Πώς προετοιμάζεται η συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν.
Ahval: Δεν υπάρχει εύκολος τρόπος
να διασωθεί η σχέση Ερντογάν-Μπάιντεν.
Κατά την πρόσφατη ανάφλεξη στη Λωρίδα της Γάζας ο Τούρκος ηγέτης Ταγίπ Ερντογάν σε μία ακόμη ρητορική έκρηξή του κατηγόρησε τον Αμερικανό πρόεδρο ότι "έχει αίμα στα χέρια του”. Την ίδια στιγμή, πάντως, δεν βλέπει την ώρα για να σφίξει από κοντά αυτά τα χέρια...
Η προετοιμασία της συνάντησης Μπάιντεν-Ερντογάν στις 14 Ιουνίου στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, προχωρά απρόσκοπτα, όπως έδειξαν και οι συνομιλίες που είχε με Τούρκους ιθύνοντες η Αμερικανίδα υφυπουργός Εσωτερικών Ουέντι Σέρμαν, πρώτο μέλος της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ το οποίο επισκέφθηκε την γείτονα.
Η Σέρμαν, που διορίστηκε τον Απρίλιο, κατέφθασε χθες στην Άγκυρα προερχόμενη από επαφές με αξιωματούχους του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες και είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τον Τούρκο ομόλογό της Σεντάτ Ονάλ, αλλά και εκπροσώπους της τουρκικής κοινωνίας των πολιτών.
Μία ημέρα νωρίτερα, ο Ταγίπ Ερντογάν έδινε τις πραγματικές του "εξετάσεις” ενώπιον ακροατηρίου αποτελούμενου από στελέχη των αμερικανικών εταιρειών Boeing, Amazon, Microsoft, Kellogg, PepsiCo, Cisco, Procter & Gamble και Johnson & Johnson. Μιλώντας σε διαδικτυακή στρογγυλή τράπεζα ενόψει της συνάντησής του με τον Μπάιντεν, ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας έκανε λόγο για "μια νέα εποχή” στις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις, για μια "μακρά, βαθιά ριζωμένη και πολυδιάστατη συμμαχία”, που δεν κλονίζεται από τις "διαφορές απόψεων κατά καιρούς”.
"Από τη Συρία στη Λιβύη, από τη μάχη κατά της τρομοκρατίας στην ενέργεια και από το εμπόριο στις επενδύσεις, έχουμε σημαντικό δυναμικό συνεργασίας με τις ΗΠΑ” τόνισε ο Τούρκος ηγέτης. Και είχε δίκιο.
Και μόνο την επιχείρηση αλλαγής καθεστώτος στη Συρία να αναλογισθεί κανείς, στην οποία συνέπραξαν οι δύο πλευρές, αντιλαμβάνεται τους ακατάλυτους γεωπολιτικούς δεσμούς τους. Πόσω μάλλον τον ρόλο που διεκδικεί η Τουρκία ως οδός απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, για να μην μιλήσουμε για τα εντεινόμενα το τελευταίο διάστημα ανοίγματά της προς την Ουκρανία.
Όμως η συριακή κρίση υπήρξε και η κατεξοχήν πηγή των τωρινών προβλημάτων της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον, καθώς ανέδειξε το υπαρξιακό άγχος της Τουρκίας σχετικά με το κουρδικό πρόβλημα. Οτιδήποτε άλλο αποτελεί παράπλευρη τριβή που εντέλει ανάγεται στο βασικό αυτό ζήτημα.
Ο Τζο Μπάιντεν είναι σαφές ότι, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τους Κούρδους του PYD στη βορειοανατολική Συρία. Σκοπεύει μάλιστα να τους ρυμουλκήσει σε μια στενότερη σχέση με την αυτόνομη κουρδική διοίκηση του βόρειου Ιράκ, που μέχρι πρότινος αποτελούσε προνομιακό συνομιλητή της Άγκυρας και ανάχωμα απέναντι στο αριστερό αντάρτικο του ΡΚΚ και των παραφυάδων του.
