμενος στις επίσημες δηλώσεις οι οποίες ξεκαθαρίζουν ότι τα νησιά δικαιούνται θαλασσίων ζωνών. Αυτή η αμερικανική θέση τινάζει στον αέρα την τουρκική επιχειρηματολογία, οπότε είναι λογικό να εκνευρίζει την Άγκυρα.
Ο Ερντογάν επιχειρεί να θέσει το θέμα στο ανώτατο γεωστρατηγικό επίπεδο, εμπλέκοντάς το στις ισορροπίες της περιοχής. Στόχος του είναι να εδραιώσει το καθεστώς που έχει δημιουργήσει αφ’ ενός η στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας στη Λιβύη, αφ’ ετέρου η παράνομη οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με βάση το μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης.
Σ’ αυτή τη συγκυρία, η συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών της Ελλάδας με την Ιταλία είναι σημαντική, αν και θα έπρεπε να συνοδευτεί από την κατάθεση συντεταγμένων στον ΟΗΕ για τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ και στις άλλες περιοχές. Αυτό που θα δημιουργούσε πραγματικά διπλωματικό ρήγμα στο μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης θα ήταν μία συμφωνία οριοθέτησης Ελλάδας-Αιγύπτου.
Η Ελλάδα από την πλευρά της αποδεικνύει στην πράξη πως παραμένει προσηλωμένη στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με διμερείς διαπραγματεύσεις που θα στηρίζονται στις πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας. Ο τουρκικός ισχυρισμός ότι τα νησιά δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ δεν αφήνει περιθώρια ελληνοτουρκικής διαβούλευσης για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Ωστόσο, η Αθήνα θα διαπράξει σφάλμα εάν θεωρήσει ότι το πρόβλημα με την Άγκυρα επιλύεται με συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ. Το κομβικό ζήτημα είναι η ανάσχεση του τουρκικού στρατιωτικού καταναγκασμού.
Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι το νούμερο ένα πρόβλημα που καλείται να επιλύσει η Ελλάδα είναι η δυνατότητά της, αλλά και η πολιτική αποφασιστικότητά της να εμποδίσει τη δημιουργία τουρκικών τετελεσμένων με την πραγματοποίηση σεισμικών ερευνών έξω από τα χωρικά ύδατα στον άξονα Ρόδος-Κάρπαθος-Κρήτη.
Με απλά λόγια, η προσπάθεια πρέπει να εστιαστεί αφ’ ενός στην ταχεία ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, αφ’ ετέρου την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου πολιτικού σχεδίου δράσης σ’ όλα τα επίπεδα.
Ζαχαρίας Β. Μίχας
Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας
και Άμυνας (ΙΑΑΑ / ISDA)
9/6/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Συμφωνία για ΑΟΖ υπέγραψαν Δένδιας - Ντι Μάιο.
Συμφωνία για ΑΟΖ υπέγραψαν Δένδιας - Ντι Μάιο.
Στην υπογραφή συμφωνίας για οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) ανάμεσα σε Ελλάδα και Ιταλία προχώρησαν Αθήνα και Ρώμη, μετά τη συνάντηση ανάμεσα στους υπουργούς Εξωτερικών Νίκο Δένδια και Λουίτζι ντι Μάιο, το μεσημέρι της Τρίτης στην Αθήνα.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη ήρθε έπειτα από την επίλυση των προβλημάτων που πήγαζαν κυρίως από τις ιταλικές επιφυλάξεις για τον περιορισμό των δικαιωμάτων αλιείας στο Ιόνιο Πέλαγος.
Oι κ. Δένδιας και ντι Μάιο κατέληξαν στην υπογραφή μιας συμφωνίας, η οποία ολοκληρώνει ένα μακρύ και πολυετή κύκλο διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Αθήνα και Ρώμη.
Πρακτικά, πρόκειται για καθ’ ύψος (από τον βυθό προς την επιφάνεια) επέκταση της συμφωνίας του 1977 για την υφαλοκρηπίδα και ανοίγει τον δρόμο για την απεμπλοκή των προβλημάτων που είχαν προκύψει από την πλευρά της Αλβανίας για οριοθέτηση και με την συγκεκριμένη βαλκανική χώρα.
