Ταμείο Ανάκαμψης ή... Ταμείο Διάσωσης ;
Ταμείο Ανάκαμψης ή... Ταμείο Διάσωσης ;
Ταμείο Ανάκαμψης ή Ταμείο Διάσωσης; Τι από τα δύο θα είναι ο μηχανισμός που θα τεθεί σε ισχύ για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του covid-19; Αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια της πανδημίας και το βάθος της ύφεσης, αν λάβουμε υπόψη τα λεγόμενα κορυφαίων Ευρωπαίων αξιωματούχων. Δεν αποκλείεται να δούμε σημαντικές εξελίξεις στην Ευρώπη μέσα στο 2021, από την επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης έως την υιοθέτηση και άλλων εργαλείων, με στόχο να αποφευχθεί μια νέα μεγάλη κρίση χρέους.
Ότι τα πράγματα στο μέτωπο της οικονομίας δεν εξελίσσονται με βάση το καλό σενάριο είναι γνωστό εδώ και αρκετό καιρό. Για την Ελλάδα και άλλες χώρες της Μεσογείου από το καλοκαίρι, όταν ο τουρισμός έδειξε τεράστιες αδυναμίες, ενώ για τον πυρήνα της Ευρώπης φάνηκε τον Σεπτέμβριο, όταν η ανάκαμψη άρχισε να εξασθενεί απότομα. Όμως όσο περνούν οι εβδομάδες και η πανδημία καλπάζει, ο φόβος ενισχύεται για τα όσα θα διαδραματιστούν έως το ερχόμενο καλοκαίρι, ανεξάρτητα από το πότε θα κυκλοφορήσει το εμβόλιο για τον covid-19.
Φτάσαμε μάλιστα στο σημείο οι αναλυτές να παραδέχονται ότι… είναι μάταιο να κάνουν προβλέψεις. Σε χθεσινή της έκθεση η Oxford Economics ανέφερε πως το βασικό σενάριο παραμένει ότι θα αποφευχθούν τα γενικευμένα lockdown, όπως αυτά που επιβλήθηκαν την περασμένη άνοιξη. Παρ’ όλα αυτά, «δεν βλέπουμε την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα να λαμβάνει χώρα κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή στο μέλλον», προσθέτει ο οίκος, υποστηρίζοντας πως ακόμα και να έρθει το εμβόλιο μπορεί να μην είναι 100% αποτελεσματικό, δεν θα είναι διαθέσιμο άμεσα για όλους και πολλοί είναι αυτοί που δεν είναι πρόθυμοι να το κάνουν.
Επομένως έχουμε μπροστά μας μια περίοδο αβεβαιότητας της οποίας η διάρκεια είναι άγνωστη και κατ’ επέκταση άγνωστες είναι και οι οικονομικές της επιπτώσεις. Γεγονός που έδωσε στην Κριστίν Λαγκάρντ μία ωραιότατη αφορμή για να αναφερθεί, σε συνέντευξή της στη γαλλική Le Monde, στη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού που θα ενεργοποιεί την έκδοση ευρωομολόγων σε περιόδους μεγάλων κρίσεων.
Σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη είναι έντονος ο προβληματισμός για το ενδεχόμενο νέας ύφεσης τόσο στο τρίμηνο που διανύουμε, όσο και στο πρώτο τρίμηνο του 2021, μία εξέλιξη που θα μεγαλώσει τις οικονομικές πληγές που θα αφήσει πίσω της η πανδημία. Γι’ αυτό η Λαγκάρντ τάχθηκε υπέρ ενός μόνιμου μηχανισμού ο οποίος θα λειτουργεί όπως το Ταμείο Ανάκαμψης, μόνο που θα φροντίζει ουσιαστικά για τη διάσωση των οικονομιών.
Τα συμπεράσματα από τα λεγόμενα της Γαλλίδας επικεφαλής της ΕΚΤ είναι δύο. Πρώτον, τα 750 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης δεν αρκούν, πόσο μάλλον αν η Ευρωζώνη βιώσει μια μακρά περίοδο ύφεσης. «Είναι σαφές ότι τα μέτρα δημοσιονομικής και νομισματικής στήριξης πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ για όσο χρειαστεί», είπε με νόημα καθώς και ότι «μπορεί να χρειαστεί ένα νέο μεγάλο πακέτο».
Δεύτερον, θα είναι τόσο μεγάλο το πλήγμα στην οικονομία που θα χρειαστεί να υπάρξει ένα ταμείο διάσωσης επιχειρήσεων, νοικοκυριών, ακόμη και κρατών. Η ρευστότητα που έχει διοχετεύσει στο σύστημα η ΕΚΤ έχει διασώσει 1 εκατομμύριο θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Ευρωτράπεζας, τόνισε η Λαγκάρντ. Στο ίδιο μοτίβο, ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, έχει επανειλημμένα σταθεί στη βοήθεια που θα χρειαστούν οι εκατομμύρια επιχειρήσεις που επηρεάζονται από τα περιοριστικά μέτρα.
Στην ουσία, η Λαγκάρντ πιστεύει ότι η διόγκωση των κρατικών χρεών δεν είναι η ενδεδειγμένη λύση για να ξεπεραστεί η κρίση, καθώς μετά την πανδημία είναι πασιφανές ότι η Ευρώπη θα κληθεί να αντιμετωπίσει μια νέα κρίση χρέους, η οποία αυτή τη φορά δεν θα εστιάζεται σε μία, δύο ή τρεις χώρες αλλά θα αφορά την πλειονότητα των κρατών-μελών.
Κωσταντίνος Μαριόλης
20 Οκτωβρίου 2020