Κλιμακώνεται η κινητικότητα στη Μέση Ανατολή.

Κλιμακώνεται η κινητικότητα
στη Μέση Ανατολή.

 Του Κώστα Ράπτη

Η συμφωνία αποκατάστασης των σχέσεων Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, με κινεζική μεσολάβηση, ανακοινώθηκε μόλις στις 10 Μαρτίου. Ωστόσο, στις 10 μέρες που μεσολάβησαν οι εξελίξεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής υπήρξαν τόσο πυκνές, που αποδεικνύουν ότι η συμφωνία του Πεκίνου υπήρξε ο καταλύτης διεργασιών που ωρίμαζαν εδώ και καιρό.

Σε ό,τι αφορά τις δύο άμεσα εμπλεκόμενες χώρες, το νεότερο στοιχείο είναι η ανακοίνωση από ιρανικής πλευράς (που μένει να επιβεβαιωθεί και από το Ριάντ) ότι ο βασιλέας Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας απηύθυνε πρόσκληση για επίσκεψη στον Ιρανό πρόεδρο Εμπραχίμ Ραϊσί, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Χοσέιν Αμίρ-Αμπντολλαχιάν, δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι πρόκειται να έχει επαφές με τον Σαουδάραβα ομόλογό του και για τον λόγο αυτό εξετάζονται τρεις πιθανοί τόποι διεξαγωγής της συνάντησης.

Όμως τα ανοίγματα αφορούν και έναν άλλο σημαντικό παίκτη του Περσικού Κόλπου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Ιράν Αλί Τζαμχανί, ο οποίος ηγήθηκε από ιρανικής πλευράς των συνομιλιών στο Πεκίνο.

Τα δε Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αναπτύσσουν τη δική τους κινητικότητα, ώστε να μην υπερκερασθούν από τον Σαουδάραβα "μεγάλο γείτονα”.

Την Κυριακή, ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ επισκέφθηκε το Άμπου Ντάμπι, όπου έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές και είχε την ευκαιρία να συναντηθεί για δεύτερη φορά μέσα σε ένα χρόνο με τον ισχυρό άνδρα των Εμιράτων, πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Ζάγιεντ. Στη σπάνια αυτή εκτός συνόρων εξόρμησή του, ο Άσαντ συνοδευόταν όχι μόνο από τον Σύρο υπουργό Οικονομίας και τον υφυπουργό Εξωτερικών, αλλά και από την σύζυγό του Άσμα, καθώς κυοφορείται διμερής πρωτοβουλία σε επίπεδο Πρώτων Κυριών για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στη Συρία.

Σημειώνεται ότι τα πάντοτε ευέλικτα Εμιράτα πρωτοπόρησαν τον προηγούμενο διάστημα αφενός στα ανοίγματα προς τη Δαμασκό, αφετέρου στη συνεργασία με το Ισραήλ, που έφθασε μέχρι του σημείου της ανακοίνωσης προ μηνός της κοινής παραγωγής μη επανδρωμένου θαλάσσιου σκάφους για στρατιωτική χρήση. Ωστόσο, στο κλίμα που δημιούργησαν οι επιθέσεις Ισραηλινών εποίκων στην παλαιστινιακή πόλη Χουάρα και οι εμπρηστικές δηλώσεις του ακροδεξιού υπουργού Οικονομικών του Ισραήλ, Μπενζαλέλ Σμότριτς, τα Εμιράτα δείχνουν να οπισθοχωρούν. Ήδη διοχέτευσαν την πληροφορία ότι θα παγώσουν πλευρές της στρατιωτικής συνεργασίας τους με το Ισραήλ και ανακοίνωσαν βοήθεια τριών εκατομμυρίων δολαρίων για τους κατοίκους της Χουάρα. Προφανώς αυτός είναι ο τρόπος τους να ευθυγραμμισθούν με το κλίμα που εμπεδώνεται στην περιοχή, μετά τη συμφωνία Ιράν-Σαουδικής Αραβίας.

Την επομένη πάντως της επίσκεψης Άσαντ στα Εμιράτα, έγινε γνωστό από το ρωσικό πρακτορείο Sputnik, ότι η Σαουδική Αραβία προτίθεται να ανοίξει μετά τη λήξη του Ραμαζανιού το προξενείο της στη Δαμασκό, που μένει κλειστό από το 2012.

Προφανώς το Ριάντ δε θέλει να φανεί ότι υπολείπεται των Εμιράτων, στις διεργασίες για επανεισδοχή της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο, υπέρ της οποίας άλλωστε συνηγόρησε και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον Σαουδάραβα ομόλογό του στη Μόσχα, χωρίς ακόμη τότε να λάβει απάντηση.

