Οι φιλοδοξίες της Τουρκίας φθάνουν μέχρι το Αφγανιστάν.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
Jerusalem Post: Τουρκία, Πακιστάν και Ιράν
καλοβλέπουν το Αφγανιστάν.
Jerusalem Post: Τουρκία, Πακιστάν και Ιράν
καλοβλέπουν το Αφγανιστάν.
Οι φιλοδοξίες της Τουρκίας φθάνουν μέχρι το Αφγανιστάν.
Όμως η ιδέα δεν έπεσε από τον ουρανό. Απόδειξη το ότι απασχόλησε τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Αμερικανό ομόλογό του, Τζο Μπάιντεν, στο περιθώριο της Ατλαντικής Συνόδου στις Βρυξέλλες, με τους δύο ηγέτες να συμφωνούν, όπως γνωστοποίησε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλλιβαν, να αναθέσουν τη μελέτη του θέματος σε ομάδες συνεργατών τους.
Είναι προφανές ότι ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας έρχεται να ανεβάσει τις μετοχές του ως νατοϊκού συμμάχου ανταποκρινόμενος προκαταβολικά σε μία επιτακτική αμερικανική ανάγκη: τη διαφύλαξη δυτικού αποτυπώματος στην Καμπούλ και μετά την προγραμματισμένη αποχώρηση των δυνάμεων των ΗΠΑ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο – αν μη τι άλλο για την ασφάλεια των ξένων διπλωματικών αποστολών και των κλιμακίων των διεθνών οργανισμών που θα παραμείνουν στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν.
Άλλωστε, η Τουρκία διατηρεί απόσπασμα 500 ανδρών στο Αφγανιστάν, στο πλαίσιο της συμμαχικής αποστολής της, και έχει ήδη αναλάβει την ασφάλεια του στρατιωτικού τμήματος του αεροδρομίου της Καμπούλ.
Δύσκολη "επόμενη μέρα"
Σε ευρύτερο πλαίσιο, η Ουάσινγκτον δεν πρόκειται να συμφιλιωθεί με την ιδέα της απώλειας κάθε παρουσίας στην κεντροασιατική χώρα στην οποία διεξήγαγε την προηγούμενη εικοσαετία τον μεγαλύτερο σε διάρκεια πόλεμο στα αμερικανικά χρονικά. Κυρίως διότι το Αφγανιστάν βρίσκεται στρατηγικά τοποθετημένο στα πλευρά των ευρασιατικών δυνάμεων (Κίνα, Ρωσία, Ιράν) που αναδύονται ως ο επίδοξος ανατροπέας της δυτικοκεντρικής, εδώ και δύο αιώνες, διεθνούς αρχιτεκτονικής. Παράλληλα, η χώρα που άλλοτε φιλοξένησε τον Οσάμα μπιν Λάντεν αποτελεί κρισιμότατο κόμβο της διεθνούς ισλαμιστικής τρομοκρατίας, αλλά και του εμπορίου ναρκωτικών.
