Πρότυπο του Ερντογάν ο πολεμοχαρής και αιμοδιψής Σελίμ: Εξαιρετική ανάλυση του Alan Mikhail, καθηγητή Ιστορίας καθηγητή του ''Yale'' στο ''TIME''.


Πρότυπο του Ερντογάν ο πολεμοχαρής και αιμοδιψής Σελίμ: 
Εξαιρετική ανάλυση του  Alan Mikhail,
 καθηγητή Ιστορίας καθηγητή του ''Yale'' στο ''TIME''.  

Το ότι ο Ερντογάν περιγράφεται πλέον ευρύτατα και από διεθνή Μέσα ως «Σουλτάνος», δεν είναι νέο. Πολύ πρόσφατα η ''Figaro'' τον απεκάλεσε μάλιστα «νεοσουλτάνο». Και εννοείται, ο όρος αποδίδεται πάντοτε απαξιωτικώς, υπό την έννοια μιας αυταρχικής διακυβέρνησης, άλλων αιώνων. Ωστόσο, η περίπτωση του διεθνούς ταραξία απασχολεί πλέον, σοβαρότατα, κορυφαίους επιστήμονες.

Ένας από αυτούς, ο Alan Mikhail, καθηγητής Ιστορίας και επικεφαλής του εν λόγω τμήματος στο Yale, όχι μόνο συναινεί στον χαρακτηρισμό του «Σουλτάνου» αλλά έχει εντοπίσει και ποιόν ακριβώς Σουλτάνο ορέγεται να μοιάσει ο Ερντογάν.

Είναι ο Σελίμ ο Α΄.

Ένας από τους πλέον αιμοδιψείς και πολεμοχαρείς Σουλτάνους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σύμφωνα με την περιγραφή της Wikipedia, ο οποίος σκότωσε δύο αδερφούς και πέντε ανιψιούς για να μην του κλέψουν το θρόνο. Γι’ αυτό και ονομάστηκε Γιαβούζ, αν σας λέει κάτι το όνομα…

O,τι γράφει ο καθηγητής του Yale αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς -πέραν των άλλων ακαδημαϊκών του περγαμηνών- είναι και ο συγγραφέας του βιβλίου «God’s Shadow: Sultan Selim, His Ottoman Empire, and the Making of the Modern World».  Ελληνιστί: «Η σκιά του Θεού: Ο Σουλτάνος Σελίμ, η Οθωμανική του αυτοκρατορία και η διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου». Πράγμα που σημαίνει ότι ξέρει τον Σελίμ, «απ΄έξω κι ανακατωτά, κατά το λεγόμενο.

Σε άρθρο του, το οποίο φιλοξένησε χθες το TIME, ο καθηγητής του Yale αναφέρεται εισαγωγικώς στα ιστορικά θλιβερά γεγονότα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τεμένη, αλλά και στη στήριξη που παρέσχε ο Ερντογάν στη Χαμάς, την επαύριο της συμφωνίας Ισραήλ – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, γεγονός που προκάλεσε την οργή των ΗΠΑ και σχολιάζει:

«Όλες αυτές οι κινήσεις συνιστούν προβολή του οράματος του Ερντογάν για μία ισλαμική ισχύ στον κόσμο. Ο δημοκρατικός κόσμος στην Τουρκία, την Μέση Ανατολή και σε όλον τον κόσμο θα πρέπει να ανησυχεί».

Και συνεχίζει:

«Πολλά έχουν γραφεί για την απόπειρα του Ερντογάν να ΄αναστήσει’ την Οθωμανική Αυτοκρατορία ή να ΄το παίξει’ Σουλτάνος. Υπάρχει αλήθεια εδώ. Αλλά για να καταλάβει κανείς την πολιτική ατζέντα και τον ορίζοντα του Ερντογάν, πρέπει να εντοπίσει συγκεκριμένα σε ποιόν από τους Οθωμανούς Σουλτάνους πασχίζει να μοιάσει.

Είναι ο 9ος Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Σελίμ ο Α’ 

Ο Σελίμ πέθανε 500 χρόνια  πριν, στα 520.

