Οι αλλαγές που φέρνει ο νέος πτωχευτικός κώδικας.
Οι αλλαγές που φέρνει ο νέος πτωχευτικός κώδικας.
Τα βασικά σημεία, τις καινοτομίες, και τις διαδικασίες του Κώδικα Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021, παρουσιάζει σε ενημερωτικό του σημείωμα το υπουργείο Οικονομικών.
Ποιες είναι οι καινοτομίες του νέου πλαισίου;
Περιλαμβάνει σειρά σημαντικών καινοτομιών, με κυριότερες τις εξής:
1ον. Εισάγεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προληπτικός μηχανισμός για την έγκαιρη προειδοποίηση του οφειλέτη, έτσι ώστε να μην οδηγηθεί σε διαδικασίες αφερεγγυότητας. Ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης θεσπίζει διαδικασίες ενημέρωσης και παροχής στήριξης στα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα, προκειμένου να μπορέσουν να καλύψουν ή να αναδιαρθρώσουν τις οφειλές τους για να αποφύγουν τις διαδικασίες ρευστοποίησης.
2ον. Ενσωματώνονται όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα (υπερχρεωμένα νοικοκυριά, προστασία 1ης κατοικίας, εξωδικαστικός μηχανισμός κλπ) σε ένα ενιαίο πλαίσιο και μια ενιαία διαδικασία. Δίδεται τέλος στον κυκεώνα διαφορετικών εργαλείων, με τις αλληλεπικαλύψεις τους, που μπέρδευαν τους οφειλέτες. Επίσης καλύπτονται τα κενά των Νόμων, που άφηναν κάποιες κατηγορίες οφειλετών χωρίς καμία λύση.
3ον. Οι οφειλέτες που αποδεδειγμένα βρίσκονται σε οικονομική δυσκολία ή αδυναμία έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα, με δύο τρόπους:
· Είτε θα ρυθμίζουν όλες τις οφειλές τους.
· Είτε θα αποκτούν μία «δεύτερη ευκαιρία» μέσω της απαλλαγής από τα χρέη τους, εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, ύστερα όμως από τη ρευστοποίηση όλων των περιουσιακών τους στοιχείων. Η δεύτερη ευκαιρία διασφαλίζει ότι τα χρέη της μιας γενιάς δεν θα μεταφέρονται στην επόμενη, διαιωνίζοντας το πρόβλημα της υπερχρέωσης.
4ον. Εισάγεται ένα ολοκληρωμένο και αυτοματοποιημένο πλαίσιο αντιμετώπισης της αφερεγγυότητας, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, τόσο για φυσικά όσο και για νομικά πρόσωπα. Η διαδικασία είναι αμιγώς εξωδικαστική και εμπιστευτική μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών. Διεξάγεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και παρέχει τη δυνατότητα για την αναδιάρθρωση των οφειλών, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας «κουρέματος» της οφειλής. Η παροχή ρύθμισης αποφασίζεται από την πλειοψηφία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, και, στην περίπτωση που ακολουθηθεί η πρόταση ρύθμισης που προέκυψε από υπολογιστικό εργαλείο, είναι υποχρεωτική η εφαρμογή της από το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς. Η διαδικασία διαρκεί για μέγιστο χρονικό διάστημα δύο μηνών, εντός των οποίων είτε επιτυγχάνεται ρύθμιση, είτε τερματίζεται η διαδικασία με την τυχόν άρνηση των τραπεζικών ιδρυμάτων να προτείνουν ρύθμιση ή με την άρνηση του οφειλέτη προς την προτεινόμενη ρύθμιση. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα, προβλέπεται αναστολή της αναγκαστικής ρευστοποίησης των εξασφαλιστικών στοιχείων του οφειλέτη.
5ον. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης οφειλών και με σκοπό να αποφύγουν την πτώχευση, οι επιχειρήσεις δύνανται να προσφύγουν στη διαδικασία της εξυγίανσης, της οποίας το πλαίσιο εκσυγχρονίζεται, κατ' εφαρμογή της Οδηγίας 1023/2019. Χρειάζεται η συναίνεση δύο κατηγοριών πιστωτών, αυτών που έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις και των υπολοίπων πιστωτών, σε ποσοστό 50% της κάθε κατηγορίας. Ωστόσο, η επιτευχθείσα με τον τρόπο αυτό συμφωνία επικυρώνεται από το δικαστήριο, μόνον εάν συναινέσει ποσοστό 60% πιστωτών όλων των κατηγοριών, οπότε στην περίπτωση αυτή επέρχεται και αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων των ενέγγυων πιστωτών. Οι πιστωτές που μειοψήφησαν δεσμεύονται από τη συμφωνία, εφόσον ικανοποιείται η βασική αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης και της ίσης μεταχείρισης των πιστωτών που ανήκουν στην ίδια κατηγορία (εκτός εάν συντρέχουν σοβαροί εμπορικοί ή κοινωνικοί λόγοι). Σημαντικό επίσης είναι ότι τα δικαιώματα των εργαζομένων δεν επηρεάζονται από τη συμφωνία εξυγίανσης και οι απαιτήσεις τους δεν καταλαμβάνονται από αναστολή καταδιωκτικών μέτρων.