Ούτως ή άλλως, η "επόμενη ημέρα" στο Αφγανιστάν φαντάζει εξαιρετικά δύσκολη. Στην ύπαιθρο οι Ταλιμπάν σημειώνουν διαρκώς πρόοδο και καταλαμβάνουν το ένα επαρχιακό κέντρο μετά το άλλο, ανταλλάσσοντας την ασφαλή αποχώρηση των ανδρών του κυβερνητικού στρατού με την παράδοση του πολύτιμου οπλισμού τους. Στην κυβερνητική πλευρά επικρατεί αποθάρρυνση και το ενδεχόμενο τελικής εισόδου των Ταλιμπάν στην Καμπούλ γεννά εφιάλτες. Αρκεί κανείς να αναλογισθεί ότι τρία χρόνια μετά την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν το 1989, η φίλα προσκείμενη κυβέρνηση εξάντλησε τις δυνατότητες άμυνάς της και οι μουτζαχεντίν εισήλθαν θριαμβευτές στην πρωτεύουσα. Στην περίπτωσή μας οι εξελίξεις μπορούν, χωρίς επαρκή εξωτερική στήριξη, να ξεδιπλωθούν πολύ ταχύτερα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αμερική ζυμώνει την ιδέα να εγκαταστήσει βάσεις drones και ειδικών δυνάμεων σε γειτονικές προς το Αφγανιστάν χώρες, όπως το Πακιστάν, προκειμένου να διατηρήσει μιαν εξωτερική επιτήρηση. Όμως ο πρώτος που αντιδρά σε αυτή την ιδέα είναι το ίδιο το Πακιστάν, διά του πρωθυπουργού του, Ιμράν Χαν, καθώς το Ισλαμαμπάντ διατηρεί πάντοτε τη φιλοδοξία ελέγχου των αφγανικών εξελίξεων, έχοντας παλαιόθεν στενούς υπόγειους δεσμούς με τους Ταλιμπάν. Παρά το γεγονός ότι ο Πακιστάν εξαρτάται από τη Δύση διά του ΔΝΤ για τη στήριξη της οικονομίας του, η πύκνωση των οικονομικών και άλλων σχέσεών του με τις ευρασιατικές δυνάμεις και κατεξοχήν την Κίνα (με την οποία έχουν κοινό ανταγωνιστή την Ινδία) προσφέρει ικανά αντίβαρα.
Ομοίως, οι στενές πολιτικές σχέσεις του Πακιστάν με την Τουρκία δεν είναι ικανές για να κάμψουν τις πακιστανικές αντιστάσεις στην ιδέα της τουρκικής ανάμιξης στην άμεση γειτονιά.
Η πολιτική της παρεμβολής
Ωστόσο, ο Ταγίπ Ερντογάν και ευρύτερα τμήματα της τουρκικής ελίτ επιμένουν στην πολιτική της πολιτικο-στρατιωτικής παρεμβολής σε ποικίλα ανοικτά μέτωπα, ακόμη και σε μεγάλη γεωγραφική απόσταση από την Τουρκία, προκειμένου έτσι να στηρίξουν την προσπάθεια αναβάθμισης της χώρας σε διεθνή παίκτη. Πόσω μάλλον που εν προκειμένω κάτι τέτοιο λειτουργεί υποβοηθητικά στην επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ, ως διαπραγματευτικό χαρτί στην υπόθεση των ρωσικών S-400 και ενδεχομένως ως αναπλήρωση αναδιπλώσεων που θα επιβληθούν σε άλλα πεδία. Άλλωστε οι πληθυσμοί της Κεντρικής Ασίας (συμπεριλαμβανομένης της ουζμπεκικής μειονότητας του Αφγανιστάν) είναι γλωσσικά και εθνολογικά συγγενείς προς τους Τούρκους, γεγονός που πάντοτε τροφοδοτούσε τα παντουρκικά οράματα. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν και οι Ουιγούροι της δυτικής Κίνας, όπου το Ισλαμικό Κίνημα του Ανατολικού Τουρκεστάν μόλις πέρσι αφαιρέθηκε από τη λίστα τρομοκρατικών οργανώσεων των ΗΠΑ.
Εξάλλου, η πρόσφατη σύναψη συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας της Τουρκίας με το Αζερμπαϊτζάν (η οποία επιστέφθηκε χαρακτηριστικά με επίσκεψη του Ερντογάν στην πόλη Σούσα του Ναρκόρνο Καραμπάχ που ανακαταλήφθηκε από τις αζερικές δυνάμεις μόλις πέρσι), βάζει άλλη μία ψηφίδα στην προβολή της τουρκικής ισχύος στον μετασοβιετικό χώρο, με το βλέμμα στραμμένο στην Κεντρική Ασία.
