Η Ελλάδα έδωσε περιφερειακό αποκούμπι στις ΗΠΑ και εγκαταλείπεται στην τουρκική βουλιμία;
(1) Οι δυσκολίες για την Αθήνα από τη νέα «περίοδο χάριτος»
“Η Ελλάδα έδωσε περιφερειακό αποκούμπι στις ΗΠΑ
Η συνάντηση Μπάιντεν – Πούτιν, δεν αποτελεί μεμονωμένο ούτε αποκλειστικά και μόνο διμερούς ενδιαφέροντος γεγονός και φυσικά το περιεχόμενό της, δεν αποσυνδέεται από όλα όσα διαδραματίστηκαν στο περιθώριο της Συνόδου κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας…
Προφανώς, αυτή η συνάντηση δεν αποσυνδέεται ούτε από τον σκληρό πυρήνα των αποφάσεων αυτής της Συνόδου, στον οποίο όπως ήδη τονίσαμε, αποτυπώνεται μια εκβιαστική -έναντι όλων- παρέμβαση των Αμερικανών, η οποία είναι αποκαλυπτική της ανασφάλειας, της καταφανούς στρατηγικής υποχώρησης αλλά και της αγωνιώδους προσπάθειας των ΗΠΑ να επαναβεβαιώσουν τον ηγεμονικό τους ρόλο στο περιβάλλον των παραδοσιακών Ευρωατλαντικών δομών, επενδύοντας στην ιδέα της proxy αξιοποίησης, τόσο των φιλόδοξων όσο και των εν δυνάμει υποτακτικών «συμμάχων» τους, προκειμένου να εξασφαλίσουν την στοχευμένη προώθηση των επικαιροποιημένων στρατηγικών και περιφερειακών τους επιδιώξεων.
Η συγκεκριμένη συνάντηση, από την μεριά των ΗΠΑ, υπήρξε προϊόν την επιδίωξης του Αμερικανικού κατεστημένου, να συγκεκριμενοποιήσει ένα πλαίσιο συμφωνίας με την Ρωσική πολιτική ηγεσία, μέσα από το οποίο να καθίσταται κατά το δυνατόν ελεγχόμενη η μεταξύ τους αντιπαράθεση, και ει δυνατόν να επαναβεβαιωθεί ένα διακριτό και επικαιροποιημένο μείγμα του ιδιαίτερου στρατηγικού ενδιαφέροντος τόσο των Ρώσων όσο και των Αμερικανών, στο πλαίσιο μιας νέας κατανομής ισχύος, θεματικής και περιφερειακής επιρροής, που θα επιτρέψει μεταξύ άλλων και την ευόδωση ενός νέου κύκλου συμφωνιών για τα στρατηγικά και τα τακτικά πυρηνικά όπλα.
Φυσικά επαναβεβαιώνεται και ένα πλαίσιο αντιθέσεων, ορισμένες από τις οποίες ενσωματώνουν μια ιδιαίτερη συγκρουσιακή δυναμική, η οποία μπορεί ανά πάσα στιγμή να τροφοδοτήσει ανεξέλεγκτες εξελίξεις.
Είναι φανερό λοιπόν, ότι το Αμερικανικό κατεστημένο βρίσκεται αντιμέτωπο με την υποχρέωση να διαχειριστεί μια σύνθετη και καθ΄όλα αβέβαια ως προς την τελική της έκβαση εξίσωση.
- Η καθολική στρατηγική υποχώρηση των ΗΠΑ, είναι το ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, το οποίο επισφραγίστηκε ακόμη και με οδυνηρές ήττες, πολλές από τις οποίες θεωρούνται μη αναστρέψιμες.
- Η ραγδαία στρατηγική ενδυνάμωση της Κίνας από την άλλη μεριά, είναι η δεύτερη σταθερά αυτής της εξίσωσης, η ύπαρξη της οποίας επιδρά καταλυτικά και στην πολυπλοκότητά της. Όλα τα υπόλοιπα μέρη της συγκεκριμένης εξίσωσης, ενσωματώνονται στην λίστα με τις επιδιώξεις.
Πρώτιστη εξ αυτών, είναι η επιθυμία των Αμερικανών για μια δυναμική επαναφορά, στην πλανητική πρωτοκαθεδρία, αλλά το τοπίο φαντάζει ιδιαίτερα θολό και η συνολική διαχείριση που επιχειρείται, επιβεβαιώνει απολύτως αυτό το συμπέρασμα.
Η διάταξη της σκακιέρας…
Είναι απολύτως ξεκάθαρη σε ότι αφορά τον Αμερικανικό σχεδιασμό. Ως υπ’ αριθμόν ένα αντίπαλος των ΗΠΑ, ορίζεται η Κίνα. Πεδία αντιπαράθεσης πάνω στα οποία θα κριθεί εν πολλοίς και η τελική έκβαση αυτής της σύγκρουσης, είναι η Οικονομία, οι νέες τεχνολογίες, το διαμετακομιστικό εμπόριο, η Γεωοικονομία και οι περιφερειακές εμπορικές, ενεργειακές και λοιπές ολοκληρώσεις και φυσικά η εργαλειοποίηση της νομισματικής πολιτικής.
Οι ίδιες δυνατότητες των ΗΠΑ, βρίσκονται πλέον σε φανερή αναντιστοιχία με τις απαιτήσεις αυτής της σύγκρουσης και από αυτήν την άποψη οι proxy τακτικές προσλαμβάνουν αυξημένο ειδικό βάρος στον νέο Αμερικανικό στρατηγικό σχεδιασμό.
