Ποιοι έκαναν το προξενιό μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
Το κόλπο με το Ιράν: Πώς εμπλέκονται Τραμπ και Ερντογάν.
«Τα πάω πολύ καλά με τον Ερντογάν, παρότι υποτίθεται ότι δεν θα έπρεπε, γιατί όλοι μου λένε: Τι απαίσιος τύπος!». Πρόκειται για εξομολόγηση του Ντόναλντ Τραμπ στον βετεράνο δημοσιογράφο Μπομπ Γούντγουορντ. (Φωτ. REUTERS / JOSHUA ROBERTS)
Ποιοι έκαναν το προξενιό μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν.
Η αποστροφή του Ντόναλντ Τραμπ έχει κάνει τον γύρο του κόσμου και περιέχεται στο τελευταίο βιβλίο του βετεράνου δημοσιογράφου Μπομπ Γούντγουορντ για τον Αμερικανό πρόεδρο με τίτλο «Rage» (Οργή), το οποίο πούλησε πάνω από 600.000 αντίτυπα την πρώτη εβδομάδα της κυκλοφορίας του. Σε μία από τις 17 συνομιλίες του με τον Γούντγουορντ, που προσέφεραν πρώτη ύλη στον συγγραφέα, ο Τραμπ εξομολογήθηκε: «Τα πάω πολύ καλά με τον Ερντογάν, παρότι υποτίθεται ότι δεν θα έπρεπε, γιατί όλοι μου λένε: Τι απαίσιος τύπος! Αλλά για μένα, το πράγμα δουλεύει. Είναι αστείο, οι σχέσεις που έχω – όσο πιο σκληροί και κακοί είναι, τόσο καλύτερα τα πάω μαζί τους. Καταλαβαίνεις; Θα μου το εξηγήσεις μια μέρα, ΟΚ;», είπε στον συνομιλητή του ο Τραμπ, μπερδεύοντας ενδεχομένως τον δημοσιογράφο με τον ψυχαναλυτή του.
Οσο κι αν οι ψυχολογικές παρορμήσεις του Αμερικανού προέδρου προς τους «σκληρούς ηγέτες» μπορεί να έπαιξαν κάποιο ρόλο, το ερώτημα για το πώς ο Τούρκος ομόλογός του κατάφερε να οικοδομήσει μια τόσο επωφελή για τη χώρα του σχέση με τον ηγέτη της ισχυρότερης χώρας του κόσμου εξακολουθεί να απασχολεί δημοσιογράφους και αναλυτές, στις ΗΠΑ και όχι μόνο. Φως στο παρασκήνιο αυτής της παράξενης σχέσης ρίχνει πρόσφατη έρευνα του ενημερωτικού ιστότοπου Courthouse News (παρέχει συνδρομητικές υπηρεσίες σε νομικές εταιρείες και δημοσιογραφικούς οργανισμούς) και του τηλεοπτικού δικτύου NBC. Το κεντρικό συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι η Τουρκία κατάφερε να δημιουργήσει στενές επαφές με την κυβέρνηση Τραμπ επιστρατεύοντας ένα διεθνές δίκτυο ολιγαρχών από πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, επιχειρηματιών και εκπροσώπων λόμπι, οι περισσότεροι από τους οποίους είτε βρίσκονται σήμερα στη φυλακή είτε αντιμετωπίζουν δικαστικές διώξεις.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το μεγάλο βήμα έγινε στις 19 Ιανουαρίου 2017, μία ημέρα πριν από την πανηγυρική τελετή ορκωμοσίας του Τραμπ ως 45ου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκείνη την ημέρα έλαβε χώρα στο ξενοδοχείο Γουότεργκεϊτ της Ουάσιγκτον (ανήκει στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα που πήρε στον λαιμό του τον Ρίτσαρντ Νίξον με το διαβόητο σκάνδαλο) μια σημαντική συνάντηση που μέχρι χθες δεν είχε γίνει γνωστή στα λαγωνικά του αμερικανικού και του διεθνούς Τύπου. Οι δύο άνδρες που κάθισαν να μιλήσουν για δουλειές ήταν ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ένας από τους πιο ισχυρούς λομπίστες της Αμερικής, ο Μπράιαν Μπάλαρντ, στους πελάτες του οποίου συγκαταλέγονταν κρατικές οντότητες όπως το Κόσοβο και η Δημοκρατία του Κονγκό, όπως και πολυεθνικές επιχειρήσεις, σαν την Amazon και την Uber. Στα μάτια του Τσαβούσογλου, ο Μπάλαρντ είχε μια προστιθέμενη αξία για την προώθηση των τουρκικών συμφερόντων στις ΗΠΑ, αφού βρισκόταν πολύ κοντά στον επόμενο πρόεδρο της Αμερικής – μάλιστα εκείνη τη στιγμή ήταν αντιπρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής για την τελετή ορκωμοσίας του.
