Γιατί η Αμερική σκύβει το κεφάλι στη Σαουδική Αραβία.

 

 

Γιατί η Αμερική σκύβει το κεφάλι 

στη Σαουδική Αραβία.

Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα επισκεφθεί τον επόμενο μήνα τη Σαουδική Αραβία, όπου αναμένεται να συναντηθεί με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Είναι ο ίδιος πρίγκιπας τον οποίο ο Μπάιντεν είχε δεσμευθεί να καταστήσει διεθνή παρία για τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι, του Σαουδάραβα αντιφρονούντα και αρθρογράφου της Washington Post, το 2018.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθεί να "πουλήσει" αυτή τη διαδικασία ως επανεκκίνηση των σχέσεων ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας, υπονοώντας ότι ο πρόεδρος καταργεί λόγω μεγαλοψυχίας το καθεστώς παρία του πρίγκιπα.

Μην το πιστέψετε. Η προσπάθεια του Μπάιντεν να απομονώσει τον πρίγκιπα υπήρξε μια εμφατική αποτυχία. Κανένας ηγέτης παγκοσμίου βεληνεκούς με κάποιο ειδικό βάρος δεν ακολούθησε τη γραμμή του προέδρου των ΗΠΑ για αποφυγή των επαφών με τον Σαουδάραβα διάδοχο του θρόνου: αντίθετα, ο Σι Τζινπίνγκ της Κίνας, ο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας, ο Εμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας και ο Μπόρις Τζόνσον της Βρετανίας είχαν κανονικότατα επαφές με τον MBS, όπως συνήθως αποκαλείται στον αγγλόφωνο Τύπο ο Σαουδάραβας πρίγκιπας.

Πετρέλαιο και μεταμέλεια

Εάν ο Μπάιντεν ανοίγει τώρα τον δρόμο για μια επίσκεψη στο βασίλειο, είναι επειδή χρειάζεται απεγνωσμένα να δει τη Σαουδική Αραβία να αυξάνει την παραγωγή αργού πετρελαίου της, προκειμένου να τιθασεύσει τις τιμές, οι οποίες έχουν εκτοξευθεί στα ύψη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μετά από εβδομάδες έντονων παραινέσεων από Αμερικανούς αξιωματούχους, οι Σαουδάραβες συμφώνησαν να αυξήσουν ελαφρώς την παραγωγή, όχι όμως αρκετά ώστε να αποκλιμακώσουν τις τιμές.

Αυτό επιτρέπει στον MBS να δείχνει γενναιόδωρος χωρίς να χάνει σημαντικά έσοδα. Και με τον Μπάιντεν να είναι πλέον υποχρεωμένος να ζητήσει περισσότερα – χρειάζεται οι τιμές να πέσουν άμεσα ενόψει των ενδιάμεσων βουλευτικών εκλογών στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο – ο πρίγκιπας και όχι ο πρόεδρος είναι που θα ορίσει τους όρους οποιασδήποτε επανεκκίνησης σχέσεων.

Εκείνο το οποίο θέλει ο MBS, πρώτα και κύρια, είναι μια έμπρακτη δήλωση μεταμέλειας από πλευράς Μπάιντεν. Αυτήν ουσιαστικά την έλαβε όταν ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε τα σχέδια για τη συνάντηση. Οι Σαουδάραβες γνωρίζουν ότι ένας πρόεδρος των ΗΠΑ δεν μπορεί εύκολα να ζητήσει ανοικτά συγγνώμη από έναν ξένο ηγέτη, ωστόσο δεν θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να ερμηνευθεί η χειραψία τους ως χειρονομία αμερικανικής μετάνοιας.

Ο πρίγκιπας θα απεικονιστεί έτσι ως ώριμη και ηγετική φυσιογνωμία για το γεγονός ότι θα έχει υπερβεί τη δυσαρέσκειά του για τους χαρακτηρισμούς που είχε εκτοξεύσει στο παρελθόν εναντίον του ο προσκεκλημένος του.

Πέρα από την αμηχανία της στιγμής, ο Μπάιντεν θα πρέπει να είναι ευγνώμων για την ευκαιρία να ξεφύγει από τη γωνία στην οποία είχε αυτοεγκλωβιστεί, αρνούμενος να έχει οποιαδήποτε απευθείας επαφή με τον MBS μετά την ορκωμοσία του πέρυσι (το ότι είχε ελάχιστους δισταγμούς να μιλήσει με άλλους αιματοβαμμένους τυράννους έκανε τη στάση του να μοιάζει - το λιγότερο - μη σοβαρή).

Αμοιβαίο συμφέρον

Ο Μπάιντεν πρέπει να μπορεί να συναλλάσσεται άμεσα με τον άνθρωπο ο οποίος διοικεί ντε φάκτο μια χώρα που είναι τόσο ζωτικής σημασίας για τα αμερικανικά οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα. Πέρα από αυτό, ο MBS δεν χρειάζεται πολλά από τον Μπάιντεν και εκείνα τα οποία θέλει είναι κατά βάση προς το συμφέρον της Αμερικής να του τα παράσχει, ούτως ή άλλως.

Για δεκαετίες, ο Οίκος των Σαούντ, όπως είναι γνωστή η σαουδαραβική βασιλική οικογένεια, εξαρτάτο από τα αμερικανικά όπλα - και περιστασιακά, από αμερικανικά στρατεύματα - για την προστασία του από τους εχθρούς του. Εκτός από τον εξοπλισμό του σαουδαραβικού στρατού με τα καλύτερα όπλα τα οποία μπορούν να αγοράσουν τα πετροδολάρια και την αφιέρωση σημαντικών πόρων για την προστασία των ναυτιλιακών οδών ζωτικής σημασίας για τις σαουδαραβικές εξαγωγές, οι ΗΠΑ έχουν παρέμβει για να σώσουν το βασίλειο από εισβολές τύπου Σαντάμ Χουσεΐν του Ιράκ, αλλά και για να το προστατεύσουν από τις κακόβουλες προθέσεις του Ιράν.

Ο Σαντάμ έχει φύγει προ πολλού από το κάδρο, ωστόσο η απειλή από την Τεχεράνη επικρέμεται ολοένα και μεγαλύτερη πάνω από το Ριάντ: μόλις πριν από λίγους μήνες, ρουκέτες και πύραυλοι εκτοξεύτηκαν ενάντια στη σαουδαραβική πρωτεύουσα από πληρεξούσιους του Ιράν στον βορρά (Ιράκ) και στον νότο (Υεμένη) του βασιλείου. Οι επιθέσεις έχουν σταματήσει μετά από μια εκεχειρία στην Υεμένη, ωστόσο ο MBS γνωρίζει ότι ανά πάσα στιγμή το Ιράν μπορεί να ανοίξει νέο κύκλο επιθέσεων στις πετρελαϊκές υποδομές της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και σε αστικά κέντρα της χώρας.

Η Ρωσία και η Κίνα μπορεί να είναι σε θέση να πουλήσουν στρατιωτικό υλικό στους Σαουδάραβες, αλλά δεν μπορούν να "παίξουν" στην ίδια κατηγορία με τα συστήματα πυραυλικής άμυνας των ΗΠΑ, που έχουν εμποδίσει  πυραύλους να πλήξουν σοβαρά το Ριάντ. Και δεδομένου ότι τόσο η Μόσχα όσο και το Πεκίνο είναι φιλικά διακείμενοι προς το καθεστώς της Τεχεράνης, ο MBS θα είναι πάντα καχύποπτος για το ποιον θα υποστήριζαν σε περίπτωση σύγκρουσης Σαουδικής Αραβίας-Ιράν.

Εγγυήσεις

Έτσι, ο MBS θα θέλει σίγουρα ο Μπάιντεν να παρέχει μια ξεκάθαρη διαβεβαίωση ότι το βασίλειο μπορεί να υπολογίζει στην ομπρέλα ασφαλείας των ΗΠΑ, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Θα θέλει επίσης απεριόριστη πρόσβαση σε αμερικανικά όπλα. Ο Μπάιντεν έχει υπάρξει αμφίθυμος ως προς αυτό το ζήτημα, αφού αρχικά τερμάτισε τη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ προς τους Σαουδάραβες στον πόλεμο στην Υεμένη, ενώ στη συνέχεια ενέκρινε την πώληση πυραύλων στο Ριάντ.

Στην Ουάσιγκτον, όπου η μνήμη της δολοφονίας Κασόγκι δεν έχει ξεθωριάσει εντελώς, θα υπάρξει κάποια αντίσταση στο να δοθεί στον MBS "συγχωροχάρτι". Δεν θα είναι δύσκολο, ωστόσο, για τον Μπάιντεν να πείσει το Κογκρέσο ότι αυτό είναι ένα τίμημα που αξίζει να πληρώσει κανείς για να έχει φθηνότερη βενζίνη στις αντλίες.

Ο MBS θα ζητήσει επίσης διαβεβαιώσεις ότι η προθυμία του Μπάιντεν να συνάψει μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν δεν θα δώσει στην Τεχεράνη το ελεύθερο (και, μετά την άρση των οικονομικών κυρώσεων, με σημαντικά αυξημένους πόρους) να επεκτείνει την επιρροή της σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή και να χρησιμοποιεί τους πληρεξουσίους της ώστε να αποτελέσει ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο για τη Σαουδική Αραβία.

Υπάρχει η πιθανότητα αυτή η ανησυχία να είναι έτσι κι αλλιώς αβάσιμη, καθώς το ιρανικό καθεστώς φαίνεται να σκοπεύει να σαμποτάρει τις πυρηνικές συνομιλίες στη Βιέννη, προβάλλοντας αδύνατες στο να εκπληρωθούν απαιτήσεις. Ο Μπάιντεν, ωστόσο, θα χρειαστεί τουλάχιστον να πείσει τον πρίγκιπα ότι, σε περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία, οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν έτι περαιτέρω την υπεράσπιση των συμφερόντων της Σαουδικής Αραβίας.

Αφού ο ίδιος επέλεξε να δημιουργήσει στον εαυτό του αυτή τη δύσκολη συνθήκη, εναπόκειται τώρα στον Μπάιντεν να εξέλθει μόνος του από αυτήν. Φαίνεται να κάνει ήδη πρόβες για το επερχόμενο ταξίδι του, επιδαψιλεύοντας επαίνους στους Σαουδάραβες για την παράταση της εκεχειρίας στην Υεμένη. "Η Σαουδική Αραβία επέδειξε θαρραλέο ηγετικό πνεύμα αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες από νωρίς προκειμένου να εγκρίνει και να εφαρμόσει τους όρους της εκεχειρίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ", ανέφερε σε δήλωσή του.

Μπορεί να απέφυγε να αναφέρει προσωπικά τον MBS σε αυτήν, ωστόσο ο πρίγκιπας θα έχει τον τελευταίο λόγο όταν ο Αμερικανός πρόεδρος φτάσει στο Ριάντ.

 Bobby Ghosh

https://www.capital.gr/bloomberg-view/3640876/giati-i-ameriki-skubei-to-kefali-sti-saoudiki-arabia

16/6/2022