6ον. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η επίτευξη προληπτικής αναδιάρθρωσης οφειλών, τότε προβλέπεται η δυνατότητα πτώχευσης, τόσο των φυσικών όσο και των νομικών προσώπων. Στην περίπτωση αυτή, δρομολογείται η διαδικασία συλλογικής ικανοποίησης των πιστωτών, με ταυτόχρονη απαλλαγή του οφειλέτη από τα υπόλοιπα των οφειλών του. Στην περίπτωση των νομικών προσώπων, ήδη με την απόφαση κήρυξης της πτώχευσης αποφασίζεται η ρευστοποίηση είτε του συνόλου της επιχείρησης είτε των επιμέρους περιουσιακών στοιχείων αυτής, και αν δεν επιτευχθεί η πώληση ως σύνολο εντός 18 μηνών, εκποιούνται τα επιμέρους περιουσιακά στοιχεία. Στην περίπτωση των φυσικών προσώπων, αυτά οφείλουν να συνεισφέρουν και με τα εισοδήματά τους που υπερβαίνουν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, πέραν της ρευστοποίησης των λοιπών περιουσιακών στοιχείων τους, μέχρι να επέλθει η απαλλαγή τους. Οι διαδικασίες της πτώχευσης συστηματοποιούνται και απλοποιούνται προς τον σκοπό της ταχείας διεκπεραίωσης. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται μια σειρά καινοτομιών, όπως η χρήση ηλεκτρονικών μέσων που διασφαλίζουν διαφάνεια και δημοσιότητα, η κατάργηση προσκόμισης δικαιολογητικών (τα οποία θα ανακτώνται ηλεκτρονικά), η εισαγωγή ποσοτικών κριτηρίων που θα καθορίζουν ευχερέστερα την παύση πληρωμών, η άμεση έναρξη των διαδικασιών ρευστοποίησης, η αυτόματη αναπροσαρμογή της τιμής πρώτης προσφοράς στις διαδικασίες πλειστηριασμού, εφόσον αναδειχθούν άγονοι, η βελτίωση του θεσμού των διαχειριστών αφερεγγυότητας. Επίσης, θεσπίζονται απλοποιημένες διαδικασίες για τις πτωχεύσεις «μικρού αντικειμένου», έτσι ώστε να κινούνται και να περαιώνονται με ταχύτητα οι διαδικασίες κήρυξης της πτώχευσης, ρευστοποίησης και συλλογικής ικανοποίησης των πιστωτών.
7ον. Η πτώχευση συνοδεύεται απαρέγκλιτα από την απαλλαγή οφειλών. Αυτή η διαδικασία υλοποιείται γρήγορα, μέσα σε 1 έτος, εάν οι οφειλέτες απωλέσουν την περιουσία τους, εκτός αν προβληθούν ενστάσεις για δόλια πτώχευση ή απόκρυψη στοιχείων από τους πιστωτές. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που οι οφειλέτες δεν διαθέτουν περιουσία, τότε η απαλλαγή οφειλών πραγματοποιείται σε 3 έτη, οπότε και θα πρέπει να καταβάλουν το υπόλοιπο του εισοδήματός τους που περισσεύει μετά την κάλυψη των εύλογων δαπανών διαβίωσης.
8ον. Δεν θα δίδεται απαλλαγή από τα χρέη σε στρατηγικούς κακοπληρωτές. Διενεργούνται ειδικοί έλεγχοι και διασταυρώσεις (π.χ. για μεταφορά περιουσίας), στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με σκοπό την εύρεση περιουσίας.
9ον. Απαλλάσσονται τα μέλη διοίκησης των νομικών προσώπων που πτωχεύουν.
Επιλύεται έτσι ένα διαχρονικό πρόβλημα με την ευθύνη των διοικούντων, οι οποίοι εξακολουθούσαν να ευθύνονται για τις οφειλές της επιχείρησης, ακόμη και μετά την πτώχευσή της. Πλέον με το νέο πλαίσιο επέρχεται απαλλαγή των διοικούντων του νομικού προσώπου που πτώχευσε, εντός 3 ετών από την αίτηση για πτώχευση ή 2 ετών από την κήρυξη πτώχευσης (όποιο επέλθει νωρίτερα).
10ον. Απελευθερώνονται και αξιοποιούνται οι παραγωγικές μονάδες της χώρας.
Οι παραγωγικές μονάδες που είναι δεσμευμένες σε ατέρμονες διαδικασίες ρύθμισης ή/και πτώχευσης, απελευθερώνονται με σκοπό την επαναφορά τους σε λειτουργία, με την παράλληλη είσοδο εγχώριων και διεθνών επενδυτών.
11ον. Παρέχεται λύση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες θα μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη χρηματοδότηση της οικονομίας.
12ον. Προάγεται η χρηματοοικονομική διαμεσολάβηση. Η διαμεσολάβηση αποτελεί διεθνώς την πιο διαδεδομένη εξωδικαστική διαδικασία επίλυσης ιδιωτικών διαφορών στο χρηματοοικονομικό τομέα.
13ον. Αξιοποιείται η τεχνολογία. Εισάγονται νέες ηλεκτρονικές και αυτοματοποιημένες διαδικασίες, που διασφαλίζουν τη διαφάνεια, καταργούν τη γραφειοκρατία και προάγουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό του Κράτους.
14ον. Εισάγονται ρυθμίσεις για τη βελτίωση του θεσμού των διαχειριστών αφερεγγυότητας.
Αυτοί καλούνται να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στις διαδικασίες της πτώχευσης.
15ον. Θεσπίζονται προστατευτικές πρόνοιες για δανειολήπτες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες. Το Κράτος ασκεί επιδοματική πολιτική, τόσο προληπτικά μέσω της επιδότησης δόσης δανείου, όσο και κατασταλτικά μέσω της επιδότησης ενοικίου.
4. Τι θα ισχύσει με την προστασία της 1ης κατοικίας και ευρύτερα τι πρόνοιες παρέχει το νέο πλαίσιο στα ευάλωτα νοικοκυριά;
Η προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών διασφαλίζεται με την έμπρακτη στήριξη του Κράτους ως εξής:
· Παρέχοντας επιδότηση των δανείων 1ης κατοικίας, στο στάδιο της συνολικής ρύθμισης οφειλών, έτσι ώστε να διασώσουν το σπίτι τους. Παρέχεται δηλαδή ένα κίνητρο επαναφοράς στη συνέπεια κάλυψης όλων των υποχρεώσεων.
