Η Κίνα, η τίγρη και η …κουδουνίστρα.

 
EPA/SARAH SILBIGER / POOL


Η Κίνα, η τίγρη και η …κουδουνίστρα.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προειδοποίησε τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζιπινγκ να μην στηρίξει τη Ρωσία στον πόλεμο της Ουκρανίας, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος μετά από τη δίωρη τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν χθες οι δύο ηγέτες. «Αν το Πεκίνο αποφασίσει να στηρίξει τον Βλαντιμίρ Πούτιν στον επιθετικό του πόλεμο κατά της Ουκρανίας, θα έχει σοβαρές συνέπειες», τόνισε ο Μπάιντεν. Άφησε ανοιχτό πάντως ποιες θα ήταν οι συγκεκριμένες συνέπειες. Σύμφωνα με το κινεζικό κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο CCTV, ο Σι απάντησε ότι «οι διακρατικές σχέσεις δεν πρέπει να φτάνουν στο στάδιο των στρατιωτικών εχθροπραξιών»: «Η ειρήνη και η ασφάλεια είναι οι πιο πολύτιμοι θησαυροί της διεθνούς κοινότητας»,είπε.

Ο Κινέζος ηγέτης φέρεται όμως να ανέφερε και μια παλιά Μανδαρίνικη παροιμία στον Μπάιντεν: «Οποιος θέλει να βάλει μια κουδουνίστρα γύρω από το λαιμό της τίγρης, θα πρέπει να ξέρει και πώς να την αφαιρέσει». Αποκωδικοποιημένα, η παροιμία αυτή σημαίνει ότι ο Σι νίπτει τας χείρας του. Λέει στην Ουάσιγκτον ότι αυτή πρέπει να συζητήςει με τη Ρωσία για την επίλυση της κρίσης. Οι ειδικοί λένε ότι η αρχαία παροιμία για την τίγρη και την κουδουνίστρα χρησιμοποιείται συχνά από τον Σι. Κυρίως όταν είναι πεπεισμένος ότι πρέπει να δώσει ένα μάθημα στον συνομιλητή. Για το Πεκίνο άλλωστε, ήταν η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς που «αμόλησε» τη ρωσική τίγρη. Άρα, δεν υπάρχει περίπτωση διαμεσολάβησης. Καμμία δέσμευση για παρέμβαση στον Πούτιν.

Είναι ενδεικτικό ότι το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua δεν περίμενε καν να τελειώσει η δίωρη τηλεφωνική συζήτηση για να στείλει τηλεγράφημα με τις δηλώσεις Σι. Ενώ η κλήση ήταν ακόμη στη μέση, δημοσιεύτηκαν από το πρακτορείο τα σημεία παρέμβασης του Σι στον Μπάιντεν. Μια σαφής ένδειξη ότι όλα είχαν ήδη προετοιμαστεί εκ των προτέρων και δεν αναμένονταν προσαρμογή των θέσεων του Πεκίνου στις ερωτήσεις του Αμερικανού προέδρου.

Στο τηλεγράφημα του Xinhua μάλιστα,οι εντάσεις της Κίνας με τους Αμερικανούς για την Ταϊβάν, αναφέρονται πριν το θέμα της Ουκρανίας. Και εδώ, ο Σι είπε ότι «κάποιοι στις Ηνωμένες Πολιτείες στέλνουν λάθος μηνύματα στους αυτονομιστές», της Ταιβάν. Αντίθετα, το Πεκίνο έχει στείλει ένα αεροπλανοφόρο στα Στενά της Ταιβάν. Δεν ξέρουμε αν ο Σι θα εξαπολύσει ποτέ έναν πόλεμο σαν τον Πούτιν στην Ουκρανία. Αλλά η Κίνα είναι ήδη ηγεμονική δύναμη. Μπορεί μάλιστα - παραδόξως - να αποδειχτεί ότι η αποδυνάμωση της Ρωσίας, θα αποτελέσει αρνητικό φαινόμενο για την Ευρώπη και τη Δύση. Αφού μια κατεστραμμένη Ρωσία έχει πολλές πιθανότητες να μετατραπεί σε προκεχωρημένο κινεζικό «φυλάκιο» στη Δύση: ένας διαφορετικός τερματικός σταθμός, στον νέο Δρόμο του Μεταξιού…

Του Μιχάλη Ψύλου

psilosm@naftemporiki.gr

https://www.naftemporiki.gr/story/1844007/i-kina-i-tigri-kai-i-koudounistra


19/3/2022


            ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ            


 
1.
Τι κρίνεται στις συνομιλίες ΗΠΑ-Κίνας
σε φόντο Ουκρανίας.


