Οι συγκρούσεις στην Ιντλίμπ και ο ρόλος της Τουρκίας.
Οι συγκρούσεις στην Ιντλίμπ
και ο ρόλος της Τουρκίας.
Πολλοί παρατηρητές θα αναρωτιούνται τι συμβαίνει στην Συρία. Παραμένει δραστήρια η Τουρκία στην χώρα αυτή; Ποιους υποστηρίζει και ποιους αντιμάχεται.Το άρθρο αυτό σκοπεύει να παρουσιάσει την συνεχή δραστηριότητα της Τουρκίας στην βορειοδυτική Συρία (Ιντλίμπ). Δυστυχώς, όπως θα δείτε, τα συμπεράσματά μου δεν είναι ευοίωνα.
Τις τελευταίες ημέρες παρατηρούνται βίαιες συγκρούσεις μεταξύ ισλαμιστικών τρομοκρατικών ομάδων στην βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας. Πρόκειται για την σύγκρουση μεταξύ της Hayat Tahrir al-Sham και της Huras al-Din (Οργάνωση των Προστατών της Θρησκείας).
Οι αντιμαχόμενες πλευρές
Η Hayat Tahrir al-Sham (Οργάνωση για την Απελευθέρωση του Λεβάντε) είναι η διάδοχος της Al – Nusra και αποτελεί την ισχυρότερη δύναμη στην περιοχή της Ιντλίμπ, ελέγχοντας την «Συριακή Κυβέρνηση Σωτηρίας», με έδρα την πόλη Ιντλίμπ. Αποτελεί, με λίγα λόγια, την μεγαλύτερη αντιπολιτευτική δύναμη της περιοχής αφότου εκδίωξε τους μετριοπαθέστερους Σύρους αντικαθεστωτικούς.
Η Huras al-Din (HAD), ιδρύθηκε το 2018 από ένοπλες ομάδες και μαχητές που αποχώρησαν από την Hayat Tahrir al-Sham (HTS). Παρά τις ανταγωνιστικές σχέσεις με την HTS, υπήρξε συνεργασία μεταξύ των δύο οργανώσεων, ιδίως στις επιχειρήσεις των δυνάμεων του Άσαντ, τον περασμένο Φεβρουάριο. Η HAD δεν αποτελείται από περισσότερους από 2000 μαχητές, ωστόσο η οργάνωση αυτή ασκεί επιρροή και ελέγχει ορισμένες ζωτικές περιοχές στην Ιντλίμπ.
Οι δύο οργανώσεις υποστηρίζονται από την Al-Qaeda ή καλύτερα αποτελούν κομμάτι της και ως εκ τούτου έχουν αναγνωριστεί ως τρομοκρατικές οργανώσεις, τόσο από την Δύση όσο και από την Ρωσία, την Συρία και το Ιράν.
Τι συνέβη;
Κατά την διάρκεια της περασμένης εβδομάδας οι ανταγωνιστικές σχέσεις μεταξύ των δύο οργανώσεων ήρθαν ξανά στο προσκήνιο: η HTS επιτέθηκε σε φυλάκια της HAD στα περίχωρα της πόλης της Ιντλίμπ. Η Ιντλίμπ είναι το μεγαλύτερο αστικό κέντρο στην ευρύτερη περιοχή και αποτελεί την έδρα της «κυβέρνησης» της Al-Nusra. Οι εν λόγω συγκρούσεις συνεχίστηκαν παρά τις μικρής κλίμακας επιθέσεις που πραγματοποιούν οι δυνάμεις του Άσαντ στην περιοχή.
Επιπροσθέτως, στην προσπάθειά τους να κυριαρχήσουν στην περιοχή, μαχητές της HTS επιτέθηκαν στα αρχηγεία της προερχομένης από το Ιράκ τζιχαντιστικής οργάνωσης Ansar al-Islam σε δύο πόλεις της επαρχίας Ιντλίμπ.
Στο παρελθόν έχουν υπάρξει ξανά συγκρούσεις και αψιμαχίες μεταξύ των διαφόρων οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, όμως οι τελευταίες ήταν από τις πιο σημαντικές. Η εν λόγω περιοχή αποτελεί την έδρα πολλών τζιχαντιστικών οργανώσεων, τόσο αραβικών όσο και ξένων, όπως είναι η Ajnad al-Kavkaz (Τσετσένοι), η Turkistan Islamic Party in Syria (Ουιγούροι) και η Junud al-Makhdi (Τάταροι και Μπασκίρ).
Ο ρόλος της Άγκυρας
Η Τουρκία έχει ενεργή παρουσία στην συγκεκριμένη περιοχή από το 2017, όταν με την Συμφωνία της Αστάνα εγκατέστησε δώδεκα στρατιωτικά παρατηρητήρια στην βορειοδυτική Συρία (Επαρχίες Ιντλίμπ, Αλέππο και Χάμα) στο πλαίσιο της κατάπαυσης του πυρός που συμφωνήθηκε με την Ρωσία.