Τι υπεγράφη
'Οπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές η Συμφωνία έχει ασφαλώς συναφθεί στη βάση της UNCLOS (οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών βάσει διμερών συμφωνιών).
Επιβεβαιώνει το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, καθώς και τη μέση γραμμή της συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας ως οριογραμμή της ΑΟΖ Ελλάδας- Ιταλίας. Με τη σημερινή Συμφωνία, η μέση αυτή γραμμή θα ισχύει και για τα υπερκείμενα της υφαλοκρηπίδας ύδατα.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως σήμερα υπογράφηκε επίσης η Κοινή Δήλωση Ελλάδας-Ιταλίας για τους Πόρους της Μεσογείου. Με τη δήλωση αυτή, τα δυο κράτη εκφράζουν την προσήλωσή τους στην ισόρροπη και βιώσιμη διαχείριση των πόρων αυτών και συμφωνούν να διεξαγάγουν διαβουλεύσεις για την εκτίμηση τυχόν επιπτώσεων διαφόρων παραγόντων στις υφιστάμενες πρακτικές των αλιέων των δύο κρατών. (Βιώσιμη διαχείριση)
Υπογράφηκε, τέλος, Κοινή Γνωστοποίηση προς την Ε. Επιτροπή, με την οποία τα δύο κράτη ζητούν την μελλοντική τροποποίηση του κανονισμού περί κοινής αλιευτικής πολιτικής ώστε, όταν η Ελλάδα αποφασίσει να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της έως τα 12 ν.μ., να διατηρηθεί η υπάρχουσα αλιευτική δραστηριότητα των Ιταλών αλιέων στην περιοχή μεταξύ 6-12 ν.μ., η οποία σήμερα αποτελεί διεθνή ύδατα. Επισημαίνεται ιδιαίτερα η αυτονόητη σημασία της αναφοράς στην κοινή γνωστοποίηση του δικαιώματος επέκτασης παντού της αιγιαλίτιδας ζώνης μας.
Τα υπάρχοντα δικαιώματα των Ιταλών αλιέων περιγράφονται με σαφήνεια αλλά πλέον περιοριστικά, τόσο ως προς τον αριθμό των σκαφών όσο και ως προς τα είδη που δύνανται να αλιεύσουν και εξαιρούνται τα είδη που αλιεύουν οι Έλληνες αλιείς.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ
9/6/2020
2.
'Αμεση ανάλυση: Η Ελλάδα δείχνει τον δρόμο
για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο.
Η σημερινή συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών συνιστά σημαντική ιστορική εξέλιξη, καθώς κλείνει οριστικά η ελληνοϊταλική εκκρεμότητα που υπήρχε εδώ και 43 χρόνια. Στην ουσία, το κείμενο αποτελεί τη συνέχεια της συμφωνίας του 1977 για την υφαλοκρηπίδα, όταν ορθώς ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συμφώνησε να εφαρμοστεί η αρχή της μέσης γραμμής. Πρακτικά, λοιπόν, η μέση γραμμή θα ισχύει πλέον και για τα επιφανειακά ύδατα.
Η συμφωνία αποτελεί επιβεβαίωση της ισχύος του Διεθνούς Δικαίου. Κι αυτό γιατί έχει καταρτιστεί στη βάση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας που προβλέπει την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών βάσει διμερών συμφωνιών και όχι μονομερών ενεργειών.
Εξασφαλίζει νομική επήρεια στα νησιά μας, γεγονός που μπορεί να λειτουργήσει ως θετικό προηγούμενο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και με τις άλλες γειτονικές χώρες. Στην ουσία, η σημερινή συμφωνία αναγνωρίζει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα στα νησιά του Ιονίου Πελάγους.
Παράγει ισχυρά έννομα αποτελέσματα, σε αντίθεση με το παράνομο τουρκολιβυκό «σύμφωνο» που αγνοεί επιδεικτικά όχι μόνο τους καθιερωμένους διεθνείς κανόνες του Δικαίου της Θάλασσας αλλά και τα δικαιώματα τρίτων. Επιπλέον, μόλις η ελληνοϊταλική συμφωνία κατατεθεί στον ΟΗΕ, θα δημιουργηθεί νομικό προηγούμενο για τη χάραξη θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς το κείμενο φέρει την υπογραφή δύο σημαντικών χωρών του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δύο χωρών που αποδεδειγμένα σέβονται το Διεθνές Δίκαιο και τις αρχές καλής γειτονίας.