Η υποχώρηση των εντάσεων με το Ιράν προφανώς συμπαρασύρει και τον σύμμαχο της Τεχεράνης, Άσαντ, ενώ ταυτοχρόνως δημιουργεί κίνητρα στις αραβικές μοναρχίες να παρεμβληθούν για τη μείωση της ιρανικής επιρροής στη Συρία - αγνοώντας την ίδια στιγμή τις αντιρρήσεις της Δύσης στην αποκατάσταση του ισχυρού άνδρα της Δαμασκού.

Ωστόσο, ο Σύρος πρόεδρος αποδεικνύεται σκληρός παίκτης, όπως έδειξε και η ακύρωση την τελευταία στιγμή της τετραμερούς συνάντησης σε επίπεδο υφυπουργών Εξωτερικών που προετοίμαζε η Ρωσία με τη συμμετοχή της Συρίας, της Τουρκίας και του Ιράν. Παρά τις πιέσεις των Ρώσων προστατών της, η Δαμασκός δεν είναι έτοιμη για προεκλογικά δώρα στον Ερντογάν και θέτει ως προαπαιτούμενο της αποκατάστασης των σχέσεων με την Τουρκία την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από τη συριακή επικράτεια.

Ομοίως είναι πολύ αμφίβολο αν ο Άσαντ θα συγκατατεθεί στο σχέδιο εξομάλυνσης των σχέσεων με τα λοιπά αραβικά κράτη το οποίο εκπονεί ομάδα χωρών υπό την Ιορδανία και προβλέπει μεταξύ άλλων τον επαναπατρισμό Σύρων προσφύγων υπό την εγγύηση αραβικών στρατευμάτων.

Στο περιθώριο όλης αυτής της κινητικότητας υπεγράφη την Κυριακή και συμφωνία συνεργασίας Ασφαλείας μεταξύ του Ιράν και του Ιράκ, κύριο αντικείμενο της οποίας είναι η αποτροπή της δράσης κουρδικών ένοπλων οργανώσεων που επιχειρούν στην ιρανική επικράτεια από βάσεις στο Ιρακινό Κουρδιστάν. Υπενθυμίζεται ότι στο φόντο των διαδηλώσεων που ξεσήκωσε (ιδίως στις κουρδικές επαρχίες του Ιράν) ο θάνατος της νεαρής Ιρανής Κούρδισσας Μάχσα Αμίνι, η ιρανική πλευρά πραγματοποίησε δύο επιθέσεις τον Σεπτέμβριο και τον Νοέμβριο εναντίον θέσεων κουρδικών οργανώσεων στο βόρειο Ιράκ.

21/3/2023

https://www.capital.gr/diethni/3705358/klimakonetai-i-kinitikotita-sti-mesi-anatoli

            ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ              

The Diplomat: Παράθυρο ευκαιρίας για την Ινδία η συμφωνία Ιράν-Σαουδικής Αραβίας για να αναδειχθεί σημαντικός παίκτης στη Μέση Ανατολή.

Ο δισταγμός των ΗΠΑ να ξοδέψουν πρόσθετο πολιτικό κεφάλαιο για τη μεσολάβηση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή δημιουργεί μια ευκαιρία σε άλλους να καλύψουν αυτόν τον χώρο. Το Νέο Δελχί έχει ξεκάθαρο πλεονέκτημα έναντι της Κίνας για να γίνει πιο αξιόπιστος εταίρος και μεσολαβητής. Ποιο είναι το πλεονέκτημα ήπιας ισχύος. 

Ως παράθυρο ευκαιρίας για την Ινδία για να «ενσωματωθεί ως σημαντικός παίκτης στη Μέση Ανατολή», βλέπει τη συμφωνία Ιράν-Σαουδικής Αραβίας για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων, η οποία δείχνει μια σημαντική αποκλιμάκωση μεταξύ των δύο αντιπάλων, το «The Diplomat» ένα διεθνές διαδικτυακό περιοδικό ειδήσεων που καλύπτει την πολιτική, την κοινωνία και τον πολιτισμό στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού.

Η συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών της Μέσης Ανατολής έγινε με τη μεσολάβηση της Κίνας. Σε γενικές γραμμές, τα ινδικά συμφέροντα στον Κόλπο θα είναι εύλογα πιο ασφαλή εάν οι δύο σκληροί αντίπαλοι εργάζονταν ενεργά για την αποκλιμάκωση των αμοιβαίων εντάσεων, σύμφωνα με το ρεπορτάζ ειδήσεων.

Οι τρέχουσες εξελίξεις μπορεί περιέργως να δημιουργήσουν μια ευκαιρία για την Ινδία να προβληθεί ως μια πιο αποτελεσματική εναλλακτική λύση στην Κίνα. Ο δισταγμός των ΗΠΑ να ξοδέψουν πρόσθετο πολιτικό κεφάλαιο για τη μεσολάβηση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή δημιουργεί μια ευκαιρία σε άλλους να καλύψουν αυτόν τον χώρο.