Στην ίδια συνάντηση, συμμετείχαν τα δύο άτομα που είχαν μεσολαβήσει για την πραγματοποίησή της: ο Λεβ Πάρνας, εβραϊκής καταγωγής επιχειρηματίας της Φλόριντα, γεννημένος στην Ουκρανία επί Σοβιετικής Ενωσης, χρηματοδότης του Τραμπ, και ο Μουμπάριζ Μανσίμοφ, εφοπλιστής γεννημένος στο Αζερμπαϊτζάν, με τουρκική υπηκοότητα από το 2006.
Η γνωριμία
Οι δύο άνδρες γνωρίστηκαν στις 5 Δεκεμβρίου του 2016 σε μπαρ του Κιέβου, όπου τους έφερε σε επαφή ο Ιγκόρ Φρούμαν, άλλος ένας επιχειρηματίας από τη Φλόριντα, γεννημένος στη Λευκορωσία. Τόσο ο Πάρνας όσο και ο Φρούμαν είχαν ανάμειξη στις δραστηριότητες που ανέπτυσσε στη Λευκορωσία ο πρώην δήμαρχος Νέας Υόρκης και προσωπικός δικηγόρος του Τραμπ, Ρούντι Τζουλιάνι, προσπαθώντας να βρει ενοχοποιητικά στοιχεία για τον αντιπρόεδρο του Ομπάμα, τον Τζο Μπάιντεν, και τον γιο του Χάντερ, ο οποίος διετέλεσε έμμισθο μέλος διοίκησης ουκρανικής εταιρείας φυσικού αερίου. Σε μια φωτογραφία από εκείνη τη ζωηρή, χειμωνιάτικη νύχτα στο Κίεβο, ο Πάρνας και ο Μανσίμοφ εμφανίζονται σε κατάσταση ευθυμίας, με τον τελευταίο –που περηφανευόταν ότι ήταν προσωπικός φίλος του Ερντογάν– να σχηματίζει το σύμβολο των φασιστοειδών «Γκρίζων Λύκων».
Αλλά έχει ο καιρός γυρίσματα. Σήμερα ο Μανσίμοφ βρίσκεται σε τουρκική φυλακή, κατηγορούμενος ότι ανήκει στην οργάνωση Γκιουλέν, στην οποία έχει χρεωθεί το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Οσο για τους Πάρνας και Φρούμαν, κάηκαν από τις αποκαλύψεις στη διάρκεια της παραπομπής του Τραμπ και, μη διαθέτοντας, όπως ο πρόεδρος, μια Γερουσία για να τους απαλλάξει, συνελήφθησαν τον Οκτώβριο του 2019 με την κατηγορία ότι προσπάθησαν να εξαγοράσουν, για λογαριασμό ξένης κυβέρνησης, πολιτικούς των ΗΠΑ.
Ωστόσο η συνάντηση στο Γουότεργκεϊτ είχε βγάλει τα λεφτά της: ο Μπράιαν Μπάλαρντ εξασφάλισε δύο ακριβές συμβάσεις για να κάνει λόμπινγκ στις ΗΠΑ υπέρ της τουρκικής κυβέρνησης και της τουρκικής τράπεζας Halkbank (έστω κι αν η τελευταία δεν απέφυγε, τελικά, τις κυρώσεις), ενώ ο Τσαβούσογλου είχε ανοίξει μια σημαντική, πρώτη δίοδο προς την κυβέρνηση του νέου προέδρου. Καζάν-καζάν, όπως θα ’λεγε κι ο Ταγίπ Ερντογάν.
