Πολεμικό Ναυτικό: Αποτιμώντας τα εξοπλιστικά προγράμματα.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
Πολεμική Αεροπορία: Η προοπτική της ανταλλαγής των Erieye
με GlobalEye.
Πολεμικό Ναυτικό:
Αποτιμώντας τα εξοπλιστικά προγράμματα.
Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές διεξάγονται διαπραγματεύσεις μεταξύ της ελληνικής και της γαλλικής πλευράς με αντικείμενο την απόκτηση 18 μαχητικών Rafale. Ομάδα στελεχών των γαλλικών εταιρειών Dassault και MBDA βρίσκονται στο ΓΕΑ και συζητούν με τους επιτελείς της ΠΑ. Οι διαπραγματεύσεις κυλούν ομαλά ενώ άπαντες στη ΠΑ και το ΥΠΕΘΑ βρίσκονται εν αναμονή εξελίξεων αναφορικά με την νομοθετική ρύθμιση για την υλοποίηση του προγράμματος των νέων Rafale για τη ΠΑ. Παρατηρείται η δυσχέρεια με επίκεντρο των νόμο Βενιζέλου (Νόμος 3978/2011) συνεπώς όπως προκύπτει θα υπάρξει ειδική νομοθετική ρύθμιση για την σύναψη σύμβασης με τις γαλλικές εταιρείες Dassault και MBDA.
Μολονότι θέμα του παρόντος άρθρου είναι η επισκόπηση των εξοπλιστικών εξελίξεων στο ΠΝ, εντούτοις θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε τη παραπάνω είδηση. Συνεχίζοντας στο ΠΝ θα καταγράψουμε εν τάχει τα δεδομένα. Δύο είναι τα πλέον άμεσα και ταχέως υλοποιήσιμα προγράμματα του ΠΝ. Η απόκτηση των νέων βαρέων τορπιλών και ο εκσυγχρονισμός παλαιότερων τορπιλών για τα υποβρύχια και το πρόγραμμα των τεσσάρων ελικοπτέρων MH-60R.
Η ΓΔΑΕΕ αναμένει την υπουργική εντολή ώστε να εκκινήσει διαδικασίες κατάρτισης σύμβασης με τη γερμανική ATLAS ELEKTRONIK με αντικείμενο την προμήθεια συνολικώς 36 καινούργιων τορπιλών τύπου Seahake Mod4. Παράλληλα, με την κατασκευή των νέων Seahake Mod4το ΠΝ εκσυγχρονίζει απόθεμα παλαιότερων τορπιλών (25 παλαιές SUΤ) τύπου SUT Mod 0 σε επίπεδο SUT Mod 4. Σημειώνεται, ότι το πρόγραμμα τροποποιήθηκε από πρόγραμμα «απόκτησης τορπιλών βαρέως τύπου» σε πρόγραμμα «εκσυγχρονισμού τορπιλών και ανανέωσης τορπιλικού αποθέματος».
Σε καλό δρόμο βρίσκεται το πρόγραμμα των τεσσάρων ελικοπτέρων MH-60R και όπως όλα δείχνουν το ΠΝ θα αποκτήσει τα ελικόπτερα εγκαίρως ακόμα και μέσα στο 2022 βελτιώνοντας κατακόρυφα τις ανθυποβρυχιακές δυνατότητες της Διοίκησης Αεροπορίας Ναυτικού. Επιπροσθέτως, το ΓΕΝ διαπραγματεύεται τα νέα βλήματα Exocet Block III των δύο τελευταίων Super Vita. Στα τέλη του έτος θα εγκατασταθεί στην έκτη πυραυλάκατο Super Vita το fire installation των βλημάτων Exocet Block III. Στη σωστή κατεύθυνση βρίσκεται επίσης και το πρόγραμμα απόκτησης αντιμέτρων έναντι εχθρικών τορπιλών για τα υποβρύχια. Το ΓΕΝ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Leonardo.
Το ΠΝ προχωρά το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των τεσσάρων πλοίων ΜΕΚΟ 200 ΗΝ με νέο προϋπολογισμό ύψους τουλάχιστον 400 εκατομμυρίων ευρώ. Η Διεύθυνση Εξοπλισμού του ΓΕΝ εργάζεται στη κατεύθυνση ανανέωσης της μελέτης επιχειρησιακών απαιτήσεων και αλλαγών στις τέσσερις φρεγάτες ώστε να λάβει χώρα βαθύς εκσυγχρονισμός. Αυτή όμως η αύξηση του κονδυλίου για τον Εκσυγχρονισμό Μέσης Ζωής των πλοίων θα χρειαστεί επιπρόσθετο χρόνο για γραφειοκρατικούς λόγους.
