'Αγγελος Συρίγος : Τα λάθη Δύσης και Ρωσίας στην ουκρανική κρίση… Η Τουρκία.
Ο υφ. Παιδείας 'Αγγελος Συρίγος στον «Ε.Κ.»:
Κάποιοι θεωρούν ότι στη διπλωματία η συνέπεια
δεν είναι αρετή.
Υπάρχει μια μακραίωνη θλιβερή ιστορία για τις γραμμές «των αντιπάλων», που φαίνεται δεν θα σταματήσει ποτέ, όσο υπάρχουν κοινωνικές τάξεις, οικονομικά, πολιτικά και θρησκευτικά συμφέροντα, η οποία ξεπερνάει κάθε ελπίδα να γίνει ο κόσμος καλύτερος, αφού για την ανθρωπότητα ο πόλεμος είναι ό,τι της έχει απομείνει τελικά, σαν το μοναδικό «δίκαιο» μέσο επιβίωσής της. Με τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι ισχυροί των Μεγάλων Δυνάμεων, μας έβαλαν εκ νέου σε αντίπαλα στρατόπεδα, τα οποία δυστυχώς για μας τους «οπαδούς», στηρίζονται επάνω σε ένα βάθρο πολλαπλών αντιφάσεων εκ μέρους τους, κακών υπολογισμών και ασυγχώρητων στρατηγικών λαθών, που αλλάζουν το σκηνικό του κόσμου για τα επόμενα χρόνια. Ενας πολιτικός, αλλά και νομικός, υφυπουργός Παιδείας της ΝΔ, αλλά και αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ο κ. Αγγελος Συρίγος μας μίλησε για τις διαπραγματεύσεις του Πούτιν με τη Δύση, για τα λάθη και των δυο μερών, για τους κακούς καιρούς που έρχονται μετά τον πόλεμο και μας απάντησε σε μερικά σημαντικά ερωτήματα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Γεννημένος το 1966 στην Αθήνα, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, όπου ανακηρύχθηκε διδάκτωρ Νομικής το 1994. Οι ικανότητές του να φτάνει στην ουσία των πραγμάτων και να αφοσιώνεται με ζήλο και πείσμα στις δραστηριότητές του, τον οδήγησαν στη θέση του Γενικού γραμματέα στο Υπουργείο Εσωτερικών, αρμόδιου για τη Μετανάστευση και την Ιθαγένεια και στη συνέχεια στη θέση του Ειδικού Γραμματέα στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, αρμόδιου για τους Ελληνόπαιδες Εξωτερικού και τα παιδιά μουσουλμανικής καταγωγής στη Θράκη. Εχει εργαστεί επιπλέον στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, για το Συμβούλιο της Ευρώπης και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για εργασία του σχετική με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ενώ έχει γράψει βιβλία για τις ελληνoτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό και τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Εξαιρετικά έξυπνος και προσιτός διαχειρίστηκε τη συζήτηση με μια απλότητα που δεν έχουμε συνηθίσει από Ελληνες πολιτικούς και με μία ειλικρίνεια αφοπλιστική, χωρίς υποκριτικές ρωγμές. Είναι παντρεμένος με την Ειρήνη Σταματούδη καθηγήτρια Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Πολιτιστικής Κληρονομιάς στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και είναι πατέρας τριών παιδιών.
