Ιδιοτελείς ελιγμοί σε Τουρκία - Συρία εν μέσω καταστροφής.
Του Κώστα Ράπτη
Πολιτικά παιχνίδια πάνω από τα ερείπια, ενώ εκατομμύρια άνθρωποι βιώνουν το πένθος, την αγωνία και την αποστέρηση των πάντων που άφησαν πίσω τους οι δύο μεγάλη σεισμοί οι οποίοι έπληξαν τη νοτιοανατολική Τουρκία και τη βόρεια Συρία; Η θλιβερή πραγματικότητα του κόσμου στον οποίο ζούμε είναι ακριβώς αυτή.
Την κακή αρχή έκανε ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είχε τηλεφωνική επικοινωνία όχι με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κατά την παράδοση, αλλά με την αρχηγό του δεύτερου σε δύναμη κόμματος του εξακομματικού αντιπολιτευτικού μετώπου, Μεράλ Άκσενερ. Λίγες ημέρες πριν την προγραμματισμένη για τις 13 Φεβρουαρίου ανακοίνωση του κοινού υποψήφιου της αντιπολίτευσης για τις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαΐου, ο Ερντογάν δεν χάνει την ευκαιρία να παρεμβληθεί ανάμεσα στον Κιλιτσντάρογλου και την Άκσενερ, γνωστού όντος ότι η δεύτερη δεν προκρίνει την υποψηφιότητα του πρώτου. Αλλά βέβαια, όλο το πολιτικό ημερολόγιο βρίσκεται πλέον στον αέρα, καθώς είναι πιθανό ο Ερντογάν να επιλέξει, εάν κρίνει ότι αυτό τον συμφέρει, να παρατείνει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που προφανώς κηρύχθηκε λόγω του σεισμού, μεταθέτοντας και την ημερομηνία των εκλογών. Ούτως ή άλλως, η αντιπολίτευση είναι αφοπλισμένη, καθώς δεν νοείται άσκηση προεκλογικής δραστηριότητας εν μέσω εθνικού πένθους και καταστροφής.
Από την άλλη πλευρά, όμως, κρίνονται πολλά από την ικανότητα του Ερντογάν να εμφανίσει (την ώρα ακριβώς που οι καταρρεύσεις χιλιάδων κτηρίων υπενθυμίζουν την πραγματική ποιότητα του "κατασκευαστικού θαύματος” της τελευταίας εικοσαετίας) την εικόνα ενός κρατικού μηχανισμού ικανού να προχωρήσει σε ταχεία αποκατάσταση των πληγέντων. Όμως το μέγεθος της καταστροφής, που άλλωστε ακόμη δεν έχει αποκαλυφθεί πλήρως, αντικειμενικά δυσκολεύει το εγχείρημα, ενώ οι οικονομικές ανάγκες που προκύπτουν εξανεμίζουν το κύμα παροχών με τις οποίες ο Ερντογάν προετοίμαζε τους τελευταίους μήνες το έδαφος για τις εκλογές.
Άλλοι, μικρότεροι παίκτες κάνουν τους δικούς τους ελιγμούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Μαζλούμ Αμπντί, διοικητής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, που αποτελούν το μέτωπο των κουρδικών δυνάμεων στην βόρεια Συρία, εξέδωσε δύο μηνύματα συμπαράστασης: το πρώτο, διατυπωμένο στα αραβικά και απευθυνόμενο προς τους πληγέντες σε όλη τη συριακή επικράτεια και το δεύτερο, διατυπωμένο στα Κουρμαντζί. Με άλλα λόγια, η αλληλεγγύη του δεν βρίσκει χώρο για τους εθνοτικά Τούρκους, ενώ η επαναπροσέγγιση με τη Δαμασκό προφανώς περαιτέρω ώθηση. Άλλωστε, στις παρούσες συνθήκες, το κουρδικό στοιχείο της βόρειας Συρίας έχει απαλλαγεί πλέον από την απειλή μιας νέας τουρκικής στρατιωτικής επέμβασης, όπως αυτή που εδώ και μήνες προανήγγειλαν οι Τούρκοι ιθύνοντες.
Ο δε Σαλίχ Μουσλίμ, συμπρόεδρος του κουρδικού κόμματος PYD της Συρίας υποστήριξε, μιλώντας στο Al-Monitor, ότι οι χειρότερες ζημιές σημειώθηκαν δυτικά του Κομπάνι σε περιοχές υπό τουρκική κατοχή, ενώ στην κουρδοκρατούμενη ζώνη δεν υπήρξαν καταρρεύσεις κτηρίων ή θάνατοι.
Την ώρα που ο Ταγίπ Ερντογάν δέχεται τηλεφωνήματα συμπαράστασης από νέους φίλους, όπως οι ηγέτες του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, ή από χώρες παραδοσιακά ανταγωνιστικές, όπως η Ελλάδα και η Αρμενία, αλλά και από κράτη που βρέθηκαν να αποτελούν νέα εστία διπλωματικών τριβών, όπως η Σουηδία και η Φινλανδία, το μεγάλο ερώτημα είναι τι ακριβώς έχουν κατά νού οι ΗΠΑ για την περιοχή.
Το δράμα της επίσης σεισμόπληκτης Συρίας μοιάζει να βρίσκεται εκτός κάδρου, μολονότι εκεί ο Εγκέλαδος ήρθε να προστεθεί σε μία δωδεκαετία πολέμου, προσφυγιάς και οικονομικής ασφυξίας. Η χώρα του Μπασάρ αλ Άσαντ δέχθηκε ήδη βοήθεια από συμμάχους και φίλους, όπως η Ρωσία, το Ιράν, το Ιράκ, η Αλγερία, η Τυνησία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (τα οποία εδώ και καιρό "σέρνουν το κάρο” της επανεισδοχής της Δαμασκού στην "αραβική οικογένεια”), αλλά τίποτε δεν προαναγγέλλει αλλαγή στάσης των χωρών της Δύσης που έχουν επιβάλει στη Συρία σκληρές κυρώσεις. Στον βαθμό που γίνεται λόγος για αποστολή βοήθειας από τη Δύση, αυτή νοείται μέσω οργανισμών και οδών που δεν ελέγχονται από την κεντρική κυβέρνηση (με άλλα λόγια, από τα σύνορα της επίσης σεισμόπληκτης Τουρκίας, απ' όπου τα προηγούμενα χρόνια διείσδυσαν χιλιάδες αντικυβερνητικών μαχητών).
Παρά ταύτα, ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άντονι Μπλίνκεν προαναγγέλλει ανάληψη ανθρωπιστικής δράσης και στη Συρία, προφανώς ερήμην της Δαμασκού. Το τι είδους περιπλοκές κυοφορούνται για το μέλλον μένει να φανεί.
7/2/2023
https://www.capital.gr/diethni/3697241/idioteleis-eligmoi-se-tourkia-suria-en-meso-katastrofis