Η σουηδική προσφορά της Saab παραμένει η πλέον ανταγωνιστική και οικονομική ενώ στον αντίποδα βρίσκεται η Lockheed Martin Canada. Ο εκσυγχρονισμός των πλοίων περιλαμβάνει νέο ραντάρ, βελτίωση των συστημάτων καταύγασης βλημάτων (STIR), νέο τακτική σύστημα, γενική επισκευή του προωστήριου σκεύους ενώ η αύξηση του προϋπολογισμού είναι ευχής έργο να αποτελέσει θεμέλιο λίθο για την διόγκωση του οπλικού φορτίου των πλοίων. Συγκεκριμένα αναφέρεται η ενδεχόμενη αύξηση του φόρτου βλημάτων καθώς και η εγκατάσταση συστήματος εγγύς άμυνας με χαρακτηριστικότερο το RAM.
Ο διαγωνισμός για τις τέσσερις νέες φρεγάτες φέρεται συνδεδεμένος με το μέλλον των ναυπηγείων Ελευσίνας και Σκαραμαγκά. Στα ναυπηγεία Ελευσίνας η κατάσταση ξεκαθάρισε με την αμερικανική ONEX να αναλαμβάνει τα ναυπηγεία ενώ στον Σκαραμαγκά το επιχειρηματικό περιβάλλον παραμένει ομιχλώδες. Έλληνας εφοπλιστής έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον. Η γαλλική Naval Group έχει επιδείξει ενδιαφέρον ώστε να αντισταθμιστεί το πλεονέκτημα της αμερικανικής πρότασης ναυπηγώντας τα πλοία στον Σκαραμαγκά σε συνεργασία με τον νέο επενδυτή.
Παράλληλα, εξετάζονται λύσεις πρόσκτησης μεταχειρισμένων πλοίων επιφανείας. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των αγγλικών Type 23 και των ολλανδικών φρεγατών Μ. Ειδικά οι τελευταίες αποτελούν αξιόλογες λύσεις με επίκεντρο το γεγονός πως τα πλοία διαθέτουν 16 κατευθυνόμενα βλήματα κατά στόχων αέρος καθώς και ικανό ραντάρ. Το ζήτημα είναι φυσικά πως οι παραπάνω λύσεις προσκρούουν στον παράγοντα χρόνος αποδέσμευσης των πλοίων καθώς και στον βραχυπρόθεσμο χρόνο παραμονής των πλοίων σε υπηρεσία αφού είναι ήδη πλοία ανάλογα της ηλικίας των ελληνικών ΜΕΚΟ 200ΗΝ. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως σε περίπτωση ναυπήγησης νέου πλοίου το χρονοδιάγραμμα περιλαμβάνει τουλάχιστον 3-4 έτη ναυπήγησης και παράδοσης, συνεπώς αξίζει να επενδυθούν χρήματα σε μεταχειρισμένα σκάφη με βραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα;
Στις συζητήσεις μεταχειρισμένων πλοίων από το Ναυτικό των ΗΠΑ το ενδιαφέρον αφορά μεταχειρισμένα περιπολικά για την αντικατάσταση των Nasty της Διοίκησης Πλοίων Επιτηρήσεως. Από τις ΗΠΑ το ΓΕΝ έχει ζητήσει τα περιπολικά κλάσης Island.
Έδαφος κερδίζει η προοπτική της ένταξης σε υπηρεσία κορβετών ως μια ισορροπημένη επιλογή κόστους οφέλους. Η χώρα μας έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα της ευρωπαϊκής κορβέτας το οποίο έχει ακόμα μέλλον μπροστά του. Σήμερα, το ΓΕΝ εξετάζει τη λύση απόκτησης κορβέτας ενισχυμένων δυνατοτήτων όπως οι ιταλικές κλάσης «Doha», τύπου MRC (Mulri-Role Corvette) ή οι γαλλικές Gowind 3100 με ραντάρ νέου τύπου της Thales (NS100 ή NS200).
