ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ:Σε καλή μεριά τα 2 δισ. και με προσοχή...
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
(1) Μετά τα δάνεια του SURE έρχεται και η "δόση" του ESM - Σήμερα το πόρισμα Κομισιόν. (2a) Εκτίναξη χρέους πάνω από 200% με φόντο διψήφια ύφεση το 2020. (2b) Έκρηξη στο χρέος έως το 2030, κλείσιμο της ψαλίδας μετά.
Σε καλή μεριά τα 2 δισ. και με προσοχή...
Καλώς ήλθαν τα 2 δισ. του SURE για την πανδημία. Στην ώρα τους και μπράβο στην Κομισιόν. Με προσοχή όμως τώρα. Και δεν το λέμε έτσι, για να το πούμε...
Τα 2,7 δισ. (τελικό κονδύλι), από το πρόγραμμα SURE της Κομισιόν (αναγγέλθηκαν προχθές και εκταμιεύονται ήδη τα 2 δισ.) δεν είναι τσάμπα λεφτά. Είναι δανεικά.
Δανεικά, με ελάχιστο έως και μηδενικό επιτόκιο, αλλά όχι χάρισμα. Όχι αγύριστα.
Θα επιστραφούν, μέχρι τελευταίας δεκάρας, μαζί με τα άλλα. Το εξωτερικό χρέος μας. Που έφθασε τα 363 δισ., αυξημένο κατά 7 δισ. το πρώτο εξάμηνο 2020. Ίσως και πάνω από το 200% του ΑΕΠ, αλλά εμείς ξεχνιόμαστε... Το ίδιο κάνουμε 10ετίες τώρα.
Οι δανειστές όμως απέδειξαν (το 2009-2019) πως δεν παίζουν με τα λεφτά των δικών τους φορολογούμενων. Δεν "χρηματοδοτούν" αριστερίστικες ελληνικές παπαρδέλες..., για ανεγκέφαλους.
Δεν έχουν καμία διάθεση να ρίχνουν τους δικούς τους φορολογούμενους για να χορεύουμε εμείς..., με τα τσάμπα επιδόματα και τα χαρτζιλίκια των επιδοματικών πολιτικών του κάθε λαϊκισμού, που παράγεται ασταμάτητα, σε όλα τα έδρανα της Βουλής.
Αλλά να γυρίσουμε στα δανεικά των 2,7 δισ. του SURE. Έχει ξεχωριστή σημασία ο ένας μοναδικός στόχος τους. Τόσο για την Κομισιόν όσο και για τη δική μας κυβέρνηση.
Τα δανεικά αυτά έρχονται να καλύψουν τη μεγάλη ανάγκη της οικονομίας και της κοινωνίας μας να διατηρήσουμε όσο περισσότερες θέσεις απασχόλησης γίνεται για να εξισορροπήσουμε συνέπειες και επιπτώσεις της πανδημίας και των lockdown.
Και εδώ επικεντρώνεται η ουσία. Τα δανεικά-βοήθειας, από την Κομισιόν (μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος), δεν πρέπει να μοιραστούν για να κρατήσουμε μόνο αριθμητικά και στατιστικά τις θέσεις εργασίας. Θα ήταν μέγα λάθος.
Κατά τη γνώμη μας πρέπει να αξιοποιηθούν για να συντηρήσουμε τις δουλειές που προφέρουμε στον τόπο μας. Για να ανακόψουμε τη δική μας μετανάστευση.
Έρχονται για να καλύψουν τη μεγάλη χρονική απόσταση που μας χωρίζει από τα 22 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης της Κομισιόν για ενισχύσεις και τα 10 δισ. δανεικά (επίσης με χαμηλό ή μηδενικό επιτόκιο) που θα φθάσουν στα ταμεία επιχειρήσεων, το καλοκαίρι του 2021.
Αλλά μέχρι τότε ποιος ζει και ποιος πεθαίνει στην οικονομία με τον κορονοϊό να χορεύει ακόμη. Γιατί του χρόνου το καλοκαίρι θα μετράμε μόνο αντισώματα από τα εμβόλια και όχι αφανισμό της πανδημίας.