Η Τουρκία χρησιμοποίησε την στρατιωτική της παρουσία στην περιοχή για να περικυκλώσει τους Κούρδους πριν την επιχείρηση Κλάδος Ελαίας (κατάληψη του θύλακα Αφρίν) και δεν τήρησε τα συμφωνηθέντα, όπως ήταν ο τερματισμός της δράσης της Al-Nusra (μετέπειτα HTS) και η ελεύθερη και ασφαλής μετακίνηση στον αυτοκινητόδρομο Μ5.
Τον Αύγουστο του 2019, οι κυβερνητικές δυνάμεις ξεκίνησαν μια μεγάλης κλίμακας επιχείρηση για την ανακατάληψη της Ιντλίμπ από τους ισλαμιστές τρομοκράτες. Η επιχείρηση κορυφώθηκε τον Φεβρουάριο του 2020 με αποτέλεσμα την σύντομη πολεμική σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας και Συρίας.
Η Άγκυρα ενίσχυσε τους τζιχαντιστές με εξοπλισμούς και εγκατέστησε δεκάδες στρατιωτικά παρατηρητήρια στην περιοχή. Σήμερα ο αριθμός των τουρκικών παρατηρητηρίων στην περιοχή είναι 60 εκ των οποίων τα 11 έχουν περικυκλωθεί από τις δυνάμεις Άσαντ.
Παρά ταύτα, η Τουρκία ήρθε σε ρήξη με τις διάφορες ισλαμιστικές οργανώσεις, όπως η HTS, μετά τη νέα συμφωνία για το Ιντλίμπ που έγινε με την Ρωσία. Με αυτή την συμφωνία η Τουρκία δέχτηκε να περάσει ο έλεγχος του αυτοκινητοδρόμου Μ5 στο συριακό καθεστώς και, το κυριότερο, συμφώνησε με τους Ρώσους για την διεξαγωγή κοινών στρατιωτικών περιπολιών στον αυτοκινητόδρομο Μ4, καθώς και για την δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης 5 χιλιομέτρων νοτίως και βορείως αυτής της οδού.
Ο Μ4 διασχίζει την περιοχή η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ισλαμιστών. Οι σχεδιασμένες περιπολίες κατ? ουσίαν αποκόπτουν τις δύο πλευρές που ελέγχουν οι τρομοκράτες. Βεβαίως, οι περιπολίες δεν έγιναν με τον τρόπο που προέβλεπε η συμφωνία και σε πολλές περιπτώσεις οι ισλαμιστές προκάλεσαν ζημιές στο οδικό δίκτυο και σε γέφυρες ώστε να εμποδίσουν την διέλευση των τουρκικών και ρωσικών οχημάτων.
Σήμερα, η Τουρκία παραμένει ενεργή αλλά στάσιμη στην περιοχή. Από τη μία, συνεχίζει να μεταφέρει στρατιωτικά οχήματα και εξοπλισμούς, να εγκαθιστά νέα φυλάκια και βάσεις, να πραγματοποιεί στρατιωτικές περιπολίες, ενώ συνεχίζει να βρίσκεται σε κάποια συνεννόηση με τις ένοπλες ισλαμιστικές οργανώσεις - και κυρίως με την HTS. Εντούτοις, το τρέχον διάστημα, έχει επικεντρωθεί στην λιβυκή σύρραξη.
Ένας άλλος παράγοντας στασιμότητας είναι και η σχετική ηρεμία που επικρατεί στην Ιντλίμπ. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα ρωσικά και συριακά αεροσκάφη βομβαρδίζουν την περιοχή, ενώ ορισμένες φορές οι δυνάμεις του Άσαντ και οι σύμμαχοί τους επιτίθενται από το έδαφος. Όμως αυτές οι κινήσεις είναι περιστασιακές και μικρής έντασης και δεν απειλούν την τουρκική παρουσία στην περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία έχει εξασφαλίσει την παρουσία της στην περιοχή και δεν φαίνεται να απειλείται ούτε από τις διαφωνίες της με τις ισλαμιστικές οργανώσεις, ούτε από τις περιθωριοποιημένες συγκρούσεις που συχνά λαμβάνουν χώρα μεταξύ των οργανώσεων στην ταραγμένη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας. Συμπέρασμα: η Τουρκία δεν θα αποσυρθεί εύκολα από την Συρία, όπως δείχνει και η επιμέρους περίπτωση της Ιντλίμπ.
Γιώργος Μενεσιάν
1 Ιουλίου 2020