Η ελπίδα χάθηκε και η Δύση αποδομείται. Δρόμος χωρίς επιστροφή;

 Η ελπίδα χάθηκε και η Δύση αποδομείται.
Δρόμος χωρίς επιστροφή;

Πόσο πιθανό είναι ο νέος αυτός παγκόσμιος διπολισμός να επιφέρει και το ιστορικό τέλος αυτού που ξέρουμε ως Ευρώπη;

Η Δύση, ως σύνολο δημοκρατικών εθνών-κρατών (στο όσο έχουν νόημα οι όροι), με λίγο-πολύ κοινή φιλοσοφική θεμελίωση, που πάσχιζε να ενοποιηθεί πολιτικώς, οικονομικώς και κοινωνικώς, εμφανώς πλέον αποδομείται. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί καθοριστική καμπή και απαρχή, αν όχι επικύρωση, αυτής της ιστορικής αλλαγής στον τρόπο διάρθρωσης του κόσμου.

Μέχρι την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, φαινόταν πως υπήρχε μια αναπτυσσόμενη συνεργασία της με την μέχρι τότε Δύση, με αμοιβαία οφέλη (ο όρος Δύση δεν είναι σαφώς ορισμένος, ας πούμε λοιπόν αυτήν που θεωρούσαμε ως τέτοια). Μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ, που δικαιολογούσε τον διαχωρισμό της και την αντιπαλότητά της με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αρκετές χώρες του πρώην «ανατολικού μπλόκ» ενετάχθησαν στην Ευρώπη, ως ελεύθερα δημοκρατικά κράτη.

Η νέα Ρωσία πρακτικώς ενετάχθη και αυτή στη Δύση, ως συνεργαζόμενη με αυτήν οικονομικώς, πολιτισμικώς, κοινωνικώς, εμμέσως και πολιτικώς. Η Ευρώπη ευχαρίστως δέχτηκε μετανάστες από όλα τα μέρη της γης, μάλιστα αρκετοί εξ αυτών απέκτησαν και υψηλά πολιτικά αξιώματα. Στην Αγγλία δεν κωλύονται να συνεργαστούν για την παραγωγή πολυτελών αυτοκινήτων με ινδικούς ομίλους, εξελέγη για δήμαρχος του Λονδίνου Άγγλος πολίτης με γονείς Πακιστανούς, ένας εκ των υποψηφίων πρωθυπουργών είναι Ινδικής καταγωγής, ομοίως και στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, ομοίως και στις ΗΠΑ.

Η παγκόσμια οικονομική συνεργασία, μαζί με την ολοένα και περισσότερο αυξανόμενη ευκολία μετακίνησης ατόμων από χώρα σε χώρα, έθετε τα θεμέλια και δημιουργούσε ελπίδες παγκόσμιας ειρήνης. Επί προεδρίας Τραμπ, οι ΗΠΑ έδειξαν να παραιτούνται των παλαιότερων στόχων τους περί πλανητικής οικονομικής και στρατιωτικής κυριαρχίας, επιδιώκοντας ομοίως συνεργασία με τη (νέα) Ρωσία και όλον τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν προξένησαν -εμφανώς τουλάχιστον- πολέμους, ούτε γύρισε πίσω νεκρός στρατιώτης.

Αποτελεί παράδοξο που ο πρώην Πρόεδρος Τραμπ κατηγορείτο πως τον υπεστήριζε ο Πούτιν, ενώ δεν κατηγορείτο ο νυν Πρόεδρος Μπάιντεν, τον οποίον υπεστήριζαν, εμφανώς, περίπου όλοι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί. Λόγος έχθρας, μεταξύ των ΗΠΑ και της νέας Ρωσίας, καταδήλως δεν υφίστατο, φαίνεται όμως πως δεν έπαψε ποτέ αυτή η έχθρα να καλλιεργείτο, στην συνείδηση των Αμερικανών.

Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ έτσι, ανέλαβε να τον κατασκευάσει στην πραγματικότητα, εντέχνως και μάλιστα επικερδώς για τη χώρα του. Δημιούργησε πόλεμο με τη Ρωσία δι’ αντιπροσώπου, ικανοποιώντας ταυτοχρόνως την πολεμική βιομηχανία των ΗΠΑ (αυτήν που πάσχισε να μην επανεκλεγεί ο Τραμπ), όσο και άλλους παραγωγικούς τομείς της χώρας του. Επί πλέον, απέκοψε βιαίως την Ευρώπη από τη Ρωσία και ώθησε την Ρωσία να στραφεί προς αποκλειστικώς ανατολικές συμμαχίες.

Γιατί τα λέμε αυτά; Μα γιατί οι ΗΠΑ ήξεραν -με δραματικές εκκλήσεις παραγόντων της εξωτερικής τους πολιτικής, του Κίσινγκερ συμπεριλαμβανομένου- πως η πολιτική τους, μέσω ΝΑΤΟ, στην Ουκρανία, θα οδηγούσε αναποφεύκτως σε εισβολή της Ρωσίας. Είναι προφανές πως αυτό επελέγη από τον Πρόεδρο Μπάιντεν, ο προηγούμενος Πρόεδρος αλλοιώς χειριζόταν τη σχέση του με τη Ρωσία.

Η στροφή έτσι της Ρωσίας προς Ανατολάς, υπήρξε μονόδρομος γι’ αυτήν, άλλωστε όπως βλέπουμε, δεν ζημιώθηκε και οικονομικώς, παρά τις λεγόμενες «κυρώσεις» εναντίον της. Οι χώρες που βρέθηκαν προ τεραστίων οικονομικών προβλημάτων είναι οι Ευρωπαϊκές -και μόνο αυτές-, κάτι που βεβαίως ενισχύει την δορυφοριοποίησή τους στις ΗΠΑ. (Δεν εκθειάζουμε τον πρώην Πρόεδρο Τραμπ, απλώς διαπιστώνουμε, ακόμα μία φορά, πως η δημιουργία μύθων είναι ένας ασφαλής τρόπος ελέγχου της κοινής γνώμης και αποπροσανατολισμού της από τα ουσιώδη).

Το όνειρο που ουτοπικώς (;) έδειχνε να πραγματοποιείτο, όνειρο μιας παγκόσμιας συνεργασίας σε συνθήκες ειρήνης, χάθηκε. Αρχικώς έτσι, επιστρέφουμε σε ένα νέο ψυχρό πόλεμο ΗΠΑ-Ρωσίας, θεωρώντας και ελπίζοντας πως ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα επεκταθεί. Εν συνεχεία, οι αναδυόμενες υπερδυνάμεις της Ανατολής, μαζί με τη Ρωσία, ενδεχομένως και την Τουρκία, εκ των πραγμάτων θα έλθουν σε αμυντική, και κατά συνέπειαν οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική συνεργασία.

Πολλοί θα πούν πως η ισχύς και ο πλούτος θα επιστρέψει εκεί που βρισκόταν στο μεγαλύτερο μέρος της Ιστορίας, στην Ανατολή, που ήδη επεμβαίνει και στην Αφρική. Ο δε νέος αυτός παγκόσμιος διπολισμός, λογικώς θα επιφέρει και το ιστορικό τέλος αυτού που ξέρουμε ως Ευρώπη, δεδομένων τόσο της δημογραφικής της αλλαγής, όσο και της κρίσης της φιλοσοφικής της θεμελίωσης, εξ αιτίας της ραγδαίας εξάπλωσης της «κουλτούρας ακύρωσης» (cancel culture).

Πάντως η Ιστορία ποτέ δεν προβλέπεται με ακρίβεια και το μέλλον συχνότατα επιφυλάσσει ιστορικής εμβέλειας εκπλήξεις. Ίδωμεν…

 Δρ. Νικήτας Χιωτίνης, Αρθρογράφος
Δρ αρχιτεκτονικής/ φιλοσοφίας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής

Ο κ. Νικήτας Χιωτίνης είναι Δρ αρχιτεκτονικής/ φιλοσοφίας και Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Κατέχει Διδακτορικό Τίτλο από το Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π., έδρα Μορφολογίας και D.E..A Φιλοσοφίας, με ειδίκευση στη Φιλοσοφία του Πολιτισμού, από το Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου PARIS I -SORBONNE. Επίσης είναι κάτοχος Msc Αισθητικής από το Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης, του Πανεπιστημίου PARIS SORBONNE Με δίπλωμα Αρχιτέκτονα Μηχανικού από την Ecole Speciale d’Architecture, Παρίσι έχει διατελέσει Καθηγητής Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και έχει να επιδείξει σημαντικό Αρχιτεκτονικό έργο στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό Ο Δρ. Νικήτας Χιωτίνης με πλήθος δημοσιεύσεων και ανακοινώσεων σε Διεθνή Συνέδρια και διαλέξεων σε θέματα Αρχιτεκτονικής και Φιλοσοφίας, είναι συγγραφέας ενός βιβλίου και έχει συμμετάσχει σε άλλα δέκα συλλογικά έργα. Είναι μέλος Επιστημονικών Ενώσεων με συμμετοχές σε ερευνητικά προγράμματα και σε πολλές άλλες επιστημονικές δραστηριότητες.

29/07/2022  

https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-elpida-chatheke-kai-e-dese-apodomeitai-dromos-choris-epistrofe_gr_5e9eb41fc5b63c5b58741e2f