Η Ελλάδα εξασφάλισε δύο πηγές ρευστότητας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Με ποια έργα θα ξεκινήσει το Ταμείο Ανάκαμψης.
(2) Πόσο αυξήθηκαν τα χρέη σε εφορία και ταμεία στην πανδημία.

Συνολικά, οι δυνητικές αγορές ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ αυξάνονται με τη χθεσινή απόφαση από περίπου 27 δισ. σε περίπου 37 δισ. ευρώ.

  Η Ελλάδα εξασφάλισε δύο πηγές ρευστότητας 
  
Δύο σημαντικές πηγές ρευστότητας, ώστε να μπορέσει η οικονομία να ανακάμψει τον επόμενο χρόνο, εξασφάλισε η Ελλάδα, χθες, από αντίστοιχες αποφάσεις σε επίπεδο Ευρώπης: την επέκταση του έκτακτου, λόγω πανδημίας, προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (ΡΕΡΡ) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), καθώς και τον συμβιβασμό με την Πολωνία και την Ουγγαρία για να ξεμπλοκάρει το Ταμείο Ανάκαμψης.

Συνεχίζοντας να στηρίζει αφειδώς την ευρωπαϊκή οικονομία, η ΕΚΤ επεξέτεινε κατά 500 δισ. ευρώ, σε 1,850 τρισ. ευρώ, το έκτακτο πρόγραμμα της αγοράς στοιχείων ενεργητικού, ενώ παράλληλα παρέτεινε κατά εννέα μήνες, ώς το τέλος Μαρτίου 2022, τον χρονικό του ορίζοντα για καθαρές αγορές. Επιπλέον, οι επανεπενδύσεις θα συνεχιστούν τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2023. Ακόμη, παρατάθηκαν ώς τον Ιούνιο του 2022 και οι ευνοϊκοί όροι (αρνητικό επιτόκιο) για τις πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης των τραπεζών (TLTRO III).

Για την Ελλάδα τα μέτρα χαλάρωσης που εφαρμόζονται από τον περασμένο Απρίλιο, επιτρέποντας στα ομόλογά της να γίνονται αποδεκτά ως εγγυήσεις, παρότι δεν βρίσκονται σε επενδυτική βαθμίδα, θα παραταθούν επίσης ώς τον Ιούνιο του 2022. Η Κριστίν Λαγκάρντ, ωστόσο, που ρωτήθηκε χθες τι θα γίνει με τα ελληνικά ομόλογα όταν λήξει το πρόγραμμα, περιορίστηκε να απαντήσει ότι το θέμα δεν συζητήθηκε στο Συμβούλιο της Τράπεζας.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμο οικονομικό παράγοντα, με τις αποφάσεις αυτές «εξασφαλίζεται μια σίγουρη πηγή ζήτησης για ό,τι εκδώσουμε την επόμενη χρονιά». Πράγματι, η αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ είχε φτάσει στο τέλος Νοεμβρίου στα 16,3 δισ. ευρώ,  υπερκαλύπτοντας τις φετινές εκδόσεις ελληνικών ομολόγων, που ήταν 12 δισ. ευρώ και συμβάλλοντας καθοριστικά στις χαμηλές τους αποδόσεις. Αλλα τόσα περίπου αναμένεται να εκδοθούν από τον ΟΔΔΗΧ  το 2021. Συνολικά, οι δυνητικές αγορές ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ αυξάνονται με τη χθεσινή απόφαση από περίπου 27 δισ.  σε περίπου 37 δισ. ευρώ.

Για τις τράπεζες η κ. Λαγκάρντ τόνισε, χθες, ότι ο δανεισμός με αρνητικό επιτόκιο χορηγείται μόνο εφόσον αυτές αυξάνουν τον δικό τους δανεισμό προς τις επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα, πάντως, από τη διευκόλυνση αυτή επωφελείται κυρίως ένας περιορισμένος αριθμός υγιών επιχειρήσεων, των οποίων βελτιώνεται το κόστος δανεισμού, αφού οι τράπεζες είναι διστακτικές να χρηματοδοτήσουν πιο επισφαλείς εταιρείες, παίρνοντας προβλέψεις που μπορεί να επιβαρύνουν τα κεφάλαιά τους, όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές.