Η κυβέρνηση λοιπόν και οι αρμόδιες αρχές έχουν υποχρέωση να παρακολουθήσουν τυχόν "παπατζηλίκια" εργοδοτών όταν διαχειρίζονται τα τσάμπα λεφτά που θα τους δώσει το κράτος, από το συγκεκριμένο Κοινοτικό πρόγραμμα.
Γιατί τα 2,7 δισ. έχουν στο "συρτάρι" τα λεφτά και για την αποζημίωση ειδικού σκοπού. Και για την κάλυψη ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε προσωρινή αναστολή. Και για την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών των εποχικά εργαζόμενων. Και την υλοποίηση του προγράμματος "ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ”.
Και -ας μη μας διαφεύγει- πρόκειται για τα δανεικά που θα καλύψουν (στον κορβανά και στα μαξιλάρια) τα λεφτά που βρήκαμε από τους φόρους μας. Αυτά με τα οποία περισώσαμε, μέχρι σήμερα, την κατάσταση.
Συνεπώς χρειάζονται σεβασμό. Αφενός γιατί είναι λεφτά από τις δικές μας τσέπες. Και αφετέρου γιατί θα επιστραφούν, πάλι από τις δικές μας τσέπες.
Αυτός είναι και ο λόγος που επανερχόμαστε ξανά και ξανά στην επισήμανση προς την κυβέρνηση (όπως και στο χθεσινό μας σημείωμα) να μην χαλαρώσει τα αυστηρά μέτρα διανομής των ενισχύσεων, των επιδοτήσεων και των διευκολύνσεων.
Καλά θα κάνει λοιπόν η κυβέρνηση να ακούσει και τους "γκρινιάρηδες" (υπουργείων και υπουργών) για (άρρηκτη θα λέγαμε εμείς) σύνδεση των ειδικών ενισχύσεων (SURE - Ταμείο Ανάκαμψης) με την αναχαίτιση της ανεργίας. Να μοιράζει λεφτά μόνο για να συντηρήσει τις θέσεις εργασίας. Να ενισχύσει τις επενδύσεις μόνο αν εξασφαλίζουν θέσεις εργασίας. Να συντηρήσει επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, μόνο αν στηρίζονται οι εργαζόμενοι. Να κλείσει κάθε περιθώριο "πονηρού" που φροντίζει να μεταβάλει τις σχέσεις εργασίας του προσωπικού του με ένταξή τους στα προγράμματα ή (ακόμη χειρότερα) να σκαρφίζεται θέσεις για να εισπράττει τα επιδόματα. Δυστυχώς γίνονται και αυτά.
Γιώργος Κράλογλου,18/11/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
1.
Μετά τα δάνεια του SURE έρχεται και η "δόση" του ESM
- Σήμερα το πόρισμα Κομισιόν.
Τα λεφτά είναι "δανεικά", αλλά σε κάθε περίπτωση γεμίζουν τα ταμειακά διαθέσιμα. Ο λόγος για τα 2 δισ. ευρώ επί συνόλου 2,7 δισ. ευρώ που δικαιούται η Ελλάδα από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE. Με αυτά θα καλύψει αναδρομικά παρεμβάσεις στήριξης της απασχόλησης, όπως είναι οι αναστολές και το πρόγραμμα ΣυνΕργασία.
Ανακοινώθηκε χθες η εκταμίευσή τους και σήμερα ανοίγει ο δρόμος για τουλάχιστον 640 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον. Αυτή τη φορά μέσα από το δεύτερο πακέτο δόσεων του δανείου του ESM που δικαιούται η Ελλάδα για το 2020.
Σήμερα έχει προγραμματιστεί να δοθεί στη δημοσιότητα από την Κομισιόν το πόρισμα των Θεσμών για την 8η αξιολόγηση της χώρας σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας με το οποίο συνδέεται η εν λόγω "δόση".
Το πόρισμα αναμένεται να είναι θετικό αναφορικά με την με την επάρκεια προόδου στις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνει η χώρα. Θα τεθεί επί τάπητος την επόμενη εβδομάδα σε δύο διαδοχικά ραντεβού: στο EWG της 24ης Νοεμβρίου και στο Eurogroup της 30ης Νοεμβρίου με στόχο να υπάρξει και θετική πολιτική απόφαση των υπουργών.