Ακόμα, διευκολύνει τις συζητήσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για τη σύναψη παρόμοιας συμφωνίας. Η υποδειγματική εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου στη συμφωνία Αθήνας – Ρώμης ενθαρρύνει το Κάιρο να συνεχίσει τις συζητήσεις, έστω και για μερική οριοθέτηση των μεταξύ μας θαλασσίων ζωνών.
Επιπλέον, κατοχυρώνει εκ νέου το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη παντού, στα 12 ναυτικά μίλια. Το κείμενο, το οποίο είναι αποτέλεσμα σοβαρής προετοιμασίας και διαπραγματεύσεων, περιέχει προβλέψεις και γι’ αυτή τη μελλοντική επέκταση, οι οποίες γνωστοποιούνται με κοινή δήλωση των δύο πλευρών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ταυτόχρονα, αυτή η ιστορική συμφωνία δημιουργεί καθεστώς πίεσης στην Αλβανία, για να προχωρήσει και αυτή στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα. Η Ιταλία εμμέσως αποδέχεται το θαλάσσιο τριεθνές Ελλάδας-Αλβανίας-Ιταλίας, επομένως τα Τίρανα δεν έχουν περιθώρια αμφισβήτησης των συντεταγμένων που καθορίστηκαν σήμερα. Υπενθυμίζεται ότι η απορριφθείσα από την Αλβανία συμφωνία του 2009 ήταν υποδειγματική και ακολουθούσε πιστά την εφαρμογή της μέσης γραμμής στα ελληνοαλβανικά θαλάσσια όρια. Δυστυχώς, η κυβέρνηση του Έντι Ράμα υπαναχώρησε αμέσως μετά την εκλογική της νίκη.
Η σημερινή συμφωνία είναι ιστορική για έναν επιπλέον λόγο: μας οπλίζει με νομικά επιχειρήματα έναντι της Τουρκίας. Θα ήταν αφελές να ισχυριστεί κανείς ότι η ελληνοϊταλικη συμφωνία θα λύσει τα ελληνοτουρκικά. Όμως είναι απολύτως ακριβές ότι η συμφωνία ενισχύει καθοριστικά το οπλοστάσιό μας. Κι αυτό γιατί στέλνει στην Άγκυρα ισχυρό πολιτικό μήνυμα ότι στη Μεσόγειο δεν γίνονται αποδεκτές οι παραβιάσεις των διεθνών συμβάσεων. Αντιθέτως, αξιοποιούνται όλα τα νομικά εργαλεία για τη σύναψη συμφωνιών που είναι αμοιβαίως επωφελείς για τα συμβαλλόμενα μέρη.
Η ελληνική κυβέρνηση κινείται με όραμα, σχέδιο και αποφασιστικότητα. Σήμερα, επιβεβαιώνεται για ακόμη μια φορά ότι η Ελλάδα αποτελεί πόλο σταθερότητας και σημαντικό εγγυητή του Διεθνούς Δικαίου στην περιοχή. Το εθνικό brandname ενισχύεται σημαντικά και πλέον αναγνωρίζεται ο ρόλος μας ως παρόχου περιφερειακής ασφάλειας.
Τάσος Χατζηβασιλείου
Βουλευτής Σερρών της ΝΔ, Γραμματέας της Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, Διεθνολόγος.
https://www.kathimerini.gr/1081975/article/epikairothta/politikh/amesh-analysh-h-ellada-deixnei-ton-dromo-gia-thn-orio8ethsh-8alassiwn-zwnwn-sth-mesogeio
9/6/2020
Σκίτσο του Δ.ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ
3.
Συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας με το βλέμμα στην Τουρκία:
Οι όροι και τα «γκρίζα» σημεία.
Η συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών ήταν μια επιδίωξη της ελληνικής διπλωματίας, διαχρονικά. Οι όροι της έχουν σημασία για τα συμφέροντα της χώρας στην ευρύτερη περιοχή και κυρίως για την ανακοπή της επιρροής της Τουρκίας, ενώ αποτελεί αναγκαίο βήμα για την κήρυξη ΑΟΖ. Μάλιστα, όπως έχει καταστεί σαφές, η Ελλάδα είναι αυτή που πίεσε για την υπογραφή δεδομένου ότι πιέζεται από τα ανοιχτά της ζητήματα με την Τουρκία.