Και ήταν επί των ημερών του που η Οθωμανική Αυτοκρατορία εξελίχθηκε από ισχυρή περιφερειακή δύναμη σε τεράστια, παγκόσμια αυτοκρατορία.

Αυτός, ο προ 500 ετών Σουλτάνος, είναι ο Σουλτάνος που εξυπηρετεί τις ανάγκες του Ερντογάν (…)

Ο Σελίμ προσφέρει το πρότυπο στην Τουρκία για να γίνει παγκόσμια οικονομική και πολιτική δύναμη, με επιρροή από την Ουάσινγκτον έως το Πεκίνο, συντρίβοντας κάθε διεθνή και εγχώριο ανταγωνιστή.

Πρέπει να μας ανησυχεί ο εναγκαλισμός του Ερντογάν με το όραμα της Τουρκίας ως πολιτικής δύναμης του ‘μόνο εμείς και κανείς άλλος’».

Αντιπροσωπεύει ένα ιστορικό παράδειγμα της πολιτικής του «ισχυρού άντρα», πολιτικής που οδήγησε σε περιφερειακούς πολέμους, απόπειρες εξολόθρευσης θρησκευτικών μειονοτήτων και μονοπώλησης των παγκόσμιων πλουτοπαραγωγικών πόρων.

Πέραν των προσπαθειών του να μονοπωλήσει τα αποθέματα φυσικού αερίου γύρω από την Τουρκία, η πολιτική αυτή σήμερα σχηματοποιείται στις διεθνείς πολεμικές περιπέτειες του Ερντογάν  στη Λιβύη, τη Συρία, και την Υεμένη.

Στο εσωτερικό, ο Ερντογάν έχει καταδιώξει την σιιτική κοινότητα της Τουρκίας, τους Κούρδους, τους διανοούμενους, τους Χριστιανούς, τους δημοσιογράφους, τις γυναίκες και τους αριστεριστές. 
(…)

Του Erdogan τού αρέσει ο Σελίμ επειδή έκανε τους Τούρκους την παγκόσμια πολιτική δύναμη. Από το 1517 έως το τέλος του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου,  η Οθωμανική Αυτοκρατορία διατήρησε το γεωγραφικό σχήμα που της χάρισε ο Σελίμ, κυριαρχώντας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή (…) διπλασιάζοντας το μέγεθός της (…) Η Τουρκική Δημοκρατία κληρονόμησε πολλά από εκείνη τη δύναμη της Αυτοκρατορίας, μετά την εξάλειψη της το 1923. 

Αν και κάθε σύγχρονος Τούρκος κυβερνήτης είχε πάρει αποστάσεις από την κληρονομιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το Ισλάμ προσπαθώντας να προβάλει ένα πιο δυτικό, κοσμικό και μοντέρνο πρόσωπο, ο Erdogan είναι ο πρώτος που ενεργά εναγκαλίστηκε το οθωμανικό ισλαμιστικό παρελθόν.

Και εδώ ο Σελίμ αποδεικνύεται κομβικός για την εικόνα του Ερντογάν. Η νίκη του επί των Μαμελούκων  δημιούργησε για πρώτη φορά στην ιστορία το πρώτο κράτος με μουσουλμανική πλειονότητα, ύστερα από περίπου δύο αιώνες στους οποίους η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν ένα κράτος με την πλειονότητα του πληθυσμού να είναι κυρίως Έλληνες Ορθόδοξοι. Με τη νίκη του εκείνη ο Σελίμ έγινε ο πρώτος Οθωμανός Σουλτάνος που βασίλεψε στη Μέκκα και την Μεδίνα.

 Αν ο Σελίμ ήταν ο πρώτος Οθωμανός που έγινε Σουλτάνος και Χαλίφης , ο Erdogan είναι ο πρώτος ηγέτης που θέλει να διεκδικήσει και τους δύο τίτλους».

