Διάλογος, το "Παράδειγμα της Πηνελόπης" και το επόμενο βήμα στα ελληνοτουρκικά.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Ν.Μελέτης: Τι κρύβει η επιμονή στην αποστρατικοποίηση
των ελληνικών νησιών. (2) Γ. Χαρβαλιάς: Οι Γερμανοί εναντίον μας, πάλι αγκαλιά με τους Τούρκους: Έγκλημα” η επιδιαιτησία του Βερολίνου.
Διάλογος, το "Παράδειγμα της Πηνελόπης"
και το επόμενο βήμα στα ελληνοτουρκικά.
"…Οι δε γάμον σπεύδουσιν, εγώ δε δόλους τολυπεύω"
Οδύσσεια, Τ: 137
Είναι ο διάλογος συνταγή επίλυσης των διαφορών; Μια εύκολη και γρήγορη απάντηση είναι: ασφαλώς, ναι! Ας ξεφύγουμε όμως της συμβατικής ανάλυσης και ας μπούμε στην ουσία της διεθνοπολιτικής αναζήτησης, στον πυρήνα των διακρατικών ζυμώσεων εκεί που δεν υφίσταται ο "από μηχανής Θεός" και το κυρίαρχο νόμισμα είναι αυτό της ισχύος και στις 3 μορφές αυτής, σκληρή, ήπια και οξεία. Στον πυρήνα λοιπόν της διεθνοπολιτικής διεργασίας ο διάλογος είναι ένα χρήσιμο εργαλείο με διαφορετικές όμως χρηστικές ιδιότητες.
Μια πρώτη είναι η εξεύρεση λύσεων εμπρός σε αδιέξοδα. Για να πετύχει ο διάλογος τους συγκεκριμένους σκοπούς τότε είναι απαραίτητη η κοινή βούληση για επίλυση των διαφορών και από τα δύο μέρη, αλλά και η δυνατότητα των μερών να παύσουν την όλη διαδικασία στην περίπτωση αυτή που κατά το μάλλον ή ήττον δεν εξυπηρετούνται τα εθνικά συμφέροντα. Η έξοδος διαφυγής είναι απαραίτητη προϋπόθεση για κάποιον που επιθυμεί να κάτσει στο τραπέζι του διαλόγου, αλλά όχι δεδομένη. Άπαξ και ο διάλογος ξεκινήσει τότε απαιτείται η μέγιστη διπλωματική ευελιξία αλλά και τα απαραίτητα αποθέματα ισχύος ώστε να σηκωθεί κάποιος από το τραπέζι. Στην περίπτωση αυτή το ‘blame game’ θα αποβεί εις βάρος του αν δεν έχει έτοιμο αφήγημα εκλογίκευσης της στάσης του.
Μια δεύτερη χρηστική ιδιότητα του διαλόγου είναι να κερδίσει κάποιος πολύτιμο χρόνο. Στην περίπτωση αυτή ο διάλογος εξελίσσεται ακολουθώντας το "Παράδειγμα της Πηνελόπης". Η πλευρά που θέλει να κερδίσει χρόνο υφαίνει το "σάβανο του Λαέρτη" σε κοινή θέα και όταν βρίσκει την ευκαιρία το ξηλώνει. Με τον τρόπο αυτό δεν θα κατηγορηθεί ότι αρνείται να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου, ενώ ταυτόχρονα δεν θα μπει σε διαδικασία απεμπόλησης κυριαρχικών δικαιωμάτων εν τη ροή της επιδερμικής συνεννόησης. Για να έχει το "Παράδειγμα της Πηνελόπης" επιτυχημένη εφαρμογή χρειάζεται μεγάλη διπλωματική ευελιξία, ανεπτυγμένη οξεία ισχύς που θα λειτουργήσει ως το βασικό εργαλείο για να ξηλώνεται το σάβανο δίχως να αφήνονται ίχνη, ενώ ταυτόχρονα χρειάζονται και σημαντικά αποθέματα ισχύος που θα λειτουργήσουν ως μέσο απορρόφησης των κραδασμών αν το "Παράδειγμα αποκαλυφθεί".