Αναλυτές υπογραμμίζοντας τη σημαντικότητα της συμφωνίας, και με την επιφύλαξη των επιμέρους όρων που ακόμη δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, αναφέρουν πως αυτή πραγματοποιήθηκε σε μια κρίσιμη στιγμή και ύστερα από αρκετή προετοιμασία τα προηγούμενα χρόνια. Οι εξελίξεις προλειαίνουν το έδαφος για την υπογραφή μιας αντίστοιχης συμφωνίας με την Αίγυπτο.
Θα μπορούσαν ακόμη να επιταχύνουν τη σύναψη αντίστοιχης συμφωνίας και με την Αλβανία. Ωστόσο η Άγκυρα φαίνεται πως κινείται παρασκηνιακά και σύμφωνα με πληροφορίες Έντι Ράμα και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκονται σε στενές επαφές ώστε να παραχωρηθεί στην Τουρκία ναύσταθμος στον Αυλώνα, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στον τουρκικό στόλο να αποκτήσει πρόσβαση στο Ιόνιο. Υπενθυμίζεται εξάλλου πως η αρχική συμφωνία Ελλάδας - Αλβανίας για ΑΟΖ, που είχε υπογραφεί το 2004, έχει ακυρωθεί με παρασκηνιακές παρεμβάσεις της Τουρκίας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Από την πλευρά του ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας έκανε λόγο για ιστορική μέρα, αμέσως μετά τη υπογραφή της με τον Ιταλό ομόλογό του Λουίτζι ντι Μάιο, και υποστήριξε ότι «επιβεβαιώνει το δίκαιο των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, ενώ παράλληλα κατοχυρώνει τα δικαιώματα των Ελλήνων αλιέων». Παράλληλα ο υπουργός Εξωτερικών άφησε αιχμές για τη διεθνή ισχύ του τουρκολυβικού συμφώνου, το οποίο χαρακτήρισε - και πάλι - ανυπόστατο.
Σύμφωνα με τον τομεάρχη Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργο Κατρούγκαλο, αν και θα πρέπει να μελετηθούν οι επιμέρους όροι, η συμφωνία είναι θετική εξέλιξη και παίρνει το νήμα της διαπραγμάτευσης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. «Ήταν ενταγμένη σε ένα συνολικό σχέδιο στρατηγικής διπλωματίας που περιλάμβανε την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και την σύναψη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης όχι μόνο με την Ιταλία αλλά και την Αλβανία και την Αίγυπτο», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Όπως σημείωσε ο κ. Κατρούγκαλος «το επόμενο βήμα θα πρέπει αφενός να είναι η άμεση επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και αφετέρου η συνέχιση της προσπάθειας σύναψης συμφωνίας ΑΟΖ και με την Αίγυπτο, κομβική χώρα για την υπεράσπιση των εθνικών μας συμφερόντων». Πάντως, υπενθύμισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αν και «βάζει πλάτη» σε κρίσιμα ζητήματα, κάθε κίνηση «θα πρέπει να είναι ενταγμένη σε μια συστηματική στρατηγική που αυτή τη στιγμή λείπει. Για αυτό τον λόγο είναι επίκαιρο όσο ποτέ το αίτημα για σύγκληση Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών».
Τα «θολά» σημεία
Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχουν και ορισμένα «θολά» σημεία, καθώς δεν έχουν δοθεί ακόμη στη δημοσιότητα οι όροι της συμφωνίας. Το ένα κρίσιμο σημείο που δεν έχει αποσαφηνιστεί είναι η επήρεια των μικρών νησιών του Ιονίου, που επηρεάζουν και τη σχετική συμφωνία με την Αλβανία. Αν δηλαδή έχει μετακινηθεί και αυξηθεί σε σχέση με τη συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης του 1977 με την Ιταλία για την υφαλοκρηπίδα που απέδιδε περιορισμένη επήρεια από 32 μέχρι 70% . Παράλληλα άλλο κρίσιμο ζήτημα είναι αν δεν εκχωρεί το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από τα 6 στα 12 μίλια, όπως έχει δικαίωμα από το 1982. Κάτι που συνδέεται άμεσα με το θέμα των δικαιωμάτων αλιείας στο Ιόνιο και την πρόβλεψη να ισχύουν τα ίδια για Έλληνες και Ιταλούς ψαράδες. Και αυτο γιατί τα δικαιώματα αλιείας, δύναται να εγείρουν αξιώσεις για το θέμα των χωρικών υδάτων.
