Διπλωματικό πόκερ στην Ανατ. Μεσόγειο.
Οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και οι διμερείς σχέσεις Ελλάδος - Ισραήλ, ειδικά στους τομείς της άμυνας και του τουρισμού, θα βρεθούν στο επίκεντρο των συζητήσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Φωτ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ / ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ
Διπλωματικό πόκερ στην Ανατ. Μεσόγειο.
Η Αθήνα επιχειρεί να ενισχύσει τις περιφερειακές συμμαχίες της – Σε Λευκωσία και Ιερουσαλήμ σήμερα ο πρωθυπουργός.
Ενα μεγάλο διπλωματικό παιχνίδι με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο ξετυλίγεται τους επόμενους μήνες, την ίδια στιγμή που η Αθήνα επιχειρεί να ενισχύσει τις περιφερειακές συμμαχίες της με νέες, αλλά και να εξομαλύνει τις σχέσεις της με μια Τουρκία η οποία εμφανίζεται αμφίθυμη. Σημαντικός κρίκος των εξελίξεων το επόμενο χρονικό διάστημα είναι και η άτυπη πενταμερής για το Κυπριακό που θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Μαρτίου, με τον 62ο γύρο των διερευνητικών να παραμένει ασαφές αν θα γίνει τελικά λίγο νωρίτερα. Ενώ οι Τούρκοι εμφανίζονται σχετικά πρόθυμοι, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι, ως προς την πρόοδο των ελληνοτουρκικών, είναι ιδιαιτέρως σκληροί στο Κυπριακό.
Την εβδομάδα που πέρασε, ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Ντόμινικ Ράαμπ υποδέχθηκε στο Λονδίνο τον Ελληνα ομόλογό του Νίκο Δένδια, συνομίλησε με τον Τούρκο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ενώ ταξίδεψε και ώς την Κύπρο όπου συναντήθηκε τόσο με την κυπριακή ηγεσία, όσο και με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ. Από τις δημόσιες δηλώσεις του κ. Ράαμπ περί «ευελιξίας» σε ό,τι αφορά το σκέλος των διακοινοτικών συνομιλιών για την κυβέρνηση (όχι δηλαδή για εγγυήσεις/ασφάλεια) αλλά και τα μηνύματα που έχει λάβει η Λευκωσία από Ευρωπαίους εταίρους και από τον διεθνή παράγοντα γενικότερα, είναι απολύτως σαφές ότι όλα είναι στο τραπέζι, ακόμα και αν άπαντες δεσμεύονται επί της αρχής στη λύση της διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας. Πέρα από το Κυπριακό, οι δηλώσεις Ράαμπ τονίζουν και την προθυμία του Λονδίνου να μεσολαβήσει, εφόσον ζητηθεί, ανάμεσα σε Αθήνα και Αγκυρα. Επί της ουσίας, πάντως, η άτυπη πενταμερής θα κρίνει αν υπάρχει περιθώριο για διάσκεψη που θα μπορούσε να καταλήξει σε λύση.
Με ενδιαφέρον παρακολουθεί η Αθήνα και τα επεισόδια εξέλιξης της αμερικανοτουρκικής σχέσης, η οποία παραμένει ιδιαίτερα τεταμένη, με την Αγκυρα να γίνεται δέκτης έντονης πίεσης από την Ουάσιγκτον για το ζήτημα των S-400 αλλά και την περιφερειακή σταθερότητα. Οι σπασμωδικές αντιδράσεις ορισμένων παραγόντων στην Αγκυρα, όπως ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, και η ανακίνηση θεωριών συνωμοσίας για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 συνέτειναν απλά στο να επιβαρυνθεί έτι περαιτέρω η ήδη βαριά ατμόσφαιρα ανάμεσα στην κυβέρνηση Μπάιντεν και στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πέρα από την αναμονή για τις πρωτοβουλίες των ΗΠΑ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι κινήσεις που κάνουν στην περιοχή ευρωπαϊκές δυνάμεις. Μετά τη διηπειρωτική άσκηση «Skyros», η τέταρτη στάση της οποίας ήταν η Ελλάδα, η Γαλλία προετοιμάζεται και για την έξοδο του αεροπλανοφόρου «Σαρλ ντε Γκωλ», το οποίο μεταξύ 15 και 20 Φεβρουαρίου θα αναχωρήσει αρχικά για την Ανατολική Μεσόγειο και, εν συνεχεία, για τον Ινδικό Ωκεανό και τον Περσικό Κόλπο. Στο σκέλος της Ανατολικής Μεσογείου, στην ομάδα κρούσης του «Σαρλ ντε Γκωλ» θα ενταχθεί και φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού.
