Τι σημαίνει η "πτώση" του Νετανιάχου.
Το να εκπονήσει κανείς τον πολιτικό επικήδειο του Βενιαμίν Νετανιάχου, αποτελεί εγχείρημα παράτολμο και ίσως πρόωρο. Και αυτό διότι ο πρωταγωνιστής της ισραηλινής πολιτικής σκηνής εδώ και τρεις δεκαετίες, έχει αποδειχθεί εξαιρετικά επιδέξιος στο να παραγκωνίζει τους αντιπάλους του, εσωκομματικούς και μη.
Όμως η απώλεια της πρωθυπουργίας μετά από 12 χρόνια, και μάλιστα σε μία συγκυρία κατά την οποία ο Νετανιάχου έχει δικαστικές περιπέτειες με την κατηγορία της διαφθοράς, πιθανότατα αποτελεί τη "μοιραία στιγμή”. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός που μπόρεσε να σχηματισθεί, μετά από τέσσερις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σε δύο χρόνια, είναι τόσο ετερόκλητος που το μοναδικό πραγματικό συγκολλητικό του στοιχείο να είναι η επιθυμία έξωσης του Νετανιάχου.
Ούτε όμως είναι τυχαίο, ότι αυτό που δεν μπόρεσε να προκύψει εδώ και δύο χρόνια, υλοποιείται εντέλει στον απόηχο μιας νέας ανάφλεξης στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, η οποία ανέδειξε αρκετά τρωτά σημεία του Ισραήλ και κυρίως έφερε στην επιφάνεια τις αποκλίσεις ανάμεσα στην Ουάσιγκτον του Τζο Μπάιντεν και τον Βενιαμίν Νετανιάχου.
Το εβραϊκό κράτος εμφανίζεται, αίφνης, μη υπερασπίσιμο: τόσο επιχειρησιακά (αρκεί να σκεφτεί τι θα σήμαινε το ταυτόχρονο άνοιγμα ενός μετώπου με την λιβανική Χεζμπολλάχ, παράλληλα με την Χαμάς και την αναταραχή στις ισραηλινές πόλεις με μικτό πληθυσμό) όσο και κυρίως πολιτικά.
Το Μεσανατολικό έχει καταστεί πλέον αντικείμενο κομματικής διαίρεσης στις ΗΠΑ, με τους Ρεπουμπλικανούς να πλειοδοτούν, κυρίως λόγω της ευαγγελικής Δεξιάς, σε κινήσεις ανεπιφύλακτης στήριξης αυτού που πρακτικά είναι η οικοδόμηση ενός "Μεγάλου Ισραήλ” και τους Δημοκρατικούς, προς τους οποίους περισσότερο κλίνει η (όλο και περισσότερο αποστασιοποιημένη από το κλίμα Νετανιάχου) αμερικανο-εβραϊκή κοινότητα, να έχουν μια περισσότερο κριτική προσέγγιση, όπως φάνηκε και από την κάλυψη των τελεταίων γεγονότων από τα μεγαλύτερα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Τζο Μπάιντεν ασφαλώς δεν ξεχνά ότι όταν ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, ο Νετανιάχου έφθασε μέχρι του σημείου να μιλήσει στο ελεγχόμενο από τους Ρεπουμπλικανούς Κογκρέσο, ερήμην του τότε προέδρου Ομπάμα και με στόχο την υπονόμευση των προσπαθειών του για την σύναψη διεθνούς συμφωνίας ως προς το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ο σημερινός ένοικος του Λευκού Οίκου έχει κάθε λόγο να ενθαρρύνει μια πολιτική μεταβολή στο Ισραήλ, η οποία θα τον απαλλάξει από τον κίνδυνο εμπρηστικών πρωτοβουλιών στην Μέση Ανατολή, την ώρα που ο ίδιος έχει άλλες προτεραιότητες. Η σχέση υπερδύναμης και προστατευόμενου οφείλει να επιστρέψει στις πραγματικές της διαστάσεις.
Σε βαθύτερο επίπεδο, για τις δυτικές δυνάμεις και τους σωφρονέστερους εκ των υποστηρικτών του Ισραήλ επείγει η αναβίωση της προοπτικής μιας "λύσης δύο κρατών” στο Μεσανατολικό (μετά από την τετραετία Τραμπ που έμοιαζε να την ενταφιάζει), ώστε να διαφυλαχθούν τα κεκτημένα της ίδρυσης του εβραϊκού κράτους και να επιτευχθεί ένας πληθυσμιακός διαχωρισμός, διότι ο μαξιμαλισμός του "Μεγάλου Ισραήλ” προσκρούει στις μακροπρόθεσμες δημοκραγικές εξελίξεις και αναπόφευκτα φέρει την διεθνή κοινή γνώμη αντιμέτωπη με την πραγματικότητα ενός "απαρτχάιντ”. Επείγει επίσης η αναβίωση ειρηνευτικών συνομιλιών ως μέσο για την διαφύλαξη του όποιου κύρους έχει τυχόν απομείνει στην Παλαιστινιακή Αρχή, ώστε αυτή να μην προσπεραστεί πλήρως από την Χαμάς, με επιπτώσεις σημαντικές και για άλλα αραβικά κράτη.
