Γιατί οι Αμερικάνοι άλλαξαν γνώμη ως προς τον EastMed.
Γιατί οι Αμερικάνοι άλλαξαν γνώμη
ως προς τον EastMed.
Όχι με έναν κρότο, αλλά με έναν λυγμό – κατά τον στίχο του ποιητή. Έτσι οδηγείται στην ακύρωσή του το σχέδιο του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου East Med το οποίο, μετά από χρόνια επικοινωνιακής "αποθέωσης", έφθασε να χάσει την υποστήριξη των ΗΠΑ, όπως έγινε γνωστό με ένα κοινό υπηρεσιακό έγγραφο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ.
'Ηδη γίνεται λόγος για πολιτικούς υπολογισμούς οι οποίοι οδήγησαν στην αμερικανική μεταστροφή. Όμως η ίδια η σύλληψη του πρότζεκτ ήταν εξαρχής σαφώς πολιτική, δεδομένης της ασάφειας που το περιέβαλλε ως προς την πηγή τροφοδοσίας του σε αέριο (ο όγκος των κοιτασμάτων στην κυπριακή θαλάσσια δικαιοδοσία μένει να προσδιορισθεί, ενώ αυτά του Ισραήλ προορίζονται κυρίως για την εγχώρια αγορά και δευτερευόντως την ενεργειακή πρόσδεση της Ιορδανίας), αλλά και τις τεράστιες οικονομοτεχνικές προκλήσεις που το συνόδευαν, καθιστώντας το με όρους αγοράς λιγότερο θελκτικό από άλλες εναλλακτικές για την μεταφορά των υδρογονανθράκων της ανατολικής Μεσογείου.
Βέβαια, ορισμένες από τις εναλλακτικές παρουσίαζαν τα δικά τους πολιτικά προβλήματα. Η πρόταση λ.χ. για μεταφορά, ενδεχομένως μέσω Κύπρου, του αερίου στην Τουρκία, υπέρ της οποίας πίεζαν επιχειρηματικοί όμιλοι εντός του Ισραήλ, προϋπέθετε διαφορετική ατμόσφαιρα στις τουρκο-ισραηλινές σχέσεις, προσέκρουε στη μη επίλυση του Κυπριακού, αλλά και την αποτυχία της επιχείρησης "αλλαγής καθεστώτος” στη Δαμασκό, ενώ μεγιστοποιούσε τον ρόλο της χώρας του Ταγίπ Ερντογάν, με την αμφιλεγόμενη γεωπολιτική "νομιμοφροσύνη”, ως ενεργειακού κόμβου.
Όμως τα συμφραζόμενα άλλαξαν. Το μαρτυτούν αυτό η κλιμάκωση του νέου ψυχρού πολέμου απέναντι στη Ρωσία και την (έχουσα μεγάλες επενδυτικές φιλοδοξίες για τη Μέση Ανατολή και την Μεσόγειο) Κίνα, οι κάθε είδους απόπειρες επανασυμφιλίωσης μεταξύ αντιμαχόμενων μεσανατολικών κρατών, στο φόντο της σχετικής αποστασιοποίησης των ΗΠΑ από τα ζητήματα της περιοχής, καθώς και η επάνοδος στην αγκαλιά της Δύσης του πιεζόμενου οικονομικά και πολιτικά στο εσωτερικό του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος με τον ρόλο που διεκδικεί στην Ουκρανία, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία ρισκάρει την πλήρη αποξένωσή του από τη Μόσχα.
Δεν έγιναν για το τίποτε οι δύο συναντήσεις δια ζώσης πέρσι, καθώς και η τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν στις αρχές του νέου έτους οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν και της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου ή η πρόσφατη αμερικανική περιοδεία του εξ απορρήτων του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν...