Μία ακόμα ενδιαφέρουσα έλευση αεροπλανοφόρου στην περιοχή είναι εκείνη του βρετανικού «Βασίλισσα Ελισάβετ» τον ερχόμενο Ιούνιο. Μάλιστα, είναι πιθανό τα δύο αεροπλανοφόρα να συνεργαστούν στον Κόλπο, εφόσον συγχρονιστούν το καλοκαίρι. Το ενδιαφέρον χωρών όπως το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια ακόμα ένδειξη για τη σημασία που καταλαμβάνει πλέον η Ανατολική Μεσόγειος στη διεθνή σκακιέρα.
Η σημερινή περιοδεία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αρχικά στη Λευκωσία και εν συνεχεία στην Ιερουσαλήμ, συνδέεται βέβαια με όλες τις τελευταίες εξελίξεις. Ο κ. Μητσοτάκης που θα συνοδεύεται από τους υπουργούς Εξωτερικών Νίκο Δένδια και Τουρισμού Χάρη Θεοχάρη, καθώς επίσης και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Χρήστο Ταραντίλη, τον γ.γ. του πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη, και τη διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου Ελένη Σουρανή, θα επιδιώξει την οικοδόμηση μιας ακόμα πιο ισχυρής σχέσης με το Ισραήλ. Αρχικά στη Λευκωσία, ο πρωθυπουργός θα συζητήσει με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη για την επικείμενη πενταμερή. Στο Ισραήλ, ο κ. Μητσοτάκης θα συναντηθεί με τον ομόλογό του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, με μια ευρεία ατζέντα από την Ανατολική Μεσόγειο, τις διμερείς σχέσεις και την άμυνα έως τον τουρισμό.
Η ατζέντα των εξοπλισμών
Ειδικά ως προς την άμυνα, το ταξίδι του κ. Μητσοτάκη στο Ισραήλ έχει πολύ σαφείς στόχους. Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχει εγκριθεί από το ΚΥΣΕΑ η δημιουργία Διεθνούς Κέντρου Εκπαιδευτικών Πτήσεων στην Καλαμάτα, ενώ τον Απρίλιο φθάνουν στην Ελλάδα τα δύο UAV τύπου HERON-1. Εως τότε θα είναι έτοιμο και εκπαιδευμένο το προσωπικό που θα τα χειριστεί. Στις συζητήσεις θα είναι και η εργοστασιακή συντήρηση τριών C-130 στο Ισραήλ. Επίσης, από την ελληνική πλευρά υπάρχει ενδιαφέρον για το αντιαρματικό πυραυλικό σύστημα Spike/NLOS, καθώς και για την προμήθεια συστήματος κατεύθυνσης και πτερυγίων τύπου Spice. Επιπροσθέτως, το Ισραήλ μέσω της ΕΛΒΟ συμμετέχει στις διαδικασίες αξιολόγησης για το «εθνικό τυφέκιο» και το «εθνικό όχημα» και η Αθήνα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις δυνατότητες συμπαραγωγής που μπορεί να υπάρξουν.
Κεντρικό θέμα στο τραπέζι των επαφών στο Ισραήλ θα αποτελεί ο τουρισμός. Από την κυβέρνηση επιθυμούν η Ελλάδα να δεχτεί επισκέπτες από το Ισραήλ νωρίτερα, ήδη από την άνοιξη, με πιστοποιητικό εμβολιασμού. Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πριν από λίγες ημέρες (Reuters) ότι αν το Ισραήλ προχωρήσει στον εμβολιασμό του 70% του πληθυσμού έως τα τέλη Μαρτίου, τότε η Ελλάδα μπορεί να ανοίξει για τους τουρίστες από αυτή τη χώρα.
Βασίλης Νέδος
8/2/2021
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Γιατί ο Κ. Μητσοτάκης μεταβαίνει σήμερα σε Κύπρο και Ισραήλ.
Με το χρόνο για τον επόμενο γύρο των διερευνητικών επαφών ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα να κυλάει αντίστροφα (ο πρωθυπουργός τοποθέτησε χρονικά τις συζητήσεις περί τα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου) η ελληνική πρωτεύουσα ανοίγει τον επόμενο κύκλο διπλωματικών της κινήσεων. Ο κ. Μητσοτάκης μεταβαίνει σήμερα σε Κύπρο και Ισραήλ, όπου θα πραγματοποιήσει επαφές με τον πρόεδρο Αναστασιάδη και τον ομόλογό του, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, έχοντας προηγουμένων εκπέμψει το μήνυμα ότι η χώρα πορεύεται πάντα με αυτοπεποίθηση.
"Η χώρα αντιμετώπισε πολύ μεγάλες προκλήσεις, στάθηκε όρθια, στάθηκε όρθια στον Έβρο, στάθηκε όρθια στα θαλάσσια σύνορα, αντιμετώπισε τις τουρκικές προκλήσεις με αυτοπεποίθηση. Έχτισε συμμαχίες, ενίσχυσε ταυτόχρονα την αποτρεπτική δυνατότητα των Ενόπλων Δυνάμεων και καθόμαστε να συζητήσουμε με την Τουρκία το ένα ζήτημα το οποίο αποτελεί τη μεγάλη μας διαφορά, την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, έχοντας απόλυτη πίστη στο δίκαιο των επιχειρημάτων μας αλλά και απόλυτη εμπιστοσύνη και στις συμμαχίες μας και στις δυνατότητές μας. Και νομίζω το ότι αυτό είναι κάτι το οποίο είναι σημαντικό να ακούγεται ειδικά εδώ στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου", τόνισε ο πρωθυπουργός, στη διάρκεια της περιοδεία του στην Ικαρία. Κυβερνητικά στελέχη χαρακτηρίζουν "επίσκεψη συμβολισμού, αλλά και ουσίας, για τον συντονισμό της Ελλάδας με την Κυπριακή Δημοκρατία σε μία κρίσιμη συγκυρία για το Κυπριακό", την παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Λευκωσία. Η χώρα μας, όπως σχολιάζουν παράγοντες, παραμένει προσηλωμένη στη λύση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, με βάση τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, τις συγκλίσεις των δύο πλευρών και το κοινοτικό κεκτημένο. "Η Ελλάδα στηρίζει το διαπραγματευτικό κεκτημένο των Ηνωμένων Εθνών, αποτέλεσμα πολυετούς διαπραγματευτικής προσπάθειας, το οποίο πρέπει να διατηρηθεί. Και στηρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία στις προσπάθειες εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό, καθώς και τις προσπάθειες του γενικού γραμματέα του Οργανισμού για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων", είναι το στίγμα των όσων θα τονίσει, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός, στο τετ α τετ της Λευκωσίας με τον πρόεδρο Αναστασιάδη. Η Ελλάδα θα μετάσχει στην άτυπη πενταμερή συνάντηση που αναμένεται να συγκαλέσει ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, κατά πάσα πιθανότητα, τον προσεχή Μάρτιο, με τους κυρίους Μητσοτάκη και Αναστασιάδη να συζητούν και τις εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με το βλέμμα στην επικείμενο σύνοδο κορυφής των "27" ηγετών. "Είπαμε πως η Ευρώπη θα πρέπει να επιδείξει την γεωπολιτική της ισχύ και να μην είναι απλώς μια οικονομική δύναμη. Θα πρέπει να ενισχύσουμε με ουσιαστικό περιεχόμενο το ζήτημα αυτό (την γεωπολιτική ισχύ). Έχουμε μία ευκαιρία. Προετοιμάζουμε μία έκθεση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζει μια έκθεση για την Τουρκία η οποία θα συζητηθεί στις 25 και 26 Μαρτίου στη Σύνοδο Κορυφής. Όπως γνωρίζετε σε αυτή την έκθεση θα πρέπει να συνοψίσουμε όλες τις επιλογές μας ως προς την Τουρκία. Δεν είμαι υπέρμαχος της επιβολής κυρώσεων, αλλά η απειλή κυρώσεων θα πρέπει να είναι αξιόπιστη. Εάν δεν είναι αξιόπιστη, τότε δε θα φέρει αποτελέσματα. Πιστεύω πως όντως κάναμε ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση και πιστεύω πως ένας από τους λόγους που η Τουρκία έκανε ένα βήμα πίσω και είναι πλέον πιο εποικοδομητική σχετίζεται με το γεγονός ότι αντιλήφθηκαν πως ακόμη και εάν ο ρυθμός είναι αργός, η Ευρώπη κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση", διεμήνυσε, πριν λίγα εικοσιτετράωρα ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Πολυεπίπεδο τετ α τετ με Νετανιάχου
Κομβικής σημασίας θεωρείται και η συνάντηση που θα έχει το απόγευμα ο κ. Μητσοτάκης με τον Ισραηλινό ομόλογό του.
Αντικείμενο της συνάντησής τους είναι η ανασκόπηση των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, η διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας και η επαναβεβαίωση της συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ στον αμυντικό τομέα. "Η στρατηγική μας συνεργασία είναι ισχυρή, συμπαγής και αυτόφωτη, όπως έχει επανειλημμένα τονίσει ο πρωθυπουργός, επισημαίνοντας ότι δε στρέφεται εναντίον τρίτων χωρών. Η αμυντική συνεργασία έχει αναβαθμιστεί σημαντικά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και ήδη δρομολογούνται τα αποτελέσματά της", αναφέρουν στελέχη της κυβέρνησης και προς επίρρωση των λεγομένων τους τονίζουν ότι:
-Έχει εγκριθεί από το ΚΥΣΕΑ το υποπρόγραμμα για τη δημιουργία Διεθνούς Κέντρου Εκπαιδευτικών Πτήσεων στην Καλαμάτα και βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές.
-Έχει υπογραφεί η διακρατική συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και το Ισραήλ για την χρονομίσθωση για τρία χρόνια δύο UAV HERON-1. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η εκπαίδευση και η προετοιμασία του προσωπικού, καθώς τον Απρίλιο αναμένεται η άφιξή τους.
-Ενδιαφέρον από την ελληνική πλευρά υπάρχει για το αντιαρματικό πυραυλικό σύστημα Spike/NLOS, καθώς και για την προμήθεια "κιτ πτερυγίων" Spice.
Την ίδια στιγμή, το Ισραήλ συμμετέχει στις διαδικασίες αξιολόγησης και επιλογής για το πρόγραμμα "εθνικού τυφεκίου" και "εθνικού οχήματος" με δυνατότητα συμπαραγωγής από ελληνικές εταιρείες.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει και στις συζητήσεις που θα πραγματοποιηθούν για τον τουρισμό και τη συνεργασία των δύο χωρών σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα, ε την κυβέρνηση να προετοιμάζεται ήδη για τους θερινούς μήνες. Σύμφωνα με παράγοντες, η Ελλάδα θα μπορούσε να δεχτεί επισκέπτες από το Ισραήλ, νωρίτερα, την άνοιξη, με πιστοποιητικό εμβολιασμού, διευκολύνοντας έτσι το άνοιγμα σε μία άκρως σημαντική τουριστική αγορά. "Το Ισραήλ είναι μία πολύ σημαντική αγορά για την Ελλάδα και ένα το 70% του πληθυσμού της χώρας έχει εμβολιαστεί μέχρι τα τέλη Μαρτίου, θα είναι ευκολότερο να ξεκινήσουμε σταδιακά να ανοίγουμε στους Ισραηλινούς που ενδιαφέρονται πραγματικά να ταξιδέψουν", σημείωσε, στο Reuters, ο κ. Μητσοτάκης.
