Τα όρια του Αξονα.


 Hayoung Jeon, Pool via AP

Τα όρια του Αξονα.

Ολική επαναφορά του Γαλλογερμανικού Αξονα στον παλιό και γνωστό ρόλο του της ατμομηχανής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης;

Μια πιο προσεκτική ματιά αναδεικνύει σε σχέση με το παρελθόν μια σαφή οριοθέτηση της γαλλογερμανικής προσέγγισης: στην αποδοχή του κοινού δανεισμού και της μεταφοράς πόρων, ώστε να μη διευρυνθούν την επόμενη μέρα της πανδημίας οι περιφερειακές αποκλίσεις εντός της Ε.Ε.

Αλλοτε τόσο το 1991 στη σύγκρουση της Γιουγκοσλαβίας όσο και το 2003 στην εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, Γαλλία και Γερμανία, όταν έβρισκαν κοινό παρονομαστή για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, συντόνιζαν τη στάση τους απέναντι σε κρίσεις και συγκρούσεις.

Το φθινόπωρο του 1991, όταν Γαλλία και Γερμανία συμφώνησαν στα σημεία που στο τέλος του χρόνου εγκρίθηκαν από τους 12 της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας, υπήρξε και ομόφωνη έγκριση των προϋποθέσεων αναγνώρισης των πρώην γιουγκοσλαβικών Δημοκρατιών που θα επέλεγαν την αποχώρησή τους από την Ομοσπονδία. Ετσι έληξε η διαμάχη ανάμεσα σΕ Γαλλία-Βρετανία και Γερμανία με τις δύο πρώτες χώρες να θέλουν τη διατήρηση της ενότητας της Γιουγκοσλαβίας έστω ως χαλαρής συνομοσπονδίας και τη γερμανική πλευρά να πιέζει εδώ και τώρα για αναγνώριση της απόσχισης της Σλοβενίας και της Κροατίας.

Τον Ιανουάριο του 2003 Γαλλία και Γερμανία διαμόρφωσαν μια κοινή θέση για την πολιτική εμβάθυνση της Ε.Ε. που τερμάτισε μια σχεδόν τριετή αντιπαράθεση Παρισιού - Βερολίνου, η οποία είχε πάρει τη μορφή μετωπικής αντιπαράθεσης στη σύνοδο κορυφής της Νίκαιας τον Δεκέμβριο του 2000.

Ακολούθησε η κοινή στάση Σρέντερ - Σιράκ κατά της εισβολής στο Ιράκ που προετοίμαζε ο Μπους υιός και όχι μόνο: ο καγκελάριος και ο πρόεδρος εγκαινίασαν τριμερείς συναντήσεις κορυφής με τον Πούτιν, ένα σαφές μήνυμα ότι η αποδυνάμωση της διατλαντικής σχέσης θα εξισορροπηθεί από τη στενή συνεργασία του Γαλλογερμανικού Αξονα με τη Μόσχα στο πλαίσιο μιας ευρασιατικής ειδικής σχέσης.

Σε πλήρη αντίστιξη με τα παραπάνω η γαλλογερμανική σύγκλιση για το Ταμείο Ανάκαμψης συνυπάρχει με αποκλίνουσες, αν όχι συγκρουόμενες, προσεγγίσεις σε σχέση με την εμπλοκή της Τουρκίας στη Λιβύη.

Είναι προφανές ότι το Βερολίνο δεν βλέπει τον λόγο για τον οποίο η Τουρκία θα έπρεπε να αποκλειστεί εξ ορισμού από τη Λιβύη.

Αν για τη Γαλλία η πολιτική αμυντική πρωτοκαθεδρία στη Μεσόγειο ενισχύει το βάρος της στους συνολικούς ευρωπαϊκούς συσχετισμούς, στο Βερολίνο είναι κοινό μυστικό ότι βλέπουν την τουρκική εμπλοκή στη Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο ως εξισορρόπηση των πολιτικοστρατιωτικών φιλοδοξιών του Παρισιού.

Πυρηνική δύναμη και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ η Γαλλία, είναι, μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη στην Ε.Ε., ένα δεδομένο που εξισορροπεί σημαντικά τον ούτως η άλλως ετεροβαρή υπέρ του Βερολίνου συνολικό διμερή γαλλογερμανικό συσχετισμό.

Αν συνέτρεχαν τα προαπαιτούμενα και οι προϋποθέσεις, το Βερολίνο θα προωθούσε τη σύναψη δύο ειδικών σχέσεων της Ε.Ε. με τη Βρετανία και την Τουρκία με σκληρό πυρήνα την πολιτικοστρατιωτική συνεργασία.

Σε ό,τι αφορά τη Βρετανία, μια ασύντακτη αποχώρηση, ένα σκληρό Brexit, είναι βέβαιο ότι θα βραχυκύκλωνε την προοπτική μιας ειδικής σχέσης με την Ε.Ε.

Σε ό,τι αφόρα την Τουρκία, το Βερολίνο φιλοδοξεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2020 να ανοίξει τον δρόμο για μια ειδική σχέση.

Γιώργος Καπόπουλος


4/7/2020