Τι προέκυψε από τη συνομιλία Μπάιντεν - Πούτιν για την Ουκρανία.
ΣXETIKA ΘΕΜΑΤΑ:
(1) Το παζάρι για την Ουκρανία και οι συνεχείς απειλές για ρωσική εισβολή. (2) Ο οικονομικός αντίκτυπος της έντασης στην Ουκρανία είναι μέρος του σχεδίου Πούτιν.
(1) Το παζάρι για την Ουκρανία και οι συνεχείς απειλές για ρωσική εισβολή. (2) Ο οικονομικός αντίκτυπος της έντασης στην Ουκρανία είναι μέρος του σχεδίου Πούτιν.
Τι προέκυψε από τη συνομιλία Μπάιντεν - Πούτιν
για την Ουκρανία.
Το κλίμα του συναγερμού (το οποίο η Μόσχα χαρακτηρίζει ενορχηστρωμένη υστερία, επιμένοντας ότι δεν έχει πρόθεση εισβολής στην Ουκρανία) επέτεινε η συνεχιζόμενη αποχώρηση του μη αναγκαίου διπλωματικού προσωπικού δυτικών χωρών από το Κίεβο, αλλά και η απόσυρση των Αμερικανών και Βρετανών παρατηρητών από την αποστολή του ΟΑΣΕ στη γραμμή αντιπαράταξης στην ανατολική Ουκρανία.
Η συνδιάλεξη Μπάιντεν-Πούτιν διήρκεσε λίγο περισσότερο από μία ώρα και ενώ ήταν προγραμματισμένη για σήμερα Δευτέρα, αλλά επισπεύσθηκε στο φόντο αυτής της βαριάς ατμόσφαιρας. Και ενώ το σχετικό επίσημο ανακοινωθέν του Λευκού Οίκου αφήνει την εντύπωση ότι στη συζήτηση κυριάρχησε η απειλή λήψης σαρωτικών κυρώσεων σε περίπτωση στρατιωτικής προώθησης της Ρωσίας, ο Ουσακόφ δίνει μια πιο σύνθετη εικόνα. Όπως ανέφερε, το ζήτημα των κυρώσεων ηγέρθη, όπως ήταν αναμενόμενο, αλλά το πλείστο της συζήτησης αφιερώθηκε αλλού. Κατά την εκδοχή του Κρεμλίνου, ο μεν Πούτιν συνόψισε όλο το χρονικό των σχέσεων ΝΑΤΟ-Ρωσίας από τη δεκαετία του '90 και εξής, ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος προχώρησε σε προτάσεις για την αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο πλευρών. Σύμφωνα με τον Ουσακόφ, οι προτάσεις αυτές εν πολλοίς "επικαλύπτονται” (άρα δεν ταυτίζονται πλήρως) με τις γραπτές απαντήσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στα δύο σχέδια διεθνών συνθηκών που επέδωσε η Μόσχα στα μέσα Δεκεμβρίου, υπό τύπον οιονεί τελεσιγράφου, και οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στην βασική ρωσική αξίωση για παροχή δεσμευτικών εγγυήσεων ασφαλείας προς τη Ρωσία (βασικά τη μη ένταξη της Ουκρανίας στην Ατλαντική Συμμαχία και την απομάκρυνση του επιθετικού οπλισμού από περιοχές κοντά στα ρωσικά σύνορα). Οι προτάσεις Μπάιντεν αναφέρθηκε ότι πρόκειται να μελετηθούν, μαζί με τις γραπτές απαντήσεις των οποίων η διυπουργική αξιολόγηση από ρωσικής πλευράς έχει ουσιαστικά ολοκληρωθεί.
Αποκομίζει κανείς την εντύπωση ότι εν μέσω της πολεμικής ρητορικής η διπλωματία δεν έχει εξαντλήσει τις δυνατότητές της και ότι ο Μπάιντεν κατέθεσε κάτι το νέο, το οποίο, όσο και αν δεν καλύπτει τις ρωσικές επιδιώξεις, δεν μπορεί και να αγνοηθεί. Άλλωστε, οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να συνεχισθεί ο διάλογος σε υπηρεσιακό επίπεδο.