Μια τρίτη ιδιότητα της διαδικασίας του διαλόγου εμφανίζεται μέσα από τη στόχευση να κερδηθούν οι εντυπώσεις. Η μια ή και οι δυο πλευρές που προσέρχονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως μοναδική στόχευσης έχουν όχι την επιτυχή έκβαση των συνομιλιών αλλά τη βελτίωση της δημόσιας εικόνας του ηγέτη, ή του κράτους που για διαφόρους λόγους έχουν πληγεί σε μεγάλο βαθμό. Στην περίπτωση αυτή το πολιτικό παίγνιο φεύγει από τη σφαίρα της διπλωματίας και εισέρχεται σε αυτή της προβολής από σημαντικούς διαμορφωτές της διεθνούς κοινής γνώμης. Προκύπτει ως αυτονόητο ότι σε μια τέτοια περίπτωση το κράτος θα πρέπει να διαθέτει είτε σημαντικούς και με διεθνή ακτινοβολία διαμορφωτές της κοινής γνώμης ή να έχει έντονη δημόσια διπλωματία ώστε να μπορεί να "περάσει" τις θέσεις του σε διεθνή δημοσιογραφικά μέσα αναγνωρισμένης αξίας και εμβέλειας. Σε διαφορετική περίπτωση η συμμετοχή σε μια τέτοια διαδικασία διαλόγου μπορεί να αποβεί εξαιρετικά αρνητική για τα εθνικά συμφέροντα του κράτους που δεν έχει προνοήσει για μια τέτοια προοπτική.
Εδώ και μήνες υφίσταται, ας μη το κρύβουμε, συντονισμένη προσπάθεια από συγκεκριμένους διαμορφωτές της κοινής γνώμης στην Ελλάδα να εμφανιστεί ο διάλογος με την Τουρκία ως η μοναδική προοπτική που έχουμε ώστε να διατηρηθεί η ειρήνη και το status quo στο Αιγαίο. Δεν είναι μια καινούργια άποψη αυτή. Έχει σταθερή παρουσία στο δημόσιο διάλογο ακόμη από την εποχή των πρώτων δεκαετιών του Ψυχρού Πολέμου. Οι διαμορφωτές της θέσης αυτής βρίσκονται σε περίοπτη θέση σε κάθε κυβερνητικό σχήμα είτε αυτό ανήκει στην Κεντροδεξιά, στην Κεντροαριστερά ή στη ριζοσπαστική Αριστερά και ουσιαστικά προάγουν το ιδεολόγημα του Κατευνασμού ως τη μόνη ρεαλιστική προοπτική για την πατρίδα μας. Προφανώς, τις ώρες της παράδοσης για την Υψηλή Στρατηγική Βρετανίας και Γαλλίας στη δεύτερη φάση του Μεσοπολέμου έλειπαν από το αμφιθέατρο.
Απέναντι σε αυτή την τάση υφίσταται η αντιδιαμετρικώς αντίθετη προσέγγιση, αυτή της καθολικής άρνησης. Είναι η προσέγγιση που επιτρέπει στο θυμικό να καταλαμβάνει το χώρο της λογικής, τρέφεται με ιστορικούς μύθους ενός τεχνητού μεγαλείου και συνηθίζει να βλέπει την εξωτερική πολιτική της χώρας ως μια αέναη κυκλική διαδικασία που επιτρέπει το εξουθενωτικό αναμάσημα ιστορικών δεδομένων για να ερμηνευτεί το πολύπλοκο και πυκνό παρόν. Η προσέγγιση αυτή είναι εξίσου παλαιά με την πρώτη. Οδηγεί τη χώρα στη μεγάλη καταστροφή του 1897 μέσα από τον λαϊκίστικό υπεραπλουστευτισμό ενός εμφατικού συνδρόμου Μεγαλείου και από τότε κάνει έντονη την παρουσία της σε διάφορα κυβερνητικά και πολιτικά σχήματα παντός ιδεολογήματος και εκλογικής δυναμικής.