Φαρχάντ Αχμέντοφ και Μάικ Φλιν
Δύο ημέρες μετά την ορκωμοσία του Τραμπ, το δεύτερο μεγαλύτερο γιoτ του κόσμου, το «Luna», ελλιμενίστηκε στη νότια Φλόριντα. Ιδιοκτήτης του είναι ένας άλλος ολιγάρχης, ο γεννημένος στο Αζερμπαϊτζάν Φαρχάντ Αχμέντοφ (καμία σχέση με τον Ουκρανό ολιγάρχη Ρινάτ Αχμέντοφ), ο οποίος διετέλεσε γερουσιαστής της Ρωσίας το 2004-2010 και ανέπτυξε σχέσεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η μεσολάβηση του Αχμέντοφ έπαιξε ρόλο στην προσέγγιση Πούτιν – Ερντογάν ύστερα από την παραλίγο στρατιωτική ρήξη που απείλησε να προκαλέσει η κατάρριψη ρωσικού αεροπλάνου από την Τουρκία, τον Νοέμβριο του 2015. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Πάρνας επισκέφθηκε τον Αχμέντοφ στο γιoτ του, μετά την άφιξη του τελευταίου στη Φλόριντα. Ο ολιγάρχης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο συνοικέσιο μεταξύ Ερντογάν και Τραμπ, όπως και στην ανάθεση των συμβάσεων στον Μπάλαρντ. Την προσέγγιση μεταξύ των δύο πλευρών φαίνεται ότι βοήθησε και ο πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Τραμπ, Μάικ Φλιν, ο οποίος, μετά την παραίτηση από το αξίωμά του, ανέλαβε να κάνει λόμπινγκ υπέρ των τουρκικών συμφερόντων στην Ουάσιγκτον.
COURTHOUSE NEWS, NBC
28/9/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Η τουρκική τράπεζα Aktif Yatirim Bankasi - ή Aktif Bank - φέρεται να εμπλέκεται σε υπόθεση ξεπλύματος χρήματος σε μεγάλη κλίμακα για λογαριασμό πελατών που περιλαμβάνουν τη γερμανική εταιρεία Wirecard και μέλη της βιομηχανίας πορνό, σύμφωνα με την Ντόιτσε Βέλε (DW).
Το κόλπο με το Ιράν: Πώς εμπλέκονται Τραμπ και Ερντογάν.
Η τουρκική τράπεζα Aktif, ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας και γαμπρός του Ερντογάν, ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ, αλλά και οι σχέσεις του Ντόναλντ Τραμπ με τον πανίσχυρο πρόεδρο της Τουρκίας έρχονται ξανά στο προσκήνιο με αφορμή αποκαλύψεις από μυστικά έγγραφα του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ που διέρρευσαν στον ιστότοπο BuzzFeed News και παρουσιάστηκαν από τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) έπειτα από παγκόσμια έρευνα.
Η τουρκική τράπεζα Aktif Yatirim Bankasi - ή Aktif Bank - φέρεται να εμπλέκεται σε υπόθεση ξεπλύματος χρήματος σε μεγάλη κλίμακα για λογαριασμό πελατών που περιλαμβάνουν τη γερμανική εταιρεία Wirecard και μέλη της βιομηχανίας πορνό, σύμφωνα με την Ντόιτσε Βέλε (DW). Η Aktif ανήκει στον όμιλο Calik Holding, ο οποίος φέρεται να έχει στενές σχέσεις με την τουρκική κυβέρνηση. Οπως αναφέρει η DW, «αριθμός από "ύποπτες συναλλαγές" που περιλαμβάνονται στους φακέλους FinCEN έγιναν όσο ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ ήταν διευθύνων σύμβουλος της Calik Holding». Οι φάκελοι FinCEN είναι σειρά μυστικών εγγράφων από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ τα οποία διέρρευσαν στον ιστότοπο BuzzFeed News και τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ).
