ΕΛΛΑΔΑ – ΙΣΡΑΗΛ: Μήπως η συγκυρία προσφέρεται για… μια πιο “ποιοτική” ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ διμερή συνεργασία;
ΕΛΛΑΔΑ – ΙΣΡΑΗΛ:
Μήπως η συγκυρία προσφέρεται για… μια πιο “ποιοτική” ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ διμερή συνεργασία;
Η σοβαρή διαφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ αναφορικά με την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015, που όπως εξηγήθηκε στο προηγούμενο σημείωμα απειλεί και τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, δείχνει να κλιμακώνεται με ταχείς ρυθμούς. Πρόκειται για ένα ζήτημα που θα επιδεινώσει και την εξίσωση της ενεργειακής ασφάλειας. Δημιουργεί όμως παράλληλα για την Ελλάδα μια δυνητική ευκαιρία.
Του Ζαχαρία Μίχα*
(Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA)
Ανάμεσα στα κίνητρα των ΗΠΑ και της ΕΕ για την ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους Ιρανούς, είναι και η προσπάθεια εξεύρεσης εναλλακτικών ενεργειακών προμηθευτών, στο πλαίσιο της απόπειρας για ελαχιστοποίηση της εξάρτησης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Το Ιράν είναι γνωστό ότι «κάθεται» πάνω σε πλούσια αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Η αντιπαράθεση του Ιράν με τη Δύση δημιούργησε μια τεράστια ευκαιρία, την οποία έσπευσε να αξιοποιήσει η Κίνα, υπογράφοντας τον Μάρτιο 2021 στρατηγική συμφωνία 25ετούς διάρκειας. Η συμφωνία προέβλεπε τη διενέργεια επενδύσεων ύψους 400 δισ. δολαρίων στις ιρανικές υποδομές, μεταξύ άλλων και στον τομέα της ενέργειας. Αυτό είναι απόλυτα κατανοητό δεδομένων των τεραστίων αναγκών σε ενέργεια που έχει η κινεζική οικονομία. Η Κίνα καλύπτει το 75% των αναγκών της από το Ιράν.
Όμως, ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησε ένα νέο σκηνικό. Η Κίνα έσπευσε να απορροφήσει σε προνομιακές τιμές τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες που χάθηκαν για τη Δύση. Παράλληλα, όμως, εξακολουθεί να αναπτύσσει τις σχέσεις της με το Ιράν και να εκτελεί όσα προβλέπονται από τη διμερή συμφωνία.
Η επικείμενη πυρηνική συμφωνία με τη Δύση έχει τη θετική συνέπεια, αφού η άρση των κυρώσεων θα επιτρέψει τη διοχέτευση των ιρανικών υδρογονανθράκων στη διεθνή αγορά, συμπιέζοντας τις πολύ υψηλές τιμές φυσικού αερίου και πετρελαίου. Οι ποσότητες υδρογονανθράκων που προμηθεύεται το Πεκίνο από την Τεχεράνη δεν θα επηρεαστούν, αφού οι τιμές είναι «κλειδωμένες». Οι Κινέζοι βέβαια έχουν λόγους να ενδιαφέρονται γενικά για την ύπαρξη φθηνών εναλλακτικών πηγών προμήθειας ενέργειας.
Παρότι η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν απειλεί τα κινεζικά συμφέροντα άμεσα, σε κάποιο βάθος χρόνου θα μπορούσε να προκαλέσει περιπλοκές, εάν δρομολογήσει μια διαδικασία διπλωματικής συνεννόησης της Δύσης με την Τεχεράνη. Η προοπτική όμως αυτή, παραδοσιακά σκοντάφτει στη στάση των Ισραηλινών που αντιδρούν στη μείωση της δυτικής πίεσης απέναντι στο Ιράν, το οποίο θεωρεί κεντρική απειλή για την ισραηλινή εθνική ασφάλεια.
Η φερόμενη ως επικείμενη συμφωνία δημιουργεί ήδη αντισυσπειρώσεις. Το ίδιο κίνητρο μείωσης του κόστους ενεργειακής τροφοδοσίας ήταν που οδήγησε τον Αμερικανό πρόεδρο να περιορίσει την κριτική περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων απέναντι στο σαουδαραβικό καθεστώς και να επισκεφθεί στο Ριάντ τον διάδοχο του θρόνου, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ζητώντας του αύξηση της παραγωγής υδρογονανθράκων με σκοπό τη συμπίεση των τιμών.
Από την άλλη, το σιιτικό Ιράν θεωρείται από τους Σαουδάραβες κεντρική απειλή εθνικής ασφαλείας. Αυτή η απειλή ήταν και το βασικό κίνητρο που οδήγησε μεταψυχροπολεμικά στη θεαματική αποκατάσταση των σχέσεων με το Ισραήλ. Η συγκυρία, λοιπόν, οδηγεί άλλη μια φορά σε ταύτιση τα συμφέροντα των δυο πλευρών. Το Ριάντ δεν δείχνει διατεθειμένο να κάνει τη χάρη στην Ουάσιγκτον, ενώ πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι η απάντηση στις πρωτοβουλίες αναβίωσης της πυρηνικής συμφωνίας θα δοθεί από το Ριάντ σε συνδυασμό με το εβραϊκό κράτος.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο σχεδιασμός για ενδεχόμενη στρατιωτική επίθεση στην πυρηνική υποδομή των Ιρανών το Ισραήλ πιθανόν να χρησιμοποιήσει και το έδαφος της Σαουδικής Αραβίας. Η άλλη δυνατότητα είναι μέσω των ειδικών σχέσεων που διατηρούν οι Ισραηλινοί με το Αζερμπαϊτζάν. Οι Αζέροι, παρότι είναι κατά πλειοψηφία Σιίτες, αφενός έχουν συνοριακές διενέξεις με το Ιράν, αφετέρου μεγάλο μέρος της στρατιωτικής τους ισχύος που οδήγησε σε επικράτηση στον πρόσφατο πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ με την Αρμενία, το οφείλει στην ισραηλινή στρατιωτική τεχνολογία.
Ισραήλ και Σαουδική Αραβία δεν επιθυμούν την επαναπροσέγγιση της Τεχεράνης με τη Δύση, καθιστώντας την ελληνική θέση δυσχερή. Οι δυο χώρες ευθυγραμμίζονται σε μεγάλο βαθμό με την Αθήνα και τη Λευκωσία στην προσπάθεια ανάσχεσης του τουρκικού ηγεμονισμού. Παράλληλα, η δυναμική που έχει προσλάβει η αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο, επιφυλάσσει προσεχώς κομβικό ρόλο της περιοχής στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Παρότι το Ιράν είναι ανταγωνίστρια χώρα με τη Ρωσία στον τομέα της ενέργειας, έχει τη δυνατότητα άμεσης τροφοδότησης της Δύσης, ενώ η ροή από τη Μεσόγειο θέλει ακόμα κάποια χρόνια για να καλύψει τις ευρωπαϊκές ανάγκες. Με δεδομένη τη σύγκρουση στην Ουκρανία, η ρωσική στρατηγική δείχνει να εστιάζεται στο να κάμψει τις δυτικές αντιστάσεις, μεγιστοποιώντας τις ενεργειακές επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές κοινωνίες τον προσεχή χειμώνα. Άρα, το συμφέρον της Μόσχας είναι να αποτρέψει μία συμφωνία που θα επιτρέψει την ροή ιρανικών υδρογονανθράκων στην ευρωπαϊκή αγορά. Οπότε, σε τακτικό επίπεδο φαίνεται πως Μόσχα, Ιερουσαλήμ και Ριάντ συγκλίνουν.
Η σπάνια εμφάνιση στη δημοσιότητα του επικεφαλής της ισραηλινής Mossad να τοποθετείται με κατηγορηματικότητα εναντίον της αναβίωσης της συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αναδεικνύει τη σημασία του θέματος για την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ. Όπως διέρρευσε σκόπιμα, ο Ντέιβντ Μπαρνέα, ενημερώνοντας την περασμένη Πέμπτη την ηγεσία της χώρας έκανε λόγο για «στρατηγική καταστροφή», την οποία το Ισραήλ δεν μπορεί να στέκεται παθητικά, βλέποντάς τον κίνδυνο να ξετυλίγεται και θα πρέπει να απαντήσει…
Εκτίμηση της Mossad είναι ότι η συμφωνία που μοιάζει να έχει ήδη ολοκληρωθεί, ισοδυναμεί με «άδεια» στο Ιράν να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα. Οι κυρώσεις με τη συμφωνία θα σταματήσουν, γεγονός που θα επιτρέψει την εισροή εκατοντάδων δισ. δολαρίων στην ιρανική οικονομία, που θα διευκολύνουν την επίτευξη του στόχου της Τεχεράνης.
Η Mossad εκτιμά ότι η συμφωνία είναι επί της ουσίας αντιγραφή αυτής του 2015, ενώ οι συνθήκες έχουν αλλάξει, από το γεωπολιτικό περιβάλλον μέχρι την τεχνολογία. Παράλληλα, οι Ιρανοί έχουν αναπτύξει δικές τους συσκευές φυγοκέντρισης, με τις οποίες επιτυγχάνεται ο εμπλουτισμός του ουρανίου, προϋπόθεση ανάπτυξης πυρηνικού οπλοστασίου.
Οι νέες οικονομικές δυνατότητες των Ιρανών θα οδηγήσουν σε επανεξοπλισμό των «θυγατρικών» τους, της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και της παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ και Χαμάς στη Γάζα, καθώς και των Χούθι στην Υεμένη. Η συγκεκριμένη αναφορά αποδεικνύει και ευθυγράμμιση της πολιτικής με τη Σαουδική Αραβία. Όλες αυτές οι εξελίξεις θα πλήξουν και τα αμερικανικά συμφέροντα ασφαλείας πέραν των ισραηλινών.
Η εικόνα δεν είναι διόλου αισιόδοξη, πολλώ δε μάλλον για μια χώρα σαν την Ελλάδα, η οποία παραδοσιακά προτιμά να αποφεύγει την έκθεσή της υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς σε τέτοιου είδους διενέξεις. Στη σημερινή συγκυρία όμως, ακριβώς επειδή για το Ισραήλ διακυβεύεται ένα κεντρικό ζήτημα εθνικής ασφαλείας, η ανάλυση και εκτίμηση της κατάστασης πρέπει να είναι πολύ προσεκτική.
Όπως είναι γνωστό, η τουρκική ηγεσία απειλεί σε καθημερινή βάση την Αθήνα με νέα Μικρασιατική Καταστροφή και δεσμεύεται να βραχυκυκλώσει την αξιοποίηση των κοιτασμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ. Σ’ αυτές τις συνθήκες, οι δυο χώρες του Ελληνισμού θα πρέπει να εξετάσουν σοβαρά, μήπως η συγκυρία προσφέρεται για μια διαπραγμάτευση με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση της στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ, η οποία μπορεί να λειτουργήσει σαν ανάχωμα στις ηγεμονικές βλέψεις της Τουρκίας στην περιοχή…
27/8/2022
https://www.defence-point.gr/
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
και ζήτησε μαχητικά MIRAGE 2000-9”
Το DP έχει συνειδητά
τονίσει, μέσω σημαντικού αριθμού δημοσιευμάτων, τη μεγάλη σημασία που θα
είχε για την ελληνική αποτρεπτική αξιοπιστία, μία Μοίρα μαχητικών
αεροσκαφών Mirage 2000-9 της Αεροπορίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Η
“εμμονή” αυτή στηρίχθηκε σε πολύ συγκεκριμένες πληροφορίες που ήθελαν
την ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, όχι μόνο την παρούσα, να
έχει κινηθεί, βολιδοσκοπώντας τις προθέσεις των Εμιρατινών, μετά τη
θεαματική βελτίωση των διμερών σχέσεων που έχει συντελεστεί τα τελευταία
χρόνια.
Σχολιάζει ο ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ένα δημοσίευμα του ιστοχώρου “Tactical Report”, έρχεται να συντηρήσει το θέμα, αναφέροντας μάλιστα ότι συνιστά “επικαιροποίηση” της υπόθεσης πώλησης των Mirage 2000-9 στην Ελλάδα, μετά την απόφαση προμήθειας και την υπογραφή σχετικού συμβολαίου με τη γαλλική Dassault Aviation, μια υπόθεση με την οποία για ευνόητους λόγους ασχολήθηκαν προσωπικά οι τελευταίοι πρωθυπουργοί της Γαλλίας.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, φέρεται να έθεσε το θέμα πολύ πρόσφατα, μόλις προ δεκαημέρου, στον σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ αλ Ναγιάν με τον οποίο είχε τηλεφωνική επικοινωνία. Δυστυχώς, το πολύ ενδιαφέρον δημοσίευμα δεν είναι προσβάσιμο στο σύνολό του, καθώς αποτελεί συνδρομητική υπηρεσία στην οποία δεν κατορθώσαμε να αποκτήσουμε πρόσβαση.
Εμπεριέχει όμως και μια πολύ ενδιαφέρουσα παράμετρο, άγνωστη σε εμάς μέχρι σήμερα, εάν βέβαια ισχύει. Η ηγεσία των ΗΑΕ φέρεται να έχει θέσει κάποιους όρους στην ελληνική, αν και όπως αναφέρεται, η Ελλάδα θεωρείται ως βασικός υποψήφιος για να αποκτήσει ορισμένα από τα Mirage 2000-9.
Κατά συνέπεια, το δημοσίευμα δε συνιστά απλά επιβεβαίωση ότι το ελληνικό ενδιαφέρον είναι υπαρκτό και εκδηλωμένο επίσημα, αλλά και ότι το θέμα αυτό δεν είναι τωρινό… Το εισαγωγικό τμήμα του άρθρου που έχουμε πρόσβαση, δεν αναφέρεται στον αριθμό των αεροσκαφών, την απόκτηση των οποίων έχει αιτηθεί η ελληνική πλευρά.
Όσον αφορά τους όρους, θα είχε ενδιαφέρον να πληροφορηθούμε ποιοι είναι αυτοί και σε τι αφορούν. Στην Τουρκία, με την οποία γίνεται προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων με τα ΗΑΕ; Κάποια επιχειρηματική – επενδυτική πρωτοβουλία των Εμιρατινών στην Ελλάδα; Κάτι άλλο με γεωπολιτική διάσταση, όπως π.χ. η ελληνική πολιτική σε κάποιο ζήτημα;
Ας δούμε όμως το θέμα αυτό πιο συστηματικά. Εάν ισχύει το φερόμενο ως εκπεφρασμένο επισήμως ελληνικό ενδιαφέρον, όσοι έχουν προωθήσει το θέμα, του σημερινού πρωθυπουργού συμπεριλαμβανομένου, είναι κατά την υποκειμενικη μας άποψη άξιοι συγχαρητηρίων. Έχουμε κατ’ επανάληψη εξηγήσει τους λόγους γιατί μια τέτοια προσθήκη στο ελληνικό οπλοστάσιο θα συνιστούσε θεαματική αύξηση της ελληνικής αεροπορικής ισχύος και μάλιστα σε χρόνο ρεκόρ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αποτρεπτική αξιοπιστία της χώρας.
Ο δεύτερος λόγος που καθιστά μια τέτοια δυνητική προμήθεια εξαιρετικά σημαντική είναι ο οικονομικός! Μπορεί να συνεπάγεται κόστος κάποιων εκατοντάδων εκατομμυρίων η απόκτησή τους, όμως σε βάθος χρόνου η επένδυση θα κάνει πλήρη απόσβεση, αυστηρά με οικονομικούς όρους. Και μάλιστα, όχι μέσω της ενίσχυσης της προσπάθειας να αποδείξει η Ελλάδα στην Τουρκία για το μάταιο κάθε προσπάθειας να επιχειρήσει το απονενοημένο, που έχει σαφές αλλά δύσκολο να προσδιοριστεί οικονομικό αντίκτυπο…
Τα πράγματα είναι απλά. Τα F-16 Block 50 που θα αναβαθμιστούν (πρώτα ο Θεός…) σε F-16M, σε συνδυασμό με τα γαλλικά Mirage 2000-5, θα αποτελέσουν έναν ισχυρό στόλο προηγμένων μαχητικών που θα κάνει τη “βρώμικη δουλειά” στο Αιγαίο, με τους πιο οικονομικούς όρους. Όπως έχουμε κατ’ επανάληψη τονίσει, δεν είναι λογικό να σηκώνεις πανάκριβα αεροσκάφη όπως τα Rafale που ήδη διαθέτουμε και τα F-35 που φαίνεται πως θα ενταχθούν προς το τέλος της δεκαετίας, για να κυνηγάς Τούρκους στο Αιγαίο.
Τα Rafale έχουν υπερδιπλάσιο κόστος ώρας πτήσης από τα Mirage 2000-5 και τα F-35 υπερτριπλάσιο αυτού των F-16 μέχρι στιγμής. Και μόνο από τη διαθεσιμότητα αεροσκαφών για την επιτυχή διεκπεραίωση όλων των αποστολών από έναν βασικό κορμό αμερικανικής και γαλλικής προέλευσης μαχητικών, η οικονομία σε βάθος χρόνου είναι αυταπόδεικτη.
Επίσης, η μη υπερβολική καταπόνηση των πανάκριβων Rafale και F-35, σημαίνει “μεταχρονολόγηση” της προβλεπόμενης -και πανάκριβης- διαδικασίας συντήρησης και γενικότερα της υποστήριξης των αεροσκαφών. Οι δύο αυτοί τύποι πρέπει να είναι “τα πετράδια στο στέμμα” της Πολεμικής Αεροπορίας.
Πρέπει να χρησιμοποιούνται κυρίως σε ρόλο… “επίδειξης σημαίας” σε ΝΑΤΟϊκό επίπεδο και για την εκπαίδευση των Ελλήνων Ιπταμένων. Μαζί με τις “made in Greece” προηγμένες αεροπορικές τακτικές που θα εκπονηθούν από τους αρμόδιους στην Πολεμική Αεροπορία, θα οδηγήσουν σε θεαματική περαιτέρω αναβάθμιση της ελληνικής αεροπορικής φήμης, συνεισφέροντας τελικά τα μέγιστα και στην αποτροπή απέναντι σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Η δεύτερη εξίσου μεγάλης σημασίας παράμετρος είναι ότι με την προσθήκη μιας Μοίρας αεροσκαφών Mirage 2000-9 των ΗΑΕ που με τη διαφορά του συστήματος αυτοπροστασίας (ιταλικό έναντι γαλλικού των δικών μας) και κάποιων λεπτομερειών είναι πανομοιότυπα με τα Mirage 2000-5Mk2 της Πολεμικής Αεροπορίας, θα εξισορροπηθεί καλύτερα ο “αμερικανικός” και ο “γαλλικός” αεροπορικός στόλος της.
Το τι σημαίνει αυτό το κατανοεί και αδαής περί τα αμυντικά. Εάν για οποιονδήποτε λόγο υπάρξει καθήλωση του πρώτου που είναι πιο ευάριθμος, θα έχει ενισχυθεί σημαντικά η ικανότητα του δεύτερου να ανταποκριθεί. Παράδειγμα αποτελεί η ίδια η Τουρκία. Η μονοσήμαντη εξάρτηση από τα αμερικανικά F-16 οδήγησε σε πολύ μεγάλα επιχειρησιακά προβλήματα.
Επίσης, η Τουρκία έχει μηδενική δυνατότητα “άσκησης επιρροής” στις ΗΠΑ για την ανατροπή της απόφασης. Με την έμμεση δηλαδή απειλή μαζικής επένδυσης στη λύση υπάρχοντος εναλλακτικού προμηθευτή, καθώς για να εντάξει εκ του μηδενός σήμερα νέο αεροσκάφος στο οπλοστάσιό της θα πρέπει να δαπανήσει πολύ χρόνο και χρήμα. Αυτή είναι η απάντηση στην ορθή παρατήρηση περί οικονομιών κλίμακος σε περίπτωση που μια αεροπορία στηρίζεται σε έναν μοναδικό προμηθευτή…
Προφανώς το κόστος μια δυνητικής προμήθειας δεν μπορεί παρά να είναι καθοριστικό. Όμως και μόνο το εγγονός ότι η διαχείριση της υπόθεσης γίνεται στο επίπεδο του πρωθυπουργού, όπως αποκαλύπτει το δημοσίευμα – αφορμή του παρόντος σχολίου, αναδεικνύει τη δυνατότητα “γεωπολιτικής μόχλευσης”, την οποία έχει αποδείξει στην πράξη η παρούσα κυβέρνηση. ιδού λοιπόν πεδίον δόξης λαμπρόν…
Το αν θα ικανοποιηθούν οι Εμιρατινοί σε όσα ζητούν για να συναινέσουν στην ολοκλήρωση μιας συμφωνίας, σχετίζεται και με τις προτεραιότητες της ελληνικής κυβέρνησης. Εάν αντιλαμβάνεται τις θετικές επιπτώσεις μιας τέτοιας συμφωνίας για την αποτρεπτική αξιοπιστία απέναντι στην Τουρκία. Διαθέσιμοι πάντα θα ήταν η εκάστοτε ηγεσία του Κλάδου.
Προφανώς θεωρείται δεδομένο εδώ, ότι η πολιτική ηγεσία έχει θέσει το θέμα στη στρατιωτική ως θεωρητικό ενδεχόμενο, προτού προχωρήσει. Εμείς δημοσιογράφοι είμαστε και γράφουμε το μακρύ μας και το κοντό μας, χωρίς να σημαίνει ασφαλώς πως ό,τι γράφεται δημοσιογραφικά με τη μορφή κριτικής ή προτροπής, στερείται βάσης. Διότι μόνο θεωρητικά ισχύει, για όλους τους εμπλεκόμενους, το ότι σε οποιαδήποτε εξοπλιστική απόφαση μοναδικό κριτήριο είναι η αμυντική επάρκεια και ισχύ της χώρας. Ας όψεται η ανθρώπινη φύση…
Σε κάθε περίπτωση, υπεύθυνοι για το αεροπορικό σκέλος της άμυνας της χώρας είναι οι Έλληνες πτέραρχοι που έχουν αποδείξει διαχρονικά ότι… την ξέρουν τη δουλειά. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι και τα ΗΑΕ και το Κατάρ έχουν “ελληνικό αποτύπωμα” στις αεροπορικές τους δυνάμεις. Έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι έχουν ερωτηθεί και έχουν εξηγήσει στην πολιτική ηγεσία όλες τις παραμέτρους του προβλήματος, καλύτερα από όσο μπορεί το κάθε DP…
29/8/2022https://www.defence-point.gr/news/o-kyr-mitsotakis-quot-milise-me-ton-igeti-ton-iae-kai-zitise-machitika-mirage-2000-9-quot