Απέναντι σε αυτό το ενοχλητικά αδιέξοδο μανιχαϊσμό που κατατρέχει την Ελληνική εξωτερική πολιτική σε επίπεδο σκέψης αλλά και εφαρμογής οφείλει να υπάρξει ένας λελογισμένος και διμέτωπος αντίλογος. Το Αριστοτελικό μέσο έχει και εδώ σημείο εφαρμογής. Ο διάλογος είναι επιβεβλημένος ως μέθοδος και ως κατεύθυνση για μια αστική φιλελεύθερη δημοκρατία όπως η Ελλάδα. Από εκεί και πέρα όμως είναι λάθος να αποφασίζεται μέσα από το πρίσμα της μονοθεματικής προσέγγισης του κατευνασμού και να προκύπτει ως κανονιστικό απότοκο της διπλωματίας των Κανονιοφόρων. Δεν ενισχύεται το ηθικό των Ενόπλων Δυνάμεων που για τόσους μήνες προάσπισε τα εθνικά συμφέροντα με επιτυχία όταν η Ελλάδα οδηγείται στο τραπέζι του διαλόγου με την Τουρκία, ενώ η Άγκυρα συνεχίζει να απειλεί και να στοχοποιεί, έστω και μέσα από τον αδιέξοδο βερμπαλισμό της, εθνικό χώρο των Ελλήνων. Από την άλλη, το να θεωρεί κάποιος ότι η Ελλάδα μπορεί να απαντήσει στον αναθεωρητισμό της Τουρκίας με μια ανάλογη συνταγή δείχνει ότι προφανώς και δεν αντιλαμβάνεται με όρους νηφαλιότητας τους υλικούς και αύλους συντελεστές ισχύος που διαμορφώνουν το οντολογικό γίγνεσθαι του Ελληνικού κράτους το 2020.
Όλα δείχνουν ότι ένας νέος κύκλος διερευνητικών συνομιλιών ξεκινά μεταξύ Ελλάδα και Τουρκίας. Ας το πράξουμε όσο πιο πολυμήχανα γίνεται, ενώ ταυτόχρονα ας επικεντρωθούμε σε μια διαδικασία ουσιαστικής ποιοτικής ενδυνάμωσης όλων των ζωτικών πτυχών του κράτους και της κοινωνίας μας. Εδώ χρειάζονται αποφασιστικές κινήσεις και για τα τρία επίπεδα της ισχύος της Ελλάδας του 21ου αιώνα. Οι αντοχές της Τουρκίας ώστε να συνεχίσει την απερισκεψία του αναθεωρητισμού έχουν ξεπεράσει το σημείο θραύσεως της. Επαναλαμβάνω και από αυτό εδώ το μέσο, όπως κάνω όλους αυτούς τους μήνες σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις μου, πως ο χρόνος είναι υπέρ μας. Αρκεί να εισέλθουμε σε φάση δομικής ενδυνάμωσης και να μη προσφέρουμε "εύκολες νίκες" σε επίπεδο δημόσιας εικόνας στην άλλη πλευρά, όπως για παράδειγμα μια φωτογραφία του Κυριάκου Κ. Μητσοτάκη και του Recep Tayyip Erdoğan στο τραπέζι των συνομιλιών, με μενού τις τουρκικές αμφισβητήσεις έναντι των ημετέρων δεδομένων ή μια καταφυγή στη Χάγη για να καταφύγουμε σε διαιτησία επί των ήδη διευθετημένων από διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις.
Σπύρος Ν. Λίτσας
Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο ''US Foreign Policy in the Eastern Mediterranean: Power Politics and Ideology Under the Sun'' κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ''Springer''.
27/9/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.
Τι κρύβει η επιμονή στην αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών.
Προσπάθεια ενίσχυσης της διαπραγματευτικής θέσης της, παρά ουσιαστική επιδίωξη για αφοπλισμό των νησιών, θα πρέπει να θεωρείται η εμμονή με την οποία το τελευταίο διάστημα η τουρκική ηγεσία επαναφέρει το θέμα της αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών, που με την ίδια ή μικρότερη ένταση επανέρχεται διαρκώς μετά το 1974 και έχει δημιουργήσει και προβλήματα στην αξιόπιστη λειτουργία της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ.