Το ότι στο ανακοινωθέν που εξέδωσε ο Λευκός Οίκος για την αντίστοιχη ομιλία που είχε ακολούθως ο Μπάιντεν με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν παρουσιάζει τη "ρωσική εισβολή” ως "επικείμενη” υποδεικνύει επίσης ένα χαμήλωμα των τόνων σε σχέση με τις δηλώσεις Σάλιβαν.
Δεν θα μπορούσε να είναι και διαφορετικά, καθώς το ίδιο το Κίεβο αισθάνεται όλο και πιο άβολα σε σχέση με αυτή την ρητορική, αν μη τι άλλο διότι πλήττει την ουκρανική οικονομία, ενώ ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα έκανε γνωστό ότι η "πυρηνική επιλογή” μεταξύ των εξεταζόμενων κυρώσεων, ήτοι η α λα ιρανικά αποβολή της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα πληρωμών Swift έχει τεθεί εκτός συζήτησης, λόγω των αντιρρήσεων ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών.
Σύμφωνα, μάλιστα, με έρευνα της JPMorgan, μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένων των UniCredit, RBI, Société Générale και ING έχουν μεγάλη έκθεση σε ρωσικό χρέος και κινδυνεύουν να χάσουν δισεκατομμύρια σε περίπτωση αποβολής της Ρωσίας από το Swift.
Μια περίπλοκη και ριψοκίνδυνη "χορογραφία” μοιάζει να εκτυλίσσεται με αμφότερους τους Μπάιντεν και Πούτιν να αναζητούν οδό διαφυγής από τη δύσκολη θέση στην οποία φέρνει τον μεν πρώτο η πίεση των "ιεράκων” στο εσωτερικό του, τον δε δεύτερο η αυτοδέσμευσή του σε μία επιθετική στάση, την οποία δεν μπορεί να υποστείλει ευπροσώπως, αν δεν είναι σε θέση να επικαλεστεί μια ορισμένη διπλωματική νίκη. Η διόγκωση του κλίματος έκτακτης ανάγκης μπορεί να τους διευκολύνει στην αποδοχή, ενόψει των τεραστίων ρίσκων που προκύπτουν, ορισμένων συνετών συμβιβασμών. Μπορεί όμως και να αποκτήσει δική της ζωή, κάνοντας τα ρίσκα πραγματικότητα.
Του Κώστα Ράπτη
https://www.capital.gr/diethni/3614690/ti-proekupse-apo-ti-sunomilia-mpainten-poutin-gia-tin-oukrania
14/2/2022
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Το παζάρι για την Ουκρανία
και οι συνεχείς απειλές για ρωσική εισβολή.
και οι συνεχείς απειλές για ρωσική εισβολή.
Καθώς οδεύουμε στον τέταρτο μήνα του αμερικανορωσικού σίριαλ για την Ουκρανία, η κατάσταση φαίνεται να κλιμακώνεται σταδιακά και προοδευτικά. Από τον Νοέμβριο ωστόσο, όταν και οι ΗΠΑ ανέδειξαν τη συσσώρευση ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα με τα Ουκρανία, βρίσκεται σε εξέλιξη μία μεγάλη διαπραγμάτευση για την ανατολική Ευρώπη, αλλά κι ευρύτερα, της οποίας βλέπουμε τα αποτελέσματα.
Η ωριαία τηλεφωνική συνάντηση του Τζο Μπάιντεν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να μην οδήγησε σε κάποια κρίσιμη καμπή της ουκρανικής κρίσης, αλλά οι δηλώσεις του Κρεμλίνου έριξαν λίγο φως στις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στο διπλωματικό παρασκήνιο. Παρά τις πομπώδεις απειλές δημοσίως, ο Ρώσος εκπρόσωπος Τύπου Ντμίτρι Πέσκοφ, δήλωσε πως μόνο ένα μικρό μέρος της συνομιλίας σπαταλήθηκε στο ενδεχόμενο κυρώσεων, κάτι που ο Λευκός Οίκος δεν διέψευσε. Η ευρύτερη διαπραγμάτευση που πραγματοποιείται μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας είναι η ουσία του ουκρανικού ζητήματος.
