Ερντογάν, ο αδιόρθωτος…
ΣXETIKA KEIMENA:
Ο Ερντογάν των… ρεκόρ: Σε νέο ιστορικό χαμηλό η τουρκική λίρα – και… «φταίει η Ελλάδα»
Ερντογάν, ο αδιόρθωτος…
Την περασμένη Παρασκευή υπήρχαν αχνά σημάδια ότι ο Ερντογάν κλίνει υπέρ της διπλωματικής οδού και του διαλόγου για την επίλυση της εμπλοκής στα ελληνοτουρκικά. Το Σαββατοκύριακο φρόντισε ο ίδιος να διαψεύσει τις όποιες ελπίδες καταφεύγοντας πάλι στη γνωστή ρητορική του «μπεχλιβάνη». Επανέλαβε με έμφαση και ένταση σε υπερθετικό βαθμό τις απειλές πολέμου κατά της Ελλάδας και μάλιστα στο πλαίσιο ομιλιών προς ακροατήρια που δεν έχουν καμία σχέση με πολεμικές επιχειρήσεις. Μιλώντας σε γιατρούς, σε επαγγελματίες, σε εγκαίνια έργων, όχι σε στρατιωτικούς, και το κυριότερο είναι ότι τόνισε για άλλη μία φορά ότι η Τουρκία είναι σε θέση να υποστεί και να απορροφήσει απώλειες, προκειμένου να πετύχει τους στόχους της. Αυτό είναι όντως ένα πλεονέκτημα της χώρας του απέναντι στη χριστιανική Δύση.
Τα παραπάνω ενισχύουν δυστυχώς το συμπέρασμα ότι το αληθινό πρόσωπο του Ερντογάν είναι του «γερακιού» και όχι του «περιστεριού». Αρα έχουμε μπλέξει άσχημα, καθώς η τουρκική πλευρά φροντίζει να κόβει τις γέφυρες που οδηγούν στην άρση του αδιεξόδου. Η λογική λέει ότι δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά αφού η ρητορική και οι ενέργειες της Αγκυρας αποσκοπούν στην υλοποίηση του εθνικού πλέον δόγματος της «γαλάζιας πατρίδας». Που πρεσβεύει την τουρκική κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο, την ηγεσία των απανταχού σουνιτών στη Μέση και στην Εγγύς Ανατολή, αλλά και στα Βαλκάνια, τον αντιδυτικισμό και την αναζήτηση εταιρικών σχέσεων στην Ευρασία και στην Ασία, σε συνδυασμό με νεοοθωμανικό/εθνικιστικό μεγαλοϊδεατισμό και αναθεώρηση διεθνών συνθηκών (της Λωζάννης), με όραμα να καταστεί η Τουρκία παγκόσμια δύναμη μέσα στον 21ο αιώνα. Τα ορόσημα που θέτει ο Ερντογάν –το 2022 (100 χρόνια από το 1922), το 2053 (600 χρόνια από το 1453) και το 2071 (1.000 χρόνια από το 1071)– δεν είναι τυχαία και επισημαίνεται ότι αναφέρονται παράλληλα με την ισλαμοποίηση του τουρκικού κράτους και της τουρκικής κοινωνίας, που αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του καθεστώτος του.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν η εμφανής αυτή πορεία της Τουρκίας μπορεί να αναχαιτισθεί με ειρηνικά μέσα και από ποιους. Μακάρι να γίνει εφικτό κάτι τέτοιο, αλλά οι ενδείξεις το καθιστούν εξαιρετικά αμφίβολο σήμερα. Ο ίδιος ο Ερντογάν θέλει να μείνει στην Ιστορία ως ισότιμος των Αλπ Αρσλάν – Μωάμεθ του Πορθητή – Σελίμ Α΄ του σκληρού – Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς – Κεμάλ Ατατούρκ, και πολύ δύσκολα θα εγκαταλείψει το όραμά του με την πειθώ. Αλλωστε οι ΗΠΑ παίρνουν αποστάσεις από την περιοχή και η ανιστόρητη Ευρώπη δεν έχει τη συλλογική βούληση να ορθώσει ανάστημα, καθώς τα συμφέροντα είναι αντικρουόμενα και η Ρωσία καιροσκοπεί.
