Η Τουρκία στρέφει το βλέμμα προς ανατολάς.



Η Τουρκία στρέφει το βλέμμα προς ανατολάς.

Σε μια επιφανειακή ματιά, το κύριο διπλωματικό μέτωπο της Τουρκίας τις ημέρες αυτές είναι, καθώς πλησιάζει η Σύνοδος Κορυφής της Πέμπτης, αυτό των σχέσεων με την Ε.Ε. - για το οποίο η γειτονική χώρα επιστρατεύει το γνωστό μείγμα προσωρινών υποχωρήσεων (βλ. επιστροφή του Ορούτς Ρεϊς στη βάση του), ρητορικού πολέμου με τη Γαλλία του Εμανουέλ Μακρόν και νέων προκλήσεων με την έκδοση NAVTEX ειδικά προς την ελληνική πλευρά, την οποία κατηγορεί εις επήκοον των λοιπών ευρωπαϊκών πρωτευουσών ότι καταχράται της κοινοτικής αλληλεγγύης. Σε κάθε περίπτωση η Τουρκία δεν έχει σοβαρούς λόγους να ανησυχεί, εφόσον η αντίδραση των "27” αναμένεται για άλλη μία φορά υποτονική, όπως μας προϊδεάζει και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.

Για την Άγκυρα, στην πραγματικότητα, η "δράση” έχει μεταφερθεί προς ανατολάς, όπου πασχίζει να κλείσει κρίσιμες εκκρεμότητες.

Η επιθυμία για αποκατάσταση των σχέσεων με το Ισραήλ είναι προφανής, αν και αν το εβραϊκό κράτος δεν επείγεται να ανταποκριθεί, όσο δεν διαθέτει εγγυήσεις για την ευρύτερη περιφερειακή συμπεριφορά της Άγκυρας, ειδικότερα τη σχέση της με την παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς και το Ιράν.

Παρά τη διάψευση από ισραηλινής πλευράς των πληροφοριών του Al-Monitor για τα αποτελέσματα των επαφών με την ηγεσία της Μοσάντ που φέρεται, σύμφωνα με τουρκικές πηγές, να είχε ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν, η Τουρκία επιμένει στην προσπάθειά της να δελεάσει την κυβέρνηση Νετανιάχου.

Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας Israel Hayyom, o "πατέρας” του δόγματος της "Γαλάζιας Πατρίδας”, πρώην ναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί πρόκειται να επευθύνει σήμερα Δευτέρα συγκεκριμένη πρόταση οριοθέτησης των θαλάσσιων δικαιοδοσιών της Τουρκίας και του Ισραήλ, με πλήρη παράκαμψη, εννοείται, των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατά την Israel Hayyom το εν λόγω σχέδιο θα δημοσιευθεί στην ακαδημαϊκή έκδοση Turkeyscope του Κέντρου Μοσέ Νταγιάν του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ και έρχεται σε συνέχεια του διαλόγου που επιχείρησαν να εγκαινιάσουν επί του θέματος Τούρκοι αξιωματούχοι προ τετραμήνου, αλλά παρέμεινε στον πάγο λόγω της πανδημίας.

Η πρόταση Γιαϊτζί, η οποία τρόπον τινά αντιγράφει το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, προβλέπει την μεταβίβαση των θαλασσίων οικοπέδων 8, 9, 11 και 12 (όπου και το, κατ' εκτίμηση, μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου Yishai-Αφροδίτη στην ισραηλινή δικαιοδοσία, με παράλληλες σκέψεις για σύνδεση του Ισραήλ με το τουρκικό σύστημα αγωγών, ως οικονομικότερη εναλλακτική στον EastMed.

Η εκτίμηση της Israel Hayyom, πάντως είναι ότι η πρόταση Γιαϊτζί δεν θα έχει καμία τύχη, στον βαθμό που θα διακύβευε τις σχέσεις του Ισραήλ με την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Αν αυτό το σκέλος της "ανατολικής διπλωματίας” της Τουρκίας παραμένει εκκρεμές, σε ένα άλλο μέτωπο οι εξελίξεις δείχνουν να ευνοούν ιδιαίτερα την Άγκυρα.

Έπειτα από μεσολάβηση των ΗΠΑ και του Κουβεϊτ, η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ οδηγούνται, όπως ανακοίνωσε ο Κουβεϊτιανός υπουργός Εξωτερικών σε συμφωνία άρσης της κρίσης στις σχέσεις τους, η οποία ως γνωστόν κορυφώθηκε με τον αποκλεισμό το 2017 του Εμιράτου από τους γείτονές του του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, λόγω της ελαστικής του στάσης έναντι του Ιράν και κυρίως της απειλής που αντιπροσώπευε για το εσωτερικό τους η στήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας από Ντόχα και Άγκυρα.

Μολονότι, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο Κουβεϊτιανός υπουργός Εξωτερικών, αυτή τη στιγμή γίνεται λόγος για ένα σχέδιο "συνύπαρξης” και όχι για πριεκτική συμφωνία, είναι σαφές ότι ο ισχυρός άνδρας του Ριάντ, πρίγκηπας Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν υποστέλλει τη σύγκρουση που είχε διχάσει τον σουνιτικό κόσμο. Το πώς θα αντιδράσουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που κατεξοχήν επιμένουν στην σύγκρουση παραμένει ανοικτό ερώτημα.

 Του Κώστα Ράπτη


8/12/2020