Η τουρκική εξωτερική πολιτική στη νέα εποχή Ερντογάν.
στη νέα εποχή Ερντογάν.
Από αύριο ξημερώνει η νέα εποχή Ερντογάν με τη «Νέα Τουρκία» να βαδίζει στον νεό αιώνα της, δύο φράσεις που αποτελούν μαζί με το Ισλάμ την ιδεολογική σφραγίδα του Τούρκου προέδρου και του κόμματος του ΑΚP.
Στη λεγόμενη Δύση οι περισσότεροι δημοσιογράφοι και αναλυτές δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν και να αναλύσουν τα δομικά χαρακτηριστικά του τουρκικού λαού, τις μείζονες αλλαγές που συντελέστηκαν στην Τουρκία επί Ερντογάν, στη διαμόρφωση συγκεκριμένης πολιτικής – στρατηγικής κουλτούρας και φυσικά στον ίδιο τον «ερντογανισμό» και προσδοκούσαν πολιτική αλλαγή με στροφή της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας προς τη Δύση.
Τώρα το ερώτημα που τίθεται είναι το πως θα εξελιχθεί η τουρκική εξωτερική πολιτική μετά την επανεκλογή του Ερντογάν, που τον καθιστά ακόμα πιο ισχυρό στο εσωτερικό της Τουρκίας και αναντίρρητα ενισχύει σημαντικά τη θέση αυτού και της Τουρκίας στο διεθνές σύστημα.
Ο Ερντογάν ο οποίος κυβερνάει την Τουρκία για περισσότερα από 20 χρόνια είτε ως πρωθυπουργός, είτε ως πρόεδρος της Δημοκρατίας ποτέ δεν έκρυψε ότι ο απώτερος στόχος του είναι να κάνει τη χώρα του «Μεγάλη Δύναμη».
Πέρα από τον αναθεωρητισμό προς την Ελλάδα, ασκεί για τον σκοπό αυτό μία ηγεμονική πολιτική στη ΝΑ Μεσόγειο και εφαρμόζει μία διαπεριφερειακή στρατηγική που ενισχύει τη διεθνή θέση της Τουρκίας. Έχει ήδη πετύχει στρατηγική αυτονόμηση της χώρας του για να μπορεί να αλλάζει η ίδια τις γεωπολιτικές μεταβλητές του διεθνούς συστήματος προς όφελός της, και όχι ως «υπεργολάβος» των παγκοσμίων δυνάμεων.
Χρησιμοποιώντας επιδέξια τόσο την ήπια, όσο και τη σκληρή ισχύ της, ενδεδυμένη με ιδεολογικά - θρησκευτικά στοιχεία και εκμεταλλευόμενη τις γεωπολιτικές συγκυρίες και τη σημαντική της γεωστρατηγική αξία, είναι πλέον σε θέση να επιτυγχάνει σε μεγάλο βαθμό τη διασφάλιση αυτών που θεωρεί εθνικά της συμφέροντα. Βασικό και απαραίτητο στοιχείο της Τουρκικής Υψηλής Στρατηγικής είναι να «πατάει σε δύο βάρκες». Δηλαδή σε αυτήν της Δύσης και στον λεγόμενο «Ευρασιατισμό» και αυτό ας το έχουν υπόψη όσοι βλέπουν είτε περαιτέρω απομάκρυνση από την Δύση είτε επαναπροσέγγιση.
H Τουρκία του Ερντογάν έχει φθάσει εκεί που έχει φθάσει και η εκτίμηση μας είναι ότι δεν πρόκειται ποτέ οι σχέσεις της με τη Δύση να επανέλθουν εκεί που ήταν πριν από 20 χρόνια. Ούτε όμως πρόκειται να δούμε μία ολική ρήξη, καθόσον η Άγκυρα τεντώνει το σκοινί μέχρι εκεί που τη «παίρνει» και την ωφελεί.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν είναι ανορθολογικός παίκτης και τόσο αυτός, όσο και η ομάδα που τον περιβάλει ανεξαρτήτως της αντιαμερικανικής και αντιδυτικής εν γένει ρητορικής γνωρίζουν πολύ καλά ότι χρειάζονται την Δύση ιδιαίτερα στο θέμα της οικονομικής βοήθειας για να σταθεροποιήσει την τουρκική οικονομία.
Οι περιοδικές ενισχύσεις των συναλλαγματικών αποθεμάτων της λίρας από ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Αζερμπαϊτζάν κλπ δεν είναι λύση. Χωρίς να αλλάξει την εξωτερική του πολιτική πιστεύουμε ότι σταδιακά θα μετριάσει το αψύ ύφος του «Κατσίμπασαλη». *
Στην Ουάσιγκτον μπορεί να είναι δυσαρεστημένοι με τον Ερντογάν, αλλά φαίνεται ότι έχουν διαμορφώσει ένα modus operandi μαζί του. Η αμερικανική γραφειοκρατία που εμπλέκεται στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και στρατηγικής ασφάλειας, είναι βέβαιο ότι θα είχε λιγότερες «έγνοιες» αν εκλεγόταν ο Κιλιτσντάρογλου με έναν ΥΠΕΞ σαν τον Αχμέτ Νταβούτογλου.
