Γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης βάζει την Ευρώπη σε νέα τροχιά
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ταμείο Ανάκαμψης... έκτακτης ανάγκης.
Γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης βάζει την Ευρώπη σε νέα τροχιά
Πώς αναδιαμορφώνει την πολιτική οικονομία της ΕΕ η συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης και γιατί τελικά οι Ευρωπαίοι φεντεραλιστές έχουν περισσότερους λόγους να είναι ικανοποιημένοι απ' ό,τι οι «φειδωλοί» Βόρειοι.
Τώρα που καταλάγιασε ο κουρνιαχτός, ας αναγνωρίσουμε το πόσο αξιοσημείωτο είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες χρειάστηκαν μόνο τέσσερις ημέρες και νύχτες για να συμφωνήσουν σε ένα πρωτοφανές κοινό οικονομικό πρόγραμμα. Ξεπέρασαν τις αντιστάσεις των μικρών αλλά πλούσιων «φειδωλών» χωρών και άλλαξαν μόνιμα την πολιτική των μελλοντικών οικονομικών αποφάσεων της ΕΕ. Πολλές αντιδράσεις στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό επικεντρώνονται στους τρόπους με τους οποίους αυτή υστερεί. Συχνά, όμως, κοιτάνε το λάθος πράγμα.
Η κοινή αντίδραση της ΕΕ ποτέ δεν θα επωμιζόταν το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιονομικής προσπάθειας για να βγουν οι οικονομίες του μπλοκ από την ύφεση που προκάλεσε η Covid-19. Γι' αυτό δεν είναι ούτε επαρκής ούτε απαραίτητη. Η απώλεια οικονομικής παραγωγής και η απαιτούμενη δημοσιονομική αντίδραση είναι πολύ μεγαλύτερες από το Ταμείο Ανάκαμψης, άρα, ως συνήθως, οι εθνικοί προϋπολογισμοί θα αναλάβουν να κάνουν τα περισσότερα. Όμως δεν θα δυσκολευτούν να το κάνουν, αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διασφαλίζει πολύ ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης και η ΕΕ έχει δημιουργήσει μεγάλα προγράμματα δανεισμού για τις κυβερνήσεις λόγω της κρίσης.
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε την Τρίτη, ωστόσο, είναι μια μεγάλη συμφωνία, ακόμα και οικονομικά. Διπλασιάζει, χοντρικά, το μέγεθος του τακτικού προϋπολογισμού της ΕΕ για τα επόμενα τρία χρόνια. Ορισμένοι λήπτες αναμένεται να λάβουν σημαντικές μεταφορές πόρων. Η Ιταλία μπορεί να ελπίζει ότι θα πάρει συνολικά ίσως και 5% του ετήσιου εθνικού εισοδήματός της, οι μικρότερες και φτωχότερες χώρες ακόμα περισσότερα. Επιπλέον, θα υπάρξουν δάνεια όμοιου ή και μεγαλύτερου μεγέθους.
Αλλά η πραγματική σημασία της συμφωνίας είναι το πώς αυτή αναδιαμορφώνει την πολιτική οικονομία της ΕΕ.
Πρώτον και προφανέστερα, το μπλοκ διέβη τον Ρουβίκωνα της χρηματοδότησης δαπανών από το έλλειμμα σε επίπεδο Ένωσης. Όπως γνώριζαν και φοβούνταν οι «φειδωλοί», αυτό που μπορεί να γίνει μια φορά, μπορεί κάλλιστα να ξαναγίνει. Κάτι που δεν αναφέρθηκε τόσο, είναι όμως εξίσου σημαντικό, είναι πως θα δημιουργηθεί μια αγορά και μια «καμπύλη αποδόσεων» για όλες τις ωριμάνσεις του χρέους της ΕΕ, διότι οι ηγέτες συμφώνησαν ένα πολύ μακροχρόνιο πρόγραμμα αποπληρωμής για τα κοινά δάνεια, που θα εκτείνεται μέχρι το 2058.