Πέρα από τη Φρανκφούρτη, όμως, τα καλά νέα  για την Ελλάδα ήρθαν χθες και από τις Βρυξέλλες, καθώς η Σύνοδος Κορυφής επιβεβαίωσε την άρση του αδιεξόδου που είχε δημιουργηθεί με το βέτο της Πολωνίας και της Ουγγαρίας στον επταετή κοινοτικό προϋπολογισμό και άνοιξε τον δρόμο για να ξεκινήσει η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η λήξη της αβεβαιότητας, σημείωνε χθες τραπεζική πηγή, μας οδηγεί στο βασικό σενάριο της κυβέρνησης, για έναρξη των εισροών το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου χρόνου. Το μόνο ζήτημα που μένει προς διευκρίνιση, προσέθετε, είναι τι θα γίνει με τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.

Πράγματι, η  πρόταση της κυβέρνησης για χρησιμοποίηση των δανείων 13 δισ. ευρώ  περίπου του Ταμείου Ανάκαμψης για δανειοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν εξασφαλίσει το 50% τουλάχιστον από τραπεζικό δανεισμό και ιδιωτικά κεφάλαια δεν έχει ακόμη «κλείσει» στις διαπραγματεύσεις. Πρόκειται για μια καινοτομία και για την ίδια την Κομισιόν, αναφέρουν οι πηγές, προσθέτοντας ότι χρειάζεται επεξεργασία, καθώς το ελληνικό παράδειγμα μπορεί να ακολουθήσουν και άλλες χώρες, που δηλώνουν προς το παρόν αρνητικές στον δανεισμό. Το βασικό σημείο για την κυβέρνηση είναι να μη συνυπολογισθεί το δάνειο στο χρέος, αφού θα επιστραφεί από τις επιχειρήσεις.

Πάντως, οι ελληνικές προτάσεις έγιναν δεκτές με ικανοποίηση από τις Βρυξέλλες, όπως προέκυψε από τις δηλώσεις κοινοτικών αξιωματούχων προχθές στο συνέδριο του Economist και συγκεκριμένα του αναπληρωτή γενικού διευθυντή Οικονομικών Υποθέσεων Ντέκλαν Κοστέλο και της γενικής διευθύντριας SG Recover Σελίν Γκάουερ.

Οι προτάσεις συζητούνται σε τηλεδιασκέψεις σε επίπεδο επικεφαλής (υπουργών) και τεχνικών κλιμακίων δύο φορές την εβδομάδα. «Διατρέχουμε όλο το πρόγραμμα, κάθε υπουργός παρουσιάζει το πρόγραμμά του και στα πιο πολλά η Κομισιόν είναι θετική», σημειώνει πηγή που παρακολουθεί τις διαπραγματεύσεις. Ενα ερώτημα που έχει τεθεί αρκετές φορές είναι κατά πόσον μια μεταρρύθμιση πρέπει να ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, ή στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας. Επίσης, δεδομένου ότι υπάρχει υπερκάλυψη της τάξεως του 60%, είναι προφανές ότι κάποια έργα θα κοπούν.

Τα επόμενα βήματα είναι να καθοριστούν ο προϋπολογισμός (θα προσληφθεί ειδικός σύμβουλος για αυτό), το χρονοδιάγραμμα, τα ορόσημα και οι στόχοι.

Το οριστικό πρόγραμμα πρέπει να υποβληθεί ώς τις 30 Απριλίου. Ηδη, ωστόσο, κάποια έργα και προγράμματα όπως το Εξοικονομώ – Αυτονομώ και το 5G, θεωρείται δεδομένο ότι θα ενταχθούν και έχουν ξεκινήσει.

Ειρήνη Χρυσολωρά
 

11/12/2020


             ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ             

 

1.
Με ποια έργα θα ξεκινήσει το Ταμείο Ανάκαμψης. 
 
Με έργα που είναι ώριμα και θα αποδώσουν άμεσα στην απασχόληση και το ΑΕΠ ενώ παράλληλα, θα ακολουθούν τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την "πράσινη" οικονομία και την ψηφιακή μετάβαση, θα ξεκινήσει από την αρχή του 2021, η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης. 

Ήδη μια πρώτη λίστα με έργα στα οποία η ελληνική πλευρά δίνει προτεραιότητα, βρίσκονται σε διαβούλευση με τις Βρυξέλλες, προκειμένου να προκριθούν αυτά που θα ξεκινήσουν άμεσα από τις αρχές του 2021.