Αντίδραση Κοτζιά:
«Η συμφωνία αυτή υπονομεύει γενικότερη θέση Ελλάδας στην περιοχή»
Βάσει αυτών των δύο επίμαχων σημείων, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς εμφανίστηκε ιδιαίτερα επικριτικός για τη συμφωνία, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι υποτάχθηκε σε μια συμφωνία που εξυπηρετεί τα ιταλικά συμφέροντα, αλλά υπονομεύει τα ελληνικά. «Όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ πήρε το παλιό σχέδιο για Ελληνοϊταλική ΑΟΖ,, και το υπέγραψε όπως το απαιτούσαν οι Ιταλοί!!! Δεν τροποποιήθηκαν οι συντεταγμένες του 1977, που είχε την αδυναμία να δίνεται μειωμένη επήρεια σε ελληνικά νησιά, όπως τα Διαπόντια νησιά (70%) και τις Στροφάδες (32%, μόνο). Η συμφωνία του 1977 είχε τη δικαιολογία ότι υπογράφτηκε προ Δικαίου Θαλάσσης του 1982. Κυβέρνηση ΝΔ άφησε τα εν λόγω νησιά με περιορισμένη επήρεια, επιλογή που θα την βρει η χώρα μπροστά της», αναφέρει χαρακτηριστικά σε δήλωσή του και προσθέτει:
«Η ΝΔ για πρώτη φορά στη διεθνή ιστορία του Δικαίου της Θαλάσσης, αναγνώρισε σε τρίτους δικαιώματα σε ελληνική Αιγιαλίτιδα, δηλαδή σε ελληνική θαλάσσια περιοχή και παρέπεμψε σε ΕΕ την διαδικασία επέκτασης της δικής μας Αιγιαλίτιδας που είναι αποκλειστικό προνόμιο κάθε κράτους μέλους. Η ΝΔ έδωσε κυριαρχία χωρίς να πάρει τίποτα. Η ΑΟΖ όταν είναι ορθή εξυπηρετεί εξίσου και τις δύο πλευρές και δεν υπήρχε ουδείς λόγος, πλην της επικοινωνίας, να εκχωρηθεί ελληνικός θαλάσσιος χώρος για να συμφωνηθεί ΑΟΖ. Δεν υπάρχει λόγος να δίνουμε προίκα τα δικαιώματά μας. Η συμφωνία αυτή υπονομεύει γενικότερη θέση Ελλάδας στην περιοχή. ΥΓ. Δυστυχώς, για άλλη μια φορά ο ΣΥΡΙΖΑ υποτάχτηκε συμφωνώντας σε επιλογές της κυβέρνησης της ΝΔ που έκανε αυτό που εμείς ως κυβέρνηση για τους παραπάνω λόγους δεν κάναμε. Πρόκειται για σαφή υποχώρηση στην επικοινωνιακή πολιτική της ΝΔ».
Θοδωρής Καραγιαννίδης
https://tvxs.gr/news/ellada/symfonia-me-tin-italia
-me-blema-stin-toyrkia-oi-oroi-kai-oi-gkrizes-zones
9/6/2020
2.
'Αμεση ανάλυση: Η Ελλάδα δείχνει τον δρόμο
για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο.
Η σημερινή συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών συνιστά σημαντική ιστορική εξέλιξη, καθώς κλείνει οριστικά η ελληνοϊταλική εκκρεμότητα που υπήρχε εδώ και 43 χρόνια. Στην ουσία, το κείμενο αποτελεί τη συνέχεια της συμφωνίας του 1977 για την υφαλοκρηπίδα, όταν ορθώς ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συμφώνησε να εφαρμοστεί η αρχή της μέσης γραμμής. Πρακτικά, λοιπόν, η μέση γραμμή θα ισχύει πλέον και για τα επιφανειακά ύδατα.
Η συμφωνία αποτελεί επιβεβαίωση της ισχύος του Διεθνούς Δικαίου. Κι αυτό γιατί έχει καταρτιστεί στη βάση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας που προβλέπει την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών βάσει διμερών συμφωνιών και όχι μονομερών ενεργειών.