Είναι σαφές ότι ο εξοπλισμός των ελληνικών νησιών που ουσιαστικά ξεκίνησε από το 1974, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, δεν μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για την ασφάλεια της Τουρκίας, ενώ αντιθέτως είναι ζωτικής σημασίας για την άμυνα της Ελλάδας.
Η Τουρκία ισχυρίζεται βεβαίως ότι η Ελλάδα παραβιάζει συμβατικές υποχρεώσεις της με την στρατικοποίηση των νησιών, δεν υποστηρίζει όμως ότι αυτή η κατάσταση συνιστά απειλή για την ασφάλεια της. Γιατί προφανώς θα ήταν... ταπεινωτικό να δήλωνε η Τουρκία την οποία προβάλει ο κ. Ερντογάν ως ηγετική περιφερειακή και παγκόσμια δύναμη, ότι απειλείται από έναν λόχο καταδρομέων στη Ρόδο, ένα φυλάκιο στο Αγαθονήσι η έστω και ένα πυραυλικό σύστημα στην Λήμνο(σ.σ. εντελώς τυχαίες οι αναφορές).
Η Τουρκία με την προβολή του θέματος της αποστρατικοποίησης επιδιώκει να έχει ένα ισχυρό όπως θεωρεί όπλο στο παζάρι που θέλει να μετατρέψει τις συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δυο χωρών (σ.σ. αναφερόμαστε σε ενιαίο όριο θαλασσίων ζωνών για τις οποίες απαιτείται συμφωνία οριοθέτησης, ενώ για την Αιγιαλίτιδα Ζώνη δεν απαιτείται τέτοια συμφωνία παρά μόνο σε περιοχές που υπάρχει στενότητα και αποστάσεις κάτω των 24 ν.μ.). Και συγχρόνως η Άγκυρα εμφανίζει το Αιγαίο και τα ελληνικά νησιά ως «ειδικές περιπτώσεις».
- Η Τουρκία θεωρεί ότι στο ζήτημα της αποστρατικοποίησης έχει ισχυρή νομικά θέση και έτσι μπορεί να στριμώξει την Ελλάδα και να αποσείσει από πάνω της, τις κατηγορίες ότι είναι η πλευρά που δεν σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και τις Διεθνείς Συνθήκες.
- Γνωρίζει ότι σε επόμενο στάδιο μπορεί να πιέσει την Ελλάδα ζητώντας την παραπομπή της υπόθεσης αυτής στην Χάγη, ενώ η Ελλάδα που παγίως δηλώνει ότι η Χάγη πρέπει να είναι η κατάληξη της διαφοράς για την υφαλοκρηπίδα εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία, έχει καταθέσει ανανεωμένη μάλιστα εξαίρεση από την δικαιοδοσία του Δ.Δ. της Χάγης για θέματα άμυνας . Η δήλωση εξαίρεσης κατατέθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2015 από τον τότε ΥΠΕΞ Β. Βενιζέλο και αναφέρει για το συγκεκριμένο θέμα ότι εξαιρείται της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου « κάθε διαφορά σχετικά με στρατιωτικές δραστηριότητες και μέτρα που λαμβάνει η Ελληνική Δημοκρατία για την προστασία της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας , για σκοπούς εθνικής άμυνας καθώς και για την προστασία της εθνικής της ασφάλειας».
- Σύμφωνα με πληροφορίες από πρόσωπα που συμμετείχαν στην διαπραγματευτική ομάδα των Διερευνητικών επαφών, η Τουρκία έχει θέσει περισσότερο υπό μορφή ρουτίνας το ζήτημα της αποστρατικοποίησης των νησιών, χωρίς να κρύβει ότι στόχευε κυρίως να εξασφαλίσει ένα αντάλλαγμα σε άλλα ζητήματα που αφορούσαν τις οριοθετήσεις. Κάτι που επιβεβαιώνει πάντως και το τηλεγράφημα του Αμερικανούπρεσβευτή στην Άγκυρα Τζέιμς Τζέφρυ το 2009.