Το ότι η Ρωσία έχει μετατραπεί σε ένα κράτος που δεν αφήνει περιθώρια δημοκρατικής δράσης, στρέφεται εναντίον των αντικαθεστωτικών αντιπάλων, δίχως να σέβεται ανθρώπινα δικαιώματα ενώ μετέρχεται αθέμιτων και επικίνδυνων πρακτικών είναι μάλλον κοινός τόπος. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει πως μπορεί να δεχθεί την τόσο μεγάλη στρατιωτική αμερικανική παρουσία στη γειτονιά της, ειδικά εφ' όσον διαθέτει τη δύναμη να την αποτρέψει. Το θέμα της Ουκρανίας το αποδεικνύει αυτό χαρακτηριστικά.
Αντίστοιχα με τη ρωσική επίδειξη ισχύος στο χώρο που ορίζει ως εγγύς εξωτερικό της, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συμβάλει κι εκείνες στη στρατιωτικοποίηση του ουκρανικού ζητήματος, αν όχι εξίσου, τουλάχιστον σημαντικά. Έσχατο παράδειγμα είναι οι διαρκείς εμφανίσεις του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν και οι αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις για μία ρωσική εισβολή, πριν από το τέλος των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στις 20 Φεβρουαρίου. Την ίδια στιγμή που ο Εμμανουέλ Μακρόν δεν είδε κάποιο σημάδι ρωσικής εισβολής, η Ουάσιγκτον φωνάζει διαρκώς πως από μέρα σε μέρα επίκειται η έναρξη των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων. Το ορόσημο της 20ης Φεβρουαρίου, ημέρας λήξης των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, που τέθηκε φυσικά από τον Σάλιβαν έχει τη δική του σημασία, καθώς από τη φύση τους, οι Ολυμπιακοί Αγώνες αντιτίθενται στις πολεμικές επιχειρήσεις.
Ο Λευκός Οίκος σκόπευε να πατήσει βέβαια στο παρελθόν των ρωσικών πολεμικών επιχειρήσεων αυτή την περίοδο το 2008 στη Γεωργία, αλλά και την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Ωστόσο βέβαια οι συγκεκριμένοι Ολυμπιακοί Αγώνες, που διεξάγονται στο Πεκίνο κι έχουν το δικό τους πολιτικό διακύβευμα για την Ουάσιγκτον, καθώς οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει διπλωματικό εμπάργκο στην Κίνα για λόγους ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Όπως είχε αναφέρει στο liberal ο Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης, με θητεία στο ολυμπιακό κίνημα μεταξύ άλλων η σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Κίνας το τελευταίο διάστημα, επεκτείνεται και στην ενίσχυση της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων από το Πεκίνο, για την ανάδειξη του κινεζικού μεγαλείου, το οποίο δεν θα αναδεικνυόταν από ένα ξέσπασμα πολεμικών ενεργειών στην Ουκρανία. Χαρακτηριστικό της στενής σχέσης των δύο κρατών, είναι πως ο Πούτιν μαζί με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπινγκ υπέγραψαν αυτή την περίοδο ένα κοινό κείμενο, όπου οι απόψεις τους ταυτίζονται σε μία σειρά ζητημάτων, από τη δική τους προσέγγιση για τη δημοκρατία μέχρι και την καταδίκη της επιθετικότητας των Ηνωμένων Πολιτειών. Η εργαλειοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων ενδεχομένως να αναμένεται από ένα κυνικό και συγκεντρωτικό κράτος. Αυτό βέβαια δεν δικαιολογεί την εμπλοκή των Ολυμπιακών Αγώνων από μία ηγέτιδα δύναμη της Δύσης, όπως είναι οι ΗΠΑ, στις συνεχείς απειλές τους περί μίας ρωσικής επίθεσης.
Υιοθετώντας τη διαρκή τακτική επίκλησης του ρωσικού κινδύνου, οι Ηνωμένες Πολιτείες κινδυνεύουν πλέον να μην γίνονται πιστευτές στην κοινή γνώμη. Η Ρωσία συνεχίζει να διατείνεται πως δεν έχει προβεί σε κάποια παράνομη κίνηση, αναπτύσσοντας στρατεύματα σε δικό της έδαφος ή σε συμφωνία με συμμάχους της. Η περίπτωση των Βρετανών συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου η αντίθεση στις ρωσικές θέσεις έχει γίνει αντανακλαστική, είναι παράδειγμα προς αποφυγή. Η ατυχής συνέντευξη της Υπουργού Εξωτερικού της Μεγάλης Βρετανίας στη Μόσχα απέναντι στον βετεράνο Ρώσο ομόλογο της είναι ένα μικρό μόνο δείγμα των δυσμενών συνεπειών που μπορεί να έχει μία τέτοια στάση.
Από την άλλη πλευρά, ο Λευκός Οίκος μπορεί να το αντιμετωπίζει ως μία περίπτωση που δεν μπορεί να χάσει, παρά μόνο να κερδίσει. Στην περίπτωση που υπάρξουν ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, οι Αμερικάνοι θα ισχυρίζονται πως είχαν προειδοποιήσει και έκαναν ότι μπορούσαν, ενώ σε περίπτωση που δεν υπάρξει πολεμική σύγκρουση, θα μπορούν να δηλώνουν πως ήταν εκείνοι απέτρεψαν μία ρωσική εισβολή. Win-win όπως θα το περιέγραφαν οι Αμερικάνοι, για έναν Αμερικάνο πρόεδρο.
Βέβαια, για τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν αυτή η ένταση είναι μία συνηθισμένη κατάσταση. Πέρα από τα αυξημένα έσοδα από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και το φυσικό αέριο, η Μόσχα μετράει τους φίλους της, σε στιγμές κρίσης, από τη Λευκορωσία, την Ουγγαρία μέχρι και την Κίνα. Όσο καιρό δηλαδή οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε μία κατάσταση υψηλού συναγερμού, για τη Ρωσία είναι απλά η καθημερινότητα της, ή αλλιώς business as usual.
Ηλίας Τασόπουλος
https://www.liberal.gr/world/to-pazari-gia-tin-oukrania-kai-oi-sunecheis-apeiles-gia-rosiki-eisboli/432147
14 Φεβρουαρίου 2022
2.
Ο οικονομικός αντίκτυπος της έντασης στην Ουκρανία είναι μέρος του σχεδίου Πούτιν.
Η πιθανή μπλόφα της Μόσχας στην Ε.Ε. και ο επικίνδυνος «χορός» με τη ρωσική αρκούδα.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει ισχυρές οικονομικές αναταράξεις: Πληθωρισμό ρεκόρ, ανάγκη ανάκαμψης από την πανδημία και διχασμένη απόκριση στις αποστολές στρατευμάτων της Ρωσίας στα σύνορα με την Ουκρανία.
Το αν αυτή η περίπλοκη κατάσταση θα βελτιωθεί τις επόμενες εβδομάδες και μήνες εξαρτάται από πολλούς παράγοντες - συμπεριλαμβανομένων των τανκ του Βλαντιμίρ Πούτιν, των τιμών της ενέργειας και των συνεχιζόμενων επιπτώσεων του κορονοϊού - και από το πώς θα αντιδράσει η παγκόσμια κοινότητα σε αυτά.
Τίποτα από αυτά δεν είναι ξεκάθαρο. Για παράδειγμα, οι Δυτικοί σύμμαχοι (συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης) έχουν υποσχεθεί προειδοποιήσει για τεράστιες κυρώσεις, εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, αλλά το πόσο αποτελεσματικές είναι αυτές ως αποτρεπτικός παράγοντας είναι συζητήσιμο. Η Ρωσία μπορεί, μεσοπρόθεσμα, να πουλήσει μεγάλο μέρος της ενέργειάς της μέσω μιας συμμαχίας της με την Κίνα και να αποφύγει μεγάλο μέρος των επιπτώσεων από τις επαπειλούμενες κυρώσεις.
Ο Πούτιν έχει επίσης δημιουργήσει ειδικές αυτόνομες περιοχές εντός της Ρωσίας ως οικονομικά καταφύγια «ανεπηρέαστα από κυρώσεις». Πολλοί από τους πλουσιότερους πολίτες της χώρας έχουν ειδοποιηθεί και θα έχουν χρόνο να προσαρμόσουν τα οικονομικά τους ενόψει της αποκοπής πρόσβασης στις δυτικές τράπεζες. Ορισμένες ευρωπαϊκές τράπεζες θα πληγώνονταν πολύ και οι ίδιες από ενδεχόμενες κυρώσεις.
Το πραγματικό οικονομικό κόστος μιας εισβολής για τη Ρωσία δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο. Και ούτε, εν προκειμένω, είναι ο απώτερος στόχος του Πούτιν. Τουλάχιστον τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, είναι πιθανό όλη αυτή η ένταση να είναι μια μπλόφα για να αποδυναμώσει την ουκρανική οικονομία και να σπείρει διχόνοια στην Ε.Ε.
Την κατάσταση δεν βοηθά η προσέγγιση της προηγούμενης καγκελαρίου της Γερμανίας, Ανγκελα Μέρκελ, της οποίας η πολιτική με τη Ρωσία ήταν πάντα να παίζει με τον χρόνο. Για μια εξαρτώμενη από την ενέργεια Ευρωπαϊκή Ενωση, αυτό απλώς αυξάνει την πιθανότητα σύγκρουσης με τη Ρωσία. Η νέα, εύθραυστη γερμανική κυβέρνηση συνασπισμού δεν έχει προετοιμαστεί καλά για την άφιξη 100.000 ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία.
Αυτό που περιπλέκει περαιτέρω τα πράγματα είναι το ερωτηματικό σχετικά με τον τεράστιο, ακριβό και αχρησιμοποίητο ακόμη αγωγό Nordstream 2 που έχει σχεδιαστεί για να φέρει αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη. Η νομοθεσία της ΕΕ απαιτεί τον διαχωρισμό ιδιοκτήτη και φορέα εκμετάλλευσης στους αγωγούς, αλλά ο ρωσικός προμηθευτής Gazprom δεν επιθυμεί να παραχωρήσει τον έλεγχο.
Οι καθυστερήσεις είναι πονοκέφαλος τόσο για τον Ολαφ Σολτς, τον νέο και σιωπηλό καγκελάριο, όσο και για τον Πούτιν. Η άρνηση στη λειτουργία του Nordstream 2 ήταν βασικό στοιχείο των διαπραγματεύσεων των ΗΠΑ, ενώ η θέση της Γερμανίας φαίνεται πιο διφορούμενη.
Τούτου λεχθέντος, η Ρωσία θα μπορούσε να αντέξει κάποια καθυστέρηση, καθώς το φυσικό αέριο του αγωγού αποτελεί μόνο το 11% των εξαγωγών της. Αλλά θα επηρέαζε τους μακροπρόθεσμους στόχους της να εγκλωβίσει τη Γερμανία σε μια στενότερη σχέση εξάρτησης, τουλάχιστον έως ότου οι καθαροί στόχοι μηδενικής ενέργειας είναι πιο προσιτοί. Αυτό είναι κεντρικό σημείο τόσο για τη στρατηγική φιλοδοξία της Ρωσίας όσο και για τη γερμανική ενεργειακή σταθερότητα, ακόμα κι αν οι προμήθειες αερίου από την Αμερική και το Κατάρ μπορούν να βοηθήσουν στο μεταξύ.
Εν τω μεταξύ, η Ευρώπη κάνει ό,τι μπορεί για να αντιμετωπίσει τις οικονομικές επιπτώσεις της COVID, που οδήγησε σε πολλές χώρες να αναλάβουν τεράστια ποσά χρέους, τα οποία πρέπει τώρα να αποπληρώσουν για να συμμορφωθούν με τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ. Σε αυτό το μείγμα προστίθεται το φάσμα του αυξανόμενου πληθωρισμού, το οποίο θα μπορούσε να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.
Μια εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πιθανότατα θα τρόμαζε τις παγκόσμιες αγορές, ειδικά τις ευρωπαϊκές μετοχές, και θα ανέβαζε τις τιμές του φυσικού αερίου, του ηλεκτρισμού και του πετρελαίου.
Η υποστήριξη στα σύνορα της Ουκρανίας και οι διαβεβαιώσεις ότι δεν θα επεκταθεί περαιτέρω το ΝΑΤΟ με την ένταξη του Κιέβου προς το παρόν μπορεί να είναι αρκετές, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές θεωρούνται αξιόπιστες και συνδέονται με τη ροή του Nordstream 2.
Η διατήρηση της εξάρτησης της Ευρώπης από το αέριο της Ρωσίας για όσο το δυνατόν περισσότερο είναι το κλειδί για την επιρροή στη Γερμανία (και επομένως στην ΕΕ) καθώς και στην Ουκρανία.
Εξασφαλίζει μια ασφάλεια στη Ρωσίας πολύ περισσότερο από απλά εδαφική.
Σε έναν περίπλοκο, αλληλεξαρτώμενο κόσμο, όπου τόσο η στρατιωτική όσο και η ενεργειακή ασφάλεια υφίστανται πίεση, η Ευρώπη αποδεικνύεται άσχημα προετοιμασμένη αυτή τη στιγμή. Η ανταπόκρισή της μέχρι στιγμής είναι ανάμεικτη. Τα κράτη της Βαλτικής τάσσονται υπέρ μια σκληρής γραμμής, με τη Γερμανία να επιδιώκει ισορροπία και τη Γαλλία να είναι πιο ήπια και να ευνοεί μια «επανεκκίνηση» στις σχέσεις με τη Ρωσία σε θέματα ασφάλειας. Το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει απασχολημένο με τα εσωτερικά του θέματα και τα κορονοπάρτι του Μπόρις Τζόνσον.
Αλλά ακόμα κι αν η ένταση γύρω από την Ουκρανία εκτονωθεί τους επόμενους μήνες, είναι πιθανό να επιστρέψει. Το επίμονο πρόβλημα φυσικού αερίου της Ευρώπης έχει κόστος. Το ενδιαφέρον της Ρωσίας είναι να δει πόσο μακριά μπορεί να το τραβήξει.
Και η χρονική στιγμή του «τζόγου» του Πούτιν στην Ουκρανία δεν είναι τυχαία. Είναι γεμάτος με χρήματα από το πετρέλαιο ενώ η Ευρώπη έχει αποδυναμωθεί από την COVID και τις παγκόσμιες οικονομικές πιέσεις. Είναι αδύνατο να προβλεφθεί τι θα συμβεί στη συνέχεια, αλλά αυτό που φαίνεται βέβαιο βραχυπρόθεσμα είναι η συνεχιζόμενη ριψοκίνδυνη διπλωματία, το μπλοφάρισμα μπλόφα και η διαπραγμάτευση για παραχωρήσεις που περιλαμβάνουν επώδυνες επιλογές.
Το να προσπαθεί να χορέψει κανείς με την αρκούδα της Ρωσίας είναι πάντα επικίνδυνο – και ειδικά σε έναν ζοφερό χειμώνα από οικονομική άποψη.
https://www.reuters.com/
https://www.huffingtonpost.gr/entry/o-oikonomikos-antiktepos-tes-entases-sten-oekrania-einai-meros-toe-schedioe-poetin_gr_620a4c20e4b0ccfb3e585bd9
14/2/2022
Το αν αυτή η περίπλοκη κατάσταση θα βελτιωθεί τις επόμενες εβδομάδες και μήνες εξαρτάται από πολλούς παράγοντες - συμπεριλαμβανομένων των τανκ του Βλαντιμίρ Πούτιν, των τιμών της ενέργειας και των συνεχιζόμενων επιπτώσεων του κορονοϊού - και από το πώς θα αντιδράσει η παγκόσμια κοινότητα σε αυτά.