Κύριε υφυπουργέ, ποια ήταν η δυνατότητα που δόθηκε στον Πούτιν να διαπραγματευτεί με τη Δύση και γιατί δεν το έπραξε;
Η καθημερινότητα στις διεθνείς σχέσεις είναι μία ισορροπία μεταξύ ισχύος των Μεγάλων Δυνάμεων και του Διεθνούς Δικαίου. Σίγουρα ένα κράτος έχει δικαίωμα να επιλέγει εάν θα μπει σε μία συμμαχία. Παράλληλα όμως γίνεται αποδεκτό, ότι κάποιες ισορροπίες, πρέπει να τηρούνται. Επί παραδείγματι το 1962, στην κρίση της Κούβας, η Αμερική ζήτησε από τη Σοβιετική Ενωση να μην τοποθετηθούν σοβιετικοί πύραυλοι στο συγκεκριμένο νησί. Το αίτημα έγινε δεκτό και έτσι δεν φτάσαμε στον πόλεμο. Στην περίπτωση της Ουκρανίας, όταν κατέστη σαφές ότι πηγαίνουν τα πράγματα προς πόλεμο, η Αμερική έστειλε γραπτή επιστολή στη Ρωσία, στις 26 Ιανουαρίου 2022, προτείνοντας έλεγχο εξοπλισμών και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Αυτά αποτελούσαν κατά τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μπλίνκεν, μια «αρχική και ρεαλιστική» αξιολόγηση των ανησυχιών της Μόσχας.
Η οποία επιστολή όμως έλεγε ότι η Ουκρανία θα γίνει μέρος του ΝΑΤΟ και δεν πρόκειται να αποσυρθούν στρατεύματα ή όπλα από την Ανατολική Ευρώπη. Μπορούσε να ικανοποιήσει αυτό τη Ρωσία;
Πιθανόν όχι. Προσέφερε όμως τη δυνατότητα να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Είναι ένα μήνυμα να πεις στον άλλον «κοίταξε… αυτές είναι οι αρχικές προτάσεις μου. Θέλεις να καθίσουμε να συζητήσουμε τι θα γίνει την επόμενη μέρα στην Ευρώπη;». Επιπλέον, στις 18 Φεβρουαρίου 2022, ο Ολαφ Σολτς, ο Γερμανός Καγκελάριος είπε, ότι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν είναι κάτι άμεσο. «Δεν τίθεται θέμα εντάξεως της Ουκρανίας στο NATO για χρόνια», δήλωσε. Δόθηκαν δηλαδή στον Πούτιν δύο σαφή μηνύματα για διαπραγμάτευση.
Στην καταδίκη του Πούτιν δεν θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και τα λάθη της Δύσης;
Λάθη έγιναν από όλες τις πλευρές. Τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκε μία ασφυκτική κατάσταση για τη Ρωσία. Το ΝΑΤΟ έφτασε στην περίμετρό της. Η Δύση παρενέβαινε σε χώρες επιρροής της. Θυμίζω ότι αρχές Ιανουαρίου έγιναν εξεγέρσεις στο Καζακστάν πιθανόν υποκινούμενες από δυτικούς. Ο Πούτιν απέναντι σε όλα αυτά απείλησε με πόλεμο. Η Δύση ανταποκρίθηκε θετικά λέγοντάς του, «έλα να το συζητήσουμε, ίσως το έχουμε παρακάνει». Είχε να επιλέξει μεταξύ της διπλωματικής οδού από τη μια μεριά και της επιθέσεως από την άλλη. Επέλεξε την επίθεση κάνοντας σωρεία λάθος συλλογισμών. Πρώτο λάθος: «Η Δύση θα αποδεχθεί την κατάληψη τμήματος της Ουκρανίας, όπως έγινε με την Κριμαία το 2014». Δεύτερο λάθος: «Δεν πρόκειται να ληφθούν σοβαρά οικονομικά μέτρα εις βάρος της χώρας μου, διαφορετικά από αυτά που ελήφθησαν το 2014». Τρίτο λάθος : «Οι Ουκρανοί δεν είναι έθνος και δεν θα πολεμήσουν, όπως δεν πολέμησαν στην Κριμαία το 2014». Τη διαφορά έκανε η αντίσταση των Ουκρανών, που άλλαξε ριζικά την πραγματικότητα.
Πόσο μοιραίοι ήταν οι λανθασμένοι υπολογισμοί του Πούτιν;
Η Ρωσία από πλευράς Διεθνούς Δικαίου δεν μπορεί να παρέμβει σε άλλη ανεξάρτητη χώρα. Από πλευράς διεθνούς ισχύος όμως, είχε δίκιο να απαιτεί σεβασμό. Στην κρίση των πυραύλων του 1962 στην Κούβα, η Αμερική απαίτησε να γίνουν σεβαστές οι ανησυχίες της. Η λύση θα μπορούσε να προκύψει από διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών. Αφ’ ης στιγμής η Ρωσία επιτέθηκε, δηλαδή χρησιμοποίησε βία, έχασε το όποιο δίκιο τυχόν είχε. Είναι τόσο απλό. Σπανίως μία κίνηση έχει τόσα αρνητικά αποτελέσματα για τον επιτιθέμενο. Το ΝΑΤΟ που είχε πρόβλημα ως προς την κατεύθυνση που ακολουθούσε, απέκτησε ταυτότητα. Η Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν ένας οικονομικός γίγαντας και στρατιωτικός νάνος. Τώρα αποφάσισε να αποκτήσει στρατιωτικό βραχίονα. Η Σουηδία και η Φιλανδία, δυο παραδοσιακά ουδέτερες χώρες στον Ψυχρό Πόλεμο, σκέφτονται σοβαρά να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ και έστειλαν οπλισμό στην Ουκρανία. Η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, που χτίσθηκε μεθοδικά επί 20 χρόνια, τινάχθηκε στον αέρα σε λίγες ημέρες. Ρωσόφωνοι κάτοικοι της Ουκρανίας με ρευστή εθνική συνείδηση, έγιναν Ουκρανοί, γιατί ο Ρώσος είναι πλέον ο εισβολέας στο σπίτι τους. Αντί να αποναζιστικοποιήσει την Ουκρανία, η ρωσική επίθεση βοήθησε στο να εδραιωθεί η παρουσία ακροδεξιών οργανώσεων στον ουκρανικό στρατό, κάτι που είχαν απορρίψει Ουκρανοί στις εκλογές και τα ακροδεξιά κόμματα είχαν πάρει ένα πολύ χαμηλό ποσοστό.
Ο οικονομικός αποκλεισμός της Ρωσίας την εξαναγκάζει να συμπορευτεί μαζί με τους Κινέζους. Πόσο θα διαφοροποιηθεί ο κόσμος με τις καινούργιες αυτές αλλαγές που επίκεινται;
Ολο το σκηνικό του κόσμου αλλάζει. Χρειάζεται προσοχή το θέμα των σχέσεων Ρωσίας – Κίνας. Πιστεύω, ότι πρέπει να προσφερθούν γέφυρες στη Ρωσία, για να αποφύγουμε την οριστική απομάκρυνσή της από τη Δύση και την πρόσδεσή της στο άρμα της Κίνας. Μετά την όποια λύση βρεθεί στην Ουκρανία, πρέπει να ακολουθήσουν συζητήσεις με τη Δύση.
Ολες οι Μεγάλες Δυνάμεις τελικά διακατέχονται από έντονο ιμπεριαλιστικό στοιχείο…
Ναι, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Η Κίνα επί παραδείγματι, χαρακτηρίζεται από οικονομικό ιμπεριαλισμό. Με το «Δρόμο του Μεταξιού» έχει ουσιαστικά υποθηκεύσει όλη την υποδομή των χωρών, απ’ όπου περνάει ο «Δρόμος», δηλαδή τα λιμάνια, τα αεροδρόμια τις σιδηροδρομικές γραμμές, ό,τι αξίζει. Στο μυαλό μας ο όρος «πόλεμος» έχει την παραδοσιακή μορφή, που βλέπουμε τώρα στην Ουκρανία. Η Κίνα επιλέγει την οικονομική πλευρά του πολέμου, ενδεικτικό του ότι κατέχει το μεγαλύτερο τμήμα του αμερικανικού χρέους. Η Ρωσία αντιλαμβάνεται την έννοια της ισχύος, πολύ πιο κλασσικά. Δηλαδή είναι πιο κοντά στον 20ό αιώνα, από ό,τι στο σήμερα. Η Αμερική παίζει σε πολλά πεδία. Είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο, που έχει άποψη για το τι συμβαίνει στην Αθήνα, στο Μογκαντίσου, στην Σρι Λάνκα ή στη Νέα Ζηλανδία. Είναι μία πραγματικά παγκόσμια δύναμη.