· Εφόσον οι πιστωτές προβούν σε ενέργειες ρευστοποίησης της 1ης κατοικίας, τότε το Κράτος παρεμβαίνει με σκοπό να αποφευχθεί η έξωση. Στο στάδιο της ρευστοποίησης από τους πιστωτές, παρέχεται ουσιαστική στήριξη από την πολιτεία, μέσω της δημιουργίας ενός ιδιωτικού φορέα για την απόκτηση των ακινήτων, ο οποίος θα επιλεγεί από το Κράτος, μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας. Ο εν λόγω φορέας θα υποχρεούται να αποκτήσει το ακίνητο που συνιστά την 1η κατοικία ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, η οποία έχει δρομολογηθεί σε διαδικασία πλειστηριασμού, κατόπιν κήρυξης πτώχευσης ή αναγκαστικής εκτέλεσης. Επιπρόσθετα, ο φορέας υποχρεούται να παραχωρήσει την κατοικία προς χρήση στο ευάλωτο νοικοκυριό για 12 έτη, κατόπιν της καταβολής μισθώματος, το οποίο θα υποστηρίζεται από το Κράτος, με τη μορφή επιδόματος ενοικίου. Έτσι, αποφεύγεται μια έξωση που θα επερχόταν εάν αποκτούσε κάποιος τρίτος το ακίνητο. Επίσης, ο φορέας υποχρεούται να προσφέρει στον οφειλέτη τη δυνατότητα επαναπόκτησης του ακινήτου εντός 12 ετών.
Ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα των πλαισίων αντιμετώπισης του ζητήματος της υπερχρέωσης από τις προηγούμενες Κυβερνήσεις;
Στην προσπάθεια να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα αυτό, οι προηγούμενες
Κυβερνήσεις εισήγαγαν και εφάρμοσαν διάφορους νόμους, που δημιούργησαν ένα πολύπλοκο και μη συμπληρωματικό πλέγμα μέτρων, χωρίς τελικά να καταφέρουν να δώσουν ουσιαστική λύση στο ζήτημα του ιδιωτικού χρέους. Τα κυριότερα προβλήματα των προηγούμενων πλαισίων ήταν:
· Η πολυπλοκότητα στη νομοθεσία, που αποτέλεσε για κάποιους, στρατηγικούς κακοπληρωτές, ευκαιρία προς αξιοποίηση, προκειμένου να κερδίσουν χρόνο και να αποφύγουν την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους, επιβαρύνοντας το σύνολο της κοινωνίας.
· Η ύπαρξη κενών της νομοθεσίας, δηλαδή η πλήρης απουσία πρόβλεψης μιας λύσης για συγκεκριμένες ομάδες πολιτών και επιχειρήσεων.
· Οι σημαντικές καθυστερήσεις στην εξέλιξη των διαδικασιών, που είχαν ως αποτέλεσμα τη διατήρηση της υπερχρέωσης και των συνεπειών της για πολλά χρόνια. Ακόμη και σήμερα εκκρεμούν περίπου 70.000 υποθέσεις ρύθμισης οφειλών προς εκδίκαση στα διάφορα Ειρηνοδικεία της χώρας και οι πολίτες πρέπει να περιμένουν έως και 12 έτη, για να φτάσει η ώρα της λύσης από το δικαστήριο.
· Η δυσκολία συντονισμού μεταξύ των πιστωτών και η επακόλουθη αδυναμία τους να καταλήξουν σε μια αποτελεσματική λύση, η οποία να είναι βιώσιμη για τον οφειλέτη.
Ειδικότερα:
Η έλλειψη αποτελεσματικών εργαλείων ρύθμισης οφειλών είχε ως αποτέλεσμα την κατάληξη χιλιάδων υποθέσεων στη διαδικασία του πλειστηριασμού. Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ξεκίνησαν τον Νοέμβριο 2017, από την προηγούμενη Κυβέρνηση, και μέχρι σήμερα έχουν διενεργηθεί συνολικά πάνω από 38.940 πλειστηριασμοί ακινήτων, εκ των οποίων οι περισσότεροι, δηλ. πάνω από 25.000 πλειστηριασμοί, διενεργήθηκαν επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Και αυτό επηρέασε και την 1η κατοικία, αφού η προηγούμενη Κυβέρνηση έληξε την προστασία τον Φεβρουάριο του 2019 και την αντικατέστησε με ένα προσωρινό πλαίσιο προστασίας, διάρκειας 6 μηνών, που αφορούσε μία μικρή, μόνο, περίμετρο δανειοληπτών. Όλοι οι υπόλοιποι οφειλέτες δεν είχαν καμία προστασία και καμία δυνατότητα ρύθμισης οφειλών, με σκοπό να διασώσουν την 1η κατοικία τους και έτσι κατέληγαν στον πλειστηριασμό. Όσον αφορά στο προσωρινό πρόγραμμα προστασίας, το οποίο έληξε στις 31/7/2020, μετά την 7μηνη παράτασή του και τις βελτιώσεις από τη σημερινή Κυβέρνηση, υποβλήθηκαν περίπου 6.200 αιτήσεις σε 13 μήνες, όταν στο Πρόγραμμα «Γέφυρα» οι αιτήσεις, σε 25 ημέρες, έχουν υπερβεί τις 40.000. Είναι κατανοητή σε όλους τόσο η δυσκολία του προηγούμενου προγράμματος όσο και η μη αποδοχή του από την κοινωνία.
