Αμερικανικές αγωνίες (και αμηχανίες) για την Τουρκία.
για την Τουρκία.
Οσον αφορά την Τουρκία, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και σε κάποιους ακαδημαϊκούς κύκλους η κυρίαρχη άποψη είναι πως τα πράγματα δεν βρίσκονται εκτός ελέγχου και ότι παρά τις διαφωνίες το τουρκικό βαγόνι δεν θα εκτροχιαστεί από τη δυτική πορεία του. Δεν φάνηκε πάντως ο αμερικανικός παράγοντας να εκτιμά πως τυχόν νίκη της αντιπολίτευσης θα αποτελέσει απαραίτητα βάλσαμο για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και εξακολουθεί να υπολογίζει πολύ τον Ερντογάν. Η αίσθηση ότι θέλει να τον ξεφορτωθεί, θεωρώντας τον βαρίδι, μπορεί να απηχεί μύχιες σκέψεις συγκεκριμένων παραγόντων, εντούτοις για προφανείς λόγους δεν εκφράζεται ούτε κατ’ ιδίαν, αλλά δεν είμαι και βέβαιος ότι η ήττα Ερντογάν αποτελεί αναγκαστικά διακαή πόθο. Ενδεχομένως γιατί οι Αμερικανοί ανησυχούν για ανώμαλη μετάβαση ή αστάθεια λόγω των οικονομικών προβλημάτων και της εδραίωσης του καθεστώτος Ερντογάν σε όλες τις θεσμικές και παραθεσμικές δομές του κράτους, που θα δυσκολέψει τη ζωή του διαδόχου του. Ισως στις ΗΠΑ να πιστεύουν ότι έχουν ισχυρά χαρτιά απέναντι στον Τούρκο πρόεδρο, είτε με την εκκρεμή δικαστικά υπόθεση της Halkbank, που αν κακοφορμίσει μπορεί να επιφέρει τεράστια πρόστιμα, βάζοντας ακόμη πιο δύσκολα στην τουρκική οικονομία, ή με την αναγκαστική προσφυγή στην Ουάσιγκτον για χρηματοδοτική βοήθεια στη σκιά του καταστροφικού σεισμού.
Εχει πάντως ενδιαφέρον ότι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού επιλέγουν να υποβαθμίζουν την κλίση της Τουρκίας προς την Ανατολή, τη στρατηγική κατανόηση που έχει αναπτύξει με τη Ρωσία και τη συνεννόηση που έχει πετύχει με το Ιράν, την οποία προσπαθεί να επεκτείνει και με τον Ασαντ στη Συρία. Προτιμούν να εστιάζουν στα θετικά, επί παραδείγματι στην παροχή πληροφοριών από πλευράς Αγκυρας από μέτωπα στα οποία εμπλέκεται ενεργά, όπως αυτό της Λιβύης, του Καυκάσου αλλά και της Αφρικής, στον ρόλο της πρώτης στη μεγάλη εικόνα, όπως αυτή καθορίζεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, και δεν βιάζονται να προσαρμοστεί στις επιταγές τους, ειδικότερα στο ζήτημα της ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Ακόμη κι αν γίνεται για λόγους τακτικής, συγκρατούμε πως αυτό που αρχικά απέρριπταν, δηλαδή την αποσύνδεση της υποψηφιότητας της Φινλανδίας από της Σουηδίας, σήμερα το αφήνουν ανοιχτό ως ενδεχόμενο.
Προκειμένου να αποφύγουμε δυσάρεστες εκπλήξεις, πρέπει άμεσα να διαμορφώσουμε και να καταθέσουμε το δικό μας λεπτομερές πλάνο για την ευρύτερη γειτονιά μας.
Η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική στο Κογκρέσο, όπου διακομματικά η άποψη είναι ότι η φυσιογνωμία της Τουρκίας έχει δραστικά διαφοροποιηθεί, ότι το φαινόμενο αυτό δεν είναι προσωρινό και πως επακόλουθα πρέπει να τεθεί ένα πλαίσιο κανόνων που θα συρρικνώνει τα περιθώρια ελιγμών σε μια χώρα που έχει το ένα πόδι μέσα στο ΝΑΤΟ (δυστροπώντας ολοένα και συχνότερα), αλλά το βλέμμα της στραμμένο στις διεθνείς μεταβολές, με εμφανή τη διάθεση αναθεώρησης όχι μόνο του περιφερειακού αλλά και του παγκόσμιου status quo. Ως προς το τελευταίο, η επωδός της Αγκυρας είναι πως η λειτουργία του διεθνούς συστήματος πρέπει να γίνει δικαιότερη και αναλογικότερη των νέων συσχετισμών, κατατάσσοντάς τη στις αναδυόμενες δυνάμεις που διεκδικούν μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας στη διεθνή ανακατανομή ισχύος. Και είναι λογικό το σενάριο πως μέχρι να κατασταλάξει για τη θέση της στον κόσμο και να παγιωθεί η νέα κατάσταση στο υπό διαμόρφωση παγκόσμιο γίγνεσθαι θα διεκδικεί χώρο και ανοχή από τη Δύση με τις ελάχιστες δεσμεύσεις απέναντί της, κάτι που δεν προβληματίζει ιδιαίτερα τη γραφειοκρατία της Ουάσιγκτον, αλλά ενοχλεί έντονα τη νομοθετική εξουσία.
Ως προς την επίλυση τουλάχιστον ορισμένων εκ των εκκρεμοτήτων που
κρατούν την Ανατολική Μεσόγειο όμηρο και δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη
ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, που στον πυρήνα του έχει τα ζητήματα
ενέργειας, οι Αμερικανοί αφήνουν χώρο στη Γερμανία για να αναλάβει
σχετικές πρωτοβουλίες, αναγνωρίζοντας τις αποτελεσματικές παρεμβάσεις
στο παρελθόν, όπως στους δύσκολους μήνες το 2020 με τις σεισμικές
έρευνες του «Ορούτς Ρέις». Επίσης, χωρίς να θεωρούν την Τουρκία άμοιρη
ευθυνών, ενθαρρύνουν τα υπόλοιπα κράτη να βρουν τρόπους επανένταξής της
στα περιφερειακά δρώμενα. Δεν αρνούνται ότι πρέπει να συμφωνηθεί μεταξύ
όλων των κρατών ένα πλαίσιο συγκεκριμένων προϋποθέσεων, ωστόσο δείχνουν
ελαστικοί στους όρους που θα προταχθούν, προκρίνοντας τη συνεννόηση.
Προκειμένου λοιπόν να αποφύγουμε δυσάρεστες εκπλήξεις, πρέπει άμεσα να
διαμορφώσουμε και να καταθέσουμε το δικό μας λεπτομερές πλάνο για την
ευρύτερη γειτονιά μας, επί του οποίου εν συνεχεία θα διαβουλευθούμε με
τους εταίρους μας εντός και εκτός περιοχής. Ετσι θα προκαταλάβουμε και
θα συνκαθορίσουμε την ατζέντα απέναντι (και) σε μια ζαλισμένη υπερδύναμη
που περισσότερο αναζητεί απαντήσεις παρά προσφέρει λύσεις.
Κωνσταντίνος Φίλης,
διευθυντής του Ινστιτούτου
Διεθνών Υποθέσεων, καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος και
αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Αμερικανικά τεθωρακισμένα Bradley για την Ελλάδα: Το παρασκήνιο, τα καινούργια Lynx, τα Marder
και το προηγούμενο των M-1117 Guardian.
- Ήδη από το 2021 το Στρατιωτικό Επιτελείο στο πλαίσιο του σχεδιασμού για την αντικατάσταση των παλαιών ΤΟΜΠ Μ-113 είχε βάλει στο στόχαστρο τα Αμερικανικά Bradley όπως είχε αναφέρει το Newpost.
Η απόφαση των Αμερικανών για διαθεσιμότητα προς την Ελλάδα 300 μεταχειρισμένων Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης Μ2Α2 Βradley φέρνει νέα δεδομένα στον σχεδιασμό των Επιτελών του Στρατού Ξηράς. Καθώς έπειτα από την αρχική άρνηση της Ουάσιγκτον στα τέλη του 2021 στο Ελληνικό αίτημα για παραχώρηση 350 Bradley φαίνεται ότι οι Αμερικανοί επανεξέτασαν όσα ζήτησε το ΓΕΣ και επανήλθαν μέσω της πρεσβείας τους στην Αθήνα και του Γραφείου Αμυντικής Συνεργασίας ανάβοντας το ‘’πράσινο’’ φως στη διαθεσιμότητα των ΤΟΜΑ. Και καλώντας το Ελληνικό Επιτελείο να επιλέξει Bradley τα οποία έχουν αποσυρθεί από τον US Army στην κατάσταση που βρίσκονται. Μια ανάλογη δηλαδή διαδικασία όπως ακριβώς έγινε και στην παραχώρηση των M-1117 Guardian η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη με τον Στρατό Ξηράς να συνεχίζει τις παραλαβές των Οχημάτων Αναγνώρισης.
Ήδη από το 2021 το Στρατιωτικό Επιτελείο στο πλαίσιο του σχεδιασμού για την αντικατάσταση των παλαιών ΤΟΜΠ Μ-113 είχε βάλει στο στόχαστρο τα Αμερικανικά Bradley όπως είχε αναφέρει το Newpost. Και είχε προχωρήσει σε σχετικό αίτημα προς τους Αμερικανούς. Έπειτα από την αρχική απόρριψή του οι πιέσεις προς την Ουάσιγκτον δεν σταμάτησαν με το θέμα να τίθεται εκ νέου και κατά την επίσκεψη στις ΗΠΑ του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου. Η στάση της Ελλάδας στο Ουκρανικό, η υπογραφή της Στρατιωτικής Συμφωνίας με τις ΗΠΑ και η έμπρακτη σε κάθε ευκαιρία επιβεβαίωση της άριστης σχέσης Αθήνας-Ουάσιγκτον φαίνεται ότι άλλαξαν τα δεδομένα με τους Αμερικανούς να επανεξετάζουν με θετική κατάληξη το Ελληνικό αίτημα.
Και ενώ η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας μελετούσε και άλλες λύσεις όπως τα Γερμανικά Lynx στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας η οποία θα προέβλεπε τον εκσυγχρονισμό αριθμού αρμάτων μάχης Leopard με ταυτόχρονη παραγγελία από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις τουλάχιστον 300 ΤΟΜΑ Lynx. Σύμφωνα με το σχέδιο οι Γερμανοί θα επένδυαν στην Ελλάδα με την κατασκευή εργοστασίου κατασκευής των Lynxμεταφέροντας τη γραμμή παραγωγής στη χώρα μας. Το σχέδιο μάλιστα όπως είχε αναφέρει το Newpost είχε συζητηθεί σε ανώτατο επίπεδο όμως φαίνεται ότι δεν προχώρησε αν και για τις δύο πλευρές όπως αναφέρουν οι πληροφορίες παραμένει ανοιχτό. Αυτό όμως που προχώρησε ήταν η ανταλλαγή των Ελληνικών BMP-1 με τα Γερμανικά Marder προκειμένου τα Ρωσικής κατασκευής Τεθωρακισμένα να παραχωρηθούν από τους Γερμανούς στην Ουκρανία. Η πολύ καλή κατάσταση των Marder αλλά και το γεγονός ότι οι Γερμανοί διαθέτουν μεγάλο αριθμό στις αποθήκες τους προκάλεσε το ενδιαφέρον της Ελληνικής πλευράς για απόκτηση επιπλέον Τεθωρακισμένων με το Βερολίνο πάντως να δείχνει ότι τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να συζητηθεί μόνο στο πλαίσιο μιας μεγάλης συμφωνίας-πακέτο που αφορά τον εκσυγχρονισμό των Leopard αλλά και την απόκτηση Lynx.
H Αμερικανική όμως πρόταση για τα Bradley φαίνεται ότι φέρνει νέα δεδομένα καθώς το παράδειγμα των M-1117 Guardian δείχνει ότι και οικονομικά μπορεί να είναι πολύ πιο συμφέρουσα κίνηση αλλά και σε ζητήματα διαδικασιών υπάρχει σαφέστατο πλεονέκτημα μέσω EDA, της προσφοράς δηλαδή πλεονάζοντος στρατιωτικού υλικού προς συμμαχικές χώρες. Πρόκειται για τεθωρακισμένα κατηγορίας AFV (Armored Fighting Vehicle) με μεγάλες δυνατότητες στο πεδίο της μάχης και ισχυρό οπλισμό που επιτρέπει την παροχή πυρών υποστήριξης σε πεζοπόρες και μηχανοκίνητες δυνάμεις. Διαθέτουν πυροβόλο 25mm M242 Bushmaster, αντιαρματικό φορέα BGM-71 TOW και ελαφρύ πολυβόλο 7.62mm.
Το Μ2Α2 Bradley μπορεί να μεταφέρει εκτός από το τριμελές πλήρωμα (αρχηγός, πυροβολητής και οδηγός) ακόμη 6 στρατιώτες πλήρως εξοπλισμένους. Τα Bradley χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα από τον Αμερικανικό στρατό στον Πόλεμο του Κόλπου και μάλιστα κατέστρεψαν περισσότερα Ιρακινά τεθωρακισμένα απ’ όσα τα άρματα μάχης Abrams.
Κώστας Σαρικάς
https://newpost.gr/eidiseis/amerikanika-tethorakismena-bradley-gia-tin-ellada-to-paraskinio-ta-kainoyrgia-lynx-ta-marder-kai-to-proigoymeno-ton-m-1117-guardian/
11/3/2023