Η κεντρική ιδέα σε αυτό το εγχείρημα, ορίζεται ως μια παρέμβαση πολλαπλών επιπέδων. Έτσι… Το πρώτο πράγμα το οποίο επιδιώκουν οι Αμερικανοί, είναι να ΝΑΤΟποιήσουν πλήρως τις εν εξελίξει ή τις διαφαινόμενες περιφερειακές συγκρούσεις, όπου διακυβεύονται κρίσιμα Αμερικανικά συμφέροντα. Η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής λοιπόν, αξιοποιήθηκε σε αυτήν την κατεύθυνση από την μεριά των Αμερικανών και στο όνομα των «συμμαχικών υποχρεώσεων» συντελέστηκε μια καθ’ όλα εκβιαστική παρέμβαση μέσα από την οποία επιδιώκεται ο ταχύτατος μετασχηματισμός του ΝΑΤΟ σε μια νέου τύπου αμερικανοκεντρική συνεργατική πλατφόρμα πολλών ταχυτήτων, προκειμένου να εξυπηρετηθεί πληρέστερα αυτός ο σχεδιασμός. Μέσα από τον συγκεκριμένο χειρισμό οι Αμερικανοί επιδιώκουν…
- Να αναβαθμίσουν σε «συμμαχικό όραμα» όλων, τις βαθύτερες Αμερικανικές στοχεύσεις.
- Να ακυρώσουν κάθε σκέψη περιφερειακής αμυντικής αυτονόμησης στο περιβάλλον των παραδοσιακών τους συμμαχιών και στην περίπτωση που δεν θα το καταφέρουν, να ενσωματώσουν κάθε σχετική πρωτοβουλία στην εξυπηρέτηση των «υψηλών» ΝΑΤΟικών επιδιώξεων.
- Να προσδώσουν επίφαση συνεργατικής προστιθέμενης αξίας σε υποτελείς διμερείς Αμυντικές συμφωνίες με χώρες απολύτως δουλοπρεπείς (βλέπε Ελλάδα, Σκόπια, Κόσσοβο) κλπ βαθαίνοντας έτι περαιτέρω το περιβάλλον της εξάρτησης με την καθολική ενσωμάτωση των Εθνικών αμυντικών σχεδιασμών στις ΝΑΤΟικές ανάγκες (για λογαριασμό των Αμερικανών) ακόμη και πέρα από τα προβλεπόμενα σε αυτές τις αμυντικές συμφωνίες. Και…
Να δώσουν ζωτικό χώρο σε φιλόδοξους εταίρους και να προσφέρουν «ύψιστο συμμαχικό» νομιμοποιητικό κέλυφος στις αναθεωρητικές τους πολιτικές (βλέπε Τουρκία), έτσι ώστε και οι ίδιοι να προωθούν με ΝΑΤΟικό μανδύα τους μεγαλοϊδεατικούς τους σχεδιασμούς, αλλά και οι Αμερικανοί να διασφαλίζουν μέσω αυτών, χρήσιμα στρατηγικά αναχώματα έναντι των στρατηγικών τους αντιπάλων.
Αυτή βεβαίως είναι και η πλέον ανησυχητική παράμετρος αυτού του σχεδιασμού, η οποία αφορά ευθέως την χώρα μας και θα έπρεπε να έχει ενεργοποιήσει ήδη, κρίσιμα αντανακλαστικά με στόχο την συνολική επανεξέταση έως και την πλήρη ανατροπή της σαθρής βάσης πάνω στην οποία στηρίζεται η καταστροφική Εξωτερική πολιτική δεκαετιών.
Δυστυχώς όμως, η πολιτική ηγεσία του τόπου επιμένει να πλειοδοτεί σε προκλητική δουλοπρέπεια και η συστημική στρατηγική σκέψη συνεχίζει να πλέει σε πελάγη συμβιβασμένης ευτυχίας, συμπαρασύροντας την πατρίδα μας σε καταστροφικές επιλογές που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε νέες εθνικές τραγωδίες.
Δύο κρίσιμες διαπιστώσεις…
Πίσω από τα φληναφήματα της τελευταίας περιόδου, τα οποία έσπευσαν να υπερτονίσουν συγκεκριμένα πολιτικά και δημοσιογραφικά κέντρα (και δεν το έκαναν διόλου τυχαία), υπάρχουν δυο κρίσιμες διαπιστώσεις που αν τις αγνοήσουμε σήμερα, η ώρα του ταμείου θα έχει δυσβάστακτο εθνικό κόστος.
- Η πρώτη διαπίστωση αφορά στην απόλυτη συνάφεια που παρατηρείται ανάμεσα στην Αμερικανική και την Τουρκική περιφερειακή ατζέντα. Η μία τροφοδοτεί τις επιδιώξεις της άλλης. Η Τουρκία «ακουμπά» τον αναθεωρητικό της σχεδιασμό στην περιφερειακή ανασφάλεια των ΗΠΑ και αυτό την καθιστά περισσότερο ανεξέλεγκτη, αυτή την φορά ΚΑΙ με την ΕΝΕΡΓΗ στήριξη των Αμερικανών.
- Η δεύτερη σχετίζεται με την απόλυτη επιβεβαίωση (για πολλοστή φορά) μιας αλήθειας την οποία επιμένουμε να αναδεικνύουμε, που θυμίζει στους πάντες ότι οι Αμερικανοί «βλέπουν» ΧΩΡΟ με ιδιαίτερα ζωτικά συμφέροντα γι’ αυτούς και όχι ΧΩΡΕΣ (έστω και συμμαχικές) με σύνορα, με εθνικά συμφέροντα και προτεραιότητες, απέναντι στα οποία οφείλουν σεβασμό και εγγυημένη πολιτική «συμμαχικής προστασίας».
Σε αυτήν την δύναμη η Ελλάδα προσέφερε κρίσιμο περιφερειακό αποκούμπι εξασφαλίζοντας τα χαμόγελα του Πάιατ και μερικά φιλικά χτυπήματα στην πλάτη και την ώρα των αποφάσεων, η Ελλάδα ΚΑΙ η Κύπρος εγκαταλείπονται στην τουρκική βουλιμία και πειθαναγκάζονται σε απαράδεκτες συμβιβαστικές επιλογές.