Ξεκίνησαν από διαφορετικά ημισφαίρια και γεφύρωσαν την απόσταση συναντώμενοι στη Ρώμη. Με το νου στραμμένο κατεξοχήν σε μία σύγκρουση που διεξάγεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις δικές τους χώρες, αλλά στην οποία κρίνεται το σύνολο των διεθνών συσχετισμών και ισορροπιών.

Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλλιβαν και ο Κρατικός Σύμβουλος της Κίνας (και μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Κομμουνιστικού Κόμματος με ευθύνη την εξωτερική πολιτική) Γιαν Τζιετσί έχουν σήμερα το κρισιμότερο ίσως ραντεβού που θα μπορούσε να υπάρξει στο φόντο του πολέμου της Ουκρανίας, καθώς η Ουάσιγκτον προσπαθεί να κρατήσει το Πεκίνο σε απόσταση από τη Μόσχα.

Ήδη ο αγγλοσαξονικός τύπος δημιούργησε το κατάλληλο κλίμα, μεταφέροντας πληροφορίες ότι η ρωσική πλευρά ζήτησε βοήθεια σε στρατιωτικό υλικό και οικονομική ενίσχυση από τους Κινέζους εταίρους, ενώ ο ίδιος ο Σάλιβαν προειδοποίησε ότι θα υπάρξουν "απολύτως” βαριές επιπτώσεις εάν η Κίνα βοηθήσει τη Ρωσία να παρακάμψει τις εναντίον της κυρώσεις.

Όμως η Κίνα υφίσταται ήδη οικονομικό πόλεμο από την αμερικανική πλευρά και σίγουρα δεν αρέσκεται να δείχνει ότι υποχωρεί απέναντι στη γλώσσα των απειλών. Επιπλέον, το αίτημα βοήθειας που φέρεται να απηύθυνε η Μόσχα στο Πεκίνο, και διαψεύσθηκε οργισμένα από Κινέζους ιθύνοντες, μπορεί να θεωρηθεί απλώς ως επικοινωνιακό εύρημα για να πεισθεί η Κίνα να μην βρεθεί να μοιράζεται την απομόνωση μιας ούτως ή άλλως χαμένης Ρωσίας. Διαφορετικά ειπωμένο, ο ασιατικός γίγαντας καλείται να επιτρέψει τη μακρά παράταση της ουκρανικής κρίσης, που δείχνει πλέον να αποτελεί κεντρική επιλογή της Δύσης.

Μόνο που η βαθύτερη λογική του ουκρανικού πολέμου, με αντιμαχόμενες δύο χώρες στις οποίες η Κίνα έχει μεγάλα συμφέροντα, είναι ακριβώς η διατάραξη των χερσαίων οδών από τις οποίες περνά το φιλόδοξο σχέδιο της ευρασιατικής ολοκλήρωσης. Το ότι οι εντάσεις στον πλανητικό ανταγωνισμό κλιμακώθηκαν πολύ γρηγορότερα από όσο θα ήθελε η κινεζική πλευρά, δεν είναι επαρκής λόγος για να επιστρέψει το Πεκίνο σε μία κατάσταση γεωπολιτικού αυτοπεριορισμού.

Τα πράγματα είναι περίπλοκα – αλλά από μίαν άλλη άποψη πολύ απλά επίσης. Η Κίνα έχει κάνει τη στρατηγική επιλογή μιας διαρκώς εμβαθυνόμενης συνεργασίας με τη Ρωσία (μιας "συνολικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης συντονισμού για τη νέα εποχή”, όπως αποκλήθηκε χαρακτηριστικά κατά τη συνάντηση που είχαν την Πέμπτη οι υφυπουργοί Εξωτερικών των δύο πλευρών), η οποία δεν κρίνεται από συγκυριακούς παράγοντες. Αλλά αυτό καθόλου δεν σημαίνει ότι η Κίνα πρόκειται να πολεμήσει τους πολέμους της Ρωσίας, ή αντιστρόφως - ιδίως όταν μεταξύ των αναλυτών του Πεκίνου δεν λείπουν και αυτοί που εκτιμούν ότι η ουκρανική περιπέτεια του Βλαντίμιρ Πούτιν θα οδηγήσει σε ήττα.

Σε κάθε περίπτωση, η Κίνα ενδιαφέρεται να προβάλλει στην ουκρανική σύγκρουση ως ένας "καλοπροαίρετος τρίτος”, που θα μπορούσε να θέσει τις υπηρεσίες του, αλλά και πάλι με χαμηλό προφίλ, στην υπηρεσία μιας πολιτικής συνεννόησης των αντιμαχομένων το ταχύτερο δυνατό. Στις ασιατικές πρωτεύουσες κυκλοφορεί ήδη η πληροφορία ότι το Πεκίνο επιθυμεί να δράσει ως "διευκολυντής” και όχι "μεσολαβητής” των ρωσο-ουκρανικών επαφών. Με άλλα λόγια, είναι έτοιμο να δρέψει την όποια επιτυχία, αλλά όχι και την αποτυχία.

Σε μία συγκυρία κατά την οποία ακόμη και η Βενεζουέλα του Νικολάς Μαδούρο δέχθηκε την επίσκεψη αμερικανικής αντιπροσωπείας, προκειμένου η διεθνής αγορά πετρελαίου να διαβεί με μικρότερους κραδασμούς τον οικονομικό αποκλεισμό της Ρωσίας, δεν είναι περίεργο που προηγούμενες καταγγελίες κατά της Κίνας (για τη μεταχείριση της μειονότητας των Ουιγούρων, για την περιστολή της αυτονομίας του Χονγκ Κονγκ, για τις διεκδικήσεις της στη Νότια Σινική Θάλασσα κ.ο.κ.) μοιάζουν να αποτελούν παρελθόν – και αυτό είναι ήδη ένα κέρδος για το Πεκίνο.

Αλλά το πραγματικό παιχνίδι είναι πολύ ευρύτερο και αφορά τη διεθνή νομισματική τάξη. Μπορεί πραγματικά η Ουάσιγκτον να εκβιάσει το Πεκίνο σε μία επιλογή "είτε με εμάς είτε εναντίον μας”; Και μπορεί το όπλο των δευτερογενών κυρώσεων να χρησιμοποιηθεί κατά τρόπο που θα συνιστά αυτοτραυματισμό του δολαρίου ως διεθνούς νομίσματος;

Του Κώστα Ράπτη

https://www.capital.gr/diethni/3621070/ti-krinetai-stis-sunomilies-ipa-kinas-se-fonto-oukranias

14/3/2022



 
2.
Ο πραγματικός πόλεμος: ΗΠΑ εναντίον Κίνας
 με επίδικο τον ρόλο του δολαρίου.

Στα πεδία των μαχών, οι Ρώσοι εισβολείς αντιμάχονται τους Ουκρανούς και τις όποιες έμπρακτες διεθνείς ενισχύσεις τους. Όμως στην αφηρημένη σφαίρα της παγκόσμιας οικονομίας ένας άλλος "πόλεμος" έχει επί της ουσίας ήδη κηρυχθεί. Και αντιπαραθέτει τους πραγματικούς πρωταγωνιστές: τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Χωρίς καν να προβαίνει σε αξιοσημείωτες κινήσεις, η χώρα του Σι Τζινπίνγκ αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή της ουκρανικής κρίσης και βλέπει ήδη το διπλωματικό της κεφάλαιο να αναβαθμίζεται. Σαν να μην υπήρξαν ποτέ οι καταγγελίες για την πολιτική της έναντι των μειονοτήτων στο Θιβέτ και το Σιντζιάνγκ, για την καταστολή των διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ ή για τις διεκδικήσεις της Κίνας έναντι των γειτόνων της στην Νότια Σινική Θάλασσα, η Λαϊκή Δημοκρατία αντιμετωπίζεται από πολλούς ως ένας πιθανός διαιτητής ή ως ο καθοριστικός τρίτος που μπορεί να ρίξει το βάρος του υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς. Η τηλεδιάσκεψη που πραγματοποίησαν στις 8 Μαΐου οι Εμανουέλ Μακρόν και Όλαφ Σολτς με τον Σι Τζινπίνγκ καταδεικνύει ακριβώς αυτό.

Όμως το πραγματικό επίδικο δεν κρίνεται στο τραπέζι των όποιων διπλωματικών ζυμώσεων, αλλά στο πεδίο όπου ήδη ξαναγράφεται η ιστορία: τις κυρώσεις και τις αντικυρώσεις που ρηγματώνουν την οικονομική παγκοσμιοποίηση, όπως τη γνωρίζαμε. Και επ' αυτού οι ΗΠΑ δεν κρύβουν τη διάθεσή τους να φέρουν την Κίνα ενώπιον ενός πολύ δυσάρεστου διλήμματος: είτε να αποστασιοποιηθεί από τη Ρωσία, με την οποία εμβαθύνει διαρκώς τα τελευταία χρόνια τη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα, είτε να μπεί η ίδια στο "κάδρο" του οικονομικού στραγγαλισμού. Οι "δευτερογενείς κυρώσεις" είναι από αυτή την άποψη η φράση-κλειδί.

Όμως πρόκειται για chicken game άγνωστης έκβασης. Η αποτυχία του εμπορικού πολέμου που εξαπέλυσε ο Ντόναλντ Τραμπ είναι διδακτική. Πόσω μάλλον αν στο επίκεντρο των "εχθροπραξιών" μπει ο ίδιος ο ρόλος του δολαρίου ως διεθνούς νομίσματος.

