Τι σηματοδοτεί η συμφωνία Ελλάδος-Αλβανίας για παραπομπή στην Χάγη.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
Πάμε στη Χάγη για την ΑΟΖ με την Αλβανία: Η πρωτοβουλία για προσφυγή στο Δ.Δ. αποτελεί μια ιδιοφυή κίνηση…
Τι σηματοδοτεί η συμφωνία Ελλάδος-Αλβανίας
για παραπομπή στην Χάγη.
Συμφωνία για την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συνυποσχετικού για την παραπομπή της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ανακοίνωσαν από τα Τίρανα οι Ν.Δένδιας και ο Ε. Ράμα.
Μια απόφαση σημαντική, καθώς μπορεί εφόσον δεν εμπλακεί η διαδικασία και πάλι στην τοξική πολιτική κατάσταση στην Αλβανία, να άρει το αδιέξοδο που έχει προκύψει από το 2009 με την ακύρωση από το Αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο της Συμφωνίας που είχαν υπογράψει οι δυο χώρες και συγχρόνως να συμβάλει στην εμπέδωση της ανάγκης επίλυσης των θεμάτων οριοθέτησης μέσω του διαλόγου και του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
Μετά τις συμφωνίες με την Ιταλία και την Συμφωνία μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο η Συμφωνία με την Αλβανία για παραπομπή στην Χάγη δημιουργεί μια σημαντική «διπλωματική μάζα» απέναντι στον τουρκικό αναθεωρητισμό και την επιδίωξη της για επιβολή τετελεσμένων αντί του διαλόγου για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Η παραπομπή του θέματος της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας στην Χάγη, δίνει διέξοδο και στο αλβανικό πολιτικό σύστημα να υπάρξει λύση από ανεξάρτητο τρίτο δικαστικό μηχανισμό όπως είναι το Διεθνές Δικαστήριο και έτσι να ξεπερασθούν τα εμπόδια που ορθώνονται από την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Αλβανίας που αποτύπωναν απολύτως τις τουρκικές ερμηνείες του Δίκαιου της θάλασσας. Μέχρι τώρα κάθε προσπάθεια διαπραγμάτευσης έπεφτε πάνω στην απόφαση αυτή και καθώς στην Αλβανία δεν υπάρχει συγκροτημένο συνταγματικό Δικαστήριο ,(απόρροια της πολιτικής κρίσης και της σύγκρουσης του πρωθυπουργού Ε. Ράμα με τον πρόεδρο Ι.Μέτα) ακόμη κι αν κατέληγαν οι δυο πλευρές σε συμφωνία, η συμφωνία δεν θα επικυρώνονταν από τα Τίρανα καθώς δεν θα υπήρχε Συνταγματικό Δικαστήριο για να την κρίνει.
Η Ελλάδα πάντως έχει ενημερώσει ότι πριν από την ολοκλήρωση του συνυποσχετικού θα γίνει η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. στο Ιόνιο μέχρι το Ταίναρο, όπως έχει εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό Κ.Μητσοτάκη και τον ΥΠΕΞ Ν.Δένδια.
Σε κάθε περίπτωση πάντως απαιτείται διαρκής «πίεση» στην αλβανική πλευρά η οποία δεν διακρίνεται για την αξιοπιστία της για τήρηση των δεσμεύσεων που αναλαμβάνει ακόμη και για πολύ λιγότερο ευαίσθητα θέματα.
Καθώς οι εκλογές της 25ης Απριλίου έχουν βαρύνει ιδιαίτερα το πολιτικό κλίμα στην Αλβανία είναι πολύ πιθανόν παρά τις επαφές του Ν.Δένδια τόσο με τον Ι.Μέτα (που αν και πρόεδρος πρακτικά ηγείται της αντιπολίτευσης και έχει σχεδόν πολεμικές σχέσεις με τον πρωθυπουργό Ε. Ράμα) αλλά και με τους ηγέτες της αντιπολίτευσης ,να επιδιωχθεί πολιτική εκμετάλλευση του θέματος ,καθώς οι αλληλοκατηγορίες μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας της χώρας για «ξεπούλημα της Αλβανίας στην Ελλάδα» είναι συνήθεις.