Η παράμετρος Ρωσία…
Για τους Αμερικανούς -και στο πλαίσιο αυτού του επικαιροποιημένου στρατηγικού τους σχεδιασμού- η Ρωσία αντιμετωπίζεται ως ισχυρή μεν αλλά όχι ως υπολογίσιμη ανταγωνιστική παρουσία. Από αυτήν άποψη, η επιλογή τους είναι να την ουδετεροποιήσουν έναντι των ιδίων αλλά και έναντι της πιθανότητας να οδηγηθεί σε ευρύτερη στρατηγική συμφωνία με την Κίνα και για να το επιτύχουν καταφεύγουν στην γνωστή τακτική του καρότου και του μαστίγιου. Έτσι…
Από την μία μεριά, κάνουν την ανάγκη φιλοτιμία και ουσιαστικά της αναγνωρίζουν το δικαίωμα να κάνει παιχνίδι στα ενεργειακά ΚΑΙ με την Ευρώπη αλλά ΚΑΙ με την ακύρωση των σχεδίων για την έναρξη των εξορυκτικών εργασιών στην Αλάσκα (δεν ήταν διόλου περιβαλλοντικά αλλά εξόχως στρατηγικά τα κίνητρα Μπάιντεν που ακύρωσε την σχετική απόφαση Τραμπ). Και φυσικά το κάνουν φροντίζοντας να κρατούν σε αντιρωσική εγρήγορση τις χώρες της Βαλτικής. Ενώ…
Από την άλλη μεριά, φροντίζουν να συντηρούν ανοικτό το μέτωπο της Ουκρανίας, στο πλαίσιο του σχεδιασμού τους να το ενεργοποιήσουν σε εύθετο χρόνο και φυσικά σε συνάρτηση με την πορεία της συνολικής στρατηγικής τους επιδίωξης.
Και για να μην υπάρχει καμιά απολύτως αμφιβολία για το πόσο όμορφα στήνεται το νέο σκηνικό, να θυμήσουμε ότι η Ρωσική Atomflot και η Τουρκική ναυπηγική εταιρεία Kuzey Star Shipyard υπέγραψαν συμφωνία αξίας 69 εκατομμυρίων δολαρίων, για την κατασκευή πλωτού λιμένα για πυρηνικά παγοθραυστικά. Τι σημαίνει αυτό;;; Ότι στον ζωτικό χώρο που προδιαγράφεται ότι θα κάνει προνομιακό παιχνίδι η Μόσχα, η Τουρκική παρουσία αναγορεύεται σε κρίσιμη παράμετρος. Έτσι η τουρκική ναυπηγική βιομηχανία της κατά τα λοιπά «απομωνομένης Τουρκίας» μπαίνει με την Ρωσική στήριξη ΚΑΙ στο δυναμικό πεδίο της Αρκτικής.
Επίλογος…
Η Ευρωπαϊκή περιοδεία Μπάιντεν, με τα ορόσημα που συνδυάστηκε και με το παρασκήνιο που την συνθέτει, είναι επί της ουσίας μια συνολική και ενιαία προσπάθεια της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής να χειραγωγήσει τις διεθνείς εξελίξεις, να διεκδικήσει έναν αναβαθμισμένο ρόλο στην διαμόρφωση των κανόνων τους, και να αξιοποιήσει δυνατότητες στην αναδιαμορφούμενη σκακιέρα της Ευρασίας. Προφανώς δεν είναι μια στρατηγική που αποπνέει αυτοπεποίθηση. Η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια είναι διάχυτες στους Αμερικανικούς χειρισμούς και οι διακριτές αποστάσεις ισχυρών συμμάχων Γερμανία, Γαλλία το επιβεβαιώνουν. Και φυσικά η συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Πούτιν, μόνο μέσα σε αυτό το πλαίσιο μπορεί και πρέπει να προσεγγίζεται. Οφείλουμε ωστόσο να είμαστε απολύτως σαφείς. Οι Αμερικανοί διαχειρίζονται αδιέξοδα και τα Αμερικανικά αδιέξοδα τροφοδοτούν επικίνδυνες ανατροπές σε ολόκληρη την Ευρασία. Ημείς βεβαίως άδωμεν, αλλά θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο πως…
- Οι διαθέτοντες λόγο, διεκδικούν ρόλο σε αυτήν την διεργασία που παραμένει διαρκής και εξαιρετικά δυναμική ως προς τις μεταβλητές της. Σε αυτήν λοιπόν την πολυπαραγοντική (ακόμη και στο περιβάλλον των ανταγωνισμών της) διαδικασία, η Τουρκία υπήρξε αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής και όσα ήθελε τα πήρε από όλους.
- Δυστυχώς η πατρίδα μας απέδειξε γι’ ακόμη μία φορά ότι διαθέτει μέση και εξειδικεύεται στις επικύψεις. Γι αυτό και ήταν ο μεγάλος χαμένος σε μια παρτίδα που είχε τα φόντα να αναδειχτεί σε παρουσία πρωταγωνιστική.
Δεν είναι λοιπόν διόλου τυχαίο το γεγονός ότι την ίδια στιγμή που η Τουρκία εξασφάλισε όρους και χρόνο για να οργανώσει τους αναθεωρητικούς της βηματισμούς, στην πατρίδα μας οι πολιτικοί χαριεντίζονται για τις ξένοιαστες καλοκαιρινές ξαπλώστρες (που απ ότι φαίνεται δεν θα γεμίζουν λιοκαμμένους πισινούς) ενώ οι σκεπτόμενοι πολίτες συνειδητοποιούν με θλίψη πως ένας τραγικός και μοιραίος πρωθυπουργός, επιδίδεται σε παραλήρημα μυστικής διπλωματίας ακόμη και πίσω από την πλάτη και εν αγνοία του καθ’ ύλην αρμοδίου Υπουργού του επί των Εξωτερικών.