'Αρα πιο ιμπεριαλιστική και πιο επεμβατική;
Δεν είναι πάντα επεμβατική με την έννοια της στρατιωτικής επεμβάσεως. Η Αμερική έχει την αντίληψη που είχαν οι Ολλανδοί τον 17ο αιώνα. «Θέλουμε να διασφαλίσουμε την πραγματική ελευθερία του εμπορίου». Διάβασα πρόσφατα για την ελληνο-τουρκική κρίση του Μαρτίου του 1987, πως ένας Αμερικανός μελετητής, ο Χάρι Ντινέλα, κατέληγε στο εξής συμπέρασμα: «Θα πρέπει να δίνουμε όπλα και στη μία και στην άλλη πλευρά, με σκοπό να ενισχύσουμε την αντίληψή τους, ότι ένας πόλεμος θα είναι τελικά καταστροφικός και για τις δύο χώρες». Συνεπώς, πουλάμε όπλα και στους μεν και στους δε. Βολική άποψη, δεν μπορώ να πω!
Κατά την κρίση σας ως διεθνολόγος, πιστεύετε ότι οι πόλεμοι θα σταματήσουν κάποτε;
Πιστεύω ότι οι πόλεμοι θα μετεξελιχθούν, θα είναι οικονομικού τύπου. Η κατασκοπεία θα είναι πρωτίστως βιομηχανική κατασκοπεία. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Πριν αρκετά χρόνια, όταν κάποιος ήθελε να βγάλει συνάλλαγμα στο εξωτερικό, κατέθετε δηλώσεις, έπαιρνε άδειες, περνούσε ελέγχους στα τελωνεία… Πλέον υπάρχουν δεδομένα που μπορούν να μεταφερθούν μέσω διαδικτύου με πολύ μεγαλύτερη αξία, από τα χρήματα που θα μπορούσε κάποιος να έχει πάνω του και να μεταφέρει κρυφά περνώντας ένα τελωνείο. Οι περισσότεροι πόλεμοι θα μετεξελιχθούν κάπως έτσι. Σε κάποιες περιπτώσεις θα έχουμε και κλασικούς πολέμους με την έννοια της στρατιωτικής βίας. Αλλά περισσότερο κινούμαστε προς τη λογική της οικονομικής ισχύος, του ελέγχου των υποδομών, περιλαμβανομένης της ενέργειας.
Μιλώντας για ενέργεια, οι ευρωπαϊκές οικονομίες πώς θα «ζήσουν» χωρίς το ρωσικό αέριο, από το οποίο εξαρτώνται τόσο πολύ;
Είναι ενδιαφέρον ότι παρά τη ρωσική εισβολή στην Κριμαία το 2014, η Ευρώπη συνέχισε να εξαρτάται όλο και περισσότερο από το φυσικό αέριο. Αυτό ήταν ένα λάθος. Ενα άλλο λάθος μας ως Ελλάδα είναι ότι ένα μεγάλο τμήμα των αναγκών μας για ενέργεια, περνάει μέσα από το έδαφος της Τουρκίας. Πρέπει να μειώσουμε αυτή την εξάρτηση. Δεν είναι τόσο απλό. Η Ευρώπη θα στραφεί, για ένα χρονικό διάστημα, σε πιο παραδοσιακές και «βρώμικες» μορφές ενέργειας, όπως επί παραδείγματι τον άνθρακα και την πυρηνική ενέργεια. Η Αμερική δεν έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης που είναι τεράστιες. Τα επόμενα χρόνια θα είμαστε σε μία μεταβατική φάση.