Ειδικά ο Νόμος Κατσέλη είχε σειρά από αδυναμίες που οδήγησαν σε ευρεία κατάχρηση από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Ποια ήταν τα λάθη του Νόμου Κατσέλη και πώς καταστρατηγήθηκε;
Ο Νόμος Κατσέλη (Ν. 3869/2010), δεν τόλμησε να δώσει έμφαση στην άμεση απαλλαγή από τα χρέη και τελικά οδήγησε στη διατήρηση της υπερχρέωσης και των συνεπειών της για πολλά χρόνια. Οι οφειλέτες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε μια κατάσταση όπου δεν γνωρίζουν ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα. Οι πολίτες έχουν άγνοια για το κατά πόσο τελικά θα κρίνει ο δικαστής εάν όντως είναι οικονομικά ευάλωτοι, εάν ασκούν σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα, εάν είναι επιλέξιμοι, εάν ενήργησαν με δόλο κ.λπ. Παραμένουν, δηλαδή, σε μια κατάσταση αβεβαιότητας για σειρά ετών, ενώ επιβαρύνεται η θέση τους, σε περίπτωση που προκύψει μια αρνητική έκβαση από το δικαστήριο, όπως ήδη συμβαίνει σε αρκετές περιπτώσεις.
Οι αδυναμίες του Νόμου ήταν:
· Οδήγησε ελάχιστες περιπτώσεις σε πλήρη απαλλαγή χρεών.
· Είχε πολύ μεγάλες καθυστερήσεις, αφήνοντας τους πολίτες εγκλωβισμένους στα χρέη τους και αποκλεισμένους από την οικονομική δραστηριότητα. Εκκρεμούν σήμερα περίπου 70.000 υποθέσεις προς εκδίκαση και η τελευταία δικάσιμος ημερομηνία είναι το 2032.
· Οδήγησαν σε άδικα και μεγάλου κόστους αποτελέσματα για την οικονομία, με την απουσία μέτρων ελέγχου των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Μερικά παραδείγματα καταστρατήγησης του Νόμου Κατσέλη:
Η σημαντικότερη κατάχρηση είναι η λήψη προστασίας από όλα τα αναγκαστικά μέτρα εκτέλεσης, παρότι υπάρχει περιουσία και εισοδήματα. Επίσης, η εμφάνιση δαπανών «πολυτελείας» ως εύλογων και ανελαστικών δαπανών.
· Παράδειγμα 1: Οικογένεια με 1 τέκνο και με εισόδημα 3.000 € μηνιαίως δηλώνει ότι το τέκνο πηγαίνει σε ιδιωτικό σχολείο επί σειρά ετών και η απομάκρυνσή του από αυτό θα επιφέρει ψυχολογική βλάβη. Ως εκ τούτου, ο οφειλέτης δηλώνει ότι αδυνατεί να πληρώσει πάνω από 50 € μηνιαίως προς την τράπεζα για το στεγαστικό του δάνειο.
· Παράδειγμα 2: Οικογένεια με 2 τέκνα και με εισόδημα 4.000 € μηνιαίως δηλώνει ότι φιλοξενεί στο σπίτι άνεργο συγγενή, του οποίου καλύπτει τις δαπάνες διαβίωσης. Ως εκ τούτου, ο οφειλέτης δηλώνει ότι αδυνατεί να πληρώσει πάνω από 100 € μηνιαίως προς την τράπεζα για το στεγαστικό του δάνειο.
· Παράδειγμα 3: Οφειλέτης που διαθέτει δύο σπίτια, ένα σπίτι 250 τ.μ., αξίας 350.000 €, στο οποίο υπάρχει υποθήκη και μη εξυπηρετούμενο δάνειο ύψους 300.000 €, και ένα σπίτι 50 τ.μ., αξίας 80.000 €, χωρίς υποθήκη, δηλώνει ότι το 2ο σπίτι αποτελεί την 1η κατοικία του, και άρα είναι επιλέξιμος για προστασία 1ης κατοικίας. Μετά από 3 αναβολές της δίκης, φτάνει η τελική εκδίκαση, οπότε μερικές ημέρες πριν από τη δίκη, αποσύρει την αίτησή του και προσέρχεται να ρυθμίσει τα χρέη του με την τράπεζα.
· Παράδειγμα 4: Συνταξιούχος, με οφειλές σε Τράπεζες που δημιουργήθηκαν κατά τον χρόνο που ήταν έμπορος: σύμφωνα με το Ν. 3869/2010 και τη σχετική νομολογία, δεν εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής αυτού και δεν μπορούν να ρυθμιστούν οι οφειλές που προέκυψαν από εμπορική δραστηριότητα, ακόμα και αν κατά τον χρόνο της αίτησης, ο αιτών δεν έχει πλέον εμπορική δραστηριότητα. Ωστόσο, αυτό κρίνεται κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης. Στο μεταξύ, ο αιτών, αν και γνωρίζει ότι η αίτηση δεν θα γίνει δεκτή, την καταθέτει, καθότι με την κατάθεση πετυχαίνει αναστολή καταδιωκτικών μέτρων. Παίρνει μία δικάσιμο σε απώτερο χρόνο (π.χ. 2030), καταβάλλοντας στο μεταξύ μία χαμηλή δόση για την προστασία της κατοικίας του για πολλά έτη, και μεταθέτει έτσι το πρόβλημα για το μέλλον. Στο μεταξύ, ο πιστωτής δεν μπορεί να προβεί σε καταδιωκτικά μετρά (πλειστηριασμό) της κατοικίας του.
· Παράδειγμα 5: Δανειολήπτης που έλαβε δάνεια, των οποίων οι δόσεις είναι υπερπολλαπλάσιες από τα εισοδήματα που είχε κατά τη στιγμή της λήψης των δανείων: σύμφωνα με πάγια νομολογία βάσει του Ν. 3869/2010, η εν λόγω περίπτωση συνιστά χαρακτηριστική περίπτωση που κρίνεται δόλιος ο δανειολήπτης και δεν δίνει ρύθμιση των δανείων του το δικαστήριο. Επίσης κρίνεται κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης. Ωστόσο, ο αιτών, αν και γνωρίζει ότι αναμένεται να κριθεί ως δόλιος, και συνακόλουθα η αίτηση δεν θα γίνει δεκτή, εν τούτοις την καταθέτει, λαμβάνει μακρινή δικάσιμο και καταθέτει τη χαμηλή δόση που όρισε η προσωρινή διαταγή, μεταθέτοντας το πρόβλημα για το μέλλον.