Οι ιταλικές κλάσης «Doha» ήδη ναυπηγούνται για λογαριασμό του Πολεμικού Ναυτικού του Κατάρ. Η παράδοση του πλοίου έχει προγραμματιστεί για το 2021. Συνολικά το Κατάρ θα αποκτήσει τέσσερις (4) κορβέτες, δύο (2) περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης και ένα (1) πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων, έναντι € 4 δισεκατομμυρίων.
Σε κάθε περίπτωση το ΠΝ καλείται να αντικαταστήσει εννέα φρεγάτες, επομένως ο συνδυασμός φρεγάτας γενικών καθηκόντων με έμφαση στον αντιαεροπορικό πόλεμο και μιας κορβέτας αποτελεί το ιδανικό μείγμα πολεμικών πλοίων από άποψη κόστους/ οφέλους.
Σε γενικές γραμμές ο διαγωνισμός είναι θετικό που θα αποδώσει τέσσερα νέα πλοία αλλά αρνητικό είναι το γεγονός πως θα χρειαστεί αρκετός χρόνος ώστε να ολοκληρωθούν οι νομοθετικές και γραφειοκρατικές προβλέψεις. Η ουσία είναι πως απαιτούνται άμεσα αποφάσεις και ταχείες διαδικασίες ώστε το ΠΝ να αποκτήσει νέα πλοία. Με την επόμενη ελληνοτουρκική καταιγίδα να είναι θέμα χρόνου ο παράγοντας χρόνος είναι αυτός που διαδραματίζει τον πλέον καταλυτικό ρόλο. Λάθος επίσης αποτέλεσε το γεγονός πως η κυβέρνηση δεν προχώρησε το θέμα των Belharra υπογράφοντας τη σύμβαση για τις νέες φρεγάτες τον περασμένο Ιούλιο ώστε επιτέλους να διαφαίνεται ορίζοντας νέων πλοίων με τεχνολογικές ικανότητες διαμορφωμένες από το ΠΝ που κάλυπταν πλήρως τις ελληνικές απαιτήσεις. Το στοίχημα είναι ο διαγωνισμός για τις τέσσερις νέες φρεγάτες να εκκινήσει γρήγορα και επιτέλους το ΠΝ να εντάξει καινούργια πλοία.
Γιάννης Νικήτας
1 Οκτωβρίου 2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πολεμική Αεροπορία:
Η προοπτική της ανταλλαγής των Erieye με GlobalEye.
To Σύστημα Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ) και η προοπτική αναβάθμισης του μας έχει απασχολήσει πολλάκις. Ο πλέον κρίσιμος πολλαπλασιαστής ισχύος είναι τα Erieye EMB-145H AEW&C της 380 Μοίρας «ΟΥΡΑΝΟΣ» που επιχειρούν από την αεροπορική βάση της Ελευσίνας. Τα ελληνικά Erieye είναι υπέρ πολύτιμες αεροπορικές πλατφόρμες στην υπηρεσία της ΠΑ και δικαίως ανήκουν στη κατηγορία των στρατηγικών συστημάτων.
Στη πρόσφατη ελληνοτουρκική κρίση τα Erieye της 380 Μοίρας επιχειρούσαν δίνοντας εικόνα στόχων αέρος και επιφανείας στο ΓΕΕΘΑ συνθέτοντας επακριβώς την τακτική κατάσταση θαλάσσης και αέρος. Η πολιτική ηγεσία και οι φυσικές ηγεσίες (διαχρονικά και διακομματικά) της ΠΑ αδιαφόρησαν επιδεικτικά για τα Erieye και αποτέλεσμα της αδιαφορίας ήταν η μη υπογραφή σύμβασης τεχνικής υποστήριξης. Εξ όσων γνωρίζουμε το ΓΕΑ πλέον εργάζεται στη κατεύθυνση αυτή.
Άμεσα επείγει η υπογραφή σύμβασης τεχνικής υποστήριξης.
Τα Erieye έχουν επιδείξει υψηλή αξιοπιστία και μεγάλες επιχειρησιακές δυνατότητες αποδεικνύοντας τον ρόλο και τη σημασία που πρέπει να αποδίδει η πολιτική και η φυσική ηγεσία των ΕΔ στα αεροσκάφη αυτά. Έχοντας τις παραπάνω σκέψεις κατά νου θεωρούμε σκόπιμο και εξ όσων γνωρίζουμε η σουηδική SAAB δεν θα ήταν αρνητική στο ενδεχόμενο ανταλλαγής των Erieye με τα GlobalEye.