Ας έρθουμε στην Τουρκία. Κατά πού κλίνουν οι σχέσεις της μεταξύ Αμερικής και την Ρωσίας;
Ο πρόεδρος Ερντογάν είναι ένας άνθρωπος «αξιοθαύμαστος». Κινείται στη λογική «ότι δεν αφήνουμε καμιά κρίση να πάει χαμένη». Προσπαθεί να εκμεταλλευθεί τα πάντα. Κάνει βεβαίως και μεγάλα λάθη. Την προηγούμενη δεκαετία επέλεξε να απομακρυνθεί από τη Δύση. Αποξενώθηκε από το ΝΑΤΟ αλλά και παραδοσιακούς συμμάχους όπως κράτη της Ανατολικής Μεσογείου. Το αποτέλεσμα ήταν να αποβληθεί από το πρόγραμμα παραγωγής των F 35. Ακολούθως, στις 12 Δεκεμβρίου 2020, του επεβλήθησαν κυρώσεις για νέα οπλικά συστήματα, που εξακολουθούν να ισχύουν. Όταν συνειδητοποίησε ότι κινδύνευε να καταστεί διεθνής παρίας, άλλαξε στάση και προσπαθεί να βρει πεδίο συνεννοήσεως με όλους αυτούς, που ο ίδιος τούς είχε βάλει απέναντι όλα αυτά τα χρόνια. Η κρίση στην Ουκρανία του δίνει τη δυνατότητα να επανέλθει. Εμφανίζεται ότι κρατά ισορροπίες ανάμεσα στη Ρωσία και στην Ουκρανία Πρέπει, όμως, να παρατηρήσω ότι κλίνει περισσότερο προς τη Ρωσία.
Μπορείτε να μας αναφέρετε τις κινήσεις του Ερντογάν που έχουν οδηγήσει σ’ αυτό το συμπέρασμα;
Δεν έκλεισε το Βόσπορο μόνο για τα ρωσικά και τα ουκρανικά πλοία που σε τελική ανάλυση βρίσκονται σε πόλεμο. Εκλεισε το Βόσπορο για όλα τα πολεμικά πλοία. Αυτό πλήττει κυρίως πολεμικά πλοία του ΝΑΤΟ που δεν μπορούν να επισκεφθούν τη Βουλγαρία ή τη Ρουμανία, που είναι ΝΑΤΟϊκά κράτη. Επίσης, έστειλε τα drone «Μπαϊρακτάρ» στην Ουκρανία, αλλά λέει ότι αυτό είναι εμπορική πράξη μίας ιδιωτικής επιχειρήσεως. Παράλληλα, κρατά ανοιχτό τον εναέριο χώρο του προς τη Ρωσία. Αυτή τη στιγμή, όλες οι αεροπορικές μετακινήσεις από τη Ρωσία προς τη Δύση γίνονται μέσω Τουρκίας. Ψηφίζει μόνον τις γενικές καταδίκες της Ρωσίας ενώ είναι αντίθετος σε οποιαδήποτε κύρωση. Αυτή τη στιγμή Ρώσοι ολιγάρχες μεταφέρουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στην Τουρκία.
Τέλος, διατηρεί ανοιχτή τη χώρα του σε όλες τις ρωσικές επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα πλέον, οι συναλλαγές προς τη Ρωσία να περνάνε μέσω Τουρκίας.
Η υποστήριξη του Δυτικού κόσμου στην Ουκρανία, εύλογα μας δημιουργεί το ερώτημα, γιατί δεν υπάρχει ανάλογη αμερικανική κατανόηση για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο…
Κατ’ αρχάς στη διπλωματία η συνέπεια δεν είναι αρετή, εκτός αν εσύ το διεκδικήσεις. Πρέπει λοιπόν να έχεις τηρήσει τη σωστή στάση για να απαιτήσεις να υπάρχει συνέπεια και πολιτική αρχών. Επίσης, μη ξεχνάμε το μέγεθός μας. Είμαστε μία μικρομεσαία χώρα. Πολλές φορές έχω την αίσθηση του «μικρομεγαλισμού», δηλαδή «θα τους φάμε όλους, γιατί είμαστε οι καλύτεροι». Η Τουρκία από την άλλη κατέχει μία κρίσιμη γεωπολιτική θέση. Η Δύση είναι διατεθειμένη να καταπιεί διάφορα προκειμένου να την κρατήσει στο δυτικό στρατόπεδο.