Ελλάδα και Κύπρος
Για την Αθήνα και τη Λευκωσία που θέλησαν δια του East Med να κατοχυρώσουν την μέγιστη εξάπλωση της μη οριοθετημένης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης τους, τα πράγματα κρίθηκαν επί της ουσίας, ανάμεσα στην κρίση του καλοκαιριού του 2020 στην ανατολική Μεσόγειο και την κατοπινή σιωπηρή αποδοχή του δικαιώματος της Τουρκίας να κινεί πολεμικά της σκάφη λίγο έξω από το όριο των έξι μιλίων στα Δωδεκάνησα. Και δεν υπάρχει πλέον κάτι για να δελεασθεί έναντι ανταλλαγμάτων ο Μεγάλος Τρίτος, μετά τα όσα αυτός εξασφάλισε με την ελληνο-αμερικανική αμυντική συμφωνία.
Για το Ισραήλ, πάλι, το οποίο χρησιμοποιεί τις "τριμερείς” ως μοχλό για την επανεξισορρόπηση της σχέσης του με την Τουρκία, το κρίσιμο πρότζεκτ ήταν πάντα ο EuroAsia Interconnector, που θα του παράσχει ασφάλεια τροφοδοσίας σε ηλεκτρική ενέργεια, προσπερνώντας δια της ευρωπαϊκής οδού την απομόνωσή του από τους άμεσους γείτονές του. Και ο EuroAsia Interconnector εξακολουθεί να έχει τη στήριξη του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, όπως και ο αντίστοιχος EuroΑfrica Ιnterconnector με την Αίγυπτο.
Σημειώνεται ότι η στάση της Αιγύπτου στο θέμα των υδρογονανθράκων (όπως και των θαλάσσιων δικαιοδοσιών) υπήρξε πάντοτε επαμφοτερίζουσα, καθώς τα δικά της, διαπιστωμένα θηριώδη, κοιτάσματα προορίζονται για υγροποίηση και θαλάσσια διακίνηση. Αλλά αυτή ακριβώς είναι και η λύση που (ιδιοτελώς) προκρίνει η Ουάσιγκτον συνολικά για το ενεργειακό πρόβλημα της Ευρώπης - εξ ου και εν προκειμένω υπενθυμίζει την υποστήριξή της στο σχέδιο του τερματικού σταθμούς φυσικού αερίου της Αλεξανδρούπολης.
Με το να στέκεται στις "πολιτικές εντάσεις" που μπορεί να προκαλέσει η κατασκευή του EastMed, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διακριτικά αναγνωρίζει ότι δεν μπορούν να υπάρξουν πρωτοβουλίες στην ανατολική Μεσόγειο κατά παράκαμψη της Τουρκίας και των συμφερόντων της. Η πολυσυζητημένη ήδη σε ακαδημαϊκούς κύκλους "συμπεριληπτικότητα" προορίζεται συνεπώς να αποτελέσει το σενάριο του μέλλοντος.
Και ο ρόλος της Ελλάδας να είναι κυρίως αυτός του πρωταγωνιστή στην εμπορική ναυτιλία, παρά οτιδήποτε άλλο.
Του Κώστα Ράπτη
https://www.capital.gr/diethni/3607328/giati-oi-amerikanoi-allaxan-gnomi-os-pros-ton-eastmed
12/1/2022
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Mερικές ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ πληροφορίες
Ο EastMed είναι, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, η τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα, ώστε να διαχειριστεί ως ένα σημαντικό βαθμό τις ενεργειακές ανάγκες της και παράλληλα να αποτελέσει κρίσιμο κόμβο για την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση πηγών προμήθειας της Ευρώπης. Εάν χαθεί κι αυτό το τρένο, όπως χάθηκε με τον South Stream και τον Greek Stream, η χώρα μας, επισημαίνεται, θα παραμείνει εσαεί εξαρτημένη ενεργειακά, με παράλληλο πλήγμα στα γεωστρατηγικά συμφέροντά της. Κι ακόμη παραπέρα. Μια ενδεχόμενη ακύρωση του σχεδίου αυτού, που δεν άρεσε από την πρώτη στιγμή στην Τουρκία, βάζει, ενδεχομένως, ταφόπλακα και στις σχεδιαζόμενες έρευνες υδρογονανθράκων.
.
Ας ανατρέξουμε στην ιστορία. Ήταν το μακρινό 2008 όταν, επί πρωθυπουργίας Κώστα Καραμανλή, υπογράφηκε με τη Ρωσία συμφωνία για τη συμμετοχή και της χώρας μας στην κατασκευή του South Stream. Η μία από τις δύο διακλαδώσεις του, που προβλεπόταν να περνά από την Ελλάδα και να καταλήγει στην Ιταλία, συνιστούσε ουσιαστικά τον Νότιο Διάδρομο για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, με παράκαμψη της Ουκρανίας. Οι σχεδιασμοί της τότε ελληνικής κυβέρνησης προκάλεσαν άμεσα τα αμερικανικά αντανακλαστικά. Που δεν είδαν με καλό μάτι ούτε τις στενότερες σχέσεις που φαινόταν να επιδιώκει η Ελλάδα με τη Ρωσία, ούτε την ενίσχυση του ρόλου της δεύτερης στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης.
.
Προέκυψε, λοιπόν, ένας άλλος αγωγός, φαραωνικός, όπως χαρακτηρίστηκε, ο Nabucco, ως αντίπαλο δέος, που είχε την υποστήριξη τόσο ευρωπαϊκών κρατών όσο και των ΗΠΑ. Θα έφερνε αέριο κυρίως από το Ιράκ, που θα περνούσε με αγωγό από την Τουρκία και θα κατέληγε στην Αυστρία. Οι εθνικές εκλογές του 2009 ανέδειξαν πρωθυπουργό τον Γιώργο Παπανδρέου, που «ξέχασε» εν ριπή οφθαλμού, με την ανάληψη των καθηκόντων του, τον South Stream, αλλά και έναν ακόμη αγωγό, τον Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Κάπως έτσι μπήκε στο χρονοντούλαπο και ο Nabucco. Δεν χρειαζόταν πλέον η «απειλή» του.
.
Το 2015, επί πρωθυπουργίας Αλέξη Τσίπρα, βγήκε ξανά από τα συρτάρια ο South Stream, αλλά με νέα ονομασία και διαφορετικό σχεδιασμό. Θα ήταν ο Greek Stream, το κομμάτι, δηλαδή, που θα κατασκευαζόταν επί ελληνικού εδάφους για να συνδεθεί στους Κήπους του Έβρου με τον Turk Stream, το project που είχε συμφωνήσει η Ρωσία με την Τουρκία, για τη μεταφορά επιπλέον ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η κατάληξη του Greek Stream θα ήταν στο Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας κι από κει με υποθαλάσσιο αγωγό, θα συνδεόταν με την ιταλική αγορά αλλά και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές.
.
Η σχετική συμφωνία με τη Ρωσία υπογράφηκε τον Ιούνιο του 2015, με υπουργό Ενέργειας τον Παναγιώτη Λαφαζάνη. Μια συμφωνία που δεν έλαβε υπόψη το Κοινοτικό Δίκαιο (έδινε 100% λόγο και ρόλο στη ρωσική πλευρά για τον αγωγό) και κατέστη πανεύκολο να απορριφθεί από τις Βρυξέλλες, με τις πλάτες των ΗΠΑ. Κρίσιμη λεπτομέρεια: πριν ακριβώς από την υπογραφή της συμφωνίας αυτής, η Gazprom υπέγραφε με τη γερμανική ΕΟΝ, την αυστριακή OMV και τη βρετανο-ολλανδική Shell, μνημόνιο συνεργασίας για την κατασκευή του Nord Stream 2.
Το 2016, ΔΕΠΑ και Edison υπογράφουν με την Gazprom μνημόνιο συνεργασίας για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας-Ιταλίας, Ποσειδών, που περιλαμβάνει δύο τμήματα: το χερσαίο, μήκους περίπου 760 χλμ., που ξεκινά από τους Κήπους και καταλήγει στο Φλωροβούνι Θεσπρωτίας και το υποθαλάσσιο, μήκους περίπου 210 χλμ., που συνδέει τις Θεσπρωτικές ακτές με το Οτράντο της Ιταλίας. Σκοπός ήταν ο αγωγός αυτός να συνδεθεί με τον Turk Stream, μέσω του οποίου θα «κατέβαινε» το ρωσικό φυσικό αέριο. Ο Greek Stream έγινε, δηλαδή, Ποσειδών. Το έργο εντάχθηκε στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε. και παραμένει και στην τελευταία λίστα των PCIs. Η αδειοδοτική του διαδικασία προχώρησε, με τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλο να υπογράφει τον Ιούλιο του 2019 απόφαση για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, για την κατασκευή του χερσαίου τμήματος του αγωγού.
.
Οι εθνικές εκλογές του 2019 ανέδειξαν στην κυβέρνηση τη Νέα Δημοκρατία, ο αγωγός «ξεχάστηκε» ξανά (ας όψεται ο αμερικανικός παράγοντας) και ο Turk Stream βρήκε όδευση για την Ευρώπη λίγο πιο ψηλά, μέσω Βουλγαρίας, Σερβίας, ως την Ουγγαρία.
Στο μεσοδιάστημα, πριν από το 2015, πήρε τα αμερικανικά εύσημα ο TAP, που φέρνει αζέρικο φυσικό αέριο, μέσω της χώρας μας, και υποθαλάσσια ως την Ιταλία προς την Ευρώπη. Προέκταση του TAP στη Βουλγαρία είναι ο IGB, με τη νέα, φιλοαμερικανική κυβέρνηση της γείτονος να πασχίζει πάση θυσία να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο, εξού και οι πρόσφατες εμπρηστικές δηλώσεις στο Κοινοβούλιο για τις καθυστερήσεις στην κατασκευή του αγωγού.
xenos
https://www.capital.gr/forum/thread/7355947?page=3
13/1/2022
Ο EastMed είναι, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, η τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα, ώστε να διαχειριστεί ως ένα σημαντικό βαθμό τις ενεργειακές ανάγκες της και παράλληλα να αποτελέσει κρίσιμο κόμβο για την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση πηγών προμήθειας της Ευρώπης. Εάν χαθεί κι αυτό το τρένο, όπως χάθηκε με τον South Stream και τον Greek Stream, η χώρα μας, επισημαίνεται, θα παραμείνει εσαεί εξαρτημένη ενεργειακά, με παράλληλο πλήγμα στα γεωστρατηγικά συμφέροντά της. Κι ακόμη παραπέρα. Μια ενδεχόμενη ακύρωση του σχεδίου αυτού, που δεν άρεσε από την πρώτη στιγμή στην Τουρκία, βάζει, ενδεχομένως, ταφόπλακα και στις σχεδιαζόμενες έρευνες υδρογονανθράκων.
.
Ας ανατρέξουμε στην ιστορία. Ήταν το μακρινό 2008 όταν, επί πρωθυπουργίας Κώστα Καραμανλή, υπογράφηκε με τη Ρωσία συμφωνία για τη συμμετοχή και της χώρας μας στην κατασκευή του South Stream. Η μία από τις δύο διακλαδώσεις του, που προβλεπόταν να περνά από την Ελλάδα και να καταλήγει στην Ιταλία, συνιστούσε ουσιαστικά τον Νότιο Διάδρομο για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, με παράκαμψη της Ουκρανίας. Οι σχεδιασμοί της τότε ελληνικής κυβέρνησης προκάλεσαν άμεσα τα αμερικανικά αντανακλαστικά. Που δεν είδαν με καλό μάτι ούτε τις στενότερες σχέσεις που φαινόταν να επιδιώκει η Ελλάδα με τη Ρωσία, ούτε την ενίσχυση του ρόλου της δεύτερης στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης.
.
Προέκυψε, λοιπόν, ένας άλλος αγωγός, φαραωνικός, όπως χαρακτηρίστηκε, ο Nabucco, ως αντίπαλο δέος, που είχε την υποστήριξη τόσο ευρωπαϊκών κρατών όσο και των ΗΠΑ. Θα έφερνε αέριο κυρίως από το Ιράκ, που θα περνούσε με αγωγό από την Τουρκία και θα κατέληγε στην Αυστρία. Οι εθνικές εκλογές του 2009 ανέδειξαν πρωθυπουργό τον Γιώργο Παπανδρέου, που «ξέχασε» εν ριπή οφθαλμού, με την ανάληψη των καθηκόντων του, τον South Stream, αλλά και έναν ακόμη αγωγό, τον Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Κάπως έτσι μπήκε στο χρονοντούλαπο και ο Nabucco. Δεν χρειαζόταν πλέον η «απειλή» του.
.
Το 2015, επί πρωθυπουργίας Αλέξη Τσίπρα, βγήκε ξανά από τα συρτάρια ο South Stream, αλλά με νέα ονομασία και διαφορετικό σχεδιασμό. Θα ήταν ο Greek Stream, το κομμάτι, δηλαδή, που θα κατασκευαζόταν επί ελληνικού εδάφους για να συνδεθεί στους Κήπους του Έβρου με τον Turk Stream, το project που είχε συμφωνήσει η Ρωσία με την Τουρκία, για τη μεταφορά επιπλέον ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η κατάληξη του Greek Stream θα ήταν στο Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας κι από κει με υποθαλάσσιο αγωγό, θα συνδεόταν με την ιταλική αγορά αλλά και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές.
.
Η σχετική συμφωνία με τη Ρωσία υπογράφηκε τον Ιούνιο του 2015, με υπουργό Ενέργειας τον Παναγιώτη Λαφαζάνη. Μια συμφωνία που δεν έλαβε υπόψη το Κοινοτικό Δίκαιο (έδινε 100% λόγο και ρόλο στη ρωσική πλευρά για τον αγωγό) και κατέστη πανεύκολο να απορριφθεί από τις Βρυξέλλες, με τις πλάτες των ΗΠΑ. Κρίσιμη λεπτομέρεια: πριν ακριβώς από την υπογραφή της συμφωνίας αυτής, η Gazprom υπέγραφε με τη γερμανική ΕΟΝ, την αυστριακή OMV και τη βρετανο-ολλανδική Shell, μνημόνιο συνεργασίας για την κατασκευή του Nord Stream 2.
Το 2016, ΔΕΠΑ και Edison υπογράφουν με την Gazprom μνημόνιο συνεργασίας για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας-Ιταλίας, Ποσειδών, που περιλαμβάνει δύο τμήματα: το χερσαίο, μήκους περίπου 760 χλμ., που ξεκινά από τους Κήπους και καταλήγει στο Φλωροβούνι Θεσπρωτίας και το υποθαλάσσιο, μήκους περίπου 210 χλμ., που συνδέει τις Θεσπρωτικές ακτές με το Οτράντο της Ιταλίας. Σκοπός ήταν ο αγωγός αυτός να συνδεθεί με τον Turk Stream, μέσω του οποίου θα «κατέβαινε» το ρωσικό φυσικό αέριο. Ο Greek Stream έγινε, δηλαδή, Ποσειδών. Το έργο εντάχθηκε στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε. και παραμένει και στην τελευταία λίστα των PCIs. Η αδειοδοτική του διαδικασία προχώρησε, με τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλο να υπογράφει τον Ιούλιο του 2019 απόφαση για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, για την κατασκευή του χερσαίου τμήματος του αγωγού.
.
Οι εθνικές εκλογές του 2019 ανέδειξαν στην κυβέρνηση τη Νέα Δημοκρατία, ο αγωγός «ξεχάστηκε» ξανά (ας όψεται ο αμερικανικός παράγοντας) και ο Turk Stream βρήκε όδευση για την Ευρώπη λίγο πιο ψηλά, μέσω Βουλγαρίας, Σερβίας, ως την Ουγγαρία.
Στο μεσοδιάστημα, πριν από το 2015, πήρε τα αμερικανικά εύσημα ο TAP, που φέρνει αζέρικο φυσικό αέριο, μέσω της χώρας μας, και υποθαλάσσια ως την Ιταλία προς την Ευρώπη. Προέκταση του TAP στη Βουλγαρία είναι ο IGB, με τη νέα, φιλοαμερικανική κυβέρνηση της γείτονος να πασχίζει πάση θυσία να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο, εξού και οι πρόσφατες εμπρηστικές δηλώσεις στο Κοινοβούλιο για τις καθυστερήσεις στην κατασκευή του αγωγού.
xenos
https://www.capital.gr/forum/thread/7355947?page=3
13/1/2022