Το μέλλον του φαγητού.


 Το μέλλον του φαγητού.

Ως το 2050 θα υπάρχουν δύο δισεκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη, θα είμαστε δηλαδή σχεδόν 9 δισεκατομμύρια. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειάζεται 50% περισσότερη ενέργεια και 40% περισσότερο νερό για να τραφεί ο πλανήτης.

Υπό αυτές τις συνθήκες, με την παγκόσμια ζήτηση για τρόφιμα να υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί κατά σχεδόν 70% κι ενώ ήδη η  βιομηχανία τροφίμων είναι ένας από τους κλάδους που απειλούν περισσότερο τη διαταραγμένη οικολογική ισορροπία, η βιώσιμη, αειφόρα παραγωγή τροφίμων αναδεικνύεται ως μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για το μέλλον.

Με αυτά τα δεδομένα το ερώτημα τι θα τρώμε σε λίγα χρόνια προκαλεί αναμφισβήτητα δέος.

Η πολυσέλιδη έκθεση των 34 σελίδων, που δημοσιοποιήθηκε από την Sainsbury’s – μια από τις μεγαλύτερες βρετανικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ, προβλέπει, μεταξύ άλλων, πως θα καταναλώνονται μαζικά πιάτα αποτελούμενα από μέδουσες ή έντομα, συνοδευόμενα με ένα ποτήρι γάλα φτιαγμένο από φύκια, ενδοφλέβιες σταγόνες που θα περιέχουν όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε, τεχνητά παρασκευασμένο κρέας σε εκτυπωτή, οι χορτοφάγοι και οι vegans θα αυξηθούν ενώ η αναζήτηση φαγητού που θα είναι πιο «φιλικό προς το περιβάλλον» -απ’ όλες τις σκοπιές- θα είναι κάτι πλέον σύνηθες.

Σύμφωνα με τη μελέτη αυτήν και δεδομένου ότι ο ευκολότερος τρόπος για να μειώσει ο άνθρωπος το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα είναι η αλλαγή των διατροφικών του συνηθειών όπως για παράδειγμα η μείωση του κρέατος και γενικότερα, η αποφυγή κατανάλωσης τροφών ζωικής προέλευσης, για να συμπληρωθεί το διατροφικό κενό, ιδανικές εναλλακτικές θα είναι τα προϊόντα με βάση τα μανιτάρια, το γάλα από φύκια, το χαβιάρι από φύκια και έντομα πλούσια σε πρωτεΐνη που θα βρίσκονται σε περίοπτη θέση στο ψυγείο. Αναμένεται επίσης ότι τα εργαστηριακά καλλιεργημένα τρόφιμα όπως συνθετικά κρέατα ή ψάρια αλλά και ειδικοί οδηγοί των τρόπων να φτιάχνονται στο σπίτι, θα είναι κομμάτι της καθημερινότητάς μας, όπως και να βλέπουμε το κρέας να δημιουργείται τεχνητά από ρομπότ παρουσία του πελάτη.

Μια άλλη μελέτη, η «Pratodomundo» (Φαγητό για όλο τον κόσμο) από το Museu do Amanha του Ρίο, η οποία στηρίχτηκε σε στοιχεία και υλικό από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), προβλέπει πως θα υπάρχει σοβαρή έλλειψη γεωργικής έκτασης που θα υποκατασταθεί από πειραματικές καλλιέργειες μέσα στις πόλεις που ήδη πραγματοποιούνται ήδη σε πολλές χώρες, αλλά και μέσα στις ερήμους ή στα δάση, ή μέσα σε υπόγειες σήραγγες όπως ήδη γίνεται στο Λονδίνο. Το διατροφικό μέλλον, σύμφωνα με αυτήν τη μελέτη, θα περάσει στην τεχνολογία, έτσι θα έχουμε τα χάμπουργκερ του εργαστηρίου, τα ρομπότ που θα επικονιάζουν, αναλαμβάνοντας  το έργο που έκαναν οι αποδεκατισμένες από τον άνθρωπο μέλισσες και βέβαια γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.

Τα σενάρια: Οι κατασκευαστές συνιστούν…

Κάθε πρόβλεψη, εκτίμηση, μελέτη ειδικών συγκλίνει στο εξής συμπέρασμα. Με την αύξηση του πληθυσμού παγκοσμίως και την απουσία άφθονων πόρων στο άμεσο μέλλον δεν θα τρώμε τα ίδια πράγματα και ό,τι τρώμε θα είναι κατασκευασμένο με κάθε πιθανό τρόπο. Στο τελευταίο φεστιβάλ media arts, Eyemyth, σε μία από τις συνεδρίες της πλατφόρμας Edible Issues μίλησαν για το μέλλον της τροφής και παρουσίασαν μερικά από τα μελλοντικά σενάρια, τα οποία και δημοσιεύει το Vice.

