Δόλωμα τα F-35 για να δωθούν τα F-16 στην Τουρκία;
Τι κρύβεται πίσω από την προώθηση στο Κογκρέσο F-35 για την Ελλάδα και F-16 Block 70 για την Τουρκία;
Ένα τεράστιο γεωπολιτικό παιχνίδι βρίσκεται σε εξέλιξη με επίκεντρο τα ελληνοτουρκικά, στο πλαίσιο πάντα της κρίσιμης γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Συμπεριλαμβάνει διπλωματία, εξοπλιστικά προγράμματα, αλλά και εξορύξεις υδρογονανθράκων. Πρωταγωνίστρια χώρα είναι όπως είναι φυσικό οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η έκβαση αυτού του παιγνίου αναμένεται να παίξει ρόλο στη μεταβατική κατάσταση που βρίσκεται η περιοχή, με τελικό ζητούμενο τη διαμόρφωση μιας νέας ισορροπίας. Δηλαδή, επί τς ουσίας μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας για την περιοχή.
Του Ζαχαρία Μίχα*
(Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA)
Το πολύ καλά ενημερωμένο για τις υπερατλαντικές εξελίξεις HELLAS JOURNAL μεταδίδει, ότι ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, θα πραγματοποιήσει στο τέλος Φεβρουαρίου επίσκεψη στην Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ. Επικαλείται δε πηγές προσκείμενες στην κορυφή της αμερικανικής διπλωματίας. Όπως σχολιάζει, πρόκειται για στρατηγικής σημασίας περιοδεία, “όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό από τη γεωγραφία των πρωτευουσών που θα επισκεφθεί ο Αμερικανός υπουργός”. Ο κ. Μπλίνκεν αναμένεται να επισκεφθεί την Ελλάδα το διήμερο 20-21 Φεβρουαρίου, για να λάβει μέρος στον στρατηγικό διάλογο Ελλάδας-ΗΠΑ. Πιστεύεται ότι θα διεξαχθεί και η συνάντηση 3+1 μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας, της Κύπρου και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Πρόκειται αναμφισβήτητα για μια θετική εξέλιξη η οποία αποδεικνύει την κινητοποίηση της αμερικανικής διπλωματίας στην περιοχή, με στόχο την εξεύρεση λύσης στα προβλήματα που δημιουργεί… κατ’ αποκλειστικότητα η Τουρκία. Απειλεί στρατιωτικά την ελληνική κυριαρχία, αμφισβητεί τα ελληνικά (ελλαδικά και κυπριακά) κυριαρχικά δικαιώματα, βραχυκυκλώνει κάθε προσπάθεια ειρηνικής επίλυσης των προβλημάτων χάραξης θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα και την Αίγυπτο, με σκοπό να παρεμποδίσει την αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Επιδίωξή της είναι η αναβίωση του οθωμανικού ελέγχου στην περιοχή της Μεσογείου, κάτι το οποίο έχει οδηγήσει σε ισχυρές αντισυσπειρώσεις, καθώς δεν θα υπήρχε ποτέ περίπτωση να γίνει αποδεκτό. Ο στρατιωτικός καταναγκασμός, όσο κι αν μοιάζει για μια πρακτική βγαλμένη από το πολύ μακρινό παρελθόν και μάλιστα τόσο “άκομψα” και απροκάλυπτα εφαρμοσμένος, βάζει σε κίνδυνο τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή.
Με τη συμμετοχή του Μπλίνκεν στη συνάντηση μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας, της Κύπρου, οι ΗΠΑ δίνουν την “ευλογία” τους σε ανώτατο επίπεδο. Αυτό πρακτικά μεταφράζεται στην προτεραιότητα εξεύρεσης λύσεων στα προβλήματα με βάση την καλόπιστη διαπραγμάτευση και τις λογικές υποχωρήσεις από όλες τις πλευρές. Η Τουρκία είναι βέβαια η πλευρά που αρνείται να συμμορφωθεί, με τις επερχόμενες εκλογές να αποτελούν ανεπαρκές ερμηνευτικό σχήμα για τη στάση της, καθώς αυτή στηρίζεται σε μια εξωτερική πολιτική επεξεργασμένη, της οποίας οι στόχοι επιδιώκονται διαχρονικά, ασχέτως της μεθοδολογίας και του ύφους που επιλέγεται.