Όταν ο κόσμος ρωτά εάν αυτή ήταν μια «στιγμή Χάμιλτον» για την Ευρώπη, αναφέρονται στον πρώτο υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Αλεξάντερ Χάμιλτον και την απόφαση να αμοιβαιοποιήσει τα χρέη των πολιτειών. Η ΕΕ δεν το έκανε αυτό. Αλλά μια πιο ενδελεχής ανάγνωση είναι πως με τη δημιουργία μιας αγοράς με αμερικανικό χρέος, ο Χάμιλτον διασφάλισε τη μόνιμη πρόσβαση της νέας ομοσπονδιακής κυβέρνησης σε οικονομικά προσιτή πίστωση. Υπό αυτή την έννοια, η συμφωνία της Τρίτης αποτελεί πράγματι μια «στιγμή Χάμιλτον».
Δεύτερον, ενώ οι ηγέτες απέφυγαν το ερώτημα του πώς θα αντληθούν τα χρήματα για την εξυπηρέτηση του κοινού χρέους, ωστόσο δεσμεύτηκαν να αυξήσουν τα έσοδα της ΕΕ. Τώρα πρέπει να βρουν νέες κοινές φορολογικές βάσεις, έστω και περιορισμένες. Απλώς συμφώνησαν σε έναν φόρο στα πλαστικά, αλλά δεσμεύτηκαν να εξετάσουν προτάσεις για διασυνοριακά τέλη άνθρακα και για εκτεταμένη φορολόγηση του άνθρακα στην Ευρώπη. Όποιες λύσεις και αν επιλέξουν, έχουν «ανεβεί στο τρένο» που κατευθύνεται προς περισσότερη κοινή φορολόγηση και δεν μπορούν να κατέβουν από αυτό και να γυρίσουν πίσω.
Τρίτον, οι μηχανισμοί διακυβέρνησης για τις νέες δαπάνες περιλαμβάνουν περισσότερα απ’ όσο φαίνεται αρχικά. Οι ηγέτες κατέληξαν σε συμβιβασμό μεταξύ της απαίτησης των Ολλανδών για ένα εθνικό βέτο και των αποκλειστικά διοικητικών ελέγχων που επεδίωκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Υπάρχει μια απαίτηση οι ηγέτες να επικυρώσουν τα σχέδια δαπανών των χωρών (αλλά με ειδική πλειοψηφία και όχι ομόφωνα) και ένα εθνικό δικαίωμα να καθυστερήσει, αλλά όχι να σταματήσει, μια απόφαση της Κομισιόν για χορήγηση χρήματος. Αυτό επαναφέρει τον ρόλο των διασυνοριακών πολιτικών σε αυτό που η ΕΕ μάταια προσπαθούσε να κωδικοποιήσει με αυστηρούς κανόνες. Όμως, απέφυγαν τις πολιτικές καθυστερήσεις και τον εκβιασμό πολιτικής που καθιστούσε τα δάνεια διάσωσης ένα τόσο τοξικό ζήτημα κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της ευρωζώνης. Με σωστή διαχείριση, η νέα δομή διακυβέρνησης θα μπορούσε να αποτελέσει το «έμβρυο» για τη χάραξη μιας πραγματικά πανευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής.
Επίσης, στο πλαίσιο της συμφωνίας, οι μεταφορές υπόκεινται σε ένα «καθεστώς όρων», σε ό,τι αφορά το κράτος δικαίου -ένα «κωδικοποιημένο μήνυμα» των βόρειων κρατών ότι δεν θέλουν να δώσουν χρήματα σε αντιφιλελεύθερους ηγεμόνες όπως ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν και το πολωνικό κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης. Πολλοί απέρριψαν τον όρο αυτό ως υπερβολικά ασαφή. Όμως θα είναι η πρώτη φορά που οι ηγέτες εξουσιοδοτούν την Κομισιόν να βρει κυρώσεις για παραβιάσεις του κράτους δικαίου που θα περάσουν μέσω μιας ειδικής πλειοψηφίας. Η αντιδημοκρατική κακή συμπεριφορά, όπως η ουγγρική και η πολωνική, θα αποκτήσει πιο κεντρική σημασία για την πολιτική του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που θα έχει ένα πιο ευέλικτο εργαλείο για να την αντιμετωπίσει.
Η άλλη όψη του νομίσματος των αλλαγών αυτών είναι πως αυτό που δεν άλλαξε, θα περιχαρακωθεί ακόμα περισσότερο, ιδιαίτερα το μέγεθος και η δομή του τακτικού προϋπολογισμού. Τα χρήματα της ΕΕ θα συνεχίσουν να δαπανώνται κυρίως σε αγροτικές επιδοτήσεις και βοήθεια μέσω του ταμείου συνοχής προς τις φτωχές περιοχές.