Η ονομασία της προσφάτως δημιουργηθείσης τρίτης γέφυρας στο Βόσπορο με το όνομα του Σελίμ, τα τεράστια ποσά που δαπάνησε στον τάφο του Σελίμ και άλλα μνημεία αλλά και η εμφάνισή του εκεί αμέσως μετά το δημοψήφισμα του 2017 είναι μερικές ακόμη από τις αποδείξεις της εμμονή του Ερντογάν με τον Σελίμ, αναφέρει ο καθηγητής.

Και το άρθρο καταλήγει: «Ο Ερντογάν και οι συνάδελφοί του στο Ισλαμιστικό κόμμα περιγράφουν τους εαυτούς τους ως «τα εγγόνια» των Οθωμανών. Σε αυτή τη στοχευμένη γενεαλογία, ο Ερντογάν προσπερνάει μία ολόκληρη γενιά, εκείνη των ιδρυτών της τουρκικής Δημοκρατίας το 1923 για να επιστρέψει σε μια εποχή  που οι Οθωμανοί διαφέντευαν στον κόσμο έως και τις μέρες του Σελίμ όταν οι πόλεμοι και η εσωτερικοί καταπίεση οδήγησαν σε πλούτο και εδαφική ισχύ.

«Η επαναδημιουργία ενός τέτοιου προγράμματος είναι επικίνδυνη προοπτική για την Τουρκία, τη Μέση Ανατολή και στην αλήθεια για όλον τον κόσμο.

Για να ξανακάνεις την Τουρκία, ξανά Οθωμανική απαιτεί εκείνη τη βία, την λογοκρισία και το βιτριόλι που ο Ερντογάν έχει αποδείξει ότι είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει»




 4/9/2020

               ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ                


  Χαλίφης του Ισλάμ,Βασιλιάς των δύο Ηπείρων,Χάγανος των δύο ΘαλασσώνΚατακτητής των δύο Στρατών,Υπηρέτης των δύο Ιερών Προσκυνημάτων,Χαλίφης των Αββασιδών.

Σελίμ Α΄.

Ο Σελίμ Α΄ γνωστός ως Γιαβούζ (= σκληρός) (I. Selim, 10 Οκτωβρίου 1470 - 22 Σεπτεμβρίου 1520) ήταν ο ένατος σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο οποίος βασίλευσε από το 1512 μέχρι το 1520. Έγινε γνωστός εξαιτίας της πολύ μεγάλης επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα με την κατάκτηση του Χαλιφάτου των Μαμελούκων του Καΐρου την περίοδο 1516-1517, που περιλάμβανε τη Συριοπαλαιστίνη, τη Χετζάζη, την Αίγυπτο, τριπλασιάζοντας την έκταση της αυτοκρατορίας. Με αυτό το τρόπο η καρδιά του αραβικού κόσμου πέρασε στον έλεγχο των Οθωμανών, οι οποίοι έγιναν η κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή και στον ισλαμικό κόσμο. Ο Σελίμ ήταν ο πρώτος Οθωμανός σουλτάνος που έλαβε το τίτλο του χαλίφη του Ισλάμ.

Ο Σελίμ Α΄ γεννήθηκε στην Αμάσεια το 1470. Ήταν ο μικρότερος γιος του σουλτάνου Βαγιαζίτ Β΄ και της Γκιουλμπαχάρ Χατούν, Ελληνίδας του Πόντου που το πραγματικό της όνομα ήταν Μαρία. Επίσης ήταν εγγονός του Μωάμεθ Β΄του Πορθητή. Ο Σελίμ Α΄εκθρόνισε τον πατέρα του το 1512, ο οποίος πέθανε αμέσως μετά, και έγινε σουλτάνος με την βοήθεια των γενιτσάρων. O Σελίμ έδειξε για πρώτη φορά τον αιμοσταγή χαρακτήρα του όταν σκότωσε δύο αδερφούς και πέντε ανιψιούς για να μην του κλέψουν το θρόνο. Γι' αυτό ονομάστηκε Γιαβούζ. Αυτή την πολιτική την υιοθέτησε από τον πατέρα του, ο οποίος είχε εμπλακεί σε διαμάχη με τον αδερφό του, τον Τζεμ, για το ποιος θα πάρει τον θρόνο. O Σελίμ ήταν ψηλός άντρας με μακρύ μουστάκι. Ήταν δυνατός, γενναίος, έξυπνος και πολεμοχαρής.