Τελικά η κατάντια είναι λέξη Ελληνική και κάτι ήξερε η ρουφιάνα η Ιστορία που μας την χάρισε…
Κ.ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
https://www.militaire.gr/ellada-ameriki-tourkia/
20-6-2021
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Τη δύσκολη πραγματικότητα, που όλοι σχεδόν απεχθάνονται το αλαζονικό ύφος του ιδίου και τον αυταρχικό χαρακτήρα του καθεστώτος του, ενώ όμως συγχρόνως δεν είναι σε θέση να γυρίσουν την πλάτη ούτε στη γεωστρατηγική αξία της Τουρκίας ούτε στην ετοιμότητά της να αναλαμβάνει το ρίσκο για παρεμβάσεις σε περιοχές κρίσεων ακόμη και στο όνομα των Συμμάχων, ανέδειξε η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ τόσο το κλίμα των διμερών συναντήσεων του Τ. Ερντογάν, όσο και το πνεύμα των Συμπερασμάτων της Συνόδου.
Η Τουρκία εμφανίστηκε στν πρόσφατη Σύνοδο αποφασισμένη να παίξει το χαρτί της παρεμβατικής εξωτερικής πολιτικής της και να προσπαθήσει να παρουσιάσει ως συμβατές με τις στρατηγικές του ΝΑΤΟ και των Συμμάχων, τις δικές της στρατηγικές επιδιώξεις. Από το Αφγανιστάν, στον Καύκασο, τη Μαύρη Θάλασσα, στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική.
Η μοναδική εξαίρεση ίσως, η Ανατολική Μεσόγειος όπου εκεί υπάρχει ένα ζήτημα, το Κυπριακό, στο οποίο η Τουρκία δεν έχει καμιά διάθεση ούτε να κάνει, ούτε να δείξει ότι κάνει έστω και ένα βήμα πίσω.
Αντιθέτως, για όλα τα ζητήματα ο Τ. Ερντογάν εκτός από τη χρησιμότητα της Τουρκίας, που απαλλάσσει τους Συμμάχους από επικίνδυνες εμπλοκές σε θερμά μέτωπα όπως το Αφγανιστάν και η Μέση Ανατολή, προέβαλε διαρκώς την ανάγκη «διαλόγου».
Ένας καλός τρόπος να στείλει τις διαφωνίες και τη σκληρή μέχρι τώρα αντιπαράθεση με αρκετές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, στην «εξέδρα» κερδίζοντας χρόνο και εντυπώσεις.
Οι συναντήσεις του Τ. Ερντογάν με τον πρόεδρο Τ. Μπάϊντεν και τον Εμ. Μακρόν, δεν έλυσαν προβλήματα και το ίδιο ακριβώς έγινε και στη συνάντηση με τον Κ. Μητοστάκη.
Όμως φαίνεται να αποκαταστάθηκαν δίαυλοι επικοινωνίας και ο κ. Ερντογάν παίρνει ανάσες σε μια εξαιρετικά δύσκολη στιγμή για την προεδρική θητεία του.
Ο Λευκός Οίκος μετά τις θετικές δηλώσεις του προέδρου Μπάιντεν για τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Ερντογάν απέφυγε, σε μια από τις σπάνιες περιπτώσεις, να εκδώσει το λεγόμενο read out, που δημοσιοποιεί το περιεχόμενο των συναντήσεων του Προέδρου με ξένους ηγέτες και αποτυπώνει έτσι και το κλίμα των συνομιλιών.
Το προηγούμενο read out μετά την τηλεφωνική επικοινωνία Μπάϊντεν - Ερντογάν, όπου είχε ανακοινωθεί στον Τούρκο ηγέτη η απόφαση για αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, ήταν μόλις δυο παράγραφοι και σε εξαιρετικά ψυχρό κλίμα.
Είναι σαφές ότι στις συναντήσεις αυτής της εβδομάδας η Ουάσιγκτον επέλεξε να δώσει τα μηνύματα της στον Τ. Ερντογάν και να προσφέρει χρόνο ώστε να δοκιμασθεί η δυνατότητα της τουρκικής πλευράς να προσαρμοσθεί σε αυτό το νέο πλαίσιο που προωθεί ο κ. Μπάϊντεν, όπου ζητήματα Δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και συστράτευσης σε θέματα κρίσιμων επιλογών, όπως η σχέση με τη Ρωσία, έχουν καθοριστικό χαρακτήρα στις σχέσεις των ΗΠΑ με άλλες χώρες.
Το θέμα των S400 και των F35 παραμένει ως ογκόλιθος στο τραπέζι, καθώς και το θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Και με τον Γάλλο πρόεδρο Εμ. Μακρόν διαπιστώθηκε ένα αντίστοιχο κλίμα. Πριν μια εβδομάδα ο Γάλλος πρόεδρος ήταν στο στόχαστρο ακραίων υβριστικών επιθέσεων από τον Τ. Ερντογάν, στη συνάντησή τους όμως συμφώνησαν να συνεργασθούν οι δυο χώρες σε περιοχές όπως η Συρία και η Λιβύη.
Εκεί που ακόμη και αυτή τη στιγμή υπάρχει απόλυτη σύγκρουση συμφερόντων και οι δυο χώρες υποστηρίζουν διαφορετικά στρατόπεδα. Ακόμη και για το εξαιρετικά σοβαρό θέμα, της παρεμβατικότητας και της προσπάθειας άσκησης επιρροής της Τουρκίας στον μουσουλμανικό πληθυσμό της Γαλλίας και μάλιστα ενώ η χώρα βαδίζει προς κρίσιμες προεδρικές εκλογές, επιλέχθηκαν χαμηλοί τόνοι…
Για τις συναντήσεις του Τ. Ερντογάν με την Α. Μέρκελ και τον Μπ. Τζόνσον, δεν υπήρχε θέμα καθώς επρόκειτο περί «φιλικής» συναναστροφής περισσότερο λόγω και της στήριξης που προσφέρουν οι δυο χώρες στην Τουρκία και της προσωπικής σχέσης των δυο ηγετών με τον Τ. Ερντογάν.
Στο Ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, έγινε ειδική αναφορά στην «εγρήγορση» της Συμμαχίας για τις εκτοξεύσεις πυραύλων εναντίον της Τουρκίας απ το Συριακό έδαφος, εκφράσθηκαν ευχαριστίες στην Τουρκία για τη φιλοξενία των Σύρων προσφύγων, ενώ για τη Λιβύη δεν γίνεται η οποιαδήποτε αναφορά στην ανάγκη απόσυρσης των ξένων δυνάμεων…
Και φυσικά απουσιάζει παντελώς η οποιαδήποτε αναφορά στην Ανατολική Μεσόγειο η οποία αν μη τι άλλο αποτελεί κομμάτι της Νατοϊκής Συμμαχίας, όπου οι απειλές ασφάλειας και οι αποσταθεροποιητικές κινήσεις είναι συχνές, προκειμένου φυσικά να μην θιγεί η Τουρκία.
Η Αθήνα τις αμέσως προσεχείς ημέρες θα έχει να διαχειρισθεί μια δύσκολη διαπραγμάτευση στην ΕΕ, καθώς αυτή η αλλαγή προσωπείου εκ μέρους του Ερντογάν, διευκολύνει εκείνους που θέλουν να περάσει η θετική ατζέντα για την Τουρκία, με τις ελάχιστες δυνατές προϋποθέσεις. Η Γερμανία δεν κρύβει εξάλλου ότι το μόνο το οποίο θέλει να διαπραγματευθεί με την Άγκυρα είναι η διατήρηση της συμφωνίας για το μεταναστευτικό.
Προφανώς, ούτε τα ήσυχα νερά στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο θα κρατήσουν για πολύ, ούτε το ρίξιμο των τόνων στις σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον και το Παρίσι θα είναι μόνιμο, ούτε φυσικά θα ξεπερασθούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και στο εσωτερικό ο κ. Ερντογάν θα ξεπερασθούν.
Όμως αυτή η νέα περίοδος χάριτος που έχει κερδίσει ο Τ. Ερντογάν, δημιουργεί νέες προκλήσεις και για την Αθήνα και την Λευκωσία…
Νίκος Μελέτης
https://www.liberal.gr/diplomacy/oi-duskolies-gia-tin-athina%C2%A0apo-ti%C2%A0nea-periodo%C2%A0charitos-pou-edosan-ston-erntogan-ipa-kai-europi/385454
19 Ιουνίου 2021
2.
Η Σύνοδος Κορυφή του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου μας έκανε πολύ σοφότερους σχετικά με τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Η συνάντηση Μπαϊντεν-Ερντογάν ήταν πολύ πιο δύσκολη από αυτή που φάνηκε στις κάμερες και στις φωτό.
Πάντα ανησυχώ για τέτοιες Συνόδους καθώς κανένας οργανισμός είτε λέγεται Ε.Ε είτε ΝΑΤΟ δε θέλει να περιφρονήσει την αρχή ”τα εν οίκω μη εν δήμω”. Η ουσία όμως είναι η εξής: Οι ΗΠΑ με την Τουρκία συνεχίζουν να διαφωνούν σε πολύ σημαντικά θέματα και γι’αυτό όπως αναμενόταν δε θα έβγαινε ”καπνός” από μια συνάντηση η οποία ήταν ενδονατοϊκή.
Οι ΗΠΑ μέχρι και το 2016 μας είχαν συνηθίσει να επισκέπτονται την Τουρκία για ψύλλου πήδημα. Οι Μπαϊντεν, Κέρρυ και Ομπάμα είχαν κάνει το Ουάσινγκτον-Άγκυρα, αγαπημένο προορισμό. Η πολυπόθητη συνάντηση μεταξύ προέδρου των ΗΠΑ και του Ερντογάν έγινε στα πλαίσια του ΝΑΤΟ κάτι που σημαίνει το εξής:
- Οι ΗΠΑ δεν έχουν με την Τουρκία κάποια στρατηγική σχέση εκτός του ΝΑΤΟ. Το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο καθιστά ”συμμάχους” τις δύο χώρες όμως όπως είπε ο Μπλίνκεν , η Τουρκία δε φέρεται σαν σύμμαχος. Γιατί όμως δε φάνηκαν τα προβλήματα στον φακό; Τι περιμένουμε από εδώ και στο εξής στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας και τελικά, τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα;
Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ είχε τέσσερα μεγάλα αγκάθια για την αμερικανική διπλωματία η οποία καλείται να ανέβει έναν πραγματικό Γολγοθά. Το πρώτο αγκάθι αποτελούσε το οτι 2 μέρες μετά, είχε προγραμματιστεί συνάντηση μεταξύ του Μπαϊντεν και του Πούτιν.
Το άλλο αγκάθι είναι μόνιμο μετά το 2003 και αφορά τη συνοχή του ευρωατλαντικού κόσμου. Οι σχέσεις των κρατών-μελών εντός ΝΑΤΟ, τα αποκλίνοντα συμφέροντά τους, ο ρόλος της Γερμανίας και της Τουρκίας που φέρονται κυριολεκτικά σα να μην είναι μέλη του ΝΑΤΟ και τελικά, οι σχέσεις της Ε.Ε με το ΝΑΤΟ.
Ο Μπαϊντεν καλείται να επαναφέρει σε ουσία και περιεχόμενο την έννοια ”Δύση”. Οι σχέσεις ΝΑΤΟ-Ρωσίας αποτελούν το τρίτο αγκάθι το οποίο σαφώς και σχετίζεται άμεσα με τα πρώτα δύο ενώ το τέταρτο, δεν μπορεί να είναι άλλο από την Κίνα. Στη Σύνοδο των G7 η Κίνα είχε πάλι την τιμητική της και εκεί, ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε τεράστια προσπάθεια προκειμένου να πείσει τις ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία) να κόψουν όσο γίνεται πιο γρήγορα τους δεσμούς τους με την Κίνα.