Είναι μυστήριο ότι οι «φειδωλοί», που νοιάζονται περισσότερο γι’ αυτό, δεν επέλεξαν να δώσουν τις ανάλογες μάχες. Αντιθέτως, έδωσαν με επιτυχία μάχη για να περιορίσουν τις επιχορηγήσεις για την ανάκαμψη και τη συνεισφορά από τους δικούς τους προϋπολογισμούς, επιλέγοντας βραχυπρόθεσμες αποταμιεύσεις αντί της μακροπρόθεσμης επανιεράρχησης. Ωστόσο, δεν σταμάτησαν την κίνηση προς μια πιο κοινή δημοσιονομική πολιτική. Η νίκη είναι κυρίως πύρρεια. Οι Ευρωπαίοι φεντεραλιστές έχουν τους περισσότερους λόγους να είναι ικανοποιημένοι.
του Martin Sandbu
FT.COMFT.COM
https://www.euro2day.gr/ftcom/ftcom_gr/article-ft-gr/2034417/h-ee-dievh-ton-royvikona-me-to-ektakto-tameio-anak.html
28 Ιουλίου 2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ερχόμενη αντιμέτωπη με την πανδημία της Covid-19 η Ευρωπαϊκή Ενωση αποκαθήλωσε τοτέμ που φάνταζαν ιερά και απαραβίαστα. Ωστόσο η ενδοευρωπαϊκή σύγκρουση στη Σύνοδο Κορυφής κάθε άλλο παρά αναίμακτη ήταν με αποτέλεσμα να σημειωθούν πολύ σοβαρές υποχωρήσεις.
Προφανώς η ομάδα των τεσσάρων φειδωλών (Αυστρία, Δανία, Ολλανδία, Σουηδία) κατάφερε να ορθώσει σοβαρά αναχώματα αποσπώντας ταυτόχρονα για τα μέλη της προνομιακές μειώσεις των ποσών που συνεισφέρουν στην ΕΕ, θυμίζοντάς μας την εποχή των British rebates και το μπούλινγκ της Θάτσερ στην ΕΕ. Ανέτρεψαν δραστικά την αναλογία επιχορηγήσεων – δανείων από 2:1 σε 1,08:1. Κατακρεούργησαν μια σειρά από σημαντικές κοινοτικές παρεμβάσεις όπως το πολύ χρήσιμο για την Ελλάδα πρόγραμμα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, που θα βοηθούσε την προσαρμογή της χώρας στη μεταλιγνιτική εποχή.
Οι πόροι του συγκεκριμένου ταμείου μειώθηκαν δραστικά από τα 30 στα 10 δισ. ευρώ χωρίς ο Ελληνας πρωθυπουργός να πει κουβέντα, σε αντίθεση με τον Πολωνό ομόλογό του ο οποίος εξασφάλισε πόρους από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, ενώ είναι ο μόνος που δεν έχει καν υπογράψει την ευρωπαϊκή συμφωνία για μηδενικούς ρύπους άνθρακα το 2050: ο ρυπαίνων αμείβεται. Το πρόγραμμα Horizon για την έρευνα και την καινοτομία κατακρημνίστηκε από τα 13,5 στα 5 δισ. ευρώ, το InvestEU από τα 30,3 πήγε στα 5,6 δισ. ευρώ, ενώ κατεδαφίστηκε ολοσχερώς το πρόγραμμα για την υγεία EU4Health (!) ύψους 7,7 δισ., όπως και το χρηματοδοτικό εργαλείο SSI ύψους 26 δισ. ευρώ που θα βοηθούσε τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων που επλήγησαν από την Covid-19.
Το μπλοκ των φειδωλών κατάφερε δύο στόχους: αφενός να κάνει το πρόγραμμα λιγότερο ελκυστικό αλλά και λιγότερο ρηξικέλευθο, αυξάνοντας το μερίδιο των δανείων εις βάρος των επιχορηγήσεων, αφετέρου να αφαιρέσει από την Κομισιόν ζωτικό προγραμματικό χώρο μειώνοντας το μερίδιο των προγραμμάτων της στο συνολικό πρόγραμμα, τονίζοντας έτσι τον έκτακτο και προσωρινό χαρακτήρα της καινοφανούς αυτής παρέμβασης.
Παρά όμως αυτές τις σοβαρές απώλειες, το Ταμείο Ανάκαμψης αδιαμφισβήτητα αποτελεί έναν Ρουβίκωνα που η ΕΕ διάβηκε για πρώτη φορά στα χρονικά της. Καταγράφονται τρεις σημαντικές εξελίξεις που θα ήταν επιπόλαιο να υποτιμήσουμε.
Πρώτον, η «σιδηρά» οροφή που δεν επέτρεπε στις δαπάνες του κοινοτικού προϋπολογισμού να υπερβούν το 1,2% του συνολικού ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ δεν θα υφίσταται για τα επόμενα χρόνια. Δεν είναι βέβαια μόνιμο, αλλά δεν είναι και βραχυπρόθεσμο.
Δεύτερον, με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 20212027 εισάγεται μια πρωτοφανής διάκριση για την ΕΕ. Εως τώρα ο κοινοτικός προϋπολογισμός που ποτέ δεν ξεπέρασε την οροφή του 1,2% τώρα ανυψώνεται σημαντικά στο 2%. Αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά η ΕΕ αποδέχεται την κατάρτιση ελλειμματικών προϋπολογισμών ως μέσο αντιμετώπισης της κρίσης. Φυσικά δεν το λέει, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα έστω και για την καχεκτική δημοσιονομία που χαρακτηρίζει τον χωλό κοινοτικό προϋπολογισμό μιας Ενωσης που, αν και είναι νομισματική, καλείται να λύσει τα προβλήματα που θα έλυνε μια δημοσιονομική ένωση.
Τρίτον, η ΕΕ θα χρηματοδοτήσει αυτό το έλλειμμα μεταξύ εσόδων και δαπανών χρησιμοποιώντας το ύστατο χαρτί που έχει στα χέρια του ο κάθε δημόσιος δανειολήπτης της νεωτερικότητας, δηλαδή τον δανεισμό με εγγύηση τα θεσμοθετημένα έσοδα.
Ταυτόχρονα εγκαταλείπεται το δόγμα της μη αμοιβαιοποίησης του χρέους καθώς η ΕΕ θα δανειστεί για λογαριασμό των κρατών-μελών. Πέραν των δανείων που θα μεταβιβαστούν ως επιχορηγήσεις στις εθνικές οικονομίες (390 δισ.), ένα άλλο μέρος τους (360 δισ.) θα χορηγηθεί με τη μορφή δανείων. Το μέρος αυτό που θα δανειστεί η ΕΕ για λογαριασμό των κρατών-μελών θα τους το δανείσει με τους ίδιους ακριβώς όρους που το δανείστηκε η ίδια: με το ίδιο κουπόνι στο ομόλογο, με την ίδια ονομαστική αξία και την ίδια ωρίμανση. Η ΕΕ δεν γίνεται δανειστής ύστατης καταφυγής, αλλά σαφώς γίνεται δανειστής έκτακτης ανάγκης.
Ομως την ώρα που αρκετά τοτέμ καθηλώνονται στην ΕΕ η ελληνική κυβέρνηση έχει βάλει την κοινωνία στην κατάψυξη περιμένοντας τα χρήματα που θα αρχίσει να στέλνει η ΕΕ το 2021. Με το ΑΕΠ να εμφανίζει υποχώρηση ήδη από το δ΄ τρίμηνο του 2019, με τις πολύ δυσοίωνες προβλέψεις της Κομισιόν για το 2020 και το 2021 και με τα στοιχεία να είναι απογοητευτικά στο μέτωπο της απασχόλησης, η κυβέρνηση έχει περιπέσει σε απόλυτη αμεριμνησία. Ηδη έκλεισε σχεδόν ερμητικά το παράθυρο ευκαιρίας που είχε για εμπροσθοβαρείς παρεμβάσεις. Το βασικό περίγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν ήδη γνωστό από τον Απρίλιο. Ομως η εργατικότητα και η αποτελεσματικότητα δεν ήταν ποτέ προσόντα των αργόσχολων τάξεων. Εκτός και αν η προσπάθεια πρόκειται να καταβληθεί υπέρ των ίδιων των αργόσχολων τάξεων. Οι οποίες όμως έχουν πάντα την πολυτέλεια να μπορούν να περιμένουν την έλευση της «κατάλληλης» στιγμής. Εως τότε η κοινωνία θα σκληραγωγείται «παίρνοντας κάμψεις» καθώς οξύνονται και τα ελληνοτουρκικά, για τα οποία η ελληνική κυβέρνηση δεν θεώρησε σκόπιμο να ενοχλήσει τη θυελλώδη αυτή Σύνοδο Κορυφής.