Εξασφαλίζει νομική επήρεια στα νησιά μας, γεγονός που μπορεί να λειτουργήσει ως θετικό προηγούμενο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και με τις άλλες γειτονικές χώρες. Στην ουσία, η σημερινή συμφωνία αναγνωρίζει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα στα νησιά του Ιονίου Πελάγους.
Παράγει ισχυρά έννομα αποτελέσματα, σε αντίθεση με το παράνομο τουρκολιβυκό «σύμφωνο» που αγνοεί επιδεικτικά όχι μόνο τους καθιερωμένους διεθνείς κανόνες του Δικαίου της Θάλασσας αλλά και τα δικαιώματα τρίτων. Επιπλέον, μόλις η ελληνοϊταλική συμφωνία κατατεθεί στον ΟΗΕ, θα δημιουργηθεί νομικό προηγούμενο για τη χάραξη θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς το κείμενο φέρει την υπογραφή δύο σημαντικών χωρών του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δύο χωρών που αποδεδειγμένα σέβονται το Διεθνές Δίκαιο και τις αρχές καλής γειτονίας.
Ακόμα, διευκολύνει τις συζητήσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για τη σύναψη παρόμοιας συμφωνίας. Η υποδειγματική εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου στη συμφωνία Αθήνας – Ρώμης ενθαρρύνει το Κάιρο να συνεχίσει τις συζητήσεις, έστω και για μερική οριοθέτηση των μεταξύ μας θαλασσίων ζωνών.
Επιπλέον, κατοχυρώνει εκ νέου το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη παντού, στα 12 ναυτικά μίλια. Το κείμενο, το οποίο είναι αποτέλεσμα σοβαρής προετοιμασίας και διαπραγματεύσεων, περιέχει προβλέψεις και γι’ αυτή τη μελλοντική επέκταση, οι οποίες γνωστοποιούνται με κοινή δήλωση των δύο πλευρών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ταυτόχρονα, αυτή η ιστορική συμφωνία δημιουργεί καθεστώς πίεσης στην Αλβανία, για να προχωρήσει και αυτή στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα. Η Ιταλία εμμέσως αποδέχεται το θαλάσσιο τριεθνές Ελλάδας-Αλβανίας-Ιταλίας, επομένως τα Τίρανα δεν έχουν περιθώρια αμφισβήτησης των συντεταγμένων που καθορίστηκαν σήμερα. Υπενθυμίζεται ότι η απορριφθείσα από την Αλβανία συμφωνία του 2009 ήταν υποδειγματική και ακολουθούσε πιστά την εφαρμογή της μέσης γραμμής στα ελληνοαλβανικά θαλάσσια όρια. Δυστυχώς, η κυβέρνηση του Έντι Ράμα υπαναχώρησε αμέσως μετά την εκλογική της νίκη.
Η σημερινή συμφωνία είναι ιστορική για έναν επιπλέον λόγο: μας οπλίζει με νομικά επιχειρήματα έναντι της Τουρκίας. Θα ήταν αφελές να ισχυριστεί κανείς ότι η ελληνοϊταλικη συμφωνία θα λύσει τα ελληνοτουρκικά. Όμως είναι απολύτως ακριβές ότι η συμφωνία ενισχύει καθοριστικά το οπλοστάσιό μας. Κι αυτό γιατί στέλνει στην Άγκυρα ισχυρό πολιτικό μήνυμα ότι στη Μεσόγειο δεν γίνονται αποδεκτές οι παραβιάσεις των διεθνών συμβάσεων. Αντιθέτως, αξιοποιούνται όλα τα νομικά εργαλεία για τη σύναψη συμφωνιών που είναι αμοιβαίως επωφελείς για τα συμβαλλόμενα μέρη.
Η ελληνική κυβέρνηση κινείται με όραμα, σχέδιο και αποφασιστικότητα. Σήμερα, επιβεβαιώνεται για ακόμη μια φορά ότι η Ελλάδα αποτελεί πόλο σταθερότητας και σημαντικό εγγυητή του Διεθνούς Δικαίου στην περιοχή. Το εθνικό brandname ενισχύεται σημαντικά και πλέον αναγνωρίζεται ο ρόλος μας ως παρόχου περιφερειακής ασφάλειας.