Κάποιοι θα ισχυριστούν ότι η Κίνα αρχίζει να γεμίζει αυτό το κενό. Ωστόσο, δεδομένων των μακροχρόνιων δεσμών της Ινδίας με τα περισσότερα κράτη του Κόλπου, το Νέο Δελχί έχει ξεκάθαρο πλεονέκτημα έναντι της Κίνας για να γίνει πιο αξιόπιστος εταίρος και μεσολαβητής. Η μεγάλη ινδική διασπορά στη Μέση Ανατολή είναι ένα τρομερό πλεονέκτημα που παρέχει στην Ινδία ένα μοναδικό πλεονέκτημα ήπιας ισχύος.

Η ινδική διασπορά στη Σαουδική Αραβία μπορεί να λειτουργήσει ως σταθερή άγκυρα στις σχέσεις, παρά τις αλλαγές πολιτικής και τους εξωτερικούς κραδασμούς. Ένα άλλο πλεονέκτημα για την Ινδία είναι η αυξανόμενη συνεργασία της με την Ινδία. Η συνεργασία I2U2 μεταξύ της Ινδίας, του Ισραήλ, των ΗΑΕ και των ΗΠΑ έχει ήδη βάλει την Ινδία στον καμβά της συμμαχίας της περιοχής. Η Ινδία έχει ισχυρά κίνητρα να προωθήσει το I2U2 καθώς επιδιώκει να αναδιαμορφώσει τους δεσμούς της με τη Μέση Ανατολή και να αποκτήσει σημαντικό αποτύπωμα στην περιοχή, σημειώνει το «The Diplomat».

Την περασμένη εβδομάδα, ο Ιρανός πρεσβευτής στην Ινδία, Ιράζ Ελαχί, σε συνέντευξη Τύπου είπε ότι η επανέναρξη των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας με τη μεσολάβηση της Κίνας δεν πρέπει να ανησυχεί για την Ινδία, προσθέτοντας ότι αυτό το βήμα θα μπορούσε να ωφελήσει την Ινδία, καθώς συμβάλλει στην ενίσχυση της σταθερότητας και την ειρήνη στην περιοχή του Περσικού Κόλπου.

«Η επανέναρξη των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν είτε η μεσολάβηση έχει γίνει από την Κίνα είτε από την Ινδία είτε από οποιαδήποτε άλλη θα ήταν προς όφελος της Ινδίας. Δεδομένου ότι βοηθά και εντείνει τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή και την ασφάλεια στην περιοχή του Περσικού Κόλπου», είπε ο Ιρανός απεσταλμένος.

Ο Ιράζ Ελαχί είπε ότι οι διπλωματικοί δεσμοί μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας θα είναι προς όφελος της Ινδίας. Είπε, «(οι διπλωματικοί δεσμοί μεταξύ Ιράν-Σαουδικής Αραβίας) θα ήταν προς όφελος της Ινδίας, παρά το γεγονός ότι έγινε με τη μεσολάβηση της Κίνας. Νομίζω ότι δεν είναι ανησυχητικό για την Ινδία. Η Κίνα είναι μια δύναμη στον κόσμο που ανταγωνίζεται τώρα τις ΗΠΑ και κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τη δύναμη και τη θέση της Κίνας. Η Ινδία είναι μια ανερχόμενη δύναμη. Έτσι, αυτή η επανέναρξη θα μπορούσε ν είναι προς όφελος της Ινδίας».

«Υπάρχουν διαφορετικά κοινά σημεία μεταξύ δύο χωρών. Φυσικά υπάρχουν διαφορές μεταξύ των πολιτικών τους προσεγγίσεων. Το κύριο σημείο είναι ότι το Ιράν θα πρέπει να δεχτεί τη Σαουδική Αραβία όπως είναι και η Σαουδική Αραβία πρέπει να δεχθεί το Ιράν όπως είναι. Βλέπουμε τη Σαουδική Αραβία και τα άλλα έθνη με σεβασμό. Το να μην παρεμβαίνουμε στο εσωτερικό τους ζήτημα είναι βασική αρχή στην εξωτερική μας πολιτική», πρόσθεσε ο Ιρανός πρέσβης στην Ινδία.

Τέλος αξίζει να σημειωθεί, ότι το άρθρο στο «The Diplomat», το οποίο τιτλοφορείται ως “China’s Role in the Iran-Saudi Deal May Not Be All That Bad for India” ελληνιστί “Ο ρόλος της Κίνας στη συμφωνία Ιράν-Σαουδικής Αραβίας μπορεί να μην είναι τόσο κακή για την ινδία”, υπογράφει ο Sajid Farid Shapoo, ο οποίος είναι στρατηγός της Ινδικής Αστυνομίας και υποψήφιος για Ph.D. στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Είναι επίσης κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στις Διεθνείς Υποθέσεις από το Πανεπιστήμιο της Κολούμπια και αρθρογραφεί τακτικά για γεωπολιτικά θέματα και ζητήματα ασφάλειας.

24/3/2023

infognomonpolitics.gr