Η απόφαση για δέσμευση των αποθεματικών της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που βρίσκονται στη δικαιοδοσία δυτικών κρατών, υπήρξε ένα βαρύτατο και εν πολλοίς απρόβλεπτο πλήγμα για τη Μόσχα, η οποία έπαψε να έχει πρόσβαση περίπου στο ήμισυ των ογκωδών συναλλαγματικών διαθεσίμων για τη στήριξη του νομίσματός της. Υπήρξε όμως και μία ανατροπή των γνωστών κανόνων του παιχνιδιού, που δεν μπορεί παρά να σημάνει συναγερμό για τους ανταγωνιστές, ακόμη και τους φίλους, της Ουάσιγκτον.

Αν η αποκοπή από τον κόσμο του δολαρίου (όπως είχε συμβεί πειραματικά με το Ιράν και σε μεγαλύτερη κλίμακα πλέον με την Ρωσία) αποτελεί ένα πάσα στιγμή αξιοποιήσιμο πολιτικό "όπλο", οι ιθύνοντες του Πεκίνου δεν μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς, παρά μόνο στον βαθμό που τα δικά τους αποθεματικά συσσωρεύονται σε χρυσό, γιουάν και κρυπτονόμισμα.

Ήδη στο πρόσφατο παρελθόν ο υπουργός Οικονομικών του Τραμπ, Στίβεν Μνούτσιν είχε απειλήσει την Κίνα με κυρώσεις τέτοιου είδους, εάν αυτή παραβίαζε τις κυρώσεις εναντίον της Βόρειας Κορέας. Όμως ό,τι τότε μπορεί να ακουγόταν ως λεκτική υπερβολή, αποδεικνύεται τώρα ότι είναι απολύτως υλοποιήσιμο. Και η απειλή μόλις επαναλήφθηκε από την Αμερικανίδα υπουργό Εμπορίου Τζίνα Ραϊμόντο, η οποία προειδοποίησε ότι η Ουάσιγκτον θα αναλάβει "σαρωτική" δράση εναντίον της Κίνας, εάν οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις της συνεργήσουν στην παράκαμψη από ρωσικές οντότητες των εναντίον τους κυρώσεων.

Τίποτε από όλα αυτά δεν δικαιούται η κινεζική ηγεσία να το παίρνει αψήφιστα. Άλλωστε η συγκυρία είναι δύσκολη: Ο δείκτης CSI 300 του Χρηματιστηρίου της Σαγκάης έχει καταγράψει απώλειες της τάξης του 27% το τελευταίο 12μηνο ξεπερνώντας τις αρνητικές επιδόσεις του 2018 όταν εμαίνετο ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ. Η νομισματική χαλάρωση που έχει υιοθετήσει η κεντρική τράπεζα της Κίνας κινδυνεύει να ακυρωθεί από την άνοδο του πληθωρισμού, ενώ οι εισηγμένες σε ξένα χρηματιστήρια κινεζικές επιχειρήσεις δοκιμάζονται, όπως δείχνει η χθεσινή υποχώρηση κατά 10% του δείκτη Nasdaq Golden Dragon China της Νέας Υόρκης.

Από την άλλη, όμως, η συγκρότηση κινεζικού συστήματος πληρωμών, ανεξάρτητου από το SWIFT και διασυνδεδεμένου με το αντίστοιχο ρωσικό, καθώς και η υιοθέτηση του "ψηφιακού γιουάν" ενισχύουν τις αντοχές της Κίνας απέναντι στις πιέσεις.

Εντέλει το chicken game καταλήγει στο εξής: ποιoς θα πατήσει πρώτος το δικό του "πυρηνικό κουμπί"; Η Ουάσιγκτον αποβάλλοντας την Κίνα από τον κόσμο του δολαρίου ή το Πεκίνο εγκαταλείποντας προληπτικά το δολάριο; Και αν η κινεζική πλευρά αρχίσει να πουλά τον όγκο των αμερικανικών ομολόγων που έχει στην κατοχή της, πώς μπορούν να μείνουν έξω από τον χορό του ξεπουλήματος ακόμη και φίλοι των ΗΠΑ που θα δουν τα δικά τους διαθέσιμα να υποβαθμίζονται. Η μετατροπή του δολαρίου σε πολιτικό όπλο ενέχει αυτό το παράδοξο ρίσκο: την επιτάχυνση ακριβώς των σεναρίων που η Ουάσιγκτον επιχειρεί να αποτρέψει. Η αλληλοσύνδεση της παγκόσμιας οικονομίας θέτει όρια και τίποτα δεν θα υπονόμευε την αμερικανική ισχύ περισσότερο από την προϊούσα αποδολαριοποίηση.

Του Κώστα Ράπτη

https://www.capital.gr/diethni/3620595/o-pragmatikos-polemos-ipa-enantion-kinas-me-epidiko-ton-rolo-tou-dolariou


11/3/2022