Τάσος Χατζηβασιλείου
Βουλευτής Σερρών της ΝΔ, Γραμματέας της Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, Διεθνολόγος.
https://www.kathimerini.gr/1081975/article/epikairothta/politikh/amesh-analysh-h-ellada-deixnei-ton-dromo-gia-thn-orio8ethsh-8alassiwn-zwnwn-sth-mesogeio
9/6/2020
3.
Συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας με το βλέμμα στην Τουρκία:
Οι όροι και τα «γκρίζα» σημεία.
Η συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών ήταν μια επιδίωξη της ελληνικής διπλωματίας, διαχρονικά. Οι όροι της έχουν σημασία για τα συμφέροντα της χώρας στην ευρύτερη περιοχή και κυρίως για την ανακοπή της επιρροής της Τουρκίας, ενώ αποτελεί αναγκαίο βήμα για την κήρυξη ΑΟΖ. Μάλιστα, όπως έχει καταστεί σαφές, η Ελλάδα είναι αυτή που πίεσε για την υπογραφή δεδομένου ότι πιέζεται από τα ανοιχτά της ζητήματα με την Τουρκία.
Αναλυτές υπογραμμίζοντας τη σημαντικότητα της συμφωνίας, και με την επιφύλαξη των επιμέρους όρων που ακόμη δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, αναφέρουν πως αυτή πραγματοποιήθηκε σε μια κρίσιμη στιγμή και ύστερα από αρκετή προετοιμασία τα προηγούμενα χρόνια. Οι εξελίξεις προλειαίνουν το έδαφος για την υπογραφή μιας αντίστοιχης συμφωνίας με την Αίγυπτο.
Θα μπορούσαν ακόμη να επιταχύνουν τη σύναψη αντίστοιχης συμφωνίας και με την Αλβανία. Ωστόσο η Άγκυρα φαίνεται πως κινείται παρασκηνιακά και σύμφωνα με πληροφορίες Έντι Ράμα και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκονται σε στενές επαφές ώστε να παραχωρηθεί στην Τουρκία ναύσταθμος στον Αυλώνα, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στον τουρκικό στόλο να αποκτήσει πρόσβαση στο Ιόνιο. Υπενθυμίζεται εξάλλου πως η αρχική συμφωνία Ελλάδας - Αλβανίας για ΑΟΖ, που είχε υπογραφεί το 2004, έχει ακυρωθεί με παρασκηνιακές παρεμβάσεις της Τουρκίας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Από την πλευρά του ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας έκανε λόγο για ιστορική μέρα, αμέσως μετά τη υπογραφή της με τον Ιταλό ομόλογό του Λουίτζι ντι Μάιο, και υποστήριξε ότι «επιβεβαιώνει το δίκαιο των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, ενώ παράλληλα κατοχυρώνει τα δικαιώματα των Ελλήνων αλιέων». Παράλληλα ο υπουργός Εξωτερικών άφησε αιχμές για τη διεθνή ισχύ του τουρκολυβικού συμφώνου, το οποίο χαρακτήρισε - και πάλι - ανυπόστατο.
Σύμφωνα με τον τομεάρχη Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργο Κατρούγκαλο, αν και θα πρέπει να μελετηθούν οι επιμέρους όροι, η συμφωνία είναι θετική εξέλιξη και παίρνει το νήμα της διαπραγμάτευσης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. «Ήταν ενταγμένη σε ένα συνολικό σχέδιο στρατηγικής διπλωματίας που περιλάμβανε την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και την σύναψη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης όχι μόνο με την Ιταλία αλλά και την Αλβανία και την Αίγυπτο», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Όπως σημείωσε ο κ. Κατρούγκαλος «το επόμενο βήμα θα πρέπει αφενός να είναι η άμεση επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και αφετέρου η συνέχιση της προσπάθειας σύναψης συμφωνίας ΑΟΖ και με την Αίγυπτο, κομβική χώρα για την υπεράσπιση των εθνικών μας συμφερόντων». Πάντως, υπενθύμισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αν και «βάζει πλάτη» σε κρίσιμα ζητήματα, κάθε κίνηση «θα πρέπει να είναι ενταγμένη σε μια συστηματική στρατηγική που αυτή τη στιγμή λείπει. Για αυτό τον λόγο είναι επίκαιρο όσο ποτέ το αίτημα για σύγκληση Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών».