James Jeffrey
Στις 15 Ιανουαρίου 2009 σε τηλεγράφημα του ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Άγκυρα Τζέφρυ με αφορμή την σύγκρουση εντός του ΝΑΤΟ για την άσκηση Noble Archer (που είχε αναβληθεί καθώς οι Τούρκοι απαίτησαν να αφαιρεθεί από τον σχεδιασμό ο Αη Στράτης) μετέφερε την εκτίμηση του για τους λόγους που οι Τούρκοι επικαλούνται το ζήτημα της αποστρατικοποίησης των νησιών. Στο τηλεγράφημα που είχε τίτλο «Keeping Calm in the Aegean”, o έμπειρος Αμερικανός διπλωμάτης (χρησιμοποιώντας την έκφραση quid pro quo, «δούναι και λαβείν») επισημαίνει ότι « όπως είδαμε στις συνομιλίες που έγιναν με παρέμβαση των ΗΠΑ για το Αιγαίο στα τέλη της δεκαετίας του 1990 η Τουρκία επιμένει τελικά στο θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών με την παραδοχή ότι αυτό είναι το πιο ευαίσθητο για την Ελλάδα και τα κυριαρχικά συμφέροντα της, είναι το μοναδικό στο Αιγαίο «quid» που η Τουρκία θα μπορούσε εύκολα να προβάλει με αντάλλαγμα από την Ελλάδα «quo» της απόδοσης των διάφορων άλλων διεκδικήσεων που εξοχήν προβληθεί. Εάν η διεθνής κοινότητα αρχίσει να στηρίζει την ελληνική πλευρά στο θέμα της αποστρατικοποίησης (πχ Noble Archer ) το τουρκικό “quid” σύντομα θα είναι άνευ αξίας...».
Τότε πάντως οι ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι δεν αρνούνται την υποχρέωση αποστρατικοποίησης των Ελληνικών νησιών «έσπασαν» την ακραία συνολική αμφισβήτηση της Τουρκίας καθώς με δημόσια παρέμβαση τους είχαν δηλώσει ότι ειδικά για τον Άη Στράτη δεν υπάρχει θέμα αποστρατικοποίησης.
Στο αντίστοιχο τηλεγράφημα της η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα στις 29 Ιανουαρίου 2009 (“Keeping Calm in the Aegean: Embassy Athens Perspective”) ο Αμερικάνος πρεσβευτής Ντάνιελ Σπέρκχαρντ περιγράφει πως υποχρεώθηκε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε δημόσια δήλωση το 2007, μετά τις οργισμένες αντιδράσεις της Αθήνας ότι η εφαρμογή του Δόγματος Λουνς στην περίπτωση του Άη Στράτη (με την εξαίρεση του από ασκήσεις ως ..αμφισβητουμένη περιοχή) οδηγεί σε αποδοχή από το ΝΑΤΟ των τουρκικών διεκδικήσεων για τον Άη Στράτη, την Θάσο ,τα Ψαρά και τα Αντίψαρα.
Νίκολας Μπερνς
«Ο υφυπουργός Εξωτερικών και πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα Νίκολας Μπερνς παρουσία της τότε ΥΠΕΞ Ντ. Μπακογιάννη στην επίσκεψη της στην Ουάσιγκτον δήλωσε ότι οι “ΗΠΑ θεωρούν ότι ο Άγιος Ευστράτιος είναι ελληνική επικράτεια και οι ΗΠΑ έχουν την σαφή εντύπωση ότι δεν είναι αποστρατικοποιημένο” και ότι αυτό είναι να ζήτημα που θα πρέπει να εξετάσει το ΝΑΤΟ για να δει εάν μπορεί να καταλήξει σε μια συμφωνία που θα επιτρέψει σε τέτοιες στρατιωτικές ασκήσεις να προχωρήσουν».