Τούτων λεχθέντων, ο Ερντογάν αφήνει να γίνει γνωστό ότι θα συνεχίσει προκαλώντας με τις NAVTEX για να μας παρασύρει σε σύγκρουση και τα περί οικονομικών κυρώσεων από την Ευρώπη τα αντισταθμίζει με απειλές στο προσφυγικό. Πολλά τα αρνητικά στοιχεία για ειρηνικές προοπτικές…
Άγγελος Στάγκος
8/9/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1A.
[
[
Ο Ερντογάν των… ρεκόρ:
Σε νέο ιστορικό χαμηλό η τουρκική λίρα – και… «φταίει η Ελλάδα»
Πώς ο Ερντογάν σήμερα πυροβόλησε τα πόδια του
κι έριξε τη λίρα σε νέο ιστορικό χαμηλό
Δεν έχει τέλος η κατρακύλα της ισοτιμίας του τουρκικού νομίσματος - και δε θα σταματήσει εως ότου ο Ερντογάν πάψει να είναι... Ερντογάν
Η αποψινή αναφορά που θα λάβει ή έλαβε ήδη ο Ταγίπ Ερντογάν για τη σημερινή πορεία της τουρκικής λίρας είναι ζοφερή – δε θα ήταν ευτυχής όποιος την σέρβιρε. Το κλείσιμο των αγορών επιβεβαίωσε νέα πτώση, στο 7,4841 για τη σχέση ισοτιμίας που εκφράζει πόσες τουρκικές λίρες χρειάζονται για να αγοράσουν ένα δολάριο.
Η ανατολή της μέρας και η έναρξη των συναλλαγών στην Τουρκία έφεραν νέα πτώση του νομίσματος της.
Η σχέση ανταλλαγής με το αμερικανικό νόμισμα επιδεινώθηκε στο 7,4867 λίγο μετά το άνοιγμα των αγορών συναλλάγματος, καθώς το κύμα πωλήσεων από ξένους και Τούρκους από τη λίρα επιταχύνεται. Η πτώση επιβραδύνθηκε αργότερα, όταν η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου, που αποτελεί μια τεράστια δαπάνη για την Τουρκία και μάλιστα σε δολάρια που δεν έχει, επιβράδυναν τις πιέσεις στην τουρκική λίρα
Σε κάθε περίπτωση μετά τη σημερινή πτώση η ισοτιμία βρίσκεται μια ανάσα το «στρογγυλό» 7,5.
Η μεγάλη εικόνα πρόκειται για μια υποτίμηση που υπερβαίνει το 20% από τις αρχές του έτους, σε ένα νόμισμα το οποίο λόγω της πολιτικής Ερντογάν έχει χάσει την αξιοπιστία του και τα πέντε έκτα της αξίας του σε σχέση με το 2010. Ένα νόμισμα που αιμορραγεί χρηματοδοτώντας τη φιλοδοξία και τη μεγαλομανία του απόλυτου άρχοντα της χώρας.
Οι χθεσινές δηλώσεις Ερντογάν με τις οποίες επέδειξε την άγνοια των βασικών οικονομικών κανόνων που διέπουν την αγορά συναλλάγματος αλλά και τα έβαλε με τους εχθρούς της Τουρκίας, επιβεβαίωσαν για τους επενδυτές και τους Τούρκους πολίτες ότι η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη και ισχυροποίησε το κύμα πωλήσεων.
Οι ανακοινώσεις Ερντογάν για εύρεση κοιτάσματος φυσικού αερίου την προπερασμένη Παρασκευή, το νόμισμα συνεχίζει να βυθίζεται κάθε μέρα τις τελευταίες πέντε μέρες. Οι ανοδικές κινήσεις στο παρακάτω διάγραμμα που μοιάζουν με απόπειρα ανάκαμψης της ισοτιμίας αντανακλούν αγορές τουρκικών λιρών.