Για την Ουάσιγκτον, ο Ερντογάν μπορεί να μην είναι ο ιδανικός σύμμαχος, αλλά έχει βρει το πλαίσιο συνεργασίας μαζί του και ας το έχουμε υπόψη μας αυτό στην Ελλάδα διότι πολύ πιθανώς να πιέσει τη χώρα μας «να δείξει κατανόηση» για χάρη της σταθερότητας στην περιοχή. Πάντως, και ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος σε μία σπάνια συνέντευξή του στο CNN δήλωσε ότι ενδιαφέρεται να συνεργαστεί με τη Διοίκηση Μπάιντεν ή όποιος και αν είναι στην εξουσία προσβλέποντας μάλλον στην επάνοδο των Ρεπουμπλικάνων και γιατί όχι του Τραμπ.
Σε ότι αφορά στο ΝΑΤΟ, με την ανοχή κάποιων «Στόλτενμπεργκ», η Τουρκία θα συνεχίσει να το χρησιμοποιεί για να προωθεί τα συμφέροντά της όπως άλλωστε πράττει διαρκώς χωρίς όμως να φθάνει ποτέ σε συνολική κρίση.
Σχετικά με το συνεχιζόμενο μπλοκάρισμα της ένταξης της Σουηδίας εκτιμούμε ότι αφού έχει ήδη κερδίσει πολλά θα συνεχίσει επ’ ολίγον το γνωστό της παζάρι και ίσως μέχρι την προσεχή Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο στο Βίλνιους θα συναινέσει παρουσιάζοντας εαυτόν ότι λύνει ένα πρόβλημα που η ίδια όμως έχει δημιουργήσει. Παράλληλα στο εσωτερικό, ο Ερντογάν θα αναγγείλει μία υπερήφανη νίκη απέναντι στην αλαζονική Ευρώπη και Αμερική διεγείροντας τον εγγενή αντιδυτικισμό της τουρκικής κοινωνίας. Κάτι που εκτιμάται ότι θα ξεκλειδώσει και το μεγάλο πρόγραμμα των F16.
Στην πλαδαρή και άνευρη ΕΕ αλλά και σε κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που κάνουν «μεγάλες μπίζνες» με την Άγκυρα, αλλά και κάποιους κύκλους στην Ελλάδα που οραματίζονται … «Ελσίνκια» και επιδιώκουν βελτίωση των σχέσεων Ευρώπης - Τουρκίας μέσω «ευρωπαϊκής προοπτικής», παραφράζοντας την γνωστή φράση του Ταλευράνδου, θα λέγαμε, «δεν έμαθαν τίποτα, δεν κατάλαβαν τίποτα», θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι ο Ερντογάν ουδόλως ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο.
Χρησιμοποίησε τη λεγόμενη ευρωπαική πορεία όσο χρειαζόταν στην αρχή της εξουσίας του για να ξεδοντιάσει το μετακεμαλικό κατεστημένο. Και θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί επιδέξια την ΕΕ για να προωθεί τα τουρκικά εθνικά συμφέροντα με μοχλό τόσο την πολύ μεγάλη γεωστρατηγική αξία της Τουρκίας, όσο και τις ιδιαίτερες σχέσεις που έχει με κάποιες χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία.
Ο μεγάλος όμως πονοκέφαλος για τη Δυτική Συμμαχία είναι οι σχέσεις με τη Ρωσία και ιδιαίτερα οι διαπροσωπικές σχέσεις Ερντογάν – Πούτιν, δύο αυταρχικών ηγετών που καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον. Επισήμως η Τουρκία απορρίπτει τη ρωσική εισβολή, αλλά από την άλλη πλευρά δεν εφαρμόζει κυρώσεις και δίνει ασφαλές καταφύγιο στους Ρώσους ολιγάρχες, ισχυριζόμενη ότι είναι ουδέτερη.