- Τα ελληνικά επιχειρήματα σε ότι αφορά την στρατικοποίηση των νησιών είναι ισχυρά. Η ουσιώδης μεταβολή των συνθηκών από τότε που προβλέφθηκε η υποχρέωση αποστρατικοποίησης, το δικαίωμα της Ελλάδας στην νόμιμη άμυνα βάσει του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, η ύπαρξη απειλής μετά την τουρκική εισβολή το 1974, την συγκρότηση της Στρατιάς του Αιγαίου αλλά και την διατήρηση σε ισχύ από το 1995 της απόφασης της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης για casus belli, το γεγονός ότι η Τουρκία δεν ήταν συμβαλλόμενο μέρος στην Συνθήκη των Παρισίων το 1947 που προέβλεπε την αποστρατικοποίηση της Δωδεκανήσου (αφορούσε περισσότερο τις σχέσεις Δύσης-Ανατολής), ενώ σε ότι αφορά την Λήμνο και την Σαμοθράκη η υποχρέωση έχει καταργηθεί με την μεταγενέστερη Συνθήκη του Μοντρέ που κατήργησε την συνδεδεμένη με τα δυο νησιά υποχρέωση αποστρατικοποίησης των Στενών…
Πρέπει φυσικά να αποφευχθούν αυτοσχεδιασμοί όπως εκείνος του τότε υπουργού Εξωτερικών Θ. Πάγκαλου που στις 9 Μαρτίου 1996 είχε δηλώσει ότι η Ελλάδα θα συζητούσε την αποστρατικοποίηση των νησιών εάν η Τουρκία διέλυε την 4η Στρατιά.
Διότι φυσικά ο αφοπλισμός των ελληνικών νησιών δεν μπορεί να ανατραπεί μέσα σε λίγες ώρες, όσο θα χρειασθεί δηλαδή η τουρκική πολεμική μηχανή από την ενδοχώρα να αναπτυχθεί στα παράλια του Αιγαίου.
Τωρα είναι αναγκαία η διαμόρφωση ενός συνολικού πλαισίου αντίδρασης εφόσον η Τουρκία στις διερευνητικές επαφές είτε στις Πολιτικές Διαβουλεύσεις θέσει θέμα αποστρατικοποίησης ζητώντας την παραίτηση της Ελλάδας από την εξαίρεση που έχει θέσει ώστε το θέμα να παραπεμφθεί στην Χάγη έστω και με μονομερή προσφυγή της Τουρκίας.
Η Αθήνα επίσης θα πρέπει πειστικά να εξηγήσει στους Αμερικανούς ότι η αποδοχή των διεκδικήσεων της Τουρκίας θα μετέτρεπε σε «μαύρη τρύπα» από άποψη ασφαλείας ένα σημαντικό και κρίσιμο τμήμα της Νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ και συγχρόνως θα πρέπει να αντιμετωπισθεί κάθε προσπάθεια, είτε μέσω του ΝΑΤΟ, είτε μέσω των συζητήσεων περί ΜΟΕ, να δοθεί η εντύπωση ότι η Ελλάδα αποδέχεται τον περιορισμό του επιπέδου εξοπλισμού των νησιών ή ότι αναθέτει ένα μέρος της άμυνας τους στο ΝΑΤΟ (σ.σ στο οποίο η Τουρκία διαθέτει βέτο).
Νίκος Μελέτης
28 Σεπτεμβρίου 2020
2.
Οι Γερμανοί εναντίον μας, πάλι αγκαλιά με τους Τούρκους:
“Έγκλημα” η επιδιαιτησία του Βερολίνου.
Ειλικρινά δεν ξέρω τι είναι χειρότερο. Να φέρνεις το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για να «μεταρρυθμίσει» την οικονομία της χώρας σου ή τους Γερμανούς για να σου κάνουν τον διαιτητή στον καυγά με τους Τούρκους;
Τραγικά λάθη και τα δύο, το κόστος των οποίων θα αποτιμήσει κάποτε η ιστορία, κρίνοντας τους παράλληλους βίους του Γιωργάκη Παπανδρέου και του νεότερου Μητσοτάκη. Προς το παρόν τα λουζόμαστε στη καμπούρα μας…
Για το ΔΝΤ και τα μνημόνια τα έχουμε πει πολλές φορές, δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση. Πρωτόγνωρη όμως η εμπειρία. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα χρειαστεί να την υποστεί ξανά η χώρα και οι επόμενες γενιές.