Η σημερινή έκθεση, πέρα από τα εύσημα για τη διαχείριση της κρίσης, περιλαμβάνει και επισημάνσεις για την ανάγκη διατήρησης της βιωσιμότητας του χρέους. Αλλά και επιτάχυνσης παρεμβάσεων όσον αφορά στη συγκράτηση των κόκκινων δανείων, στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες, στην προσοχή που πρέπει να δοθεί στις καταπτώσεις εγγυήσεων του δημοσίου, αλλά και σε άλλες μεταρρυθμίσεις.
Το πακέτο δόσεων περιλαμβάνει τα περίπου 640 εκατομμύρια ευρώ από τα κέρδη ομολόγων που οδεύουν για την αποπληρωμή χρέους (και έτσι εμμέσως τονώνει τα διαθέσιμα), αλλά και ένα επιπλέον ποσό που δεν αποδίδεται αλλά ουσιαστικά μειώνει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους: τη διατήρηση του χαμηλού επιτοκίου του δεύτερου δανείου.
Σήμερα θα δοθεί στη δημοσιότητα από την Κομισιόν και το υπόλοιπο "πακέτο" του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Θα περιλαμβάνει νέα αποτύπωση της κατάστασης αλλά και τις συστάσεις ανά χώρα.
Η πρώτη "δόση" του SURE
Ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταικούρας μετά τη χθεσινή ανακοίνωση της 1ης εκταμίευσης του δανείου SURE άφησε και μία αιχμή για το χρόνο που απαιτήθηκε. Αφού το εν λόγω εργαλείο αποφασίσθηκε τον Απρίλιο του 2020….
"Επτά μήνες μετά την απόφαση του Eurogroup να δημιουργηθεί ένα "δίχτυ προστασίας” των εργαζομένων μέσω του Προγράμματος SURE, και έξι μήνες μετά τη θέσπισή του από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η Ελλάδα λαμβάνει, σήμερα, την πρώτη εκταμίευση πόρων από το Πρόγραμμα" ανέφερε. Είπε πως θα καλυφθούν μέτρα στήριξης όπως η αποζημίωση ειδικού σκοπού, η κάλυψη ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε προσωρινή αναστολή, η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών των εποχικά εργαζόμενων και η υλοποίηση του προγράμματος "ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ”.
Συνολικά χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκταμίευσε 14 δισ. ευρώ σε εννέα χώρες της ΕΕ με τη δεύτερη δόση χρηματοδοτικής στήριξης προς τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του μέσου SURE. Η Ελλάδα δεν είχε λάβει λεφτά από το 1ο κύμα των 17 δισ. Ευρώ που διανεμήθηκαν προ ημερών σε άλλα κράτη. Τα λεφτά τα αντλεί η ΕΕ από την έκδοση κοινωνικών ομολόγων, ενώ τα κράτη μετέχουν με εγγυήσεις που έχουν ήδη δώσει (περίπου 350 εκατ ευρώ έχει διαθέσει η Ελλάδα από το καλοκαίρι).
Δήμητρα Καδδά,18/11/2020
2a.
Εκτίναξη χρέους πάνω από 200% με φόντο διψήφια ύφεση το 2020.
Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού για το 2021 στη Βουλή με το οικονομικό επιτελείο να αναθεωρεί επί τα χείρω τις προβλέψεις του για την ύφεση φέτος, λίγο πάνω από 10% και επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης γύρω στο 5% για το 2021. Μήνυμα στα κράτη-μέλη στέλνει ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι, να συνεχίσουν να λαμβάνουν δημοσιονομικά μέτρα για όσο διάστημα χρειαστεί, χαρακτηρίζοντας ως ψευδαίσθηση την ανάκαμψη τύπου V. Την άλλη εβδομάδα αναμένεται και η κατάθεση του προσχεδίου του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οι επιπτώσεις της πανδημίας και ιδιαίτερα το δεύτερο κύμα κορονοϊού αναγκάζει το υπουργείο Οικονομικών να μεταβάλει τις προβλέψεις του για την πορεία της ελληνικής οικονομίας θέτοντας ως βάση το δυσμενές σενάριο του προσχεδίου του προϋπολογισμού για το 2021. Με τις δαπάνες να ξεπερνούν φέτος τα 70 δισ. ευρώ, ανεβαίνει ο πήχης της ύφεσης για φέτος. Όπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, η ύφεση το 2020 θα είναι λίγο πάνω από το 10%, από 8,2% που ήταν η αρχική πρόβλεψη.