Ο σχεδιασμός θέλει να προηγούνται οι δημόσιες επενδύσεις εθνικής εμβέλειας, και να έπονται οι ιδιωτικές, οι οποίες θέλουν περισσότερη προετοιμασία αφού εκτός από τους ιδιώτες θα πρέπει να προετοιμαστεί και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, που θα κληθεί να καλύψει το 30% της κάθε επένδυσης.  

Σε ό,τι αφορά τις παρεμβάσεις με εθνική εμβέλεια, η επιλογή είναι να ξεκινήσουν κυρίως έργα που συμβαδίζουν με τους δύο βασικούς στόχους που θέτει η ΕΕ μέσω του κανονισμού του Ταμείου: Την ψηφιακή μετάβαση και την πράσινη οικονομία, ενώ προτείνονται και έργα για την ενίσχυση της οικονομικής συνοχής και της απασχόλησης. Ειδικότερα:

Τον στόχο της ψηφιακής μετάβασης  θα εξυπηρετήσουν πρώτα έργα όπως:

-Η έναρξη των δικτύων πέμπτης γενιάς (5G), με τον σχετικό διαγωνισμό να ξεκινά την επόμενη εβδομάδα
-Η ψηφιοποίηση της υγείας, δηλαδή νοσοκομείων και σταθμών παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και η έκδοση της "κάρτας του ασθενή"
-Η ψηφιοποίηση της παιδείας 
-Η ψηφιοποίηση τη δικαιοσύνης 
-Η αναβάθμιση της ΑΑΔΕ και η διασύνδεσή της, με 600.000 ταμειακές μηχανές ανά την επικράτεια. 

Αντιστοίχως τον στόχο της πράσινης μετάβασης, θα εξυπηρετήσουν κατά προτεραιότητα, έργα όπως: 

- Ο επόμενος κύκλος του προγράμματος εξοικονομώ – αυτονομώ για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και εμπορικών ακινήτων
- Το τεράστιο περιβαλλοντικό αλλά και ενεργειακό έργο, της απολιγνιτοποίησης της παραγωγής ενέργειας
- Η έναρξη των έργων διασύνδεσης της Κρήτης και των υπολοίπων νησιών του Αιγαίου, με τις μονάδες παραγωγής ενέργειας της ενδοχώρας 
- Η ενίσχυση των υποδομών της χώρας απέναντι στις κλιματική αλλαγή, με την δημιουργία ή και την ενίσχυση αντιπλημμυρικών έργων
- Η προώθηση επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 
- Το πρόγραμμα αναδάσωσης 500.000 στρεμμάτων σε υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας ,που παρουσίασε πρόσφατα η Κυβέρνηση.

Παράλληλα βέβαια δεν θα λείπουν και οι κλασσικές υποδομές αφού σχεδιάζεται να προωθηθεί όσο πιο γρήγορα γίνεται το βόρειο τμήμα του αυτοκινητόδρομου Ε65 το οποίο συνδέεται και με την απολιγνιτοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας.

Από τα έργα που ενισχύουν την πρόνοια και την κοινωνική συνοχή όπως ένα εκτεταμένο πρόγραμμα κατάρτισης που στοχεύει στην καταπολέμηση των διακρίσεων με βάση το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την αναπηρία, την ηλικία ή άλλα χαρακτηριστικά των εργαζομένων που θα αφορά το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

Η συζήτηση που γίνεται με τις κοινοτικές αρχές έχει στόχο να εξεταστεί ο βαθμός "ωριμότητας" κάθε έργου και να οριστικοποιηθεί ποια θα προχωρήσουν άμεσα και ποια θα πρέπει να περιμένουν να ανάψει το "πράσινο φώς" μέχρι και τα μέσα του 2021 ή και το 2022 πριν ξεκινήσουν.


10/12/2020


2.
Πόσο αυξήθηκαν τα χρέη σε εφορία και ταμεία στην πανδημία.
 