Σενάριο 1: Τα παιδιά χρησιμοποιούν συνθετική βιολογία για να παρασκευάσουν το δικό τους κρέας για τα μεσημεριανά τους γεύματα

Δεν ξέρουμε τι σκεφτόταν ο Τσόρτσιλ όταν είπε το 1931: «Θα γλιτώσουμε από τον παραλογισμό του να μεγαλώνουμε ένα ολόκληρο κοτόπουλο για να φάμε μόνο το στήθος ή τη φτερούγα, αν φτιάχνουμε μόνο αυτά τα τμήματα με το κατάλληλο μέσο». Τα λόγια του όμως είναι τρομακτικά κοντά στην πραγματικότητα. Από το παγκόσμιο ντεμπούτο του, το 2013, έχουν γίνει πολλά βήματα ως προς το κρέας εργαστηρίου. Η καλλιέργεια ιστού για να παρασκευάσουμε τμήματα του κρέατος πλασάρεται ως πιο αποτελεσματική, καθαρή και φιλική προς το περιβάλλον.

Ενδεικτικό το παράδειγμα της Ινδίας, η οποία μέχρι το 2050 θα έχει το 1/6 των 9 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που θα κατοικούν στον πλανήτη. Το κρέας εργαστηρίου δεν θα λύσει μόνο το πρόβλημα της βιωσιμότητας της παραγωγής κρέατος αλλά και το πρόβλημα της ανεπάρκειας σε πρωτεΐνη πολλών χορτοφαγικών κουζινών, όπως της ινδικής.
Από την άλλη, το σύστημα μεσημεριανού γεύματος είναι γεμάτο προβλήματα. Είτε δεν το παίρνει κάθε παιδί που το δικαιούται, είτε αυτό που παίρνουν δεν είναι ωφέλιμο διατροφικά. Τεχνολογίες όπως το κρέας εργαστηρίου παρέχουν μια λύση.

Ο στόχος είναι τα παιδιά να ξέρουν τόσα από τεχνολογία και οι πληροφορίες να είναι τόσο διαδεδομένες και ανοιχτές που τα παιδιά να παράγουν μόνα τους το μεσημεριανό τους, σύμφωνα με τις διατροφικές ανάγκες τους.

Σενάριο 2: Οι ηλικιωμένοι λαμβάνουν το γεύμα τους με drones, με βάση real time δεδομένα από τους αισθητήρες στο έντερό τους

Περίπου 1.000 είδη μικροοργανισμών ζουν στο έντερό μας, αλλά μπορούμε να ταυτοποιήσουμε λιγότερο από ένα 5%. Πρέπει να γίνει ακόμα πολλή έρευνα για να καταλάβουμε τι υπάρχει στο έντερό μας, τι βακτήρια έχουμε και πώς αντιδράνε σε ό, τι τρώμε.

Δεν αρκεί λοιπόν ένα μοντέλο για όλους. Σημασία έχει τι μας ταιριάζει. Γι αυτό θα ξεχάσουμε ό,τι ξέρουμε για το τι πρέπει να τρώμε επειδή θα αλλάξει. Καθώς τα δεδομένα υπάρχουν πια παντού και μπορούμε να παρακολουθήσουμε κάθε σημείο του σώματός μας, αν τρώμε έχοντας υπόψη την υγεία του εντέρου μας θα διαμορφωθεί ανάλογα και ο τρόπος που τρώμε.

Που σημαίνει ότι οι εταιρείες παράδοσης φαγητών θα ξέρουν τι τρώμε όταν τρώμε. Θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα μας, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση με αισθητήρες και στο έντερό μας. Έτσι το φαγητό θα είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες μας και θα παραδίδεται με drones.

Μπορεί να φαίνεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά οι ειδικοί είναι σχεδόν σίγουροι ότι έτσι θα συμβεί, γι αυτό και έχουν αυξηθεί οι έρευνες για τα βακτήρια του εντέρου και τη διατροφή, ενώ η Zomato, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής και υπηρεσίας παράδοσης τροφίμων, ήδη δοκιμάζει drones για την παράδοση φαγητού.

Σενάριο 3: Δεν έχουν όλοι χρήματα για τα παραδοσιακά τρόφιμα, έτσι μοιράζονται χάπια με γεύση φαγητού

Αν αργήσαμε να μειώσουμε το κρέας και να κάνουμε πιο vegan τη διατροφή μας, αναγκαστικά θα συνηθίσουμε γρήγορα να μας σερβίρουν χάπια. Θα είναι χάπια συνθετικού φαγητού αλλά με κανονική γεύση φαγητού. Το δε κανονικό φαγητό, με υλικά που φυτρώνουν στη γη, τα θερίζουμε και τα μαγειρεύουμε δεν θα είναι οικονομικά προσιτό, όπως σήμερα.

Οι κυβερνήσεις δεν θα επιδοτούν τη γεωργία αλλά γονιδιακά τροποποιητικές τεχνολογίες, οι οποίες θα είναι φθηνότερες και με λιγότερο επιζήμιες συνέπειες στο οικοσύστημα. Στο μέλλον θα πρέπει να τρεφόμαστε χωρίς γόνιμη γη και με πιο φτηνή τεχνολογία, με χάπια που απαιτούν λιγότερους πόρους, είναι πιο θρεπτικά και έχουν γεύση κλασικού φαγητού.

Αν είμαστε ό,τι τρώμε, το επόμενο ερώτημα είναι, με αυτά που θα τρώμε τι θα είμαστε;


10/7/2020