Ο Νετανιάχου αποτελούσε εμπόδιο σε έναν τέτοιο αναπροσανατολισμό. Και αυτό δεν γίνεται αντιληπτό πλέον μόνο εκτός Ισραήλ, αλλά και σε σημαντικό τμήμα του μηχανισμού ασφαλείας και του εκλογικού σώματος - κουρασμένου έτσι και αλλιώς από την αλαζονεία της οικογένειας Νετανιάχου και την διαφθορά, αλλά μέχρι την τελευταία ανάφλεξη μακαρίως αδιάφορου για την ανάγκη αλλαγής γραμμής στο Μεσανατολικό.
Σύμφωνα με μια ρήση πολύ δημοφιλή στη Βρετανία, κάθε πολιτική σταδιοδρομία προορίζεται να καταλήξει στην αποτυχία. Ο Νετανιάχου, πάλι, μοιάζει να πληρώνει το τίμημα των πολλών μέχρι τώρα επιτυχιών του. Η διαδρομή του, η οποία επηρεάστηκε καταλυτικά από την οικογενειακή του ιστορία, άφησε ισχυρό αποτύπωμα όχι μόνο στην χώρα του, αλλά σε όλο τον κόσμο.
Γιος του ιστορικού Μπενζιόν Νετανιάχου (ιδιαίτερου γραμματέα του ηγέτη του ρεβιζιονιστικού, δηλ. ακροδεξιού, σιωνισμού Βλαντίμιρ Γιαμποτίνσκι) και αδελφός του αξιωματικού Γιόναταν Νετανιάχου, μοναδικού θύματος από ισραηλινής πλευράς στην επιχείρηση κατά των αεροπειρατών του Έντεμπε το 1976, ο Βενιαμίν Νετανιάχου πέρασε μεγάλο διάστημα της ζωής του στις ΗΠΑ, όπου και ξεκίνησε τη δημόσια σταδιοδρομία του ως ακόλουθος πρεσβείας και κατόπιν ως εκπρόσωπος της χώρας του στον ΟΗΕ.
Ο μέχρι χθες πρωθυπουργός υπήρξε, συνεπεία αυτής της διαδρομής, πρωτεργάτης στην "αμερικανοποίηση” της πολιτικής σκηνής και της διεθνούς εικόνας του Ισραήλ, στην νομιμοποίηση ιδεών που είχαν περιθωριοποιηθεί κατά την κυριαρχία των Εργατικών στα πρώτο τριάντα χρόνια ύπαρξης του εβραϊκού κράτους, στην σύναψη της συμμαχίας με τους Αμερικανούς Ευαγγελικούς και στην εκπόνηση (σε ανύποπτους καιρούς, ως επικεφαλής του ιδρύματος στην μνήμη του αδελφού του) της ιδεολογίας του αγώνα κατά της τρομοκρατίας που συνδύαζε τις ψυχροπολεμικές ιδέες με την στοχοποίηση του ισλαμικού κόσμου. Πρόκειται για μια "κληρονομιά” που δεν εξαντλείται στα όρια της δικής του χώρας.
Του Κώστα Ράπτη
https://www.capital.gr/diethni/3550250/ti-simainei-i-ptosi-tou-netaniaxou
3/6/2021
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ανάλυση: Το Ισραήλ (και η Ελλάδα)
στη μετά Νετανιάχου εποχή.
Ας υποθέσουμε ότι σε κάποιο χρονικό διάστημα η κυβέρνηση του Ισραήλ έρχεται αντιμέτωπη με μια, μάλλον γνώριμη κατάσταση για τα δεδομένα της χώρας. Μια ομάδα εβραίων εποίκων αποφασίζει να κινηθεί σε παλαιστινιακές περιοχές. Ακολουθούν αντιδράσεις από τη παλαιστινιακή πλευρά. Ποια θα είναι η αντίδραση της κυβέρνησης;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που σίγουρα θα κληθούν να απαντήσουν λίαν συντόμως ένας κεντροδεξιός, ένας ακροδεξιός και ένας μετριοπαθής παλαιστίνιος άραβας.