Το ζήτημα που αναφέρουμε ούτε αβάσιμο είναι ούτε άτοπο. Με γνώμονα το παραπάνω θέμα η ΠΑ μπορεί να εξετάσει τη μεταπώληση των Erieye στη σουηδική SAAB και ακολούθως να προμηθευτεί ισάριθμα ή λιγότερα GlobalEye. Ακόμα προμήθεια λιγότερων GlobalEye η ΠΑ θα αποκτούσε κυριολεκτικά πρωτόγνωρες επιχειρησιακές δυνατότητες δεδομένου πως τα GlobalEye διαθέτουν υπέρτερα τεχνικά χαρακτηριστικά συγκριτικά με τα Erieye.
Καρδιά του GlobalEye είναι το ραντάρ EriEye ER (Extended Range), εξέλιξη του EriEye, που διατηρεί σε υπηρεσία η ΠΑ. Το GlobalEye μπορεί να εντοπίσει στόχους στον αέρα, τη θάλασσα και το έδαφος και προσφέρεται τόσο ως νέο σύστημα, όσο και ως πακέτο αναβάθμισης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που στα ΗΑΕ αναφέρεται ως SRSS (Swing Role Surveillance System : Σύστημα Επιτήρησης Εναλλαγής Ρόλου).
Το φερόμενο πακέτο ηλεκτρονικών και αισθητήτων των GlobalEye.
Το GlobalEye, που αποτελεί εξέλιξη του EriEye, αποτελεί την απάντηση της Saab στην ανάγκη για ένα αεροσκάφος πολλαπλού ρόλου με έμφαση στην έγκαιρη προειδοποίηση και τον εντοπισμό στόχων στον αέρα, τη θάλασσα και το έδαφος. Ενσωματώνει ραντάρ AESA που λειτουργεί στην ζώνη συχνοτήτων S και είναι τεχνολογίας στοιχείων νιτριδίου του γαλλίου (GaN). Η εμβέλεια αποκάλυψης στόχων επιπέδου F-16 είναι πάνω από τα 450 χιλιόμετρα. Παράλληλα, διατηρεί την ικανότητα να έχει εικόνα επιφανείας εντοπίζοντας ακόμα και μικρές λέμβους στην επιφάνεια της θάλασσας. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το GlobalEye λειτουργεί με κάλυψη 360ο. Επιπλέον το GlobalEye λειτουργεί και ως σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου ενω μπορεί να φέρει και όπλα προσβολής στόχων επιφανείας RBS-15.
Το GlobalEye εκτός από ιπτάμενο ραντάρ είναι και αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας. Πρόκειται κυριολεκτικά για ένα πολυεργαλείο. Θα σας παραθέσουμε ακολούθως το εξής πολύ ενδιαφέρον στοιχείο που αποδεικνύει έπειτα από δοκιμές της SAAB την τεχνολογική δυνατότητα του GlobalEye στον εντοπισμό εναέριων στόχων έπειτα από αξιολόγηση της σουηδικής εταιρείας.
Το αεροσκάφος μπορεί να επιχειρεί για 11 ώρες πετώντας στα 35000 πόδια και δύναται να εντοπίζει στόχους που πετούν χαμηλά στα 200 πόδια σε απόσταση 458 χιλιομέτρων ή 247 ναυτικών μιλίων (η δοκιμή πραγματοποιήθηκε με Gripen) . Αντίστοιχα, ένα σύγχρονο ραντάρ της SAAB εγκαταστημένο επί εδάφους σε υψόμετρο 2800 ποδών μπορεί να εντοπίζει τον ίδιο στόχο στα 152 χιλιόμετρα ή στα 82 ναυτικά μίλια. Επιπροσθέτως, αξίζει να τονιστεί πως έχει την ικανότητα να απογειώνεται και προσγειώνεται σε αεροδρόμιο με διαδρόμους μικρότερους των 2000 μέτρων.
Διαμόρφωση φερόμενων συστημάτων.
Όπως έχουμε επισημάνει τα ελληνικά Erieye δεν μπορούν να εκσυγχρονιστούν σε GlobalEye ενώ ενδεχόμενη απόκτηση δύο επιπλέον GlobalEye για παράδειγμα θα αύξανε το κόστος υποστήριξης απόρροια της πολυτυπίας (το Erieye είναι εγκαταστημένο επί αεροσκάφους Embraer ενώ το GlobalEye επί αεροσκάφους Bombardier).