Τα «θολά» σημεία
Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχουν και ορισμένα «θολά» σημεία, καθώς δεν έχουν δοθεί ακόμη στη δημοσιότητα οι όροι της συμφωνίας. Το ένα κρίσιμο σημείο που δεν έχει αποσαφηνιστεί είναι η επήρεια των μικρών νησιών του Ιονίου, που επηρεάζουν και τη σχετική συμφωνία με την Αλβανία. Αν δηλαδή έχει μετακινηθεί και αυξηθεί σε σχέση με τη συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης του 1977 με την Ιταλία για την υφαλοκρηπίδα που απέδιδε περιορισμένη επήρεια από 32 μέχρι 70% . Παράλληλα άλλο κρίσιμο ζήτημα είναι αν δεν εκχωρεί το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από τα 6 στα 12 μίλια, όπως έχει δικαίωμα από το 1982. Κάτι που συνδέεται άμεσα με το θέμα των δικαιωμάτων αλιείας στο Ιόνιο και την πρόβλεψη να ισχύουν τα ίδια για Έλληνες και Ιταλούς ψαράδες. Και αυτο γιατί τα δικαιώματα αλιείας, δύναται να εγείρουν αξιώσεις για το θέμα των χωρικών υδάτων.
Αντίδραση Κοτζιά:
«Η συμφωνία αυτή υπονομεύει γενικότερη θέση Ελλάδας στην περιοχή»
Βάσει αυτών των δύο επίμαχων σημείων, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς εμφανίστηκε ιδιαίτερα επικριτικός για τη συμφωνία, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι υποτάχθηκε σε μια συμφωνία που εξυπηρετεί τα ιταλικά συμφέροντα, αλλά υπονομεύει τα ελληνικά. «Όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ πήρε το παλιό σχέδιο για Ελληνοϊταλική ΑΟΖ,, και το υπέγραψε όπως το απαιτούσαν οι Ιταλοί!!! Δεν τροποποιήθηκαν οι συντεταγμένες του 1977, που είχε την αδυναμία να δίνεται μειωμένη επήρεια σε ελληνικά νησιά, όπως τα Διαπόντια νησιά (70%) και τις Στροφάδες (32%, μόνο). Η συμφωνία του 1977 είχε τη δικαιολογία ότι υπογράφτηκε προ Δικαίου Θαλάσσης του 1982. Κυβέρνηση ΝΔ άφησε τα εν λόγω νησιά με περιορισμένη επήρεια, επιλογή που θα την βρει η χώρα μπροστά της», αναφέρει χαρακτηριστικά σε δήλωσή του και προσθέτει:
«Η ΝΔ για πρώτη φορά στη διεθνή ιστορία του Δικαίου της Θαλάσσης, αναγνώρισε σε τρίτους δικαιώματα σε ελληνική Αιγιαλίτιδα, δηλαδή σε ελληνική θαλάσσια περιοχή και παρέπεμψε σε ΕΕ την διαδικασία επέκτασης της δικής μας Αιγιαλίτιδας που είναι αποκλειστικό προνόμιο κάθε κράτους μέλους. Η ΝΔ έδωσε κυριαρχία χωρίς να πάρει τίποτα. Η ΑΟΖ όταν είναι ορθή εξυπηρετεί εξίσου και τις δύο πλευρές και δεν υπήρχε ουδείς λόγος, πλην της επικοινωνίας, να εκχωρηθεί ελληνικός θαλάσσιος χώρος για να συμφωνηθεί ΑΟΖ. Δεν υπάρχει λόγος να δίνουμε προίκα τα δικαιώματά μας. Η συμφωνία αυτή υπονομεύει γενικότερη θέση Ελλάδας στην περιοχή. ΥΓ. Δυστυχώς, για άλλη μια φορά ο ΣΥΡΙΖΑ υποτάχτηκε συμφωνώντας σε επιλογές της κυβέρνησης της ΝΔ που έκανε αυτό που εμείς ως κυβέρνηση για τους παραπάνω λόγους δεν κάναμε. Πρόκειται για σαφή υποχώρηση στην επικοινωνιακή πολιτική της ΝΔ».
Θοδωρής Καραγιαννίδης
https://tvxs.gr/news/ellada/symfonia-me-tin-italia
-me-blema-stin-toyrkia-oi-oroi-kai-oi-gkrizes-zones
9/6/2020