Αλλά καθώς όλοι τρέχουν μακριά από τη λίρα, (συμπεριλαμβανομένων και των ίδιων των Τούρκων που από το ταμείο ή τη μισθοδοσία τρέχουν στο ανταλλακτήριο), ο μόνος αγοραστής λιρών αυτή τη στιγμή είναι η πρσωπική τράπεζα του Ερντογάν, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας.
Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτές οι απόπειρες είναι αποτυχημένες.
Υπενθυμίζεται ότι πριν από μερικές εβδομάδες το τουρκικό νόμισμα άρχισε να υποχωρεί από την ισοτιμία 6,8 λίρες για ένα δολάριο – μια ισοτιμία που η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας υπερασπίζονταν ισχυρά, καίγοντας δισεκατομμύρια δολάρια στις αγορές συναλλάγματος – δολάρια δανεικά από το Κατάρ και από αναγκαστικό δανεισμό των δολαριακών καταθέσεων των Τούρκων στις εμπορικές τράπεζες της χώρας.
Αυτό το επίπεδο – 6,8 – κρατήθηκε για λίγες εβδομάδες, όσο κράτησαν τα χρήματα του καλοκαιρινού δανεισμού $15 δισ. από το Καταρ. Από τις αρχές Αυγούστου, όταν βγήκε το Oruc Reis, η λίρα αποσταθεροποιήθηκε και τείνει να πιάσει το επίπεδο 7,5 λίρες για ένα δολάριο, ένα επίπεδο που διεθνείς αναλυτές θεωρούσαν ως σημείο ισορροπίας.
Ωστόσο οι συνθήκες έχουν επιδεινωθεί.
Ο γεωπολιτικός κίνδυνος για την οικονομία της Τουρκίας έχει αυξηθεί, μαζί με την πιθανότητα ατυχήματος που θα προκαλέσει μαζική έξοδο κεφαλαίων από τη χώρα, στην οποία ακόμα δεν υπάρχουν capital controls.
Η προοπτική επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ (θα συγκεκριμενοποιηθούν στην σύνοδο κορυφής των ευρωπαίων ηγετών στις 25 Σεπτεμβρίου) επιβαρύνει το τουρκικό νόμισμα.
Ευκαιρίες και κίνδυνοι για την Ελλάδα
Η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος είναι ζωτικής σημασίας για την τουρκική οικονομία η οποία εξαρτάται έντονα από την εισροή συναλλάγματος (κυρίως δολαρίων) στη χώρα.
Αν και τα επίπεδα εξωτερικού δανεισμού του κράτους δεν είναι υψηλά, δεν ισχύει το ίδιο για το δανεισμό των τουρκικών τραπεζών και επιχειρήσεων που μέχρι σήμερα προμηθεύονται δολάρια από τις διεθνείς αγορές.
Η υποτίμηση του νομίσματος όμως κάνει την αποπληρωμή ή την αναχρηματοδότηση των δανείων εξαιρετικά ακριβή ή ακόμα και απαγορευτική – αν ξεπεραστούν κάποια επίπεδα.
Σε αυτή την περίπτωση το κύμα εξόδου επενδυτών και καταθετών αυξάνει – μαζί με το κίνδυνο μαζικών χρεοκοπιών.
Η τουρκική οικονομία είναι με την πλάτη στον τοίχο. Αυτό κανονικά θα έπρεπε να πιέζει τον Ερντογάν να αφήσει την ανορθόδοξη πολιτική ή τους γεωπολιτικούς τσαμπουκάδες και να οδηγήσει σε εκτόνωση της κρίσης με την Ελλάδα.
Όμως και η χθεσινή ομιλία του Τούρκου προέδρου κατέδειξε ότι η επιλογή του είναι διαφορετική.
Δεν αναγνωρίζει ότι η πολιτική του είναι αυτή που έχει κάνει την καλή πίστη να στερέψει στις διεθνείς αγορές, αντίθετα σπεύδει να φορτώσει την τύχη της λίρας στους «εχθρούς του έθνους» που «επιβουλεύονται την Τουρκία».