Με την οικονομία να βρίσκεται, όσο περνάει ο καιρός, υπό μεγαλύτερη πίεση, κομβικό σημείο για την επιτυχία της επανεκκίνησης είναι να…εισέλθουν δυναμικά στο παιχνίδι κλάδοι με ισχυρή προστιθέμενη αξία. Ένας από αυτούς είναι ο τουρισμός, με την κυβέρνηση να δομεί μία στρατηγική που θα καταστήσει τη χώρα μας άκρως ασφαλή προορισμό. Προς αυτήν την κατεύθυνση τείνουν, μεταξύ άλλων, δύο κινήσεις:
-Αφού "θωρακιστούν", ηλικιωμένοι και ευπαθείς ομάδες που βρίσκονται στο πρώτο κύμα εμβολιασμών και με την έλευση πιο μαζικών ποσοτήτων, η προσοχή θα στραφεί σε όσους απασχολούνται σε κρίσιμους τομείς για την κοινωνία και την οικονομία. Ποιοι θα είναι αυτοί; Σύμφωνα με όσα σημείωσε πρόσφατα ο υφυπουργός παρα τω πρωθυπουργώ, Άκης Σκέρτσος, οι εκπαιδευτικού και οι εργαζόμενοι στον τουρισμό. "Θα υπάρξουν ειδικές δράσεις για εμβολιασμό, ώστε να έχουμε ένα συγκριτικό πλεονέκτημα ως χώρα και ως οικονομία...", ανέφερε ο κ. Σκέρτσος.
-Η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για ένα ευρωπαϊκό πιστοποιητικό εμβολιασμού, προκειμένου να διευκολύνονται τα ταξίδια. "Αυτό δεν συνιστά άδεια να ταξιδέψει κανείς, βεβαίως, αλλά θα διευκολύνει σημαντικά τα ταξίδια. Εάν έχει εμβολιαστεί κάποιος θα πρέπει να είναι σε θέση να ταξιδέψει ευκολότερα. Εάν όχι, μπορεί να ζητηθούν διάφορα τεστ για να είναι σε θέση να εισέλθει στη χώρα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Είναι σημαντικό για την Ελλάδα καθώς και για νότιες χώρες…Ο κόσμος θα θέλει να ταξιδέψει το καλοκαίρι. Εμείς θέλουμε να είναι σε θέση να έρθουν στην Ελλάδα με ασφάλεια", τόνισε ο πρωθυπουργός, που εκφράζει την αισιοδοξία του για ισχυρή ανάκαμψη του τουρισμού το εφετινό καλοκαίρι, καθώς μεταξύ άλλων οι ταχείς εμβολιασμοί σε βασικές αγορές, όπως η Βρετανία και το Ισραήλ, θα ανοίξουν το δρόμο για επιστροφή των τουριστών. "Είμαι ρεαλιστής, αλλά είμαι και συγκρατημένα αισιόδοξος ότι θα τα πάμε πολύ καλύτερα σε σχέση με πέρυσι. Το 2020 ήμασταν στο 20-25% από ό,τι θα είχαμε σε μία κανονική χρονιά. Εάν πετύχουμε το 50% από αυτό που θα είχαμε σε μία κανονική χρονιά, θα είναι και πάλι 100% καλύτερα σε σχέση με πέρυσι", ήταν το μήνυμα που εξέπεμψε, πριν λίγες ημέρες.
Τον πρωθυπουργό θα συνοδεύσουν οι υπουργοί Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας και Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης, οι οποίοι θα έχουν συναντήσεις με τους Ισραηλινούς ομολόγους τους, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Ταραντίλης, ο γενικός γραμματέας του πρωθυπουργού, Γρηγόρης Δημητριάδης και η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, πρέσβης Ελένη Σουρανή.
Του Δημήτρη Γκάτσιου
8/2/2021