Αυτό βέβαια της επέτρεψε να μεσολαβήσει μεταξύ των δύο πλευρών στο θέμα της μεταφοράς των σιτηρών ενώ φιλοξένησε και ρώσο - ουκρανική συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη. Η στάση της Τουρκίας δεν πρόκειται να αλλάξει. Η στρατηγική σχέση ‘Άγκυρας - Μόσχας που έχει αναπτυχθεί με άξονα εμπόριο, ενέργεια, κατασκευές και ακίνητα αλλά και η ενίσχυση των συναλλαγματικών αποθεμάτων ωφελεί σημαντικά την Τουρκία και συναντά την ανοχή της Δύσης αλλά και του ίδιου του Ζελένσκι που φαίνεται ότι τον ενοχλούν μόνον οι Έλληνες πλοιοκτήτες που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Τέλος, να πούμε ότι στη Μέση Ανατολή, έχει ήδη αρχίσει μία προσπάθεια αν όχι συνολικής εξομάλυνσης τουλάχιστον επιδιόρθωσης των σχέσεων με Ισραήλ, Αίγυπτο, ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία, ενώ αναμένεται με τη διαμεσολάβηση της Μόσχας να ξεκινήσει κάτι ανάλογο με τη Συρία. Αυτό βέβαια πλην Συρίας ευνοεί και τους γενικότερους αμερικανικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι η στρατηγική και πολιτική κουλτούρα που έχει αναπτυχθεί και έχει εμποτίσει πολιτικό σύστημα και τουρκικό λαό και ο ενισχυμένος πλέον «ερντογανισμός» μετά την επανεκλογή του Τούρκου προέδρου, διαλύει τις προσδοκίες για όποιες αλλαγές θα μπορούσαν να γίνουν στην τουρκική εξωτερική πολιτική.
Αρκεί να σκεφθούμε ότι ακόμα και ο Κιλιτσντζάρογλου και οι εταίροι του στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, ουσιαστικά δεν είχαν παρεκκλίσεις παρά το φιλοδυτικό επίχρισμα. Μπορεί τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί να γίνουν διαχειρίσιμα και να μετριαστεί η οξύτητα του ύφους απέναντι στη Δύση και στους θεωρούμενους ως αντιπάλους, αλλά η Τουρκία δε θα επιστρέψει στο 2001 αλλά ούτε και θα προκαλέσει όπως νομίζουν κάποιοι ρήξη, συνεχίζοντας όπως προαναφέρθηκε τη δισυπόστατη πολιτική της, δηλαδή και με τη Δύση και με την Ανατολή, βασικό στοιχείο της στρατηγικής της.
Για έναν αυταρχικό ηγέτη όπως είναι ο Ρετζέπ Ταγιπ Ερντογάν, ο οποίος ισχυρίζεται ότι λαμβάνει οδηγίες από τον Θεό με τον οποίο συνομιλεί, η εξωτερική πολιτική συνιστά και «εργαλείο» αυτοσυντήρησης και ενδυνάμωσης.
Ο Τούρκος πρόεδρος θα παρουσιάζεται ως ένας παγκόσμιος ηγέτης που μπορεί και χειραγωγεί Δύση και Ανατολή, κάτι που σε μεγάλο βαθμό διεγείρει τον τουρκικό λαό ο οποίος στην πλειοψηφία του διακατέχεται από έναν εθνικιστικό ισλαμο-συντηρητισμό, όταν μάλιστα το 25% αυτού έχει καταγραφεί πλέον και πολιτικά στον ακραίο εθνικιστικό χώρο.
Δεν αναφερθήκαμε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο Κυπριακό καθόσον αποτελούν ίσως το μεγαλύτερο κεφάλαιο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και προτιθέμεθα να επανέλθουμε με ιδιαίτερο ξεχωριστό άρθρο τις επόμενες ημέρες. Η βασική μας όμως πεποίθηση για αυτές αναλύθηκε τη 17η Απριλίου με άρθρο μας στο Liberal με τίτλο: «Η σκληρή αλήθεια για τα ελληνοτουρκικά».
Κωνσταντίνος Λουκόπουλος,
Αντιστράτηγος ε.α., Γεωστρατηγικός Αναλυτής
* Κατσίμπασα είναι το προάστιο της Πόλης, παραμελημένο και πάμφτωχο
για πολλά χρόνια δίπλα στα πλούσια κοσμικά όπου μεγάλωσε ο Ερντογάν και
μέχρι τώρα όπως μας λέει ο Σονέρ Τσαγκάπται στο βιβλίο του «Αυτοκρατορία
Ερντογάν» χρησιμοποιείται η έκφραση για να περιγράψει τους σκληρούς
άνδρες του δρόμου που ακολουθούν έναν συγκεκριμένο κώδικα τιμής και δεν
δίνουν λογαριασμό σε κανέναν )
-https://twitter.com/KonLoukopoulos
- https://www.linkedin.com/in/lt-gen-ret-konstantinos-loukopoulos-265302132/
28/5/2023
https://www.liberal.gr/amyna-diplomatia/i-toyrkiki-exoteriki-politiki-stin-nea-epohi-erntogan
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
1.
Ο αδιαμφισβήτητος Πρόεδρος Ερντογάν.
Οι Τούρκοι επιλέγουν ηγέτη βάσει της ικανότητάς του να εκφράσει την συλλογική ταυτότητα και συνείδηση, την οντολογία και τα σύμβολά τους ως Τουρκικού λαού.