Όσον αφορά το χρέος, αυτό θα ξεπεράσει το 200%, για να κυμανθεί μεταξύ 204% & 206%. Βασική αιτία, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, είναι η πρόσφατη αναθεώρηση των στοιχειών του ΑΕΠ, επιβαρύνοντας περαιτέρω το ποσοστό του χρέους ως προς το ΑΕΠ της χώρας.
Στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού αναμένεται να προβλέπεται επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2021, χαμηλότερους όμως από τις αρχικές εκτιμήσεις, δηλαδή λίγο πάνω από 5% από 7,5% που προβλέπονταν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού. Κλειδί για την πορεία του ΑΕΠ του χρόνου είναι η πορεία του τουρισμού, τον οποίο η κυβέρνηση αναμένει, όπως είπε ο κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, ότι θα κινηθεί κοντά στο 60% του 2019 με βάση την εκτίμηση ότι η πανδημία θα αρχίσει να ελέγχεται στις αρχές του 2021.
Π. Τζεντιλόνι: Προς επέκταση της δημοσιονομικής ευελιξίας
Ψευδαίσθηση χαρακτήρισε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών, Πάολο Τζεντιλόνι, την ανάκαμψη τύπου V για την οικονομία, κάτι το οποίο είχε επισημάνει και κατά την παρουσίαση των φθινοπωρινών προβλέψεων της Κομισιόν την προηγούμενη εβδομάδα.
Σε συνέντευξη του στους Financial Times, στέλνει μήνυμα στα κράτη-μέλη να συνεχίσουν να στηρίζουν τις οικονομίες τους συμπληρώνοντας ότι «η οικονομική ανάκαμψη διεκόπη και η οικονομία θα εισέλθει το 2021 με πολύ, πολύ χαμηλά επίπεδα δραστηριότητας».
Το δεύτερο ισχυρό κύμα της πανδημίας έχει θέσει πλέον σε υψηλή αβεβαιότητα τις όποιες εκτιμήσεις για την πορεία των ευρωπαϊκών οικονομιών. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος δηλώνει χαρακτηριστικά ότι “η ιδέα για ανάκαμψη τύπου V είναι μια ψευδαίσθηση στην οποία ποτέ δεν πίστευα».
Όσον αφορά τη ρήτρα διαφυγής σημειώνει ότι «θα παραμείνει ενεργή όλο το 2021 χωρίς αυτό να σημαίνει ότι από τον Ιανουάριο του 2022 δεν θα παραμείνει ενεργή» καθώς η επιστροφή στους δημοσιονομικούς κανόνες θα εξαρτηθεί από το πότε η Κομισιόν θα κρίνει ότι η οικονομία της ευρωζώνης δεν βρίσκεται σε καθοδική πορεία. Κάτι τέτοιο αναμένεται να κριθεί γύρω στην Άνοιξη του 2021.
Στην Κομισιόν το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης
Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να κατατεθεί στην Κομισιόν το προσχέδιο του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης. Σε αυτό αναμένεται να περιλαμβάνεται σειρά έργων όπως η ψηφιακή κάρτα εργασίας προκειμένου να καταπολεμηθεί η αδήλωτη εργασία, η ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, αρδευτικά & αντιπλημμυρικά έργα.
Σύμφωνα μάλιστα με τον προγραμματισμό, το συγκεκριμένο σχέδιο:
Θα τεθεί προς δημόσια διαβούλευση από τις 25 Νοεμβρίου έως τα τέλη του έτους
Η αναλυτική αξιολόγηση των έργων και προγραμμάτων, αλλά και η διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει και θα διαρκέσει έως και τα μέσα Ιανουαρίου 2021 ώστε
Η παρουσίαση του τελικού σχεδίου στη Βουλή να πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2021 και να κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, από τον Φεβρουάριο του 2021, οπότε και θα κατατεθεί το τελικό σχέδιο, θα χρειαστούν περίπου τρεις μήνες για να εγκριθεί το σχέδιο. Αυτό, ωστόσο, δε θα εμποδίσει την κυβέρνηση να προχωρήσει στην υλοποίηση συγκεκριμένων επενδυτικών προγραμμάτων ή μεταρρυθμίσεων που είναι βέβαιο ότι θα εγκριθούν. Ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι το «Εξοικονομώ».