Τίποτα από αυτά δεν είναι ξεκάθαρο. Για παράδειγμα, οι Δυτικοί σύμμαχοι (συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης) έχουν υποσχεθεί προειδοποιήσει για τεράστιες κυρώσεις, εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, αλλά το πόσο αποτελεσματικές είναι αυτές ως αποτρεπτικός παράγοντας είναι συζητήσιμο. Η Ρωσία μπορεί, μεσοπρόθεσμα, να πουλήσει μεγάλο μέρος της ενέργειάς της μέσω μιας συμμαχίας της με την Κίνα και να αποφύγει μεγάλο μέρος των επιπτώσεων από τις επαπειλούμενες κυρώσεις.
Ο Πούτιν έχει επίσης δημιουργήσει ειδικές αυτόνομες περιοχές εντός της Ρωσίας ως οικονομικά καταφύγια «ανεπηρέαστα από κυρώσεις». Πολλοί από τους πλουσιότερους πολίτες της χώρας έχουν ειδοποιηθεί και θα έχουν χρόνο να προσαρμόσουν τα οικονομικά τους ενόψει της αποκοπής πρόσβασης στις δυτικές τράπεζες. Ορισμένες ευρωπαϊκές τράπεζες θα πληγώνονταν πολύ και οι ίδιες από ενδεχόμενες κυρώσεις.
Το πραγματικό οικονομικό κόστος μιας εισβολής για τη Ρωσία δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο. Και ούτε, εν προκειμένω, είναι ο απώτερος στόχος του Πούτιν. Τουλάχιστον τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, είναι πιθανό όλη αυτή η ένταση να είναι μια μπλόφα για να αποδυναμώσει την ουκρανική οικονομία και να σπείρει διχόνοια στην Ε.Ε.
Την κατάσταση δεν βοηθά η προσέγγιση της προηγούμενης καγκελαρίου της Γερμανίας, Ανγκελα Μέρκελ, της οποίας η πολιτική με τη Ρωσία ήταν πάντα να παίζει με τον χρόνο. Για μια εξαρτώμενη από την ενέργεια Ευρωπαϊκή Ενωση, αυτό απλώς αυξάνει την πιθανότητα σύγκρουσης με τη Ρωσία. Η νέα, εύθραυστη γερμανική κυβέρνηση συνασπισμού δεν έχει προετοιμαστεί καλά για την άφιξη 100.000 ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία.
Αυτό που περιπλέκει περαιτέρω τα πράγματα είναι το ερωτηματικό σχετικά με τον τεράστιο, ακριβό και αχρησιμοποίητο ακόμη αγωγό Nordstream 2 που έχει σχεδιαστεί για να φέρει αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη. Η νομοθεσία της ΕΕ απαιτεί τον διαχωρισμό ιδιοκτήτη και φορέα εκμετάλλευσης στους αγωγούς, αλλά ο ρωσικός προμηθευτής Gazprom δεν επιθυμεί να παραχωρήσει τον έλεγχο.
Οι καθυστερήσεις είναι πονοκέφαλος τόσο για τον Ολαφ Σολτς, τον νέο και σιωπηλό καγκελάριο, όσο και για τον Πούτιν. Η άρνηση στη λειτουργία του Nordstream 2 ήταν βασικό στοιχείο των διαπραγματεύσεων των ΗΠΑ, ενώ η θέση της Γερμανίας φαίνεται πιο διφορούμενη.
Τούτου λεχθέντος, η Ρωσία θα μπορούσε να αντέξει κάποια καθυστέρηση, καθώς το φυσικό αέριο του αγωγού αποτελεί μόνο το 11% των εξαγωγών της. Αλλά θα επηρέαζε τους μακροπρόθεσμους στόχους της να εγκλωβίσει τη Γερμανία σε μια στενότερη σχέση εξάρτησης, τουλάχιστον έως ότου οι καθαροί στόχοι μηδενικής ενέργειας είναι πιο προσιτοί. Αυτό είναι κεντρικό σημείο τόσο για τη στρατηγική φιλοδοξία της Ρωσίας όσο και για τη γερμανική ενεργειακή σταθερότητα, ακόμα κι αν οι προμήθειες αερίου από την Αμερική και το Κατάρ μπορούν να βοηθήσουν στο μεταξύ.