Με μακρά πολυετή σειρά άρθρων μου στην HuffPost, δύο βιβλία για το προβλεπτό και το απρόβλεπτο στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και πάμπολλες συνεντεύξεις, επέμενα πως ο Πρόεδρος Ερντογάν είναι πλήρως προβλέψιμος, επ ουδενί απρόβλεπτος, πως θα κέρδιζε τις Προεδρικές εκλογές του 2023 - όπως και του 2018 - παρότι οι δημοσκοπήσεις τον έφεραν να χάνει από τον ανθυποψήφιό του Κ.Κιλιτσντάρογλου.
Μια συνοπτική σκιαγράφηση του χαρακτήρα του Τούρκου Προέδρου είχα κάνει το 2019 στην Huffington Post (βλ. εδώ), που παρότι λοιδορήθηκε από κάποιους σχολιαστές, τέσσερα χρόνια μετά , επαληθεύτηκε πλήρως.
Το εύλογο ερώτημα είναι ποιος από τους δύο συμφέρει την Ελληνική εξωτερική πολιτική;
Η επιλογή είναι μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης. Επιλέγουμε του επιγόνους του Κεμαλισμού με το κοσμικό ύφος που διαχρονικά έχουν βλάψει επιθετικά επί του πεδίου τον Ελληνισμό, ή θα θέλαμε τον γνωστό μας Τούρκο Πρόεδρο, που κάνει μεν κινήσεις πολιορκίας της Ελλάδας, προσπαθώντας να κερδίσει αναίμακτα και στα σημεία τη χώρα μας, αλλά δεν είναι στρατιωτικά επιθετικός, παρότι εξίσου επικίνδυνος με τους επιθετικούς επιγόνους των Κεμαλιστών;
Εξ αρχής, εδώ και χρόνια δήλωνα και δηλώνω πως θέλω τον Πρόεδρο Ερντογάν, αφενός γιατί ξέρουμε τι πρεσβεύει, αφετέρου έχει ταχθεί κατά των ΗΠΑ (και όχι μόνον), βλέποντας προς την Ευρασία, κάτι που μας ευνοεί και μας καθιστά πιο αξιόπιστους συμμάχους της Δύσης.
Στον αντίποδα είναι ο Κ. Κιλιτσντάρογλου με τους πέντε συν αυτώ, όλοι βαθιά εθνικιστές και με διάθεση να φορέσουν το «δυτικό κοσμικό προσωπείο» ξεγελώντας τη Δύση εις βάρος της Ελλάδας.
Περαιτέρω, η πλειοψηφία των ξένων και Ελλήνων αναλυτών, αναρωτιόνταν πως είναι δυνατόν να κερδίσει πάλι ο Ερντογάν, από τη στιγμή που η δημόσια οικονομία πνέει τα λοίσθια, ο πληθυσμός είναι στα όρια της φτώχειας, ο σεισμός του Φεβρουαρίου έφερε την καταστροφή σε χιλιάδες ανθρώπους και ο Τούρκος Πρόεδρος διοικεί Δεσποτικά περισσότερο από 20 χρόνια με συνέπεια την κόπωση του λαού / εκλογικού σώματος, δεδομένων και των διώξεων.
Όμως η Τουρκική κοινωνία - τουλάχιστον κατά 70% - είναι αντιδυτικής νοοτροπίας, ασχέτως του κόμματος που ψηφίζει. Ο Ερντογάν έκανε δομικά έργα, μέχρι πυρηνικό εργοστάσιο με τους Ρώσους και βελτίωσε την ποιότητα ζωής των χαμηλών στρωμάτων. Μιλάει στο λαό μελίρρυτα, τους συμπεριφέρεται ως ο babacım/μπαμπατζίμ/ μπαμπάς τους, ποντάροντας στο θυμικό τους και στο όραμα μιάς μεγάλης Τουρκίας και ας τρώνε κρεμμύδια. Δηλαδή αναφέρεται σε παλαιές νοοτροπίες μη αντιληπτές στο σύγχρονο δυτικό άνθρωπο, που στην Τουρκία όμως βρίσκουν ανταπόκριση , όχι μόνον συναισθηματικά, αλλά και στην κάλπη.
Ο σύγχρονος Τούρκος ψηφοφόρος του, λέει: «ψωμί και κρεμμύδι, αρκεί να έχω μια μεγάλη Τουρκία υπό την ηγεσία του μπαμπά Ερντογάν». Λογική που θα ήταν αντιληπτή από τους παππούδες μας πριν 110 χρόνια όταν οι βασιλόφρονες έλεγαν «ελιά ελιά και Κώτσο Βασιλιά», όχι όμως από τον σύγχρονο Ελληνα.