Το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος του τρίτου τριμήνου διαμορφώθηκε στα 106,2 δις ευρώ, αυξημένο κατά 1,3 δις ευρώ σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2019. Αναφορικά με τα χρέη στα ταμεία, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών διαμορφώθηκε στα 37,4 δις ευρώ, παρουσίασε αύξηση κατά 392,7 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Οι επιπτώσεις της πολύμηνης υγειονομικής κρίσης αποτυπώνεται στα στοιχεία για τις οφειλές σε εφορία και ασφαλιστικές εισφορές οι οποίες κατέγραψαν σημαντική αύξηση το τελευταίο τρίμηνο και η πρόκληση στο δημοσιονομικό μέτωπο  το 2021 είναι να αποκατασταθεί η ανάκτηση των κρατικών εσόδων τα οποία στο 9μηνο είχαν υστέρηση 6 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με την έκθεση τρίτου τριμήνου του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή που δημοσιεύθηκε την Τρίτη το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο  στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2020 διαμορφώθηκε στα 106,2 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,3 δις ευρώ σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2019. Παράλληλα, το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο παρουσιάζει αύξηση κατά 1 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Η αύξηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι εντός του τρίτου τριμήνου οι εκροές από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή οι εισπράξεις και διαγραφές ληξιπρόθεσμων οφειλών (1,3 δισ. ευρώ), ήταν λιγότερες από τις εισροές, δηλαδή τη δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών (2,1 δισ. ευρώ).


 Αναφορικά με τον συνολικό αριθμό των οφειλετών, στο τέλος του τρίτου τριμήνου του τρέχοντος έτους παρατηρείται σημαντική μείωση κατά 483.436 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στους 3.867.892 οφειλέτες. Η συγκεκριμένη μεταβολή ερμηνεύεται εν μέρει από τον μεγάλο αριθμό των χρεών σε αναστολή είσπραξης στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων του COVID-19. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης του πλήθους των οφειλετών εντοπίζεται στην κατηγορία που αφορά σε χρέη μικρότερα από 50 ευρώ (μείωση κατά 249.882 οφειλέτες).

Ωστόσο, το πλήθος των οφειλετών με χρέη μικρότερα από 1 ευρώ σημειώνει αύξηση σε ετήσια βάση κατά 75.401 πρόσωπα, με τον συνολικό αριθμό των οφειλετών να διαμορφώνεται σε 333.324. Στις κατηγορίες οφειλής μέχρι τα 20.000 ευρώ η πτώση του αριθμού των οφειλετών σε ετήσια βάση συνοδεύεται από μείωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.

Ενδεικτικά, στο εύρος οφειλής μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ ο αριθμός των οφειλετών μειώθηκε κατά 84.250 πρόσωπα, ενώ παράλληλα σημειώθηκε μείωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 146,6 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, στις κατηγορίες οφειλής άνω των 20.000 ευρώ σημειώνεται αύξηση τόσο στο πλήθος των οφειλετών, όσο και στο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο. Επισημαίνεται ότι η αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 33,8 εκατ. ευρώ που παρατηρείται στο εύρος οφειλής μεταξύ 10.000 και 100.000 ευρώ προέρχεται από τους οφειλέτες με χρέη μεταξύ 20.000 και 100.000 ευρώ, καθώς σε αυτό το εύρος οφειλής το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 61,8 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα προστέθηκαν 1.107 πρόσωπα.


Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ασφαλισμένων

Αναφορικά με τα χρέη στα ταμεία, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2020 διαμορφώθηκε στα 37,4 δις ευρώ , δηλαδή παρουσίασε αύξηση κατά 392,7 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Η αύξηση αυτή προέρχεται από την αύξηση των πρόσθετων τελών (κατά 395,8 εκατ. ευρώ), καθώς οι κύριες οφειλές σημείωσαν μείωση κατά 3,1 εκατ. ευρώ. Η αύξηση των συνολικών οφειλών οφείλεται στις νέες εντάξεις οφειλετών (60.478 οφειλέτες με συνολικές οφειλές ύψους 313,9 εκατ. ευρώ), καθώς και στη δημιουργία νέων οφειλών και στην αύξηση των πρόσθετων τελών για τους οφειλέτες που είναι ήδη ενταγμένοι στο ΚΕΑΟ.

Από την άλλη μεριά στο τρίτο τρίμηνο του 2020 παρατηρήθηκε αύξηση των εισπράξεων κατά 55,3 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, παρά τα μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων του COVID-19 (όπως είναι η παράταση της προθεσμίας καταβολής των δόσεων ρύθμισης για συγκεκριμένες κατηγορίες οφειλετών) που επιδρούν αρνητικά στις συνολικές εισπράξεις. Επιπλέον συνεχίστηκαν οι διαγραφές οφειλών μη μισθωτών βάσει του επανυπολογισμού που προβλέπει ο ν.4611/2019, όπως και οι διαγραφές, μειώσεις, συμψηφισμοί οφειλών και εκπτώσεις προσαυξήσεων λόγω ρυθμίσεων.

Από Ελένη Στεργίου -10/12/2020




   ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