Εν τω μεταξύ, η Ευρώπη κάνει ό,τι μπορεί για να αντιμετωπίσει τις οικονομικές επιπτώσεις της COVID, που οδήγησε σε πολλές χώρες να αναλάβουν τεράστια ποσά χρέους, τα οποία πρέπει τώρα να αποπληρώσουν για να συμμορφωθούν με τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ. Σε αυτό το μείγμα προστίθεται το φάσμα του αυξανόμενου πληθωρισμού, το οποίο θα μπορούσε να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.
Μια εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πιθανότατα θα τρόμαζε τις παγκόσμιες αγορές, ειδικά τις ευρωπαϊκές μετοχές, και θα ανέβαζε τις τιμές του φυσικού αερίου, του ηλεκτρισμού και του πετρελαίου.
Η υποστήριξη στα σύνορα της Ουκρανίας και οι διαβεβαιώσεις ότι δεν θα επεκταθεί περαιτέρω το ΝΑΤΟ με την ένταξη του Κιέβου προς το παρόν μπορεί να είναι αρκετές, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές θεωρούνται αξιόπιστες και συνδέονται με τη ροή του Nordstream 2.
Η διατήρηση της εξάρτησης της Ευρώπης από το αέριο της Ρωσίας για όσο το δυνατόν περισσότερο είναι το κλειδί για την επιρροή στη Γερμανία (και επομένως στην ΕΕ) καθώς και στην Ουκρανία.
Εξασφαλίζει μια ασφάλεια στη Ρωσίας πολύ περισσότερο από απλά εδαφική.
Σε έναν περίπλοκο, αλληλεξαρτώμενο κόσμο, όπου τόσο η στρατιωτική όσο και η ενεργειακή ασφάλεια υφίστανται πίεση, η Ευρώπη αποδεικνύεται άσχημα προετοιμασμένη αυτή τη στιγμή. Η ανταπόκρισή της μέχρι στιγμής είναι ανάμεικτη. Τα κράτη της Βαλτικής τάσσονται υπέρ μια σκληρής γραμμής, με τη Γερμανία να επιδιώκει ισορροπία και τη Γαλλία να είναι πιο ήπια και να ευνοεί μια «επανεκκίνηση» στις σχέσεις με τη Ρωσία σε θέματα ασφάλειας. Το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει απασχολημένο με τα εσωτερικά του θέματα και τα κορονοπάρτι του Μπόρις Τζόνσον.
Αλλά ακόμα κι αν η ένταση γύρω από την Ουκρανία εκτονωθεί τους επόμενους μήνες, είναι πιθανό να επιστρέψει. Το επίμονο πρόβλημα φυσικού αερίου της Ευρώπης έχει κόστος. Το ενδιαφέρον της Ρωσίας είναι να δει πόσο μακριά μπορεί να το τραβήξει.
Και η χρονική στιγμή του «τζόγου» του Πούτιν στην Ουκρανία δεν είναι τυχαία. Είναι γεμάτος με χρήματα από το πετρέλαιο ενώ η Ευρώπη έχει αποδυναμωθεί από την COVID και τις παγκόσμιες οικονομικές πιέσεις. Είναι αδύνατο να προβλεφθεί τι θα συμβεί στη συνέχεια, αλλά αυτό που φαίνεται βέβαιο βραχυπρόθεσμα είναι η συνεχιζόμενη ριψοκίνδυνη διπλωματία, το μπλοφάρισμα μπλόφα και η διαπραγμάτευση για παραχωρήσεις που περιλαμβάνουν επώδυνες επιλογές.
Το να προσπαθεί να χορέψει κανείς με την αρκούδα της Ρωσίας είναι πάντα επικίνδυνο – και ειδικά σε έναν ζοφερό χειμώνα από οικονομική άποψη.
https://www.reuters.com/
https://www.huffingtonpost.gr/entry/o-oikonomikos-antiktepos-tes-entases-sten-oekrania-einai-meros-toe-schedioe-poetin_gr_620a4c20e4b0ccfb3e585bd9
14/2/2022