Διέφυγε επίσης των Δυτικών επικοινωνιολόγων της αντιπολίτευσης του Κιλιτσντάρογλου, πως η Τουρκική κοινωνία είναι σουνιτική θρησκευτική ασχέτως του κόμματος που ψηφίζει. Οι Τούρκοι, δεν επιλέγουν ηγέτη βάσει της τσέπης τους και την τιμή των κρεμμυδιών, αλλά από την ικανότητά του να εκφράσει την συλλογική ταυτότητα και συνείδηση, την οντολογία και τα σύμβολά τους ως Τουρκικού λαού.
Ο Ερντογάν έδωσε στους Τούρκους όραμα, στόχο, αυτοπεποίθηση, υπερηφάνεια, αίσθηση (έστω ψευδαίσθηση) της Τουρκίας ως παγκόσμιου πόλου. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί υπήρξε προσβολή για τη Δύση και την Ελλάδα, αλλά στα μάτια των μουσουλμάνων της Τουρκίας - και όχι μόνον - αποτέλεσε επιτυχή διαχείριση συμβόλου. Περαιτέρω , η οικονομία της Τουρκίας στηρίζεται κυρίως στο «μαύρο χρήμα» βάσει του οποίου «κουτσά στραβά» την βγάζουν όλοι, ενώ υπάρχει δημογραφική αύξηση πληθυσμού και ειδικά νέων ανθρώπων.
Σαφώς τα εν συντομία προαναφερόμενα είναι στον αντίποδα του δυτικού μοντέλου δημοκρατίας, όμως στην Τουρκία είναι έτσι. Με διώξεις και φυλακίσεις πολιτικών αντιπάλων, έλεγχο των μέσων μαζικής ενημέρωσης και της κοινής γνώμης, προπηλακισμό των αντιφρονούντων, δημόσιες προσβολές , απειλές κατά της Ελλάδας κ.ά το 20ετές καθεστώς Ερντογάν, γίνεται Δεσποτικό και ίσως με ροπή στον ολοκληρωτισμό, παρά τις εκλογές και το Κοινοβούλιο.
Εξάλλου στην Τουρκία δεν έχει σημασία τι ψηφίζεις, αλλά ποιος μετράει τις ψήφους. Η διακυβέρνηση εκλαμβάνεται ως κατοχή και νομή, ίσως και πλήρης κυριότητα, όχι όμως όπως θα έπρεπε, δηλαδή ως διαχείριση του κρατικού μηχανισμού. Το Οθωμανικό πελατειακό σύστημα, η οικογενειοκρατία, τα δημόσια έργα, χρησιμοποιούνται για την εμπέδωση της κυβερνητικής επιρροής.
Η
αλήθεια είναι πως αυτά τα μέσα χρησιμοποιούνται και σε δυτικές χώρες,
αφού ο έλεγχος της εξουσίας, της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης
αξιοποιείται για την ευημερία του κυβερνώντος κόμματος, χωρίς να λείπει
το πεδίο των συμβολισμών του μυστικισμού του ισλάμ (τασσαβούφ). Σημειωτέον δε πως, ο δεσποτισμός του Ερντογάν δεν ενοχλεί τους οπαδούς του, που θέλουν την ίδρυση χαλιφάτου,
αλλά ενοχλεί μόνον τους αντιπάλους του. Όπως συνεχώς αναφέρω, η
ανάλυση, εκτίμηση και πρόγνωση των εξελίξεων στην Τουρκία δεν πρέπει να
γίνεται με εργαλεία/ εγχειρίδια δυτικής σκέψης, η οποία αδυνατεί να
κατανοήσει πως εν έτει 2023 , για κάποιους λαούς - όπως οι Τούρκοι
- η σημασία των μη υλικών, νοητών θρησκευτικών και ιδεολογικών
διαστάσεων του Κορανίου και όχι μόνον, παίζουν τον πρώτο ρόλο σε μια
εκλογική αναμέτρηση και όχι τα κρεμμύδια.
Δημ. Σταθακόπουλος
Δρ. Παντείου Πανεπιστημίου - Οθωμανολόγος
28/5/2023
Ο Δημήτρης Σταθακόπουλος είναι Δρας Παντείου Πανεπιστημίου ( Οθωμανική
Κοινωνία –ιστορία και πολιτισμός ) Συνεργάτης του Εργαστηρίου Τουρκικών
και Ευρασιατικών Μελετών ( ΕΤΕΜ ) του Παν.Πειραιά (ΠΑ.ΠΕΙ) Δικηγόρος
παρ’Αρείω Πάγω. Διπλωματούχος Βυζαντινής Μουσικής
https://www.huffingtonpost.gr/entry/o-adiamfisvetetos-proedros-erntoyan_gr_64732d46e4b0047ed77c1e02
2.
Ο ανίκητος Ερντογάν θα γίνει νέος Ατατούρκ;
Η Πολιτική δεν Αλλάζει.
Πριν αναλύσουμε τον πρόεδρο της Τουρκίας, θα πρέπει τονίσουμε ότι όποιος και να εκλεγεί στην ηγεσία της Τουρκίας τώρα η μετά τον Ερντογάν, η Υψηλή Στρατηγική της χώρας θα παραμείνει η ίδια, με τις ίδιες ή και αυξημένες γεωστρατηγικές επιδιώξεις. Η Τουρκία θα συνεχίζει να παραμένει μια αναθεωρητική, επιθετική χώρα, ενστερνιζόμενη πλήρως την θεωρία του Lebensraum (Ζωτικού Χώρου), που υιοθέτησε και ο Χίτλερ. Όσοι αιθεροβάμονες πίστευαν ότι με την «ενωμένη εξαμελή αντιπολίτευση», η Τουρκία θα γινόταν ένα άλλο κράτος, με δημοκρατικά ιδεώδη, ελευθεροτυπία και όλα τα αγαθά ενός ευνομούμενου δημοκρατικού κράτους, θα πρέπει να διαβάσουν τις δηλώσεις των τελευταίων ημερών, του επικεφαλής κ. Κιλιτζάρογλου, της κ. Ακσενέρ και άλλων ηγετικών στελεχών, που συναγωνίζονται και ξεπερνούν σε εθνικιστικές κορώνες και απειλές ακόμη και ακραία ηγετικά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ. Μην ξεχνάμε ότι πρώτος ο κ. Κιλιτζάρογλου από το 2017 μίλησε και κατηγόρησε τον κ. Ερντογάν για τα 17 νησιά (μετά έγιναν 18 , στην συνέχεια 152, προκαλώντας μια σκόπιμη ασάφεια), που ανήκουν στην Τουρκία και η Ελλάδα τα «κατέλαβε» πριν από 20 χρόνια, είπε με περισσή αμετροέπεια και θρασύτητα ο κατά τα άλλα δήθεν μετριοπαθής αλεβίτης ηγέτης. Και συνέχισε προτρέποντας τον Ερντογάν να τα πάρει πίσω, διαφορετικά όταν γίνει πρόεδρος θα το κάνει αυτός. Ή τι να πούμε για την «λύκαινα» Ακσενέρ, η οποία εκκολάφθηκε στο εκτροφείο των τούρκων εθνικιστών γκρίζων λύκων και θα είναι πολύ χειρότερη από ότι δείχνει και φαίνεται. Το ίδιο ισχύει και για πολλούς άλλους από το «τσούρμο» των ηγετών και ηγετίσκων της ενωμένης λόγω περιστάσεων, θνησιγενούς αντιπολίτευσης. Και η «συλλογική» Δύση ομαδικά να στηρίζει Κιλιτζάρογλου, θεωρώντας ότι είναι διαχειρίσιμος και δεδομένος, που δεν είναι ο πρόεδρος Ερντογάν.
Ερντογάν και Δύση
Οι ΗΠΑ, Ε.Ε. και οι λοιπές αγγλοσαξωνικές χώρες, η «συλλογική Δύση» διαπράττει συνεχώς τα ίδια λάθη. Πρώτον λειτουργεί ως ενιαίο σύνολο, με την πολιτική και τις αρχές να έρχονται εισαγώμενες από την Ηγεμονεύουσα Δύναμη τις ΗΠΑ, και αφορά πρώτα τα συμφέροντα του Ηγεμόνα. Έτσι οι αμερικανοί γεωστρατηγιστές θεώρησαν ότι αφού δεν μπορούν να ελέγχουν τον ανυπότακτο τούρκο πρόεδρο, έβαλαν «όλα τα λεφτά τους» στην αντιπολίτευση χωρίς να διαβάσουν την ίδια την Τουρκία και τον λαό της. Η Δύση μετρά και κρίνει την Τουρκία με δυτικά πρότυπα και μοντέλα που δεν έχουν καμιά αξία για την Τουρκία και κάνουν λάθος εκτιμήσεις. Η Τουρκία δεν είναι τα μικρασιατικά της παράλια, που οι περισσότεροι άνθρωποι μοιράζονται τις ίδιες αρχές και αξίες με την Δύση σε μεγάλο βαθμό. Είναι και η μεγάλη Ανατολία, με τις τουρκικές μάζες να ευρίσκονται ακόμη στον 20ο αιώνα, δεκαετίες πίσω. Ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος επί 21 χρόνια είναι στο τιμόνι της μεγάλης αυτής χώρας, ανίκητος και ανεπανάληπτος, διατηρεί την δύναμη του από αυτή την μεγάλη μάζα των ανθρώπων, που είναι προσωποκεντρικοί και αναζητούν τον «μεσιανικό» ηγέτη τους να τον ακολουθήσουν. Ο Ερντογάν το ξέρει και το δείχνει ποικιλοτρόπως. Οι σκηνές που δείχνουν τον Ερντογάν να μοιράζει τσάι στον κόσμο, ή να δίνει χαρτζηλίκι στα πιτσιρίκια, σαν τον παππού στα εγγόνια του, η να τραγουδά πάνω στην σκηνή, αν συνέβαιναν στην Δύση, ο ηγέτης αυτός θα γινόταν αμέσως γραφικός και θα είχε τελειώσει. Και όμως η Τουρκία δεν είναι Δύση, είναι Ανατολή και οι φτωχοί αυτά λατρεύουν. Έτσι θεωρούν τον Ερντογάν «μπαμπά» τους, που φροντίζει την οικογένειά του. Είναι ένας από αυτούς, ανατολίτης, δεν ντρέπεται, το δείχνει. Όταν ο Ερντογάν μιλάει στο λαό του, το βλοσυρό πρόσωπό του γλυκαίνει, τους κοιτά στα μάτια, τους χαμογελά, τους υπόσχεται οθωμανικά μεγαλεία και κυριαρχία της Τουρκίας σε ολόκληρη την περιοχή. Τους μιλά για την ένδοξη ιστορία τους, που είχαν φθάσει και τους υπόσχεται ότι πάλι θα γίνουν αυτοκρατορική δύναμη. Κάντε λίγη υπομονή τους λέει. Έχουμε οικονομικές δυσκολίες, αλλά θα τις ξεπεράσουμε. Δεν βλέπεται τι έχουμε κάνει μέχρι τώρα. Αυξήθηκε το εισόδημά σας τα τελευταία 20 χρόνια, άρα και το βιοτικό σας επίπεδο. Και τον πιστεύουν. Φτιάχνουμε τους λέει αεροπλάνα, πυραυλικά συστήματα, άρματα μάχης, πλοία, κάνουμε πυρηνικό εργοστάσιο. Έχουμε βάσεις, στον Καύκασο, στα Βαλκάνια, στην Αφρική, στην Μέση Ανατολή. Είμαστε παγκόσμια δύναμη. Τα βάζει με τις μεγάλες δυνάμεις, βρίζει τους ηγέτες τους και ο λαός εκστασιάζεται και θεωρεί ότι η Τουρκία είναι ισάξια των μεγάλων δυνάμεων και ο Ερντογάν παγκόσμιος ηγέτης. Το γιατί δε αντιδρούν οι μεγάλες δυνάμεις και δη η Ηγεμονεύουσα Δύναμη (ΗΠΑ) είναι πολύ απλό. Οι ΗΠΑ πάσχουν και υποφέρουν συνεχώς από το σύνδρομο του Ιράν, όταν από λάθος πολιτική τους έχασαν την μεγάλη αυτή χώρα και από τότε είναι ο κύριος εχθρός τους στην Μέση Ανατολή. Και δεν θέλουν να δώσουν στο πιάτο την μεγάλης γεωπολιτικής αξίας Τουρκία, στην Ρωσία και στην Κίνα, που είναι πλέον οι δύο χώρες αντίπαλοι στην ηγεμονική διελκυστίνδα της νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας στον πολυπολικό κόσμο που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται. Για αυτό ανέχονται και καταπίνουν όλα όσα πικρά σερβίρει στην Δύση ο Ερντογάν. Σύμφωνα δε με τελευταίες έρευνες, η Τουρκία σε πολύ μεγάλο ποσοστό είναι βαθιά αντιαμερικανική (ποσοστό άνω του 70%) και αντιευρωπαϊκή. Οπότε, η εθνικιστική αντίληψη και τα αυτοκρατορικά μεγαλεία έχουν πέραση στην συντριπτική πλειοψηφία των Τούρκων. Και ο Ερντογάν την χρησιμοποιεί συνεχώς και εκεί στηρίζεται. Η αντιπολίτευση το έχει καταλάβει και την χρησιμοποιεί και αυτή. Όμως υπερτερεί ο Ερντογάν, που έχει κάνει πράξη πολλά από αυτά που οι Τούρκοι με υπερηφάνεια αναφέρονται.