Τέλος, ας έχουμε κατά νου το εξής. Η Γερμανία μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου υποχρεώθηκε να σταθεί απέναντι στα εγκλήματα που έκανε, διότι το απαίτησε αυτό η Διεθνής Κοινότητα. Στην περίπτωση της Ρωσίας και της Ουκρανίας, η Διεθνής Κοινότητα κήρυξε έναν οικονομικό πόλεμο στον Πούτιν για την παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Στην περίπτωση της Τουρκίας κανένας δεν υποχρέωσε την Τουρκία να σταθεί απέναντι στα εγκλήματά της στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε σχέση με τη Γενοκτονία των Αρμενίων, των Ελλήνων, τον Ασσυρίων, δηλαδή μία γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολίας. Δεν «διδάχθηκε» ποτέ από τα λάθη της. Ετσι τα επαναλαμβάνει.
Να έρθουμε στα δικά μας προβλήματα. Θα ήθελα την εκτίμησή σας για την κοινωνική και πολιτιστική κατάσταση των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα, η οποία έχει τεράστιο αντίκτυπο στην ελληνική νεολαία.
Η χειρότερη περίοδος λανθασμένων κοινωνικών προτύπων ξεκίνησε το 1999 με το ράλι του χρηματιστηρίου και την απαξίωση της εργασίας. Ολα έγιναν μία αρπαχτή, μία ευκαιρία. Το πνεύμα αυτό κορυφώθηκε την περίοδο 2005-2010. Τα πρότυπα ήταν η καλοπέραση, ο ευδαιμονισμός και η ευζωία, χωρίς πνευματικό υπόβαθρο ή αντίκρυσμα. Οι διακοπές στη Μύκονο είχαν καταστεί το τοτέμ μίας ολόκληρης χώρας. Παράλληλα, να διευκρινίσω ότι δεν είμαι κατά του να περνάει κάποιος καλά ή να πηγαίνει διακοπές στη Μύκονο. Δεν μπορείς όμως να ολοκληρώνεσαι ως ανθρώπινη ύπαρξη επειδή βγήκες βόλτα το βράδυ στα Ματογιάννια. Μετά ήρθε η οικονομική κρίση, η οποία έδωσε ένα τρομερό χτύπημα σε όλο αυτό το σύστημα αλλά δυστυχώς και στα εισοδήματα των Ελλήνων. Η κρίση είχε συνέπειες πολέμου για την Ελλάδα από πλευράς μείωσης του ΑΕΠ της χώρας. Το γεγονός ότι το βιώσαμε σχετικά ήπια και χωρίς έντονες κοινωνικές αναταραχές, οφειλόταν, πιστεύω, στον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής κοινωνίας, που βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στους οικογενειακούς δεσμούς. Την κρίσιμη ώρα, ήταν η οικογένεια, η οποία παραστάθηκε στα πιο αδύναμα μέλη της. Δεν ξέρω πόσα μάθαμε τελικώς από εκείνη την περίοδο. Οι αλλαγές που χρειάζονται δεν γίνονται από τη μία μέρα στην άλλη. Θέλουν χρόνο. Ειδικά οι αλλαγές στην Παιδεία.
Εχουν δρομολογηθεί όμως αυτές οι αλλαγές;
Ναι. Εχουν δρομολογηθεί πολύ σοβαρές αλλαγές, οι οποίες θα φανούν σε διάστημα αρκετών ετών. Να αναφερθώ σε ένα ενθαρρυντικό σημάδι. Κοίταζα σήμερα τις αιτήσεις για πρότυπα και πειραματικά σχολεία που προσφέρουν υψηλή ποιότητα σπουδών. Προσφέρθηκαν φέτος 4.000 θέσεις. Κατατέθηκαν 18.000 αιτήσεις. Αντιλαμβάνεστε ότι η κοινωνία αγκαλιάζει αυτά τα σχολεία τα οποία έχουν εξαιρετική ποιότητα και είναι δημόσια.