Ηλίας Γεωργαντάς,
αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, τέως γενικός γραμματέας υπουργείου Παιδείας
https://www.documentonews.gr/article/tameio-anakampshs-ektakths-anagkhs
26/7/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ταμείο Ανάκαμψης... έκτακτης ανάγκης.
Ερχόμενη αντιμέτωπη με την πανδημία της Covid-19 η Ευρωπαϊκή Ενωση αποκαθήλωσε τοτέμ που φάνταζαν ιερά και απαραβίαστα. Ωστόσο η ενδοευρωπαϊκή σύγκρουση στη Σύνοδο Κορυφής κάθε άλλο παρά αναίμακτη ήταν με αποτέλεσμα να σημειωθούν πολύ σοβαρές υποχωρήσεις.
Προφανώς η ομάδα των τεσσάρων φειδωλών (Αυστρία, Δανία, Ολλανδία, Σουηδία) κατάφερε να ορθώσει σοβαρά αναχώματα αποσπώντας ταυτόχρονα για τα μέλη της προνομιακές μειώσεις των ποσών που συνεισφέρουν στην ΕΕ, θυμίζοντάς μας την εποχή των British rebates και το μπούλινγκ της Θάτσερ στην ΕΕ. Ανέτρεψαν δραστικά την αναλογία επιχορηγήσεων – δανείων από 2:1 σε 1,08:1. Κατακρεούργησαν μια σειρά από σημαντικές κοινοτικές παρεμβάσεις όπως το πολύ χρήσιμο για την Ελλάδα πρόγραμμα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, που θα βοηθούσε την προσαρμογή της χώρας στη μεταλιγνιτική εποχή.
Οι πόροι του συγκεκριμένου ταμείου μειώθηκαν δραστικά από τα 30 στα 10 δισ. ευρώ χωρίς ο Ελληνας πρωθυπουργός να πει κουβέντα, σε αντίθεση με τον Πολωνό ομόλογό του ο οποίος εξασφάλισε πόρους από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, ενώ είναι ο μόνος που δεν έχει καν υπογράψει την ευρωπαϊκή συμφωνία για μηδενικούς ρύπους άνθρακα το 2050: ο ρυπαίνων αμείβεται. Το πρόγραμμα Horizon για την έρευνα και την καινοτομία κατακρημνίστηκε από τα 13,5 στα 5 δισ. ευρώ, το InvestEU από τα 30,3 πήγε στα 5,6 δισ. ευρώ, ενώ κατεδαφίστηκε ολοσχερώς το πρόγραμμα για την υγεία EU4Health (!) ύψους 7,7 δισ., όπως και το χρηματοδοτικό εργαλείο SSI ύψους 26 δισ. ευρώ που θα βοηθούσε τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων που επλήγησαν από την Covid-19.
Το μπλοκ των φειδωλών κατάφερε δύο στόχους: αφενός να κάνει το πρόγραμμα λιγότερο ελκυστικό αλλά και λιγότερο ρηξικέλευθο, αυξάνοντας το μερίδιο των δανείων εις βάρος των επιχορηγήσεων, αφετέρου να αφαιρέσει από την Κομισιόν ζωτικό προγραμματικό χώρο μειώνοντας το μερίδιο των προγραμμάτων της στο συνολικό πρόγραμμα, τονίζοντας έτσι τον έκτακτο και προσωρινό χαρακτήρα της καινοφανούς αυτής παρέμβασης.
Παρά όμως αυτές τις σοβαρές απώλειες, το Ταμείο Ανάκαμψης αδιαμφισβήτητα αποτελεί έναν Ρουβίκωνα που η ΕΕ διάβηκε για πρώτη φορά στα χρονικά της. Καταγράφονται τρεις σημαντικές εξελίξεις που θα ήταν επιπόλαιο να υποτιμήσουμε.
Πρώτον, η «σιδηρά» οροφή που δεν επέτρεπε στις δαπάνες του κοινοτικού προϋπολογισμού να υπερβούν το 1,2% του συνολικού ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ δεν θα υφίσταται για τα επόμενα χρόνια. Δεν είναι βέβαια μόνιμο, αλλά δεν είναι και βραχυπρόθεσμο.
Δεύτερον, με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 20212027 εισάγεται μια πρωτοφανής διάκριση για την ΕΕ. Εως τώρα ο κοινοτικός προϋπολογισμός που ποτέ δεν ξεπέρασε την οροφή του 1,2% τώρα ανυψώνεται σημαντικά στο 2%. Αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά η ΕΕ αποδέχεται την κατάρτιση ελλειμματικών προϋπολογισμών ως μέσο αντιμετώπισης της κρίσης. Φυσικά δεν το λέει, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα έστω και για την καχεκτική δημοσιονομία που χαρακτηρίζει τον χωλό κοινοτικό προϋπολογισμό μιας Ενωσης που, αν και είναι νομισματική, καλείται να λύσει τα προβλήματα που θα έλυνε μια δημοσιονομική ένωση.
Τρίτον, η ΕΕ θα χρηματοδοτήσει αυτό το έλλειμμα μεταξύ εσόδων και δαπανών χρησιμοποιώντας το ύστατο χαρτί που έχει στα χέρια του ο κάθε δημόσιος δανειολήπτης της νεωτερικότητας, δηλαδή τον δανεισμό με εγγύηση τα θεσμοθετημένα έσοδα.
Ταυτόχρονα εγκαταλείπεται το δόγμα της μη αμοιβαιοποίησης του χρέους καθώς η ΕΕ θα δανειστεί για λογαριασμό των κρατών-μελών. Πέραν των δανείων που θα μεταβιβαστούν ως επιχορηγήσεις στις εθνικές οικονομίες (390 δισ.), ένα άλλο μέρος τους (360 δισ.) θα χορηγηθεί με τη μορφή δανείων. Το μέρος αυτό που θα δανειστεί η ΕΕ για λογαριασμό των κρατών-μελών θα τους το δανείσει με τους ίδιους ακριβώς όρους που το δανείστηκε η ίδια: με το ίδιο κουπόνι στο ομόλογο, με την ίδια ονομαστική αξία και την ίδια ωρίμανση. Η ΕΕ δεν γίνεται δανειστής ύστατης καταφυγής, αλλά σαφώς γίνεται δανειστής έκτακτης ανάγκης.
Ομως την ώρα που αρκετά τοτέμ καθηλώνονται στην ΕΕ η ελληνική κυβέρνηση έχει βάλει την κοινωνία στην κατάψυξη περιμένοντας τα χρήματα που θα αρχίσει να στέλνει η ΕΕ το 2021. Με το ΑΕΠ να εμφανίζει υποχώρηση ήδη από το δ΄ τρίμηνο του 2019, με τις πολύ δυσοίωνες προβλέψεις της Κομισιόν για το 2020 και το 2021 και με τα στοιχεία να είναι απογοητευτικά στο μέτωπο της απασχόλησης, η κυβέρνηση έχει περιπέσει σε απόλυτη αμεριμνησία. Ηδη έκλεισε σχεδόν ερμητικά το παράθυρο ευκαιρίας που είχε για εμπροσθοβαρείς παρεμβάσεις. Το βασικό περίγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν ήδη γνωστό από τον Απρίλιο. Ομως η εργατικότητα και η αποτελεσματικότητα δεν ήταν ποτέ προσόντα των αργόσχολων τάξεων. Εκτός και αν η προσπάθεια πρόκειται να καταβληθεί υπέρ των ίδιων των αργόσχολων τάξεων. Οι οποίες όμως έχουν πάντα την πολυτέλεια να μπορούν να περιμένουν την έλευση της «κατάλληλης» στιγμής. Εως τότε η κοινωνία θα σκληραγωγείται «παίρνοντας κάμψεις» καθώς οξύνονται και τα ελληνοτουρκικά, για τα οποία η ελληνική κυβέρνηση δεν θεώρησε σκόπιμο να ενοχλήσει τη θυελλώδη αυτή Σύνοδο Κορυφής.
Ηλίας Γεωργαντάς,
αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, τέως γενικός γραμματέας υπουργείου Παιδείας
https://www.documentonews.gr/article/tameio-anakampshs-ektakths-anagkhs
26/7/2020