Ραλλού Αλεξοπούλου, 12 Νοεμβρίου 2020
2b.
Έκρηξη στο χρέος έως το 2030, κλείσιμο της ψαλίδας μετά.
Εφιαλτικές θα είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στον δείκτη του χρέους τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Διότι σε μακροπρόθεσμη βάση, ο κορονοϊός φαίνεται να αφήνει ανεπηρέαστη την αναλογία του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ. Τουλάχιστον σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία ενσωμάτωσε επικαιροποιημένη έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους στην 8η έκθεση αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας. Για το 2020, η Κομισιόν προβλέπει την «έκρηξη» που αναμένει και η ίδια η κυβέρνηση.
Ο συνδυασμός ύφεσης και επιστροφής στα ελλείμματα, θα αυξήσει την αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ στο εκρηκτικό 207,1% ενώ για το 2021 προβλέπεται ότι η αναλογία θα συγκρατηθεί οριακά κάτω από το 200% του ΑΕΠ.. Το ενθαρρυντικό είναι ότι η πτωτική πορεία του δείκτη, προβλέπεται ότι θα είναι σταθερή. Βέβαια, η επιδείνωση –σε σχέση με την προ κορονοίου περίοδο- θα είναι αισθητή τουλάχιστον μέχρι το 2040. Προ ενός έτους, η κομισιόν έβλεπε το χρέος του 2022 στο 149,2% του ΑΕΠ και τώρα εκτιμά ότι θα είναι στο 193,1%. Για το 2023, το προσδιόριζε στο 140,4% και τώρα η αναλογία εκτινάσσεται στο 187,3%. Ακόμη και το 2030, χωρίς την πανδημία θα είχαμε χρέος 111,8% και τώρα επαναπροσδιορίζεται στο 160,4%. Η «ψαλίδα» αρχίζει να κλείνει από το 2040 και μετά και ο λόγος είναι το επιτόκιο.
Οι συντάκτες της νέας έκθεσης βιωσιμότητας του χρέους αναγνωρίζουν ότι σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, τα ιστορικά ρεκόρ που καταγράφονται αυτή την περίοδο στα επιτόκια της Ελλάδας θα αποτυπωθούν στο χρέος ειδικά μετά το 2040. Έτσι, ενώ προ ενός έτους το χρέος του 2040 προσδιοριζόταν στο 101,7%, στην νέα έκθεση επανεκτιμάται στο 120,6%. Για το 2050, η αρχική πρόβλεψη του 86,1% γίνεται 86,4% (σ.σ δηλαδή εξαλείφονται πλήρως οι συνέπειες της πανδημίας) ενώ από το 2060 και μετά, η αρχική πρόβλεψη του 67,7% γίνεται τώρα 64%.
Συμπέρασμα: παρά την βραχυπρόθεσμη εκρηκτική επίπτωση της πανδημίας στην αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ, η τελευταία θα επανέλθει σε πτωτική τροχιά από το 2021. Ναι μεν βραχυπρόθεσμα η αναλογία από το 180,5% θα εκραγεί στο 207% το 2021 ενώ το χρέος θα είναι σαφώς μεγαλύτερο του ΑΕΠ μέχρι και το 2040. Ωστόσο, οι δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους αναμένεται να παραμείνουν στα επίπεδα του 15% του ΑΕΠ για τα επόμενα 20 χρόνια πριν μειωθούν στο 13% του ΑΕΠ. Δηλαδή, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, οι αρνητικές επιπτώσεις από την ύφεση και την επιστροφή στα ελλείμματα, θα «εξουδετερωθούν» από τη μείωση των επιτοκίων.
Νίκος Ζαργάνης, 18 Νοεμβρίου 2020