Στον νέο χάρτη των ΑΕΙ έχετε συμπεριλάβει κάτι που θα ενδιέφερε τους Ελληνες του εξωτερικού;
Να μιλήσω για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, που ενδιαφέρει πολλούς Ελληνες του εξωτερικού. Περνάμε ένα νόμο, που θα διευκολύνει τη δημιουργία γεφυρών μεταξύ ελληνικών πανεπιστημίων και Ελλήνων που διδάσκουν στα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Θεσπίζουμε θέσεις επισκεπτών καθηγητών. Δίνεται σε κάποιον η δυνατότητα να διδάξει για κάποιες ώρες, για κάποιες ημέρες ή για ένα τρίμηνο. Να διδάξει εξ αποστάσεως ένα προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό μάθημα, ή να συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα.
Δεν περιμένω, ότι κάποιος θα εγκαταλείψει τη δουλειά του και θα σπεύσει να έρθει τρέχοντας στην Ελλάδα. Θέλουμε όμως να δημιουργήσουμε τη δυνατότητα οσμώσεως με το Ελληνικό Πανεπιστήμιο, ούτως ώστε στο επόμενο στάδιο να θελήσει ένας Ελληνας καθηγητής του εξωτερικού να επιστρέψει.
Τι αλλάζει στην επαφή της Ελλάδος με την Ομογένεια;
Τη δεκαετία του ’50, έφευγε κάποιος από τον τόπο του να πάει στην Αμερική και υπήρχε ισχυρή πιθανότητα να μην γυρίσει ποτέ πίσω. Περίμενε μήνες για να φτάσει ένα γράμμα με νέα από τους δικούς του. Η επικοινωνία πλέον έχει αλλάξει όλα αυτά τα δεδομένα. Κάποιος πληροφορείται στον ίδιο χρόνο τι συμβαίνει στην Αθήνα, είτε είναι στην Αθήνα, είτε είναι στη Νέα Υόρκη, είτε στην Οκλαχόμα, είτε οπουδήποτε αλλού. Παράλληλα, η Ελλάδα δίνει πλέον τη δυνατότητα στην Ομογένεια να ψηφίζει. Όσοι είναι Ελληνες πολίτες μπορούν να πάνε να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους και να πάρουν μέρος σε εκλογές. Αυτό δυναμώνει τις σχέσεις με την Ελλάδα. Οσοι δεν έχουν ελληνική ιθαγένεια, μπορούν να την αποκτήσουν με ευκολία ως ομογενείς. Τα λέω όλα αυτά, για να δείξω ότι υπάρχει δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας με την ιδιαίτερη πατρίδα των Ελλήνων της Αμερικής ή των γονιών των Ελλήνων της Αμερικής.
Υπάρχει μια αμφιβολία κατά πόσο είναι εύκολο να πάρει κάποιος την ελληνική ιθαγένεια, γιατί πολλοί ομογενείς έχουν συναντήσει μεγάλες δυσκολίες, για να την αποκτήσουν.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στις αλλαγές που έχουν γίνει στα επώνυμα. Υπήρξε κάποια περίοδος, όπου όσοι πήγαιναν στην Αμερική, είτε για να ενσωματωθούν πιο εύκολα, είτε γιατί θεωρούσαν ότι θα τους βοηθούσε γενικότερα η αλλαγή ονόματος, άλλαζαν τα επώνυμά τους. Οι ελληνικές αρχές πρέπει να επιβεβαιώνουν ότι το πρόσωπο το οποίο λεγόταν στην Ελλάδα Παπαδόπουλος, στην Αμερική λέγεται Πάπας. Όταν διαπιστώνεται μέσα από δημόσια έγγραφα, η όλη διαδικασία είναι μία τυπική και γίνεται από το Υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία με τα ελληνικά προξενεία. Κρατάει μερικούς μήνες, επιβεβαιώνονται δηλαδή οι εγγραφές των προγόνων στα Δημοτολόγια και γίνεται μετά κανονικά η απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας.
Γιάννα Κατσαγεώργη
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ:
https://www.ekirikas.com/o-yf-paideias-angelos-syrigos-ston-e-k/
16 Απριλίου 2022