Εξάλλου και το ύφος των δηλώσεων Ραμα ήταν ξεκάθαρο ενώ αναφέρθηκε με ιδιαίτερα οξύ τρόπο στην αντιπολίτευση. Στην Αλβανία συμβαίνει το οξύμωρο, ο κ. Ράμα ο οποίος ως αρχηγός της αντιπολίτευσης το 2009 προσέφυγε στο Συνταγματικό Δικαστήριο για να ακυρωθεί η Συμφωνία που είχε υπογράψει η τότε πολιτική ηγεσία Μπερίσα-Μπάσα κατηγορώντας τους για «ξεπούλημα» των συμφερόντων της χώρας, τώρα που επιχειρεί να προωθήσει κατά δήλωση του την επίλυση της διαφοράς ως πρωθυπουργός δέχεται από τον κ.Μπερίσα αλλά και τον Ι.Μέτα τις ίδιες κατηγορίες..
Κρίσιμο σημείο είναι όμως το εάν θα χρειαστεί και για τον ορισμό της διαπραγματευτικής ομάδας του Αλβανικού Υπουργείου Εξωτερικών επίσημη εξουσιοδότηση από τον Προέδρο Ι.Μέτα και εάν αυτός εν μέσω προεκλογικής περιόδου θα επιχειρήσει να βραχυκυκλώσει την διαδικασία απλώς και μόνον για να πλήξει τον θανάσιμο αντίπαλο του Ε.Ράμα.
Πάντως με την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας να βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή υπάρχει ένας ισχυρός μοχλός πίεσης στα Τίρανα.
Στην διάρκεια των συνομιλιών με τον Ε.Ράμα τέθηκαν και τα ζητήματα της μειονότητας με τον κ.Δένδια να κάνει λόγο για «προόδους που η αλβανική πλευρά έχει κάνει στους τομείς των θεμάτων που αφορούν την ελληνική εθνική μειονότητα» αν και βεβαίως παρά κάποιες νομοθετικές ρυθμίσεις παραμένουν σε εκκρεμότητα τόσο η υλοποίηση τους όσο και η ρύθμιση εκκρεμοτήτων που αφορούν και τον αυτοπροσδιορισμό στην απογραφή και τα θέματα περιουσιών .
Οι δυο πλευρές συμφώνησαν ακόμη να συζητηθεί η ανανέωση και εμβάθυνση του Συμφώνου Φιλίας του 1996 και να επιδιωχθεί η Διακυβερνητική συνάντηση για την προώθηση της συνεργασίας των δυο χωρών σε όλους τους τομείς.
Ο κ.Ράμα πάντως επέμεινε ότι δεν υφίσταται πρακτικά μειονοτικό ζήτημα, καθώς η προστασία των δικαιωμάτων των μελών της ελληνικής μειονότητας είναι καθήκον της ίδιας της αλβανικής Πολιτείας, ενώ ζήτησε να υπάρχει αντίστοιχος σεβασμός των δικαιωμάτων των Αλβανών πολιτών που ζουν στην Ελλάδα.
Και οι δυο πλευρές αναφέρθηκαν στην κατάργηση του Εμπολέμου, που αν και ουσιαστικά έχει καταργηθεί, υπάρχει επιμονή της Αλβανικής πλευράς και για τυπικές κινήσεις για την με επίσημο τρόπο κατάργηση του και φαίνεται ότι αναζητείται φόρμουλα σε αυτή την κατεύθυνση, που θα μπορούσε να είναι το ανανεωμένο Σύμφωνο Φιλίας.
Στην επίσκεψη του κ.Δένδια στα Τίρανα ήταν σαφής η πρόθεση της Αθήνας να δώσει προτεραιότητα στην θετική ατζέντα με την Αλβανία ,με παράλληλη στήριξη της ευρωπαϊκής πορείας της αλλά και στην Συμφωνία για την παραπομπή στην Χαγη , παρά στο μεγάλο πρόβλημα που παραμένει με την συστηματική πολιτική αφομοίωσης (και εκδίωξης) της μειονότητας από τις εστίες της. Ενώ στο χώρο του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού είναι διάχυτη η απογοήτευση για το γεγονός ότι στην διάρκεια της πανδημίας και το κλείσιμο των συνόρων με την Αλβανία και τον περιορισμό στις διελεύσεις πλήγηκε κυρίως το όλο και πιο γερασμένο Τμήμα της ελληνικής Εθνικής μειονότητας που παραμένει στην Βόρειο Ήπειρο..
Νίκος Μελέτης
20 Οκτωβρίου 2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας (Α)
με τον Πρωθυπουργό της Αλβανίας Έντι Ράμα στα Τίρανα. Photo via @NikosDendias
1.
Πάμε στη Χάγη για την ΑΟΖ με την Αλβανία:
Η πρωτοβουλία για προσφυγή στο Δ.Δ. αποτελεί μια ιδιοφυή κίνηση…
Ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ), για την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αλβανία.
Όπως είναι γνωστό, η ελληνική κυβέρνηση είχε συμφωνήσει με την Αλβανία το 2009, όταν υπουργός εξωτερικών ήταν η Ντόρα Μπακογιάννη, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της “μέσης γραμμής”, ο δε τρόπος της οριοθέτησης ονομάστηκε «θαλάσσιο όριο πολλαπλών χρήσεων», διότι δεν είχαμε ανακηρύξει ΑΟΖ.
Υπογράψαμε, τότε, μια άριστη οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, που ήταν απόλυτα συμβατή με το Δίκαιο της Θάλασσας και πρέπει να επαινεθεί ιδιαίτερα η ομάδα που την διαπραγματεύτηκε, με επικεφαλής τον πρέσβη Γεώργο Σαββαίδη.
- Η Αλβανία έκανε αποδεκτή τη θέση της Ελλάδας ότι όλα τα νησιά στην περιοχή έχουν πλήρη δικαιώματα, όπως και οι ηπειρωτικές ακτές. Η οριοθέτηση μεταξύ της Αλβανίας και της χώρας μας ήταν ανάμεσα στις ακτές των Αγίων Σαράντα και της Χιμάρας αφ’ ενός και της Κέρκυρας και των διαποντίων νήσων (Οθωνοί, Ερεικούσσα, Μαθράκι) αφ’ ετέρου. H μόνη εκκρεμότητα θα αφορούσε σε μια συμφωνία στο τριεθνές σημείο, όπου συμπίπτουν οι ΑΟΖ της Ελλάδας, της Αλβανίας και της Ιταλίας.
Ως γνωστό η συμφωνία αυτή καταγγέλθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας με αποτέλεσμα να μην αποσταλεί για κύρωση στο Αλβανικό Κοινοβούλιο, μετά από μια ξεκάθαρη παρέμβαση της τουρκικής πλευράς, αφού με βάση τις αρχές και τους κανόνες με τους οποίους συνομολογήθηκε η οριοθετική αυτή συμφωνία, όπως εφαρμογή της “αρχής της ίσης απόστασης”, εφαρμογή του “συστήματος κλεισίματος των κόλπων”, “δικαιώματα των νησιών να έχουν τις ίδιες θαλάσσιες ζώνες με τις ηπειρωτικές ακτές πλην των βράχων που δεν διαθέτουν δική τους οικονομική ζώνη”, η Τουρκία αντιλήφθηκε ότι αυτή η συμφωνία δημιουργεί ένα αρνητικό για τα συμφέροντα της προηγούμενο (precedent).
Έτσι η εφαρμογή των αρχών αυτών στο Αιγαίο και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο θα είχε ως αποτέλεσμα να λάβει η Τουρκία στο Αιγαίο μόνο 2,5% της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ της περιοχής αυτής έναντι 97,5% της Ελλάδος, όπως επίσης να περιέλθει στην Ελλάδα μεγάλο ποσοστό της ΑΟΖ στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. (Σύμπλεγμα Καστελλόριζου).
Με τη συμφωνία αυτή η Αλβανία ελάμβανε το 50,87% της υφαλοκρηπίδας και της αιγιαλίτιδος ζώνης (1.365,29 τ.χλμ) έναντι 1.318,45 τ.χλμ. της Ελλάδος, ποσοστό 49,13% το οποίο αποτελεί και το μεγαλύτερο ποσοστό που θα μπορούσε να λάβει η Αλβανία με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τη διεθνή πρακτική, ιδιαίτερα δε με βάση τις αρχές και τους κανόνες της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982,μέρη της οποίας τυγχάνουν τόσο η Ελλάδα όσο και η Αλβανία.
Όπως αναφέρει ο καθηγητής Άγγελος Συρίγος:
«Η πορεία που ακολούθησε το “θαλάσσιο όριο πολλαπλών χρήσεων” είναι εξαιρετικά λεπτομερής και αυστηρή. Το όριο προσδιορίζεται από 150 σημεία. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η συμφωνία της Ελλάδος με την Ιταλία το 1977 είχε χρησιμοποιήσει μόλις 6 σημεία. Αντιστοίχως η ιταλο-αλβανική συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα το 1992 χρησιμοποίησε 17 σημεία.
Η συμφωνία αποτελεί, χωρίς υπερβολή, πρότυπο θαλασσίας οριοθετήσεως, όπου και οι δύο χώρες μπορούν να είναι απολύτως ικανοποιημένες από το τελικό και ισοβαρές αποτέλεσμα».
- Πιστεύω ότι η πρωτοβουλία της κυβέρνησης Μητσοτάκη για προσφυγή στη Χάγη αποτελεί μια ιδιοφυή κίνηση, διότι εάν αρχίζαμε πάλι τις διαπραγματεύσεις, η Αλβανία υπό την πίεση της Τουρκίας θα μας ταλαιπωρούσε. Η Χάγη συμφέρει και την Αλβανία, που έτσι αποφεύγει την σκληρή πίεση της Τουρκίας να μη συμφωνήσει με την Ελλάδα.
Να υπενθυμίσουμε εδώ, ότι την Κυριακή 10 Αυγούστου 2014 δημοσιεύτηκε μια συνέντευξη του πρώην Πρωθυπουργού της Αλβανίας Σαλί Μπερίσα στην οποία , μεταξύ άλλων, σημειώνονται τα εξής:
«Στην περίπτωση της Συμφωνίας, εφαρμόστηκαν όλοι οι νόμοι και οι κανόνες του κράτους. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στηρίζεται στη διεθνή Συνθήκη του Montreux. Υπάρχουν δύο μέθοδοι. Στο 96% μέχρι 98% των περιπτώσεων, εφαρμόζεται αυτή που εφαρμόστηκε στην περίπτωση μας, και ονομάζεται μέθοδος του αναλογικού κανόνα και θα μπορούσε να την ελέγξει οποιοσδήποτε που έχει στοιχειώδεις γνώσεις από γεωμετρία και τοπογραφία.
Η δεύτερη μέθοδος, η οποία εφαρμόστηκε σε ποσοστό μικρότερο από το 2% των περιπτώσεων, είναι η μέθοδος των κόλπων που εισέρχονται σε βάθος στην στεριά. Τι απαιτεί η δεύτερη μέθοδος; Απαιτεί από τις δύο πλευρές να συμφωνήσουν πόσο θα πάρει η μία και πόσο η άλλη. Στην Ευρώπη η πρακτική αυτή εφαρμόστηκε σε 2 ή 3 περιπτώσεις. Στη μία περίπτωση, μεταξύ της Γερμανίας και της Δανίας, όπου η Γερμανία αποδέχθηκε τα αιτήματα της Δανίας.
Μετά από την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η κυβέρνησή μου κατέστησε σαφές στην ελληνική πλευρά ότι δεν υπάρχει καμία άλλη εκδοχή εκτός από την εφαρμογή της απόφασης. Και πρότεινε να παραπεμφθεί το θέμα στο Δικαστήριο, ώστε να αποφασίσει το Δικαστήριο.»
Και καταλήγει με την παρακάτω, πολύ παράξενη παράγραφο:
«Στην πραγματικότητα, η ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε και ζήτησε να μην παραπεμφθεί στο Δικαστήριο του Αμβούργου, διότι ο πρόεδρός του ήταν Έλληνας και θα μπορούσαν να δημιουργηθούν προβλήματα, αλλά αντ’ αυτού στο Δικαστήριο της Χάγης, κάτι για το οποίο και εμείς δεν είχαμε αντιρρήσεις.”
Η τελευταία αυτή παράγραφος είναι εντελώς ακατανόητη, διότι αναφέρει ότι η τότε κυβέρνηση Καραμανλή συμφώνησε η υπόθεση αυτή να παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και όχι στο Διεθνές Δικαστήριο του Δίκαιου της Θάλασσας που εδρεύει στο Αμβούργο, γιατί ο τότε Πρόεδρος αυτού του Δικαστηρίου ήταν Έλληνας! Μπορεί να μας πει ο κύριος Μπερίσα το όνομα του Έλληνα Προέδρου του Διεθνούς Δικαστηρίου του Δικαίου της Θάλασσας (International Tribunal for the Law of The Sea , αφού το Δικαστήριο του Αμβούργου, από τότε που συστάθηκε, δεν είχε ποτέ Έλληνα Δικαστή.
Η απόφαση της Χάγης θα είναι ιστορική για μας, διότι υποψιάζομαι ότι ο τρόπος οριοθέτησης θα είναι παρόμοιος με αυτόν που θα εφαρμοσθεί εάν προσφύγουμε εκεί με την Τουρκία. Τα Διαπόντια νησιά βόρεια της Κέρκυρας μοιάζουν σαν το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, νότια της Ρόδου.
Μια ματιά στους επόμενους χάρτες δείχνει τις ομοιότητες.
Σύμπλεγμα Διαπόντιων Νήσων
Πηγή: https://spoilers.gr/
Αν λοιπόν η Χάγη για την ελληνοτουρκική οριοθέτηση λάβει απόφαση παρόμοια με αυτή που θα έχει ήδη λάβει για την ελληνοαλαβανική οριοθέτηση, τότε θα αρχίσει ένας άλλος εμφύλιος πόλεμος, διότι όλοι, ειδήμονες ή μη, θα έχουν γνώμη για το εάν μας συμφέρει η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο για την ελληνοτουρκική διαφορά.
(ΠΗΓΗ:Hellas Journal)
22/10/2020
2.
Σχόλιο του πρώην υπουργού Αλ. Παπαδόπουλου
για τη συμφωνία Ελλάδας - Αλβανίας περί Χάγης.
Τη συμφωνία μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Αλβανίας για από κοινού προσφυγή στη Χάγη για τον καθορισμό των ορίων των θαλασσίων ζωνών σχολιάζει, με δήλωσή του, ο πρώην υπουργός Αλέκος Παπαδόπουλος.
Συγκεκριμένα, ο πρώην υπουργός αναφέρει:
"Μήπως είναι παγίδα τα Διαπόντια;
Δεν έχω ΚΑΜΙΑ αμφιβολία ότι ο Αλβανός Πρωθυπουργός Έντι Ράμα δεν θα προχωρούσε ποτέ σε συνυποσχετικό για την προσφυγή των δύο χωρών στην Χάγη, αν δεν είχε την σύμφωνη γνώμη του προέδρου Ερντογάν. Εκτιμώ ότι είναι μεθοδευμένη παγίδα, προκειμένου να νομολογηθεί παγίως το καθεστώς της υφαλοκρηπίδας που θα διέπει συμπλέγματα μικρών νήσων, όπως των Διαπόντιων, και βεβαίως θα τύχει αυτομάτως γενικής εφαρμογής (Καστελλόριζο κλπ.).
Θα αποτελούσε παγκόσμιο παράδοξο και όχι μόνο να "επιλύσουμε" τα προβλήματα μας με την Τουρκίας μέσω της "τρίτης" Αλβανίας. Θέλω να πιστεύω ότι η ελληνική κυβέρνηση θα έχει συνεκτιμήσει τους κινδύνους. Διαφορετικά ούτε ψύλλος στον κόρφο της.''
Αλέκος Παπαδόπουλος,
πρώην υπουργός
21/10/2020