Κάθε μέρα που περνάει ο μηχανισμός προπαγάνδας του Ερντογάν βάζει την Ελλάδα και τη Γαλλία στο ρόλο των ιθυνόντων στη συνομωσία που ισχυρίζεται ότι έχει βάλει στο μάτι το τουρκικό έθνος.
Πρόκειται για ένα ηγέτη στριμωγμένο, με μια αντίστροφη μέτρηση που τρέχει εις βάρος του και αυτό τον κάνει πιο επικίνδυνο.
Έχοντας κάψει τη δυνατότητα οικονομικών και συναλλαγματικών ελιγμών, το στοίχημά του είναι να διαμορφώσει ένα εκρηκτικό σκηνικό που θα δυναμιτίσει το κλίμα και θα θολώσει το δικό του μερίδιο ευθύνης στην κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας.
Προς αυτή την κατεύθυνση, συνεχίζει να φουσκώνει μια παράλογη φούσκα χρέους εντός της χώρας, η οποία επιδεινώνει τις πιέσεις στο τουρκικό νόμισμα.
Τι λένε οι αναλυτές της ABN Amro
«Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας θα πρέπει να λάβει περισσότερα μέτρα για να υπερασπιστεί τη λίρα καθώς το νόμισμα υποχώρησε σε χαμηλό ρεκόρ αυτή την εβδομάδα», αναφέρει η ολλανδική τράπεζα ABN Amro.
Το περιθώριο ελιγμών της νομισματικής πολιτικής ωστόσο το περιορίζει η στάση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος λέει ότι τα υψηλότερα επιτόκια είναι πληθωριστικά. Η κεντρική τράπεζα της χώρας δεν έχει αυξήσει το επιτόκιο αναφοράς από 8,25 τοις εκατό, το οποίο όμως βρίσκεται κάτω από τον ετήσιο πληθωρισμό του 11,8 τοις εκατό, άρα όποιος κρατά λίρες έχει αρνητική απόδοση.
«Πιστεύουμε ότι κάποια στιγμή η κεντρική τράπεζα πρέπει να αναλάβει ισχυρότερη δράση για τη σταθεροποίηση του νομίσματος», ανέφεραν οι οικονομολόγοι της ABN Amro στην τελευταία έκθεσή τους.
«Αναμένουμε περισσότερη αδυναμία βραχυπρόθεσμα και κάποια σταθεροποίηση ακολουθούμενη από ανάκαμψη προς το τέλος του τρέχοντος έτους και του επόμενου έτους», δήλωσε ο ABN Amro. «Αυτό θα είναι επίσης το αποτέλεσμα της γενικής αδυναμίας του δολαρίου.»
Η ABN Amro είπε ότι η αύξηση του βασικού επιτοκίου πολιτικής μπορεί με την πρώτη ματιά να φαίνεται σαν μια προφανής κίνηση.
«Ωστόσο, η κεντρική τράπεζα υπό τον κυβερνήτη Μουράτ Ουιζάλ πιέζεται να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά, εφαρμόζοντας πολιτικές που υποστηρίζει από τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος πιστεύει ότι τα υψηλά επιτόκια τροφοδοτούν τον πληθωρισμό».
Ο Ερντογάν απέλυσε τον προκάτοχο του Ουιζάλ τον περασμένο Ιούλιο επειδή δεν μείωνε τα επιτόκια, το οποία είχαν ανέλθει στο 24%. Προειδοποίησε δε ότι θα παύσει και άλλους -σε περίπτωση που η κεντρική τράπεζα δεν υποστηρίξει την οικονομική δραστηριότητα – δηλαδή να συνεχίσει να φουσκώνει την οικονομία με παροχή δανείων.
Ηλίας Σιακαντάρης
Σεπτέμβριος 8, 2020
1B.
Συνεχίζεται το σφυροκόπημα της τουρκικής λίρας.
Συνεχίζεται το σφυροκόπημα της τουρκικής λίρας.