Εν ολίγοις, ο Γιαΐρ Λαπίντ, ο Ναφτάλι Μπέντε και ο Μανσούρ Αμπάς, το τρίδυμο που συγκροτεί πλέον τη νέα κυβέρνηση συνεργασίας η οποία εξεδίωξε τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου από την πρωθυπουργία έπειτα από 12 συναπτά έτη.
Διαβάστε επίσης: Τίτλοι τέλους για την εποχή Νετανιάχου
Αυτός ο – εκ πρώτης όψεως – παράδοξος συνασπισμός συνολικά οκτώ κομμάτων δημιουργεί τις συνθήκες για λήξη του προσωποπαγούς κυριαρχίας του Νετανιάχου, αλλά δεν ήταν στηριγμένος αποκλειστικά στη πολυκομματική συμμαχία. Ένα μεγάλο τμήμα της ελίτ του Λικούντ συνειδητά υπονόμευσε τη δυνατότητα του «Μπίμπι» να μπορέσει να συζητήσει για πιθανό συνασπισμό με κάποιες άλλες από τις δυνάμεις της Κνεσέτ.
Για τη νέα κυβέρνηση πέρα από τους εποικισμούς υπάρχουν δύο ακόμα προκλήσεις. Η κατάσταση στην Ιερουσαλήμ, αλλά και η σύνθεση του Ανώτατου Δικαστηρίου. Ήταν τμήμα των διαπραγματεύσεων για τη συγκρότηση του κυβερνητικού συνασπισμού κυρίως από το ακροδεξιό Yamina, ενώ από τη πλευρά του Μανσούρ Αμπάς ήταν πολύ βασικό στοιχείο η αύξηση του βαθμού αυτοδιοίκησης των τοπικών συμβουλίων με αραβική (ισραηλινοί πολίτες) πλειοψηφία.
Πέρα από την «αντί-Νετανιάχου» συσπείρωση, στο εσωτερικό του Ισραήλ υπήρχε και ένα αυξανόμενο ρεύμα κατά της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής, η οποία συνέτεινε στην αύξηση των ανισοτήτων σε μια κοινωνία που δεν ήταν συνηθισμένη παλαιότερα σε μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στα υψηλά και τα χαμηλά εισοδήματα.
Αυτός ο απίθανος συνασπισμός εύλογο είναι να δημιουργεί ερωτήματα και για την εξωτερική πολιτική του Ισραήλ, γεγονός που καταφανώς απασχολεί την Αθήνα, που από το 2009 είχε συνηθίσει να συνομιλεί με έναν άνθρωπο με απόλυτη κατανόηση για την τουρκική προκλητικότητα.
Διαβάστε επίσης: Η αφύσικη συμμαχία που εκθρονίζει τον Νετανιάχου
Μόλις λίγες ημέρες πριν τη συγκρότηση του νέου συνασπισμού η εφημερίδα «Χααρέτζ» δημοσίευσε μια έρευνα για το δίκτυο χρηματοδότησης της «Χαμάς», με ενδιάμεσες στάσεις διάφορες χώρες, ανάμεσα στις οποίες και η Τουρκία. Η στάση της Άγκυρας κατά την επιχείρηση «Φρουροί των Τειχών» κατά της Χαμάς, επέτεινε την ανασφάλεια των Ισραηλινών για το ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία μέσα στο Ισραήλ, εργαλειοποιώντας το παλαιστινιακό για να επιτύχει κέρδη.
Δεδομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το Ισραήλ είναι απίθανο να αποκοπούν οι δεσμοί με την Ελλάδα, αντιθέτως σε ορισμένους τομείς αναμένεται να ενισχυθούν περαιτέρω. Ωστόσο, ένας πολυκομματικός συνασπισμός, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά αργοκίνητος.
Γι’ αυτό και η διπλωματική εγρήγορση της Αθήνας, προκειμένου να αναδειχθεί ότι η σχέση του Ισραήλ με την Ελλάδα, συμβάλει στην εθνική ασφάλεια, είναι απολύτως απαραίτητη. Για τα υπόλοιπα, ο χρόνος θα δείξει.
Διαβάστε ακόμα:
Κυβέρνηση χωρίς τον Νετανιάχου μετά από σχεδόν 13 χρόνια - Τι περιμένουμε από τη νέα κυβέρνηση.Ερωτήματα και προβληματισμοί.
Ισραήλ: Τι σημαίνει η αποκαθήλωση Νετανιάχου και ποια είναι η νέα κυβέρνηση.
Τι πήγε στραβά για τον μακροβιότερο πρωθυπουργό της χώρας, που φαίνεται ότι δεν έχει πει την τελευταία του λέξη.