Τέτοια περιστατικά ήταν εφικτά από στρατηγικούς κακοπληρωτές, εξαιτίας της απουσίας ελέγχων κι διασταυρώσεων.
Πλέον, η Κυβέρνηση προχωρά σε μια σειρά από μέτρα, έτσι ώστε να αντιμετωπίσει τις ανωτέρω αδυναμίες του Νόμου και να επιτύχει την επιτάχυνση της εκδίκασης όλων των εκκρεμών υποθέσεων, εντός του 2021, με την αξιοποίηση της τεχνολογίας, όπου μέσω μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας θα ελεγχθούν όλες οι αιτήσεις και έτσι θα διαπιστωθεί ποιοι είναι επιλέξιμοι και ποιοι δεν είναι. Με τον τρόπο αυτό θα επέλθει επιτέλους η διάκριση μεταξύ ευάλωτων και μη νοικοκυριών, καθώς και στρατηγικών κακοπληρωτών.
Όσον αφορά στη ρύθμιση οφειλών των επιχειρήσεων, είναι χαρακτηριστικό ότι στον λεγόμενο «εξωδικαστικό» εισήλθαν στην πλατφόρμα 63.400 επιχειρήσεις και επαγγελματίες, αλλά μόνο 7.300 κατάφεραν να υποβάλουν την αίτησή τους, ενώ εξ αυτών μόλις 2.200 ολοκλήρωσαν επιτυχώς τη διαδικασία.
Τα παραπάνω αναδεικνύουν την ανάγκη για ένα νέο ολιστικό, συνεκτικό πλαίσιο, που θα περιλαμβάνει μέτρα πρόληψης της αφερεγγυότητας ή εξόδου από αυτή, θα ενθαρρύνει και θα υποστηρίζει τις συναινετικές λύσεις, θα εξασφαλίζει πόρους για τους αδύναμους και παράλληλα θα αποκλείει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές
Θα ζημιωθεί το Δημόσιο από αυτόν το Νόμο;
Μέσω του νέου Νόμου θα προκύψουν διαγραφές οφειλών και προς το Δημόσιο, όπως αναλογικά θα προκύψει και προς τους υπόλοιπους πιστωτές (τράπεζες κ.λπ.). Ωστόσο, ο Νόμος περιέχει ειδικές δικλείδες ασφαλείας, έτσι ώστε το Δημόσιο να μην έρχεται ποτέ σε χειρότερη θέση από αυτά που θα λάμβανε εάν επερχόταν η πτώχευση. Παράλληλα, διασφαλίζεται, μέσω ειδικών κανόνων, ότι το Δημόσιο θα εισπράξει τέτοια ποσά, έτσι ώστε να μη θίγεται η βιωσιμότητα πολιτών και επιχειρήσεων. Συνεπώς το Δημόσιο, μεσοπρόθεσμα, θα ωφεληθεί από τις ρυθμίσεις που θα προκύψουν από αυτόν το Νόμο.
Ο νέος Νόμος αυξάνει τον ηθικό κίνδυνο;
Ο Νόμος δεν αυξάνει τον ηθικό κίνδυνο, γιατί:
· Έχει πλήρη διαφάνεια, έτσι ώστε να εντοπίζονται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, μέσω της άρσης τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου και της διενέργειας ειδικών ελέγχων
· Δίνει τη δυνατότητα σε όλους όσους αντιμετωπίζουν οικονομική δυσκολία ή αδυναμία να λάβουν μια λύση στις οφειλές τους
· Έχει συγκεκριμένες, ηλεκτρονικές και γρήγορες διαδικασίες, που αποτρέπουν τις καθυστερήσεις και τις καταχρήσεις, μέσω περιττών δικαστικών προσφυγών.
Πώς εμπλέκονται οι επιστήμονες (π.χ. δικηγόροι, οικονομολόγοι – λογιστές, μηχανικοί) στο νέο Νόμο; Τι είναι οι διαχειριστές αφερεγγυότητας;
Όλοι οι επιστήμονες πρέπει να συμβάλλουν στην υποστήριξη των οφειλετών, με σκοπό να αντιμετωπίσουν την υπερχρέωση, να λάβουν τις ορθές αποφάσεις και να προβούν στις δέουσες ενέργειες. Ειδικότερα:
· Οι δικηγόροι παρέχουν νομικές συμβουλές στους οφειλέτες, έτσι ώστε να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους και να γνωρίζουν τις υποχρεώσεις τους.
· Οι οικονομολόγοι – λογιστές εκπονούν οικονομικές μελέτες βιωσιμότητας, μέσω των οποίων προτείνονται λύσεις ρύθμισης οφειλών.
· Οι μηχανικοί – εκτιμητές ακινήτων καθορίζουν την αξία των περιουσιακών στοιχείων.
· Οι διαχειριστές αφερεγγυότητας καλούνται να διενεργήσουν τις διαδικασίες της πτώχευσης φυσικών και νομικών προσώπων. Πλέον μπορούν να ασκήσουν τα εν λόγω καθήκοντα δικηγόροι, οικονομολόγοι – λογιστές, καθώς και εταιρείες (ελεγκτικές συμβουλευτικές, δικηγορικές), εφόσον διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία και πιστοποίηση. Το έργο τους εποπτεύεται από ειδική επιτροπή.
27/8/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Ποιους νόμους θα "σβήσει" ο νέος Πτωχευτικός.
Με "ουρά" ομιλητών να παραμένει και ψηφοφορία που θα διεξαχθεί ονομαστικά, η πρόταση μομφής του ΣΥΡΙΖΑ κατά του υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα και η τριήμερη συζήτησή της που ξεκινά σήμερα στη Βουλή, μεταθέτει για την ερχόμενη εβδομάδα την ψήφιση του νέου νόμου για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας.
Ο νέος νόμος που αποβλέπει στην οριστική διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους – εγχείρημα κολοσσιαίο και κομβικής σημασίας για την εξυγίανση και την ταχύτερη ανάκαμψη της Οικονομίας-, θα έρθει να αντικαταστήσει μία σειρά νόμων που κρίθηκαν εκ του αποτελέσματος ανεπαρκείς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους.
Πρόκειται για νόμους όπως:
O νόμος 3869/2010 (Κατσέλη), ο οποίος αφορούσε στη ρύθμιση οφειλών των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων.
Ο νόμος 4152/2013, με τον οποίο θεσπίστηκε η πάγια ρύθμιση οφειλών.
Ο νόμος 4224/2013, ο οποίος θέσπισε τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών, με τον οποίο φυσικά και νομικά πρόσωπα επιχειρούσαν τη διευθέτηση των οφειλών τους προς τα τραπεζικά ιδρύματα.
Ο νόμος 4307/2014, ο οποίος θέσπισε την έκτακτη διαδικασία της ειδικής διαχείρισης για τις επιχειρήσεις.
Ο νόμος 4321/2015, ο οποίος αφορούσε τη ρύθμιση οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων προς τη φορολογική διοίκηση και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
Οι νόμοι 4354/2015 και 4389/2016, οι οποίοι θεσμοθέτησαν την αγορά εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων και εταιριών απόκτησης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις.
Ο νόμος 3588/2017, ο οποίος τροποποίησε τον Πτωχευτικό Κώδικα, για την πτώχευση εμπόρων και επιχειρήσεων.
Ο νόμος 4469/2017, ο οποίος θέσπισε τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών των επιχειρήσεων και των επιτηδευματιών.
Ο νόμος 4605/2019, ο οποίος θέσπισε τη ρύθμιση οφειλών, ως διάδοχο σχήμα του λεγόμενου "Νόμου Κατσέλη" για τη ρύθμιση οφειλών των φυσικών προσώπων.
Ο νόμος 4611/2019, ο οποίος αφορούσε τη ρύθμιση οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων σε δημόσιο και φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
Η αποτυχία των προηγούμενων νόμων και το παράδειγμα του ν. Κατσέλη
Όλες οι παραπάνω νομοθετικές πρωτοβουλίες απέτυχαν, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον νόμο Κατσέλη.
Όπως είπε κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για τη ρύθμιση οφειλών στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής ο υπουργός Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρας, δίνοντας παραδείγματα της αποτυχίας των προηγούμενων νόμων, ο νόμος Κατσέλη απέτυχε γιατί παρείχε προστασία, τόσο της πρώτης κατοικίας όσο και ολόκληρης της περιουσίας, σε όλους ανεξαιρέτως, χωρίς κανέναν έλεγχο και κανένα κριτήριο, με την υποβολή μόνο μιας αίτησης.
Ο τότε νομοθέτης δεν φρόντισε να υπάρχουν ειδικές δικλείδες ασφαλείας, με αποτέλεσμα να επωφελούνται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Επίσης, ο νόμος παρείχε τη δυνατότητα ρύθμισης μόνο των δανείων και όχι του συνόλου των οφειλών των πολιτών. Έτσι, ακόμη και αν λάμβαναν μια ρύθμιση του δανείου τους, στην πράξη αδυνατούσαν να την εξυπηρετήσουν, εξαιτίας των λοιπών οφειλών που δεν μπορούσαν να ρυθμίσουν.
Επιπλέον, οι οφειλέτες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε μια κατάσταση όπου δεν γνωρίζουν ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα. Έχουν άγνοια για το κατά πόσο θα κρίνει ο δικαστής εάν όντως είναι οικονομικά ευάλωτοι, εάν ασκούν σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα, εάν είναι επιλέξιμοι, εάν ενήργησαν με δόλο.
Τελικά, ο νόμος 3869/2010 οδήγησε ελάχιστες περιπτώσεις σε πλήρη απαλλαγή χρεών, παρουσίασε μεγάλες καθυστερήσεις και, εν τέλει, δεν έδινε μια συνολική, βιώσιμη λύση στο πρόβλημα υπερχρέωσης του νοικοκυριού.
Σε ό,τι αφορά στο νόμο 4605/2019, ο οποίος διαδέχθηκε το νόμο Κατσέλη μετά την οριζόντια κατάργηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας, αυτός είχε διορία 6 μηνών και μικρή περίμετρο δικαιούχων.
Ο νόμος αυτός προστάτευε την πρώτη κατοικία μόνο σε όσους είχαν δάνειο που ήταν μη εξυπηρετούμενο κατά την 31η Δεκεμβρίου 2018, ενώ έθετε μία σειρά από αυστηρά κριτήρια εισοδήματος και περιουσίας, που αποτελούσαν απαραίτητη προϋπόθεση συμμετοχής.
Ο νόμος αυτός ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2019 και αποδείχτηκε αναποτελεσματικός, αφού ενώ δυνητικά κάλυπτε περίπου 90.000 δανειολήπτες, τον Ιούλιο του 2019, δεν είχε υποβληθεί καμία αίτηση. Κατά την αρχική προθεσμία λήξης του νόμου, στις 31 Δεκεμβρίου 2019, είχαν υποβληθεί μόλις 1.368 αιτήσεις.
Τέλος, ένα ακόμη παράδειγμα ελλιπούς αντιμετώπισης του προβλήματος της υπερχρέωσης που έδωσε ο υπουργός Οικονομικών είναι ο νόμος 4469/2017 (εξωδικαστικός μηχανισμός).
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 63.400 επιχειρήσεις και επαγγελματίες που εισήλθαν στην πλατφόρμα, μόνο 7.300 υπέβαλαν αίτηση και, εξ αυτών, μόλις 2.200 ολοκλήρωσαν επιτυχώς τη διαδικασία ρύθμισης οφειλών.
Νένα Μαλλιάρα
23/10/2020
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Εν μέσω πανδημίας προσθέτουν τη πρώτη κατοικία στο πτωχευτικό δίκαιο! Και σαν να μην έφτανε αυτό, η κίνηση αυτή είναι και ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ! Ντροπή στη ξεπουλημένη κυβέρνηση και στα εξαγορασμένα ΜΜΕ που δεν κάνουν καμία απολύτως αναφορά στη κίνηση αυτή! Παιδιά δεν έχουν οι βουλευτές τους; Δεν σκέφτονται τα παιδιά των ιδιοκτητών; Κανένας οίκτος, καμιά ανθρωπιά;
Στην ομιλία μου έγιναν οι εξής παρατηρήσεις:
- Ζητάμε την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου.
- Η ένταξη της πρώτης κατοικίας στο πτωχευτικό δίκαιο παραβιάζει το σύνταγμα!
- Η χειρότερη στιγμή πού μπορείς να υιοθετηθείσης ένα καινούργιο πτωχευτικό κώδικα είναι όταν η χώρα είναι χρεοκοπημένη!
-Τα μέσα πραγματικά επιτόκια δανεισμού των επιχειρήσεων δεν είναι 4,5% αλλά 6.8%!
-Η σημερινές συστημικές τράπεζες δεν έχουν καμία σχέση με αυτές που εκχωρήθηκαν αρχικά στο ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Ο στόχος τους είναι να κερδοσκοπήσουν. Δεν στηρίζουν καν την πραγματική οικονομία αλλά μόνο το δημόσιο, αγοράζοντες τα ομόλογα του που τους παρέχει ασυλία και ανταλλάγματα.
- Με το άρθρο 20 γίνεται ρύθμιση προστασίας των τραπεζικών στελεχών στο οποίο δεν συμφωνούμε!
- Είναι απαράδεκτη και υπερβολική η ρύθμιση του άρθρου 27, η άμεση απώλεια του πλαισίου ρύθμισης σε περίπτωση καθυστέρησης 3 δόσεων καθιστώντας άμεσα ληξιπρόθεσμο και απαιτητές όλες τις όφειλες. Δεν πρέπει να προβλέπονται λόγοι ανωτέρας βίας;
-Εκφράστηκαν αντιρρήσεις για τις προϋποθέσεις ένταξης χρεοκοπημένων νοικοκυριών και προσώπων στο πρόγραμμα.
- Θα είναι λιγότεροι από αυτούς που εντάχθηκαν στο Νόμο Κατσέλη.
- Δυνατότητα δεύτερης ευκαιρίας δεν έχουν ούτε οι επιχειρήσεις.
Ο Βασίλης Βιλιάρδος, Βουλευτής Επικρατείας της Ελληνικής Λύσης, κατά τη συζήτηση στην Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων στις 19/10/2020, σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών: "Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας"
Εν μέσω της επιθετικής επέλασης του τουρκικού νεοοθωμανισμού, αλλά και του δευτέρου κύματος της πανδημίας που απειλεί να συντρίψει την παρασιτική ελληνική οικονομία, η κυβέρνηση της ΝΔ φέρνει προς ψήφιση τον νόμο περί πτωχεύσεως των φυσικών προσώπων. Με τις διατάξεις του ισοπεδώνεται κάθε στοιχειώδης προστασία των δανειοληπτών και της πρώτης κατοικίας.
Δέκα χρόνια πλήρους αδράνειας του πολιτικού προσωπικού εξουσίας για την αντιμετώπιση του οξύτατου προβλήματος των κόκκινων δανείων, που προέκυψε από τη χρεωκοπία της χώρας το 2010, ολοκληρώνονται σήμερα με το σχέδιο υφαρπαγής της περιουσίας των Ελλήνων πολιτών. Το τοκογλυφικό τραπεζικό σύστημα και τα παρασιτικά ξένα και ντόπια funds, που ήδη έχουν λάβει θέσεις μετά το νόμο του 2018, μπορούν να αγοράζουν τα δάνεια των πωλητών αντί πινακίου φακής.
Η πρόταση δυσπιστίας προς το πρόσωπο του υπουργού Οικονομικών που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ αντικειμενικά θα έχει μόνο πρόσκαιρα επικοινωνιακά αποτελέσματα. Η πραγματικότητα είναι ότι όλα τα κόμματα εξουσίας, από το 2010 έως σήμερα, φέρουν τεράστια ευθύνη για την μετατροπή του προβλήματος αυτού σε γάγγραινα για την κοινωνία και την οικονομία.
Μια εκ των σοβαρών αρνητικών συνεπειών της δημοσιονομικής κρίσης του 2010 και της εισαγωγής της χώρας μας στον μνημονιακό “Λεβιάθαν”, ήταν τα κόκκινα δάνεια. Η “άνοιξη” της πιστωτικής ευφορίας (μετά την είσοδο της χώρας στο ευρώ), με πρωταγωνιστές το τοκογλυφικό τραπεζικό σύστημα και την έλλειψη επενδυτικής παιδείας των Ελλήνων, οδήγησε σε μεγάλη υπερχρέωσή τους. Έτσι εισήλθαμε στον “βαρύ χειμώνα”, μετά την ουσιαστική πτώχευση της χώρας το 2010, οπότε και μειώθηκε βιαίως η αγοραστική δύναμη της πλειονότητας των Ελλήνων με την εξτρεμιστική οικονομική πολιτική της υποτίμησης των πάντων.
Εκείνη την περίοδο της μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης των τοξικών ομολόγων του 2008, αντίστοιχες καταστάσεις αντιμετώπισαν και άλλες χώρες, από τις ΗΠΑ έως την Ισλανδία και τον ευρωπαϊκό Νότο. Καμία, όμως, από αυτές δεν επέτρεψε το πρόβλημα των κόκκινων δανείων να μετατραπεί σε οικονομική και κοινωνική “γάγγραινα”, η οποία δέκα χρόνια μετά την είσοδο στον μνημονιακό “ζουρλομανδύα” αποτελεί εν εξελίξει εθνικό, οικονομικό και κοινωνικό έγκλημα.