Σε νέο ιστορικό χαμηλό υποχώρησε σήμερα η τουρκική λίρα, με τις ανησυχίες για τις προοπτικές της τουρκικής οικονομίας και το γεωπολιτικό ρίσκο -εν μέσω της κλιμακούμενης έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις- να συμπαρασύρουν στη δίνη τους το τουρκικό νόμισμα. Κατρακυλώντας για πέμπτη διαδοχική συνεδρίαση, η λίρα βρέθηκε μία ανάσα από το όριο των 7,5 έναντι του δολαρίου και με τους επενδυτές να αναζητούν ενδείξεις για ενδεχόμενη παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας. Από τις αρχές του έτους, η λίρα έχει χάσει το 20% της αξίας της, αποτελώντας ένα από τα νομίσματα με τις χειρότερες επιδόσεις στον κόσμο.
Η τουρκική κεντρική τράπεζα λαμβάνει έμμεσα μέτρα άσκησης πιο σφικτής νομισματικής πολιτικής, ώστε να συγκρατήσει το σφυροκόπημα που δέχεται η λίρα από τα τέλη Ιουλίου.
Αναλυτές της ABN Amro εκτιμούν ότι οι νομισματικές αρχές της Άγκυρας θα πρέπει να λάβουν πρόσθετα μέτρα στήριξης της λίρας, ειδικά εάν διευρυνθούν οι απώλειές της στις επόμενες συνεδριάσεις. ΤΑ περιθώρια ελιγμών της κεντρικής τράπεζας είναι περιορισμένα, καθώς ο πρόεδρος Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει επανειλημμένως ταχθεί κατά των υψηλότερων επιτοκίων, με αποτέλεσμα η κεντρική τράπεζα να κάνει κινήσεις αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής χωρίς όμως να αυξάνει το βασικό επιτόκιο, που είναι στο 8,25%, σε επίπεδα κάτω του πληθωρισμού 11,8%.
Ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε χθες την αντίθεσή του σε μια αύξηση επιτοκίων, αναφέροντας ότι τα επιτόκια, ο πληθωρισμός και οι συναλλαγματικές ισοτιμίες αποτελούν εργαλεία των πολέμιων της Τουρκίας.
Η κεντρική τράπεζα έχει λάβει μέτρα όπως η μείωση κατά το ήμισυ των ορίων overnight δανεισμού για τις τράπεζες, καθώς και μέτρα μείωσης στο μηδέν της ρευστότητας για τους primary dealers στην αγορά ομολόγων. Παράλληλα, έχει αυξήσει το όριο ελάχιστων αποθεματικών.
8/9/2020
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου παραδέχεται τη διπλωματική αδυναμία της Τουρκίας.
2.
Νταβούτογλου κατά Ερντογάν:
H Τουρκία καταστρέφεται στα χέρια ανίκανων και άσχετων.
Νέες αιχμές της τουρκικής αντιπολίτευσης κατά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τον Πρόεδρο του κόμματος DEVA και πρώην πρωθυπουργό της χώρας, Αχμέτ Νταβούτογλου, να τονίζει πως ολόκληρη η χώρα καταστρέφεται στα χέρια άσχετων, ανίκανων ανθρώπων.
«Υποστηρίζουμε τη σημερινή κυβέρνηση της Ανατολικής Μεσογείου και έχουμε δίκιο. Ωστόσο, το σημείο που δεν πρέπει να παραβλέπεται είναι αυτό. Το γεγονός ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι η μόνη χώρα που μας υποστηρίζει δεν οφείλεται στην αδικία της θέσης μας, αλλά στην αδυναμία της διπλωματίας μας!», γράφει χαρακτηριστικά στο Twitter ο πρώην Τούρκος πρωθυπουργός.
Παράλληλα, σήμερα ο Αχμέτ Νταβούτογλου εξαπέλυσε νέα πυρά προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναφέροντας ότι η χώρα καταστρέφεται στα χέρια άσχετων και ανίκανων ανθρώπων.
«Όσο υπάρχετε εσείς δεν χρειαζόμαστε εξωτερικούς εχθρούς» δηλώνει σε νέο του αυστηρό μήνυμα προς τον Τούρκο Πρόεδρο και προσθέτει ότι «από το 2019 έχετε πουλήσει 60 δισεκατομμύρια δολάρια».
8/9/2020