Για τους Γερμανούς δεν τα λέμε απλώς, τα έχουμε ζήσει πολλάκις στη νεότερη ιστορία μας. Και δεν εννοώ μόνο την Ναζιστική επίθεση, τις σφαγές των αμάχων, τις εκατόμβες των θυμάτων της πείνας, την αδίστακτη λεηλασία της χώρας και την ολοσχερή διάλυση της οικονομίας της. Αναφέρομαι και στον προηγούμενο μεγάλο πόλεμο.
Οπου οι Γερμανοί βρέθηκαν αγκαλιά με τον Τούρκο. Κι αυτοί του έβαλαν στο μυαλό την ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέσα από το μοντέλο του Πανισλαμισμού.
Αν οι Τούρκοι είναι ο πραγματικός εχθρός της πατρίδας μας, οι Γερμανοί χωρίς αμφιβολία είναι οι ηθικοί αυτουργοί για την εξέλιξη αυτής της σχέσης στην σύγχρονη περίοδο.
Από τα τέλη του 18ου αιώνα, μέσα στην αγωνία τους να γίνουν επιτέλους σοβαροί αποικιοκράτες και να επεκταθούν στην Ανατολή με ένα «γερμανικό σιδηρόδρομο» που θα ενώνει το Βερολίνο με τη Βαγδάτη, έχτισαν την σχέση τους με τον λαό που ταίριαζε καλύτερα στην ψυχοσύνθεση τους: Τους Οθωμανούς.
Για έναν περίεργο λόγο που δεν έχει σχέση με τις σημερινές αμοιβαίες εξαρτήσεις, τους λάτρεψαν τους Τούρκους οι Γερμανοί. Ταίριαξαν τα χνώτα τους. Και άρχισαν να τους καθοδηγούν για να φτιάξουν το νεότερο κράτος τους. Με πρώτο μέλημα να ξεφορτωθούν τους ενοχλητικούς: Τους Ελληνες της Ιωνίας και του Πόντου καθώς και τους Αρμένιους.
Πρώτα εξόπλισαν τους Τούρκους και φρόντισαν να φρενάρουν τα ελληνικά όνειρα για εθνική ολοκλήρωση στη Μελούνα με τον καταστροφικό πόλεμο του 1897. Και λίγα χρόνια αργότερα έπεισαν τους Νεότουρκους να ξεμπερδεύουν οριστικά με το άλλο μεγάλο «σπυρί», τους Αρμένιους.
Δεν υπάρχει καμία απόλυτως αμφιβολία ότι οι Γερμανοί όχι μόνο συμμετείχαν, αλλά και ενθάρρυναν την Αρμενική γενοκτονία. Δυστυχώς για αυτούς, υπάρχουν φωτογραφικά ντοκουμέντα που δείχνουν τους αξιωματικούς του Κάιζερ, μαζί με τους Τουρκαλάδες, σχεδόν να χοροπηδούν από χαρά, πάνω από λείψανα δύστυχων Αρμενίων που πέρασαν από λεπίδι.
Τον ρόλο του γερμανικού παράγοντα ανέδειξε νωρίς και ο ηρωικός Αμερικανός πρέσβης Χένρυ Μόργκενταου, που αναγκάστηκε να παραιτηθεί το 1916 σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις φρικαλεότητες των Οθωμανών.
Ο γιός του, Χένρυ Μόργκενταου τζούνιορ, υπουργός οικονομικών του Ρούζβελτ που έζησε τις άλλες φρικαλεότητες, των Ναζί εις βάρος των Εβραίων, είχε προτείνει να γίνει η μεταπολεμική Γερμανία ένας απέραντος αγρός, μπαξές και ποιμνιοστάσιο ταυτόχρονα, με τους κατοίκους του να ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με τις καλλιέργειες και την βοσκή. Δυστυχώς το σχέδιο του, που θα μας είχε απαλλάξει οριστικά από την γερμανική κατάρα, δεν προχώρησε.
