Πώς μια επιδημία γρίπης στα άλογα γονάτισε την οικονομία της Αμερικής το 1872.


Πώς μια επιδημία γρίπης στα άλογα
 γονάτισε την οικονομία της Αμερικής το 1872. 

Βρισκόμαστε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης και βιομηχανοποίησης. Τίποτα δε δείχνει να ανακόπτει την ανοδική της πορεία, μέχρι που ένας ιός δημιουργεί ένα είδος ενεργειακής κρίσης, που κάνει την οικονομία της Αμερικής να σταματήσει και την κοινωνική ζωή να παραλύσει για αρκετούς μήνες.

Οι τεχνολογίες της ατμομηχανής και του ηλεκτρικού ρεύματος ήταν πολύ φρέσκες ακόμα και έτσι το βασικό «καύσιμο» που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά αγαθών και επιβατών, τις κατασκευές δρόμων και κτιρίων και την ανέλκυση του κάρβουνου από τα ορυχεία ήταν τα άλογα. Όταν ένας ιός προκάλεσε επιδημία γρίπης στα άλογα και τα μουλάρια του Καναδά και της κεντρικής Αμερικής και τα έβγαλε εκτός μάχης, αυτό που ακολούθησε ήταν μια κρίση αντίστοιχη με αυτή που θα συνέβαινε αν ξαφνικά ο κόσμος ξέμεινε από πετρέλαιο και ηλεκτρικό ρεύμα. Οι πόλεις χτίζονταν και λειτουργούσαν χάρις στον κόπο των αλόγων· όταν τα άρρωστα άλογα σταματούσαν να δουλεύουν, τίποτα δεν μπορούσε να δουλέψει.


Η συγκεκριμένη γρίπη των αλόγων εμφανίστηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1872 σε άλογα του Τορόντο. Μέσα σε μόλις λίγες μέρες, τα περισσότερα ζώα των ασφυκτικά γεμάτων στάβλων της πόλης είχαν αρρωστήσει. Όταν η Αμερική απαγόρευσε την είσοδο καναδικών αλόγων στη χώρα ήταν ήδη αργά και μέχρι το Δεκέμβρη, η «ασθένεια των καναδικών αλόγων» είχε πάρει διαστάσεις επιδημίας σε όλη τη βόρειο Αμερική. Τα μολυσμένα άλογα παρουσίαζαν συμπτώματα γρίπης, όπως βήχα και πυρετό, αστάθεια στο βάδισμα και συχνά κατέρρεαν από εξάντληση. Τα συμπτώματα παρέμεναν στο ζώο για εβδομάδες, ενώ υπολογίζεται πως ο ιός σκότωσε το 2% όλων των αλόγων της Β. Αμερικής, από ένα σύνολο 8 εκ. αλόγων.

Είκοσι χρόνια πριν την ανακάλυψη των ιών και ενώ η μικροβιακή θεωρία των λοιμώξεων ήταν ακόμα αμφιλεγόμενη και υπό συζήτηση και η κτηνιατρική φροντίδα μια έννοια άγνωστη, οι ιδιοκτήτες των αλόγων έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν να σκεφτούν για τα ζωντανά τους: απολύμαναν τους στάβλους και βελτίωσαν την ποιότητα της τροφής των αλόγων, τα σκέπαζαν με καινούριες ζεστές κουβέρτες. Κάποιοι δοκίμασαν να γιατρέψουν τα άλογά τους με τζιν και τζίντζερ, βάμματα αρσενικού και επικλήσεις στα θεία. Τόση προσοχή έπεσε πάνω στα άλογα, που η Chicago Tribune έγραφε πως τα κακομεταχειρισμένα και υπερ-κουρασμένα άλογα, θα πεθάνουν τελικά από το σοκ της υπερβολικής φροντίδας.


Ο ιός αυτός δε μεταφέρθηκε στους ανθρώπους, όμως επηρέασε τη ζωή τους σε βαθμό που δε θα μπορούσε κανείς να προβλέψει: η απομάκρυνση χιλιάδων αλόγων από την καθημερινή τους «εργασία» άφηνε τις πόλεις χωρίς προμήθειες τροφίμων και καυσίμων και μάλιστα όταν ο χειμώνας ήταν προ των πυλών. Τα άλογα δεν μπορούσαν πια να μεταφέρουν το κάρβουνο έξω από τα ορυχεία, ούτε την αγροτική παραγωγή στην αγορά ή τα υλικά στα εργοτάξια. Η τιμή του κάρβουνου εκτοξεύτηκε, η παραγωγή σάπιζε στις αποθήκες, οι σιδηροδρομικοί σταθμοί γέμιζαν από αγαθά που δεν μπορούσαν να παραδοθούν, οι επιχειρήσεις προσελάμβαναν ανθρώπινο δυναμικό για να σέρνει τις άμαξες και ολόκληρη η οικονομία κλυδωνιζόταν επικίνδυνα. Και φυσικά, η κοινωνική ζωή των Αμερικανών επλήγη εξίσου. Τα σαλούν ξέμειναν από μπύρα ενώ οι πολίτες, χωρίς τις πολύτιμες άμαξές τους, απέφευγαν τις μετακινήσεις και τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Ένα από τα πιο καταστροφικά επακόλουθα της όλης κατάστασης ήταν η αδυναμία χρήσης των πυροσβεστικών οχημάτων, που οπλισμένα με βαριές μάνικες, ήταν πολύ δύσκολο να μετακινηθούν. Στις 9 Νοεμβρίου 1982, μια καταστροφική πυρκαγιά κατέστρεψε σχεδόν όλο το κέντρο της Βοστόνης, καθώς η πυροσβεστική έφτασε περπατώντας, πολύ αργά για να την αναχαιτίσει.