Η δημιουργία ενός κουρδικού "βατήρα” που θα πλαγιοκοπεί τις γειτονικές χώρες του "άξονα της αντίστασης” αποτελεί άλλωστε βασική επιδίωξη και του Ισραήλ – πράγμα που εξηγεί, περισσότερο και από τους ανταγωνισμούς στην ανατολική Μεσόγειο, την τουρκο-ισραηλινή ψυχρότητα των τελευταίων ετών.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν προσεκτικά βαραίνει το "καλάθι” των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων με κάθε είδους παρενοχλήσεις, μικρές ή μεγάλες, προς τον Ερντογάν, ώστε να εξασφαλίσει την πειθάρχησή του: από την αναγνώριση της Αμερική μέχρι τις νέες έρευνες της αμερικανικής Δίωξης Ναρκωτικών για τα κυκλώματα κοκαϊνης, τα οποία αποκαλύπτει ο εξόριστος μαφιόζος Σεντάτ Πεκέρ και φέρονται να εμπλέκουν κυβερνητικούς παράγοντες της Τουρκίας. Και βέβαια, η οικονομική πίεση καθιστά τον Τούρκο ηγέτη περισσότερο δεκτικό στις βουλές των δυτικών επενδυτών και τις πολιτικές απαιτήσεις που είθισται να τις συνοδεύουν.
Βέβαια ο Ερντογάν εξακολουθεί πάντα να ελίσσεται, διεκδικώντας την περιπόθητη αυτονομία κινήσεών του στο διεθνές σκηνικό. Η υιοθέτηση, κατόπιν ενεργειών της Τουρκίας, ηπιότερης του αναμενόμενου αντίδρασης από το ΝΑΤΟ έναντι του Λευκορώσου προέδρου Λουκασένκο, αποτελεί δείκτη των γεφυρών που αισθάνεται πάντα την ανάγκη να διατηρεί η Άγκυρα όχι με το Μινσκ, αλλά με τη Μόσχα.
Ωστόσο το γεγονός ότι οι "δύο μεγάλοι” αποκαθιστούν κανάλι επικοινωνίας, καθώς η περιοδεία που θα φέρει τον Μπάιντεν στις Βρυξέλλες περιλαμβάνει και συνάντησή του με τον Πούτιν στη Γενεύη, περιορίζει τον ελεύθερο χώρο εντός του οποίου ακροβατεί ο Ερντογάν. Το ίδιο ισχύει και στη Μέση Ανατολή, όπου οι γείτονες, με την ευρεία έννοια, της Τουρκίας δοκιμάζουν να εκτονώσουν τις εντάσεις του (λ.χ. η Σαουδική Αραβία με το Ιράν) περιορίζοντας αντικειμενικά τη δυνατότητα παρεμβολής των τουρκικών φιλοδοξιών.
Εντέλει, η "νέα εποχή” την οποία οραματίζεται ο Ερντογάν θα κριθεί από το κατά πόσον θα δεχθεί να πιεί το πικρόν ποτήριον της ακύρωσης της παραγγελίας των ρωσικών S-400 που για λόγους συμβολικούς και ουσιαστικούς απαιτεί η Ουάσιγκτον. Αλλά το "υπαρξιακό πρόβλημα” που καραδοκεί στα νότια σύνορα της Τουρκίας δεν θα έχει επιλυθεί ούτε και τότε.
Του Κώστα Ράπτη
https://www.capital.gr/diethni/3548922/pos-proetoimazetai-i-sunantisi-mpainten-erntogan
29/5/2021
Διαβάστε ακόμη:
Ahval: Δεν υπάρχει εύκολος τρόπος
να διασωθεί η σχέση Ερντογάν-Μπάιντεν.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει κάποια "μαγεία" για να αποκαταστήσει τη σχέση του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, κατά την προσεχή συνάντησή τους τον Ιούνιο. Η "μαγεία" του, ωστόσο, είναι απίθανο να λειτουργήσει αυτήν τη στιγμή, όπως υποστήριξε ο Αϊκάν Ερντεμίρ, πρώην βουλευτής του τουρκικού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και νυν στέλεχος του Ιδρύματος για την Προστασία της Δημοκρατίας με έδρα την Ουάσιγκτον, στη στήλη Hot Pursuit του ahvalnews.com.
Ο Ερντεμίρ είπε ότι η συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών προσφέρει λίγες πιθανότητες να επιλυθούν τα "διαρθρωτικά προβλήματα" που υπάρχουν στη μεταξύ τους σχέση.