Σε αυτό το σκηνικό έρχεται να προστεθεί και το δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας The Wall Street Journal, στο οποίο αποκαλύπτεται η πρόθεση του Λευκού Οίκου να στείλει στο Κογκρέσο προς έγκριση, τόσο την αποδέσμευση των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35A Lightning II για την Ελλάδα, αλλά και την έγκριση της πώλησης της πλέον προηγμένης έκδοσης των γνωστών μαχητικών F-16, της Block 70/72, για την Τουρκία. Η πρωτοβουλία αυτή επιδέχεται πολλών παρατηρήσεων στο επίπεδο της ανάλυσης:
Οι ΗΠΑ δείχνουν να εφαρμόζουν την πολιτική του “καλού και κακού μπάτσου” (good cop bad cop). Ο “καλός”, δηλαδή ο Λευκός Οίκος, εμφανίζεται συνεπής στις δεσμεύσεις του προέδρου Μπάιντεν απέναντι στον Τούρκο ομόλογό του Ερντογάν. Δηλαδή της πρόθεσης αποδέσμευσης των F-16 για την Τουρκία, μετά τον εξοβελισμό της από το πρόγραμμα του F-35 όπου ήταν εξ αρχής εταίρος, έχοντας καταβάλλει για την ανάπτυξη του μαχητικού ποσό της τάξης του 1 δισ. δολ. Έλαβε βέβαια σε αντάλλαγμα σημαντικό έργο για τις αμυντικές βιομηχανίες της. Το έργο αυτό τους απέφερε σημαντικότατα έσοδα προ της εκδήλωσης της κρίσης με αφορμή την απόκτηση του ρωσικού συστήματος αντιαεροπορικής και αντιβληματικής προστασίας S-400 Triumf. Τον ρόλο του “κακού” θα παίξει το Κογκρέσο, όπου ο Γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ έχει ξεκαθαρίσει ότι θα μπλοκάρει την πώληση λόγω της τουρκικής διεθνούς συμπεριφοράς. Δηλαδή, όχι μόνο λόγω της στάσης της απέναντι στην Ελλάδα.
Είναι βέβαιο ότι το ταξίδι Μπλίνκεν στις τρεις χώρες θα συμπεριλάβει συζητήσεις για όλα τα επίμαχα ζητήματα και θα ζητήσει τη συμμετοχή όλων σε μια μεγάλη διαπραγμάτευση υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης. Πρόκειται για μια διαδικασία η οποία προσυπογράφεται και από ελληνικής πλευράς, με τη λογική ότι η συγκυρία είναι η καλύτερη δυνατή, σε σχέση πάντα με το παρελθόν. Η Ελλάδα μπορεί να διαπραγματευθεί με βάση θέσεις αρχών, αλλά ταυτόχρονα και από θέση διπλωματικής ισχύος, καθώς η “εξωτερική νομιμοποίηση” της ελληνική πολιτικής… σπονσοναρισμένη και από την τουρκική αμετροέπεια, βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό.
Ωστόσο, εάν εξεταστούν οι αποφάσεις για τα εξοπλιστικά προγράμματα που προωθούνται προς έγκριση στο Κογκρέσο, προκύπτουν κάποια εξίσου ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Αρκεί κάποιος να τα αντιμετωπίσει σε “απόλυτες τιμές”, χωρίς δηλαδή να συνυπολογίσει το θεωρούμενο ως νομοτελειακό βέτο Μενέντεζ στη Γερουσία. Αυτό που εκ πρώτης όψεως φαίνεται, είναι ότι η Ουάσιγκτον “μεροληπτεί” υπέρ της Ελλάδας, καθώς αποδεσμεύει προς αγορά ένα θεωρούμενο ως κορυφαίο οπλικό σύστημα, μια γενιά πιο σύγχρονο σε σχέση με τα F-16. Αυτό είναι ένα επιχείρημα που έχει προβληθεί κατά κόρον και στη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα. Αποτελεί όμως στην καλύτερη περίπτωση μισή αλήθεια, εάν υποστεί πιο συστηματική επεξεργασία.
Κορυφαία αναφορά αυτή του υφυπουργού Παιδείας, Άγγελου Συρίγου, με βάση την οποία αναλυτές και σχολιαστές τον αποκάλεσαν ως και “λαγό” της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Πλέον, θα μπορούσε να δικαιολογηθεί ο ισχυρισμός ότι η ελληνική πλευρά ήταν ενήμερη για την πρόθεση της αμερικανικής κυβέρνησης. Υπενθυμίζεται, ότι ο Συρίγος, ένα ακαδημαϊκός με πολύ πλούσιο επιστημονικό έργο στα ελληνοτουρκικά, τάχθηκε επίσης υπέρ της παραμονής της Τουρκίας σε δυτική τροχιά, με την αιτιολογία ότι έτσι θα μπορούν να τίθενται περιορισμοί στη συμπεριφορά της, κυρίως μέσω των ΗΠΑ. Η θέση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς υπάρχει ισχυρός αντίλογος. Δεν είναι όμως αυτός το αντικείμενο του παρόντος σχολίου.
Παρότι λοιπόν εμφανίζεται η Ουάσιγκτον να “μεροληπτεί” υπέρ της Αθήνας και σε βάρος της Άγκυρας, υπάρχει ένα θέμα σοβαρό. Είναι το θέμα του κόστους που συνεπάγεται η προμήθεια του θεωρούμενου ως πιο σύγχρονου μαχητικού στον κόσμο. Εάν το κόστος περιοριστεί στα 4 περίπου δισ. ευρώ, όπως έχει εκτιμηθεί για μία πολεμική Μοίρα 24 αεροσκαφών, τότε το κόστος κύκλου ζωής (life-cycle cost) για 30 χρόνια θα ανέλθει χονδρικά σε 12-15 δισ. ευρώ, αφού είναι τριπλάσιο του κόστους προμήθειας. Συμπεριλαμβάνονται η υποστήριξη και μια αναβάθμιση “μέσης ζωής” (mid-life upgrade). Εάν διαιρεθεί το ποσό αυτό με τα 30 εκτιμώμενα χρόνια αξιοποίησης, προκύπτει μια δαπάνη ύψους μισού δισ. ευρώ ετησίως.
Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους αντιλαμβανόμενοι για ποιο πράγμα συζητάμε, αυτό ήταν το ποσό που δαπανούσε η χώρα, σε ετήσια βάση, την εποχή των Μνημονίων για τους εξοπλισμούς της. Δεν επαρκούσε ούτε για την κάλυψη υφισταμένων υποχρεώσεων από εξοπλιστικά συμβόλαια του παρελθόντος! Πόσο μάλλον για τη συντήρηση υφισταμένων στο οπλοστάσιο οπλικών συστημάτων. Ούτε λόγος για την προμήθεια νέων. Καλή είναι η θεωρητική ανάλυση του τι θα συνεπαγόταν στο ελληνοτουρκικό ισοζύγιο η απόκτηση του μαχητικού, αλλά εάν δεν υπολογιστεί το οικονομικό κόστος ώστε να διατηρείται επιχειρησιακό, δεν θα συμβάλει στην αποτροπή αφού θα παραμένει καθηλωμένο, απαξιώνοντας την επένδυση που θα έχει πραγματοποιηθεί για την προμήθειά του.
Δεδομένου ότι η χώρα έχει αναλάβει υποχρεώσεις δεκάδων δισ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος επανεξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων, κάθε νέα προμήθεια θα πρέπει αφενός να είναι προσεκτικά υπολογισμένη με βάση το κόστος κύκλου ζωής που δημιουργεί μια ετήσια υποχρέωση που θα προστεθεί σε όλες τις υπόλοιπες. Εν ολίγοις, η Ελλάδα θα πρέπει να επανεξετάσει τις αμυντικές και εξοπλιστικές της δαπάνες συνολικά, προτού προχωρήσει σε νέα φιλόδοξα εξοπλιστικά προγράμματα. Κατά συνέπεια, η ανάπτυξη της χώρας είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Άλλο είναι η δαπάνη ενός συγκεκριμένου ποσοστού (π.χ. 3%) επί ενός ΑΕΠ 200 δισ. ευρώ και άλλο με ΑΕΠ 300 δισ. ευρώ. Οι ελπίδες που γεννά η -απαράδεκτα- καθυστερημένη κινητοποίηση στον τομέα των υδρογονανθράκων επιτρέπει στην Ελλάδα να ονειρεύεται ένα καλύτερο μέλλον. Προς το παρόν όμως άλλα είναι τα δεδομένα.
Όποιος αγνοεί το πορτοφόλι, είναι καταδικασμένος να πέφτει θύμα των επιθυμιών που δεν συμβαδίζουν με την οικονομική του ευρωστία. Εκτός κι αν βρεθεί τρόπος ώστε οι ΗΠΑ να επιδείξουν απέναντι στη σύμμαχο Ελλάδα παρόμοια συμπεριφορά με αυτή που επιδεικνύουν απέναντι στο Ισραήλ και την Αίγυπτο με στρατιωτική βοήθεια ύψους 3,8 δισ. δολαρίων και 2 δισ. δολαρίων αντίστοιχα σε ετήσια βάση. Η δικαιολογία ότι αυτό δεν αφορά τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ στερείται σοβαρότητας και καλό θα ήταν να εγκαταλειφθεί, προτού προξενήσει ζημιά στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
14/1/2023https://www.defence-point.gr/
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Οι αλλαγές συσχετισμών στο Αιγαίο
και οι αδιέξοδοι τουρκικοί εκβιασμοί.
Την επισημοποίηση της εγκατάλειψης της πάγιας πολιτικής ισορροπιών σε ό,τι αφορά τους αμερικανικούς εξοπλισμούς μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σηματοδοτεί η απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν να φέρει στο Κογκρέσο προς έγκριση, με διαφορά λίγων ημερών, την πώληση των υπερσύγχρονων 5ης γενιάς μαχητικών F-35 για την Ελλάδα και την προβληματική -λόγω των αντιδράσεων μελών του Κογκρέσου αλλά και της επιβολής συγκεκριμένων όρων- πώληση και αναβάθμιση F-16 στην Τουρκία.
Είναι προφανές ότι ακόμη κι αν εγκριθεί η πώληση και αναβάθμιση των F-16 στην Τουρκία, η Ελλάδα με τα F-35 θα βρίσκεται αρκετά βήματα μπροστά στην εξασφάλιση αεροπορικής υπεροπλίας στο Αιγαίο και αυτό είναι κάτι που στέλνει σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα για την αναδιάταξη και αναπροσαρμογή των αμερικανικών πολιτικών και στρατηγικών επιλογών στην Ανατολική Μεσόγειο και για την απροθυμία της Ουάσιγκτον για εν λευκώ στήριξη της τυχοδιωκτικής πολιτικής Ερντογάν.
O πρώην πρεσβευτής της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον Ναμίκ Ταν με ανάρτηση του στο Twitter εκφράζει ικανοποίηση για τον ελιγμό που επιχειρεί η Ουάσιγκτον αλλά σπεύδει να παραδεχθεί ότι «η ανισορροπία ικανότητας μεταξύ των δύο αεροσκαφών (των F-35 στην Ελλάδα και των F-16 στην Τουρκία) είναι εντυπωσιακή».
Το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθεί να χρυσώσει το χάπι στην Άγκυρα και θέλει να έχει ένα «δώρο» στην επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον στις 16 Ιανουαρίου, θα περιοριστεί όπως όλα δείχνουν στην αποστολή στο Κογκρέσο της εισήγησης για πώληση και αναβάθμιση των F-16 στην Τουρκία το οποίο περίμενε ο κ. Ερντογάν ώστε να το προβάλει και στο εσωτερικό ως «νίκη» της πολιτικής του των εκβιασμών και απειλών, απέναντι στον Τ. Μπάιντεν αλλά και στις ελληνοαμερικανικές, αμερικανοεβραϊκές και αμερικανοαρμενικές οργανώσεις που δίνουν μάχη εναντίον μιας τέτοιας απόφασης.
Όμως για την Τουρκία, η οποία παραμένει αποκλεισμένη από το πρόγραμμα των F-35 (στο οποίο είχε συμμετάσχει από την αρχή με συνεισφορά μάλιστα 1 δισ. δολαρίων) το γεγονός ότι ταυτόχρονα οι Αμερικανοί απελευθερώνουν τη διαδικασία πώλησης των F-35 στην Ελλάδα, ενώ στους ίδιους τίθενται όροι με πρώτον αυτόν της επικύρωσης ένταξης στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και Φιλανδίας, είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να εμφανισθεί ως «επιτυχία» από την κυβέρνηση Ερντογάν.
Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν η γνωστοποίηση αυτού του όρου γίνεται τη στιγμή που έχει κλιμακωθεί η αντιπαράθεση Άγκυρας - Στοκχόλμης, με Τούρκους αξιωματούχους να δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να επικυρωθεί η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ όσο συνεχίζεται η ελεύθερη δραστηριότητα σε σουηδικό έδαφος μελών του PKK και αντιπάλων του καθεστώτος Ερντογάν.
Η σουηδική κυβέρνηση παρά τις σοβαρές παραχωρήσεις που έχει κάνει απέναντι στις όλο και πιο ακραίες απαιτήσεις της Τουρκίας είναι προφανές ότι έχει φθάσει στο όριο της και δεν μπορεί πλέον να κάνει περαιτέρω υποχωρήσεις που θα πλήξουν ευθέως το Κράτος Δικαίου και συνταγματικά κατοχυρωμένες ατομικές ελευθερίες.
Ο ίδιος ο κ. Καλίν χθες σε ένα καθαρό παζάρι με τους Αμερικανούς δήλωσε ότι η Τουρκική Εθνοσυνέλευση «δεν είναι σε θέση να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ», τονίζοντας ότι θα χρειασθεί τουλάχιστον ένα εξάμηνο για να προωθηθούν οι νομοθετικές αλλαγές στη Σουηδία που θα ικανοποιούσαν την Τουρκία.
Θα ήταν ταπεινωτικό για τον κ. Ερντογάν να εμφανισθεί ότι του επιβάλλεται έξωθεν η υπαγόρευση της επικύρωσης του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας με αντάλλαγμα την πώληση των F-16.
Όμως ακόμη μεγαλύτερο εμπόδιο στα σχέδια της Τουρκίας υψώνει μεγάλος αριθμός μελών του Κογκρέσου με επικεφαλής τον πρόεδρο της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Μ. Μενέντεζ, ο οποίος κατηγορηματικά έσπευσε αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των προθέσεων της κυβέρνησης Μπάιντεν, να δηλώσει ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει την πώληση των F-16 στην Τουρκία.
Σε δήλωση του στο «Politico» ο κ. Μενέντεζ τόνισε: «Αντιτίθεμαι σθεναρά στην προτεινόμενη από την κυβέρνηση Μπάιντεν πώληση νέων αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία» επικρίνοντας τον Τούρκο προέδρο ότι συνεχίζει να «υπονομεύει το διεθνές δίκαιο, να αγνοεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους δημοκρατικούς κανόνες και να επιδεικνύει ανησυχητική και αποσταθεροποιητική συμπεριφορά ενάντια σε γειτονικούς συμμάχους του ΝΑΤΟ. Μέχρι ο Ερντογάν να σταματήσει τις απειλές του, να βελτιώσει το ιστορικό του για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό -συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης δημοσιογράφων και της πολιτικής αντιπολίτευσης- και να αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε ένας έμπιστος σύμμαχος, δεν θα εγκρίνω αυτή την πώληση».
Η δημοσιοποίηση του σχεδιασμού του Αμερικανού ΥΠΕΞ Α. Μπλίνκεν για την πραγματοποίηση επίσκεψης σε Ελλάδα, Ισραήλ και πιθανόν σε Τουρκία και Βουλγαρί, είναι μια σημαντική εξέλιξη καθώς δεν αφορά μόνο την Ουκρανία και τη στήριξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας αλλά και για τη σταθερότητα στη Νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί ένας γύρος του Ελληνοαμερικανικού Στρατηγικού Διαλόγου, ενώ στο Ισραήλ θα συνέλθει το σχήμα 3+1 με τη συμμετοχή Ελλάδας, Ισραήλ, Κύπρου και ΗΠΑ, εξέλιξη που δείχνει προσήλωση της αμερικανικής κυβέρνησης σε αυτή τη στρατηγικού χαρακτήρα σχέση με την Ελλάδα αλλά και στο συγκεκριμένο πολυμερές σχήμα.
Αντιθέτως, η επίσκεψη Μπλίνκεν στην Τουρκία θα είναι απολύτως προβληματική, καθώς με την εξαίρεση της συμβολής της Τουρκίας για την εξαγωγή των σιτηρών της Ουκρανίας, σε όλα τα άλλα ζητήματα οι σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι συγκρουσιακές: σχέσεις με Ρωσία, ρωσικοί εξοπλισμοί, σχέσεις με Ιράν, πρόθεση νέας εισβολής στη Β. Συρία με στόχο τους Κούρδους συμμάχους των ΗΠΑ, πρόθεση εξομάλυνσης με καθεστώς Άσαντ, αμερικανικοί εξοπλισμοί, συνέχιση παραμονής Φ. Γκιουλέν στην Πενσυλβάνια.
Και φυσικά τα ζητήματα της τουρκικής επιθετικότητας εναντίον της Ελλάδας και η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας που θέτουν σε κίνδυνο την περιφερειακή ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα και συνοχή του ΝΑΤΟ.
Η αμερικανική πλευρά έχει δηλώσει επανειλημμένα για την ανάγκη εγκατάλειψης της επιθετικής ρητορικής και στην επίλυση των διαφορών μέσω του διαλόγου και παραμένει ερωτηματικό εάν η επίσκεψη Μπλίνκεν θα μπορέσει να οδηγήσει σε μια τιθάσευση της τουρκικής επιθετικότητας και πέσιμο των τόνων που είναι αναγκαία για την αποκατάσταση διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των δυο χωρών.
Πλησιάζουμε τη στιγμή που κορυφώνεται το μεγάλο παζάρι του Ερντογάν
να επιβάλλει ντε φάκτο μια «ειδική σχέση» με τη Δύση και κυρίως με τους
Αμερικανούς, με την ελπίδα ότι θα γίνει αποδεκτός ο τυχοδιωκτισμός του
στο εξωτερικό και ο αυταρχισμός στο εσωτερικό, αλλά και η σαφής
αυτονόμηση του από στρατηγικές επιλογές της Δύσης και ο προσανατολισμός
του στην Ανατολή. Σε ένα παζάρι που εμπλέκεται βεβαίως και όλο το πλέγμα
των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
2.
Κογκρέσο: Τα επόμενα βήματα και οι συζητήσεις για την επιβολή προϋποθέσεων στην πώληση των F-16 στην Τουρκία.
Όπως αναφέραμε και χθες υπήρξε άμεση αντίδραση κορυφαίων Αμερικανών νομοθετών προκάλεσε η γνωστοποίηση ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν ετοιμάζεται να ζητήσει επίσημα από το Κογκρέσο την έγκριση της πώλησης μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία, με τους συμπροέδρους της ομάδας στο Κογκρέσο για τα ελληνικά θέματα, βουλευτές Γκας Μπιλιράκη και Κρις Πάπας, αλλά και τη βουλευτή Νικόλ Μαλλιωτάκη, να εκφράζουν έντονα την αντίθεση τους.
Από την πλευρά του, ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ διαμήνυσε για ακόμα μια φορά ότι σκοπεύει να ασκήσει βέτο, καθώς είναι ένα δικαίωμα που διαθέτει ως πρόεδρος της επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας.
Επίσης, στην παρούσα φάση δικαίωμα βέτο διατηρεί και ο επικεφαλής της μειοψηφίας στην επιτροπής Διεθνών Σχέσεων, Τζιμ Ρις, αλλά και ο νέος πρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, Μάικ Μακόλ.
Οι τεχνικές συνομιλίες μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας έχουν ολοκληρωθεί και πλέον εκτιμάται ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν θα καθυστερήσει να στείλει επίσημα το αίτημα στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου, ζητώντας τους να εγκρίνουν την αμυντική σύμβαση. Στην παρούσα φάση το εν λόγω αίτημα πρέπει να εγκριθεί από την επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας. Εάν τελικά η αμυντική σύμβαση για τα F-16 δεν περάσει τον σκόπελο του Κογκρέσου, αυτό πρακτικά θα σημαίνει ότι η υπόθεση δεν θα προχωρήσει καθόλου για έναν ολόκληρο μήνα, καθώς η διαδικασία προβλέπει ότι σε αυτό το διάστημα θα γίνονται διαβουλεύσεις προκειμένου να αποφασιστούν οι διορθωτικές κινήσεις που θα ήθελε να δει το Κογκρέσο να γίνονται.
Από εκεί και πέρα η κυβέρνηση Μπάιντεν θα παραλάβει τις συστάσεις και τις υποδείξεις του Κογκρέσου, το οποίο είναι σε θέση να βάλει τις προϋποθέσεις που κατά τη δική του κρίση θα βελτιώσουν την αμυντική σύμβαση. Στη συνέχεια, ο Λευκός Οίκος θα πρέπει να παρουσιάσει αυτές τις αλλαγές στην Τουρκία προκειμένου να εξετάσει το κατά πόσο είναι εφικτό να ενσωματωθούν στη σύμβαση. Στην περίπτωση που η Τουρκία τηρήσει τελείως αρνητική στάση, ο πρόεδρος θα έχει τη δυνατότητα εάν το επιθυμεί να επανέλθει στο Κογκρέσο, ζητώντας αυτή τη φορά την έγκριση μιας τελικής συμφωνίας.
Σημειώνεται ότι στο πρόσφατο παρελθόν ο Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε σε αυτή τη κίνηση, καθώς παράκαμψε την άρνηση του Κογκρέσου για την πώληση όπλων στη Σαουδική Αραβία. Εάν τελικά ο πρόεδρος Μπάιντεν πράξει κάτι ανάλογο, θα είναι σίγουρα πιο δύσκολο για το Κογκρέσο να παρακάμψει σε αυτό τον δεύτερο γύρο την πρόθεση του Λευκού Οίκου, καθώς θα απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία δύο τρίτων τόσο στη Βουλή όσο και στην Γερουσία.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, πολιτικοί αναλυτές στην Ουάσιγκτον επισημαίνουν ότι για τον πρόεδρο Μπάιντεν δεν θα είναι πολιτικά μια εύκολη υπόθεση να αψηφήσει τελείως το βέτο ενός προέδρου της επιτροπής Διεθνών Σχέσεων που προέρχεται από το δικό του κόμμα.
15/1/2023
ΑΠΕ- ΜΠΕ
https://www.ptisidiastima.com/kogkreso-ta-epomena-vimata-kai-oi-syzitiseis-gia-tin-epivoli-proypothesewn-stin-pwlisi-twn-f-16-stin-tourkia/