Κάπως έτσι, σχεδιασμοί τέτοιου τύπου συναντώνται με τους ελιγμούς του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος αισθάνεται όλο και πιο απομονωμένος στην Ε.Ε., επενδύει όλο και μεγαλύτερο τμήμα του προϋπολογισμού του στον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων και ταυτόχρονα επενδύει ιδεολογικά όλο και πιο πολύ στην ευρασιατική καταγωγή του λαού του.
Οι αντιρρήσεις των Ταλιμπάν και της Ρωσίας
Λογαριάζουν όμως οι "οραματιστές" της Άγκυρας χωρίς τον ξενοδόχο. Ο οποίος είναι οι ίδιοι οι Ταλιμπάν και σε δεύτερο πλάνο οι δυνάμεις εκείνες οι οποίες δεν έχουν λόγους να καλωσορίζουν τυχοδιωκτικές πρωτοβουλίες στην περιοχή.
"Η Τουρκία ήταν τμήμα των δυνάμεων του ΝΑΤΟ τα τελευταία 20 χρόνια και ως τέτοια πρέπει να αποχωρήσει από το Αφγανιστάν στη βάση της συμφωνίας που υπογράψαμε με τις ΗΠΑ στις 29 Φεβρουαρίου 2020. Κατά τα άλλα, η Τουρκία είναι μια μεγάλη ισλαμική χώρα. Το Αφγανιστάν είχε ιστορικές σχέσεις μαζί της. Ελπίζουμε να έχουμε καλή και στενή συνεργασία μαζί της όταν μια νέα ισλαμική κυβέρνηση εγκατασταθεί στη χώρα μας στο μέλλον", δήλωσε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν στην Ντόχα του Κατάρ, όπου και έχουν διεξαχθεί οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ.
"Όπως συμβαίνει και με άλλες χώρες, η παρουσία των τουρκικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν θα παραβίαζε νομικά τη συμφωνία που πέτυχαν οι ΗΠΑ και οι Ταλιμπάν στην Ντόχα. Αυτό το έγγραφο καλεί σε αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων μέχρι την 1η Μαΐου. Αυτό το χρονικό σημείο μετατέθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2021 και οι Ταλιμπάν ήδη έχουν εκφραστεί αρνητικά" τόνισε από την πλευρά της η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, για να προσθέσει, μάλλον ειρωνικά: "Γιατί δεν ανατίθεται η ασφάλεια του αεροδρομίου στις αφγανικές δυνάμεις; Άλλωστε, έχουν ξοδευτεί δισεκατομμύρια δολάρια στην εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας τα τελευταία είκοσι χρόνια".
Του Κώστα Ράπτη
https://www.capital.gr/diethni/3555573/oi-filodoxies-tis-tourkias-fthanoun-mexri-to-afganistan?fbclid=IwAR1iAOwV2QM-LZC9ZHPsLGHZTCAqjyiKvODA_0FWtDWQhgWDTvDOTEh8RYE
27/6/2021
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Jerusalem Post: Τουρκία, Πακιστάν και Ιράν
καλοβλέπουν το Αφγανιστάν.
Τουρκία, Πακιστάν και Ιράν βρίσκονται επί ποδός για να καλύψουν το κενό που θα δημιουργήσει η αποχώρηση των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, έπειτα μια δεκαετία πολέμου, όπως σημειώνει ο Seth Frantzman της Jerusalem Post. Την ίδια στιγμή, οι Ταλιμπάν προελαύνουν σε διάφορα μέτωπα, και υπάρχει η ανησυχία πως μετά την οριστική αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων, η αστάθεια και ο τρόμος θα μπορούσαν να εξαπλωθούν.
Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης καυχιούνται ότι η Άγκυρα θα βιαστεί για να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ αναλαμβάνοντας το Διεθνές Αεροδρόμιο της Καμπούλ. Αλλά η Τουρκία δεν θα στείλει περισσότερα στρατεύματα για να ασφαλίσει το αεροδρόμιο, αναφέρουν τα μέσα ενημέρωσης της Άγκυρας. Η Τουρκία κατανοεί πιθανώς την κρίσιμη σημασία του ελέγχου των αερολιμένων. Για παράδειγμα, η Άγκυρα πρόσφατα έχει αποστείλει μισθοφόρους στη Λιβύη, τη Συρία, και επίσης εμπλέκεται στο Αζερμπαϊτζάν και στο βόρειο Ιράκ. Η Τουρκία έχει επίσης εμπειρία με τα αεροδρόμια, καθώς στη δεκαετία του 2000 ένας τουρκικός κατασκευαστικός όμιλος βοήθησε στον εκσυγχρονισμό του Διεθνούς Αεροδρομίου της Ερμπίλ, στο Ιρακινό Κουρδιστάν.
Το μοντέλο που πιθανώς θα εφαρμόσει η Άγκυρα για τον έλεγχο των αεροδρομίων του Αφγανιστάν μπορεί να προσομοιάζει στον τρόπο με τον οποίο το Ιράν επέκτεινε την επιρροή του στα αεροδρόμια της Βαγδάτης, της Δαμασκού και της Βηρυτού αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της διακίνησης όπλων και άλλων δραστηριοτήτων. Το Ιράν και το δίκτυο πολιτοφυλακών του διαδραματίζουν βασικό ρόλο σε αυτά τα αεροδρόμια. Η Τουρκία λοιπόν ίσως θελήσει να έχει έναν μοχλό πίεσης στην Καμπούλ για τα δικά της συμφέροντα. Η Τουρκία έχει στενή σχέση με το Πακιστάν και οι δύο χώρες έχουν ακροδεξιούς ηγέτες που επιδιώκουν να ισχυροποιήσουν την εξουσία τους. Το Πακιστάν, ακόμη, έχει κατηγορηθεί εδώ και καιρό ότι υποστηρίζει τους Ταλιμπάν μέσω των υπηρεσιών πληροφοριών του και η σχέση Τουρκίας-Πακιστάν θα μπορούσε να τους οδηγήσει να "μοιράσουν" το Αφγανιστάν ή να διευκολύνουν τους Ταλιμπάν να αναλάβουν σημαντικά μεγάλο μέρος της χώρας.
Εν τω μεταξύ, το Ιράν προωθεί τα δικά του συμφέροντα στο Αφγανιστάν. Εδώ και καιρό έχει βάλει στο στόχαστρο τις εκεί αμερικανικές δυνάμεις θέλοντας να εκτοπίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχει επίσης σχέδια για μεγαλύτερη παρουσία στην Κεντρική Ασία. Αυτό θα μπορούσε να συμβαδίσει με τα σχέδια Πακιστάν-Τουρκίας, αλλά θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε ανταγωνισμό ή σε σημεία ανάφλεξης. Το Ιράν θα ήθελε να προστατεύσει τη σιιτική μειονότητα Hazzara στο Αφγανιστάν. Ισλαμιστές εξτρεμιστές που συνδέονται με το Πακιστάν και το ISIS, καθώς και με τους Ταλιμπάν, έχουν στοχεύσει τους Σιίτες σε επιθέσεις γενοκτονίας. Αυτές οι επιθέσεις βάλλουν κατά πάντων, καθώς πολλές φορές στοχεύουν σχολεία. Το Ιράν δεν δηλώνει διατεθειμένο να ανεχθεί περισσότερες τέτοιες επιθέσεις. Ωστόσο, το Ιράν φλερτάρει με την Αλ Κάιντα, φιλοξενώντας τα μέλη της, και με άλλες εξτρεμιστικές ομάδες στο παρελθόν. Το πώς αυτό συνάδει με τους στόχους της Τουρκίας και του Πακιστάν δεν είναι ακόμη απολύτως σαφές.