Ερντογανισμός
Το σύστημα διακυβέρνησης του Ερντογάν θα μείνει στην ιστορία ως «Ερντογανισμός». Ο πρόεδρος Ερντογάν, ως πρόεδρος αισθάνεται ως ο νέος «Βασιλιάς Ήλιος» και με τις πράξεις του δηλώνει “ L’État, c’est moi ”, το κράτος είμαι εγώ. Ελέγχει τα πάντα. Ξεδόντιασε τις Ένοπλες Δυνάμεις και τις ελέγχει απόλυτα πλέον. Ελέγχει στην χώρα στα Τζαμιά με 85.000 Μουεζίνηδες, που μπορούν να κινητοποιήσουν εκατομμύρια κόσμο, αν ανέβουν στους Μιναρέδες. Έχει απόλυτο έλεγχο στο εσωτερικό της χώρας με την Στρατοχωροφυλακή, με πάνω από 130.000 στρατοχωροφύλακες, άριστα εξοπλισμένους, που συμμετέχουν ακόμη και σε επιχειρήσεις. Ο κρατικός μηχανισμός είναι υπό τον απόλυτο κυβερνητικό έλεγχο. Οπότε, η απάντηση στο ερώτημα, πως θα μπορούσε να χάσει ο Ερντογάν είναι «δεν μπορεί να χάσει». Και δεν χρειάζεται να επαληθεύσει ένα παλιό ρητό που είπε κάποτε ο Στάλιν «Δεν έχει σημασία τι ψηφίζει κάποιος, αλλά ποιος τις μετράει τους ψήφους», γιατί δεν το έχει ανάγκη. Όταν ο κ. Κιλιτζάρογλου έδειχνε από την κουζίνα του ένα κρεμμύδι, ο πρόεδρος Ερντογάν έδειχνε στον λαό του ένα ελικοπτεροφόρο!!!
Εκτιμήσεις
Αυτή, εκτιμάται, ότι θα είναι η τελευταία θητεία του Ερντογάν. Όλα τα μεγάλα προγράμματά του , όπως το εθνικό άρμα, εθνικό αεροσκάφος, εθνικό πλοίο, πυραυλικά συστήματα (Tayfun, κλπ ) , πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιου κλπ. τελειώνουν αυτή την πενταετία. Με αυτή την εκλογή του ο Ερντογάν θέλει να είναι αυτός που θα τα ολοκληρώσει. Φέτος, 100 χρόνια από την Συνθήκη της Λοζάνης, διαλύει τον κεμαλισμό και τον ιδρυτή του Μουσταφά Κεμάλ και γίνεται κατά την άποψή του, ο νέος Ατατούρκ ο Μεγαλοπρεπής. Και συνεχίζει γιατί ανταγωνίζεται με την ιστορία. Ως Ατατούρκ, ινδάλματά του είναι ο Μωάμεθ Β’ ο Πορθητής (1453) και ο Αλπ Αρσλάν, ο νικητής της Μάχης του Ματζικέρτ (1071). Για αυτό και τα άλλα δύο ορόσημα που θα αφήσει παρακαταθήκη είναι: 2053, τα εξακόσια χρόνια από την άλωση της Βασιλεύουσας και 2071, τα χίλια χρόνια από την κρισιμότερη μάχη του Βυζαντίου, που οι Οθωμανοί πάτησαν στην Ευρώπη. Και μέσα σε αυτή την πενταετία, η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι θα κάνει και το μεγάλο γεγονός, που θα αφήσει το στίγμα του οριστικά στην ιστορία της Τουρκίας. Θα μεταφέρει την πρωτεύουσα από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη.
Στις εκλογές της 28ης Μαίου, η νίκη του Ερντογάν θεωρείται βεβαία. Όπως βεβαία είναι και η συνέχιση της αναθεωρητικής, επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας, που η κυρία προσπάθεια της θα είναι η Ελλάδα. Όταν το θηρίο θα επουλώσει τις πληγές του από τον σεισμό και πάρει τα χρήματα που χρειάζονται για την ανοικοδόμηση, τότε θα δούμε ξανά την ίδια και χειρότερη Τουρκία της τελευταίας τριετίας. Κερδίσαμε χρόνο, ενισχύσαμε τις Ένοπλες Δυνάμεις μας, είμαστε ικανοί να αντιμετωπίσουμε κάθε τουρκική ενέργεια. Οι Ένοπλες Δυνάμεις θα σταθούν στο ύψος των εθνικών περιστάσεων αν απαιτηθούν, εύχομαι και ελπίζω και η πολιτική μας ηγεσία να σταθεί στο ίδιο ύψος και να μην δελεαστεί με μηνύματα και διεθνείς πιέσεις για συνεκμετάλλευση, συνέργειες, διεθνή δικαστήρια και άλλα πομπώδη, αλλά εθνικά επιζήμια. Ας προσέχουμε και ας είμαστε έτοιμοι. Η νέα εποχή Ερντογάν εκτιμάται ότι αρχίζει την Δευτέρα 29 Μαίου με την θριαμβευτική είσοδο του προέδρου Ερντογάν στην Αγιά Σοφιά, για να προσευχηθεί και να στείλει τα συμβολικά του μηνύματα, ιδιαίτερα προς εμάς.
Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης,
Αντγος (ε.α.), M.Sc του ΕΚΠΑ,
πρόεδρος του ΕΛΙΣΜΕ.
28/5/2023
https://www.militaire.gr/o-anikitos-erntogan-tha-ginei-neos-atatoyrk-ioannis-mpaltzois/