Τον πιο βαρύ φόρο όμως τον πλήρωσαν τα ίδια τα άλογα. Πολλοί ιδιοκτήτες τα ανάγκαζαν να κουβαλάνε εμπορεύματα, όσο άρρωστα και αν ήταν, πράγμα που οδηγούσε συχνά στο θάνατό τους. Ασθμαίνοντα ετοιμοθάνατα άλογα συνέχιζαν την κουραστική δουλειά τους και είναι προφανές πως οι σύντομες και σκληρές ζωές τους δε συγκινούσαν ιδιαίτερα τους ανθρώπους, που τα αντιμετώπιζαν περισσότερο σαν ιδιοκτησία τους παρά σα ζωντανά πλάσματα. Αυτή η κατάσταση όμως σύντομα θα άλλαζε, καθώς η φιλοζωική συνείδηση άρχισε να γεννιέται στους πιο ενσυναίσθητους Αμερικάνους.


Λίγα χρόνια πριν, ο Henry Bergh , γόνος μιας πλούσιας οικογένειας και αποτυχημένος συγγραφέας, αποφάσισε στα 53 του χρόνια, να ιδρύσει την Αμερικανική Εταιρία για την Προστασία των Ζώων από τη Βία (ASPCA-ενεργή ως και σήμερα), απηυδισμένος από την ανθρώπινη βιαιότητα.  Με το κύριος του ονόματος και της περιουσίας του, ο Μπεργκ κατάφερε να ψηφιστεί ο πρώτος νόμος για την προστασία των ζώων. Η κακομεταχείριση που έβλεπε να γίνεται προς τα άρρωστα άλογα δεν τον άφησε αδιάφορο: με την ευλογία της αστυνομίας, βγήκε στους δρόμους της νέας Υόρκης για να απαλλάξει τα δύστυχα ζώα από το βασανισμό τους. Με το αριστοκρατικό καπέλο του και το μοδάτο μουστάκι του, σταματούσε άμαξες και καρότσια για να επιθεωρήσει την υγεία των αλόγων. Αν κάποιο από αυτά ήταν άρρωστο, έδινε εντολή να μεταφερθεί στο στάβλο του και ο ιδιοκτήτης του στα δικαστήρια. Φυσικά, όλο αυτό δεν έμεινε αναπάντητο και πολλές μεταφορικές έκαναν μήνυση στον Μπεργκ όσο οι εφημερίδες τον εξευτέλιζαν, ευτυχώς όμως είχε και πολύ κόσμο με το μέρος του.

Παρά τη μεγάλη αρχική αναταραχή που προκάλεσε εκείνη η επιδημία, ο ιός έκανε τον κύκλο του, η επιδημία εξαφανίστηκε και η ζωή επανήλθε στους φυσιολογικούς της ρυθμούς. Τα άλογα θα συνέχιζαν να έλκουν τις άμαξες και τα άροτρα, αλλά όχι για πολύ, καθώς οι νέες εφευρέσεις επέτρεψαν τη «συνταξιοδότησή» τους και την αντικατάστασή τους από τη μηχανή.

Αυτό που έμεινε από όλη αυτή την ιστορία, είναι πως ο κόσμος άρχισε να αντιμετωπίζει διαφορετικά τα ζώα, ως οντότητες και όχι ως αναλώσιμα αντικείμενα που τον βοηθούν να ζει καλύτερα, και να αναγνωρίζει το πρόβλημα της βίαιης μεταχείρισής τους. Αν και η χρήση ζώων στη βιομηχανία δεν έχει καταργηθεί ή και σε κάποιες περιπτώσεις όπως τα ιατρικά πειράματα, δυστυχώς δεν μπορεί να καταργηθεί και τόσο εύκολα, σίγουρα η ανθρωπότητα συμπεριφέρεται καλύτερα στα ζώα και πολλές πράξεις βίας απέναντί τους τιμωρούνται.

Ελπίζουμε σύντομα να σταματήσουμε να βλέπουμε εικόνες από ζώα σταβλιασμένα σε άθλιες συνθήκες, μαζικές θανατώσεις λόγω επιδημιών όπως στα εργοστάσια των μινκ αλλά και την απάνθρωπη χρήση γαϊδουριών που γίνεται στη χώρα μας για ανόητους λόγους ψυχαγωγίας.

 ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ WEB


10/12/2020