Και οι δύο χώρες έχουν πολλά σοβαρά ζητήματα προς επίλυση. Ενώ η αμερικανική κυβέρνηση ζητά από την Τουρκία να μετακινήσει το ρωσικό πυραυλικό σύστημα άμυνας S-400 από τα εδάφη της, η Άγκυρα θέλει την Ουάσιγκτον να σταματήσει τους Κούρδους της Συρίας που φαίνεται να αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας.
S-400 και δημοκρατία, τα "αγκάθια" της Άγκυρας
Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα ζητήσει από τον Ερντογάν να βελτιώσει την κατάσταση που επικρατεί για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δημοκρατικά πρότυπα, ενώ η κυβέρνηση Ερντογάν θα ζητήσει από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να άρει τις κυρώσεις σε ορισμένα από τα οπλικά συστήματα. Είναι γνωστό άλλωστε πως λόγω των ρωσικών S-400 η Τουρκία έχει εξοβελιστεί από το αμερικανικό πρόγραμμα των μαχητικών F-35, ενώ σύμφωνα με δημοσιεύματα διεθνών ΜΜΕ δεν υπάρχουν αρκετοί μάχιμοι Τούρκοι πιλότοι για να πετάξουν τον γηρασμένο στόλο των τουρκικών F-16.
Υπενθυμίζεται, μάλιστα, πως κατά την πρόσφατη επίσκεψη της αναπληρώτριας ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Γουέντι Σέρμαν, στην Τουρκία, η Ουάσινγκτον ξεκαθάρισε πως δεν θα κάνει πίσω στο θέμα των S-400 και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. "Είτε η Τουρκία θα απομακρύνει το πυραυλικό σύστημα άμυνας S-400 από τη χώρα είτε θα το στείλει πίσω στη Ρωσία: Αυτές είναι οι εναλλακτικές λύσεις που προσφέρονται επί του παρόντος. Υπήρξαν εικασίες ότι η Τουρκία θα μπορούσε να μεταφέρει τους S-400 στο Αζερμπαϊτζάν ή στο Κατάρ ως συμβιβασμό, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει τέτοια σκέψη από την Άγκυρα", σχολιάζει το ahvalnews.com. Από τα "βέλη" της Αμερικανίδας αναπληρώτριας υπουργού Εξωτερικών δεν έλειψε και η κριτική στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. "Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν ιδιαίτερα για την πορεία της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δήλωσε η Σέρμαν στο CNNTürk την Παρασκευή κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της. Η Σέρμαν συμπλήρωσε ακόμη ότι "η Τουρκία θα πρέπει να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για να μπορέσει να αξιοποιήσει τις δυνατότητές της και να πάρει μια θέση μεταξύ της διεθνούς κοινότητας".
Επιπλέον, η διμερής συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν θα πραγματοποιηθεί υπό τη σκιά της κρίσης στη Λευκορωσία, πρόσθεσε ο Ερντεμίρ. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο Reuters, η Άγκυρα πίεσε να μην επιβληθούν βαριές κυρώσεις στη Λευκορωσία μετά την κρατική αεροπειρατεία της περασμένης εβδομάδας με την επακόλουθη σύλληψη ενός αντιφρονούντος δημοσιογράφου από τη Λευκορωσία.
Ο Ερντογάν ελπίζει με το Αφγανιστάν
Υπάρχει ένα θέμα όμως για να κερδίσει κάποιο έδαφος ο Ερντογάν, και αυτό είναι το Αφγανιστάν, πρόσθεσε ο Ερντεμίρ. Ο Μπάιντεν θα αποσύρει όλα τα αμερικανικά στρατεύματα από το Αφγανιστάν τους επόμενους μήνες. Οι επιθέσεις των Ταλιμπάν έχουν τραβήξει την προσοχή των ΗΠΑ. Η Τουρκία εμφανίστηκε, λοιπόν, ως βασικός εταίρος στο Αφγανιστάν και ήταν έτοιμος να φιλοξενήσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ των Ταλιμπάν και της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Ωστόσο, τα σχέδια συνομιλίας έχουν καταρρεύσει.
Ο Ερντεμίρ κατέληξε ότι πέρα από κάποια πιθανή συμφωνία σχετικά με το Αφγανιστάν, δεν φαίνεται να υπάρχει εύκολος τρόπος για να σωθεί η ταραχώδης σχέση των δύο ανδρών.
*Διαβάστε ακόμα: