Κέρδισε ή έχασε η Ελλάδα από τον συμβιβασμό με την Τουρκία στο ΝΑΤΟ;
Κέρδισε ή έχασε η Ελλάδα από τον συμβιβασμό
με την Τουρκία στο ΝΑΤΟ;
Η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα προχωρήσει ομαλά. Η απειλή άσκησης βέτο από την Τουρκία αντιμετωπίστηκε με έναν τρόπο που όλοι δηλώνουν νικητές. Το ενδιαφέρον για την ελληνική πλευρά επικεντρώνεται στο ποιες θα είναι οι συνέπειες στα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, μετά την προσαρμογή της Ατλαντικής Συμμαχίας στη βούληση της Τουρκίας. Τουλάχιστον με βάση το αποτέλεσμα αυτό προκύπτει. Σε κάθε περίπτωση, από τη στιγμή που υπήρξαν διαπραγματεύσεις, η Τουρκία έλαβε ανταλλάγματα για να αποσύρει την απειλή.
Του Ζαχαρία Μίχα*
(Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA)
Οι σκανδιναβικές χώρες υποστηρίζουν ότι όσα συμφωνήθηκαν με την Τουρκία δεν αντιβαίνουν τις αρχές, τις αξίες και τη νομοθεσία τους! Αυτό είναι πρόβλημα ουσίας -όχι μόνο ηθικό- για τη Δύση συνολικά, παρότι όλοι σιωπούν. Διότι και μόνο η ανάγκη να προβούν σε αυτή τη διευκρίνιση κάτι σημαίνει. Στην Τουρκία επικρατεί κλίμα πανηγυρικό. Αυτό είναι αναμενόμενο, καθώς εν όψει εκλογών, τα καθεστωτικά μέσα ενημέρωσης προβάλουν την εικόνα ενός ηγέτη, στις επιθυμίες του οποίου υποτάχθηκε η Ατλαντική Συμμαχία.
Αυτό είναι εν πολλοίς ορθό, διότι ο Ερντογάν και έθεσε ζητήματα στο τραπέζι και ανταλλάγματα εξασφάλισε και επαληθεύθηκε στην πράξη το στερεότυπο που επικρατεί στους κόλπους του ΝΑΤΟ, κυρίως στην Ουάσιγκτον, περί της «αναντικατάστατης Τουρκίας». Άρα συμβιβασμός επετεύχθη με μικροσκοπική-τακτική προσέγγιση του προβλήματος, ο οποίος αν εξεταστεί μακροσκοπικά-στρατηγικά, πλήττει την εικόνα του ΝΑΤΟ. Σε κάθε περίπτωση, ο Ερντογάν, ενθαρρυμένος από την επιτυχή έκβαση, θα συνεχίσει να εφαρμόζει αυτή τη διπλωματική τακτική για την εξασφάλιση περισσοτέρων ανταλλαγμάτων σε όλα τα μέτωπα.
Η Ατλαντική Συμμαχία είναι κερδισμένη στο βαθμό που ιεραρχούσε ως κορυφαία προτεραιότητα την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Κερδισμένες είναι και αυτές οι δυο χώρες για τον ίδιο ακριβώς λόγο, αν και κατά μία έννοια για να το επιτύχουν καταπάτησαν παραδοσιακές αρχές τους. Η Τουρκία καταγράφει τα σημαντικότερα κέρδη. Αφενός «πούλησε» την απόσυρση του βέτο με τρόπο που να μπορεί ταυτόχρονα, στο εσωτερικό να ισχυρίζεται ότι «τα πήρε όλα κι έφυγε» και στο εξωτερικό ότι απέδειξε στην πράξη ότι αδίκως την κατηγορούν πως έχει απομακρυνθεί από τη Δύση.
Ταυτόχρονα σχεδόν είχε ανακοινωθεί η δωρεά στην Ουκρανία μη επανδρωμένων αεροχημάτων TB-2 Bayraktar. Με τη Ρωσία μάλιστα να αποφεύγει να χρησιμοποιήσει την καταγγελτική ρητορική που χρησιμοποιεί σε βάρος άλλων χωρών, για να μην λειτουργήσει ως επιταχυντής της επαναπροσέγγσης της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ. Δεν τα έχουν καταφέρει και άσχημα οι Τούρκοι.
Καλές οι αναφορές στα περί τουρκικών εκβιασμών. Όμως στην πράξη οι αξιόπιστοι σύμμαχοι που δεν δημιουργούν προβλήματα εισπράττουν όμορφα λόγια και χτυπήματα στην πλάτη, ενώ οι εκβιαστές χειροπιαστά ανταλλάγματα. Η εξωτερική πολιτική ήταν πάντα σύγκρουση συμφερόντων, βουλήσεων και κυνισμού.
ΟΙ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΑ ΚΡΙΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
Η αναφορά στα περί συνεργασίας της Φινλανδίας και της Σουηδίας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας με την Τουρκία μπορεί να έχει μία κάποια εποικοδομητική ασάφεια, αλλά δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το ποιος κέρδισε, έστω κι αν οι Σκανδιναβοί ισχυρίζονται ότι εξακολουθούν να διατηρούν τις αρχές και τις αξίες τους! Σύντομα θα τεθεί θέμα έκδοσης Κούρδων ή Τούρκων αντιφρονούντων. Θα το θέσει η Άγκυρα στην Στοκχόλμη και στο Ελσίνκι. Και οι Σκανδιναβοί θα «σφίξουν τα λουριά» στους Κούρδους ακτιβιστές με τρόπο που δεν γινόταν στο παρελθόν.
Ανάμεσα στην έκδοση ενός προσώπου και την ευθεία άρνηση, υπάρχει και η «φιλική υπόδειξη» αποχώρησης από τη χώρα. Θα έχει ενδιαφέρον για παράδειγμα να δούμε τί θα συμβεί με τον Τούρκο αντικαθεστωτικό δημοσιογράφο Αμπντουλάχ Μποζκούρτ (με την ιστοσελίδα Nordic Monitor) που έχει βρει καταφύγιο στη Στοκχόλμη, έχοντας διαφύγει από την Τουρκία όπου κατηγορείται για σχέση με τον ιμάμη Γκιουλέν. Ας θυμηθούμε ότι τον Αμπντουλάχ Οτζαλάν δεν τον παρέδωσε η Συρία στην Τουρκία. Απλώς του είπαν ότι εάν δεν αποχωρούσε οικειοθελώς από τη Δαμασκό θα ήταν υποχρεωμένο το καθεστώς Άσαντ να τον παραδώσει….
Μια από τις προβλέψεις της συμφωνίας αφορά την άρση κάθε εμπάργκο στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, όπως επεδίωκε η Τουρκία τα τελευταία χρόνια. Εμπάργκο που είχε επιβληθεί λόγω των τουρκικών επιδόσεων στον ευρύτερο τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έπαψαν αυτές οι αιτίες να υφίστανται ή μήπως έχουν επιδεινωθεί; Θέλει και ρώτημα για το αν και αυτό συνιστά επιτυχία του Ερντογάν;
ΤΑ F-16 ΚΑΙ Η HALKBANK
Η Ουάσιγκτον κόμπαζε σχεδόν μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας ότι αυτή δεν συμπεριλαμβάνει οτιδήποτε σχετικό με την επιδίωξη αγοράς 40 μαχητικών F-16 της πλέον σύγχρονης έκδοσης (Block 70/72) και την αναβάθμιση άλλων 80 στην ίδια διαμόρφωση. Δεν έγινε όμως ουδεμία αναφορά για τις δικαστικές εκκρεμότητες με την τράπεζα Halkbank και την απειλή επιβολής προστίμου πολλών δισ. δολαρίων. Μια υπόθεση που εμπλέκει την ίδια την οικογένεια Ερντογάν με τη συνεργασία Τουρκίας-Ιράν με στόχο την παράκαμψη των κυρώσεων κατά της Τεχεράνης από τις ΗΠΑ.
Αυτό είναι υψηλότερη προτεραιότητα για τον Τούρκο ηγέτη. Διότι εάν η θανάσιμη και σε προσωπικό επίπεδο απειλή απομακρυνθεί, η διεκδίκηση των F-16 δεν είναι απαραίτητο να γίνει πιέζοντας την Ουάσιγκτον. Εφόσον απομακρύνθηκε το εξοπλιστικό εμπάργκο, για ποιον λόγο οι Τούρκοι να μην ανοίξουν διαπραγματεύσεις με τη σουηδική SAAB για τη συμπαραγωγή των εξαιρετικών και επιχειρησιακά και οικονομικά μαχητικών JAS 39 Gripen; Μαζί με την τεχνολογική συνεργασία στο πλαίσιο της ανάπτυξης του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους «πέμπτης γενιάς»;
Τα αμερικανικά μέρη στο σουηδικό μαχητικό μπορούν να εγείρουν τα ίδια με την υπόθεση των F-16 εμπόδια στην πορεία. Το χρυσοφόρο δυνητικά συμβόλαιο όμως, θα είναι ισχυρότατο κίνητρο για τη Στοκχόλμη να προβεί σε περαιτέρω προσαρμογές στην πολιτική της. Εξάλλου, έχοντας αναπτύξει εξαιρετικά προηγμένες στρατιωτικές τεχνολογίες, οι Σουηδοί δεν δίστασαν σε πολλές περιπτώσεις να καταπατήσουν εν κρυπτώ τις περίφημες «αρχές και αξίες» για να προωθήσουν εξαγωγικά συμβόλαια. Αυτή η τακτική είναι «βούτυρο στο ψωμί» του Ερντογάν.
ΚΕΡΔΙΣΕ Ή ΕΧΑΣΕ Η ΕΛΛΑΔΑ;
Κάπου εδώ, ενδεχομένως, θα επηρεαστούν και τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Μπορεί επισήμως η Ελλάδα να μην ασχολείται, πέραν ρητορικής φύσεως διαμαρτυριών, με το μπλοκάρισμα της εξαγωγής οπλικών συστημάτων στην Τουρκία, όμως το ανεξάρτητο ελληνικό λόμπι στην Ουάσιγκτον, σε συνεργασία με το εβραϊκό και το αρμενικό, μπλοκάρουν μέσω του προέδρου της της πανίσχυρης Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και όχι μόνο, τις εξαγωγές αμυντικού υλικού στην Τουρκία.
Αυτό εξυπηρετεί και τον Λευκό Οίκο σε έναν βαθμό, αφού εξασφαλίζει πειστικό άλλοθι στην κυβέρνηση Μπάιντεν. Μπορεί να αρκεί το να τακτοποιήσει την υπόθεση της Halkbank, όμως ενώπιον της προοπτικής απώλειας της τουρκικής αγοράς, οι πιέσεις στον Γερουσιαστή Μενέντεζ θα καταστούν αφόρητες. Το επιχείρημα του αμερικανικού εθνικού συμφέροντος δεν θα το προσπεράσει με ευκολία. Κάπου εκεί θα μπορούσε να επαληθευθεί η προειδοποίηση του γράφοντος για την ανάγκη ύπαρξης Σχεδίου Β από ελληνικής πλευράς, καθώς θα μπορούσε η υπόθεση των τουρκικών F-16 να μετατραπεί σε «μάχη οπισθοφυλακής».
Η Ελλάδα θα πρέπει να εξασφαλίσει χειροπιαστά ανταλλάγματα. Φυσικά χρόνος μπορεί να κερδηθεί, καθώς η άρση των αντιρρήσεων του εβραϊκού και του αρμενικού λόμπι δεν πρέπει να θεωρείται ούτε αυτόματη, ούτε δεδομένη. Επίσης, η ελληνική πλευρά δεν θα πρέπει να αποδεχθεί να θεωρηθούν ως ανταλλάγματα, π.χ. η αποδέσμευση όπλων όπως οι πύραυλοι Harpoon AGM-84L BlockII και οι αντί-ραντάρ πύραυλοι AARGM-88E.
Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ
Τούτων λεχθέντων, χωρίς βέβαια να είναι αδιάφορο, δεν είναι σημαντικό το γεγονός ότι συμπεριελήφθη στο νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ η προστασία της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας, του Διεθνούς Δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν πρόκειται να κάνει τη διαφορά στο πεδίο της ελληνοτουρκικής διένεξης. Γι’ αυτό και η πρωθυπουργική ικανοποίηση είναι μάλλον υπερβολική, αν όχι αβάσιμη.
«Τελικά πρυτάνευσε η κοινή λογική και το καλό της Συμμαχίας και ξεπεράστηκαν οι όποιες καιροσκοπικές και ωφελιμιστικές συμπεριφορές», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Άρα να υποθέσουμε ότι η κοινή λογική και το καλό της Συμμαχίας υπαγορεύει υποχωρήσεις στην Τουρκία όταν εκβιάζει; Θα ήταν καταστροφικό εάν εφαρμόζαμε αυτή τη λογική στα ελληνοτουρκικά.
Η διπλωματία έχει αποδείξει την ικανότητά της να διαχειρίζεται τέτοιες καταστάσεις με μεσοβέζικο τρόπο, όπως φάνηκε και από την άρση του τουρκικού βέτο για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Σε ό,τι αφορά, όμως, το πρόβλημα της Ελλάδας με την Τουρκία είναι ότι δεν υπάρχει περιθώριο για συμβιβασμό, αφού στο τραπέζι υπάρχουν μόνο οι τουρκικές επεκτατικές διεκδικήσεις επί ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και ελληνικής κυριαρχίας. Ή μήπως θεωρείται αρμοδίως ότι υπάρχει;
Η Τουρκία «φόρτωσε το καλάθι» απέναντι στους Σκανδιναβούς και όξυνε
την κατάσταση. Κατέληξε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης και εξήλθε με χειροπιαστά ανταλλάγματα. Ποια είναι τα αντίστοιχα ανταλλάγματα που μπορεί να εκχωρήσει η ελληνική πλευρά στην τουρκική, τη στιγμή που αντιμετωπίζει διαρκώς απειλή πολέμου με «επίδικο» ακόμα και την κυριαρχία ελληνικών νησιών; Η ιστορική εμπειρία δεν αφήνει περιθώρια σε αφελείς προσεγγίσεις.
29/6/2022
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Το θέμα της τουρκικής παραγγελίας των αναβαθμισμένων F-16 από τις ΗΠΑ, τα ελληνικά συμφέροντα, η κόντρα Κογκρέσου-Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΡΙΒΑ*, Διεθνολόγου
Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι ένα μαύρο κουτί στην Ελλάδα. Από τη στιγμή που το πολιτικό σύστημα διαχρονικά επέλεξε να αναλώσει τις πολύ κρίσιμες ελληνοαμερικανικές σχέσεις (σε άλλους τομείς πέραν από την άμυνα) στο πλαίσιο των ελληνοτουρκικών, η κακή ανάγνωσή τους οδηγεί σε πλάνες αλλά και σε πλειοδοσία λαϊκισμού από διάφορους αφελείς ή και επιτήδειους.
Η περίσταση για «επιτηδευμένη παρερμηνεία» είναι πολύ ευνοϊκή για όλους αυτούς που εκμεταλλεύονται τις βαναυσότητες που συμβαίνουν στην Ουκρανία, για να γίνει ξανά συστατικό της ελληνική πολιτικής ζωής ο αντιαμερικανισμός.
Το «φιλό» και το «αντί» στις διεθνείς σχέσεις είναι φύσει και θέσει άγονα συνθετικά. Για να δούμε ένα ειδικό θέμα της πλούσιας αμερικανοτουρκικής ατζέντας, όπως είναι αυτό της τουρκικής παραγγελίας (μαμούθ) αναβαθμισμένων F-16 (αγορά 40 και αναβάμιση 80) χρειάζεται να προχωρήσουμε σε κάποιες παραδοχές οι οποίες θα ξεδιαλύνουν το τοπίο.
- Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι κακές αλλά αυτό δεν οφείλεται στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα επωφελήθηκε και απόλυτα και σχετικά (σε σχέση με την Τουρκία) από τον επαναπροσδιορισμό της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής την τελευταία δεκαετία. Μπήκαμε στο χάρτη των σημαντικών χωρών της περιοχής από το σπάσιμο του στρατηγικής σημασίας τριγώνου Ουάσιγκτον-Ιερουσαλήμ-Άγκυρας.
Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία, έχουν προβλήματα στρατηγικού χαρακτήρα από το 2003 όταν και η Τουρκία αρνήθηκε να δώσει άδεια διέλευσης στις ΗΠΑ για να εισέλθουν στο Ιράκ. Ωστόσο, οι αμερικανικοί σχεδιασμοί σε μια ευρύτερη περιοχή που συνδέονται ο Καύκασος και η Κεντρική Ασία με τη Μέση Ανατολή, καθιστούν την Τουρκία σημαντική.
Το σοκ της άρνησης της διέλευσης του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ μέσω Τουρκίας, έφερε προβληματισμό στις ΗΠΑ για το οτι η Τουρκία είχε μάλλον γίνει το καλάθι εκείνο στο οποίο δεν πρέπει να βρίσκονται όλα τα αυγά. Τελικά, η επόμενη δεκαετία, και κυρίως από το 2016 και μετά, η Άγκυρα έδειξε οτι πορεύεται με την πίστη που πρώτοι ανέδειξαν οι Abramowitz και Barkey μέσω του Carnegie εδώ και σχεδόν μια δεκαετία.
Ο Ερντογάν πιστεύει οτι η Δύση τον χρειάζεται περισσότερο από ό,τι εκείνος τη Δύση. Αυτό το επανέλαβε και πριν αναχωρήσει για τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία επιδεινώθηκαν λόγω της ειδικής σχέσης της Τουρκίας με τη Ρωσία, η οποία έφτασε μέχρι και τους S-400. Η Ελλάδα επωφελήθηκε ακριβώς γιατί οι ΗΠΑ κατάλαβαν οτι όπως είχε γίνει με το Ιράκ το 2003 έτσι θα συμβεί και με τον Βόσπορο.
Με αυτόν τον τρόπο, η Αλεξανδρούπολη πλέον ανταγωνίζεται σαν βάση το μονοπώλιο της Τουρκίας.
Τα ελληνοτουρκικά, είναι μέσα στους προβληματισμούς των ΗΠΑ αλλά αυτοί αντανακλούν τη μη διάρρηξη της ΝΑ πτέρυγας του ΝΑΤΟ και όπως ο Lesser είχε προτείνει από το 2001, οι ΗΠΑ όφειλαν να έχουν συμπληρωματικό επιδιαιτητικό ρόλο στα ελληνοτουρκικά, βάζοντας μπροστά χώρες της Ε.Ε. ή και την ίδια την Ε.Ε. Επομένως, δεν είναι τα ελληνοτουρκικά που καθορίζουν τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
- Τα F-16 που η Τουρκία κάποια στιγμή θα πάρει.
Μια Αμερική γεμάτη πληθωρισμό και σε κοινωνικό επίπεδο έτοιμη να εκραγεί, οφείλει ταυτόχρονα να στηρίζει την Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία, να έχει το νου της στην Ταϊβάν αλλά και στη συμφωνία με το Ιράν. Η κυβέρνηση Biden έχει πολλά να αντιμετωπίσει και γι’ αυτό και η Τουρκία βρίσκει χώρο να εκμεταλλευτεί.
Η Τουρκία μέσα από τον Πόλεμο της Ουκρανίας προσπαθεί να κερδίσει όσα περισσότερα μπορεί. Από το 2017 όταν και η Τουρκία προχώρησε σε αγορά των ρωσικών S-400, υπέπεσε σε «φρεσκοψηφισμένο» νόμο για την αντιμετώπιση των εχθρών της Αμερικής. Ο νόμος CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) έχει μια σημαντική παράγραφο με αρχικά CRIEEA (Countering Russian Influence in Europe and Eurasia Act).
Η εκπαραθύρωση της Τουρκίας από τη συμπαραγωγή των F-35 ήταν θέμα χρόνου και αυτή τελικά έλαβε χώρα τον Δεκέμβριο του 2020. Μετά από ένα έτος περίπου, η Τουρκία που είχε υπολογίσει στη συνύπαρξη των δύο συστημάτων (F-35 και S-400) έκανε έναν ελιγμό προκειμένου να αντισταθμιστεί το κόστος το οποίο είχε η Τουρκία όσο ήταν στο πρόγραμμα των μαχητικών 5ης γενιάς.
Απέστειλε LoR στις ΗΠΑ για αγορά 40 αναβαθμισμένων F-16 και για αναβάθμιση άλλων 80 που υπάρχουν ήδη στον τουρκικό στόλο αεροσκαφών. Η ζημιά για την Τουρκία ήταν μεγάλη καθώς βγήκε εκτός προγραμματισμού για την τουρκική αεροπορία.
Πέρυσι, ο Ερντογάν ζήτησε πάλι ραντεβού με τον πάντα περιφρονητικό προς αυτόν πρόεδρο Biden, και ο Αμερικανός πρόεδρος παρέπεμψε στο Κογκρέσο. Εκεί για καλό της Ελλάδας υπάρχει ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. Ο ίδιος έχει αφήσει να εννοηθεί πως όσο είναι σε αυτή τη θέση, η Τουρκία δε θα καταφέρει να αγοράσει αυτά τα όπλα, καθώς αντιστρατεύεται τα αμερικανικά συμφέροντα.
Οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ, είναι τον προσεχή Νοέμβριο και αναμένουμε να δούμε το νέο Κογκρέσο. Η Τουρκία έχει εθνικές εκλογές εντός του 2023 με κάποιους να θεωρούν οτι μπορεί ο Ερντογάν να τις κάνει πρόωρες. Η παραγγελία αυτή με αποδέκτη τη Lockheed Martin αγγίζει συνολικά τα 6 δις. $.
Στόχος της Ελλάδας ήταν και είναι, να είναι ένα βήμα μπροστά από την Τουρκία η οποία μέχρι και το 2017 είχε τη δυνατότητα να αποκτήσει 100 μαχητικά F-35 συν τις όποιες άλλες αναβαθμίσεις. Η Ελλάδα οφείλει να επιταχύνει την αναβάθμιση όλων των F-16 γιατί πολύ απλά, το πάγωμα των F-16 δε θα είναι για πάντα. Καμιά εταιρεία στο σύγχρονο κόσμο δεν είναι διατεθειμένη να χάσει 6 δις $.
Η καθυστέρηση της τουρκικής αναβάθμισης των F-16 είναι ευνοϊκή για την Ελλάδα αλλά είναι καθυστέρηση και όχι ακύρωση. Είναι στόχος μας να είμαστε μπροστά ένα βήμα από την Τουρκία, σε όλα τα επίπεδα και έτσι και η ελληνική αγορά F-35, μας προσφέρει ισορροπία ακόμη και στην περίπτωση που η Τουρκία επιστρέψει στη συμπαραγωγή των F-35 με τερματισμό των S-400.
- Kόντρα Κογκρέσου με το State Department.
Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, το θέμα των F-16 ήταν μέσα στο ευρύτερο παζάρι της Τουρκίας για την είσοδο της Σουηδίας και της Φινλανδίας στους κόλπους του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
Η Τουρκία μαζεύει υποσχέσεις. Για τις ΗΠΑ είναι πολύ βολικό πλέον να παίζει με την κλεψύδρα με τον Ερντογάν ο οποίος βρίσκεται σε προεκλογικό έτος. Ένα ζήτημα που απασχολεί τους Αμερικανούς, είναι το αν είναι σωστό να πριμοδοτηθεί ένας πρόεδρος που κανείς στις ΗΠΑ δεν θέλει.
Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία προκαλεί ερωτηματικά για το ίδιο της το πολιτικό μέλλον. Πολλές φορές έχει επικρατήσει στην Αμερική το σκεπτικό «The devil you know» για περιπτώσεις σαν τον Ερντογάν. Από την άλλη, η θεσμική μνήμη κρατών-μελών και του ίδιου του ΝΑΤΟ κατέγραψε πως δεν είναι δυνατόν να συνεχίζονται οι εκβιασμοί της Τουρκίας.
Στην Ελλάδα, το θέμα των F-16 όπως και κάθε ζητήμα των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, συνήθως αντιμετωπίζεται συναισθηματικά, από κάθε λογής πλανόδιους μικροπολιτευτές για λόγους λαϊκισμού, που παραπληροφορούν προκειμένου συστηματικά να καταστήσουν αναγκαία μια αλλαγή στρατηγικού προσανατολισμού της Ελλάδας. Η ουσία είναι οτι η Ελλάδα δεν πρέπει να καθυστερήσει την δική της αναβάθμιση στα δικά της αεροσκάφη.
Πρώτα κοιτάμε τι κάνει η Ελλάδα και όχι αυτό το πραγματικά αφελές «που το πάει ο Ερντογάν;» το οποίο είναι αντικείμενο αμπελοφιλοσοφίας και όχι εξωτερικής πολιτικής. Το πιο σημαντικό είναι οτι ο Menendez ως ένα από τα 4 πρόσωπα που είναι τόσο ισχυρά στην αμερικανική εξωτερική πολιτική (πρόεδρος, αντιπρόεδρος, υπουργός Εξωτερικών οι άλλοι ισχυρότεροι).
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, είχε πιέσει το Κογκρέσο προκειμένου να απελευθερωθούν οι πωλήσεις όπλων σε Τουρκία και Ινδία. Ο Menendez ήταν ακλόνητος, καθώς έχει ευρεία διακομματική συναίνεση σε αυτό το θέμα. Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ θα φέρει αρκετές υποσχέσεις για την Τουρκία.
Ο Ερντογάν έχει ανάγκη το «πανηγύρι» στο εσωτερικό του. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα δεν πρέπει να έχει αυτοσκοπό την ακύρωση της πώλησης των F-16 στην Τουρκία, η οποία κάποια στιγμή θα γίνει. Ευκαιρία είναι για την Ελλάδα, να εκμεταλλευτεί την πιθανή πώληση των αναβαθμισμένων μαχητικών στην Τουρκία, κάνοντας αίτημα για περαιτέρω ξεκλείδωμα του αμερικανικού οπλοστασίου, που ήδη έχει αρχίσει να ανοίγει.
Ο σκοπός μας είναι να έχουμε ποιοτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τους Τούρκους και κυρίως, να είμαστε ένα βήμα μπροστά. Ο Menendez τόσα χρόνια, δε μας είπε ούτε ένα ψέμα. Έχει πει πρόσφατα ότι όσο είναι αυτός, η Τουρκία δε θα τα προμηθευτεί, έχοντας σίγουρα γνώση και το τι συνεπάγεται η σύγκρουση «γραφείων» στις ΗΠΑ, όπως ο Allison ανέλυσε κάποτε στο γραφειοκρατικό μοντέλο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Η Ελλάδα οφείλει να ξέρει να εκτιμά τον πολιτικό χρόνο ανθρώπων σαν τοn Menendez καθώς σίγουρα δεν υπάρχουν τέτοιοι κάθε μήνα στην αμερικανική πολιτική.
*Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ – Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council)
29/6/2022
https://hellasjournal.com/2022/06/to-thema-tis-tourkikis-parangelias-ton-anavathmismenon-f-16-apo-tis-ipa-ta-ellinika-simferonta-i-kontra-kogkresou-steit-ntipartment/
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
(1)Χ. Κτενάς: Συμφωνία Τουρκίας με Σουηδία και Φινλανδία: Πρώτος απολογισμός του παζαριού της Άγκυρας(www.ptisidiastima.com/29-6-2022)
Mια ψύχραιμη αρχική αποτίμηση της χθεσινής συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας-Φινλανδίας-Σουηδίας, που επιτρέπει την είσοδο των δύο τελευταίων στη συμμαχία του ΝΑΤΟ, με την πρώτη να αποσύρει την απειλή του βέτο που είχε διατυπώσει.
(2) Επίσημο αίτημα της Ελλάδας στις ΗΠΑ για προμήθεια F35 Πριν από λίγη ώρα υπογράφτηκε το επίσημο ελληνικό αίτημα προς στις αρχές των ΗΠΑ για την απόκτηση των F35 και αναμένεται να σταλεί μέσα στις επόμενες ώρες (www.tovima.gr/2022/06/29)
Η Ελλάδα ζητά να δεσμευτούν 20 αεροσκάφη F35, όπως είχε προαναγγείλει και ο πρωθυπουργός, και άλλα 20 υπό αίρεση. Μάλιστα, οι διαδικασίες θα επιταχυνθούν καθώς μέσα στις επόμενες ημέρες η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας θα μεταβεί στις ΗΠΑ για να συζητήσουν το αίτημα αυτό.
Πριν από λίγη ώρα υπογράφτηκε το επίσημο ελληνικό αίτημα προς στις αρχές των ΗΠΑ για την απόκτηση των F35 και αναμένεται να σταλεί μέσα στις επόμενες ώρες, σύμφωνα με όσα μετέδωσε ο Σκάι. Η Ελλάδα ζητά να δεσμευτούν 20 αεροσκάφη F35, όπως είχε προαναγγείλει και ο πρωθυπουργός, και άλλα 20 υπό αίρεση. Μάλιστα, οι διαδικασίες θα επιταχυνθούν καθώς μέσα στις επόμενες ημέρες η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας θα μεταβεί στις ΗΠΑ για να συζητήσουν το αίτημα αυτό.
Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Μαΐου ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος με επίσημη δήλωσή του είχε αναφέρει ότι θα ξεκινούσε άμεσα η διαδικασία απόκτησης των μαχητικών F-35. Οι δηλώσεις εκείνες έγιναν στο πλαίσιο της συνάντησης που είχε ο κ. Παναγιωτόπουλος με στελέχη του Προγράμματος (JSF PO – Joint Strike Fighter Program Office) για το μαχητικό αεροσκάφος F-35. Στη συνάντηση εκείνη συμμετείχε και ο πρέσβης των ΗΠΑ Αθήνα, Τζωρτζ Τζέιμς Τσούνης. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο κ. Παναγιωτόπουλος υπογράμμισε ότι σε συνέχεια της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, θα ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία απόκτησης αεροσκαφών F-35, τα οποία θα καλύψουν προβλεπόμενες επιχειρησιακές απαιτήσεις της Πολεμικής Αεροπορίας. Ο υπουργός Άμυνας είχε αναφέρει ότι τα Γενικά Επιτελεία θα προβούν στις απαιτούμενες ενέργειες, στο πλαίσιο της ισχύουσας διαδικασίας προμήθειας αμυντικών εξοπλισμών. Κατά τη συνάντηση, τονίστηκε ότι η απόκτηση των αεροσκαφών F-35, η οποία θα ενισχύσει, περαιτέρω, την αποτρεπτική ικανότητα της χώρας και τη διαλειτουργικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων Ελλάδος και ΗΠΑ, αντανακλά το στρατηγικό επίπεδο των διμερών αμυντικών σχέσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η είδηση αυτή για την υπογραφή του επίσημου αιτήματος προς τις ΗΠΑ έρχεται τη στιγμή που με φόντο τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο παζάρι του με το Τζο Μπάιντεν ανάμεσα στα ανταλλάγματα που πήρε για να άρει το βέτο για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας ήταν η πλήρης υποστήριξη των ΗΠΑ στα «σχέδια εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας».
(3)Επίσημο αίτημα της Ελλάδας στις ΗΠΑ για προμήθεια F-35 (www.capital.gr/29=6=2-22)
(...) Σύμφωνα με το TheTOC.gr, το F-35 του οποίου η αγορά τόσο έχει προβληματίσει την Τουρκία, είναι η επιτομή της σύγχρονης αεροπορικής τεχνολογίας. Ένα 5ης γενιάς μαχητικό stealth, στην ουσία ένα προηγμένο οπλοσύστημα, ένα ιπτάμενο ραντάρ και ένα "πολυεργαλείο” ικανό να πλήξει στόχους παντού, σε ξηρά, θάλασσα και αέρα.
Τα F-35 κατασκευάζονται με τη συνεισφορά συνολικά οκτώ χωρών, μεταξύ των οποίων είναι οι ΗΠΑ, η Βρετανία, Ιταλία, Καναδάς, Νορβηγία, Κάτω Χώρες, Δανία και Αυστραλία.
Έκανε την πρώτη του πτήση το 1990, αλλά υπήρξαν τεχνικά προβλήματα για να μπει τελικά στη μαζική παραγωγή αρκετά αργότερα. Το F-35 Lightning II είναι ένα μαχητικό αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων (multi-role fighter), μονοθέσιο, μονοκινητήριο, χαμηλής παρατηρησιμότητας (stealth).
Έχει την ικανότητα να συλλέγει στοιχεία από τους πολλαπλούς σένσορες που διαθέτει, τα οποία στη συνέχεια επεξεργάζεται με τον πανίσχυρο υπολογιστή του και τα διανέμει με τα συστήματα επικοινωνιών του.
Το μεγάλο του ατού είναι η ικανότητά του να εισέρχεται, χωρίς να γίνεται αντιληπτό, σε εναέριο χώρο όπου ενεργοποιούνται συστήματα αεραμύνης και εντοπισμού αεροσκαφών και να πραγματοποιεί ή συντονίζει αποστολές καταστολής αεράμυνας (Suppression of Enemy Air Defenses-SEAD). Για αυτόν τον λόγο θεωρείται και ως "όπλο πρώτου πλήγματος" καθώς αφού καταστείλει την εχθρική αεράμυνα μπορεί να προβάλει σημαντικούς εχθρικούς στόχους (στρατηγικές προσβολές).
Επιπλέον μπορεί να εκτελέσει αποστολές αεροπορικής υπεροχής, εγγύς αεροπορικής υποστήριξης, ηλεκτρονικών επιχειρήσεων και συλλογής πληροφοριών, αναγνώρισης και επιτήρησης.
Μπορεί να μεταφέρει οπλικό φορτίο οκτώ και πλέον τόνων σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, αλλά να ληφθεί υπόψη πως η χρήση εξωτερικών οπλικών φορτίων ή δεξαμενών καυσίμων μειώνουν σημαντικά τις δυνατότητες ελιγμών αλλά και τα stealth χαρακτηριστικά του.
Χάρη στις μοναδικές του ικανότητες της χαμηλής παρατηρησιμότητας, των πολλαπλών αισθητήρων και της διανομής πληροφοριών, επιχειρησιακής εικόνας και στοχοποίησης, το F-35 καθίσταται ένα "ιπτάμενο επιχειρησιακό κέντρο".
Τι εξοπλισμό διαθέτει
Το F-35 είναι εξοπλισμένο με το κορυφαίων επιδόσεων ραντάρ AN/APG-81, τύπου AESA (Active Electronically Scanned Arrays-ενεργητικό radar ηλεκτρονικής σάρωσης). Επίσης διαθέτει το συστήματα στόχευσης EOTS (Electro Optical Targeting System) και το σύστημα προειδοποίησης AN/AAS-37. Αυτά σε συνδυασμό με τους προηγμένους αισθητήρες δίνουν στον πιλότο μια εξαιρετική και πλήρη εικόνα (integrated picture) του πεδίου μάχης. Ο πιλότος έχει τη δυνατότητα να λάβει στο κράνος του πολλαπλά στοιχεία από τους αισθητήρες του αεροσκάφους μέσω των Distributed Aperture System (DAS) και Helmet Mounted Display System.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εμπλεκόμενοι στο πρόγραμμα του F-35 κατάρτισαν ακριβές σχέδιο εκσυγχρονισμού του stealth μαχητικού με στόχο το μαχητικό να παραμείνει αξιόμαχο μέχρι το 2070, ενώ τα άλματα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης δημιουργούν τις προϋποθέσεις για πιο γρήγορους ρυθμούς και τον διαρκή εκσυγχρονισμό του F-35.
Νέοι αισθητήρες, πρωτοποριακά συστήματα υπολογιστών, ψηφιακή μηχανική και κυβερνοπληροφορική φέρνουν μια νέα εποχή αλλάζοντας για πάντα το τοπίο. Πολλά στοιχεία της τεχνολογίας stealth όπως η διαχείριση του θερμικού ίχνους, το ειδικό υλικό επικάλυψης ή οι διάφορες κατασκευαστικές τεχνικές στις νέες τους εκδόσεις μπορούν να ενσωματωθούν στο F-35.