Επίσης, ο Αλμπαϊράκ έχει κατηγορηθεί για το σπάσιμο του εμπάργκο κατά του Ιράν στο οποίο έχει εμπλακεί ο ιρανοτούρκος επιχειρηματίας Ρέζα Ζαράμπ, όπως αναφέρει ο ιστότοπος Avhal. Πρώην συνεργάτης του Ζαράμπ, με την ονομασία Αντεμ Καραχάν, αποκάλυψε, σύμφωνα με τον ιστότοπο Avhal, ότι έλαβε διαβεβαιώσεις από το αφεντικό του πως οι τουρκικές Αρχές συμμετέχουν στην υπόθεση και ότι δεν θα δημιουργήσουν προβλήματα. Το σχέδιο μπήκε σε εφαρμογή το 2008 με βαλίτσες γεμάτες χρυσό που αποκτήθηκαν από παράνομες πωλήσεις πετρελαίου, βοηθώντας το Ιράν να αποφύγει κυρώσεις των ΗΠΑ για το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Ο Ζαράμπ και συνεργάτης του χρησιμοποίησαν την Aktif Bank για να τραβήξουν χρήματα από λογαριασμούς του Ιράν, αναφέρει ο ιστότοπος Avhal. Ο επιχειρηματίας φέρεται να προσέφερε τις υπηρεσίες του στην κεντρική τράπεζα του Ιράν, η οποία δεν μπορούσε με άλλο τρόπο να βγάλει χρήματα του Ιράν από την Τουρκία λόγω των κυρώσεων, σύμφωνα με τον ιστότοπο Avhal, ενώ στην υπόθεση έχει εμπλακεί και η κρατική τουρκική τράπεζα Halkbank, σύμφωνα με παλιότερα διεθνή δημοσιεύματα. Ο Ζαράμπ αντιμετωπίζει κατηγορίες στις ΗΠΑ για τη συμμετοχή του στην υπόθεση.
Υπάρχει όμως κι άλλη διάσταση στην υπόθεση. Ο πρώην σύμβουλος των ΗΠΑ για θέματα εθνικής ασφάλειας Τζον Μπόλτον έχει αναφέρει σε βιβλίο του ότι ο Ντόναλντ Τραμπ συμφώνησε να βοηθήσει τον Ερντογάν κάνοντας παρέμβαση σε ομοσπονδιακή έρευνα των ΗΠΑ για την τουρκική κρατική τράπεζα. Σύμφωνα με την «Γκάρντιαν», ο Μπόλτον υποστήριξε ότι κατά τη διάρκεια τηλεφωνήματος το 2018 ο Ερντογάν έστειλε στον Τραμπ υπόμνημα ότι η Halkbank ήταν αθώα. «Τότε ο Τραμπ είπε στον Ερντογάν ότι θα τακτοποιήσει τα πράγματα, εξηγώντας ότι οι κατήγοροι (της Νέας Υόρκης) δεν ήταν δικοί του άνθρωποι αλλά άνθρωποι του Ομπάμα, ένα πρόβλημα το οποίο θα λυνόταν όταν θα αντικαθίσταντο από δικούς του ανθρώπους», έγραψε ο Μπόλτον. Τον Οκτώβριο του 2019 το Bloomberg News είχε αναφέρει ότι ο Τραμπ το 2017 ζήτησε από τον τότε υπουργό Εσωτερικών Ρεξ Τίλερμαν να πείσει το υπουργείο Δικαιοσύνης να πάψει η δίωξη του Ζαράμπ.
Τα ενοχοποιητικά στοιχεία κατά της Aktif προέρχονται από τις λεγόμενες Αναφορές Υποπτης Δραστηριότητας (SAR), σύμφωνα με την DW. Πρόκειται για αναφορές που υποβάλλουν οι τράπεζες στην υπηρεσία FinCEN του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ όταν υποπτεύονται πιθανές παραβάσεις της κείμενης νομοθεσίας. Ολες οι τράπεζες που κάνουν συναλλαγές με τις ΗΠΑ, περιλαμβανομένης και της Aktif, είναι υποχρεωμένες να υποβάλλουν τέτοιες αναφορές, οι οποίες αντικατοπτρίζουν ανησυχίες, χωρίς όμως απαραίτητα να αποδεικνύουν ότι έχει γίνει κάτι παράνομο.
Σε νέα επίπεδα ρεκόρ υποχώρησε ξανά η λίρα Τουρκίας που διαμορφώθηκε στα 7,61 έναντι του δολαρίου. Οι αγορές περιμένουν την επερχόμενη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας της χώρας την Πέμπτη καθώς αυξάνονται συνεχώς οι πιέσεις για αύξηση των επιτοκίων ώστε να στηριχτεί το νόμισμα της χώρας. Οι προκλήσεις για τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το επιτελείο του είναι μεγάλες στην οικονομία, καθώς στα μεγάλα οικονομικά προβλήματα έρχεται να προστεθεί και η πρόκληση της πανδημίας. Η Τουρκία ζει νέα συναλλαγματική κρίση καθώς η λίρα υποχωρεί από τις αρχές του έτους πάνω από 20% έναντι του δολαρίου.
27 Σεπτεμβρίου 2020