Αυτό που είναι σαφές, αναλύοντας τις ανταποκρίσεις των ΜΜΕ, είναι ότι κάθε χώρα έχει τη δική της πολιτική και ετοιμάζεται για την επόμενη μέρα μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ. Ακόμα και όταν οι ΗΠΑ αποχωρήσουν, θα υπάρχουν εκατοντάδες Αμερικανοί ως προσωπικό στο Αφγανιστάν. Περίπου 650 στρατιώτες θα μείνουν, σύμφωνα με δημοσιεύματα. Οι Ταλιμπάν, από την πλευρά τους, λένε ότι έχουν "δικαίωμα" να αντιδράσουν εάν παραμείνουν τα στρατεύματα. Βασικά, φαίνεται οι Ταλιμπάν να υπαγορεύουν τώρα στις ΗΠΑ τι θα κάνουν, μια μεγάλη αντιστροφή από το 2002 όταν οι ΗΠΑ βοήθησαν να συντριβούν οι δυνάμεις των Ταλιμπάν.
Επίσης, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πως το Ιράν και το Πακιστάν μπορούν να συνεργαστούν. Σε πρόσφατες συνεντεύξεις τους, αξιωματούχοι του Πακιστάν έχουν δείξει πώς πλησιάζουν περισσότερο στην Κίνα και έχουν εκφράσει αντισημιτικές θέσεις. Το Ιράν έχει επίσης συνάψει μια νέα συμφωνία διάρκειας 25 ετών με την Κίνα. Ωστόσο, ο στόχος του Ιράν είναι να αυξήσει τις εμπορικές σχέσεις με το Πακιστάν και την Κίνα, και η αστάθεια στο Αφγανιστάν δεν θα συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου. Αυτό σημαίνει ότι, καθώς το Πακιστάν υποστηρίζει τους Ταλιμπάν, ο στόχος είναι να διευκολυνθεί η κατάκτηση της χώρας από τους Ταλιμπάν. Παράλληλα, τα τουρκικά σχέδια για τον έλεγχο του αεροδρομίου φαίνεται να ταιριάζουν σε αυτό το σχέδιο.
Ο ηγέτης του Αφγανιστάν, Ashraf Ghani, βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσινγκτον για να συναντηθεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Joe Biden. Ο Ghani συνέκρινε την τρέχουσα κατάσταση του Αφγανιστάν με τον αμερικανικό εμφύλιο. Ο Αμερικανός πρόεδρος του είπε ότι "η παράλογη βία πρέπει να σταματήσει, αλλά θα είναι πολύ δύσκολο εγχείρημα", και πρόσθεσε: "Αλλά θα μείνουμε μαζί σας και θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό για να βεβαιωθούμε ότι έχετε τα εργαλεία που χρειάζεστε".
Η σύγκριση που επικαλέστηκε ο Αφγανός ηγέτης με τον αμερικανικό εμφύλιο, και συγκεκριμένο με το 1861, είναι μια ένδειξη ότι η αφγανική ηγεσία θέλει να κινητοποιήσει τη χώρα και τους συμμάχους για να ανακοπεί η επίθεση των Ταλιμπάν. Ωστόσο, μπορεί τώρα να διαπιστώνει ότι το Ιράν, το Πακιστάν, η Τουρκία και άλλες χώρες έχουν άλλα σχέδια.
Αυτό που μένει δούμε είναι πώς θα τοποθετηθούν αυτές οι χώρες και αν το Αφγανιστάν θα πέσει στα χέρια των εξτρεμιστών και θα γίνει βάση τρομοκρατίας ή εάν θα διατηρηθεί η σταθερότητα και θα ελεγχθεί η επιθετικότητα των Ταλιμπάν.
Λαμβάνοντας υπόψη τον θρησκευτικό εξτρεμιστικό χαρακτήρα των κυβερνήσεων στην Άγκυρα, την Τεχεράνη και το Ισλαμαμπάντ, τα πράγματα δεν είναι ευοίωνα.
Πηγή: Jerusalem Post
https://www.capital.gr/diethni/3555475/jerusalem-post-tourkia-pakistan-kai-iran-kaloblepoun-to-afganistan?fbclid=IwAR0yZ-SHe8cYHlkOiHdFNuDkgq3Y2982237F_kmydZntmvwfu0RdipvCHtY
27/6/2021
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: