Τι σημαίνουν οι τελευταίες απειλητικές δηλώσεις Ερντογάν.



Τι σημαίνουν
οι τελευταίες απειλητικές δηλώσεις Ερντογάν.

 
Του Κώστα Ράπτη

Όταν ο Ερντογάν φθάνει να θυμάται μέχρι και την Άλωση της Τριπολιτσάς (αν μη τι άλλο, προβάλλοντας αναχρονιστικά τα σύγχρονα κριτήρια διεξαγωγής του πολέμου σε εξεγερμένους ατάκτους των αρχών του 19ου αιώνα) τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Διότι αποστροφές αυτού του τύπου υποδηλώνουν διάθεση να δαιμονοποιηθεί ό,τι το ελληνικό και να φιλοτεχνηθεί μια εικόνα προαιώνιας, υπεριστορικής και εκτός συμφραζομένων ελληνο-τουρκικής εχθρότητας.

Συνδυαζόμενα δε όλα αυτά (μετά από ενδιάμεση στάση και στην επίκαιρη, λόγω εκατοστής επετείου, Μικρασιατική Καταστροφή) με τα τρέχοντα ζητήματα προκύπτει κάτι το εξαιρετικό ανησυχητικό. Η ρητορική αυτή, που απηχεί στερεότυπα αναγόμενα στην οθωμανική εποχή, για τους Έλληνες ως "δόλιους”, "υπηρέτες ξένων δυνάμεων” και ταυτοχρόνως "υποδεέστερους”, δεν είναι απλώς (ή μόνο) "ντοπάρισμα” του τουρκικού ακροατηρίου. Αν είναι, αποβλέπουν στην προληπτική νομιμοποίηση πιθανής κλιμάκωσης πολύ πραγματικών επιθετικών κινήσεων. Προειδοποιήσεις του τύπου "απέναντι στην Ελλάδα που παρακολουθούμε σε κάθε τομέα, δεν θα παραλείψουμε, αν χρειαστεί, να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας, χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας” δεν πρέπει ποτέ να προσπερνώνται ελαφρά τη καρδία.

Και πάντως οι δηλώσεις Ερντογάν απευθύνονται (με την κατάλληλη καταγγελία λ.χ. της Ελλάδας για επαναπροωθήσεις προσφύγων) και στο εκτός συνόρων ακροατήριο. Συμπεριλαμβανομένου, παραδόξως, και του ελληνικού.

"Γνωρίζουμε ότι οι πραγματικές προθέσεις εκείνων που προκάλεσαν και εξαπέλυσαν τους Έλληνες πολιτικούς επάνω μας, είναι να εμποδίσουν το πρόγραμμά μας για την οικοδόμηση μιας μεγάλης και ισχυρής Τουρκίας. Αυτό είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι, τόσο για τους Έλληνες πολιτικούς, το ελληνικό κράτος, τον ελληνικό λαό και όσους τους χρησιμοποιούν ως μαριονέτες (...) Οι Έλληνες κυβερνήτες, οι οποίοι οδήγησαν τη χώρα τους σε οικονομική, πολιτική και στρατιωτική κατοχή για τα μικροσυμφέροντα τους θα λογοδοτήσουν πρώτα στον δικό τους λαό (...) Η ανάπτυξη [αμερικανικών] στρατιωτικών δυνάμεων σε όλη την Ελλάδα πρέπει να ενοχλεί τους Έλληνες, όχι εμάς. Πολιτικές δεσμεύσεις που θα υποθηκεύσουν το επόμενο τέταρτο του αιώνα της Ελλάδας και που σίγουρα θα πληρωθούν τα τιμήματα, πρέπει να ανησυχούν τον ελληνικό λαό, όχι εμάς”.

Άγνωστο παραμένει πόσους και τι είδους αποδέκτες αναμένει να βρει με αυτές τις φράσεις του ο Τούρκος πρόεδρος ανάμεσα στο ελληνικό κοινό, το οποίο αντιμετωπίζει με μιαν αφ' υψηλού συμπάθεια (ή μήπως προληπτική αυτοδικαίωση;), ως θύμα της ηγεσίας του και ως λαό περιορισμένης ανεξαρτησίας. Είναι πάντως ολότελα εμφανές ότι η ανθελληνική ρητορική δεν είναι παρά αντι-αμερικανική... δι' αντιπροσώπου.

Η Ελλάδα δεν στοχοποιείται αυτοτελώς, αλλά στον βαθμό που (αντί να διαλέγεται διμερώς με την Τουρκία, υποτασσόμενη στον ασύμμετρο συσχετισμό) μετατρέπεται σε "ενεργούμενο” κάποιων μη κατονομαζόμενων ευθέως τρίτων, οι οποίοι επιθυμούν να ανακόψουν την τουρκική "ανάδυση”.

Άλλωστε, η άμεση αφορμή αυτών των δηλώσεων του Ερντογάν, μετά την συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου που αφιερώθηκε ακριβώς σε αυτό το ζήτημα, ήταν η φερόμενη εγκατάσταση στη Σάμο και τη Λέσβο τεθωρακισμένων προερχόμενων από αμερικανική δωρεά.

Αυτό που πραγματικά εξοργίζει τον Ερντογάν είναι ό,τι προσλαμβάνει ως αμερικανική "περικύκλωση” της χώρας του. Πράγμα που προϋποθέτει ότι οι ΗΠΑ δεν νοούνται ως μια πραγματικά "ισαπέχουσα” δύναμη στα θέματα της περιοχής, ούτε καν ως αυθεντικά συμμαχική. Συμμαχική μπορεί να είναι μόνο "α λα καρτ” και με αναγνώριση της δεύτερης μεγαλύτερης χώρας του ΝΑΤΟ ως ηγεμονικής στην ιδιαίτερη γεωγραφική σφαίρα που διεκδικεί.

Όμως το πραγματικά ανησυχητικό είναι η μετά βίας υποκρυπτόμενη πεποίθηση του Ερντογάν (αδιάφορο, εν προκειμένω, πόσο ρεαλιστική) ότι ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Ελλάδα μπορούν υπό πίεση να υπερασπισθούν αποτελεσματικά τη μεταξύ τους σχέση. Πρόκειται για συνταγή μεγάλων περιπετειών.  

27/9/2022

https://www.capital.gr/diethni/3660666/ti-simainoun-oi-teleutaies-apeilitikes-diloseis-erntogan



             ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ            




1.
Ο Ερντογάν εφαρμόζει το «madman strategy» του Κίσινγκερ λίγο πριν επιτεθεί στην Ελλάδα.


Εδώ και καιρό έχουμε επισημάνει τον ορατό κίνδυνο μιας ελληνοτουρκικής σύγκρουσης. Πλέον οι περισσότεροι αναλυτές καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Ο Ρ.Τ.Ερντογάν θα επιχειρήσει το επόμενο διάστημα (πριν τις τουρκικές προεδρικές εκλογές του Ιουνίου του 2023) να προκαλέσει σύγκρουση με την Ελλάδα, πράγμα που θα του επιτρέψει να κηρύξει τη χώρα του σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αναβάλλοντας τις εκλογές επικαλούμενος το Άρθρο 119. Σε προηγούμενο άρθρο μας (14/06/2022) εξηγήσαμε τους λόγους για τους οποίους θεωρούμε ότι η πλέον επικίνδυνη περίοδος για μια τέτοια ενέργεια είναι η άνοιξη του 2023.

Το δίλημμα όμως του επίβουλου γείτονα έγκειται στο πώς να αποδείξει ότι πρόκειται -δήθεν- για ένα «αμυντικό πόλεμο» και όχι για άλλη μια αναθεωρητική ενέργεια η οποία θα διαλύσει την ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό και το σενάριο μιας καλοστημένης προβοκάτσιας εκτιμάται ότι είναι και το επικρατέστερο. Εντωμεταξύ οι διάφορες κωμικοτραγικές κατηγορίες που προσάπτονται στην Ελλάδα, μέρα με τη μέρα εμπλουτίζονται -διευρύνοντας την ατζέντα διαπραγμάτευσης-, ασχέτως της αξιοπιστίας/φερεγγυότητάς τους, παρουσιάζοντας το μαύρο-άσπρο. Η τουρκική αντιπροσωπεία στην Γ. Συνέλευση του ΟΗΕ (20-23 Σεπτεμβρίου 2022) γνωστοποίησε, μέσω διαρροών, ότι «η Τουρκία δεν αμφισβητεί την ακεραιότητα της Ελλάδος αλλά αντιθέτως, εκείνη που απειλεί είναι η Ελλάδα».
 
Η δε ελληνική πολιτική αποφυγής απάντησης στις εξόφθαλμα κατασκευασμένες κατηγορίες, δημιουργεί σωρευτικά την εντύπωση στη διεθνή κοινή γνώμη ότι ίσως και να έχουν κάποιο δίκιο οι άρπαγες γείτονες. Όπως έχει εύστοχα επισημανθεί στο παρελθόν από αναλυτές, λίγο ενδιαφέρει τον Ολλανδό ή τον Ελβετό εάν το σύμπλεγμα Καστελλόριζου έχει σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας δικαίωμα σε ΑΟΖ η οποία αποκόπτει την πρόσβαση της Τουρκίας στην Αν. Μεσόγειο. Αυτό που η διεθνής κοινή γνώμη αντιλαμβάνεται είναι ότι η Τουρκία έχει και αυτή δικαιώματα και ότι είναι πολύ παρακινδυνευμένο να ξεσπάσει μια νέα εστία έντασης στην εν λόγω περιοχή. Επομένως καλό θα ήταν η «αδιάλλακτη» Ελλάδα να βάλει νερό στο κρασί της… Άλλωστε την ίδια αύρα αποπνέει και το αποχαυνωμένο ελληνικό πολιτικό σύστημα το οποίο δείχνει να είναι διατεθειμένο να προβεί σε ακραίες υποχωρήσεις προκειμένου να αποφευχθεί μια θερμή αντιπαράθεση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι αλήστου μνήμης δηλώσεις του τύπου: «και να χάσουμε μερικά νησιά, δεν πειράζει»… μαζί με άλλα συναφή αποκρουστικά που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί στο δημόσιο διάλογο από την εγχώρια ιδεοληπτική πέμπτη φάλαγγα των κάθε λογής, δεξιών, αριστερών, εθνομηδενιστών/εθνοαποδομητών, οπαδών της παγκοσμιοποίησης κ.α.
 
Ακριβώς επειδή οι πολιτικές ελίτ διαβλέπουν το αδιέξοδο στο οποίο οδηγούμαστε, αναζητούν εναλλακτικές για να καλύψουν την ατολμία τους με μια πολυκομματική συγκυβέρνηση ή υπηρεσιακή κυβέρνηση αναλώσιμων τεχνοκρατών/εντολοδόχων (μια ελληνική εκδοχή του εκ του αποτελέσματος αποτυχημένου μοντέλου «Ντράγκι» δηλαδή) οι οποίοι θα λειτουργήσουν ως εκτελεστικά όργανα/μαριονέτες (με την στήριξη των κυρίαρχων κομματικών παρατάξεων) λαμβάνοντας τις πιο δύσκολες ίσως αποφάσεις της μεταπολίτευσης στα Εθνικά αλλά και τα μείζονα εσωτερικά προβλήματα της χώρας.

Από την άλλη, ο Ερντογάν που έχει ζυγίσει το λιποβαρές ελληνικό πολιτικό σύστημα, ακολουθεί το «madman strategy» που εφάρμοσε στο παρελθόν και ο Κίσινγκερ (1 και 2). Σύμφωνα με αυτήν την στρατηγική, παριστάνοντας τον «τρελό», προσδοκά οι γύρω του να φερθούν όσο πιο λογικά γίνεται, ώστε να τον καθησυχάσουν, ενώ εκείνος επιτυγχάνει τον απώτερο σκοπό του. Κάτι το οποίο ο τούρκος πρόεδρος έχει σε μεγάλο βαθμό πετύχει, εργαλειοποιώντας τον διεθνή παράγοντα ώστε να ασκεί παρασκηνιακά πιέσεις στην Ελλάδα για να κάνει τα στραβά μάτια. Εν τοιαύτη περιπτώσει η ευθύνη για την διατήρηση της ειρήνης πέφτει στον αμυνόμενο με ότι αυτό συνεπάγεται για τα εθνικά του δίκαια, τα κυριαρχικά του δικαιώματα ή/και την κυριαρχία του.
 
Το μόνο σίγουρο είναι ότι επιδεικνύεται παθητικότητα όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός εν μέσω παροξυσμικής έξαρσης της τουρκικής επιθετικότητας που «θα έρθει ξαφνικά βράδυ» και προσβλητικών τοποθετήσεων -όπως αυτές που ακούστηκαν στην θεατρική παράσταση Ερντογάν στη Γ. Συνέλευση του ΟΗΕ-, δηλώνει ότι: «Δεν είμαστε εχθροί σας. Είμαστε γείτονες. Εκτιμούμε τις πολλές φιλικές σχέσεις μεταξύ απλών Ελλήνων και Τούρκων πολιτών. Γνωρίζω ότι η συντριπτική πλειονότητα στις δύο χώρες μας δεν επιθυμεί πολιτική σύγκρουση και εχθρότητα. Ας προχωρήσουμε, λοιπόν, σε ένα πνεύμα συνεργασίας και φιλίας, με αμοιβαίο σεβασμό και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο».
 
Τραγική διαπίστωση: το ελληνικό πολιτικό προσωπικό συνεχίζει να έχει την εντύπωση ότι απέναντί του υπάρχει κάποια δυτικοευρωπαϊκή χώρα. Μήπως η πρόδηλη εθελοτυφλία χρησιμοποιείται διαχρονικά ως προπέτασμα για να καλύψει την φοβικότητα ή/και την υποτέλεια σε ξένες επιταγές; Σε ποιό «διεθνές δίκαιο» και ποιά «φιλία» αναφέρεται ο πρωθυπουργός; Του 1922 ή του 1974;

26/9/2022
 

 2.
Γιατί ο Ερντογάν επιδιώκει τεχνητή κρίση;

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας ο Ερντογάν χάνει. Και χάνει με μεγάλες διαφορές από όλους σχεδόν τους πολιτικούς του αντιπάλους. Ταυτόχρονα, η τουρκική κοινωνία βράζει. Υπάρχει μεγάλη οργή στους Τούρκους για τον πληθωρισμό που βιώνουν και ο Ερντογάν με τη στάση και τις δηλώσεις του μοιάζει να λοιδωρεί τα εγχώρια ζητήματα λέγοντας πως δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα και θα το λύσει «εν ευθέτω χρόνο». Προφανώς, μια τακτική που εξοργίζει ακόμα περισσότερο τους Τούρκους.

Οπότε, μπροστά στο φάσμα μιας ήττας και ίσως και μιας σειράς δικαστηρίων που θα ακολουθήσουν για αυτόν (ήδη η αντιπολίτευση τον κατηγορεί για πολλά) ο Ερντογάν επιδιώκει κρίση ή και μικρής κλίμακας πόλεμο με κάθε τρόπο. Για αυτό και έχει εκτραχυνθεί εναντίον της χώρας μας το τελευταίο διάστημα και ιδιαίτερα από τη στιγμή που έγινε σαφές από τη ρωσική πλευρά ότι δεν επιθυμούν μια νέα τουρκική εισβολή στη Συρία. Από τη στιγμή λοιπόν που το άλλοθι του πολέμου ενάντια στους Κούρδους, τους οποίους η Τουρκία αποκαλεί τρομοκράτες, έχει εκλείψει από τα επιχείρηματα του, μοιραία στρέφει το βλέμμα του προς την Ελλάδα, ελπίζοντας σε μια ελληνοτουρκική κρίση που θα του δώσει το εκλογικό άλλοθι.

Μια ελληνοτουρκική κρίση η οποία θα παρουσιαστεί ως μια παρατεταμένη πολεμική κατάσταση και «απειλή» για την Τουρκία, θα του δώσει δικαίωμα παράτασης θητείας για ένα ακόμη χρόνο, σύμφωνα με το άρθρο 119 του Τουρκικού Συντάγματος και μεγαλύτερη εξουσία σε σημείο να μπορεί να κατασχέσει ακόμα και περιουσίες. Μια εξουσία που προφανώς θα τον βοηθήσει να αποδυναμώσει ή και να εξαφανίσει τους αντιπάλους του.

Το άρθρο 119 του Ν. 2709 τροποποιήθηκε, να θυμίσω, σε ένα αμφιβόλου εγκυρότητας δημοψήφισμα το 2017 με 18 αλλαγές στο Τουρκικό Σύνταγμα που έδιναν υπερεξουσίες στον Τ.Ερντογαν μετά την προσπάθεια ανατροπής του το καλοκαίρι του 2016. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν 51-49% με μαρτυρίες να λένε ακόμα και για μεταφορά καλπών από εκπροσώπους του ΑΚΡ που ξεκίνησαν σφραγισμένες και έφτασαν τελικά χωρίς σφραγίδα στα κέντρα καταμέτρησης. ’Άλλες αναφορές αναφέρουν περιπτώσεις χρηματισμού αλλά και απειλών, γεγονότα που έλαβαν χώρα στα βάθη της Ανατολίας.

Ο Ερντογάν θέλει λοιπόν «πάση θυσία» μέσα στο επόμενο διάστημα και μέχρι τις εκλογές του 2023 - κανονικά οι προεδρικές εκλογές στην Τουρκία πρέπει να διεξαχθούν καλοκαίρι του 2023 - σύγκρουση με την Ελλάδα ώστε να ανακηρύξει τη χώρα του σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω εθνικής κρίσης. Το πρόβλημα βέβαια είναι πως πρέπει να είναι «αμυντικός πόλεμος/σύγκρουση» και όχι μια επιθετική ενέργεια του Ερντογάν η οποία θα παραπέμπει σε κινήσεις αναθεωρητισμού της περιοχής.

Άρα εμείς ως Ελλάδα θα πρέπει να κάνουμε πρώτοι επίθεση και να συμφωνήσει και το διεθνές στερέωμα σ΄αυτό - ότι δηλαδή η Ελλάδα επιτέθηκε στην Τουρκία ή τουλάχιστον να φανεί πως η Ελλάδα επιτίθεται στην Τουρκία. Κάτι που με τα σημερινά δεδομένα δεν φαίνεται να συμβαίνει και γι΄αυτό τα γαβγίσματα και οι απαράδεκτες δηλώσεις από την τουρκική πλευρά μήπως και η τακτική τους φέρει τα αποτελέσματα που επιθυμούν.

Συνεπικουρικά με τα παραπάνω θα ήθελα να προσθέσω και το άρθρο 119:

«ΙΙΙ. Διαχείριση έκτακτης ανάγκης

ΑΡΘΡΟ 119 – Ο Πρόεδρος, σε περίπτωση πολέμου, εμφάνιση κατάστασης που θα απαιτήσει πόλεμο, κινητοποίησης, εξέγερσης, ισχυρής και ενεργής εξέγερσης κατά της πατρίδας ή της Δημοκρατίας, εξάπλωσης πράξεων βίας που θέτουν σε κίνδυνο το αδιαίρετο της χώρας και του έθνους εσωτερικά ή εξωτερικά, ανάδυσης εκτεταμένων πράξεων βίας που αποσκοπούν στην καταστροφή της συνταγματικής τάξης ή των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, μπορεί να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες, σε ολόκληρη ή σε περιοχή της χώρας, όπως και σε περίπτωση σοβαρής διατάραξης της δημόσιας τάξης λόγω πράξεων βίας, φυσικής καταστροφής ή επικίνδυνης επιδημίας ή σοβαρής οικονομικής ύφεσης.

Η απόφαση για την κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την ημέρα που δόθηκε και υποβάλλεται στην έγκριση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης την ίδια ημέρα.

Εάν η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας βρίσκεται σε διάλειμμα, καλείται αμέσως στη συνεδρίαση. Εάν η Συνέλευση το κρίνει απαραίτητο, μπορεί να συντομεύσει, να παρατείνει ή να άρει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Κατόπιν αιτήματος του Προέδρου, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας μπορεί να παρατείνει την προθεσμία που δεν υπερβαίνει τους τέσσερις μήνες κάθε φορά. Αυτό το τετράμηνο δεν επιδιώκεται σε περιπτώσεις πολέμου.

Οι χρηματικές, περιουσιακές και εργασιακές υποχρεώσεις που πρέπει να επιβάλλονται στους πολίτες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης θα περιοριστούν ή θα ανασταλούν προσωρινά όπως και τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες σύμφωνα με τις αρχές του άρθρου 15. Ποιες διατάξεις θα εφαρμόζονται και πώς θα πραγματοποιούνται οι συναλλαγές ρυθμίζονται από το νόμο.

Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, ο Πρόεδρος μπορεί να εκδώσει προεδρικό διάταγμα για θέματα που επιβάλλει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, χωρίς να υπόκειται στους περιορισμούς του άρθρου 104, δεύτερη περίοδος, δέκατη έβδομη παράγραφος. Τα διατάγματα αυτά που έχουν ισχύ νόμου δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και υποβάλλονται αυθημερόν στη Συνέλευση για έγκριση.

Εκτός από την περίπτωση που η Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση δεν μπορεί να συνέλθει λόγω πολέμου και ανωτέρας βίας. Τα προεδρικά διατάγματα που εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης συζητούνται και αποφασίζονται στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας εντός τριών μηνών. Σε αντίθετη περίπτωση, το προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης θα καταργηθεί αυτοδικαίως.»

Αλέξανδρος Νίκλαν, Αρθρογράφος
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας - IISCA Sec Group
27/09/2022

https://www.huffingtonpost.gr/entry/yiati-o-erntoyan-epidiokei-technete-krise_gr_63316463e4b00f7fcb544449