Το GlobalEye εκτός από ιπτάμενο ραντάρ λειτουργεί και ως σύστημα που προσφέρει πληροφορίες για χερσαίες μετακινήσεις δυνάμεων και σύνθεση εικόνας επιφανείας (διαθέτει συστήματα Automatic Identification System (AIS), Electro-Optical System (EOS) και Inverse Synthetic Aperture Radar – ISAR. Πρόκειται για το ραντάρ Seaspray 7500E το οποίο φέρεται στο κάτω μέρος της ατράκτου του GlobalEye.
Τα πλοία μπορούν να λαμβάνουν εικόνα τακτικής κατάστασης μέσω Link δίχως να κάνουν χρήση ραντάρ άρα εκπομπών και να είναι σε θέση να στοχοποιηθούν. Να λειτουργούν δηλαδή σε περιβάλλον ελέγχου και περιορισμένων εκπομπών ραντάρ. Αυτό επιτυγχάνεται ακόμα και σήμερα με τα Erieye που μέσω Link 11B δίνουν εικόνα στα πλοία.
Στη πρόσφατη ελληνοτουρκική κρίση τα Erieye της 380 Μοίρας επιχειρούσαν δίνοντας εικόνα στόχων αέρος και επιφανείας στο ΓΕΕΘΑ συνθέτοντας επακριβώς την τακτική κατάσταση θαλάσσης και αέρος.
Το GlobalEye μπορεί να είναι η ελληνική απάντηση σε μια πλειάδα αναδυόμενων απειλών από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις:
Στόχους χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους όπως η πλειάδα των UAV. To νέο σουηδικό ραντάρ είναι ικανό να εντοπίζει στόχους χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους όπως είναι τα F-35 Lightning II ή τα τουρκικά UAV. Και εξηγούμαστε: Ως φερόμενα σε ιπτάμενες πλατφόρμες αμφότερα το Erieye και GlobalEye έχουν τη δυνατότητα σάρωσης μιας συγκεκριμένης περιοχής ή ενός σημείου υπό διαφορετικές γωνίες και διοπτεύσεις. Επίσης, ως συστήματα παρέχουν τη δυνατότητα εντοπισμού στόχων σε διαφορετικές αποστάσεις μέσω της αυξομείωσης της ισχύος εκπομπής τους και της διαφοροποίησης της συχνότητας του εκπεμπόμενου σήματος. Όλα αυτά σε συνδυασμό με το ότι το F-35, όπως και κάθε σχεδίαση χαμηλής παρατηρησιμότητας (Stealth), παρουσιάζουν μεγαλύτερο ηλεκτρομαγνητικό ίχνος πλευρικά και στο τόξο των 180 μοιρών πίσω από το αεροσκάφος σε σχέση με τη μετωπική τους επιφάνεια, καθιστούν τα ιπτάμενα ραντάρ πραγματικό πολλαπλασιαστή ισχύος όχι μόνο για τη ΠΑ αλλά γενικά για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Βαλλιστικοί πύραυλοι
Ηλεκτρονικός Πόλεμος
Χερσαίες απειλές ασύμμετρου χαρακτήρα
Υπενθυμίζεται, τον Νοέμβριο του 2015 τα ΗΑΕ υπέγραψαν συμβόλαιο ύψους $ 1,27 δισεκατομμυρίων για τρία GlobalEye.
Συνοψίζοντας, η ΠΑ πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο μεταπώλησης των Erieye στη SAAB και ακολούθως την απόκτηση GlobalEye. Το GlobalEye αδιαμφισβήτητα αποτελεί επιλογή στρατηγικού χαρακτήρα όχι μόνον για τη ΠΑ αλλά και για γενικότερα τις Ένοπλες Δυνάμεις. Επιλογή που σε συνδυασμό με τα Rafale και τα υπό εκσυγχρονισμό F-16 θα προσέδιδε ποιοτική υπεροχή στη ΠΑ απέναντι στη Τουρκική Αεροπορία και συνάμα μια εξαιρετική πλατφόρμα παροχής πληροφοριών για το ΠΝ και τον ΕΣ.
Γιάννης Νικήτας
2/10/2020