Κατακτήσεις 

Για τον Σελίμ η πρώτη πρόκληση ήταν ο Σάχης Ισμαήλ Α΄ που είχε κατακτήσει το δυτικό τμήμα του Ιράν και αποτελούσε απειλή για τους σουνίτες μουσουλμάνους. Το 1514 ο Σελίμ τον νίκησε στη μάχη του Τσαλντιράν χάρη στα σύγχρονα όπλα και το πυροβολικό. Αμέσως μετά μπήκε θριαμβευτής μέσα στην πρωτεύουσά τους την Ταυρίδα, αργότερα λεηλάτησε τους θησαυρούς του Σάχη και το χαρέμι του.

Σουλτανάτο των Μαμελούκων

Στη συνέχεια το 1516 κατάκτησε το σουλτανάτο των Μαμελούκων της Αιγύπτου (στις μάχες του Μαρτζ Νταμπίκ και της Ραϊνταμπίγιας) επεκτείνοντας την οθωμανική εξουσία στη Συρία, την Παλαιστίνη, την Αραβική Χερσόνησο και τελικά την Αίγυπτο. Αργότερα κατέκτησε τις πόλεις της Μέκκας και της Μεδίνας. Εκεί στην Αίγυπτο διαδέχθηκε τον χαλίφη του σουλτανάτου, Αλ-Μαουτακίλ Γ΄ και έτσι έγινε ο πρώτος σουλτάνος που πήρε τον τίτλο του χαλίφη του Ισλάμ.

Θάνατος 

Μετά την αιγυπτιακή εκστρατεία ο Σελίμ ήταν έτοιμος πιθανόν για την Ουγγαρία. Όμως η εκστρατεία διακόπηκε γιατί ο Σελίμ αρρώστησε και πέθανε. Ο θάνατός του προκλήθηκε μάλλον από καρκίνο του δέρματος. Κάποιοι άλλοι λένε πως πέθανε από μια λοίμωξη του δέρματος την οποία απέκτησε με τις μακρόχρονες εκστρατείες (πανώλη). Και τέλος κάποιοι λένε πως τον δηλητηρίασε ο γιατρός του και εξαιτίας της δηλητηρίασης πέθανε. Πέθανε στις 22 Σεπτεμβρίου 1520 στο Τσορλού της Ραιδεστού σε ηλικία 50 ετών. Τάφηκε στο Τέμενος Γιαβούζ Σελίμ στην Κωνσταντινούπολη. Τον διαδέχτηκε ο γιος του Σουλεϊμάν Α΄ .

Η Σχέση του με τον Πόντο 

Σε νεαρή ηλικία ο πατέρας του, που ήξερε καλά τον Πόντο, του ανέθεσε τη διοίκηση της Τραπεζούντας. Αυτός είναι ο λόγος που ο Σελίμ θεωρούσε τον εαυτό του διάδοχο των Κομνηνών και γράφοντας στους Βενετούς αυτοτιτλοφορείτο Βασιλεύς του Πόντου και δεσπότης της Τραπεζούντας. Κατά την παραμονή του μάλιστα στην Τραπεζούντα μαζί με τη μητέρα του ο Σελίμ έμαθε από τους εκεί χρυσοχόους και τεχνίτες να χαράσσει αριστουργηματικά νομίσματα. Δύο φορές πολεμώντας κατά της Περσίας ο Σελίμ επισκέφθηκε την Τραπεζούντα, και μάλιστα έναν χειμώνα ο στρατός του διαχείμασε εκεί. Τότε πέθανε ο στρατηγός του Ισκεντέρ πασάς, που τάφηκε στην Τραπεζούντα. Εκεί χτίστηκε ένα τζαμί προς τιμήν του, το Ισκεντέρ Τζαμί στο Γκιαούρ Μεϊντάν. Ωστόσο και ο ίδιος ο πασάς είχε χτίσει μια κρήνη στην πόλη της Τραπεζούντας. Ο σουλτάνος Σελίμ και σε άλλο σημείο ακολούθησε τους Κομνηνούς. Όπως και εκείνοι, έτσι και αυτός συνέδεσε το όνομά του με τη Μονή Σουμελά. Σύμφωνα με την παράδοση της μονής, όταν ως διάδοχος του θρόνου και διοικητής της Τραπεζούντας έχει πάει για κυνήγι στην περιοχή της μονής, έδωσε εντολή να την καταστρέψουν, τότε όμως έπαθε παραλυσία. Ο Σελίμ απέδωσε το πάθημά του στην Παναγία και ανακάλεσε την εντολή του για την κατεδάφιση της μονής. Αφού ήπιε αγίασμα και θεραπεύτηκε, επικύρωσε όλα τα προνόμια που είχε η μονή. Αργότερα σκέπασε με χαλκό την στέγη της μονής και της αφιέρωσε πέντε λαμπάδες. Επίσης στην Τραπεζούντα είχε γεννηθεί ο Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής, ο οποίος είχε καλές σχέσεις με τον Πόντο.

Η στάση του απέναντι στους χριστιανούς

Ο Σελίμ ήταν ο πρώτος σουλτάνος που βάλθηκε να εξοντώσει τους χριστιανούς. Γι' αυτό τους έβαλε βασανιστήρια για να αλλαξοπιστήσουν. Αποφάσισε να μετατρέψει τις εκκλησίες σε τζαμιά, αλλά αυτό δεν έγινε γιατί ο Μεγάλος Βεζίρης πέθανε αλλά του είχε πει πως έπρεπε να σεβαστεί τα προνόμια που είχε δώσει ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής στους χριστιανούς. Τότε ζήτησε από τον πατριάρχη Θεόληπτο να του δώσει το έγγραφο συνθηκολόγησης, επειδή όμως αυτό είχε καταστραφεί από πυρκαγιά, έφερε δύο γενιτσάρους οι οποίοι ομολόγησαν ότι ήταν γνώστες της συνθηκολόγησης. Ίσως άλλαξε τακτική γιατί έμαθε πως ο αυτοκράτορας της Γερμανίας Μαξιμιλιανός Α΄ κάλεσε άλλους Ευρωπαίους βασιλιάδες να ετοιμάσουν εκστρατεία εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να διαμελίσουν το κράτος. Μάλιστα ο Σελίμ είχε κολακέψει τους χριστιανούς και έδωσε προνόμια στα πατριαρχεία Αλεξάνδρειας, Ιερουσαλήμ καθώς και στις μονές του Σίνα, Σουμελά, του Πόντου, του Ξηροπόταμου και του Αγίου όρους. Από διώκτης έγινε προστάτης των χριστιανών και κάποιοι χριστιανοί άρχισαν να τον παινεύουν.[1]

Οι διώξεις των Αλεβήδων

Ο Σελίμ ήταν φανατικός οπαδός του δόγματος των σουνιτών και το 1514 έσφαξε περίπου 40.000 αλεβήδες, οι οποίοι ήταν οπαδοί της αντίθετης αίρεσης προς τους σουνίτες, των σιιτών. Μετά ο Σελίμ είπε: «το να σκοτώσει κάποιος έναν σιίτη ισοδυναμεί με το να σκοτώσει 70 χριστιανούς».

Ποίηση

Ο Σελίμ εκτός από ισχυρός στρατιωτικός ήταν και ποιητής. Έγραφε ποιήματα στην περσική γλώσσα. Είχε το ποιητικό ψευδώνυμο Μαχλάς Σελίμ. Οι αναρίθμητες συλλογές του σώζονται μέχρι σήμερα και ονομάζονται Ντιβάν. Σε ένα ποίημα έγραφε: «Μία χώρα είναι αρκετή για να φιλοξενήσει δύο Σούφι, όμως ολόκληρος ο κόσμος δεν είναι αρκετός για να φιλοξενήσει δυο βασιλιάδες».