Για να λέμε τα πράγματα όπως είναι, πέραν του να τεθεί το ζήτημα των working groups που θα μελετήσουν τους τρόπους με τους οποίους θα περιοριστεί η κινεζική επιρροή στη Δύση, δεν υπήρξε κάποιο αποτέλεσμα. Ο δυτικός κόσμος θα χρειαστεί καιρό για να αποκτήσει ξανά τα επίπεδα συνοχής που είχε την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα.
Γι’ αυτά τα αγκάθια, ο πρόεδρος Μπαϊντεν είχε αποφασίσει να μην κάνει τη χάρη στον Πούτιν και να δείξει τα οφθαλμοφανή-τρωτά σημεία του ΝΑΤΟ το οποίο βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα συνοχής. Πρόκειται σίγουρα για μια τεράστια επιτυχία της Ρωσίας, η οποία επένδυσε για 2 δεκαετίες στο να ”ξεχαρβαλώσει” το ΝΑΤΟ, την Ε.Ε και τις σχέσεις ΝΑΤΟ-ΕΕ με τις ΗΠΑ.
Η Τουρκία είναι ξεκάθαρα ο δούρειος ίππος της Ρωσίας στο ΝΑΤΟ. Οι κλειστές πόρτες (χωρίς δημοσιογράφους δυτικών ΜΜΕ) αποδεικνύουν οτι η συνάντηση ήταν πολύ δύσκολη και για τους δύο ηγέτες. Ο Μπαϊντεν δεν ήθελε να δώσει την χαρά στον Πούτιν οτι το ΝΑΤΟ περνά τη φάση που ωμά περιέγραψε ο πρόεδρος Μακρόν. Οτι το ΝΑΤΟ είναι εγκαφαλικά νεκρό. Ο Ερντογάν δεν ήθελε να δείξει στην Δύση και στην Τουρκία την πραγματική του θέση η οποία είναι κυριολεκτικά δεινή.
- Η χώρα του βρίσκεται γεωπολιτικά και οικονομικά σε καταθλιπτική θέση. Οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας θα παραμείνουν για καιρό σε αυτήν την φάση και στις ΗΠΑ υπάρχουν ψήγματα ωρίμανσης σχετικά με το τι πραγματικά μπορούν να περιμένουν από την Τουρκία.
Η Τουρκία έχει φύγει μακριά από τη Δύση και πλέον, η ατζέντα των σχέσεων ορίζεται από θέματα τα οποία αφορούν το Αφγανιστάν και την κλιματική αλλαγή. Είναι τα μόνα στα οποία μπορούν να συμφωνήσουν. Οι Τούρκοι μια μέρα πριν τη συνάντηση Μπαϊντεν-Ερντογάν εξασφάλισαν δάνειο από την Κίνα αξίας 6 δις δολαρίων.
Ο Τούρκος πρόεδρος δεν μπορεί να επιστρέψει στην Τουρκία χάνοντας το ”λάβαρό” του το οποίο είναι οι S-400. Tο ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα συμβολίζει για το ΑΚΡ οτι η Τουρκία είναι μια διεθνής δύναμη η οποία μπορεί να μη σέβεται κανόνες ακόμη και αν αυτοί είναι θεσπισμένοι από το ΝΑΤΟ και από τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ αν δεχθούν την τουρκική θέση είναι σα να αποδέχονται οτι το ΝΑΤΟ διαλύθηκε από τη ρωσική πολιτική. Είναι κάτι που δεν πρόκειται να γίνει.
Οι σχέσεις φθοράς θα συνεχιστούν με την κλεψύδρα όμως να αδειάζει υπέρ των ΗΠΑ. Ο χρόνος πάντα κυλά υπέρ του ισχυρού. Οι Αμερικανοί θεωρούν οτι δεν πρέπει να δώσουν το άλλοθι στον Ερντογάν να μπολιάσει ξανά με αντιαμερικανισμό την τουρκική κοινωνία, κάτι που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για την επόμενη-μετά Ερντογάν- μέρα των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.
Παρόλα αυτά, οι Αμερικανοί γνωρίζουν οτι και η νέα μέρα της Τουρκίας (αν και όταν έρθει) δε θα είναι εύκολη. Έτσι, σχεδιάζουν πλέον χωρίς την Τουρκία, περιμένοντας τις δυσάρεστες γεωπολιτικές εξελίξεις (το ίδιο ΔΝΤ ανέφερε στην έκθεσή του λίγες μέρες πριν οτι εκτός της καταθλιπτικής εικόνας της τουρκικής οικονομίας, ο κίνδυνος να υπάρχουν προβλήματα ασφάλειας της Τουρκίας είναι σημαντικός) και τη φθορά του Ερντογάν στο ίδιο του το εσωτερικό.
Με άλλα λόγια, οι Αμερικανοί θα κάνουν ό,τι κάνει και ο Ερντογάν. Θα κοροιδεύουν οτι συνομιλούν μαζί του, όπως κάνει χρόνια και εκείνος, και παράλληλα, θα οικοδομούν τη δική τους πολιτική σε Μεσόγειο και Ευρασία.
Όλα αυτά πώς επηρεάζουν Ελλάδα και Κύπρο; Ο Ελληνισμός πρέπει να επωφεληθεί από τον τρόμο του Ερντογάν προς τους Αμερικανούς. Στην πραγματικότητα, ο Ερντογάν φοβάται αυτό που ο Michael Rubin του American Enterprise Institute ανέφερε τον Ιανουάριο. Για πρώτη φορά ο Λευκός Οίκος δεν έχει εντός του τον ψίθυρο του Ερντογάν. Τόσο ο Μπους, όσο και οι Ομπάμα και Τραμπ, είχαν περί πολλού τουν Ερντογάν.
Ο συγκεκριμένος πρόεδρος έχει αποφασίσει να κρατήσει τη θέση των ΗΠΑ και τη συνοχή των οργανισμών πολυμερούς διπλωματίας στους οποίους ηγούνται οι Αμερικανοί, σε υψηλά επίπεδα. Όσο λοιπόν οι Αμερικανοί ποντάρουν οτι η Τουρκία θα περάσει πολύ δύσκολα στο εσωτερικό της και οτι η εποχή Ερντογάν μετράει αντίστροφα, Ελλάδα και Κύπρος μπορούν να είναι κοντά με τις ΗΠΑ με έμμεσο τρόπο.
Οι σχέσεις μας με χώρες που είναι βασικά κομμάτια της αμερικανικής αρχιτεκτονικής (Ισραήλ, Αίγυπτος, ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία) πρέπει να ενισχυθούν παραπάνω. Με αυτόν τον τρόπο θα είμαστε εντός των αμερικανικών συμφερόντων, χωρίς να αγωνιούμε για το πότε και αν θα επιδεινωθούν ή θα βελτιωθούν οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
- Αν υπάρξει επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας, η Ελλάδα και η Κύπρος θα ξαναβρεθούν στο στόχαστρο του Ερντογάν για να δείξει ο Τούρκος πρόεδρος στις ΗΠΑ οτι ένα υποκριτικό χαμόγελο μπορεί να το κάνει μόνο μπροστά στον Αμερικανό πρόεδρο για μια μέρα.
Αν βελτιωθούν οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις, πάλι η Τουρκία θα γίνει πιο επιθετική απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο θεωρώντας οτι οι Αμερικανοί θα κάνουν τα στραβά μάτια. Η Ελλάδα και η Κύπρος πρέπει να κοιτάξουν να είναι σημαντικά κομμάτια χωρών της περιοχής που έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα για τις ΗΠΑ όπως είναι οι προαναφερθείσες.
Το ”ήσυχο καλοκαίρι” αν το κατοχυρώσαμε (αβέβαιο το αν είναι τελικά ήσυχο) είναι επειδή ο Ερντογάν είναι στριμωγμένος από πολλά. Τώρα είναι η ευκαιρία να τον στριμώξουμε και άλλο, από το να λέμε με φοβική ανακούφιση οτι ”επιτέλους έσπασε ο πάγος”, κάτι που ορθά υποστήριξε και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.
Για να γίνει αυτό χρειάζεται περιορισμός της κακοφωνίας που πολλές φορές εξάγεται από βουλευτές που μιλούν για τα εθνικά θέματα με τρόπο που δεν είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας. Τέλος, η Ελλάδα πρέπει να κάνει κάτι αυτονόητο αν θέλει να έχει πραγματικά οφέλη από τις ΗΠΑ. Να εμβαθύνει το ρόλο της σε Συρία και να αναπτύξει σχέση με τους Κούρδους.
Οι Κούρδοι πλέον είναι στρατηγικοί εταίροι των Αμερικανών και η εποχή Σημίτη πρέπει να σβήσει από τα κατάστιχα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η αύξηση του γεωπολιτικού αποτυπώματός μας στη Μέση Ανατολή, σημαίνει ταυτόχρονα αύξηση της σημασίας μας για τις ΗΠΑ.
Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις δεν θα βελτιωθούν (προς όφελος του Ελληνισμού) μόνο με τον παραδοσιακό διμερή τρόπο αλλά και μέσα από αυτήν την έξυπνη στρατηγική που χτίζει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, αυξάνοντας τη σημασία της σε χώρες-κλειδιά για τα αμερικανικά συμφέροντα.
Τέλος, η μη συμπερίληψη στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ για άμεση απομάκρυνση των ξένων δυνάμεων (και Τούρκων) από την Λιβύη, εξηγείται ως εξής:
- Πρώτον, όλοι αναμένουν το τι τελικά θα γίνει στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας. Η Ουκρανία είναι αυτή που θα ”ξεκλειδώσει” πολλά θέματα σε Συρία και Λιβύη και τελικά, η ουκρανική κρίση θα καθορίσει και τις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας.
- Δεύτερον, το ΝΑΤΟ δε θέλει να δώσει το άλλοθι στον Ερντογάν για να κάνει κάποια προβοκάτσια ”αποχωρώντας” από τη Λιβύη. Το σκεπτικό είναι να πάει η Λιβύη ήρεμα σε εκλογές και στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, η Τουρκία να μην μπορεί να υπερασπιστεί τη θέση της για ”αναγκαιότητα” της στρατιωτικής παρουσίας της στη Λιβύη.
- Τρίτον, οι Αμερικανοί μπορεί να θεωρούν οτι η νέα ειδική σχέση μεταξύ ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου, θα βοηθήσει στο να ελέγχουν οι Άγγλοι την τουρκική παρουσία στη Λιβύη. Αυτό μπορεί να έχει καραμπόλες για το Κυπριακό και για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Νέα Πενταμερής πριν κλείσει το θέμα της Λιβύης, θα ήταν καλό να μη γίνει. Αν τα βρουν Άγγλοι και Τούρκοι στη Λιβύη, θα πρέπει η Κύπρος να είναι εκτός ”ανταλλαγμάτων”.
Με άλλα λόγια, όχι μόνο παραμένουν οι διαφωνίες αλλά η Τουρκία ίσως θεωρήσει οτι μέσα από τη Λιβύη θα κερδίσει ανταλλάγματα. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για Ελλάδα και Κύπρο ώστε να αυξήσουν τις σχέσεις τους με την Αίγυπτο, τα ΗΑΕ και τη Σαουδική Αραβία.
Το Forum ”Philia” πρέπει η Ελλάδα να το ωθήσει στο να γίνει μια Διάσκεψη του θα αφορά και τη Λιβύη. Το αν τελικά θα έχουμε ήσυχο καλοκαίρι στα ελληνοτουρκικά, πρέπει να το εκμεταλλευτούμε για να προλάβουμε εντάσεις οι οποίες θα έλθουν αναπόφευκτα.
Ο Τούρκος πρόεδρος αναδιπλώθηκε στα πλαίσια τακτικής που ακολουθεί. Θα προσπαθήσει να πάρει με άλλον τρόπο, όλα εκείνα που δεν κατάφερε με τον στόλο του και με την εργαλειοποίηση προσφύγων.
*Αλέξανδρος Θ. Δρίβας
Διεθνολόγος
-Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ – Research
Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council).
https://hellasjournal.com/2021/06/ti-telika-apofasise-i-ameriki-tou-tzo-bainten-gia-tin-tourkia-tou-erntogan-ti-prepi-na-kani-i-ellada/?fbclid=IwAR0gD6nrb_2T0QL_w21sIxa8DN8AWW_311HIhdGmwmsc_C1uK_4OgS-wqic#.YMrrKKqM5Ss.facebook
16/6/2021
Τα αποτελέσματα της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στο περιθώριο του ΝΑΤΟ τα γνωρίζουμε λίγο-πολύ. Συμφώνησαν να διατηρήσουν τον διάλογο που διεξάγεται (ο Τούρκος αποστρέφεται τη διεθνοποίηση των ελληνοτουρκικών και το δηλώνει), να ανοίξουν ένα δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ τους και να είναι ήρεμο το καλοκαίρι· μέχρις εκεί. Δεν θα μπορούσε βεβαίως να προκύψει κάτι περισσότερο και εντάσσονται στη σφαίρα της αντιπολίτευσης «ό,τι να ’ναι» οι μεγαλοστομίες Τσίπρα και Κατρούγκαλου ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να αποσπάσει κάτι ουσιαστικότερο επειδή η Τουρκία νιώθει… πιεσμένη.
Το καθεστώς Ερντογάν προφανώς αισθάνεται έντονη πολιτική και οικονομική πίεση από την πλευρά της Δύσης. Γι’ αυτό και φρόντισε να αλλάξει τακτική, όχι στρατηγική, για να αντεπεξέλθει στη δύσκολη συγκυρία. Η Αθήνα, όμως, αναγκάστηκε να καταφύγει στη μελέτη των γραφών –στον ταλμουδισμό δηλαδή–, των φυσιογνωμιών και της στάσης του σώματος για να ανακαλύψει ενδείξεις απομόνωσης ή καταδίκης του Τούρκου ηγέτη και των προκλητικών ενεργειών του από τη Δύση στο πλαίσιο των συνόδων κορυφής του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η ψύχραιμη εκτίμηση όσων προέκυψαν από τις δύο πολύ σημαντικές για τον δυτικό κόσμο συνόδους συμπεραίνει ότι ο Ερντογάν δεν απομονώθηκε, ούτε φάνηκε να προσφέρει «γη και ύδωρ» για να είναι αποδεκτός. Η πικρή αλήθεια είναι ότι βρισκόταν στο επίκεντρο της συνόδου του ΝΑΤΟ, όπως αποδείχθηκε από τις διαδοχικές συναντήσεις του με Μπάιντεν, Μακρόν, Μέρκελ, Τζόνσον, διανθισμένες μάλιστα με χαμόγελα. Εγινε πάλι σαφές ότι ΗΠΑ και Ευρώπη μπορεί να μην συμπαθούν τον Ερντογάν ως πρόσωπο, να αμφισβητούν τη δημοκρατικότητά του και να προτιμούν κάποιον άλλο στη θέση του, αλλά μπορούν να ξεχάσουν πολύ εύκολα ακόμη και τα προσβλητικά λόγια που έχει ξεστομίσει για κάποιους ηγέτες προκειμένου να κρατήσουν την Τουρκία στο δυτικό στρατόπεδο.
Αγνωστο τι ειπώθηκε ακριβώς στις συναντήσεις του Ερντογάν, κυρίως με Μπάιντεν και Μακρόν (Μέρκελ και Τζόνσον είναι μάλλον δεδομένοι για την Αγκυρα), πίσω από τις κλειστές πόρτες. Κάποια πράγματα μένει να διαπιστωθούν, όπως η τύχη των S-400, η προσαρμογή της Τουρκίας στη πραγματικότητα που δημιουργεί η «επιστροφή» των ΗΠΑ, ο σεβασμός στις αρχές της δημοκρατίας. Η Αγκυρα όμως γνωρίζει πώς να χειρίζεται τη Δύση, με τη μεγάλη γεωπολιτική αξία του οικοπέδου της, το μέγεθος του πληθυσμού και των ενόπλων δυνάμεών της, τη δυνατότητά της να απορροφά στρατιωτικές απώλειες και να προσφέρεται για «επικίνδυνες» αποστολές (περιφρούρηση αεροδρομίου Καμπούλ), να «παίζει» με τη Ρωσία, αλλά και εναντίον της στέλνοντας drones στην Ουκρανία, να κρατάει σε «ομηρία» συμμάχους όπως η Γερμανία, μεταξύ άλλων.
Με λίγα λόγια, ο Ερντογάν δεν πτοήθηκε ιδιαίτερα από την επίσκεψη Μπάιντεν στην Ευρώπη. Φάνηκε και από τη μεγάλη οικονομική συναλλαγή που έσπευσε να κάνει με την Κίνα την παραμονή της συνόδου του ΝΑΤΟ…
Άγγελος Στάγκος
https://www.kathimerini.gr/opinion/561405727/pikri-alitheia-2/
21.06.2021
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΗΠΑ και Τουρκία “συνεργάζονται” στο Αφγανιστάν: Τι ακολουθεί; Η ανταπόκριση του Μιχάλη Ιγνατίου στο OPEN (20/6/2021)
Νότης Μαριάς:“Πλήρης αναβάθμιση Τουρκίας και Ερντογάν από το ΝΑΤΟ “(16/6/2021)
“Γερμανο-τουρκικός μπερντές” με το Βερολίνο να συνεχίζει να μιλά για “αμφισβητούμενες περιοχές” στην αν.Μεσόγειο (18/6/2021)
* * *
Οι απόψεις, που δημοσιεύονται στα εκάστοτε- αποκλειστικά χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που τις διατυπώνουν.Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν κατ' ανάγκη με την άποψη του blogger. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στους δημιουργούς των κειμένων, εικόνων κλπ και των ιστολογίων που αναφέρονται. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.