Πόσο βαθιά είναι η κρίση;



 Πόσο βαθιά είναι η κρίση;  
 
Τα προβλήματα χρονίζουν και επιδεινώνονται. Κάθε φορά που σπάει ένα σπυρί καταλαβαίνεις πόσο εκτεταμένη είναι η μόλυνση και πόσο βαθιά είναι η σήψη.

Εγκύκλιος παιδεία με τσιτάτα, παπαγαλίες, έλλειψη επιχειρημάτων, ορθού λόγου κ.ά., φυσικό είναι να οδηγεί σε κοινωνίες του φαίνεσθαι, του επιδεικνύειν, της δοκησισοφίας, του ωχαδελφισμού και άλλων παλιών και νέων παθογενειών.

Ο λόγος στοχαστών, επιστημόνων, ανθρώπων που ψάχνουν, που αφουγράζονται, που πονούν, που προβάλλουν αξίες, θάβεται γρήγορα μέσα στην οχλαγωγή από επιτήδειους που διαθέτουν τα μέσα και την ισχύ. «Μη μου τους κύκλους τάραττε». Οι πολίτες μειώνονται και οι υπήκοοι αυξάνουν.

1 «Ας σταθούμε σε δύο λέξεις, που αν και φαίνεται να έχουν την ίδια σημασία, διαφέρουν ουσιαστικά και χαρακτηρίζουν την εκάστοτε κοινωνία, οι έννοιες πολίτης και υπήκοος. Πολίτης σήμαινε στα αρχαία ελληνικά ο ελεύθερος άνθρωπος που ήταν μέλος της πόλης και του τρόπου διακυβέρνησης, με ενεργή συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και δικαίωμα συμμετοχής στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Η ενεργητική αυτή έννοια διέφερε κατά πολύ από την παθητικότητα που εκφράζει η έννοια υπήκοος, που στην αρχαιότητα πάλι σήμαινε, αυτός που ακούει και κατ΄επέκταση ο ευπειθής, ο υποτασσόμενος στον ηγεμόνα ή στην χώρα.

2.Πολίτης λοιπόν ή υπήκοος, ενεργή συμμετοχή στις αποφάσεις ή παθητικότητα, αμηχανία και υποταγή; Ποιες είναι οι θέσεις και ποιες οι αντιθέσεις στις ενσπειρόμενες φοβίες «πολιτισμένων απειλών» όπως: διατήρηση των συνθηκών διαβίωσης, παγκόσμια οικονομία,  παγκοσμιοποιημένος πλανήτης, χρηματιστήρια αειφόρου ή βιώσιμης ανάπτυξης  και τόσες άλλες βαρύγδουπες εκφράσεις;

3.Τα δεδομένα μιλούν από μόνα τους: Αυξάνεται η ανισότητα στον πλανήτη. Οι 62 πιο πλούσιοι άνθρωποι διαθέτουν τόσο πλούτο, όσο ο μισός πληθυσμός του πλανήτη μας.»

Και βεβαίως θα εμφανίζονται πάντα οι σωτήρες που θα επικαλούνται την ανεπάρκεια και την ανικανότητα των προηγουμένων, θα μιλούν για την άμεση ίαση των χρόνιων παθήσεων, θα υπόσχονται «γη της επαγγελίας» … και ο φαύλος κύκλος θα συνεχίζεται … … και η αδράνεια θα μεγαλώνει τον φόβο και την απογοήτευση …

Τα προβλήματα είναι πολλά και όσο δεν τα λύνεις τόσο θα συσσωρεύονται και θα αυξάνονται. Οι κοινωνίες δεν προετοιμάζονται για την 4η λεγόμενη τεχνολογική επανάσταση. Οι «από μηχανής θεοί» δεν φαίνεται να είναι … διαθέσιμοι, και η διάθεση για επίλυση των προβλημάτων δεν είναι ορατή … Η καλλιέργεια θέλει χρόνο για να αποδώσει και για να πετύχει θέλει τον κατάλληλο σπόρο, το κατάλληλο χώμα αλλά και τον κατάλληλο χρόνο σποράς. Οι καιροί ου μενετοί …
 
4.«Όλο και πιο έντονα κουδουνίζουν στα αυτιά και καρφώνεται στο μυαλό ο στίχος του Τζον Ντον (1624) και το πιστεύω του Έρνεστ Χεμινγουέι (1940) … όταν ακούς να χτυπά η καμπάνα, μη ρωτάς για ποιόν χτυπάει, να ξέρεις ότι χτυπάει για σένα …».

-------------------------------
1,2,3,4 – Ζαχαρίας Σκούρας. Ταξιδεύοντας στην εποχή του ανθρώπου. Η Ζωή στην Ανθρωπόκαινο (2019) Εκδόσεις ΓΕΡΜΑΝΟΣ

Δημοσιεύθηκε ως Κύριο Άρθρο στις '' ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ ''

 Ζαχαρίας Σκούρας,
Ομότιμος  Καθηγητής ΑΠΘ

 9/3/2023