Ο Ρούσβελτ πέθανε και επικράτησαν άλλες απόψεις που έλεγαν ότι ο κίνδυνος είναι η «Σοβιετική Αρκούδα» και η Γερμανία πρέπει να παραμείνει ισχυρή για να αποτελεί ανάχωμα στον κομμουνιστικό επεκτατισμό.
Και να που σήμερα, η Γερμανία, χωρίς ποτέ να αποναζιστικοποιηθεί (και αυτό είναι ιστορικά αποδεδειγμένο), όχι μόνο έμεινε ισχυρή, αλλά κάνει πλέον κουμάντο σε όλη την Ευρώπη. Αυτή αποφασίζει πότε θα στρώσουμε και πώς θα κοιμηθούμε.
Αυτή έκρινε την οικονομική καταδίκη της Ελλάδας, μετατρέποντας την σε υπερχρεωμένη αποικία χρέους. Κι αυτή τώρα απαιτεί να «τα βρούμε» με τους Τούρκους υπό την δική της «ευγενή» μεσολάβηση.
Πρέπει να είναι κάποιος τουλάχιστον τρελός για να διαλέξει στον καυγά με τους απέναντι, διαιτητή τον Γερμανό. Γιατί οι Γερμανοί θεωρούν ότι τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου κακώς μας ανήκουν! Μας παραχωρήθηκαν από ένα καπρίτσιο της ιστορίας. Η φυσική τους κοιτίδα είναι η μεγάλη τουρκική ακτή απέναντι…
Αν δεν ξέρει ο κ. πρωθυπουργός τις πάγιες θέσεις του Βερολίνου για τα ελληνικά νησιά, ας κάνει τον κόπο να διαβάσει το βιβλίο του υπασπιστή του Στεργιάδη, Μιχαήλ Ροδά με τον εύγλωττο τίτλο: «Πώς η Γερμανία κατέστρεψε τον Ελληνισμόν την Τουρκίας». Δεν είναι μεγάλο, μόλις 60 σελίδες, γραμμένες το 1916. Και τόσο, μα τόσο, ανατριχιαστικά επίκαιρες.
Ο Ροδάς, λοιπόν, περιγράφει την λυσσώδη μάχη που έδιναν οι Γερμανοί για να μην περιέλθουν ποτέ στην Ελλάδα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου στην Ελλάδα.
Η Τουρκία είχε χάσει κατά κράτος τον πόλεμο, παρόλα αυτά με τις πλάτες των Γερμανών αρνιόταν να εφαρμόσει τις αποφάσεις των διεθνών διασκέψεων. Μέχρι που η Αγγλία προθυμοποιήθηκε να κάνει μια «ναυτική επιδείξη» συνετισμού( επιστρατεύοντας προφανώς το Charles de Gaulle της εποχής). Φευ όμως η βρετανική πρωτοβουλία σκόνταψε στις γερμανικές αντιρρήσεις.
«Η Γερμανία ζητεί τα πάντα να διευθετηθώσι κατά τρόπο φιλικό», γράφει ο Ροδάς. Γιατί κατά βάθος πιστεύει, όπως εξηγεί ωμότατα ο Γερμανός πρέσβης στο Βενιζέλο, ότι «η ελληνική κυριαρχία δεν θα αποβεί μόνιμος, ούτε οριστική».
Παρόλα αυτά ο Βενιζέλος τα πήρε τα νησιά, έστω και αν αναγκάστηκε να δώσει τη Βόρειο Ηπειρο. Ο σημερινός πρωθυπουργός που επαίρεται διαρκώς για την συγγένεια του με τον Βενιζέλο τι ακριβώς κάνει; Εχει αποφασίσει να τα δώσει πίσω;…
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΡΒΑΛΙΑ
27/9/2020
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