Κόκκινα δάνεια και πολιτικές
Οι ΗΠΑ το 2008 με αστραπιαίες διαδικασίες κρατικοποίησαν μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες τράπεζες, τη Citi Bank. Αφού την εκκαθάρισαν από τα τοξικά ομόλογα και τα δάνειά της, στη συνέχεια, ως γνήσια καπιταλιστική χώρα, την παρέδωσαν στους ιδιώτες, με σημαντικό όφελος, όμως, για την οικονομία και το τραπεζικό σύστημα.
Από την άλλη, η Ισλανδία, η οποία πτώχευσε το 2010, εφάρμοσε μια ορθολογική, κοινωνική και δίκαιη λύση με σπουδαία αποτελέσματα. Αυτήν του κουρέματος όλων των ληφθέντων έως τότε δανείων από τους πολίτες (κόκκινων και πράσινων), σε ποσοστό 30% ως 70%. Το κούρεμα έγινε με βάση την πτώση των τιμών των ακινήτων και της οικονομίας γενικότερα, σε συνδυασμό με την ατομική αγοραστική δύναμη των δανειοληπτών. Αυτό είχε ως συνέπεια την παροχή οξυγόνου στην κοινωνία, αλλά και στην οικονομία, η οποία κατάφερε να βγει από την κρίση και την χρεοκοπία.
Τέλος, η Κύπρος νομοθέτησε την λεγόμενη “ρήτρα προτεραιότητας” του δανειολήπτη έναντι των funds, στα οποία οι τράπεζες σκόπευαν να πωλήσουν τα δάνεια. Παρείχε έτσι τη δυνατότητα σε κάθε δανειολήπτη να προσφέρει ένα ευρώ παραπάνω από την τιμή με την οποία θα μεταβιβάζονταν στα funds και να αναλάβει ο ίδιος την αποπληρωμή του δανείου.
Τίποτα από αυτά δεν έγινε στη χώρα μας. Αντίθετα, διαπράχθηκαν διαρκή οικονομικά εγκλήματα:
Πρώτον, με τις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών με χρήματα των φορολογούμενων, που συσσωρεύθηκαν ως δημόσιο χρέος, χωρίς κανένα, μάλιστα, αποτέλεσμα, αφού τα χρήματα αυτά έχουν “κάνει φτερά”. Οι δε τράπεζες συνεχίζουν να παραμένουν έως σήμερα προβληματικές.
Δεύτερον, με την συντελούμενη μαζική πώληση των κόκκινων δανείων “αντί πινακίου φακής” σε ξένα και ντόπια funds και τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και της πρώτης κατοικίας.
Παρενέργειες σε εθνικά θέματα
Η κυβέρνηση της ΝΔ, επιχαίροντας αρχικά ότι ακολουθεί τον νόμο του ΣΥΡΙΖΑ για την ουσιαστική κατάργηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας, προέβαινε σε υποκριτικές εκκλήσεις. Να κάνουν όλοι αίτηση στην λεγόμενη πλατφόρμα προστασίας της πρώτης κατοικίας, τη στιγμή που λόγω των περιορισμών, που θέτει αυτός ο νόμος, δεν μπορούσε να ενταχθεί ούτε το 5% των κόκκινων δανειοληπτών, που πραγματικά δικαιούνταν προστασίας. Παράλληλα, προετοίμαζε τον παρόντα νόμο για πτωχεύσεις των φυσικών προσώπων, ο οποίος θα αποτελέσει την ταφόπλακα για κατάργηση, κάθε είδους προστατευτικού πλαισίου στο κρίσιμο αυτό θέμα. Έτσι, θα οδηγήσει σε περισσότερους και επιθετικότερους πλειστηριασμούς.
Αυτή η εξέλιξη, όμως, δεν θα έχει μόνο οικονομικές και σοβαρές κοινωνικές παρενέργειες, αλλά θα αγγίξει και τον εθνικό πυρήνα. Μία τέτοια σοβαρή κοινωνική αναταραχή αποτελεί ανεπίτρεπτη συνέπεια λόγω των μείζονων ανοιχτών εθνικών θεμάτων και τη μέγιστη σημερινή απειλή του τουρκικού επεκτατισμού κατά της Ελλάδας. Δε χρειάζεται να είναι κανείς προφήτης για να διαπιστώσει τις καταστρεπτικές συνέπειες που μπορεί να έχει μια τέτοια εξέλιξη για την κοινωνική συνοχή της χώρας.
Το συμπέρασμα που προκύπτει στο θέμα των κόκκινων δανείων είναι το εξής: η μη εφαρμογή λύσεων στην Ελλάδα, που με επιτυχία ακολούθησαν άλλες χώρες, χωρίς, μάλιστα, να αποτελούν κάτι επαναστατικό για τη διεθνή νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία (ΗΠΑ, Ισλανδία, Κύπρος), οφείλεται στη στρατηγική επιδίωξη των δανειστών. Στόχος τους είναι ο πλήρης αφελληνισμός της εγχώριας παραγωγικής βάσης και η υφαρπαγή των “φιλέτων” της ελληνικής γης και περιουσίας. Για να το επιτύχουν συνεργάστηκαν με το ανίκανο και εξαρτημένο πολιτικό προσωπικό εξουσίας της τελευταίας δεκαετίας, καθώς και των ντόπιων παρασιτικών “κορακιών”, που διαχρονικά έχουν σκυλεύσει τον εθνικό πλούτο.
Εύθραστη ελληνική οικονομία
(...)
για την συνέχεια: https://slpress.gr/oikonomia/kokkina-daneia
-kai-ptocheytikos-kodikas-yvris-kai-athliotita/